TOP 8 bài tập môn Toán thống kê (có đáp án)

Trọn bộ 8 bài tập môn Toán thống kê có lời giải chi tiết của Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam giúp bạn ôn tập và đạt kết quả cao trong kỳ thi kết thúc học phần. Mời bạn đọc đón xem!

Lưu ý:
Một số bài tớ rút gọn 3 chữ số 0 ví dụ như phải viết là 1000000 thì tớ
chỉ viết là 1000 các cậu để ý chút.
c,v,m,… nhỏ là chỉ cá biệt còn C,V, M in hoa là chỉ tổng số
Phiếu bài tập tổng hợp
Bài 1
Để tái sản xuất sức lao động, cần phải có những vật phẩm tiêu dùng sau đây
a, Thức ăn và đồ uống: 10 USD/ngày
b, Đồ dùng gia đình: 200 USD/năm
c, Quần áo giày dép: 600 USD/năm
d, Những đồ dùng lâu bền: 9.000 USD/10 năm
e, Đáp ứng các nhu cầu văn hóa: 30 USD/tháng
f, Chi phí đào tạo, nâng cao trình độ: 100 USD/năm
Hãy xác định giá trị sức lao động trong 1 ngày.
Đáp án: 10USD
Bài giải: Giá trị sức lao động trong 1 ngày = 10 + 200/360 + 600/360 +
9000/3600 + 30/30 + 100/360 = 16 USD
Bài 2:
Trong quá trình sản xuất sản phẩm, hao mòn thiết bị máy móc 100.000
USD; chi phí nguyên, nhiên vật liệu là 300.000 USD.
Hãy xác định chi phí tư bản khả biến nếu biết rằng giá trị sản phẩm là 1 triệu
USD và trình độ bóc lột là 200%.
Đáp án: v = 200.000USD
Bài giải:
c = 100 + 300
c + v +m = 1000 (giá trị của sản phẩm) => v + m = 600
m’ = 200%
Ta có m’ = m/v * 100%
=> 200% = (600 – v)/v * 100%
Giải phương trình ra được đáp án
Bài 3:
bản đầu 10 triệu USD, trong đó bỏ vào liệu sản xuất 8 triệu
USD. Số công nhân làm thuê thu hút vào sản xuất là 10.000 người.
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
Hãy tính m
, biết rằng lượng giá trị mới do 1 công nhân tạo ra là 600 USD.
Đáp án: m
= 200%.
Bài giải:
Vì K = C + V = 10.000.000$, mà C = 8.000.000$ nên suy ra V = 2.000.000$
Tổng số lượng giá trị mới 10000 công nhân tạo ra là:
600*10000=6000000 ( V + M)
M = 6000000 – 2000000 = 4000000
m’ = M/V * 100% = 4000000/2000000 * 100% = 200%
Bài 4:
Trong điều kiện tr đúng giá trị sức lao động, tiền công hàng ngày của 1
công nhân 12 USD, trình độ bóc lột 100%. Sau một thời gian, năng suất lao
động xã hội tăng lên 2 lần, nên giá trị vật phẩm tiêu dùng giảm xuống 2 lần.
Trong thời gian đó, năng suất lao động khai thác vàng tăng lên 3 lần, do đó
gây ra sự tăng tương ứng của giá cả hàng hóa. Do cuộc đấu tranh đòi tăng lương
của người công nhân, tiền công hàng ngày được nâng lên là 16 USD.
Tỷ suất giá trị thặng dư thay đổi như thế nào?
Bài giải:
Khi NSLĐ chưa tăng, thì giá trị mới là:
V + m = 12 + 12 = 24USD (vì trình độ bóc lột 100% nên m = v = 12
USD).
Khi NSLĐ tăng lên 2 lần, thì giá trị sức lao động giảm đi ½, còn tổng giá
trị mới không thay đổi.
Khi NSLĐ khai thác vàng tăng 3 lần, thì giá cả hàng hóa tăng lên 3 lần,
do đó, tổng giá trị mới biểu hiện bằng tiền cũng tăng lên 3 lần: 24 x 3 = 72USD
Tiền công lúc này là 16USD, nên giá trị thặng dư là: 72 – 16 = 56USD
Trình độ bóc lột lúc này là:
m
= m/v x 100% = 56/15 x 100% = 350%
