TOP 10 mẫu Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ | Văn mẫu lớp 12

TOP 10 mẫu hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ dưới đây sẽ là tài liệu thiết thực đối với các em trong quá trình học tập, tự học và tự đọc để nâng cao mở rộng vốn cảm nhận văn học của mình thêm phong phú, làm văn một cách sáng tạo. Mời bạn đọc đón xem!

17 9 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Dàn ý phân tích hình tượng nắm lá ngón

Dàn ý số 1

I. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, chi tiết "lá ngón".

II. Thân bài:

* Ý nghĩa:

● Là một vị thuốc cực độc, một loài cây dân gian đặc trưng cho vùng miền núi

phía Bắc.

● Là hình tượng đặc biệt giúp bộc lộ những bước ngoặt cuộc đời của nhân vật

chính.

* Hình ảnh lá ngón xuất hiện lần thứ nhất:

● Khi Mị bị ép trở thành con dâu gán nợ, để trả mối nợ truyền kiếp của cha mẹ,

Mị muốn tự giải thoát khỏi những bi kịch mà bản thân đang phải gánh chịu. =>

Tự hái cho mình một nắm lá ngón, dự định quay về gặp cha mẹ lần cuối rồi

quyên sinh.

● Chi tiết này cho thấy sự phản kháng mạnh mẽ trong tâm hồn Mị:

● Bản thân Mị tìm đến lá ngón ở đây lại là một biểu hiện rất rõ ràng và mạnh mẽ

của lòng khao khát tự do, khao khát hạnh phúc và cuộc sống tươi đẹp.

● Sau cùng Mị vẫn từ bỏ việc tự giải thoát "Mị ném nắm lá ngón xuống đất" và

quay trở lại nhà thống lý Pá Tra, đó lại là một bản lĩnh của Mị, vì lòng hiếu

thảo, thương cha già, Mị lại không đành lòng chết.

● Mị chọn một cách "chết" khác, ấy là sống âm thầm lặng lẽ chịu đựng tất cả

những đắng cay tủi nhục.

* Lần thứ hai hình ảnh lá ngón xuất hiện:

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

● "ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ Mỵ tưởng mình cũng là

con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi",

bản thân cô cũng không còn tưởng đến việc ăn lá ngón để chết đi cho đỡ khổ

nữa.

● Mị đã quen với cái khổ, Mị không còn muốn phản kháng, hay có sức lực để

phản kháng.

● Hình ảnh nắm lá ngón dường như đã phai mờ trong tâm trí Mị, bởi lẽ cô cũng

chẳng còn tha thiết gì nữa, đồng nghĩa với việc niềm khao khát tự do, khao khát

niềm vui sống đã dần tàn lạnh trong tâm hồn Mị, như một nắm tro lạnh lẽo.

* Lần thứ ba:

● Trong đêm tình mùa xuân ấy, tiếng sáo gọi bạn tha thiết, đã khơi dậy trong

lòng cô biết bao nhiêu những kỷ niệm tươi đẹp.

● Một nỗi đau khác trong lòng Mị bị cạy mở ra, cũng là nỗi đớn đau nhất cuộc

đời mà Mị phải gánh chịu, Mị bị ép gả cho A Sử hai người sống với nhau mà

không hề có một chút tình yêu. Ý định quyên sinh đã chết từ lâu nay lại bùng

lên trong lòng Mị .

● Tâm hồn ham sống, ham hạnh phúc của Mị đã dần thức tỉnh, Mị đã lại cảm

thấy đớn đau, lại muốn tự giải thoát cuộc đời mình bằng một cách nào đó.

→ Mị đã nghĩ đến lá ngón bằng một sự phẫn nộ, uất ức đến tận cùng, là sự phản

kháng mạnh mẽ, hòng tự cứu bản thân khỏi cái bể khổ mà mình đã phải gánh chịu biết

bao nhiêu lâu nay.

=> Đánh dấu sự sống lại của một tâm hồn vốn đã nguội lạnh, không quan tâm chuyện

sống chết, từ đó mở ra cho tác phẩm cũng như nhân vật những hướng đi mới, những

lối thoát và bước ngoặt mới mang tính quyết định.

III. Kết bài:

- Cảm nghĩ chung

Dàn ý số 2

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

- Hình ảnh “lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật Mị -

người con gái miền cao xinh đẹp, tài hoa, hiếu thuận nhưng cuộc đời nhiều bất hạnh.

- “Lá ngón” xuất hiện lần đầu tiên như một lối thoát đen. Đây là lối thoát ngắn và hữu

hiệu nhất để thoát khỏi cuộc sống nô lệ trong nhà thống lí Pá Tra. Tiếc rằng đây là lối

thoát để chấm dứt hiện tại nghiệt ngã chứ không phải lối thoát để bước sang trang mới

của cuộc đời Mị. Bởi vậy, chi tiết “lá ngón” gián tiếp cho thấy sự độc ác của giai cấp

thống trị cũng như nỗi thống khổ của người dân lao động miền núi.

Quỳ lạy cha xong, nghe cha nói, Mị “bưng mặt khóc… ném nắm lá ngón xuống đất,

nắm lá ngón Mị đã tìm hái trong rừng”. Tự tìm đến lá ngón – độc dược của rừng xanh

– đã là sự can đảm của Mị. Nhưng ném đi độc dược để tiếp tục sống khổ lại càng can

đảm hơn. Đối với Mị, thà chết đi hơn sống nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn hơn

bất hiếu. Chính chữ hiếu là bản lĩnh cao đẹp nơi người con gái trẻ.

- Lá ngón xuất hiện lần 2 khi tác giả nhận xét về cuộc sống của Mị trong nhà thống lí

Pá Tra sau khi cô cam chịu làm con dâu gạt nợ nhà giàu:

“Lần lần mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn tưởng

đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử nữa. Ở lâu trong cái khổ Mị quen khổ rồi”

Lá ngón – cái chết giờ đây đã phai mờ trong tâm hồn Mị. Nếu như trước kia Mị tìm

đến lá ngón để phản kháng lại thực tại sống thì nay Mị buông xuôi, cam chịu, không

còn ý thức đấu tranh. Đây là điều đáng lo ngại cho đời sống tinh thần của Mị cũng

chính là tội ác của giai cấp thống trị. Chúng dùng cường quyền, thần quyền cột chặt

người lao động vào kiếp đời nô lệ, áp chế họ về tinh thần.

- Lần thứ 3: lá ngón xuất hiện trong ý thức của Mị vào đêm tình mùa xuân

Những đêm tình mùa xuân đã đến. Thiên nhiên rạo rực, tiếng sáo “thiết tha bổi hổi”

cộng thêm những bát rượu ấm, cay, nồng giúp Mị từ cõi quên trở về cõi nhớ, từ vô

thức dần lấy lại ý thức. Mị nhớ về quá khứ ngọt ngào, tự do, hạnh phúc “Mị uốn chiếc

lá trên môi thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi

sáo đi theo Mị”. Mị đau đớn nhận ra thực tại: hôn nhân không có tình yêu “Chẳng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

năm nào A Sử cho Mị đi chơi tết… A Sử với Mị không có lòng với nhau mà vẫn phải

ở với nhau” . Sự đối lập nghiệt ngã giữa quá khứ và hiện tại, giữa cuộc sống tự do và

nô lệ thôi thúc Mị hướng đến sự giải thoát. Làm thế nào để giải thoát?... Và lá ngón

xuất hiện một lần nữa.

“Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ

lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy ứa nước mắt ra”.

Như vậy, lá ngón lần này xuất hiện với ý nghĩa về sự tự ý thức của Mị. Vượt qua tình

trạng sống phi thời gian trước đó, Mị đã ý thức được thời gian – không gian sống, nỗi

đau của kiếp đời nô lệ cả về thể xác và tâm hồn.

Dàn ý số 3

1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và chi tiết “nắm lá ngón”

● Tô Hoài là một trong những nhà văn ưu tú của văn đàn Việt Nam

● Tác phẩm của ông thường là truyện ngắn và bút kí viết về thiên nhiên và đời

sống thôn quê.

● Năm 1952, trong chuyến đi dài tám tháng lên Tây Bắc, Tô Hoài đã cho ra tập

truyện “Tây Bắc”, đặc sắc với tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” để rồi từ đó,

● Chi tiết “lá ngón”trở thành một trong những chi tiết nghệ thuật đặc trưng, mang

nhiều tầng ý nghĩa và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm tưởng độc giả Việt

Nam.

2. Thân bài

a) Khẳng định vai trò của chi tiết trong tác phẩm văn xuôi & khái quát nội dung chính

tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”

● Cũng như nhãn tự trong một bài thơ, chi tiết nghệ thuật có vị trí vô cùng quan

trọng đối với tác phẩm văn xuôi, nó có thể thâu tóm linh hồn của tác phẩm. Và

dù thời gian trôi qua, tác giả không còn nữa thì khi nhắc đến chi tiết nghệ thuật

liền nhớ lại nội dung tác phẩm. Điều đó kể như không bỏ công người nằm

xuống.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

● Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” được sáng tác khi Tô Hoài tham gia kháng

chiến, căn cứ hoạt động ở miền cao Tây Bắc. Câu chuyện là cuộc đời tủi nhục

của Mị và A Phủ – hai mảnh đời có số phận bất hạnh gần như nhau, đại diện

cho những kiếp đời lầm than dưới ách thống trị tàn ác của bọn thực dân phong

kiến. Họ gặp nhau, tự giải thoát và tìm đến Cách mạng như một lẽ hiển nhiên,

biểu trưng cho con đường tìm đến Cách mạng, tìm đến giải phóng và tự do của

đồng bào miền cao Tây Bắc.

b) Chi tiết “lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật Mị

* Lần 1: “Mị ném nắm lá ngón xuống đất, nắm lá ngón Mị đã tìm hái trong rừng, Mị

vẫn giấu trong áo”- định ăn lá ngón để tự tử -> ý thức về cuộc sống tủi nhục của mình

-> không chấp nhận kiếp sống “người-vật”.

- Ý nghĩa:

● “Lá ngón” xuất hiện lần đầu tiên như một lối thoát. Đây là lối thoát ngắn và

hữu hiệu nhất, sự phản kháng quyết liệt nhưng vô vọng – một hình thức phản

kháng bị động.

● Sự xuất hiện của “lá ngón” lúc này mang tầm ý nghĩa tố cáo xã hội ép buộc con

người lương thiện đi tìm cái chết.

● Lá ngón cũng là hiện thân cho nỗi thống khổ của nhân dân, cho những tích tụ

đắng cay, đầy đau đớn và uất hận.

● Tự mình tìm đến lá ngón – độc dược của rừng xanh là sự can đảm của người

con gái. Nhưng ném đi độc dược để tiếp tục sống khổ lại càng can đảm hơn.

Đối với Mị, thà chết đi hơn sống nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn hơn bất

hiếu. Chính chữ hiếu là bản lĩnh cao đẹp nơi người con gái trẻ.

● “Lá ngón” như vậy, đã mang một tầng ý nghĩa nhân sinh tuy bản thân tượng

trưng cho cái chết. Tìm đến cái chết như một phương tiện giải thoát chính là

hành động để khẳng định lòng ham sống, khát vọng tự do. Điều đó cho thấy,

phải tha thiết sống lắm thì khi mất nó người ta mới muốn chết ngay đi. Còn khi

niềm khao khát sống, khao khát hạnh phúc đã băng giá lại thì cũng chẳng còn

gì thúc đẩy người ta nghĩ về cái chết. Đó là lí do cắt nghĩa vì sao khi người cha

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

đã mất rồi mà ý nghĩ về nắm lá ngón không trở lại với Mị, chừng nào cô còn là

một cái bóng vật vờ trôi theo guồng công việc và không còn nhớ đến cả sự xót

thương mình.

*Lần 2 : “Lần lần, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn tưởng đến Mị

có thể ăn lá ngón tự tử nữa. Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi”

Người thân duy nhất qua đời nhưng cái thôi thúc giải thoát trong Mị nay đã tắt. Mị

không còn nghĩ đến đấu tranh bởi lẽ sống hay chết đối với cô lúc này không quan

trọng nữa và đương nhiên “lá ngón” cũng chẳng còn trong tâm trí đã ngủ quên. Đó

chính là sự xuất hiện lần thứ hai của “lá ngón” vì ở lần này, “lá ngón” xuất hiện bằng

cách ra đi. Lá ngón phai mờ tượng trưng cho sự ham sống đã nguội lạnh.

