-
Thông tin
-
Hỏi đáp
[TỔNG HỢP ] CÂU HỎI TỰ LUẬN NGỮ VĂN | Trường Đại học Hải Phòng
Đề 1: Cảm nhận về bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương Thơ là một hình thái nghệ thuật cao quý,tinh vi.Mỗi bài thơ là tiếng hát của trái tim,là cảm xúc chân thành mà mãnh liệt của mỗi người nghệ sĩ .Bởi vậy , Diệp Tiến cho rằng “Thơ là tiếng lòng”.Trong số những “tiếng lòng ” thơ,ta bắt gặp nỗi lòng người phụ nữ sống trong xã hội xưa ầy xót xa,tủi hờn ặc biệt là Hồ Xuân Hương với tác phẩm ‘Tự Tình II’.Khi ọc Tự Tình II của Hồ Xuân Hương , chúng ta ã thấy ược nỗi buồn và cô ơn thấm thía của người phụ nữ luôn yêu ời và tràn ầy sức sống nhưng lại bị cuộc sống vùi dập với nhiều bất hạnh ngang trái .Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!
Văn hóa Anh (ENG5269) 15 tài liệu
Đại học Hải Phòng 164 tài liệu
[TỔNG HỢP ] CÂU HỎI TỰ LUẬN NGỮ VĂN | Trường Đại học Hải Phòng
Đề 1: Cảm nhận về bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương Thơ là một hình thái nghệ thuật cao quý,tinh vi.Mỗi bài thơ là tiếng hát của trái tim,là cảm xúc chân thành mà mãnh liệt của mỗi người nghệ sĩ .Bởi vậy , Diệp Tiến cho rằng “Thơ là tiếng lòng”.Trong số những “tiếng lòng ” thơ,ta bắt gặp nỗi lòng người phụ nữ sống trong xã hội xưa ầy xót xa,tủi hờn ặc biệt là Hồ Xuân Hương với tác phẩm ‘Tự Tình II’.Khi ọc Tự Tình II của Hồ Xuân Hương , chúng ta ã thấy ược nỗi buồn và cô ơn thấm thía của người phụ nữ luôn yêu ời và tràn ầy sức sống nhưng lại bị cuộc sống vùi dập với nhiều bất hạnh ngang trái .Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!
Môn: Văn hóa Anh (ENG5269) 15 tài liệu
Trường: Đại học Hải Phòng 164 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
lOMoARcPSD|50202050
Đề 1: Cảm nhận về bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương
Thơ là một hình thái nghệ thuật cao quý,tinh vi.Mỗi bài thơ là tiếng hát của
trái tim,là cảm xúc chân thành mà mãnh liệt của mỗi người nghệ sĩ .Bởi vậy ,
Diệp Tiến cho rằng “Thơ là tiếng lòng”.Trong số những “tiếng lòng ” thơ,ta
bắt gặp nỗi lòng người phụ nữ sống trong xã hội xưa ầy xót xa,tủi hờn ặc biệt
là Hồ Xuân Hương với tác phẩm ‘Tự Tình II’.Khi ọc Tự Tình II của Hồ Xuân
Hương , chúng ta ã thấy ược nỗi buồn và cô ơn thấm thía của người phụ nữ
luôn yêu ời và tràn ầy sức sống nhưng lại bị cuộc sống vùi dập với nhiều bất hạnh ngang trái :
“Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.
Chén rượu hương ưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn .
Xiên ngang mặt ất rêu từng ám,
Xé toạc chân mây á mấy hòn.
Ngán nỗi xuân i xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con.”