Vậy, trình độ bóc lột tăng từ 100% lên 350%.
Bài 5:
Một nhà bản công nghiệp đầu 2.000.000 USD vào sản xuất, trong đó
đầu cho liệu sản xuất 1.500.000 USD. Số công nhân làm thuê thu hút vào
sản xuất là 1.000 người. Giả sử chu kỳ sản xuất là 1 năm.
A, Tính tỉ suất giá trị thặng dư, biết rằng lượng giá trị mới do một công nhân
tạo ra là 1.000 USD. (1 điểm)
B, Hết năm sản xuất thứ nhất, nhà bản thực hiện tích lũy bản với tỉ suất
tích lũy là 80%. Tỉ suất lợi nhuận của nhà bản này năm thứ 2 thay đổi như thế
nào, nếu cấu tạo hữu cơ mới của tư bản là 5/1. (2 điểm)
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
C, Giả sử sang năm sản xuất thứ hai, nhà tư bản công nghiệp chỉ tập trung vào
sản xuất. Nhà tư bản thương nghiệp đầu tư 600.000 USD vào việc kinh doanh hàng
hóa cho nhà tư bản công nghiệp. Tỉ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp thay
đổi như thế nào? (2 điểm)
Bài giải:
a, Vì K = C + V = 2.000.000$, mà c = 1.500.000$ nên suy ra V = 500.000$
V = v * x, x = 1.000 nên ta tiền công của mỗi công nhân v = V : x =
500.000 : 1.000 = 500$/năm
Lượng giá trị mới do một công nhân tạo ra là v + m = 1.000$
Do đó, khối lượng giá trị thặng một công nhân tạo ra là: 1.000$ -
500$ = 500$
Vậy, tỉ suất giá trị thặng dư là:
m’
= m/v * 100% = 500/500 x 100% = 100%
b, Khối lượng giá trị thặng mà như bản thu được năm sản xuất
thứ nhất là:
M = m x x = 500$ x 1.000 = 500.000$ (hoặc M = V x m’ = 500.000$ *
100% = 500.000$)
Vì tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M
1
= M x 80% = 500.000$ x 80% = 400.000$
Vậy, qui sản xuất năm thứ 2 K + M1 = 2.000.000 + 400.000 =
2.400.000$
Do cấu tạo hữu mới của bản là 5/1 nên qui mô sản xuất năm thứ 2
được phân bổ như sau:
2.000.000 c + 400.000 v
Trình độ bóc lột của nhà bản năm sản xuất thứ hai không thay đổi
nên M mà nhà tư bản thu được ở năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 400.000$
Tỷ suất lợi nhuận năm sản xuất thứ hai là:
P’ = M/K * 100% = 400.000$/2.400.000% *100% = 16,67%
Trong khi, tỷ suất lợi nhuận năm sản xuất thứ nhất là:
P’ = 500.000$/2.000.000$ * 100% = 25%
Như vậy, tỷ suất lợi nhuận năm thứ 2 giảm so với năm thứ nhất là:
25% - 16,67% = 8,33%
Nguyên nhân do cấu tạo hữu của bản đã tăng từ 4/1 năm sản
xuất thứ nhất lên 5/1 trong năm sản xuất thứ 2.
c, Ta có K
TN
= 600.000$
Vậy K = K
CN
+ K
TN
= 2.400.000$ + 600.000$ = 3.000.000
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
Đo đó, nhà tư bản sẽ được hưởng tỷ suất lợi nhuận bình quân là:
P’
bình quân
= ∑M/∑K = 400.000$/3.000.000$ = 13,33%
Như vậy, tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp giảm là:
16,67% - 13,33% = 3,34%
Bài 6:
Một nhà bản công nghiệp đầu 1.000.0000 USD cho sản xuất. Cấu tạo
hữu của bản 4/1. Trình độ bóc lột của nhà bản 100%. Giả sử chu kỳ
sản xuất là 1 năm.
A, Trong điều kiện nhà bản thực hiện tích lũy bản cuối năm sản xuất
thứ nhất với tỷ suất tích lũy 50% cấu tạo hữu của bản phụ thêm 3/2,