*Lần 3 : Trong đêm tình xuân: “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho

chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa”.

● Tiếng sáo gọi bạn làm Mỵ nhớ lại những tháng ngày tươi đẹp trong quá khứ

● Mị lấy rượu ra uống “ực từng bát”- Mị đang uống khát khao, mơ ước, căm hận

vào lòng, nhưng càng uống càng tỉnh, nhớ lại mình ngày xưa, so với mình hiện

tại, giật mình cho những gì bấy lâu phải chịu đựng, ý thức cá nhân dâng lên

mạnh mẽ, không thể chấp nhận nhục nhã đớn đau trong cái cảnh “sống không

ra người”, không thể tự do thể xác, lá ngón một lần nữa xuất hiện. Khi muốn

giải thoát, Mị tìm tới lá ngón; khi Mị muốn chết, lá ngón lại hiện về “Nếu có

nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại

nữa”. Lá ngón lại lần nữa xuất hiện với tầng ý nghĩa giải thoát, nhưng được lên

một nấc của “sự tự ý thức”, đánh dấu sự trở lại của ý thức sống, đánh dấu sự

thức tỉnh của một tâm hồn tưởng chừng như đã “chết đi trong cõi sống”.

● Lần xuất hiện này của lá ngón là quan trọng nhất, mạnh mẽ nhất. Mị nghĩ đến

lá ngón với sự cương quyết tột cùng, trạng thái phẫn nộ và ý thức rõ nhất vì giờ

đây, cô không còn gì để hối tiếc. Tuổi xuân đầu đời – thời gian đẹp nhất – nay

đã hết, cha già – nguồn yêu thương vô tận cũng không còn. Lòng Mị nay là cõi

chết. Lá ngón đối với nàng không là liều thuốc độc, mà trở thành thứ phương

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

tiện, hình thức, con đường để đi đến một bến bờ khác không còn đớn đau, Mị

tìm đến lá ngón là tìm đến cái chết như một sự tự cứu và phản kháng.

*Tiểu kết: Mị là hình ảnh của đồng bào miền cao Tây Bắc sống kiếp nô cầm trong xã

hội của bọn thực dân phong kiến, cũng như đồng bào miền xuôi hay khắp mọi miền

đất nước khi ánh sáng cách mạng chưa kịp soi sáng. Mị cũng có sự tự tôn của mình,

nhưng để bảo vệ sự tự tôn ấy, cô đã chọn lá ngón. Và có lẽ, đó là lẽ đương nhiên đối

với một cô gái đơn độc có tâm hồn quá sáng trong nhưng vị thế lại quá nhỏ nhoi, nhất

là khi ánh sáng cách mạng chưa thể rọi đến Hồng Ngài xa xăm. Xuất sắc chấm màu

xanh lá ngón vào bức tranh xô bồ của thời cuộc, Tô Hoài đã đưa “lá ngón” từ chỗ độc

dược ngàn đời của núi rừng, là cái chết từ thiên nhiên, nay bỗng nhiên lại là sự giải

thoát. Lá ngón xuất hiện ba lần với ba tầng ý nghĩa ngày càng sâu sắc hơn, dữ dội hơn.

Cái độc của lá ngón vậy ra vẫn còn thua cái độc của xã hội. Lá càng độc là đớn đau

đồng bào chịu càng nhiều. Lá ngón trở thành dấu hiệu báo động cho sự khẩn thiết, cầu

cứu của đồng bào miền cao đối với Cách mạng còn quá xa và cũng chính là tư tưởng

nhân đạo cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta qua hồn thiêng gió núi của

đại ngàn Tây Bắc xa xăm.

3. Kết bài:

● Khẳng định lại một lần nữa vai trò quan trọng của chi tiết “nắm lá ngón” tron

tác phẩm Vợ chồng A Phủ

● Thông qua chi tiết lá ngón, người đọc cảm nhận được những vẻ đẹp tâm hồn

của người con gái vùng cao.

Cách ghi nhớ kiến thức để phân tích hình ảnh nắm lá ngón

Hình ảnh “nắm lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật

Mị – người con gái miền cao xinh đẹp, tài hoa, hiếu thuận nhưng cuộc đời nhiều bất

hạnh.

– “Lá ngón” xuất hiện lần đầu tiên như một lối thoát đen. Đây là lối thoát ngắn và hữu

hiệu nhất để thoát khỏi cuộc sống nô lệ trong nhà thống lí Pá Tra. Tiếc rằng đây là lối

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

thoát để chấm dứt hiện tại nghiệt ngã chứ không phải lối thoát để bước sang trang mới

của cuộc đời Mị. Bởi vậy, chi tiết “lá ngón” gián tiếp cho thấy sự độc ác của giai cấp

thống trị cũng như nỗi thống khổ của người dân lao động miền núi.

+ Quỳ lạy cha xong, nghe cha nói, Mị “bưng mặt khóc… ném nắm lá ngón xuống đất,

nắm lá ngón Mị đã tìm hái trong rừng”. Tự tìm đến lá ngón – độc dược của rừng xanh

– đã là sự can đảm của Mị. Nhưng ném đi độc dược để tiếp tục sống khổ lại càng can

đảm hơn. Đối với Mị, thà chết đi hơn sống nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn hơn

bất hiếu. Chính chữ hiếu là bản lĩnh cao đẹp nơi người con gái trẻ.

– Lá ngón xuất hiện lần 2 khi tác giả nhận xét về cuộc sống của Mị trong nhà thống lí

Pá Tra sau khi cô cam chịu làm con dâu gạt nợ nhà giàu:

● “Lần lần mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn

tưởng đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử nữa. Ở lâu trong cái khổ Mị quen khổ rồi”

● Lá ngón – cái chết giờ đây đã phai mờ trong tâm hồn Mị. Nếu như trước kia Mị

tìm đến lá ngón để phản kháng lại thực tại sống thì nay Mị buông xuôi, cam

chịu, không còn ý thức đấu tranh. Đây là điều đáng lo ngại cho đời sống tinh

thần của Mị cũng chính là tội ác của giai cấp thống trị. Chúng dùng cường

quyền, thần quyền cột chặt người lao động vào kiếp đời nô lệ, áp chế họ về tinh

thần.

– Lần thứ 3: lá ngón xuất hiện trong ý thức của Mị vào đêm tình mùa xuân

● Khi đêm tình mùa xuân một lần nữa lại đến. Thiên nhiên rạo rực, tiếng sáo

“thiết tha bổi hổi” cộng thêm những bát rượu ấm, cay, nồng giúp Mị từ cõi

quên trở về cõi nhớ, từ vô thức dần lấy lại ý thức. Mị nhớ về quá khứ ngọt

ngào, tự do, hạnh phúc “Mị uốn chiếc lá trên môi thổi lá cũng hay như thổi sáo.

Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”.

● Mị đau đớn nhận ra thực tại: hôn nhân không có tình yêu “Chẳng năm nào A

Sử cho Mị đi chơi tết… A Sử với Mị không có lòng với nhau mà vẫn phải ở

với nhau” . Sự đối lập nghiệt ngã giữa quá khứ và hiện tại, giữa cuộc sống tự

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

do và nô lệ thôi thúc Mị hướng đến sự giải thoát. Làm thế nào để giải thoát?…

Và lá ngón xuất hiện một lần nữa.

● “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không

buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy ứa nước mắt ra”.

Như vậy, lá ngón lần này xuất hiện với ý nghĩa về sự tự ý thức của Mị. Vượt qua tình

trạng sống phi thời gian trước đó, Mị đã ý thức được thời gian – không gian sống, nỗi

đau của kiếp đời nô lệ cả về thể xác và tâm hồn.

Hình ảnh lá ngón trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ - Mẫu 1

Cũng như nhãn tự trong một bài thơ, chi tiết nghệ thuật có vị trí nghệ thuật vô cùng

quan trọng đối với tác phẩm văn xuôi, nó có thể thâu tóm linh hồn của tác phẩm. Hình

ảnh “lá ngón” trở thành một trong những chi tiết nghệ thuật đặc trưng, mang nhiều

tầng ý nghĩa và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm tưởng độc giả Việt Nam. Và dù thời

gian trôi qua, tác giả không còn nữa thì khi nhắc đến chi tiết nghệ thuật chúng ta liền

nhớ lại nội dung tác phẩm.

Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ được sáng tác khi Tô Hoài tham gia kháng chiến, căn

cứ hoạt động ở miền cao Tây Bắc. Câu chuyện là cuộc đời tủi nhục của Mị và A Phủ –

hai mảnh đời có số phận bất hạnh gần như nhau, đại diện cho những kiếp đời lầm than

dưới ách thống trị tàn ác của bọn thực dân phong kiến. Họ gặp nhau, tự giải thoát và

tìm đến cách mạng như một lẽ hiển nhiên, biểu trưng cho con đường tìm đến cách

mạng, tìm đến giải phóng và tự do của đồng bào miền cao Tây Bắc.

Hình ảnh “lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật Mị –

người con gái miền cao lương thiện, xinh đẹp, tài hoa nhưng cuộc đời nhiều bất hạnh.

Mị xuất hiện với hình ảnh mở đầu u ám: Ai ở xa về… có một cô con gái. Lúc nào

cũng vậy… mặt buồn rười rượi. Đó cũng chính là phong cách của Tô Hoài: đi thẳng

vào vấn đề, nêu ngay nhân vật. Sự xuất hiện ủ dột báo hiệu một thực tại không tươi

sáng. Sự hiện diện song song giữa cô gái – tàu ngựa – tảng đá cho thấy sự ngang tầm

giữa các chủ thể: người và súc vật, súc vật và vô tri. Hay đó cũng chính là ngầm ý của

tác giả muốn nói đến cái xã hội đương thời. Cái thực tại xám xịt này là hệ lụy của chế

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

độ thực dân phong kiến thối tha, là kết cục bi thương của con người lành tính. Mị –

một cô gái miền cao đang tràn bung sức trẻ – ngay trong đêm tình hội xuân nồng nàn

thì cuộc đời màu hồng chấm dứt. Cô bị trói gô như súc nô, bắt về nhà thống lí Pá Tra

“cúng trình ma” như một món hàng. Người ta đã làm gì cuộc đời Mị, thực sự lúc đó

Mị không biết, mãi cho đến lúc A Sử đứng trước mặt bố Mị tuyên bố đã cúng trình ma,

thôi thì nàng Mị đã là người nhà thống lí Pá Tra mất rồi! Một cú đánh ngã tự do, một

cái rơi thật sự thẳng. Mị đi từ cuộc đời tươi xinh như bông hoa ban rừng, đẹp như

trong tranh xuống hố sâu của địa ngục – nơi mà kẻ khác sống bằng âm thanh của tiếng

than và hít thở hơi mùi máu, mà mỗi bước đi là một nỗi tủi nhục đến tột cùng. Mị

sống không bằng chết, sống như một xác người trong kiếp cầm súc và rồi “có áp bức

có đấu tranh”. Mị tìm về với cha già, tay cầm nắm lá ngón. “Lá ngón” xuất hiện lần

đầu tiên như một lối thoát đen tối. Đây là lối thoát ngắn và hữu hiệu nhất. Nhưng nó

lại là lối thoát cho những ai muốn chấm dứt hiện tại nghiệt ngã chứ không phải lối

thoát cho người muốn sang trang mới. Rõ ràng, đây là sự phản kháng quyết liệt nhưng

vô vọng – một hình thức phản kháng bị động. Và sự xuất hiện của “lá ngón” lúc này

mang tầm ý nghĩa tố cáo cao độ: sự dã man của xã hội ép buộc con người lương thiện

đi tìm cái chết. Nó – lá ngón, cũng là hiện thân cho nỗi thống khổ của nhân dân, cho

những tích tụ đắng cay, đầy đau đớn và uất hận. Mị ném phịch xuống đất nắm lá ngón

mà mình tự tìm hái trong rừng như một sự chuẩn bị sẵn sàng trước đó, ném trong nước

mắt. Tự mình tìm đến lá ngón – độc dược của rừng xanh – đã là sự can đảm của người

con gái. Nhưng ném đi độc dược để tiếp tục sống khổ nhục lại càng can đảm hơn. Đối

với Mị, thà chết đi còn hơn sống nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn hơn làm người

con bất hiếu. Chính chữ “hiếu” là bản lĩnh cao đẹp nơi người con gái trẻ. Đó cũng

chính là nguyên nhân cốt yếu cho sự can đảm bán mình chuộc cha của Vương Thuý

Kiều trong Đoạn trường tân thanh của đại thi hào Nguyễn Du. Cả hai người con gái tài

năng, sắc diện và nhân phẩm tuyệt vời, đều có kết cục chung vì chế độ xấu xa mục rữa,

những thiên hương vô phúc sinh nhầm thời, những cánh hoa tươi xinh trôi dạt trong

bão dữ. “Lá ngón” như vậy, đã mang một tầng ý nghĩa nhân sinh tuy bản thân tượng

trưng cho cái chết.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Ta có thể nhìn thấy sự kiên quyết và chút gì đó vụt sáng trong lòng Mị khi Mị tìm đến

lá ngón với ý nghĩ đã tìm ra lối thoát. Nhưng đồng thời cũng nhận ra nỗi đau lòng của

Mị khi thấy rằng chưa phải lúc và lối thoát ấy một lần nữa tuột khỏi tầm tay. Nhưng

rồi cơn đau nào cũng phải qua đi sau thời hạn định. Mị trở về, tiếp tục sống cho hết

kiếp cùng mạt nhục nhã. Nhiều năm trôi qua, cha già – người thân duy nhất cũng qua

đời nhưng cái thôi thúc giải thoát trong Mị nay đã tắt rồi. Mị không còn nghĩ đến đấu

tranh bởi lẽ sống hay chết đối với Mị lúc này không quan trọng nữa và đương nhiên

“lá ngón” cũng chẳng còn lảng vảng trong tâm trí đã ngủ quên của Mị.

