Tổng hợp 56 án lệ | Học viện tư pháp
Tổng hợp 56 tình huống án lệ và giái pháp pháp lý của Học viện Tư pháp, tài liệu gồm 20 trang với rất nhiều tình huống hay, phổ biến giúp bạn củng cố kiến thức, ôn tập và đạt kết quả cao trong Kỹ năng tranh tụng trong vụ án hình sự. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Kỹ năng tranh tụng trong vụ án hình sự
Trường: Học viện Tư pháp
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
lOMoARcPSD|25518217 STT ÁN LỆ TÌNH HUỐNG ÁN LỆ GIẢI PHÁP PHÁP LÝ 1
Án lệ số 01/2016/AL Trong vụ án có đồng phạm, nếu chứng minh được ý thức
về vụ án “Giết chủ quan của người chủ mưu là chỉ thuê người khác gây người”
thương tích cho người bị hại mà không có ý định tước
đoạt tính mạng của họ (người chủ mưu chỉ yêu cầu gây
thương tích ở chân, tay của người bị hại mà không yêu
cầu tấn công vào các phần trọng yếu của cơ thể có khả
năng dẫn đến chết người); người thực hành cũng đã thực
hiện theo đúng yêu cầu của người chủ mưu; việc nạn
nhân bị chết nằm ngoài ý thức chủ quan của người chủ
mưu thì người chủ mưu phải chịu trách nhiệm hình sự về
tội “Cố ý gây thương tích” với tình tiết định khung là
“gây thương tích dẫn đến chết người”. 2
Án lệ số 02/2016/AL Trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã bỏ
về vụ án “Tranh tiền ra để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và
chấp đòi lại tài sản” nhờ người ở trong nước đứng tên nhận chuyển nhượng
quyền sử dụng đất hộ mình, khi giải quyết tranh chấp thì
Tòa án phải xem xét và tính công sức bảo quản, giữ gìn,
tôn tạo làm tăng giá trị quyền sử dụng đất cho người
đứng tên hộ; trường hợp không xác định được chính xác
công sức của người đó thì cần xác định người thực chất
trả tiền để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và
người đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất
hộ có công sức ngang nhau để chia phần giá trị chênh
lệch tăng thêm so với tiền gốc nhận chuyển nhượng
quyền sử dụng đất ban đầu. 3
Án lệ số 03/2016/AL Trường hợp cha mẹ đã cho vợ chồng người con một diện
về vụ án “Ly hôn”
tích đất và vợ chồng người con đã xây dựng nhà kiên cố
trên diện tích đất đó để làm nơi ở, khi vợ chồng người
con xây dựng nhà thì cha mẹ và những người khác trong
gia đình không có ý kiến phản đối gì; vợ chồng người
con đã sử dụng nhà, đất liên tục, công khai, ổn định và
đã tiến hành việc kê khai đất, được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất thì phải xác định vợ chồng người con
đã được tặng cho quyền sử dụng đất. 1
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217 4
Án lệ số 04/2016/AL Trường hợp nhà đất là tài sản chung của vợ chồng mà
về vụ án “Tranh chỉ có một người đứng tên ký hợp đồng chuyển nhượng
chấp hợp đồng nhà đất đó cho người khác, người còn lại không ký tên
chuyển nhượng trong hợp đồng; nếu có đủ căn cứ xác định bên chuyển
quyền sử dụng đất”
nhượng đã nhận đủ số tiền theo thỏa thuận, người không
ký tên trong hợp đồng biết và cùng sử dụng tiền chuyển
nhượng nhà đất; bên nhận chuyển nhượng nhà đất đã
nhận và quản lý, sử dụng nhà đất đó công khai; người
không ký tên trong hợp đồng biết mà không có ý kiến
phản đối gì thì phải xác định là người đó đồng ý với việc
chuyển nhượng nhà đất. 5
Án lệ số 05/2016/AL Trong vụ án tranh chấp di sản thừa kế, có đương sự
về vụ án “Tranh thuộc diện được hưởng một phần di sản thừa kế và có
chấp di sản thừa công sức đóng góp vào việc quản lý, tôn tạo di sản thừa kế”
kế nhưng không đồng ý việc chia thừa kế (vì cho rằng đã
hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế), không có yêu cầu cụ
thể về việc xem xét công sức đóng góp của họ vào việc
quản lý, tôn tạo di sản thừa kế; nếu Tòa án quyết định
việc chia thừa kế cho các thừa kế thì phải xem xét về
công sức đóng góp của họ vì yêu cầu không chia thừa kế
đối với di sản thừa kế lớn hơn yêu cầu xem xét về công sức. 6
Án lệ số 06/2016/AL Trong vụ án tranh chấp thừa kế có người thuộc diện thừa
về vụ án “Tranh kế ở nước ngoài, nếu Tòa án đã thực hiện ủy thác tư chấp thừa kế”
pháp, thu thập chứng cứ theo đúng quy định của pháp
luật nhưng vẫn không xác định được địa chỉ của những
người đó thì Tòa án vẫn giải quyết yêu cầu của nguyên
đơn; nếu xác định được di sản thừa kế, diện hàng thừa kế
và người để lại di sản thừa kế không có di chúc thì giải
quyết việc chia thừa kế cho nguyên đơn theo quy định
của pháp luật; phần tài sản thừa kế của những người
vắng mặt, không xác định được địa chỉ sẽ tạm giao cho
những người sống trong nước quản lý để sau này giao lại
cho những thừa kế vắng mặt. 7
Án lệ số 07/2016/AL Hợp đồng mua bán nhà Trường hợp này, hợp đồng
về công nhận hợp được lập thành văn bản có giá trị xác định bên mua 2
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
đồng mua bán nhà trước ngày 01-7-1991, có đã trả đủ tiền cho bên bán trước
ngày chữ ký của bên bán, ghi rõ và ý chí của bên mua đồng 01/7/1991
bên bán đã nhận đủ tiền, ý với hợp đồng mua bán
bên mua tuy chưa ký tên nhà đó, hợp đồng mua bán
trên hợp đồng nhưng là nhà được công nhận.