các điều kiện khác không đổi
Tính khối lượng giá trị thặngtỉ suất lợi nhuận nhà tư bản thu được
ở năm sản xuất thứ 2? (2,5 điểm)
B, Hết năm thứ 2, nhà bản tiếp tục thực hiện tích lũy với tỉ suất tích lũy
như với cấu tạo hữu của bản phụ thêm 5/1. Khối lượng giá trthặng
dư và tỉ suất lợi nhuận của năm thứ 3 thay đổi như thế nào? (2,5 điểm)
Đáp án
A, M = 240.000$, P’= 21,82%
B, M = 260.000$, P
= 21,31%.
Bài giải:
c = 800.000 v = 200.000
m’ = 100%
n = 1 năm
a) Do cấu tạo hữu cơ của tư bản là 4/1 nên quy mô sản xuất là:
800.000c + 200.000v
Trình độ bóc lột là 100% nên M nhà tư bản thu được trong năm sản xuất
thứ nhất là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 200.000
Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M1 = M * 50% = 200.000 * 50% = 100.000
Cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 3/2 nên quy mô sản xuất năm thứ
2 là:
800.000c + 60.000Δc + 200.000c + 40.000Δv = 860.000c + 240.000v
trình độ bóc lột không đổi 100% nên M nhà bản thu được trong
năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 240.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản trong năm thứ 2 là:
P’ = M/K * 100% = 240.000/1.100.000 *100% = 21.82%
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
b) Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M1 = M * 50% = 240.000 * 50% = 120.000
Cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 5/1 nên quy mô sản xuất năm thứ
2 là:
860.000c + 100.000Δc + 240.000c + 20.000Δv = 960.000c + 260.000v
trình độ bóc lột không đổi 100% nên M nhà bản thu được trong
năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 260.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản trong năm thứ 3 là:
P’ = M/K * 100% = 260.000/1.220.000 *100% = 21.31%
Khối lượng giá trị thặng của năm thứ 3 tăng 260.000 240.000 =
20.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp giảm là:
21.82% - 21.31% = 0.51%
Bài 7: Giả sử nền sản xuất xã hội gồm 3 ngành sản xuất:
Ngành 1: 800.000c + 200.000v + 200.000m
Ngành 2: 2.500.000c + 500.000v + 1.000.000m
Ngành 3: 3.200.000c + 800.000v + 800.000m
A, Tính tỉ suất lợi nhuận bình quân? (1 điểm)
B, Tính lợi nhuận bình quân mỗi ngành trên thu được, trong điều kiện trình độ
bóc lột của ngành 1 tăng lên đạt mức 200% cấu tạo hữu của ngành 3 7/1?
(2 điểm)
C, Hết năm sản xuất thứ nhất, ngành 1 thực hiện tích lũy với tỉ suất 50%.
Ngành 2 cũng thực hiện tích lích với tỉ suất 60% với cấu tạo hữu mới của
tư bản ngành 2 là 8/1.
Tính tỷ suất lợi nhuận bình quân của năm sản xuất tiếp theo? (2 điểm)
Đáp án:
a, P’
bình quân
= 25%
b, P bình quân của ngành 1 thu được là 237.500$
P bình quân của ngành 2 thu được là 712.500$
P bình quân của ngành 3 thu được là 950.000$
c, Tỷ suất lợi nhuận bình quân ở năm sản xuất thứ 2 là: 20,23%
Bài giải:
a)P’
bình quân
= (200 + 1000 + 800)/(1000 + 3000 + 4000)*100% = 25%
b) Vì trình độ bóc lột của ngành 1 đạt mức 200% nên