Đó chính là sự xuất hiện lần thứ hai của “lá ngón” vì ở lần này, “lá ngón” xuất hiện

bằng cách ra đi. Lá ngón phai mờ tượng trưng cho sự ham sống đã nguội lạnh. Nỗi ám

ảnh về cái chết giờ đây không còn gặm nhấm tâm hồn cho sự tự do của lí trí. Nhưng

đối với Mị, đó lại là nỗi đáng sợ! Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Dần thay thế

cho “phản kháng” là “chấp nhận chịu đựng”. Một cô gái với bản lĩnh tự hái độc dược

cho mình nay buông xuôi chấp thuận. Mị buông xuôi không bởi Mị chấp thuận, Mị

đồng thuận mà sự thả trôi kia là kết cục của cuộc tự đấu tranh trong đơn độc, dai dẳng

cuối cùng kết thúc bằng sự mỏi mệt và tuyệt vọng đổ ập xuống đôi bờ vai yếu ớt. Vậy

ra, “lá ngón” kia đang ngầm kêu thay tiếng đồng bào hướng về cách mạng. Chẳng biết

tự bao giờ, Mị quay cuồng vào công việc trong nhà thống lí Pá Tra như một cái máy

và cho tới khi trâu ngựa đã về chuồng, cô vẫn còn đứng đó tiếp tục mãi không thôi.

Lúc nào cũng vậy, ngồi một mình trong căn buồng tối trông ra lỗ vuông trắng đục

chẳng biết “là sương hay là nắng”, Mị luôn đăm đắm một ánh nhìn. Ánh nhìn ấy vừa

khát khao, vừa hồi tưởng. Nếu như xem “lỗ vuông” nơi căn phòng là vách ngăn giữa

lao tù và tự do, thì ít ra mỗi khi nhìn vào đó, Mị vẫn còn chút gì khao khát sống. Còn

đối với “lá ngón”, nghĩ đến nó là nghĩ đến cái chết và chỉ khi Mị muốn kết liễu cuộc

đời mình thì lá ngón lại là hình ảnh mặc định đầu tiên hiện ra.

Thời gian trôi đi để con người ta được sống, được khát khao hạnh phúc. Rồi đêm nay,

đêm tình mùa xuân lại kéo đến – cái đêm tình tứ lứa đôi ngọt ngào, đêm của những

xúc cảm yêu thương được chuẩn bị trước bởi “những chiếc váy hoa phơi trên mỏm

đá” hay đêm được tượng hình bởi tiếng sáo mê li. Đêm hội mùa xuân vẫn đến và đi

như hằng năm vẫn thế. Và năm nay, đến hẹn lại lên, đêm được chờ mong lại đến. Nó

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

đến, vẫn với diện mạo xinh tươi và bản chất ngọt ngào. Vẫn rừng xanh đó, vẫn triền

núi xưa nhưng người đưa đã khác. Đêm xuân này vắng bóng má đào. Tiếng sáo cũ vẫn

cứ vô tư bay đi cùng gió với mây, đi tìm người tình ngày nào lâu nay vắng bóng. Rồi

như trách oán, như không muốn đi, tiếng sáo ấy cứ réo mãi bên tai người con gái như

lưu luyến, tần ngần. Như một phép tiên, đôi môi tưởng chừng đã bị phong kín bởi thời

gian nay mấp máy điều gì! Gì thế kia? Hỡi ôi bài hát cũ – bài hát thiết tha dạo cùng

khúc nhạc rừng vàng. Hình ảnh ấy ôi thật xót xa. Người con gái làm say đắm biết bao

chàng trai, bông hoa ban của núi rừng hùng vĩ ngày nào biến mất đi trong đêm oan

nghiệt. Để giờ đây chỉ còn tiếng hát nhẩm thầm của ngày xưa cũ. Mị đang hát, đang

cố hát để kéo về những kí ức xúc cảm tươi đẹp. Sau không biết bao ngày sống kiếp nô

lệ, Mị vẫn nhớ từng khúc nhạc từng lời ca. Chứng tỏ trong lòng Mị, vàng son không

khép. Quá khứ và thực tại là hai đỉnh trái chiều và sống về quá khứ giữa thực tại tàn

nhẫn, Mị đang khao khát vô cùng, con tim cô vẫn còn thổn thức. Kí ức kéo về tiếp

theo cho Mị lòng can đảm, lòng can đảm tồn tại khiến Mị muốn sống về kí ức và cô

tìm đến rượu để tiếp tục lối đi trái chiều với thời gian. Người ta uống rượu thì say, còn

Mị càng uống càng tỉnh. Mị tỉnh bởi Mị nhớ lại mình ngày xưa và đem so với mình

hiện tại như chợt giật mình cho những gì bấy lâu xảy ra với bản thân. Mị tỉnh bởi Mị

nhớ lại những sự đối xử dã man của những kẻ đốn mạt ấy dành cho Mị. Rồi cái ý thức

cá nhân dâng lên mạnh mẽ mà một khi ý thức ấy đỉnh điểm thì Mị lại càng không thể

chấp nhận nhục nhã đớn đau trong cái cảnh “là người mà sống không ra người” này

đây. Sao Mị có thể: giải thoát! Tự do! Mị không thể tự do thể xác và… Mị sẽ tự do về

tâm hồn, và… lá ngón một lần nữa xuất hiện.

Ai cần cho ai và ai phụ thuộc ai? Khi Mị muốn giải thoát, Mị tìm tới lá ngón hay là

khi Mị muốn chết, lá ngón lại hiện về? Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn

cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Càng nhớ càng buồn, càng buồn càng khổ.

Thà chết đi cho xong chứ nhớ lại làm gì khi mình bất khả kháng! Như vậy, “lá ngón”

lại lần nữa xuất hiện với tầng ý nghĩa giải thoát, giải thoát khỏi địa ngục trần gian. Địa

ngục trần gian ở đây không đơn giản là nỗi đau xác thịt và linh hồn khi bị hành hạ, mà

địa ngục thật sự khi phải sống trong lầm than với những hồi ức ngọt ngào cứ hiện hữu.

Và “lá ngón” lại nâng tầm ý nghĩa lên một nấc nữa, đó là “sự tự ý thức”. Đánh dấu sự

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

trở lại của ý thức sống, đánh dấu sự thức tỉnh của một tâm hồn tưởng chừng như đã

“chết đi trong cõi sống”. Có lẽ lần xuất hiện này của lá ngón là quan trọng nhất, mạnh

mẽ nhất. Bởi lẽ, Mị nghĩ đến lá ngón với sự cương quyết tột cùng, trạng thái phẫn nộ

và ý thức rõ nhất vì giờ đây, cô không còn gì để hối tiếc, để luyến lưu. Tuổi xuân đầu

đời – thời gian đẹp nhất – nay đã hết, cha già – nguồn yêu thương vô tận cũng không

còn. Lòng Mị nay là cõi chết. Lá ngón đối với nàng không là liều thuốc độc, mà trở

thành thứ phương tiện, hình thức, con đường để đi đến một bến bờ khác không còn

đớn đau, để phản kháng lại cái xã hội đương thời mạt hạn.

Mị tìm đến lá ngón là tìm đến cái chết như một sự tự cứu và phản kháng. Ta bắt gặp

trong văn học những cảnh ngộ bi thương tương tự: Thuý Kiều trong Đoạn trường tân

thanh đã tự vẫn, dù không thành, để giữ gìn chữ “tiết”, không chấp nhận nhơ nhuốc

tấm thân, không thể tiếp tục tồn tại với xã hội bẩn thỉu; Chí Phèo, có lẽ vì là bậc nam

nhân nên cái chết của Chí diễn ra có phần chủ động và tác động lớn. Vì Chí tự tay

đâm chết bá Kiến – tượng trưng cho việc kết thúc cuộc đời dưới đáy xã hội mục ruỗng

và tự tay kết liễu đời mình – như thể làm con người đúng nghĩa, dù cái “bắt đầu” đó

cũng là dấu chấm hết của Chí. Cùng thuộc mô típ nhân vật mang số phận bi thương,

những con người đáng quý trọng nhưng “sinh bất phùng thời”, Mị là hình ảnh của

đồng bào miền cao Tây Bắc sống kiếp nô cầm trong xã hội của bọn thực dân phong

kiến chúa đất, cũng như đồng bào miền xuôi hay khắp mọi miền đất nước khi ánh

sáng cách mạng chưa kịp soi sáng. Mị cũng có sự tự tôn của mình, nhưng để bảo vệ sự

tự tôn ấy, Mị đã chọn lá ngón. Và có lẽ, đó là lẽ đương nhiên đối với một cô gái đơn

độc có tâm hồn quá sáng trong nhưng vị thế lại quá nhỏ nhoi, nhất là khi ánh sáng

cách mạng chưa thể gọi đến Hồng Ngài xa xăm.

Xuất sắc chấm màu xanh lá ngón vào bức tranh xô bồ của thời cuộc, Tô Hoài đã đưa

“lá ngón” từ chỗ độc dược ngàn đời của núi rừng, là cái chết từ thiên nhiên, nay bỗng

nhiên lại là sự giải thoát. “Lá ngón” xuất hiện ba lần với ba tầng ý nghĩa ngày càng

sâu sắc hơn, dữ dội hơn. Cái độc của lá ngón vậy ra vẫn còn thua cái độc của xã hội.

Lá càng độc là đớn đau đồng bào chịu càng nhiều. “Lá ngón” trở thành dấu hiệu báo

động cho sự khẩn thiết, cầu cứu của đồng bào miền cao đối với cách mạng còn quá xa

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

và cũng chính là tư tưởng nhân đạo cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta

qua hồn thiêng gió núi của đại ngàn Tây Bắc xa xăm!

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 2

Hình ảnh “lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật Mị -

người con gái miền cao lương thiện, xinh đẹp, tài hoa nhưng cuộc đời nhiều bất hạnh.