Thi phẩm “Tự Tình II” nằm trong chùm thơ “Tự Tình” gồm 3 bài ược viết
bằng chữ Nôm theo thể Thất ngôn bát cú Đường luật.Nhan ề bài thơ giúp ta
hiểu ược nỗi niềm của HXH , tự tình bộc lộ,giải bày tâm trạng , hay chính là
sự hé mở những nỗi lòng khó nói và dường như bà không chỉ nói cho riêng
mình mà con nói cho biết bao số phận hẩm hiu của người phụ nữ trong xã hội
phong kiến luôn khát vọng ược sống, ược hạnh phúc, ược yêu thương. Hai
câu ề ã mở ra thời gian và không gian nghệ thuật rất ặc biệt: “ Đêm khuya
văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non ”
Đêm ã về khuya ,là khi tác giả ang thao thức trong nỗi cô ơn, ợi chờ.Tính từ “
văng vẳng ” ã ược nữ sĩ sử dụng rất tự nhiên , tinh tế , khiến ta cùng lúc nhận
ra không gian vừa mênh mông vừa vắng lặng lúc nửa êm . Ở ây HXH ã khéo
léo sử dụng bút pháp nghệ thuật quen thuộc của thi pháp cổ iển là lấy ộng ả
tĩnh .” Trống canh dồn ” tiếng trống canh thôi thúc , gấp gáp ,liên hồi thể hiện
bước i dồn dập của thời gian.Tiếng trống của tâm trạng –tâm trạng rối bời bởi
vì thời gian trôi qua nhanh có nghĩa là tuổi xuân của nhà thơ cũng qua mau .
Cách cảm nhận bước i của thời gian qua tiếng trống iểm canh là cách cảm
nhận rất ỗi Á Đông .Đó là thời gian tâm lí thấm ậm chất trữ tình . Đêm khuya
là lúc vạn vật chìm trong giấc ngủ , ó lại là lúc lòng người sâu lắng nhất,là lúc
con người ối diện với chính bản thân mình .Mở ầu bài thơ ta cảm nhận ược
nỗi buồn man mác , len lỏi trong tùng câu chữ ược gợi ra từ sự tĩnh lặng của
êm khuya.Tiếng trống văng vẳng không quá gần mà lại nghe ược nhịp
‘dồn’vội vàng ,gấp gáp…Bởi , ó là tiếng trống gợi sự bước i của thời gian,gợi lOMoARcPSD|50202050
sự tàn phá và nó ược nghe bởi tâmtrạng của người phụ nữ mang tâm thức cô
ơn,ám ảnh trước thời gian.Không gian và thời gian ã ược mở ra như thế ,rất tài tình và tinh
tế.Nhà thơ ã cảm nhận sự bẽ bàng của duyên phận qua câu thơ “ Trơ cái hồng
nhan với nước non”.Từ ‘trơ’ ược ảo lên ầu câu gây ấn tượng mạnh mẽ. “Trơ”
là tủi hổ ,là bẽ bàng .Thêm vào ó là hai từ “hồng nhan” là ể chỉ sắc ẹp của một
người con gái,mà lại i với từ “cái” thì thật rẻ rúng , mỉa mai.Cái hồng nhan
“trơ” ra với nước non,với không gian, thời gian.Câu thơ gợi lên sự hồng nhan
bạc phận .Vì vậy , nỗi xót xa càng thấm thía, au xót.Nhịp iệu 1/3/3 cũng là ể
nhấn mạnh sự bẽ bàng.Trong văn cảnh này , chữ “trơ” không chỉ là tủi hổ,bẽ
bàng mà còn là thách thức.Từ “trơ” kết hợp với “nước non” thể hiện sự bền
gan , thanh ố.Như vậy ở ây ta thấy ược nỗi au Xuân Hương là bản lĩnh Xuân Hương.