Ngành 1: 800.000c + 200.000v + 400.000m
Vì cấu tạo hữu cơ của ngành 3 là 7/1 nên
Ngành 3: 3.500.000c + 500.000v + 500.000m
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
P’
bình quân
= (400 + 1000 + 500)/8000*100% = 23.75%
P bình quân của ngành 1 thu được là: 23.75% * 1.000.000 = 237.500$
P bình quân của ngành 2 thu được là: 23.75% * 3.000.000 = 712.500$
P bình quân của ngành 3 thu được là: 23.75% * 4.000.000 = 950.000$
c) Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của ngành 1 là:
M1 = M * 50% = 400.000 * 50% = 200.000
Với cấu tạo hữu cơ cũ và trình độ bóc lột 200% thì:
Ngành 1: 960.000c + 240.000v + 480.000m
Tỷ suất tích lũy là 60% nên ta có quỹ tích lũy của ngành 2 là:
M1 = M * 60% = 1.000.000 * 60% = 600.000
Với cấu tạo hữu cơ mới của tư bản ngành 2 là 8/1 thì:
Ngành 2: 3.200.000c + 400.000v + 800.000m
Tỷ suất lợi nhuận bình quân:
P’
bình quân
= (480 + 800 + 500)/(1200 + 3600 + 4000)*100% = 20.23%
Bài 8: 4 doanh nghiệp cùng tham gia sản xuất cung ứng 1 loại hàng hóa
trên thị trường. Trong đó:
Doanh nghiệp 1 sản lượng 200.000 sản phẩm, với hao phí lao động
biệt là 5h/sp
Doanh nghiệp 2 sản lượng 1.000.000 sản phẩm, với hao phí lao động
cá biệt là 4h/sp
Doanh nghiệp 3 sản lượng 500.000 sản phẩm, với hao phí lao động
biệt là 3h/sp
Doanh nghiệp 4 sản lượng 300.000 sản phẩm, với hao phí lao động
biệt là 2h/sp
A, Tính giá trị của hàng hóa đó?
B, Giá trị hàng hóa đó thay đổi thế nào nếu năng suất lao động của Doanh
nghiệp 2 tăng 2 lần?
C, Tính giá trị của hàng hóa khi cường độ lao động của Doanh nghiệp 3 tăng
1,5 lần?
D, Khi cường độ lao động của Doanh nghiệp 1 tăng 1,5 lần cùng lúc đó
năng suất lao động của Doanh nghiệp 4 tăng 2 lần, giá trị của hàng hóa thay đổi
như thế nào?
Đáp án:
Trên sở nắm được thuyết về thước đo lượng giá trị hàng hóa, tác
động của NSLĐ và CĐLĐ đến sản lượng và giá trị của một đơn vị hàng hóa ta
sẽ giải được bài tập và có đáp án như sau:
a, Giá trị của hàng hóa đó được tính theo thời gian lao động hội cần
thiết = 3,55 (h)
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 1000*4 + 500*3 + 300*2)/(200 + 1000 + 500 +
300) = 3.55
b, Giá trị của hàng hóa là 2,37 (h)
NSLĐ của doanh nghiệp 2 tăng 2 lần nên giá trị của một đơn vị hàng hóa
giảm đi 2 lần tuy nhiên sản lượng lại tăng 2 lần nên t
2
q
2
=
2000*2
Giá trị hàng hóa lúc này là:
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 2000*2 + 500*3 + 300*2)/(200 + 2000 + 500 +
300) = 2.37
c, Giá trị của hàng hóa là 3,49 (h)
Tăng cường độ lao động về bản chất không làm giảm đi giá trị của một
đơn vị hàng hóa nhưng khiến cho lượng hàng hóa tăng lên 1.5 lần
Giá trị hàng hóa lúc này là
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 1000*4 + 750*3 + 300*2)/(200 + 1000 + 750 +
300) = 3.49
d, Giá trị của hàng hóa đó là 3,17 (h)
Áp dụng ý a,b
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)
lOMoARcPSD|25518217
| 1/7