Cô tìm về cha già, tay cầm nắm lá ngón. “Lá ngón” xuất hiện lần đầu tiên như một lối

thoát đen. Đây là lối thoát ngắn và hữu hiệu nhất. Nhưng lại là lối thoát cho những ai

muốn chấm dứt hiện tại nghiệt ngã chứ không phải lối thoát cho người muốn sang

trang mới. Rõ ràng, đây là sự phản kháng quyết liệt nhưng vô vọng - một hình thức

phản kháng bị động. Và sự xuất hiện của “lá ngón” lúc này mang tầm ý nghĩa tố cáo

cao độ: Sự dã man của xã hội ép buộc con người lương thiện đi tìm cái chết. Nó - lá

ngón, cũng là hiện thân cho nỗi thống khổ của nhân dân, cho những tích tụ đắng cay,

đầy đau đớn và uất hận. Cô ném phịch xuống đất nắm lá ngón mình tự tìm hái trong

rừng như một sự chuẩn bị sẵn sàng trước đó, ném trong nước mắt. Tự mình tìm đến lá

ngón - độc dược của rừng xanh - đã là sự can đảm của người con gái. Nhưng ném đi

độc dược để tiếp tục sống khổ lại càng can đảm hơn. Đối với Mị, thà chết đi hơn sống

nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn hơn bất hiếu. Chính chữ hiếu là bản lĩnh cao

đẹp nơi người con gái trẻ. Đoc cũng chính là nguyên nhân cốt yếu cho sự can đảm bán

mình chuộc cha của Vương Thuý Kiều trong “Đoạn trường tân thanh” của đại thi hào

Nguyễn Du. Cả hai người con gái tài năng, sắc diện và nhân phẩm tuyệt vời, điều đó

kết cục chung vì chế độ xấu xa mục rữa, những thiên hương vô phúc sinh nhầm thời,

những cánh hoa trôi dạt trong bão dữ. “Lá ngón” như vậy, đã mang một tầng ý nghĩa

nhân sinh tuy bản thân tượng trưng cho cái chết.

Hình ảnh lá ngón, giờ cũng chẳng còn theo tâm trí Mị nữa. Bởi “ở lâu trong cái khổ,

Mị quen khổ rồi”. Ở người con gái ấy, chẳng còn ý thức muốn phản kháng, muốn đấu

tranh, chẳng còn muốn chết nữa. Nhưng chính men say của rượu và men tình của cảnh

đã khơi dậy trong Mị những cảm xúc, giác quan, hồi ức và khát vọng tưởng như đã

mất. Mị như sống lại những đêm về trước, “Mị vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi”. Nhưng

sực tỉnh trong thực tại, nhìn vào thân phận mình, Mị lại đau đớn thay. “Nếu có nắm lá

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa”. Khi khổ cực

đắng cay nhất, khi muốn chết nhất, Mị đã tìm tới lá ngón. Nhưng ở đây, ngay cả trong

khi sự sống đã tìm về, khát vọng sống đang nhen nhóm trong lòng, Mị vẫn cứ hướng

về lá ngón – về cái chết. Lá ngón ở đây lại là biểu hiện cao nhất của sự sống, của khát

vọng được sống cho nên “Người”, là chính mình, sống với tuổi thanh xuân và tình yêu

của mình. Như vậy, lá ngón lại là hiện thân của sự sống, của sự giải thoát, sự giải

thoát cuối cùng. Như cách mà Thúy Kiều chọn tự kết liễu để giữ lại chữ “tiết” hay Chí

Phèo tự kết liễu đời mình để nhất định không chịu quay lại kiếp sống tha hóa, bị đồng

loại ruồng bỏ như trước nữa.

Đến lần thứ ba xuất hiện, suy nghĩ về việc ăn nắm lá ngón xuất hiện trở lại trong tâm

trí Mị vào đêm tình mùa xuân. Nghe tiếng sáo “thiết tha bổi hổi”, “bay lơ lửng ngoài

kia”, Mị nhẩm thầm lời bài hát và nhận ra mình còn trẻ, mình cũng muốn đi chơi

nhưng cái thực tại này chẳng cho Mị có cơ hội được đi chơi, được ra ngoài kia cảm

nhận sức sống xuân mơn mởn khắp đất trời cảnh vật, hòa mình vào không khí xuân

vui tươi, rộn ràng âm thanh. Nghĩ vậy, Mị lại một lần nữa muốn ăn lá ngón. Chi tiết lá

ngón lúc này đã tô đậm bi kịch khổ đau cuộc đời Mị. Đồng thời chi tiết cũng ngầm

khẳng định rằng ý thức về thân phận, về quyền sống, quyền tự do hạnh phúc vẫn chưa

thực sự lụi tắt. Sức sống, niềm khát khao ấy vẫn đang âm ỉ trong trái tim, tâm hồn Mị

mà chưa có cơ hội bùng lên giúp Mị vượt thoát thực tại.

Dù chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng nói được nhiều hơn nó. Nằm lá ngón là biểu tượng

của sự cùng cực, tuyệt vọng của con người. Cũng nắm lá ngón ấy lại là hiện thân của

khát vọng sống một cách mãnh liệt, sống chân thành và sống là chính mình. Nó vừa

cao đẹp nhưng lại khổ đau, nó hướng tới sự lạc quan nhưng đành chọn cách bi quan

như sự giải quyết cuối cùng. Qua đó là tiếng nói xót thương cho số phận, không chỉ

người phụ nữ mà còn là con người còn đang phải chịu bất công, khổ đau của xã hội

cũ; tiếng nói lên án và tố cáo mạnh mẽ. Nó trở thành tiếng còi cảnh bảo cho sự cầu

khẩn của đồng bào mong muốn tìm một cách giải thoát, khát khao tìm ra con đường

tốt đẹp hơn. Đó chính là tiền đề để nhà văn khéo léo khẳng định con đường bền vững

nhất là con đường tự khai phá và giải phóng chính mình, lựa chọn tốt đẹp nhất chính

là biết tự đứng lên, để Cách mạng có thể dẫn bước. Những chi tiết dù là nhỏ nhất, dưới

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

bàn tay người nghệ sĩ tài hoa, được điêu khắc và miêu tả một cách tỉ mỉ, để từ đó làm

nổi bật ý nghĩa tư tưởng câu chuyện.

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 3

Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài, hình ảnh nắm lá ngón với 3

lần xuất hiện chính là một chi tiết nghệ thuật đặc sắc, góp phần thể hiện tư tưởng nhân

văn sâu sắc của tác phẩm.

Hình ảnh gắn liền với nhân vật Mị, người con gái hiếu thảo, xinh đẹp, tài hoa nhưng

gặp nhiều bất hạnh. Cuộc đời của Mị tưởng chừng đang vô cùng hạnh phúc và tự do

với những tháng ngày làm lụng và vui chơi. Nhưng rồi đến một ngày, cô bị nhà Thống

lí Pá Tra cướp mất sự tự do ấy bằng việc bắt cóc cô đem về nhà làm vợ cho A Sử.

Cuộc đời cô mất tự do và hoàn toàn đi vào bế tắc. Cô tìm về cha già và cầm nắm lá

ngón. Hình ảnh lá ngón xuất hiện lần đầu như 1 cách giải thoát cho cuộc đời tăm tối

của Mị.

Hành động muốn tự tử ấy cho thấy một sự phản kháng mạnh mẽ và quyết liệt của cô

gái miền cao yêu tự do, không cam chịu kiếp đời làm thân trâu ngựa ở nhà thống lí.

Tuy nhiên, đây chỉ là hình thức phản kháng nhanh chóng và có tính chất bị động của

Mị mà không phải hình thức phản kháng về lâu về dài. Cô có thể chết nhưng nếu cô

chết thì cha cô sẽ còn khổ hơn. Đồng thời, sự xuất hiện của lá ngón lúc này cũng

mang sự tố cáo tội ác của bọn thống lí dồn con người lương thiện vào con đường

cùng. Nỗi thống khổ, đắng cay, đau đớn và uất hận của những người dân dồn hết vào

những nắm lá ngón nghiệt ngã ấy. Vì cha mình, cô đã ném phịch xuống đất nắm lá

ngón mình tự tìm hái trong rừng như một sự chuẩn bị sẵn sàng trước đó. Đối với Mị,

cô thà mất tự do còn hơn để cha mẹ đau khổ và phiền lòng. Những nỗi đau khổ chồng

chất khi Mị phải cam tâm trở về sống nhục nhã trong nhà thống lí. Nhiều năm trôi

qua, cha của Mị cũng qua đời nhưng khát khao thà chết để tự do của Mị cũng chẳng

còn nữa.

Hình ảnh nắm lá ngón dù là độc dược nhưng là lối cửa duy nhất của Mị để thoát khỏi

cuộc sống nghiệt ngã này đã không còn được Mị nghĩ đến. Lá ngón phai mờ tượng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

trưng cho sự ham sống đã nguội lạnh, khát khao tự do phai mờ và thay vào đó là sự

cam chịu nhẫn nhục: "Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi". Mị giờ đây hoàn toàn

buông xuôi chấp thuận vì sự mỏi mệt và tuyệt vọng quá lâu. Lá ngón xuất hiện lần ba

với tầng ý nghĩa ngày càng sâu sắc hơn, dữ dội hơn. Cái độc của lá ngón vẫn chưa

bằng cái độc ác của xã hội.

Lá ngón trở thành dấu hiệu báo động cho sự khẩn thiết, cầu cứu của đồng bào miền

cao đối với Cách mạng còn quá xa và cũng chính là tư tưởng nhân sinh cao đẹp mà tác

giả muốn gửi gắm.

Phân tích hình ảnh nắm lá ngón - Mẫu 4

Là 1 trong những nhà văn ưu tú của văn đàn Việt Nam, vốn hiểu biết sâu và rộng, sự

tinh tế trong quan sát, trải nghiệm cùng cách trình bày lạ mắt, nhà văn Tô Hoài đã

dành được nhiều tình cảm của độc giả bao lứa tuổi. “Vợ chồng A Phủ” là 1 truyện

ngắn rực rỡ nhà văn viết năm 1953 được rất nhiều người đọc ân cần và yêu quý. Cụ

thể nắm lá ngón trong tác phẩm được xem như 1 cụ thể nghệ thuật ấn tượng khẳng

định trị giá tác phẩm và vị thế nhà văn.

“Cụ thể bé làm nên nhà văn bự”, ấy là 1 phát biểu nổi danh của đại thi hào Nga

Macxim Gorki lúc nói về cụ thể nghệ thuật trong văn chương. Các nhà văn, thi sĩ chân

chính tạo lập được vị thế của mình dựa trên nhiều nhân tố, 1 trong những nhân tố ấy

chính là việc xây dựng thành công những cụ thể văn chương ấn tượng và đậm sâu ý

nghĩa. Cụ thể không phải 1 định nghĩa gì lạ lẫm với văn chương đời sống, trong “Từ

điển Tiếng Việt”, “cụ thể” được khái niệm là “Phần rất bé, điểm bé trong nội dung sự

việc hoặc hiện tượng. Còn trong văn chương, lúc khái niệm về nó, nhà phê bình văn

chương Trần Đình Sử khái niệm: “Cụ thể là các tiểu tiết của tác phẩm mang sức chứa

bự về xúc cảm và tư tưởng. Tùy theo sự trình bày chi tiết, cụ thể nghệ thuật có bản

lĩnh trình bày, giảng giải, làm minh xác cấu tứ nghệ thuật của nhà văn, biến thành tiêu

điểm, điểm tụ hội tư tưởng của tác giả trong tác phẩm…”. Trong truyện ngắn “Vợ

chồng A Phủ”, cụ thể nắm lá ngón được coi là 1 dấu ấn nghệ thuật trình bày tài năng

bút lực và tư tưởng thâm thúy của nhà văn Tô Hoài.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Xuyên suốt những trang văn “Vợ chồng A Phủ”, cụ thể nắm lá ngón hiện ra 3 lần và

đặc trưng là tất cả các lần hiện ra đều gắn với đối tượng Mị. Trong lần hiện ra thứ

nhất, Mị đã cầm nắm lá ngón về lạy cha để chết sau những ngày sống cuộc sống đọa

đày khổ cực ở nhà thống lí Pá Tra dưới cái danh cao quý – con dâu nhà giàu trong

làng. Đề cập đối tượng Mị, nhà văn đã phác họa ra trước mắt người đọc chân dung 1

người con gái Tây Bắc xinh xắn, trẻ trung với tràn ngập sức sống nhưng mà cái cường

quyền bạo lực, sự áp bức của chúa đất chúa mường vùng cao cùng hệ quả của những

hủ tục đã đẩy người con gái đấy vào 1 thảm kịch của chính cuộc đời mình. Vì bố mẹ

ăn bạc của nhà giàu kiếp trước, kiếp này người ta bắt con để trừ nợ, nên cực chẳng đã

Mị phải về làm vợ A Sử, làm dâu nhà thống lí Pá Tra. Những tháng ngày làm người

thân quan với Mị chẳng khác nào thân trâu thân ngựa nên “suốt mấy tháng trời, đêm

nào Mị cũng khóc”. Mị lên rừng hái nắm lá ngón rồi về nhà lạy bố để chết nhưng mà

nếu chết thì nợ còn ấy, bố đã già không thể làm việc để trả nợ được nên Mị ko đành

lòng. Mị ném nắm lá ngón xuống đất, và đây chính là lần trước hết Tô Hoài nói đến cụ

thể nắm lá ngón này – 1 thứ lá độc của núi rừng ăn vào gây chết người.