Ở hai câu ề ,nữ sĩ ã tái hiện cho ta thấy một không gian vắng lặng lúc êm khuya:
“Chén rượu hương ưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”
Trong thời khắc ấy ,khi chủ thể trữ tình vẫn còn thao thức chưa ngủ ắt hẳn có
iều gì trăn trở.Như thách thức số phận , nhà thơ mượn rượu ể quên i nỗi sầu
.Cụm từ “say lại tỉnh” như một vòng luẩn quẩn lặp i lặp lại,tình duyên như trở
thành trò ùa ,càng say lại càng tỉnh ,càng cảm nhận nỗi au thân phận .Mong
muốn chút niềm an ủi từ thiên nhiên,cảnh vật,tác giả dùng câu thơ tả cảnh ngụ
tình.Câu thơ là ngoại cảnh mà cũng là tâm cảnh ,tạo nên sự ồng nhất giữa ánh
trăng và con người.Cảnh tình của XH ược thể hiện qua hình ảnh thơ chứa ựng
sự éo le:Trăng sắp tàn mà vẫn “khuyết chưa tròn”.Tuỏi xuân ã trôi qua mà
tình duyên còn chưa trọn vẹn.Hương rượu ể lại sự ắng chát,hương tình thoảng
qua ể chỉ còn “phận ẩm duyên ôi”.Sự ối lập giữa “say”-“tỉnh”, “khuyết”-
“tròn” ã gợi lên cho người ọc cảm giác chông chênh , không xác ịnh ược ranh
giới giữa không và có ,say và tỉnh .Cặp từ trái nghĩa ã giúp ta nhận ra ược iều
ó giữa hi vọng mong manh về hạnh phúc và hiện thực phũ phàng.
Từ hình ảnh “vầng trăng” nhà thơi bắt ầu chuyển sang mượn thiên nhiên ể miêu tả tâm trạng :
“Xiên ngang mặt ất rêu từng ám,
Xé toạc chân mây á mấy hòn.”
Hai câu thơ tả cảnh ược cảm nhận qua tâm trạng cũng như mang theo nỗi
niềm phẫn uất của con người.Những sinh vật bé nhỏ như ám rêu kia cũng
không chịu mềm yếu , khuất phục mà phải xiên ngang mặt ất trỗ dậy mạnh
mẽ.Đá ã rắn chắc lại phải cứng cáphơn ể “ âm toạc chân mây”.Biện pháp ảo
ngữ trong hai câu luận ã làm nổi bật sự phẫn uất của cỏ cây ,cũng như sự phẫn
uất trong tâm trạng .Không chỉ vậy ,những ộn từ mạnh “xiên, âm” cũng ược lOMoARcPSD|50202050
kết hợp với bổ ngữ”ngang” , “toạc ‘ ộc áo thể hiện sự bướng bỉnh ,ngang
trái.Điều ó ã thể hiện một phong cách XH,không chỉ phẫn uất mà còn phản
kháng,không khuất phục trước số phận au khổ ,muốn vươn lên bằng chính sức
sống mãnh liệt của mình .Với tài năng sử dụng từ ngữ,hình ảnh mạnh mẽ,táo
bạo,lấy cảnh ngụ tình ,hai câu thơ ã gợi lên cảnh vật sinh ộng , ầy sức sống ,
Đó cũng chính là tâm hồn ầy sức sống ,cõi lòng nhiều khao khát của XH.
