TỔNG QUAN VỀ CHỨC NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC VÀ CÁC MỐI QUAN HỆ

CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC
I. Những vấn đề chung về chức năng của nhà nước.
1. Khái niệm chức năng nhà nước.
Chức năng nhà nước: là những mặt hay phương diện hoạt động của nhà nước, thể hiện bản
chất nhà nước và nhằm thực hiện các mục tiêu nhiệm vụ của nhà nước trong các giai đoạn
phát triển cụ thể.
● Nhiệm vụ nhà nước là mục tiêu nhà nước cần đạt được, là những vấn đề đặt ra mà nhà nước cần phải giải quyết.
vd: Nhiệm vụ phòng chống dịch: tiêm phòng vắc xin
● Mục tiêu: kết quả cần xác định trước, thể hiện ý chí chủ quan của con người.
Nhà nước là tập hợp các cơ quan mà các cơ quan cũng chính là tập hợp của con người.
- vd: Muốn đậu đại học cần:. . . . ● Phân loại nhiệm vụ - Nhiệm vụ chung - Nhiệm vụ cụ thể
- Nhiệm vụ cơ bản lâu dài - Nhiệm vụ trước mắt
2. Tính khách quan, tính chủ quan của chức năng nhà nước. ● Khách quan
- Được hình thành từ cơ cấu KT-XH, từ lợi ích khác nhau của các giai cấp trong XH.
- Nhà nước là một tổ chức đặc biệt có quyền lực chính trị nên chức năng nhà nước
phải thực hiện trước tiên vì lợi ích giai cấp.
- Nhà nước phải thực hiện chức năng mang tính XH
Đối với từng nhà nước cụ thể, số lượng, nội dung thuộc vào điều kiện KT,XH,VH của
từng giai đoạn cụ thể. ● Chủ quan
- Thông qua chức năng nhà nước tác động lại xã hội( tích hay tiêu cực)
- Nhà nước phân định chức năng nào là cơ bản, lâu dài, chủ yêu và chức năng nào là
tạm thời, không cơ bản. .
3. Các mối quan hệ của chức năng nhà nước
● MQH giữa chức năng với nhiệm vụ nhà nước.
- Nhiệm vụ nhà nước là cơ sở để xác định số lượng, nội dung, vị trí các chức năng của nhà nước.
➢ Để đẩy lùi tội phạm, chúng ta cần dung phương pháp nào? + Giáo dục tuyên truyền
+ Các hình phạt chính: phạt tù có thời hạn, cải tạo không giam giữ, cảnh
cáo, phạt tiền, chung thân
- Nhiệm vụ tác động lên nhà nước, phương pháp thực hiện chức năng nhà nước.
- Chức năng là phương tiện thực hiện nhiệm vụ nhà nước.
● MQH giữa chức năng và bản chất nhà nước.
Thực chất là mối quan hệ hình thức và nội dung. Trong đó chức năng thuộc phạm trù
hình thức, còn bản chất thuộc phạm trù nội dung.
● MQH giữa chức năng với bộ máy nhà nước.
- Bộ máy nhà nước là hệ thống cơ bản từ trung ương đến địa phương, được tổ chức và
hoạt động theo những nguyên tắc thống nhất.
- Nhiệm vụ và chức năng của nhà nước được thực hiện chủ yếu bằng bộ máy nhà nước.
Bộ máy nhà nước là tập hợp nhiều cơ quan, các cơ quan cũng chính là tập hợp của con
người. Mà để thực hiện các nhiệm vụ, chức năng cần con người thực hiện=>>cần bộ
máy thực hiện chức năng nhà nước.
● Bộ máy nhà nước có chức năng và mục tiêu chung nhưng mỗi cơ quan nhà nước đều có
chức năng nhiệm vụ riêng.
4. Phân loại chức năng nhà nước.
● Căn cứ vào tính chất pháp lý của việc thực hiện quyền lực nhà nước: chức năng lập pháp, hành pháp, tư pháp. - Tam quyền phân lập
- Lập pháp: ban hành, công nhận luật.