người giữ hợp đồng và đã
quản lý, sử dụng nhà ở ổn định trong thời gian dài mà bên bán không có tranh chấp đòi tiền mua nhà. 8
Án lệ số 08/2016/AL Trong hợp đồng tín dụng, Trường hợp này, khách
về xác định lãi suất, các bên có thỏa thuận về hàng vay phải tiếp tục
việc điều chỉnh lãi lãi suất cho vay, gồm: lãi thanh toán cho Ngân hàng,
suất trong hợp đồng suất cho vay trong hạn, lãi tổ chức tín dụng khoản tiền
tín dụng kể từ ngày suất nợ quá hạn, việc điều nợ gốc chưa thanh toán,
tiếp theo của ngày chỉnh lãi suất cho vay theo tiền lãi trên nợ gốc trong xét xử sơ thẩm
từng thời kỳ của Ngân hạn (nếu có), lãi nợ quá hạn
hàng, tổ chức tín dụng cho của số tiền gốc chưa thanh
vay mà đến thời điểm xét toán theo mức lãi suất mà
xử sơ thẩm khách hàng các bên thỏa thuận trong
vay chưa thanh toán, hoặc hợp đồng cho đến khi thanh
thanh toán không đủ số toán xong khoản nợ gốc
tiền nợ gốc, lãi theo hợp này. Trường hợp các bên có đồng tín dụng.
thỏa thuận về việc điều
chỉnh mức lãi suất cho vay
theo từng thời kỳ của ngân
hàng, tổ chức tín dụng cho
vay thì lãi suất mà khách hàng vay phải tiếp tục
thanh toán theo quyết định
của Tòa án cũng sẽ được
điều chỉnh cho phù hợp với
sự điều chỉnh lãi suất của Ngân hàng, tổ chức tín dụng cho vay. 9
Án lệ số 09/2016/AL Tình huống án lệ 1:
Giải pháp pháp lý 1: 3
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
về xác định lãi suất Hợp đồng mua bán hàng Trường hợp này, tiền lãi do
nợ quá hạn trung hóa bị vi phạm do bên bán chậm thanh toán được tính
bình trên thị trường không giao hoặc không theo lãi suất nợ quá hạn
và việc trả lãi trên giao đủ hàng cho bên mua, trung bình trên thị trường
số tiền phạt vi dẫn đến việc bên bán có bằng mức lãi suất nợ quá
phạm, bồi thường nghĩa vụ hoàn trả số tiền hạn trung bình của ít nhất thiệt hại
ứng trước và tiền lãi do ba Ngân hàng tại địa chậm thanh toán.
phương tại thời điểm thanh
toán (xét xử sơ thẩm), trừ
trường hợp có thoả thuận
khác hoặc pháp luật có quy định khác.
Tình huống án lệ 2:
Giải pháp pháp lý 2:
Hợp đồng mua bán hàng Trường hợp này, người có
hóa có phát sinh nghĩa vụ nghĩa vụ trả tiền phạt vi
trả tiền phạt vi phạm, bồi phạm, bồi thường thiệt hại thường thiệt hại.
không phải trả lãi trên số
tiền phạt vi phạm, tiền bồi thường thiệt hại đó. 10
Án lệ số 10/2016/AL Quyết định về việc phê Trường hợp này, nội dung
về quyết định hành duyệt phương án hỗ trợ và của văn bản được dẫn chiếu
chính là đối tượng tái định cư của Ủy ban thuộc quyết định hành
khởi kiện vụ án nhân dân tỉnh có nội dung chính và quyết định hành hành chính
dẫn chiếu đến văn bản chính đó là đối tượng khởi
khác mà văn bản đó có nội kiện vụ án hành chính.
dung tác động trực tiếp
đến quyền và lợi ích của người khởi kiện. 11
Án lệ số 11/2017/AL Tình huống án lệ 1:
Giải pháp pháp lý 1:
về công nhận hợp Một bên thế chấp quyền sử Trường hợp này, Tòa án
đồng thế chấp dụng đất và tài sản gắn phải xác định hợp đồng thế
quyền sử dụng đất liền với đất thuộc sở hữu chấp có hiệu lực pháp luật.
mà trên đất có tài của mình để bảo đảm thực
sản không thuộc Sở hiện nghĩa vụ dân sự
hữu của bên thế nhưng trên đất còn có tài 4
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217 chấp sản thuộc sở hữu của
người khác; hình thức và nội dung của hợp đồng
phù hợp với quy định của pháp luật.
Tình huống án lệ 2:
Giải pháp pháp lý 2:
Bên thế chấp và bên nhận Trường hợp này, khi giải
thế chấp thỏa thuận bên quyết Tòa án phải dành cho
nhận thế chấp được bán tài chủ sở hữu nhà trên đất
sản bảo đảm là quyền sử được quyền ưu tiên nhận
dụng đất mà trên đất có chuyển nhượng quyền sử
nhà không thuộc sở hữu dụng đất đó nếu họ có nhu
của người sử dụng đất. cầu. 12
Án lệ số 12/2017/AL Tòa án đã quyết định hoãn Tòa án phải xác định đây là
về xác định trường phiên tòa và lý do hoãn trường hợp đương sự hoặc
hợp đương sự được phiên tòa không phải do người đại diện, người bảo
triệu tập hợp lệ lần lỗi của đương sự (nguyên vệ quyền và lợi ích hợp
thứ nhất sau khi đơn, bị đơn, người có pháp của đương sự được
Tòa án đã hoãn quyền lợi, nghĩa vụ liên triệu tập hợp lệ lần thứ nhất phiên tòa
quan) hoặc người đại diện, vắng mặt tại phiên tòa.
người bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của đương
sự. Phiên tòa được mở lại
nhưng có đương sự hoặc
người đại diện, người bảo
vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của đương sự được
triệu tập hợp lệ vắng mặt. 13
Án lệ số 13/2017/AL Hợp đồng mua bán hàng Trường hợp này, Tòa án
về hiệu lực thanh hóa quốc tế có thỏa thuận phải xác định thư tín dụng
toán của thư tín phương thức thanh toán (L/C) không bị mất hiệu lực
dụng (L/C) trong bằng thư tín dụng (L/C), thanh toán vì lý do hợp
trường hợp hợp thỏa thuận thực hiện L/C đồng mua bán hàng hóa
đồng mua bán hàng theo tập quán thương mại quốc tế là cơ sở của thư tín
hóa quốc tế là cơ sở quốc tế (Quy tắc thực hành dụng (L/C) bị hủy bỏ. 5
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
của L/C bị hủy bỏ
thống nhất về tín dụng
chứng từ lần thứ 6 năm 2007 (UCP 600) của Phòng Thương mại Quốc tế) và phù hợp với quy
định của pháp luật Việt Nam. Hợp đồng mua bán
hàng hóa quốc tế là cơ sở của L/C bị hủy bỏ. 14
Án lệ số 14/2017/AL Hợp đồng tặng cho quyền Trường hợp này, Tòa án
về công nhận điều sử dụng đất không ghi phải công nhận điều kiện
kiện của hợp đồng điều kiện tặng cho nhưng của hợp đồng tặng cho
tặng cho quyền sử tại các văn bản, tài liệu quyền sử dụng đất và xác
dụng đất mà điều khác có liên quan thể hiện định hợp đồng tặng cho
kiện đó không được các bên đã có thỏa thuận, quyền sử dụng đất đó là ghi trong hợp đồng
thống nhất về điều kiện hợp đồng tặng cho tài sản
tặng cho và điều kiện tặng có điều kiện. cho là hợp pháp. 15
Án lệ số 15/2017/AL Các đương sự tự nguyện Trường hợp này, Tòa án
về công nhận thỏa thỏa thuận miệng với nhau phải công nhận thỏa thuận
thuận miệng của các về việc chuyển đổi quyền miệng của các đương sự về
đương sự trong việc sử dụng đất nông nghiệp việc chuyển đổi quyền sử
chuyển đổi quyền sử trước ngày 15-10-1993 dụng đất nông nghiệp đó để
dụng đất nông (ngày Luật Đất đai năm xác định các đương sự có nghiệp
1993 có hiệu lực thi hành); quyền sử dụng diện tích đất
đã đăng ký, kê khai diện đã đổi.
tích đất đã đổi và được ghi
nhận tại sổ địa chính; đã
trực tiếp canh tác, sử dụng
ổn định, liên tục, lâu dài. 16
Án lệ số 16/2017/AL Di sản thừa kế là bất động Trường hợp này, Tòa án
về công nhận hợp sản đã được một trong các phải công nhận hợp đồng đồng
chuyển đồng thừa kế chuyển chuyển nhượng quyền sử
nhượng quyền sử nhượng. Các đồng thừa kế dụng đất là hợp pháp và
dụng đất là di sản khác biết và không phản diện tích đất đã chuyển
thừa kế do một đối việc chuyển nhượng nhượng không còn trong 6
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
trong các đồng thừa đó. Số tiền nhận chuyển khối di sản để chia thừa kế kế chuyển nhượng
nhượng đã được dùng để mà thuộc quyền sử dụng
lo cuộc sống của các đồng của bên nhận chuyển
thừa kế. Bên nhận chuyển nhượng.
nhượng đã được cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất. 17
Án lệ số 17/2018/AL Trong vụ án có đồng Trường hợp này, người
về tình tiết “Có tính phạm, chỉ vì mâu thuẫn thực hành phải bị truy cứu
chất côn đồ” trong nhỏ trong sinh hoạt, các trách nhiệm hình sự về tội
tội “Giết người” có đồng phạm đã rủ nhau “Giết người” với tình tiết đồng phạm đánh dằn mặt bị hại.
định khung là “Có tính chất
Khi thực hiện tội phạm, côn đồ”. Người xúi giục bị
người thực hành dùng mã truy cứu trách nhiệm hình
tấu chém liên tiếp vào sự về tội “Giết người”
vùng đầu, mặt, chân, tay nhưng không bị áp dụng
của bị hại; việc bị hại tình tiết định khung “Có
không chết là ngoài ý tính chất côn đồ”.
muốn chủ quan của người thực hành.
Người xúi giục không có
mặt khi người thực hành
thực hiện tội phạm, không
biết việc người thực hành
sử dụng mã tấu chém vào
những vùng trọng yếu trên
cơ thể bị hại nhưng đã để
mặc cho hậu quả xảy ra. 18
Án lệ số 18/2018/AL Bị cáo bị cảnh sát giao Trường hợp này, bị cáo
về hành vi giết thông yêu cầu dừng xe để phải chịu trách nhiệm hình
người đang thi hành xử lý vi phạm nhưng sự về tội “Giết người” với
công vụ trong tội không chấp hành mà điều tình tiết định khung là “Giết “Giết người”
khiển xe đâm thẳng vào người đang thi hành công
cảnh sát giao thông. Khi vụ”. cảnh sát giao thông bám
vào cọng gương chiếu hậu 7
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
của xe, bị cáo tiếp tục điều
khiển xe chạy với tốc độ
cao, bất ngờ đánh lái sát
giải phân cách nhằm hất
cảnh sát giao thông xuống đường. Cảnh sát giao thông rơi
khỏi xe, va vào giải phân
cách cứng giữa đường, bị đa chấn thương. 19
Án lệ số 19/2018/AL Bị cáo lợi dụng sơ hở Trường hợp này, bị cáo
về xác định giá trị trong quản lý của ngân phải chịu trách nhiệm hình
tài sản bị chiếm hàng, nhiều lần trực tiếp sự về tội “Tham ô tài sản”.