Đến hai câu kết ,HXH ã bộc bạch hết nỗi cay ắng của ời người . “Ngán” là
ngán ngẩm với nỗi éo le ,với vòng xoáy của số phận.Từ “xuân” nay mang hai
nghĩa ,vừa là mùa xuân ,vừa là tuổi xuân .Mùa xuân qua i rồi lại trở lại với
thiên nhiên ,với muôn nghìn cây cỏ ,hoa lá .Nhưng, với con người thì tuổi
xuân qua là không bao giờ quay trở lại .hai từ “lại”trong cụm từ “xuân i xuân
lại lại”cũng mạng hai ý nghĩa khác nhau .Từ “lại” thứ nhất nghĩa là thêm lần
nữa ,từ “lại” thứ hai nghĩa là sự trở lại .Sự trở lại của mùa xuân ồng nghĩa với
sự ra i của tuổi xuân .Thủ pháp nghệ thuật tăng tiến ,nhấn mạnh vào sự nhỏ bé
dần ,làm cho nghịch cảnh càng éo le hơn. “Mảnh tình” ã bé lại càng phải “san
sẻ” thành ra ít ỏi ,chỉ còn “tí con con” nên càng xót xa,tọi nghiệp
.Câu thơi kết thúc trong nỗi xót xa ,mỉa mai ến tội nghiệp của “cái hồng nhan”
trong xã hội phong kiến xưa.Câu thơi là nỗi lòng ucra người phụ nữ vừa au
buồn vừa thách thức duyên phận ,gắng gượng nhưng vẫn rơi vào bi kịch.Vì
vậy,ý nghĩa nhân văn của bài thơ càng sâu sắc ,thấm thía hơn. Trái tim XH ã
thức giấc ể ập nhịp cùng những tâm hồn của người phụ nữ.HXH ối với văn
học là quá khứ ,những bài học và những cảm xúc mà bà mang lại cho thế hệ
ngày nay vẫn tồn tại hiện hữu .Đó là bài học về sự vượt qua khó khăn,chiến
thắng au khổ.Cuộc ời nữ sĩ XH ã hai lần chồng và ều thất bại , nhưng trong
tim bà vãn giữ nguyên nhịp ập hi vọng về hạnh phúc và tình yêu .
Tự tình II là bài thơ tự than thân,tự bộc lộ,tự bày tỏ nỗi lòng của người phụ
nữ lận ận tình duyên nhưng luôn khao khát có ược một tình yêu trọn vẹn,xứng
áng với tấm chân tình của mình.Đặc sắc trong bút pháp của nữ sĩ cho thấy tài
năng thi ca của tâm hồn ,với việc sử dụng nghệ thuật lấy ộng ả tĩnh , thủ pháp
tả cảnh ngụ tình ,dùng ộng từ mạnh kết hợp với ảo ngữ và các từ láy càng làm
cho bài thơ trở nên sâu sắc ,thấm ẫm cái ý cái tình của người phụ nữ .
Những hình ảnh giản dị với tâm trạng uất ức,xót xa cho số phận hẩm hiu và
cũng là bi kịch ,khát vọng hạnh phúc của XH nói riêng hay chính người phụ
nữ phong kiến nói chung.bài thơ ã truyền tải ý nghĩa nhân văn sâu sắc :Dù
sống trong hoàn cảnh cay nghiệt nhưng con người vẫn cố gắng vươn lên ,thay
ổi số phận ,mong muốn một cuộc sống tốt ẹp hơn.Tự Tình II mà HXH ể lại sẽ
vẫn có giá trị ến muôn ời .Quả thật ,XH rất xứng áng với danh xưng “Bà chúa
thơ Nôm” khi ã ể lại cho ời những áng văn bất hủ . Đề 2 : Câu cá mùa thu lOMoARcPSD|50202050
Trong nền thơ ca dân tộc có nhiều bài thơ tuyệt hay nói về mùa thu .Riêng
NK ã có chùm thơ ba bài :Thu vịnh,Thu ẩm ,Thu iếu .Bài thơ nào cũng
hay,cũng pẹ cho thấy một tình quê dào dạt .Riêng bài “thu iếu”, nhà thơ Xuân
Diệu ã khẳng ịnh là “ iển hình hơn cả cho mùa thu của làng cảnh Việt nam “.
“Thu iếu là bài thơ tả cảnh ngụ tình ặc sắc : Cảnh ẹp mùa thu quê hương,tình
yêu thiên nhiên,yêu mùa thu ẹp gắn liền với tình yêu quê hương tha thiết :
“Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Sóng biếc ưa làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ ưa vèo
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo
Tựa gối ôm cần lâu chẳng ược
Cá âu ớp ộng dưới chân bèo”
“Thu iếu” ược viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật,ngôn ngữ tinh
tế ,hình tượng và biểu cảm.Cảnh thu,trời thu xinh ẹp của làng quê Việt nam
như hiện lên trong dáng vẻ và mày sắc tuyệt vời dưới ngọn bút thân tình của NK.