Preview text:

lOMoARcPSD|25518217 Lưu ý:
 Một số bài tớ rút gọn 3 chữ số 0 ví dụ như phải viết là 1000000 thì tớ
chỉ viết là 1000 các cậu để ý chút.
 c,v,m,… nhỏ là chỉ cá biệt còn C,V, M in hoa là chỉ tổng số
Phiếu bài tập tổng hợp Bài 1
Để tái sản xuất sức lao động, cần phải có những vật phẩm tiêu dùng sau đây
a, Thức ăn và đồ uống: 10 USD/ngày
b, Đồ dùng gia đình: 200 USD/năm
c, Quần áo giày dép: 600 USD/năm
d, Những đồ dùng lâu bền: 9.000 USD/10 năm
e, Đáp ứng các nhu cầu văn hóa: 30 USD/tháng
f, Chi phí đào tạo, nâng cao trình độ: 100 USD/năm
Hãy xác định giá trị sức lao động trong 1 ngày. Đáp án: 10USD
Bài giải: Giá trị sức lao động trong 1 ngày = 10 + 200/360 + 600/360 +

9000/3600 + 30/30 + 100/360 = 16 USD Bài 2:
Trong quá trình sản xuất sản phẩm, hao mòn thiết bị máy móc là 100.000
USD; chi phí nguyên, nhiên vật liệu là 300.000 USD.
Hãy xác định chi phí tư bản khả biến nếu biết rằng giá trị sản phẩm là 1 triệu
USD và trình độ bóc lột là 200%. Đáp án: v = 200.000USD Bài giải: c = 100 + 300
c + v +m = 1000 (giá trị của sản phẩm) => v + m = 600 m’ = 200% Ta có m’ = m/v * 100%

=> 200% = (600 – v)/v * 100%
Giải phương trình ra được đáp án Bài 3:
Tư bản đầu tư là 10 triệu USD, trong đó bỏ vào tư liệu sản xuất là 8 triệu
USD. Số công nhân làm thuê thu hút vào sản xuất là 10.000 người.
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
Hãy tính m’, biết rằng lượng giá trị mới do 1 công nhân tạo ra là 600 USD. Đáp án: m’ = 200%. Bài giải:
Vì K = C + V = 10.000.000$, mà C = 8.000.000$ nên suy ra V = 2.000.000$
Tổng số lượng giá trị mới mà 10000 công nhân tạo ra là:

600*10000=6000000 ( V + M)
M = 6000000 – 2000000 = 4000000
m’ = M/V * 100% = 4000000/2000000 * 100% = 200%
Bài 4:
Trong điều kiện trả đúng giá trị sức lao động, tiền công hàng ngày của 1
công nhân là 12 USD, trình độ bóc lột là 100%. Sau một thời gian, năng suất lao
động xã hội tăng lên 2 lần, nên giá trị vật phẩm tiêu dùng giảm xuống 2 lần.
Trong thời gian đó, năng suất lao động khai thác vàng tăng lên 3 lần, do đó
gây ra sự tăng tương ứng của giá cả hàng hóa. Do cuộc đấu tranh đòi tăng lương
của người công nhân, tiền công hàng ngày được nâng lên là 16 USD.
Tỷ suất giá trị thặng dư thay đổi như thế nào? Bài giải:
Khi NSLĐ chưa tăng, thì giá trị mới là:
V + m = 12 + 12 = 24USD (vì trình độ bóc lột là 100% nên m = v = 12
USD).
Khi NSLĐ tăng lên 2 lần, thì giá trị sức lao động giảm đi ½, còn tổng giá
trị mới không thay đổi.
Khi NSLĐ khai thác vàng tăng 3 lần, thì giá cả hàng hóa tăng lên 3 lần,
do đó, tổng giá trị mới biểu hiện bằng tiền cũng tăng lên 3 lần: 24 x 3 = 72USD
Tiền công lúc này là 16USD, nên giá trị thặng dư là: 72 – 16 = 56USD
Trình độ bóc lột lúc này là:
m’ = m/v x 100% = 56/15 x 100% = 350%
Vậy, trình độ bóc lột tăng từ 100% lên 350%.
Bài 5:
Một nhà Tư bản công nghiệp đầu tư 2.000.000 USD vào sản xuất, trong đó
đầu tư cho Tư liệu sản xuất là 1.500.000 USD. Số công nhân làm thuê thu hút vào
sản xuất là 1.000 người. Giả sử chu kỳ sản xuất là 1 năm.
A, Tính tỉ suất giá trị thặng dư, biết rằng lượng giá trị mới do một công nhân
tạo ra là 1.000 USD. (1 điểm)
B, Hết năm sản xuất thứ nhất, nhà tư bản thực hiện tích lũy tư bản với tỉ suất
tích lũy là 80%. Tỉ suất lợi nhuận của nhà tư bản này ở năm thứ 2 thay đổi như thế
nào, nếu cấu tạo hữu cơ mới của tư bản là 5/1. (2 điểm)
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
C, Giả sử sang năm sản xuất thứ hai, nhà tư bản công nghiệp chỉ tập trung vào
sản xuất. Nhà tư bản thương nghiệp đầu tư 600.000 USD vào việc kinh doanh hàng
hóa cho nhà tư bản công nghiệp. Tỉ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp thay
đổi như thế nào? (2 điểm) Bài giải:
a, Vì K = C + V = 2.000.000$, mà c = 1.500.000$ nên suy ra V = 500.000$
V = v * x, x = 1.000 nên ta có tiền công của mỗi công nhân là v = V : x =