Lúc cảm thấy bản thân mình ko đủ bản lĩnh để thoát khỏi xiềng xích, đọa đày nhà

thống lí, Mị chọn ăn lá ngón để tự kết liễu cuộc đời mình. Hành động ấy trình bày sự

kháng cự mãnh liệt của tinh thần, là bộc lộ cho khao khát tự do, hạnh phúc cháy bỏng

trong con người Mị. Dẫu vậy ý muốn của bản thân lại ko thắng lợi được những buộc

ràng với nghĩa vụ, chữ hiếu, cái đạo làm con nên Mị đành “ném nắm lá ngón xuống

đất”. Vì lòng hiếu hạnh với cha, Mị bằng lòng trở về tiếp diễn sống những ngày tháng

thống khổ, đọa đày như kiếp con ở đầy tớ nhà thống lí.

Trong 1 lần hiện ra khác, cụ thể lá ngón trong nghĩ suy Mị lại có điểm khác biệt, ấy là

Mị ko còn nghĩ tới chuyện sẽ ăn lá ngón tự vẫn nữa. Tô Hoài viết: “Ở lâu trong cái

khổ, Mị quen khổ rồi. Mị cúi mặt, ko nghĩ ngợi nữa. Mỗi ngày Mị càng ko nói, lùi lũi

như con rùa nuôi trong xó cửa”. Cụ thể này đã trình bày sự cam chịu, bằng lòng nhẫn

nhục sống kiếp sống tôi đòi trong nhà thống lí. Lâu ngày bị đè nén, sức kháng cự

trong Mị nghe đâu đang dần tê liệt.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Tới lần thứ 3 hiện ra, nghĩ suy về việc ăn nắm lá ngón hiện ra quay về trong tâm não

Mị vào đêm tình mùa xuân. Nghe tiếng sáo “khẩn thiết bổi hồi”, “bay lửng lơ ngoài

kia”, Mị nhẩm thầm lời bài hát và trông thấy mình còn trẻ, mình cũng muốn đi chơi

nhưng mà cái thực tại này chẳng cho Mị có dịp được đi chơi, được ra ngoài kia cảm

nhận nhựa sống xuân mơn mởn khắp đất trời cảnh vật, hòa mình vào ko khí xuân vui

mừng, rộn rã âm thanh. Nghĩ vậy, Mị lại 1 lần nữa muốn ăn lá ngón. Cụ thể lá ngón

khi này đã tô đậm thảm kịch thống khổ cuộc đời Mị. Cùng lúc cụ thể cũng ngầm

khẳng định rằng tinh thần về thân phận, về quyền sống, quyền tự do hạnh phúc vẫn

chưa thực thụ lụi tắt. Nhựa sống, niềm khao khát ấy vẫn đang âm ỉ trong trái tim, tâm

hồn Mị nhưng mà chưa có dịp bùng lên giúp Mị vượt thoát thực tại.

Cụ thể nắm lá ngón nhưng mà nhà văn Tô Hoài xây dựng đã khắc họa 1 cách sống

động và thâm thúy hiện thực cuộc sống đầy u tối, khổ cực của đối tượng Mị. Cộng với

sự thông cảm, san sớt với đối tượng, người đọc nghe đâu cũng phẫn nộ hơn trước sự

hung tàn của bọn chúa đất chúa mường. Những phản ứng, nghĩ suy của Mị trước sự

hiện ra của hình ảnh lá ngón đã trình bày 1 đời sống nội tâm hết sức phong phú, phức

tạp và khát vọng sống, khát vọng tự do, hạnh phúc tiềm ẩn, mạnh bạo. Cộng với

những cụ thể nghệ thuật khác trong tác phẩm, cụ thể nắm lá ngón đã góp phần trình

bày tài năng thông minh và sự tinh tế, thâm thúy của nhà văn Tô Hoài.

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 5

Trong nền văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn trước và sau cách mạng thực sự đã

xuất hiện rất nhiều những ngòi bút tài năng làm rực sáng cả nền văn học của dân tộc.

Các tác phẩm gắn liền với một thời đại đau thương, khốn khổ của dân tộc, đặc biệt là

nhấn mạnh vào sự bất hạnh, cùng cực của những người nông dân, trí thức nghèo khổ

đương thời với vòng xoáy bi kịch cuộc đời tàn khốc. Có thể kể đến những tác phẩm

nổi tiếng như Chí Phèo, Đời thừa của Nam Cao, Tắt đèn của Ngô Tất Tố, hay Vợ Nhặt

của Kim Lân,... Đến với Tô Hoài, một tác giả tài năng với gia tài sáng tác đồ sộ trên

nhiều thể loại, với những đối tượng độc giả khác nhau, ông cũng góp vào nền văn

chương Việt Nam một số những tác phẩm phản ánh hiện thực đất nước những năm

còn kháng chiến, tiêu biểu nhất ấy là tác phẩm Vợ chồng A Phủ. Một tác phẩm đã nêu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

lên rất số phận bất hạnh của những con người thấp cổ bé họng ở vùng núi phía Bắc,

đặc biệt là thân phận đớn đau của người phụ nữ dưới ách áp bức của cả thần quyền và

cường quyền. Trong đó xoay quanh cuộc đời đầy bi kịch của nhân vật Mị, nắm lá

ngón đã ba lần xuất hiện trong cuộc đời cô, với những ý nghĩa đánh dấu từng bước

ngoặt của cuộc đời người phụ nữ này tựa như một "nhãn tự" đặc biệt cho tác phẩm.

Có lẽ rằng bản thân chúng ta cũng đã đôi lần được nghe về thứ lá "đoạn trường" tên là

lá ngón mà người dân miền núi vẫn thường truyền tai nhau về mức độ độc của chúng,

khi mà chỉ cần một nắm nhỏ, con người ta có thể dễ dàng kết thúc cuộc đời mình. Đó

là một vị thuốc cực độc, một loài cây dân gian đặc trưng cho vùng miền núi phía Bắc,

đặc trưng cho nền văn hóa của các dân tộc nơi đây. Việc đưa hình ảnh nắm lá ngón

vào tác phẩm, chưa xét đến những ý nghĩa sâu xa, mà ban đầu bản thân nó đã có tác

dụng tô đậm thêm phong vị, âm hưởng núi rừng Tây Bắc cho tác phẩm, thể hiện sự

hiểu biết sâu sắc và gắn bó của tác giả đối với mảnh đất này.

Trong tác phẩm nắm lá ngón đã xuất hiện đến ba lần, thông qua hành động và suy

nghĩ của nhân vật Mị. Lần đầu tiên ấy là khi Mị phát hiện mình bị cướp về nhà thống

lý Pá Tra, bị ép trở thành con dâu gán nợ, để trả mối nợ truyền kiếp của cha mẹ, nỗi

đau khổ cùng cực khi bị ép lấy người mình không yêu, phải rời xa gia đình, từ bỏ tình

yêu, đặc biệt, mất đi cuộc sống tự do khiến Mị không thể chịu nổi. Trước những đớn

đau như vậy, Mị đã khóc suốt mấy tháng trời, cuối cùng cô bỏ trốn về nhà, trong lòng

cô gái trẻ lúc này là sự tuyệt vọng khôn cùng, cô muốn buông bỏ tất cả, muốn kết thúc

sinh mạng của mình để tự giải thoát khỏi những bi kịch mà bản thân đang phải gánh

chịu. Chính vậy nên, trên đường đi khi băng qua rừng, Mị đã tự hái cho mình một nắm

lá ngón, dự định quay về gặp cha mẹ lần cuối rồi quyên sinh. Điều ấy cho thấy sự

phản kháng mạnh mẽ trong tâm hồn Mị, khi phải chịu cảnh sống đày đọa, thì chi bằng

chết đi để tự giải thoát cho bản thân khỏi những dằn vặt cả về thể xác lẫn tinh thần, kết

thúc tất cả những bi kịch khủng khiếp mà cô không đáng phải gánh chịu. Có thể rằng

đây là một lối giải thoát kiểu cực đoan, giống như cái cách mà Chí Phèo đã dùng dao

tự tử, thế nhưng xét thật kỹ lại, Mị làm gì có lựa chọn nào khác, khi sống mà chẳng

khác nào đã chết rồi, thậm chí còn chẳng sung sướng bằng chết đi, bởi chết là hết, còn

sống là còn phải chịu đựng. Tìm đến cái chết chính là sự phản kháng bị động duy nhất

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

mà Mị có thể làm lúc bế tắc như này. Sự xuất hiện của nắm lá ngón, đã phản ánh gay

gắt sự tàn bạo của chế độ phong kiến cường quyền và thần quyền tàn ác đã bức ép một

cô gái lương thiện, yếu đuối như Mị phải tìm đến cái chết. Cũng đồng thời phản ánh

đời sống thống khổ, đầy bi kịch và đắng cay đến tột cùng của nhân dân ta trước ngày

giải phóng như việc ăn phải nắm lá ngón, rồi quằn quại đợi đến lúc kết thúc cuộc đời

tối tăm. Trong khi ấy bản thân Mị tìm đến lá ngón ở đây lại là một biểu hiện rất rõ

ràng và mạnh mẽ của lòng khao khát tự do, khao khát hạnh phúc và cuộc sống tươi

đẹp. Cô ý thức rất rõ ràng những quyền ấy của mình, thế ngay khi gần như vĩnh viễn

bị tước đi nó cô đã không còn tha thiết gì việc sống nữa, bởi không còn tự do, phải

sống với kẻ mình không yêu, và một cuộc đời nô lệ thì còn khổ hơn là chết. Thế

nhưng cuối cùng Mị vẫn sống, Mị vẫn từ bỏ việc tự giải thoát "Mị ném nắm lá ngón

xuống đất" và quay trở lại nhà thống lý Pá Tra. Thực sự đó lại là một bản lĩnh của Mị,

Mị có thể dễ dàng chết đi, thế nhưng vì lòng hiếu thảo, thương cha già, Mị lại không

đành lòng chết, bởi Mị chết là hết, nhưng món nợ của cha vẫn còn đó, nó sẽ còn hành

hạ cha Mị dài lâu. Chính vì vậy cô gái ấy đã chọn một cách "chết" khác, ấy là sống âm

thầm lặng lẽ chịu đựng tất cả những đắng cay tủi nhục như một cỗ máy lao động biết

nói, không còn thiết tha gì đến cuộc đời nữa. Mị sống không phải vì ham sống, mà căn

bản chỉ là một sự tồn tại, một sự trả món nợ truyền kiếp, tận hiếu.

Lần thứ hai hình ảnh lá ngón xuất hiện ấy là khi Mị đã ở trong nhà thống lý được vài

năm, lúc này đây sự đau khổ, bất hạnh tột bậc đã hoàn toàn làm chai sạn đi cái tâm

hồn trong sáng của Mị. Đến độ "ở lâu trong cái khổ, Mị cũng quen khổ rồi. Bây giờ

Mỵ tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa. Con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết

đi làm mà thôi", rồi thì cô còn tự ý thức được rằng "Con ngựa, con trâu làm có lúc,

đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, đàn bà con gái nhà này vùi vào việc cả đêm cả

ngày". Nghe thật đắng cay chua xót. Thế nhưng dẫu khổ cực đến tận cùng như thế, bố

Mị cũng mất rồi, nhưng lúc này bản thân cô cũng không còn tưởng đến việc ăn lá

ngón để chết đi cho đỡ khổ nữa. Điều đó không chỉ đơn thuần là bản thân Mị đã quen

với cái khổ, mà đúng hơn là đối với Mị hiện tại sống hay chết cũng chẳng khác là

mấy, Mị không còn muốn phản kháng, hay có sức lực để phản kháng. Mị bắt đầu tồn

tại như một thực thể vô tri, như cái tàu nước, bờ đá không biết đau đớn, không biết thế

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

nào là khổ sở hay hạnh phúc. Mị đã hoàn toàn tuyệt vọng và đem tất cả những niềm

khao khát tự do chôn vùi tận sâu trong trái tim, bọc bên ngoài nó một lớp vỏ sần sùi

chai sạn. Chính vậy nên hình ảnh nắm lá ngón dường như đã phai mờ trong tâm trí

Mị, bởi lẽ cô cũng chẳng còn tha thiết gì nữa, trong đầu Mị lúc nào cũng chỉ có việc đi

làm, đến độ cô quên mất cả việc phải giao tiếp phải nói chuyện, cứ mãi sống như con

rùa lùi lũi trong xó cửa. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc niềm khao khát tự do, khao

khát niềm vui sống đã dần tàn lạnh trong tâm hồn Mị, như một nắm tro lạnh lẽo.