đoạt trong tội làm thủ tục rút và chi tiền Giá trị tài sản mà bị cáo
“Tham ô tài sản”
tiết kiệm từ quỹ của chi chiếm đoạt phải xác định là
nhánh ngân hàng do bị cáo toàn bộ số tiền mà bị cáo đã
quản lý nhưng thực tế làm thủ tục rút và chi tiền
không chi trả cho bất kỳ ai tiết kiệm khống từ quỹ của
mà bị cáo đã sử dụng số chi nhánh ngân hàng (bao tiền này.
gồm cả số tiền bị cáo đã
Quá trình điều tra bị cáo khắc phục trong quá trình
đã khắc phục được một điều tra).
phần số tiền mà bị cáo đã chiếm đoạt. 20
Án lệ số 20/2018/AL Người sử dụng lao động Trường hợp này, phải xác
về xác lập quan hệ có thư mời làm việc với định người lao động và
hợp đồng lao động nội dung xác định loại hợp người sử dụng lao động đã
sau khi hết thời gian đồng lao động và thời gian xác lập quan hệ hợp đồng thử việc
thử việc. Người lao động lao động.
đã thử việc theo đúng thời gian thử việc trong thư mời làm việc.
Hết thời gian thử việc,
người lao động vẫn tiếp
tục làm việc mà người sử
dụng lao động và người 8
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217 lao động không có thoả thuận nào khác. 21
Án lệ số 21/2018/AL Hợp đồng cho thuê tài sản Trường hợp này, phải xác
về lỗi và thiệt hại có thời hạn, không có thỏa định bên thuê có lỗi và phải
trong trường hợp thuận về điều kiện chấm chịu trách nhiệm đối với
đơn phương chấm dứt hợp đồng. Bên thuê thiệt hại gây ra cho bên cho
dứt hợp đồng cho chấm dứt hợp đồng trước thuê. Thiệt hại thực tế cần thuê tài sản
thời hạn nhưng không xem xét là khoản tiền cho
được bên cho thuê đồng ý. thuê phương tiện trong thời
Thời gian từ khi bên thuê gian còn lại của hợp đồng.
có văn bản thông báo đến khi chấm dứt hợp đồng
quá ngắn dẫn đến bên cho thuê không thể có hợp đồng khác thay thế ngay
trong thời gian còn lại của hợp đồng thuê. Bên cho thuê yêu cầu bên
thuê phải thanh toán tiền
thuê tài sản trong thời gian
còn lại của hợp đồng. 22
Án lệ số 22/2018/AL Hợp đồng bảo hiểm nhân Trường hợp này, phải xác
về không vi phạm thọ, quy tắc bảo hiểm, đơn định người mua bảo hiểm
nghĩa vụ cung cấp yêu cầu bảo hiểm có yêu không vi phạm nghĩa vụ
thông tin tình trạng cầu không rõ ràng về việc cung cấp thông tin khi ký
bệnh lý trong hợp kê khai tình trạng bệnh lý hợp đồng bảo hiểm, đơn
đồng bảo hiểm nhân của người được bảo hiểm. yêu cầu bảo hiểm. thọ
Thông tin được yêu cầu kê
khai không phải là căn cứ
quyết định việc các bên
xác lập hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. 23
Án lệ số 23/2018/AL Hồ sơ yêu cầu bảo hiểm Trường hợp này, phải xác
về hiệu lực của hợp nhân thọ thể hiện người định người mua bảo hiểm
đồng bảo hiểm nhân mua bảo hiểm lựa chọn không có lỗi trong việc
thọ khi bên mua hình thức thu phí bảo hiểm chưa đóng phí. Hợp đồng 9
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
bảo hiểm không là tại địa chỉ nhà của bên bảo hiểm nhân thọ không bị
đóng phí bảo hiểm mua bảo hiểm. Đến thời mất hiệu lực vì lý do bên
do lỗi của doanh hạn đóng phí bảo hiểm và mua bảo hiểm không đóng nghiệp bảo hiểm
trong thời gian gia hạn phí bảo hiểm trong thời hạn
đóng phí, nhân viên doanh theo thỏa thuận. nghiệp bảo hiểm không
đến thu phí của người mua bảo hiểm. 24
Án lệ số 24/2018/AL Nhà, đất là tài sản chung Trường hợp này, phải xác
về di sản thừa kế của vợ chồng mà một định nhà, đất đó đã chuyển
chuyển thành tài người chết trước. Người thành quyền sở hữu, quyền
sản thuộc quyền sở còn lại và các thừa kế của sử dụng hợp pháp của các
hữu, quyền sử dụng người chết trước đã thống cá nhân. Những người này
hợp pháp của cá nhất phân chia nhà, đất. chỉ có quyền khởi kiện đòi nhân
Thỏa thuận phân chia lại nhà, đất được chia đang
không vi phạm quyền lợi bị người khác chiếm hữu,
của bất cứ thừa kế nào.
sử dụng bất hợp pháp mà
Việc phân chia nhà, đất đã không có quyền yêu cầu
được thực hiện trên thực tế chia di sản thừa kế là nhà,
và đã được điều chỉnh trên đất.
sổ sách giấy tờ về đất đai.
