Tóm tắt kiến thức môn Chính sách đối ngoại Việt Nam | Học viện Ngoại giao

CSĐN giai đoạn 2006 đến nay: Tiếp tục đẩy mạnh A. Bối cảnh thế giới:
- Hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn
- Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế mạnh mẽ
- Cách mạng công nghiệp lần thứ 4
- Thế giới bước vào thời kỳ nhiều biến động (VUCA = Volatility + Uncertainty + Complexity + Ambiguity)
- Khủng hoảng tài chính 2008 - 2009
- Sự thay đổi trong tương quan lực lượng của các nước lớn (Mỹ - Trung - Nga)
=> điều chỉnh chính sách của các nước lớn B. Bối cảnh khu vực:
- Chịu tác động sâu sắc bởi quan hệ giữa các nước lớn (chiến lược “xoay trục”
của Mỹ tại CA-TBD, chiến lược Ấn Độ Dương - TBD)
- Nhiều vấn đề “nóng” đe dọa an ninh khu vực: vấn đề biển Đông, biển Hoa
Đông, vấn đề Đài Loan, vấn đề Triều Tiên…
- Vai trò trung tâm của ASEAN
C. Bối cảnh trong nước: - Cơ hội:
+ VN tiếp tục củng cố và mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với hầu hết
các quốc gia trên thế giới.
+ Phát triển quan hệ với các nước láng giềng: thiết lập và nâng cấp quan
hệ với nhiều đối tác quan trọng
+ Tham gia tích cực và có trách nhiệm tại các diễn đàn khu vực và quốc tế - Thách thức:
+ Nguy cơ Việt Nam tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong
khu vực va trên thế giới vẫn tồn tại
+ Trong cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 2008, kinh tế Việt Nam chịu
tác động chủ yếu thông qua 2 kênh: xuất khẩu và đầu tư nước ngoài trực tiếp D. Tư tưởng chỉ đạo: 1. Đại hội X (2006):
- “lấy phục vụ lợi ích đất nước làm mục tiêu cao nhất”
- “kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát
triển”; “kiên trì chính sách đối ngoại rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế”
- “phát triển quan hệ với tất cả các nước, các vùng lãnh thổ trên thế giới
và các tổ chức quốc tế”
- “VN là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế” 2. Đại hội XI (2011):
- “lấy phục vụ lợi ích đất nước làm mục tiêu cao nhất” đồng thời “vì một
nước VN XHCN giàu mạnh”
- “Nhiệm vụ của công tác đối ngoại là giữ vững môi trường hòa bình,
thuận lợi cho đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ vững
chắc độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao vị thế của đất
nước, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh vì hòa bình độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.”
- “là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế” 3. Đại hội XII (2016):
- Nhiệm vụ đối ngoại “bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi
trường hòa bình, ổn định, lần đầu tiên được đưa vào nội dung chủ đề Đại hội”
- Đối ngoại nhằm “đảm bảo lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc trên cơ
sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi.”
- Phương châm “vừa hợp tác, vừa đấu tranh”
- Nhấn mạnh công tác đối ngoại đa phương, chuyển từ “tham dự” sang chủ động tham gia 4. Đại hội XIII (2021):
- Đối ngoại giữ vị trí và vai trò tiên phong trong “tạo lập và giữ vững
môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để
phát triển đất nước, nâng cao vị thế của đất nước”
- “đối ngoại cùng quốc phòng, an ninh giữ vững đường biên giới hòa
bình hợp tác và phát triển, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững
chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.”
E. Nhiệm vụ đối ngoại: 1. Đại hội X (2006):
- Mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế
quốc tế, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế trên tất cả các lĩnh vực
khác. Hội nhập sâu hơn và đầy đủ hơn với các thể chế kinh tế toàn cầu, khu vực và song phương
- Đưa các quan hệ quốc tế đã được thiết lập vào chiều sâu ổn định, bền vững
- Chủ động, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả. Tích cực tham gia các diễn
đàn và hoạt động của nhân dân thế giới 2. Đại hội XI (2011):
- Chủ động và tích cực “hội nhập kinh tế quốc tế”
- “nâng cao hiệu quả các hoạt động đối ngoại, tiếp tục đưa các mối quan
hệ quốc tế vào chiều sâu”
- giải quyết các vấn đề tồn tại về biên giới lãnh thổ, ưu tiên đối tác và
định hướng quan hệ ASEAN, đối ngoại Đảng, ngoại giao nhân dân
- Tham gia các cơ chế hợp tác chính trị, an ninh, song phương và đa
phương vì lợi ích quốc gia và trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của
Luật pháp quốc tế và LHQ 3. Đại hội XII (2016):
- Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền,
thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước,
nhân dân và chế độ XHCN
- giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, bảo đảm
an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội
- tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện hiệu quả hội nhập
quốc tế trong điều kiện mới, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của đất
nước trên trường quốc tế 4. Đại hội XIII (2021):
- tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác, nhất là
với các nước láng giềng, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các đối
tác quan trọng và bạn bè truyền thống, “tạo thế đan xen lợi ích” và “tăng độ tin cậy”
- đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, phát huy vai trò của Việt
Nam tại các cơ chế đa phương, đặc biệt là ASEAN, LHQ, APEC, hợp
tác tiểu vùng Mê Công và các khuôn khổ hợp tác cũng như trong những
vấn đề quan trọng có tầm chiến lược, phù hợp với yêu cầu, khả năng
và điều kiện của đất nước
- tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền đối ngoại,
bảo hộ công dân, ngoại giao văn hóa, triển khai toàn diện và mãnh mẹ
hơn công tác người Việt Nam ở nước ngoài cũng góp phần quan trọng
nâng cao hình ảnh, vị thế và uy tín đất nước
- triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và
tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Xây dựng nền ngoại
giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đổi mới đảng, ngoại giao
nhà nước và đối ngoại nhân dân.