Đến thứ ba, lá ngón lại một lần nữa xuất hiện trong tâm trí Mị, trong đêm tình mùa

xuân ấy, tiếng sáo gọi bạn tha thiết, đã khơi dậy trong lòng cô biết bao nhiêu những kỷ

niệm tươi đẹp. Một thời con gái son sắt, được bao chàng trai theo đuổi, lại có một tình

yêu đẹp, một tài thổi sáo, thổi lá hay, rồi trong những đêm hội mùa xuân Mị được tung

tăng tự do vui chơi, váy vóc sặc sỡ,... Nghĩ đến đấy Mị thấy lòng mình nôn nao, thấy

buồn, rồi Mị uống rượu ừng ực từng bát như để trút hết những nỗi buồn khổ trong

lòng, rồi Mị lại thổi lá. Ánh lửa của niềm khao khát hạnh phúc, tự do lại dần nhen

nhóm trong lòng Mị một cách chậm rãi, ấy rồi"Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng

đột nhiên vui như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ, Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi

chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi Tết". Nhưng A Sử chẳng năm nào cho

Mị đi chơi, nó cứ bắt rịt Mị ở nhà. Nghĩ đến đấy, lại một nỗi đau khác trong lòng Mị

bị cạy mở ra, cũng là nỗi đớn đau nhất cuộc đời mà Mị phải gánh chịu, những tưởng

đã thành sẹo hóa ra đụng vào vẫn chảy máu. Mị bị ép gả cho A Sử, hai người sống với

nhau mà không hề có một chút tình yêu, bản thân Mị phải từ bỏ tình yêu đầu đời của

mình, còn A Sử lại là một kẻ vũ phu, chỉ biết ăn chơi. Nghĩ đến ấy, vốn cái ý định

quyên sinh đã chết từ lâu nay lại bùng lên trong lòng Mị "Nếu có nắm lá ngón trong

tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay. Chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại chỉ thấy

nước mắt ứa ra". Điều đó đã thể hiện một điều rằng tâm hồn ham sống, ham hạnh

phúc của Mị đã dần thức tỉnh, Mị đã lại cảm thấy đớn đau, lại muốn tự giải thoát cuộc

đời mình bằng một cách nào đó. Cô lại ý thức thật rõ ràng những đau khổ mà mình

phải gánh chịu lần nữa, Mị đã nghĩ đến lá ngón bằng một sự phẫn nộ, uất ức đến tận

cùng, là sự phản kháng mạnh mẽ, hòng tự cứu bản thân khỏi cái bể khổ mà mình đã

phải gánh chịu biết bao nhiêu lâu nay. Đánh dấu sự sống lại của một tâm hồn vốn đã

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

nguội lạnh, không quan tâm chuyện sống chết, từ đó mở ra cho tác phẩm cũng như

nhân vật những hướng đi mới, những lối thoát và bước ngoặt mới mang tính quyết

định.

Như vậy hình ảnh nắm lá ngón trở đi trở lại ba lần trong tác phẩm với những tầng ý

nghĩa khác nhau không chỉ bộc lộ những bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của Mị

mà còn mang một ý nghĩa biểu tượng sâu sắc khi ngầm nói về cái sự độc hại của nền

phong kiến thần quyền cường quyền đang thống trị vùng núi Tây Bắc. Mà ở đấy

những con người như Mị đang phải hàng ngày chịu sự áp bức và những bi kịch không

hồi kết, họ không thể nào tự thoát ra khỏi cái độc hại ghê gớm ấy, mà chỉ có thể bị

động phản kháng bằng một nắm lá ngón, thế nhưng cuối cùng quyền quyết định có

được ăn nó hay không cũng không nằm trong bàn tay của họ. Càng nghĩ lại càng đau

đớn xót xa.

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 6

Tô Hoài là một trong những nhà văn ưu tú của văn đàn Việt Nam. Có lẽ do sự trải

nghiệm và dồi dào vốn sống mà ông có thể viết nên những trang văn hay dù chỉ mới

học hết bậc tiểu học. Nhưng tác phẩm của ông thường là truyện ngắn và bút kí viết về

thiên nhiên và đời sống thôn quê. Năm 1952, trong chuyến đi dài tám tháng sống cùng

đồng bào Tây Bắc, Tô Hoài đã cho ra tập truyện “Tây Bắc”, đặc sắc với tác phẩm “Vợ

chồng A Phủ” để rồi từ đó, hình tượng “lá ngón”trở thành một trong những chi tiết

nghệ thuật đặc trưng, mang nhiều tầng ý nghĩa và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm

tưởng độc giả Việt Nam.

Cũng như nhãn tự trong một bài thơ, chi tiết nghệ thuật có vị trí nghệ thuật vô cùng

quan trọng đối với tác phẩm văn xuôi, nó có thể thâu tóm linh hồn của tác phẩm. Và

dù thời gian trôi qua, tác giả không còn nữa thì khi nhắc đến chi tiết nghệ thuật liền

nhớ lại nội dung tác phẩm. Điều đó kể như không bỏ công người nằm xuống. Truyện

ngắn “Vợ chồng A Phủ” được sáng tác khi Tô Hoài tham gia kháng chiến, căn cứ hoạt

động ở miền cao Tây Bắc. Câu chuyện là cuộc đời tủi nhục của Mị và A Phủ – hai

mảnh đời có số phận bất hạnh gần như nhau, đại diện cho những kiếp đời lầm than

dưới ách thống trị tàn ác của bọn thực dân phong kiến. Họ gặp nhau, tự giải thoát và

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

tìm đến Cách mạng như một lẽ hiển nhiên, biểu trưng cho con đường tìm đến Cách

mạng, tìm đến giải phóng và tự do của đồng bào miền cao Tây Bắc.

Hình ảnh “lá ngón” xuất hiện ba lần trong tác phẩm và chỉ gắn liền với nhân vật Mị –

người con gái miền cao lương thiện, xinh đẹp, tài hoa nhưng cuộc đời nhiều bất hạnh.

Mị xuất hiện với hình ảnh mở đầu u ám: “Ai ở xa về…có một cô con gái. Lúc nào

cũng vậy,…mặt buồn rười rượi”. Đó cũng chính là phong cách của Tô Hoài: Đi thẳng

vào vấn đề, nêu ngay nhân vật. Sự xuất hiện ủ dột báo hiệu một thực tại không tươi

sáng. Sự hiện diện song song giữa “cô gái – tàu ngựa – tảng đá” cho thấy sự ngang

tầm giữa các chủ thể: “người và súc vật, súc vật và vô tri”. Hay đó cũng chính là ngụ ý

của tác giả muốn nói đến cái xã hội đương thời. Cái thực tại xám xịt này là hệ luỵ của

chế độ thực dân phong kiến thối tha, là kết cục bi thương của con người lành tính. Mị

– một cô gái miền cao đang tràn bung sức trẻ – ngay trong đêm tình hội xuân nồng

nàn thì cuộc đời màu hồng chấm dứt. Cô bị trói gô như súc nô, bắt về nhà thống lí Pá

Tra “cúng trình ma” như một món hàng. Người ta làm gì cuộc đời cô, thực sự lúc đó

cô không biết, mãi cho đến lúc A Sử đứng trước mặt bố cô tuyên bố đã cúng trình ma,

thôi thì cô đã là người nhà thống lí mất rồi! Một cú đánh ngã tự do, một cái roi thật sự

thẳng. Mị đi từ cuộc đời đẹp như trong tranh xuống hố sâu của địa ngục – nơi mà kẻ

khác sống bằng âm thanh của tiếng than và hít thở hơi mùi máu, mà mỗi bước đi là

một nỗi tủi nhục đến tột cùng. Mị sống không bằng chết, sống như một xác người

trong kiếp cầm súc và rồi “có áp bức có đấu tranh”. Cô tìm về cha già, tay cầm nắm lá

ngón. “Lá ngón” xuất hiện lần đầu tiên như một lối thoát đen. Đây là lối thoát ngắn và

hữu hiệu nhất. Nhưng lại là lối thoát cho những ai muốn chấm dứt hiện tại nghiệt ngã

chứ không phải lối thoát cho người muốn sang trang mới. Rõ ràng, đây là sự phản

kháng quyết liệt nhưng vô vọng – một hình thức phản kháng bị động. Và sự xuất hiện

của “lá ngón” lúc này mang tầm ý nghĩa tố cáo cao độ: Sự dã man của xã hội ép buộc

con người lương thiện đi tìm cái chết. Nó – lá ngón, cũng là hiện thân cho nỗi thống

khổ của nhân dân, cho những tích tụ đắng cay, đầy đau đớn và uất hận. Cô ném phịch

xuống đất nắm lá ngón mình tự tìm hái trong rừng như một sự chuẩn bị sẵn sàng trước

đó, ném trong nước mắt. Tự mình tìm đến lá ngón – độc dược của rừng xanh – đã là

sự can đảm của người con gái. Nhưng ném đi độc dược để tiếp tục sống khổ lại càng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

can đảm hơn. Đối với Mị, thà chết đi hơn sống nhục, nhưng rồi lại thà sống nhục còn

hơn bất hiếu. Chính chữ hiếu là bản lĩnh cao đẹp nơi người con gái trẻ. Đó cũng chính

là nguyên nhân cốt yếu cho sự can đảm bán mình chuộc cha của Vương Thuý Kiều

trong “Đoạn trường tân thanh” của đại thi hào Nguyễn Du. Cả hai người con gái tài

năng, sắc diện và nhân phẩm tuyệt vời, điều đó kết cục chung vì chế độ xấu xa mục

rữa, những thiên hương vô phúc sinh nhầm thời, những cánh hoa trôi dạt trong bão dữ.

“Lá ngón” như vậy, đã mang một tầng ý nghĩa nhân sinh tuy bản thân tượng trưng cho

cái chết.

Ta có thể nhìn thấy sự kiên quyết và chút gì đó vụt sáng trong lòng Mị khi cô tìm đến

lá ngón với ý nghĩ đã tìm ra lối thoát. Nhưng đồng thời cũng nhận ra nỗi đớn lòng của

cô khi thấy rằng chưa phải lúc và lối thoát ấy một lần nữa tuột khỏi tầm tay. Nhưng

rồi cơn đau nào cũng phải qua đi đi sau thời hạn định. Mị trở về, tiếp tục sống cho hết

kiếp cùng mạt nhục nhã. Nhiều năm trôi qua, cha già – người thân duy nhất cũng qua

đời nhưng cái thôi thúc giải thoát trong lồng ngực son nay đã tắt. Mị không còn nghĩ

đến đấu tranh bởi lẽ sống hay chết đối với cô lúc này không quan trọng nữa và đương

nhiên “lá ngón” cũng chẳng còn lảng vảng trong tâm trí đã ngủ quên.