Sau khi người còn lại chết mới phát sinh tranh chấp. 25
Án lệ số 25/2018/AL Hợp đồng đặt cọc để bảo Trường hợp này, phải xác
về không phải chịu đảm giao kết hợp đồng định việc bên nhận đặt cọc
phạt cọc vì lý do mua bán nhà có thỏa thuận không thể thực hiện đúng khách quan
trong một thời hạn nhất cam kết là do khách quan
định bên nhận đặt cọc phải và bên nhận đặt cọc không
hoàn tất các thủ tục để phải chịu phạt cọc.
được cấp giấy chứng nhận
quyền sở hữu nhà, nếu vi
phạm thì phải chịu phạt cọc. Hết thời hạn theo thỏa
thuận, bên nhận đặt cọc
chưa được cấp giấy chứng 10
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
nhận quyền sở hữu nhà do nguyên nhân từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 26
Án lệ số 26/2018/AL Người để lại di sản thừa kế Trường hợp này, phải xác
về xác định thời là bất động sản chết trước định thời điểm bắt đầu tính
điểm bắt đầu tính ngày công bố Pháp lệnh thời hiệu yêu cầu chia di
thời hiệu và thời Thừa kế ngày 30-8-1990. sản thừa kế là ngày công bố
hiệu yêu cầu chia di Tại thời điểm Tòa án xét Pháp lệnh Thừa kế ngày
sản thừa kế là bất xử sơ thẩm, Bộ luật Dân 30-8-1990. Thời hiệu yêu động sản
sự số 91/2015/QH13 đang cầu chia di sản thừa kế có hiệu lực pháp luật. được xác định theo quy
định của Bộ luật Dân sự số 91/2015/QH13. 27
Án lệ số 27/2019/AL Người khởi kiện khởi kiện Trường hợp này, Tòa án
về thụ lý, giải quyết quyết định hành chính có phải thụ lý để giải quyết
vụ án hành chính nội dung không chấp nhận theo hướng bác yêu cầu
liên quan đến nhà việc đòi lại nhà đất mà khởi kiện.
đất mà Nhà nước đã Nhà nước đã quản lý, bố
quản lý, bố trí sử trí sử dụng trong quá trình
dụng trong quá thực hiện các chính sách
trình thực hiện về quản lý nhà đất và
chính sách quản lý chính sách cải tạo xã hội
nhà đất và chính chủ nghĩa liên quan đến
sách cải tạo xã hội nhà đất trước ngày 01-7-
chủ nghĩa trước 1991 theo quy định tại ngày 01-7-1991 Nghị quyết số 23/2003/QH11 ngày 26- 11-2003 của Quốc hội mà
quyết định đó đã được ban hành đúng thẩm quyền,
nội dung, trình tự thủ tục. 28
Án lệ số 28/2019/AL Bị hại đã thực hiện một Trường hợp này, bị cáo
về tội "Giết người chuỗi hành vi trái pháp phải bị truy cứu trách
trong trạng thái luật tấn công bị cáo liên nhiệm hình sự về tội “Giết
tinh thần bị kích tục, kéo dài làm cho bị cáo người trong trạng thái tinh 11
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217 động mạnh"
bị ức chế tâm lý, kích thần bị kích động mạnh”.
động về tinh thần. Trong
trạng thái bị mất khả năng
tự chủ, bị cáo dùng dao đâm bị hại nhằm thoát
khỏi sự tấn công. Bị cáo
không nhận thức hết được
tính chất và mức độ nguy
hiểm của hành vi mà mình
đã thực hiện. Hậu quả dẫn đến bị hại chết. 29
Án lệ số 29/2019/AL Bị cáo có hành vi dùng vũ Trường hợp này, bị cáo
về tài sản bị chiếm lực tấn công bị hại, làm bị phải bị truy cứu trách
đoạt trong tội hại lâm vào tình trạng nhiệm hình sự về tội “Cướp
“Cướp tài sản”
không thể chống cự được tài sản”.
nhằm mục đích không trả
số tiền mà bị cáo có nghĩa
vụ phải thanh toán cho bị hại. 30
Án lệ số 30/2020/AL Sau khi gây ra tai nạn giao Trường hợp này, bị cáo
về hành vi cố ý điều thông cho bị hại, bị cáo phải bị truy cứu trách
khiển phương tiện dừng xe xuống kiểm tra nhiệm hình sự về tội “Giết
giao thông chèn lên thấy bị hại nằm dưới gầm người”.
bị hại sau khi gây xe ô tô, không xác định tai nạn
được bị hại còn sống hay
đã chết, bị cáo tiếp tục điều khiển xe chèn lên
người bị hại. Hậu quả là bị hại chết. 31
Án lệ số 31/2020/AL Cá nhân thuộc diện được Trường hợp này, phải xác
về xác định quyền mua nhà ở thuộc sở hữu định quyền thuê nhà, mua
thuê nhà, mua nhà của Nhà nước theo Nghị nhà thuộc sở hữu của Nhà
thuộc sở hữu của định số 61/CP ngày 05-7- nước là quyền tài sản và
Nhà nước theo Nghị 1994 của Chính phủ về được chuyển giao cho các
định số 61/CP ngày mua bán và kinh doanh thừa kế của người đó. 05-7-1994
của nhà ở mà khi còn sống, 12
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
Chính phủ về quyền người đó chưa làm thủ tục tài sản mua hóa giá nhà theo quy định của pháp luật. 32
Án lệ số 32/2020/AL Đất có nguồn gốc là do cá Trường hợp này, phải xác
về trường hợp đất nhân khai phá nhưng sau định cá nhân khai phá đất
do cá nhân khai phá đó xuất cảnh định cư ở không còn quyền sử dụng
nhưng sau đó xuất nước ngoài và người khác đất hợp pháp nên việc yêu
cảnh định cư ở nước đã quản lý, sử dụng ổn cầu đòi lại quyền sử dụng
ngoài và người khác định, lâu dài. Trong quá đất là không có cơ sở để
đã quản lý, sử dụng trình sử dụng đất, người chấp nhận. ổn định, lâu dài
này đã tôn tạo đất, xây
dựng nhà ổn định, đăng ký
kê khai và được cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất. 33
Án lệ số 33/2020/AL Cá nhân được Nhà nước Trường hợp này, Tòa án
về trường hợp cá cấp đất nhưng không sử không chấp nhận yêu cầu
nhân được Nhà dụng mà để người khác đòi lại quyền sử dụng đất.