Hai câu ầu nói về ao thu và chiếc thuyền câu .Nước ao “trong veo” toả hơi
thu “lạnh lẽo” .Sương khói mùa thu như bao trùm cảnh vật .nước ao thu ã
trong lại trong thêm ,khí thu lành lạnh lại trở nên “lạnh lẽo”. Trên mặt nước
hiện lên thấp thoáng một chiếc thuyền câu rất bé nhỏ -“bé tẻo teo”. Cái ao và
chiếc thuyền câu là hình ảnh trung tâm của bài thơ,cũng là hình ảnh bình dị
,thân thuộc, áng yêu của quê nhà .Theo Xuân Diệu cho biết vùng ồng chiêm
Bình Lục ,Hà Nam có cơ man nào là ao,nhiều ao cho nên ao nhỏ,ao nhỏ thì
thuyền câu cũng theo ó mà “bé tẻo teo”:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo
Các từ ngữ : “lạnh lẽo “, “trong veo” , “bé tẻo teo” gợi tả ường nét , dáng hình
,màu sắc của cảnh vật ,sắc nước mùa thu;âm vang lời thơ như tiếng thu,hồn thu vọng về .
Hai câu thơ tiếp theo trong phần thực là những nét vẽ tài ba làm rõ thêm cái hồn của cảnh thu :
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí
Lá vàng trước gió khẽ ưa vèo
Màu “biếc” của sóng hoà hợp với sắc “vàng” của lá vẽ nên bức tranh quê ơn
sơ mà lộng lẫy .Nghệ thuật ối trong phần thực rất iêu luyện, “lá vàng” với
“sóng biếc”, tốc ộ “vèo” của lá bay tương ứng với mức ộ của gợn sóng .nhà
thơ Tản Đà ã hết lời ca ngợi chữ “vèo” trong thơ của NK.Ông ã nói một ời thơ lOMoARcPSD|50202050
của mình may ra mới có ược một câu thơ vừa ý trong bài “cảm thu,tiễn thu” :
“Vèo trông lá rụng ầy sân”.
Hai câu luận mở rộng không gian miêu tả .Bức tranh thu có thêm chiều
cao của bầu trời “xanh ngắt” với những tầng mây “lơ lửng”trôi theo chiều gió
nhẹ .Trong chùm thơ thu,NK nhận diễn sắc trời thu là “xanh ngắt” :
“Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao “ (Thu vịnh )
“Da thu ai nhuỗm mà xanh ngắt” (Thu ẩm )
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt”. ( Thu iếu )
“Xanh ngắt” là xanh mà có chiều sâu.Trời thu không mây(mây xám),mà xanh
ngắt một màu xanh thăm thẳm.Xanh ngắt ã gợi ra cái sâu,cái lắng của không
gian,cái nhìn vời vợi của nhà thơ,của ông lão ang câu cá.Thế rồi,ông lão ong
ưa mắt nhìn về bốn phía làng quê.Hình như người dân quê ã ra ồng hết .Hình
như người dân quên ã ra ồng hết .Xóm thôn v ắng lặng,vắng teo .Mọi con
ường quanh co,hun hút,không một bóng người qua lại :
“Ngõ trúc quanh co khách vắng teo”
Cảnh vật êm ềm,thoáng một nỗi buồn cô tịch ,hiu hắt .Người câu cá như
ang chìm trong một giấc mộng mùa thu . Tất cả cảnh vật từ mặt nước “ao thu
lạnh lẽo” ến “lá vàng” , từ “tầng mây lơ lửng” ến “ngõ trúc quanh co” hiện lên
với ường nét, màu sắc , âm thanh có khi thoáng chút banag khuâng ,man mác
, nhưng rất gần gũi, thân thiết với mọi con người Việt Nam. Phong cảnh thiên
nhiên của mùa thu quê hương sao áng yêu ến thế!