Đó chính là sự xuất hiện lần thứ hai của “lá ngón” vì ở lần này, “lá ngón” xuất hiện

bằng cách ra đi. Lá ngón phai mờ tượng trưng cho sự ham sống đã nguội lạnh. Nỗi ám

ảnh về cái chết giờ đây không còn gặm nhấm tâm hồn cho sự tự do của lý trí. Nhưng

đối với Mị, đó lại là nỗi đáng sợ! “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi”. Dần thay thế

cho “phản kháng” là “chấp nhận chịu đựng”. Một cô gái với bản lĩnh tự hái thuốc độc

cho mình nay buông xuôi chấp thuận. Cô buông xuôi không bởi cố chấp thuận, cổ

đông thuận mà sự thả trôi kia là kết cục của cuộc tự đấu tranh trong đơn độc, dai dẳng

cuối cùng kết thúc bằng sự mỏi mệt và tuyệt vọng đổ ập xuống đôi bờ vai yếu ớt. Vậy

ra, “lá ngón” kia đang ngầm kêu thay tiếng đồng bào hướng về Cách mạng. Chẳng

biết tự bao giờ, Mị quay cuồng vào công việc nhà Pá Tra như một cái máy và cho tới

khi trâu ngựa đã về chuồng, cô vẫn còn đứng đó tiếp tục mãi không thôi. Lúc nào

cũng vậy, ngồi một mình trong căn buồng tối trông ra vuông trắng đục chẳng biết “của

sương hay nắng”, Mị luôn đăm đắm một ánh nhìn. Ánh nhìn ấy vừa khát khao, vừa

hồi tưởng. Nếu như xem lỗ vuông nơi căn phòng là vách ngăn giữa lao tù và tự do, thì

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

ít ra mỗi khi nhìn vào đó, Mị vẫn còn chút gì khao khát sống. Còn đối với “lá ngón”,

nghĩ đến nó là nghĩ đến cái chết và chỉ khi Mị muốn kết liễu đời mình thì lá ngón lại là

hình ảnh mặc định đầu tiên hiện ra.

Rồi đêm nay, đêm tình mùa xuân lại kéo đến – cái đêm tình tứ lứa đôi ngọt ngào, đêm

của những xúc cảm yêu thương được chuẩn bị trước bởi “những chiếc váy hoa phơi

trên mỏm đá” hay đêm được tượng hình bởi tiếng sáo mê ly. Đêm hội mùa xuân vẫn

đến và đi như hằng năm vẫn thế. Và năm nay, đến hẹn lại lên, đêm được chờ mong lại

đến. Nó đến vẫn với diện mạo xinh tươi và bản chất ngọt ngào. Vẫn rừng xanh đó, vẫn

triền núi xưa nhưng người đưa đã khác. Đêm xuân này vắng bóng má đào. Tiếng sáo

cũ vẫn cứ vô tư bay đi cùng gió với mây, đi tìm người tình ngày nào lâu nay vắng

bóng. Rồi như trách oán, như không muốn đi, tiếng sáo ấy cứ réo mãi bên tai người

con gái như lưu luyến, tần ngần. Như một phép tiên, đôi môi tưởng chừng đã bị phong

kín bởi thời gian nay mấp máy điều gì! Gì thế kia? Hỡi ôi bài hát cũ – bài hát thiết tha

dạo cùng khúc nhạc rừng vàng. Hình ảnh ấy ôi thật xót xa. Người con gái làm say đắm

biết bao chàng trai, bông hoa của núi rừng hùng vĩ ngày nào biến mất đi trong đêm

oan nghiệt. Để giờ đây chỉ còn tiếng hát nhẩm ngày xưa. Mị đang hát, đang cố hát để

kéo về những kí ức xúc cảm vàng son. Sau không biết bao ngày sống kiếp nô lệ, Mị

vẫn nhớ từng khúc nhạc từng lời ca. Chứng tỏ trong cô, vàng son không khép. Quá

khứ và thực tại là hai đỉnh trái chiều và sống về quá khứ giữa thực tại tài nhẫn, Mị

đang khao khát vô cùng, con tim cô vẫn còn thổn thức. Kí ức kéo về tiếp theo cho Mị

lòng can đảm, lòng can đảm tồn tại khiến Mị muốn sống về kí ức và cô tìm đến rượu

để tiếp tục lối đi trái chiều với thời gian. Người ta uống rượu thì say, còn Mị càng

uống càng tỉnh. Mị tỉnh bởi Mị nhớ lại mình ngày xưa và đem so với mình hiện tại

như chợt giật mình cho những gì bấy lâu xảy ra với bản thân. Mị tỉnh bởi Mị nhớ lại

những đối xử dã man của những kẻ đốn mạt ấy dành cho cô. Rồi cái ý thức cá nhân

dâng lên mạnh mẽ mà một khi ý thức ấy đỉnh điểm thì Mị lại càng không thể chấp

nhận nhục nhã đớn đau trong cái cảnh “sống không ra người” này đây. Sao Mị có

thể?! Giải thoát! Tự do! Mị không thể tự do thể xác và… cô sẽ tự do tâm hồn, và … lá

ngón một lần nữa xuất hiện.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Ai cần cho ai và ai phụ thuộc ai?! Khi Mị muốn giải thoát, Mị tìm tới lá ngón hay là

khi Mị muốn chết, lá ngón lại hiện về? “Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ

ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa”. Càng nhớ càng buồn, càng buồn càng

khổ. Thà chết đi cho xong chứ nhớ lại làm chi khi mình bất khả kháng! Như vậy, lá

ngón lại lần nữa xuất hiện với tầng ý nghĩa giải thoát, giải thoát khỏi địa ngục trần

gian. Địa ngục trần gian ở đây không đơn giản là nỗi đau xác thịt và linh hồn khi bị

hành hạ, mà địa ngục thật sự khi phải sống trong lầm than với những hồi ức ngọt ngào

cứ hiện hữu. Và “lá ngón” lại nâng tầm ý nghĩa lên một nấc nữa, đó là “sự tự ý thức”.

Đánh dấu sự trở lại của ý thức sống, đánh dấu sự thức tỉnh của một tâm hồn tưởng

chừng như đã “chết đi trong cõi sống”. Có lẽ lần xuất hiện này của lá ngón là quan

trọng nhất, mạnh mẽ nhất. Bởi lẽ, Mị nghĩ đến lá ngón với sự cương quyết tột cùng,

trạng thái phẫn nộ và ý thức rõ nhất vì giờ đây, cô không còn cái gì để hối tiếc, để

luyến lưu. Tuổi xuân đầu đời – thời gian đẹp nhất – nay đã hết, cha già – nguồn yêu

thương vô tận cũng không còn. Lòng Mị nay là cõi chết. Lá ngón đối với nàng không

là liều thuốc độc, mà trở thành thứ phương tiện, hình thức, con đường để đi đến một

bến bờ khác không còn đớn đau, để phản kháng lại cái xã hội đương thời mạt hạn.

Mị tìm đến lá ngón là tìm đến cái chết như một sự tự cứu và phản kháng. Ta bắt gặp

trong văn học những cảnh ngộ bi thương tương tự: Thuý Kiều trong “Đoạn trường tân

thanh” đã tự vẫn, dù không thành, để bảo quản chữ “tiết”, không chấp nhận nhơ nhuốc

tấm thân, không thể tiếp tục tồn tại với xã hội bẩn thỉu; Chí Phèo, có lẽ vì là bậc nam

nhân nên cái chết của Chí diễn ra có phần chủ động và tác động lớn. Vì anh tự tay

đâm chết bá Kiến – tượng trưng cho việc kết thúc cuộc đời dưới đáy xã hội mục ruỗng

và tự tay kết liễu đời mình – như thể làm con người đúng nghĩa, dù cái “bắt đầu” đó

cũng là dấu chấm hết của anh. Cùng thuộc mô típ nhân vật mang số phận bi đát,

những con người đáng quý trọng nhưng “sinh bất phùng thời”, Mị là hình ảnh của

đồng bào miền cao Tây Bắc sống kiếp nô cầm trong xã hội của bọn thực dân phong

kiến, cũng như đồng bào miền xuôi hay khắp mọi miền đất nước khi ánh sáng cách

mạng chưa kịp soi sáng. Mị cũng có sự tự tôn của mình, nhưng để bảo vệ sự tự tôn ấy,

cô đã chọn lá ngón. Và có lẽ, đó là lẽ đương nhiên đối với một cô gái đơn độc có tâm

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

hồn quá sáng trong nhưng vị thế lại quá nhỏ nhoi, nhất là khi ánh sáng cách mạng

chưa thể gọi đến Hồng Ngài xa xăm.

Xuất sắc chấm màu xanh lá ngón vào bức tranh xô bồ của thời cuộc, Tô Hoài đã đưa

“lá ngón” từ chỗ độc dược ngàn đời của núi rừng, là cái chết từ thiên nhiên, nay bỗng

nhiên lại là sự giải thoát. Lá ngón xuất hiện ba lần với ba tầng ý nghĩa ngày càng sâu

sắc hơn, dữ dội hơn. Cái độc của lá ngón vậy ra vẫn còn thua cái độc của xã hội. Lá

càng độc là đớn đau đồng bào chịu càng nhiều. Lá ngón trở thành dấu hiệu báo động

cho sự khẩn thiết, cầu cứu của đồng bào miền cao đối với Cách mạng còn quá xa và

cũng chính là tư tưởng nhân đạo cao đẹp mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta qua

hồn thiêng gió núi của đại ngàn Tây Bắc xa xăm!

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 7

Nhắc đến đến những tác phẩm như Dế Mèn phiêu lưu ký, hẳn trong chúng ta không ai

không nghĩ ngay tới một cây bút tài ba, lão làng trong nghề văn ấy là Tô Hoài. Ai yêu

Tô Hoài cũng biết, ông dành nhiều tình cảm cho con người lắm, vì thế mỗi trang văn

của ông luôn thấm đượm một trái tim nhân hậu, một hơi thở nồng nàn của những bài

học, ý nghĩa cuộc sống. Và chắc hẳn, ta không thể không nhớ tới câu truyện ngắn trên

Tây Bắc ấy là vợ chồng A Phủ. Tô Hoài đã dành ngòi bút của mình để nảy lên những

tiếng kêu nhân đạo nhất, và đặc tả điều đó, ta còn ấn tượng mãi với hình tượng nắm lá

ngón trong câu truyện.

Người ta vẫn nói: “chi tiết là hạt bụi vàng của tác phẩm” một tác phẩm hay và xuất

sắc, một nhà văn ưu tú và có phong cách xuất sắc, chắc chắn trong những câu truyện

của mình, không thể nào không có được những chi tiết giàu ý nghĩa. Để mà khi tác giả

có ra đi mãi mãi, khi nhắc đến chi tiết nghệ thuật là ta nghĩ ngay đến tác phẩm và ngòi

bút tài hoa của họ.

Đến với vợ chồng A Phủ, ta được nghe Tô Hoài kể về số phận bấp bênh của hai số

phận. Bị đày ải trong ngục tối của những hủ tục lạc hậu, những chế độ phong kiến

chúa đất tay sai hà khắc và man rợ. Truyện ngắn vợ chồng A Phủ được sáng tác khi

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Tô Hoài có chuyến đi thăm miền Tây Bắc xa xôi, và ở đây thông qua lăng kính của

mình, ông đã nêu bật được số phận của một cô gái miền sơn cước là Mị.

Nắm lá ngón là hình ảnh đã xuất hiện lặp đi lặp lại ba lần trong tác phẩm , mỗi lần

mang một ý nghĩa khác nhau, nhưng đều là ẩn ý của tác giả đã nêu bật được khía cạnh

tâm trạng và tính cách của Mị. Mở đầu câu truyện, ta không thể quên một cô gái với

hình ảnh: “Ai ở xa về…có một cô gái. Lúc nào cũng vậy … mặt buồn rười rượi” thật

là một hình ảnh u ám, đáng nhẽ con gái nhà giàu phải được hưởng một cuộc sống sung

sướng, nhưng đây Mị tưởng như một thứ vật vô tri vô giác, tâm hồn nghèo nàn và héo

úa đến thương tâm. Mị vốn dĩ là một cô gái xinh đẹp, tài hoa lại chăm chỉ hiền lành,

nhưng những phẩm chất đáng quý ấy đã bị xã hội đương thời vùi dập, như một ngọn

lửa đang bùng cháy, lại bị đè nén dưới những điều khổ cực, đau đớn cả thể xác và linh

hồn. Mị còn cảm thấy chính mình không bằng “con trâu con ngựa” con trâu con ngựa

còn được nhai cỏ ung dung, đây Mị không có một phút ngơi nghỉ, lại bị A Sử hành hạ,

không có tình cảm, cuộc sống trôi qua là những bất hạnh, chán trường lặp đi lặp lại,

một lối thoát không có hồi kết, không có điểm đến tưởng như lặp đi lặp lại.