nước giao đất quản lý, sử dụng ổn định,
nhưng không sử lâu dài từ khi được giao
dụng mà để người đất. Trong quá trình sử
khác quản lý, sử dụng đất, người này đã tôn
dụng ổn định, lâu tạo đất, xây dựng nhà ở ổn dài định, đăng ký kê khai quyền sử dụng đất mà
người được cấp đất không có ý kiến gì. 34
Án lệ số 34/2020/AL Quyền sử dụng đất do cá Trường hợp này, phải xác
về quyền lập di chúc nhân tạo lập hợp pháp mà định giá trị quyền sử dụng
định đoạt giá trị bồi khi người đó còn sống, đất bị thu hồi được bảo đảm
thường về đất trong Nhà nước đã có quyết định bằng giá trị bồi thường nên
trường hợp đất bị thu hồi đất và việc thu hồi người có đất bị thu hồi có
Nhà nước thu hồi có đất đó thuộc trường hợp quyền lập di chúc định đoạt bồi thường được bồi thường.
giá trị bồi thường đó. 35
Án lệ số 35/2020/AL Người Việt Nam trước khi Trường hợp này, phải xác
về người Việt Nam đi định cư ở nước ngoài đã định giá trị quyền sử dụng 13
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
trước khi định cư ở giao lại đất nông nghiệp đất bị thu hồi được bảo đảm
nước ngoài giao lại cho người ở trong nước sử bằng giá trị bồi thường nên
đất nông nghiệp cho dụng; người ở trong nước người có đất bị thu hồi có
người ở trong nước đã sử dụng đất đó ổn định, quyền lập di chúc định đoạt sử dụng
lâu dài và được cấp giấy giá trị bồi thường đó.
chứng nhận quyền sử dụng đất. 36
Án lệ số 36/2020/AL Hợp đồng thế chấp quyền Trường hợp này, phải xác
về hiệu lực của hợp sử dụng đất tuân thủ quy định hợp đồng thế chấp
đồng thế chấp định của pháp luật nhưng quyền sử dụng đất có hiệu
quyền sử dụng đất sau đó giấy chứng nhận lực pháp luật.
khi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu
quyền sử dụng đất hồi, hủy bỏ do sai sót về
bị thu hồi, hủy bỏ
diện tích đất và trình tự,
thủ tục cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất.
Việc thu hồi, hủy bỏ giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất không làm mất đi
quyền sử dụng đất hợp
pháp của người sử dụng đất. 37
Án lệ số 37/2020/AL Sau khi kết thúc thời hạn Trường hợp này, hợp đồng
về hiệu lực của hợp đóng phí bảo hiểm theo bảo hiểm có hiệu lực thi
đồng bảo hiểm tài thỏa thuận trong hợp đồng hành, doanh nghiệp bảo
sản trong trường bảo hiểm tài sản, bên mua hiểm phải chịu trách nhiệm
hợp bên mua bảo bảo hiểm mới đóng phí bồi thường thiệt hại cho
hiểm đóng phí bảo bảo hiểm cho doanh người được bảo hiểm.
hiểm sau khi kết nghiệp bảo hiểm. Doanh
thúc thời hạn đóng nghiệp bảo hiểm không có phí bảo hiểm ý kiến gì, không có văn bản thông báo cho bên mua bảo hiểm về việc chấm dứt hợp đồng mà
vẫn nhận phí bảo hiểm,
xuất hóa đơn giá trị gia 14
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
tăng và báo cáo thuế về
khoản tiền đóng phí bảo
hiểm. Sau đó, sự kiện bảo hiểm xảy ra. 38
Án lệ số 38/2020/AL Sau khi tài sản là quyền sở Trường hợp này, Tòa án
về việc không thụ lý hữu nhà và quyền sử dụng không thụ lý vụ án mới.
yêu cầu đòi tài sản đất đã được phân chia Người có yêu cầu đòi
đã được phân chia bằng bản án, quyết định đã quyền sở hữu nhà và quyền
bằng bản án có hiệu có hiệu lực pháp luật của sử dụng đất thông báo bằng lực pháp luật
Tòa án thì có người khác văn bản cho người có thẩm
(không phải là đương sự quyền xem xét lại bản án,
trong vụ án đó) khởi kiện quyết định đã có hiệu lực
đòi quyền sở hữu nhà và pháp luật của Tòa án theo
quyền sử dụng đất đó.
thủ tục giám đốc thẩm hoặc
tái thẩm theo quy định của pháp luật. 39
Án lệ số 39/2020/AL Người thuê nhà ở thuộc sở Trường hợp này, phải xác
về xác định giao hữu nhà nước (bên bán) định hợp đồng chuyển
dịch dân sự có điều cam kết sau khi mua hóa nhượng quyền sở hữu nhà
kiện vô hiệu do điều giá nhà của nhà nước sẽ là giao dịch dân sự có điều
kiện không thể xảy chuyển nhượng quyền sở kiện nhưng vô hiệu do điều ra
hữu nhà cho bên mua. Bên kiện của hợp đồng không
bán đã nhận tiền và giao thể xảy ra. nhà cho bên mua nhưng sau đó Nhà nước không hóa giá và không công
nhận quyền sở hữu nhà. 40
Án lệ số 40/2021/AL Các bên chuyển đổi quyền Trường hợp này, phải công
về công nhận việc sử dụng đất trên thực tế, nhận việc chuyển đổi quyền
chuyển đổi quyền sử không có thỏa thuận bằng sử dụng đất trên thực tế;
dụng đất trên thực văn bản; các bên đã sử các bên có quyền sử dụng tế
dụng đất ổn định, lâu dài, đất đối với diện tích đất đã
không có tranh chấp, đã chuyển đổi.
