Tóm tắt lý thuyết shtt| môn Luật dân sự | trường Đại học Huế
Đặc tính sáng tạo và đổi mới: SHTT là việc vận dụng tư duy tưởng tượng và sáng tạo của trí tuệ con người để giải quyết các vấn đề về kỹ thuật và nghệ thuật. Các đối tượng SHTT dù trong lĩnh vực nào đều là kết quả của hoạt động sáng tạo và đổi mới, được tạo ra dựa trên nền tảng tri thức và thông tin đã được kết tụ, tích luỹ.Đặc tính vô hình:Các đối tượng SHTT tuy vô hình khi mới được tạo ra nhưng trở nên rất có giá trị dưới dạng sản phẩm hữu hình.Tuy vô hình, nhưng các đối tượng này cũng mang đặc tính xác định được (về bản chất - nội dung, phạm vi - giới hạn, chức năng, công dụng và kể cả về giá trị).Mỗi loại đối tượng SHTT đều có thể độc lập tồn tại và phân biệt được với các đối tượng khác dưới một hình thức vật chất nhất định thông qua các phương tiện như ngôn ngữ, hình vẽ, ảnh chụp,… tùy theo từng thể loại. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
lO M oARcPSD| 47110589 lO M oARcPSD| 47110589
1. Đặc điểm của các nhóm đối tượng SHTT: Đặc điểm chung:
- Đặc tính sáng tạo và đổi mới: SHTT là việc vận dụng tư duy tưởng tượng và sáng tạo của trí tuệ
con người để giải quyết các vấn đề về kỹ thuật và nghệ thuật. Các đối tượng SHTT dù trong lĩnh
vực nào đều là kết quả của hoạt động sáng tạo và đổi mới, được tạo ra dựa trên nền tảng tri thức
và thông tin đã được kết tụ, tích luỹ. - Đặc tính vô hình:
Các đối tượng SHTT tuy vô hình khi mới được tạo ra nhưng trở nên rất có giá trị dưới dạng sản phẩm hữu hình
Tuy vô hình, nhưng các đối tượng này cũng mang đặc tính xác định được (về bản chất - nội dung,
phạm vi - giới hạn, chức năng, công dụng và kể cả về giá trị).
mỗi loại đối tượng SHTT đều có thể độc lập tồn tại và phân biệt được với các đối tượng khác
dưới một hình thức vật chất nhất định thông qua các phương tiện như ngôn ngữ, hình vẽ, ảnh
chụp,… tùy theo từng thể loại.
- Đặc tính dễ bị xâm phạm: vì các đối tượng SHTT mang tính đặc thù phi vật thể, dễ lan truyền và
khó nắm giữ nên rất dễ bị xâm phạm; đồng thời các hành vi xâm phạm các đối tượng SHTT cũng
khó có thể xác định, đánh giá và kiểm soát.
- Cơ chế bảo hộ các đối tượng mang tính đặc thù: việc bảo hộ các đối tượng SHTT phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
Thời hạn bảo hộ (theo pháp luật quy định).
Lãnh thổ bảo hộ (chỉ được bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ của quốc gia hoặc nhóm quốc gia công
nhận hay cấp văn bằng bảo hộ)
Mức độ bảo hộ đối với các đối tượng SHTT còn phụ thuộc vào chính sách riêng của từng quốc gia. Đặc điểm phân biệt: Đối tượng Quyền tác giả Quyền SHCN Nội dung so sánh lO M oARcPSD| 47110589
Bảo hộ về hình thức thể hiện (ví dụ
như kiểu dáng công nghiệp, nhãn Nguyên tắc
Bảo hộ về hình thức thể hiện hiệu,...) chung
Bảo hộ về mặt nội dung (ví dụ như
sáng chế, thiết kế bố trí. Văn học, nghệ thuật, Lĩnh vực Công nghệ, thương mại khoa học
Sáng chế/giải pháp hữu ích, kiểu Đối tượng
dáng công nghiệp, thiết kế bố Tác phẩm bảo hộ
trí, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, tên thương mại...
Bảo hộ vô thời hạn đối với một số
quyền nhân thân (quyền đặt tên
cho tác phẩm, quyền đứng tên đối Thời
hạn với tác phẩm, quyền bảo vệ sự toàn Bảo hộ có thời hạn bảo hộ vẹn của tác phẩm,...)
Bảo hộ có thời hạn đối với quyền
công bố tác phẩm và quyền tài sản của tác phẩm. Điều kiện
Tính nguyên gốc, được thể hiện
Tính mới, tính sáng tạo, tính khác bảo hộ
dưới hình thức vật chất nhất định biệt, tính ứng dụng
- Điều kiện cần: có đăng ký bảo hộ. Thủ tục bảo hộ Bảo hộ tự động
- Điều kiện đủ: được cấp văn bằng bảo hộ.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ VÀ QUYỀN LIÊN QUAN
1. Tác phẩm và các loại hình tác phẩm được bảo hộ: a. Tác phẩm:
- Khái niệm: Tác phẩm là sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện
bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. (khoản 7 điều 4 LSHTT 2005) - Các tác phẩm được bảo
hộ quyền tác giả phải đảm bảo các yếu tố sau: lO M oARcPSD| 47110589
- Chủ thể của hoạt động sáng tạo là tác giả thông qua quá trình hoạt
động của trí não, kinh nghiệm của bản thân và các yếu tố hỗ trợ khác
tạo ra thành quả tác phẩm.