Nhưng ai có biết, cô gái đó đã từng ra sao, hình ảnh “nắm lá ngón” đầu tiên, xuất hiện

sau khi Mị bị A Sử bắt về “cúng trình ma” trở thành con dâu gạt nợ nhà giàu. Cuộc

sống quá khổ cực tù túng với một tâm hồn yêu tự do, khát khao được hạnh phúc, nên

Mị đã túng quẫn quá, cầm nắm lá ngón hái trong rừng mà chạy về thưa với cha.

Nhưng đâu thể được, cha Mị nói: “Mày về lạy chào tao để mày đi chết đấy à? Mày

chết nhưng nợ tao vẫn còn… tao thì ốm yếu quá rồi. Không được, con ơi” tuy một

lòng thương con, nhưng không còn cách nào khác, vì món nợ truyền kiếp với nhà

giàu. Vậy là Mị phải từ bỏ thôi, “nắm lá ngón” xuất hiện đầu tiên là hình ảnh đại diện

cho một lối thoát đầy tăm tối, đây tuy là lối thoát ngắn và dễ dàng nhất, nhưng lại là

một lối thoát trốn bỏ hiện tại một cách nghiệt ngã. Nhưng mặc khác, lại khẳng định

một tâm hồn cao đẹp của Mị, một trái tim dũng cảm, không muốn mình phải sống như

con trâu con ngựa, sống mà như chết. Đây là một sự phản kháng quyết liệt nhưng đầy

tuyệt vọng của Mị. Nó – lá ngón cũng chính là hiện thân đầy chân thực cho sự áp bức,

bóc lột, man rợ của chế độ phong kiến hà khắc, đày đọa con người lương thiện đến tột

cùng. Rồi Mị chỉ bưng mặt khóc “Mị ném nắm lá ngón xuống đấy, nắm lá ngón Mị đã

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

tìm hái trong rừng. Mị vẫn giấu trong áo. Thế là Mị không đành lòng chết” vậy đấy,

số kiếp con người đã định đoạt, Mị chấp nhận về làm con dâu gạt nợ, chấp nhận cuộc

sống – sống không bằng chết của mình. Một cô gái đã rất can đảm tìm đến nắm lá

ngón, nhưng lại can đảm hơn để sống với sự khổ cực của mình, rốt cuộc vẫn là một

trái tim nhân hậu, hiếu thảo, và bản lĩnh. Thương thay cho Mị, ta càng hiểu thấu một

trái tim nhân đạo của Tô Hoài. Và “Mị đành trở lại nhà thống lí”

Vậy là ta đã nhìn thấy một tia sáng vụt lên trong trái tim Mị, Mị đã tìm đến một sự

giải thoát cho số phận, nhưng rồi lại chấp nhận để đấu tranh đơn độc. Rồi người cha

già của cô qua đời, lúc này Mị đã sống “quen cái khổ rồi” Mị không còn nhớ tới lá

ngón nữa, vì lúc này với Mị sống hay chết cũng đều như nhau. Và còn gì đau đớn hơn

khi con người ta nghĩ đến cái chết mà cũng như sự sống, ấy là khi cái tâm đã nguội

lạnh rồi. Và đây cũng chính là hình ảnh “nắm lá ngón” thứ hai. Hình ảnh tượng trưng

cho sự ra đi của nắm lá ngón, nội ám ảnh, day dứt về cái chết giờ đã không còn trong

tâm trí Mị nữa rồi. Mị mặc kệ, Mị quen khổ, và thay vì phản kháng giờ đã là chịu

đựng. Sự đấu tranh và giờ đây là những mệt mỏi yếu ớt. Vậy là lá ngón thứ hai là hình

ảnh lá ngón ra đi, và đây cũng là một tiếng kêu ngầm tiếng đồng bào hướng về cách

mạng.

Và rồi đêm tình mùa xuân của năm nào đã ập đến. Tình mùa xuân năm Mị sống ở nhà

thống lí pá tra khác hẳn so với những đêm tình mùa xuân trước đây. Mị hồi tưởng lại

quá khứ, Mị gặm nhấm lại nỗi đau dai dẳng khôn nguôi, những giai điệu cũ, bài hát cũ

vang lên, vang vọng trong hồi ức tâm trí Mị như tiếng đàn da dắt, day dứt và đau đớn.

Mị nhận ra mình còn trẻ, và Mị muốn đi chơi. Mị uống rượu, cứ uống “ực từng bát”

Mị càng say thì càng tỉnh, Mị nhớ lại mình ngày xưa biết bao, Mị thương chính số

phận của mình bây giờ, Mị đau trong cảnh “sống không ra người” này của mình lắm

lắm. Vậy là nắm lá ngón lại xuất hiện lần thứ ba, Mị nghĩ, nếu có nắm lá ngón trong

tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Vậy là càng nghĩ càng buồn,

càng buồn càng khổ.

Vậy là nắm lá ngón đã xuất hiện xuyên suốt trong câu truyện ba lần, ba lần với ba ý

nghĩa khác nhau. Lần thứ nhất là tượng trưng cho một lối thoát của tâm hồn. Lần thứ

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

hai là sự ra đi của lá ngón, Mị đã quen kiếp làm tôi tớ rồi. Lần thứ ba lại hiện về như

một đối sáng le lói, và Mị muốn chết ngay cho đỡ phải sống cái kiếp làm trâu làm

ngựa này. Qua đó là sự tự cứu và phản kháng của một tâm hồn cô gái trẻ. Một cô gái

trẻ đẹp và có tâm hồn đẹp, lại “sinh bất phùng thời” nên bị đọa đày trong sự giam hãm

của thế lực phong kiến hà khắc. Qua đó cũng thể hiện một sự khốn khổ của người dân

miền Tây Bắc ta ngày trước.

Vậy là nắm lá ngón đã là một chi tiết quan trọng, nhấn mạnh nỗi khổ ngày càng sâu

sắc và thấm thía của Mị. Một thứ độc dược của núi rừng còn là sự giải thoát, vậy mà

cũng không thể độc bằng chính xã hội lúc bấy giờ. Qua đó nắm lá ngón cũng chính là

sự khẩn thiết, cầu cứu của đồng bào miền cao hướng đến cách mạng. Và cũng là một

trái tim nhân đạo sâu sắc của Tô Hoài. Nắm lá ngón là chi tiết quan trọng, nổi bật lên

câu truyện của những người lao động nghèo khổ vùng Tây Bắc.

Phân tích hình tượng nắm lá ngón - Mẫu 8

Một nhà văn lớn, phải lớn ngay từ những chi tiết nhỏ; và một tác phẩm thực sự thành

công là gây được ấn tượng ngay từ những hình ảnh bình thường và nhỏ nhặt nhất. “Vợ

chồng A Phủ” của Tô Hoài đã sống cùng với độc giả bao thế hệ chính là bởi sự

Theo lời của giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh, chi tiết với truyện ngắn như mỗi chữ trong

bài thơ tứ tuyệt. Có những chi tiết đóng vai trò đặc biệt như nhãn tự của bài thơ.

Truyện ngắn bằng cách nói ít nhất để nói được nhiều điều nhất. Và “ánh kim sa” của

truyện ngắn, đôi khi, lại nằm ở chính những chi tiết nhỏ. Với những điều ai cũng biết

cả rồi, truyện ngắn không cần phải nhắc đến. Khi miêu tả một đêm trăng, anh không

cần nói đến bầu trời trong, đám mây bạc, ánh trăng sáng hay tiếng nhạc văng vẳng.

Chỉ cần một mảnh trai bên đường lấp lánh, người ta cũng đủ biết là có trăng sáng. Khi

“gạn hết sạn sỏi của sự việc, vắt hết nước của lời”, ta còn lại những “hạt bụi vàng”.

Qua hạt bụi ấy, ta thấy lấp lánh những tư tưởng, giá trị của tác phẩm và tư tưởng nghệ

thuật của nhà văn. Một chiếc lá thường xuân bé nhỏ với O. Henry cũng có thể trở

thành một “hạt bụi quý” đúc lên “bông hồng vàng”. Và một nắm lá ngón cũng đủ để

Tô Hoài vẽ lên một cách chân thực và sâu sắc nhất bức tranh về số phận và khát vọng

sống của con người.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Tập "Truyện Tây Bắc" là vụ mùa thu hoạch từ chuyến đi thực tế lên Tây Bắc của Tô

Hoài năm 1952. Có thể nói: “đất nước và người miền Tây đã để thương để nhớ cho tôi

nhiều quá, tôi không thể bao giờ quên….” chẳng những nhắc nhớ người nghệ sĩ ấy

ngày quay trở lại mà còn “phải đem trả cho những người thương ấy” “một tấm lòng

mình, một cái gì làm hiện lại cả cuộc đời người H'mông trung thực, chí tình…”. Bằng

tấm lòng chân phương ấy, “Vợ chồng A Phủ” đã ra đời. Đọc truyện ngắn “Vợ chồng

A Phủ”, ta không thể quên được gương mặt “buồn rười rượi” của Mị. Đó là gương

mặt tưởng như cam chịu, mất hết sức sống. Gương mặt buồn rười rượi ấy không phải

là gương mặt đầu tiên của cuộc đời Mị. Mị lớn lên, xinh đẹp với bao nhiêu khát vọng

hạnh phúc. Nhưng chính những hủ tục phong kiến đã biến người con gái kia quên mất

đi gương mặt hi vọng của mình mà trở nên lầm lũi, chẳng thiết vui cũng nắng, xanh

cùng cỏ cây. Và nắm lá ngón đã theo Mị trong suốt chặng đường đen tối ấy.

Hình ảnh nắm lá ngón được Tô Hoài chú ý miêu tả 2 lần trong tác phẩm. Mị, người

con gái xinh đẹp, tài năng, “cầm lá trên tay, thổi lá cũng hay như thổi sáo”, đang trong

những ngày tháng tràn đầy thành xuân và khát vọng, bỗng nhiên trở thành “con dâu

gạt nợ” cho nhà giàu. Từ một con chim quen hát ca, bay nhảy với bầu trời, Mị trở

thành thân trâu ngựa làm việc, chỉ như “con rùa nơi xó cửa”. Lý do vì: “cha mẹ ăn bạc

nhà giàu kiếp trước, bây giờ người ta bắt con trừ nợ”. Phản ứng của Mị là “Có đến

mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc”. Đó là sự bất hợp tác, không chịu thỏa hiệp với

cuộc sống hiện tại. Và đỉnh cao chính là hành động Mị “quỳ, úp mặt xuống đất, nức

nở” để tạm biệt cha mà ăn nắm lá ngón ở trong tay. Lá ngón lần đầu tiên xuất hiện, là

lối thoát duy nhất của Mị có thể nghĩ ra được để thoát khỏi cuộc sống tối tăm và tù

túng hiện tạo. Đó vừa là biểu hiện cao nhất của sự phản kháng, của thái độ không chịu

sống trong tối tăm, không để đánh mất tuổi trẻ và thanh xuân; nhưng cũng là biểu hiện

cao nhất của sự tuyệt vọng khi phải chọn cái chết như là con đường được sống cuối

cùng. Đó chỉ là sự phản kháng bị động, cuối cùng. Chính nắm lá ngón trên tay Mị là

tiếng nói đanh thép nhất tố cáo chế độ chúa đất chúa mường đã bóc lột trên sức lao

động của con người. Nhưng vì thương cha, Mị lại đàn ném nắm lá ngón xuống đất mà

quay trở lại kiếp “con dâu gạt nợ”, sống cuộc sống của thảo mộc vô tri chẳng thiết vui

cùng nắng, xanh cùng gió.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình ảnh nắm lá ngón trong Vợ chồng A Phủ

Lá ngón, giờ cũng chẳng còn theo tâm trí Mị nữa. Bởi “ở lâu trong cái khổ, Mị quen

khổ rồi”. Ở người con gái ấy, chẳng còn ý thức muốn phản kháng, muốn đấu tranh,

chẳng còn muốn chết nữa. Nhưng chính men say của rượu và men tình của cảnh đã

khơi dậy trong Mị những cảm xúc, giác quan, hồi ức và khát vọng tưởng như đã mất.

Mị như sống lại những đêm về trước, “Mị vẫn còn trẻ, Mị muốn đi chơi”. Nhưng sực

tỉnh trong thực tại, nhìn vào thân phận mình, Mị lại đau đớn thay. “Nếu có nắm lá