➢ vd: ban hành quy định về mức lương tối thiểu=>> đảm bảo an sinh.
- Hành pháp: thực hiện pháp luật do quốc hội ban hành.
- Tư pháp: áp dụng pháp luật( xét xử)
● Căn cứ thời gian hoạt động: chức năng lâu dài và chức năng tạm thời
● Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động nhà nước: chức năng KT, XH
● Căn cứ vào phạm vi hoạt động chủ yếu của nhà nước: chức năng đối nội và chức năng đối ngoại.
5. Những yếu tố ảnh hưởng đến chức năng nhà nước.
● Cơ sở kinh tế( chính trị) nó tác động đến chức năng nhà nước như thế nào?? → ● Đời sống xã hội. ● Vai trò cá nhân.
● Trách nhiệm của nhà nước.
● Hoàn cảnh quốc tế và hợp tác quốc tế.
6. Hình thức, phương pháp thực hiện chức năng nhà nước.
● Hình thức thực hiện chức năng nhà nước.
- Hình thức pháp lý: hình thức pháp lý là dạng tồn tại, hình thức thể hiện các hoạt động
cơ bản của nhà nước. Dạng biểu hiện cơ bản là các hoạt động xây dựng thực hiện và
bảo vệ pháp luật. Đây là hình thức cơ bản để thực hiện chức năng nhà nước.
➢ quốc hội ban hành( xây dựng) LUẬT ĐẤT ĐAI(2013)
➢ Chính phủ,ủy ban nhân dân các cấp, sở tài nguyên môi trường thực hiện pháp luật?
➢ Cơ quan tòa án, cơ quan hành chính( ủy ban nhân dân) bảo vệ pháp luật, như thế nào?
- Hình thức không mang tính pháp lý : dạng hoạt động màn tính tổ chức vật chất, tác
nghiệp vật chất-kỹ thuật. .đây là hình thức hoạt động bổ sung cho hình thức pháp lý.
● Phương pháp thực hiện chức năng nhà nước.
- Phương pháp thực hiện chức năng nhà nước là những cách thức mà nhà nước sử dụng
để tiến hành các hoạt động thực hiện chức năng nhà nước.
➢ Phương pháp cưỡng chế, phương pháp giáo dục thuyết phục.
➢ phương pháp trực tiếp, gián tiếp.
- Nhà nước thường sử dụng hai phương pháp chủ yếu là phương pháp thuyết phục và cưỡng chế.
II. Các chức năng cơ bản của nhà nước cộng hòa XHCN Việt Nam
A. Các chức năng đối nội.
1. Chức năng tổ chức quản lý kinh tế.
● Xây dựng và thông qua các chương trình phát triển kinh tế ngắn hạn và dài hạn, định
hướng cho toàn bộ nền kinh tế trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế.
2. Chức năng tổ chức, quản lý lĩnh vực văn hóa-xã hội.
● Xây dựng thực hiện chính sách về giáo dục, đào tạo và khoa học, công nghệ.
● Nhà nước xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Nhà nước phát triển giáo dục
nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Nhà nước xác định khoa học
và công nghệ giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
3. Chức năng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
● Nhà nước sử dụng toàn bộ sức mạnh bạo lực của mình để phòng ngừa, ngăn chặn, trấn áp
mọi hành động nhằm phá hoại an ninh trật tự, an toàn xã hội
● Bảo vệ chế độ chính trị xã hội chủ nghĩa, bảo vệ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngăn ngừa và chống lại những hành vi phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, gây mất trật tự, ổn định xã hội.
● Tội phạm: hình sự-hình phạt.
● Hình thức xử phạt: hành chính( vi phạm hành chính).
● Xây dựng công nghiệp quốc phòng, bảo đảm trang bị cho lực lượng vũ trang, kết hợp kinh
tế với quốc phòng, đảm bảo đời sống vật chất tinh thần cho các chiến sĩ công nhân, nhân
viên quốc phòng, xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân hùng mạnh, không ngừng tăng
cường khả năng bảo vệ đất nước.