đăng ký, kê khai và được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất đối với 15
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
phần đất nhận chuyển đổi. 41
Án lệ số 41/2021/AL Nam và nữ chung sống với Trường hợp này, phải xác
về chấm dứt hôn nhau như vợ chồng, không định hôn nhân thực tế đầu nhân thực tế
đăng ký kết hôn nhưng sau tiên đã chấm dứt. đó họ không còn chung
sống với nhau và trước khi
Luật Hôn nhân và gia đình
năm 1986 có hiệu lực, có người chung sống với nhau như vợ chồng với người khác. Quan hệ hôn
nhân đầu tiên và quan hệ
hôn nhân thứ hai đều là hôn nhân thực tế. 42
Án lệ số 42/2021/AL Trong hợp đồng theo mẫu Trường hợp này, phải xác
về quyền lựa chọn giao kết với người tiêu định người tiêu dùng không
Tòa án giải quyết dùng có điều khoản lựa lựa chọn trọng tài và có
tranh chấp của chọn Trọng tài nước ngoài quyền lựa chọn Tòa án Việt
người tiêu dùng để giải quyết tranh chấp. Nam giải quyết.
trong trường hợp Khi xảy ra tranh chấp,
hợp đồng theo mẫu người tiêu dùng khởi kiện
có thỏa thuận trọng ra Tòa án Việt Nam. tài 43
Án lệ số 43/2021/AL Hợp đồng chuyển nhượng Trường hợp này, phải xác
về hiệu lực của hợp quyền sở hữu nhà ở và định hợp đồng thế chấp có
đồng thế chấp trong quyền sử dụng đất ở đã hiệu lực pháp luật, không
trường hợp tài sản được công chứng, bên mua chấp nhận yêu cầu hủy hợp
thế chấp là nhà đất đã được cấp giấy chứng đồng chuyển nhượng quyền
do bên thế chấp nhận quyền sở hữu nhà ở sở hữu nhà ở và quyền sử nhận
chuyển và quyền sử dụng đất ở dụng đất ở.
nhượng từ người nhưng mới thanh toán
khác nhưng chưa được một phần tiền mua
thanh toán đủ tiền nhà đất; các bên chưa thực cho bên bán
hiện việc giao nhận nhà.
Bên mua thế chấp nhà đất cho Ngân hàng, có đăng 16
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
ký thế chấp theo đúng quy
định của pháp luật; bên
bán biết và đồng ý để bên mua thế chấp nhà đất nhưng sau đó lại có yêu
cầu hủy hợp đồng chuyển
nhượng quyền sở hữu nhà
ở và quyền sử dụng đất ở. 44
Án lệ số 44/2021/AL Trong vụ án dân sự, bị đơn Trường hợp này, Tòa án
về việc xác định thời có yêu cầu phản tố đối với phải xác định yêu cầu phản
hiệu khởi kiện đối nguyên đơn, người có tố của bị đơn chính là yêu
với yêu cầu phản tố
quyền lợi, nghĩa vụ liên cầu khởi kiện và phải tuân
quan có yêu cầu độc lập.
thủ theo các quy định của
pháp luật về thời hiệu khởi kiện. 45
Án lệ số 45/2021/AL Bị cáo cố ý thực hiện hành Trường hợp này, Tòa án
về xác định bị cáo vi nhằm tước đoạt tính phải xác định là hậu quả
phạm tội “Giết mạng của bị hại, bị hại bị chết người chưa xảy ra, bị người”
thuộc tổn hại sức khỏe với tỷ lệ cáo phải chịu trách nhiệm
trường hợp “Phạm là 100%.
hình sự về tội “Giết người” tội chưa đạt”
thuộc trường hợp “Phạm tội chưa đạt”. 46
Án lệ số 46/2021/AL Bị cáo là giáo viên nơi bị Trường hợp này, Tòa án
về việc xác định tình hại là trẻ em theo học, phải xác định bị cáo phạm
tiết định khung hình không trực tiếp giảng dạy tội “Dâm ô đối với trẻ em”
phạt “Đối với trẻ bị hại, có hành vi dâm ô theo điểm c khoản 2 Điều
em mà người phạm đối với bị hại.
116 Bộ luật Hình sự năm
tội có trách nhiệm
1999 với tình tiết định
giáo dục” trong tội
khung hình phạt “Đối với
“Dâm ô đối với trẻ
trẻ em mà người phạm tội em”
có trách nhiệm giáo dục”
(tương ứng điểm d khoản 2
Điều 146 Bộ luật Hình sự
năm 2015 về tội “Dâm ô
đối với người dưới 16 tuổi”
với tình tiết định khung 17
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
hình phạt “Đối với người
mà người phạm tội có trách nhiệm giáo dục”). 47
Án lệ số 47/2021/AL Bị cáo dùng dao là hung Trường hợp này, Tòa án
về việc xác định tội khí nguy hiểm đâm vào phải xác định bị cáo chịu
danh trong trường vùng bụng của bị hại là trách nhiệm hình sự về tội
hợp bị cáo dùng vùng trọng yếu của cơ thể “Giết người”.
hung khí nguy hiểm con người. Bị hại không
đâm vào vùng trọng chết là ngoài ý muốn chủ
yếu của cơ thể bị hại quan của bị cáo. 48
Án lệ số 48/2021/AL Bị can, bị cáo nộp lại tiền Trường hợp này, Tòa án
về tình tiết giảm nhẹ thu lợi bất chính từ hành vi phải xác định bị cáo được
trách nhiệm hình sự phạm tội.