- Trong quá trình hoạt động sáng tạo tác giả có những khám phá mới Tác phẩm phải là
về đời sống xh, về cuộc sống, con người, phát hiện những chủ đề
thành quả của quá
mới, nhân vật mới hay vấn đề mới thể hiện tính sáng tạo, tính độc
trình lao động trí tuệ
đáo trong quan niệm, phương thức biểu hiện tư tưởng hay tình cảm.
mang tính chất sáng
tác phẩm tạo ra sẽ đa dạng, phong phú, chứa đựng giá trị tinh thần. tạo.
- Tác phẩm vừa thể hiện dấu ấn cá nhân của tác giả, vừa có khả năng
mang lại những giá trị kinh tế - thương mại cần được bảo hộ đặc biệt.
- Tính nguyên gốc: tác giả phải tự mình trực tiếp sáng tạo nên tác phẩm
Tác phẩm phải mang
mà không sao chép từ tác phẩm/những tác phẩm khác. tính nguyên gốc.
- Cơ sở để xác định một tác phẩm gốc:
Nếu tác phẩm chứa đựng sự sao chép từ một hoặc một số tác phẩm
có trước mà dấu ấn cá nhân hoặc tính cách riêng của tác giả không
còn thể hiện trong tác phẩm nữa thì tác phẩm không coi là tác phẩm gốc.
Nếu toàn bộ hoặc một phần quan trọng của một tác phẩm có trước
và đang được bảo hộ bị chiếm đoạt để sử dụng trong một tác phẩm
khác, tức là bị sao chép sang một tác phẩm khác thì trong trường
hợp này có sự xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm trước đó.
- Khoản 1 điều 6 LSHTT đã quy định: “Quyền tác giả phát sinh kể từ
khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật
chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức,
phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.”
Tác phẩm phải được
- Phương tiện để thể hiện tác phẩm dưới dạng văn bản hay vật thể.
định hình trong một
Hình thức thể hiện bằng văn bản rất đa dạng tùy thuộc vào loại hình -
“phương tiện thể
tác phẩm như tác phẩm văn học (tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ...), tác hiện” cụ thể.
phẩm nghệ thuật (tranh, ảnh, thư pháp...).
- Những tác phẩm xâm phạm khoản 2 điều 7 LSHTT không được
Nhà nước bảo hộ, không được xuất bản dưới bất kỳ loại hình xuất bản phẩm nào.
- Kết quả sáng tạo của tác giả dưới hình thức nhất định tạo nên sự
phong phú, đa dạng của tác phẩm được bảo hộ.
Tác phẩm là kết quả
- Việc sao chép dập khuôn theo một lối mòn không được bảo hộ. Các
sáng tạo của tác giả.
- ấn phẩm như biểu mẫu in sẵn, sách hướng dẫn,... không có những
yếu tố tối thiểu cần thiết của sự sáng tạo cá nhân.
b. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ: lO M oARcPSD| 47110589
- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác
phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
là tác phẩm được thể hiện bằng các ký hiệu thay cho chữ viết
như chữ nổi cho người khiếm thị, ký hiệu tốc ký và các ký hiệu
tương tự khác mà các đối tượng tiếp cận có thể sao chép được
bằng nhiều hình thức khác nhau.
- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác; loại hình tác phẩm
thể hiện bằng ngôn ngữ nói và phải được định hình dưới một
hình thức vật chất nhất định. Chẳng hạn, Bài phát biểu trong lễ
tuyên thệ nhậm chức của Tổng thống Mỹ thứ 44, Barack Obama…
- Tác phẩm báo chí; các thể loại phóng sự, ghi nhanh, tường
thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận, xã luận, chuyên
luận, ký báo chí và các thể loại báo chí khác nhằm đăng, phát
trên báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc lO M oARcPSD| 47110589
Tác phẩm văn học, nghệ phương tiện khác. thuật
- Tác phẩm âm nhạc; tác phẩm được thể hiện dưới dạng nốt
trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác có hoặc không có
lời, phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn.
- Tác phẩm sân khấu; tác phẩm thuộc các loại hình nghệ thuật
biểu diễn bao gồm (kịch nói, ca kịch, kịch câm), xiếc, múa, múa
rối và các loại hình tác phẩm sân khấu khác.
- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp
tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh); những tác
phẩm được hợp thành bằng hàng loạt hình ảnh liên tiếp tạo nên
hiệu ứng chuyển động kèm theo hoặc không kèm theo âm thanh,
được thể hiện trên mọi chất liệu nhất định và có thể phân phối,
truyền đạt tới công chúng bằng các thiết bị kỹ thuật, công nghệ
bao gồm loại hình phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học,
phim hoạt hình và các loại hình tương tự khác.
- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng; tác phẩm được thể hiện
bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục như: hội họa, đồ họa,
điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt và các hình thức thể hiện tương
tự, tồn tại dưới dạng độc bản. Riêng đối với loại hình đồ họa, có
thể được thể hiện tới phiên bản thứ 50, được đánh số thứ tự có chữ ký của tác giả.
- Tác phẩm nhiếp ảnh; tác phẩm thể hiện hình ảnh của thế giới
khách quan trên chất liệu bắt sáng hoặc trên phương tiện mà hình
ảnh được tạo ra hay có thể được tạo ra bằng bất cứ phương pháp
kỹ thuật nào (hóa học, điện tử hoặc phương pháp khác).
- Tác phẩm kiến trúc; các bản vẽ thiết kế dưới bất kỳ hình thức
nào thể hiện ý tưởng sáng tạo về ngôi nhà, công trình xây dựng,
quy hoạch không gian (quy hoạch xây dựng) đã hoặc chưa xây dựng.
- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công
trình khoa học; họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến
địa hình, các loại công trình khoa học và kiến trúc.
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian Tác phẩm văn học,
nghệ thuật dân gian bao gồm truyện, thơ, câu đối, điệu hát, làn
điệu âm nhạc, điệu múa, vở diễn, nghi lễ và các trò chơi; sản
phẩm nghệ thuật đồ họa, hội họa, điêu khắc, nhạc cụ, hình mẫu
kiến trúc và các loại hình nghệ thuật khác được thể hiện dưới bất
kỳ hình thức vật chất nào. Ví dụ: Dân ca quan họ Bắc Ninh, Bài chòi ở miền Trung.
Lưu ý: Tác phẩm văn học - nghệ thuật dân gian được hiểu là sự
bao hàm các sản phẩm chứa đựng các yếu tố đặc thù của di sản
nghệ thuật, được duy trì và phát triển bởi một cộng đồng trong
nước, hoặc bởi các cá nhân phản ánh các tác phẩm văn học nghệ
thuật truyền thống của một cộng đồng.
Có 4 hình thức của tác phẩm văn học nghệ thuật dân gian là: lO M oARcPSD| 47110589
Loại hình thức thể hiện bằng ngôn ngữ (lời nói) bao gồm
truyện, thơ, câu đối dân gian.
Loại hình được thể hiện bằng âm nhạc (nhạc) gồm bài hát và nhạc cụ dân gian.
Loại hình được thể hiện bằng hành động (qua ngôn ngữ hình
thể) bao gồm các điệu múa, vở kịch và nghi lễ nghệ thuật dân gian.
Loại biểu đạt lồng trong một vật thể, có thể nhận thấy qua
xúc giác bởi lẽ nó tồn tại dưới dạng hữu hình, bao gồm các
bức tranh vẽ, tượng, tác phẩm điêu khắc, đồ gốm, khảm;
mộc, tác phẩm kim loại, đá quý, dệt, thảm, trang phục, nhạc
cụ và các hình mẫu kiến trúc dân gian. buộc phải thể hiện dưới dạng hữu hình.
- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu.
Tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng các lệnh, các
mã lược đồ hoặc bất kỳ dạng nào khác, khi gắn vào một
phương tiện nào mà máy tính đọc được, có khả năng làm
cho máy tính thực hiện được một công việc hoặc đạt được một kết quả cụ thể.
Chương trình máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học
dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy.
c. Các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả: -
Tin tức thời sự thuần túy đưa tin:
Những tin tức thời sự cần được tuyên truyền đến công chúng nhanh nhất như các tin về dịch bệnh bão,
thảm họa, tai nạn giao thông nghiêm trọng... Nếu những tin tức thời sự mà được bảo hộ dướ dạng
quyền tác giả thì phải thông qua những thủ tục nhất định nên khó khăn cho việc tiếp cận và mấ đi tính thời sự.
Tuy nhiên, nếu việc đưa tin thời sự có kèm theo những nhận định, bình luận của tác giả như phóng sự,
sự kiện và bình luận,... đã thể hiện sự sáng tạo của tác giả thì được bảo hộ theo quy định của pháp luật. Ví dụ:
Tin lâm tặc đánh cán bộ kiểm lâm ở huyện A (tin tức thời sự thuần tuý).
Tin lâm tặc đánh cán bộ kiểm lâm ở huyện A, trong đó kèm theo bình luận về nguyên nhân của tình trạng phá
rừng, sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương và những kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền đã
thể hiện ý kiến, quan điểm của tác giả được bảo hộ quyền tác giả. 2.