Chức năng kinh tế: Đây là chức năng của mọi nhà nước. Nhà nước thực hiện chức năng này nhằm
củng cố và bảo vệ cơ sở tồn tại của nhà nước, ổn định và phát triển kinh tế.
- Chức năng xã hội: Đó là toàn bộ hoạt động của nhà nước trong việc tổ chức và quản lí các vấn đề xã
hội của đời sống như vấn đề về môi trường, giáo dục, y tế, lao động, việc làm, thu nhập của người dân,
phòng chống thiên tai... Đây là các hoạt động góp phần củng cố và bảo vệ lợi ích chung của toàn xã
hội, bảo đảm sự ổn định, phát triển an toàn và hài hoà của toàn xã hội.
- Chức năng trấn áp: Trong điều kiện có đấu tranh giai cấp, chức năng trấn áp sự phản kháng của giai
cấp bị trị là rất cần thiết nhằm bảo vệ sự tồn tại vững chắc của nhà nước, bảo vệ lợi ích về mọi mặt của giai cấp thống trị.
- Chức năng tiến hành chiến tranh xâm lược: Đây là chức năng đặc trưng của các nhà nước chủ nô,
nhà nước phong kiến, nhà nước tư sản giai đoạn chủ nghĩa đế quốc trở về trước. Các nhà nước đó
thực hiện chức năng này nhằm xâm chiếm và mở rộng lãnh thổ, bóc lột nhân dân cũng như áp đặt sự
nô dịch đối với các dân tộc khác.
- Chức năng bảo vệ trật tự pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức
trong xã hội: Đây là chức năng của các nhà nước nói chung. Thực hiện chức năng này, nhà nước phải
sử dụng nhiều biện pháp, nhất là các biện pháp pháp lí nhằm phòng, chống tội phạm và các vi phạm
pháp luật khác, đảm bảo ổn định, trật tự xã hội, bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể trong xã hội.
- Chức năng bảo vệ đất nước: Đây là chức năng của mọi nhà nước. Trước đây, nhiều nhà nước
thường phát động chiến tranh xâm lược nước khác, ngày nay, nhiều nhà nước vẫn tìm cách áp đặt ý
chí của mình đối với nước khác. Trong điều kiện đó, các nhà nước phải thực hiện các hoạt động nhằm
bảo vệ đất nước, chống lại các cuộc chiến nanh xâm lược cũng như các ảnh hưởng tiêu cực khác từ bên ngoài.
- Chức năng quan hệ với các nước khác: Các nhà nước thực hiện chức năng này nhằm thiết lập các
quan hệ kinh tế, chính trị, văn hoá... với các quốc gia khác để trước hết phát triển kinh tế, văn hoá, giáo
dục... trong nước, qua đó có thể cùng nhau giải quyết những vấn đề có tính chất quốc tế.
Document Outline

• I.Những vấn đề chung về chức năng của nhà nước.
  • 1.Khái niệm chức năng nhà nước.
    • Chức năng nhà nước: là những mặt hay phương diện h
    • Nhà nước là tập hợp các cơ quan mà các cơ quan cũn
  • 2.Tính khách quan, tính chủ quan của chức năng nhà n
    • Đối với từng nhà nước cụ thể, số lượng, nội dung t
  • 3. Các mối quan hệ của chức năng nhà nước
    • Thực chất là mối quan hệ hình thức và nội dung. Tr
  • 4. Phân loại chức năng nhà nước.
  • 5.Những yếu tố ảnh hưởng đến chức năng nhà nước.
  • 6.Hình thức, phương pháp thực hiện chức năng nhà nướ
• II. Các chức năng cơ bản của nhà nước cộng hòa XHCN V
  • A. Các chức năng đối nội.
  • 2.Chức năng tổ chức, quản lý lĩnh vực văn hóa-xã hội
  • 3.Chức năng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an t