hưởng tình tiết giảm nhẹ
“nộp lại tiền thu lợi trách nhiệm hình sự theo bất chính”
khoản 2 Điều 46 Bộ luật Hình sự năm 1999 (tương
ứng với khoản 2 Điều 51
Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017). 49
Án lệ số 49/2021/AL Chủ tịch Ủy ban nhân dân Trường hợp này, Tòa án
về xác định quyết ban hành quyết định hành phải xác định tranh chấp
định hành chính chính giải quyết tranh hợp đồng về quyền sử dụng
ban hành không chấp đất đai mà tranh chấp đất thuộc thẩm quyền giải đúng thẩm quyền
đó liên quan đến hợp đồng quyết của Tòa án; Chủ tịch
về quyền sử dụng đất. Ủy ban nhân dân ban hành
quyết định hành chính giải
quyết tranh chấp đất đai là không đúng thẩm quyền. 50
Án lệ số 50/2021/AL Bản án, quyết định có hiệu Trường hợp này, Tòa án
về quyền khởi kiện lực pháp luật của Tòa án phải xác định người đã
vụ án đòi lại tài sản giải quyết việc phân chia được giao tài sản theo bản
của người được giao tài sản nhưng bản án, án, quyết định đã có hiệu
tài sản theo bản án, quyết định này chưa được lực pháp luật của Tòa án có
quyết định có hiệu thi hành do người được thi quyền khởi kiện đòi lại tài lực pháp luật
hành án không yêu cầu thi sản. 18
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
hành án và chưa nhận tài
sản trên thực tế. Khi hết
thời hiệu yêu cầu thi hành
án, người được Tòa án
giao tài sản mới có tranh
chấp đòi lại tài sản được giao theo bản án, quyết định nêu trên. 51
Án lệ số 51/2021/AL Khu vực để xe ô tô của Trường hợp này, Tòa án
về xác định quyền chung cư được xây dựng phải xác định khu vực để xe
sở hữu đối với khu theo quy chuẩn và không ô tô của chung cư thuộc
vực để xe ô tô của được phân bổ vào giá bán quyền sở hữu riêng của chủ nhà chung cư
căn hộ trong hợp đồng đầu tư. mua bán căn hộ chung cư. 52
Án lệ số 52/2021/AL Hợp đồng tặng cho quyền Trường hợp này, phải xác
về hiệu lực của hợp sử dụng đất được lập thành định hợp đồng tặng cho
đồng tặng cho văn bản đã được công quyền sử dụng đất có hiệu
quyền sử dụng đất chứng, chứng thực; bên lực pháp luật.
khi chưa đăng ký được tặng cho chưa đăng
quyền sử dụng đất
ký quyền sử dụng đất do trở ngại khách quan thì
bên tặng cho tài sản chết. 53
Án lệ số 53/2022/AL Nam nữ sống chung với Trường hợp này, Tòa án
về việc hủy kết hôn nhau như vợ chồng trước phải xác định quan hệ hôn trái pháp luật
ngày 03/01/1987 (ngày nhân đầu tiên là hôn nhân
Luật Hôn nhân và gia đình thực tế. Khi chưa chấm dứt
năm 1986 có hiệu lực), quan hệ hôn nhân thực tế
không đăng ký kết hôn, có mà một bên đăng ký kết
tổ chức lễ cưới và có thời hôn với người khác tại cơ
gian chung sống tại Việt quan nhà nước có thẩm
Nam. Sau đó, hai bên ra quyền của Việt Nam thì
nước ngoài sinh sống và việc kết hôn này là trái
phát sinh mâu thuẫn. Khi pháp luật. Tòa án chấp
chưa giải quyết ly hôn thì nhận yêu cầu hủy việc kết
một bên đăng ký kết hôn hôn trái pháp luật.
với người khác tại cơ quan 19
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam. 54
Án lệ số 54/2022/AL Trong vụ án hôn nhân và Trường hợp này, Tòa án
về xác định quyền gia đình có tranh chấp về phải tiếp tục giao con dưới
nuôi con dưới 36 quyền nuôi con dưới 36 36 tháng tuổi cho người cha
tháng tuổi trong tháng tuổi, người mẹ tự ý trực tiếp nuôi dưỡng, chăm
trường hợp người bỏ đi từ khi con còn rất sóc.
mẹ không trực tiếp nhỏ, không quan tâm đến
chăm sóc, nuôi việc trông nom, chăm sóc,
dưỡng, giáo dục con nuôi dưỡng, giáo dục con;
người con được người cha nuôi dưỡng, chăm sóc
trong điều kiện tốt và đã
quen với điều kiện, môi trường sống đó. 55
Án lệ số 55/2022/AL Hợp đồng chuyển nhượng Trường hợp này, Tòa án
về công nhận hiệu quyền sử dụng đất được công nhận hiệu lực của hợp
lực của hợp đồng vi xác lập trước ngày đồng.
phạm điều kiện về 01/01/2017 chưa được hình thức công chứng/chứng thực nhưng bên nhận chuyển
nhượng đã thực hiện 2/3 nghĩa vụ của mình. 56
Án lệ số 56/2022/AL Người chồng chết, người Trường hợp này, Tòa án
về việc giải quyết vợ nhờ chôn cất người phải xác định người vợ có
tranh chấp di dời chồng trên phần đất của quyền di dời mồ mả của mồ mả
người thân bên nhà chồng. người chồng để quản lý,
Sau đó, người vợ muốn di chăm sóc.
dời phần mộ của người
chồng về đất của gia đình mình thì phát sinh tranh chấp. 20
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)