Cái ý vị của bài thơ “Thu iếu” là hai caua kết:
“Tựa gối ôm cần lâu chẳng ược
Cá âu ớp ộng dưới chân bèo”
“Tựa gối ôm cần” là tư thế của người câu cá cũng là một tâm thế nhàn của
một nhà thơ ã thoát vòng danh lợi.Cái âm thanh “cá âu ớp oọng”nhất là từ “
âu” gợi lieen sự mơ hồ,xa vắng và chợt tỉnh.Người câu cá ở ây chính là nhà
thơ , một ông quan to triều Nguyễn,yêu nước thương dân nhưng bất lực trước
thời cuộc, không cam tâm làm tay sai cho thực dân Pháp nên ã cáo bệnh ,từ
quan . Đằng sau câu chữ hiện lên một nhà nho thanh sạch trốn ời i ở ẩn .Đang
ôm cần i câu cá nhưng tâm hồn nhà thơ như ang ắm chìm trong giấc mộng
mùa thu ,bỗng chợt tỉnh trở về thực tại “Cá ddâu ớp ộng dưới chân bèo” . Cho
nên cảnh vật ao thu,trời thu êm ềm ,vắng lặng như chínhnõi lòng của nhà thơ
vậy –buồn cô ơn và trống vắng .
Aam thanh tiếng cá “ ớp ộng dưới chân bèo” ã làm nổi bật khung cảnh tịch
mịch của chiếc ao thu. Cảnh vật như luôn luôn quấn quýt với tình người
.Thiên nhiên ối với NK như một người bạn tri kỉ.Ông ã trang trải tình cảm,gửi
gắm tâm hồn ,tìm lời an ủi ở thiên nhiên,ở sắc vàng của lá thu ,ở màu “xanh lOMoARcPSD|50202050
ngắt” của bầu trời thu, ở làn “sóng biếc” trên mặt ao thu “lạnh lẽo”…. Thật
vậy,bài thơ “Caau cá mùa thu” là một bài thơ tả cảnh ngụ tình rất ặc sắc của
NK.Cảnh sắc mùa thu quê hương ược miêu tả bằng những gam màu ậm
nhạt,n những nét vẽ xa gần,tinh tế gợi cảm.Âmn thanh của tiếng lá rơi ưa
“vèo” trong lần gió thu, tiếng cá “ ớp ộng” chân bèo-ó là nét dân dã,thân
thuộccủa ồng quê ã khơi gợi trong lòng chúng ta bao hoài niệm ẹp ẽ về quê hương ất nước.
Nghệ thật gieo vần của NK rất ộc áo vần “eo” i v ào bài thơ rất tự nhiên
thoải mái , ể lại ấn tượng khó quên cho người ọc; âm hưởng của những vần
thơ như cuốn hút chúng ta : trong veo-bé tẻo teo-ưa vèo-vắng-chân bèo. Thi sĩ
Xuân Diệu ã từng viết : “Cái thú vị của bài “Thu iêu” p\ở ccác iệu xanh , xanh
xao,xanh bờ,canh sống,xanh tre,xanh trời,xanh bèo,có một vùng âmk nhạt của chiếc lá thu rơi….
Thơ là sự cách iệu tâm hồn. NK yêu thiên nhiên mùa thu, yêu cảnh aqcs ồng
quê với tất cả tình quê nồng hậu.Ông là nhà thơ của làng cảnh Việt Nam.Độc
“Thu iếu” ,”Thu vịnh”, “Thu ẩm”, chúng ta yêu thêm mùa thu quê hương,yêu
thêm xóm thôn ồng nội, ất nước.Với NK,tả mùa thu,yêu mùa thu ẹp cũng là
yêu quê hương ất nước. NK là nhà thơ kệt xuất ã chiếm một ịa vị vẻ vang
trong nền thơ ca cổ iển Việt Nam .