500.000 : 1.000 = 500$/năm
Lượng giá trị mới do một công nhân tạo ra là v + m = 1.000$
Do đó, khối lượng giá trị thặng dư mà một công nhân tạo ra là: 1.000$ -
500$ = 500$
Vậy, tỉ suất giá trị thặng dư là:
m’ = m/v * 100% = 500/500 x 100% = 100%

b, Khối lượng giá trị thặng dư mà như tư bản thu được ở năm sản xuất thứ nhất là:
M = m x x = 500$ x 1.000 = 500.000$ (hoặc M = V x m’ = 500.000$ * 100% = 500.000$)
Vì tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M1 = M x 80% = 500.000$ x 80% = 400.000$
Vậy, qui mô sản xuất năm thứ 2 là K + M1 = 2.000.000 + 400.000 =
2.400.000$
Do cấu tạo hữu cơ mới của tư bản là 5/1 nên qui mô sản xuất năm thứ 2
được phân bổ như sau: 2.000.000 c + 400.000 v
Trình độ bóc lột của nhà tư bản ở năm sản xuất thứ hai không thay đổi

nên M mà nhà tư bản thu được ở năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 400.000$
Tỷ suất lợi nhuận năm sản xuất thứ hai là:
P’ = M/K * 100% = 400.000$/2.400.000% *100% = 16,67%
Trong khi, tỷ suất lợi nhuận năm sản xuất thứ nhất là:
P’ = 500.000$/2.000.000$ * 100% = 25%
Như vậy, tỷ suất lợi nhuận năm thứ 2 giảm so với năm thứ nhất là: 25% - 16,67% = 8,33%
Nguyên nhân là do cấu tạo hữu cơ của tư bản đã tăng từ 4/1 ở năm sản

xuất thứ nhất lên 5/1 trong năm sản xuất thứ 2. c, Ta có KTN = 600.000$
Vậy K = KCN + KTN = 2.400.000$ + 600.000$ = 3.000.000

Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
Đo đó, nhà tư bản sẽ được hưởng tỷ suất lợi nhuận bình quân là:
P’bình quân = ∑M/∑K = 400.000$/3.000.000$ = 13,33%
Như vậy, tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp giảm là: 16,67% - 13,33% = 3,34%
Bài 6:
Một nhà tư bản công nghiệp đầu tư 1.000.0000 USD cho sản xuất. Cấu tạo
hữu cơ của tư bản là 4/1. Trình độ bóc lột của nhà tư bản là 100%. Giả sử chu kỳ sản xuất là 1 năm.
A, Trong điều kiện nhà tư bản thực hiện tích lũy tư bản ở cuối năm sản xuất
thứ nhất với tỷ suất tích lũy là 50% và cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 3/2,
các điều kiện khác không đổi
Tính khối lượng giá trị thặng dư và tỉ suất lợi nhuận mà nhà tư bản thu được
ở năm sản xuất thứ 2? (2,5 điểm)
B, Hết năm thứ 2, nhà tư bản tiếp tục thực hiện tích lũy với tỉ suất tích lũy
như cũ và với cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 5/1. Khối lượng giá trị thặng
dư và tỉ suất lợi nhuận của năm thứ 3 thay đổi như thế nào? (2,5 điểm) Đáp án
A, M = 240.000$, P’= 21,82% B, M = 260.000$, P’= 21,31%. Bài giải: c = 800.000 v = 200.000 m’ = 100% n = 1 năm
a) Do cấu tạo hữu cơ của tư bản là 4/1 nên quy mô sản xuất là: 800.000c + 200.000v
Trình độ bóc lột là 100% nên M nhà tư bản thu được trong năm sản xuất
thứ nhất là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 200.000
Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M1 = M * 50% = 200.000 * 50% = 100.000
Cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 3/2 nên quy mô sản xuất năm thứ
2 là:
800.000c + 60.000Δc + 200.000c + 40.000Δv = 860.000c + 240.000v
Vì trình độ bóc lột không đổi là 100% nên M nhà tư bản thu được trong

năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 240.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản trong năm thứ 2 là:
P’ = M/K * 100% = 240.000/1.100.000 *100% = 21.82%

Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
b) Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của nhà tư bản là:
M1 = M * 50% = 240.000 * 50% = 120.000
Cấu tạo hữu cơ của tư bản phụ thêm là 5/1 nên quy mô sản xuất năm thứ
2 là:
860.000c + 100.000Δc + 240.000c + 20.000Δv = 960.000c + 260.000v
Vì trình độ bóc lột không đổi là 100% nên M nhà tư bản thu được trong

năm sản xuất thứ hai là:
m’ = M/V * 100% = 100% nên M = V = 260.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản trong năm thứ 3 là:
P’ = M/K * 100% = 260.000/1.220.000 *100% = 21.31%
Khối lượng giá trị thặng dư của năm thứ 3 tăng 260.000 – 240.000 =
20.000
Tỷ suất lợi nhuận của nhà tư bản công nghiệp giảm là: 21.82% - 21.31% = 0.51%
Bài 7: Giả sử nền sản xuất xã hội gồm 3 ngành sản xuất:
Ngành 1: 800.000c + 200.000v + 200.000m
Ngành 2: 2.500.000c + 500.000v + 1.000.000m
Ngành 3: 3.200.000c + 800.000v + 800.000m
A, Tính tỉ suất lợi nhuận bình quân? (1 điểm)
B, Tính lợi nhuận bình quân mỗi ngành trên thu được, trong điều kiện trình độ
bóc lột của ngành 1 tăng lên đạt mức 200% và cấu tạo hữu cơ của ngành 3 là 7/1? (2 điểm)
C, Hết năm sản xuất thứ nhất, ngành 1 thực hiện tích lũy với tỉ suất là 50%.
Ngành 2 cũng thực hiện tích lích với tỉ suất là 60% và với cấu tạo hữu cơ mới của tư bản ngành 2 là 8/1.
Tính tỷ suất lợi nhuận bình quân của năm sản xuất tiếp theo? (2 điểm) Đáp án: a, P’bình quân = 25%
b, P bình quân của ngành 1 thu được là 237.500$
P bình quân của ngành 2 thu được là 712.500$
P bình quân của ngành 3 thu được là 950.000$
c, Tỷ suất lợi nhuận bình quân ở năm sản xuất thứ 2 là: 20,23% Bài giải:
a)P’bình quân = (200 + 1000 + 800)/(1000 + 3000 + 4000)*100% = 25%
b) Vì trình độ bóc lột của ngành 1 đạt mức 200% nên
Ngành 1: 800.000c + 200.000v + 400.000m
Vì cấu tạo hữu cơ của ngành 3 là 7/1 nên
Ngành 3: 3.500.000c + 500.000v + 500.000m

Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
P’bình quân = (400 + 1000 + 500)/8000*100% = 23.75%
P bình quân của ngành 1 thu được là: 23.75% * 1.000.000 = 237.500$
P bình quân của ngành 2 thu được là: 23.75% * 3.000.000 = 712.500$
P bình quân của ngành 3 thu được là: 23.75% * 4.000.000 = 950.000$
c) Tỷ suất tích lũy là 50% nên ta có quỹ tích lũy của ngành 1 là:
M1 = M * 50% = 400.000 * 50% = 200.000
Với cấu tạo hữu cơ cũ và trình độ bóc lột 200% thì:
Ngành 1: 960.000c + 240.000v + 480.000m
Tỷ suất tích lũy là 60% nên ta có quỹ tích lũy của ngành 2 là:
M1 = M * 60% = 1.000.000 * 60% = 600.000
Với cấu tạo hữu cơ mới của tư bản ngành 2 là 8/1 thì:
Ngành 2: 3.200.000c + 400.000v + 800.000m
Tỷ suất lợi nhuận bình quân:
P’bình quân = (480 + 800 + 500)/(1200 + 3600 + 4000)*100% = 20.23%

Bài 8: 4 doanh nghiệp cùng tham gia sản xuất và cung ứng 1 loại hàng hóa
trên thị trường. Trong đó:
Doanh nghiệp 1 có sản lượng là 200.000 sản phẩm, với hao phí lao động cá biệt là 5h/sp
Doanh nghiệp 2 có sản lượng là 1.000.000 sản phẩm, với hao phí lao động cá biệt là 4h/sp
Doanh nghiệp 3 có sản lượng là 500.000 sản phẩm, với hao phí lao động cá biệt là 3h/sp
Doanh nghiệp 4 có sản lượng là 300.000 sản phẩm, với hao phí lao động cá biệt là 2h/sp
A, Tính giá trị của hàng hóa đó?
B, Giá trị hàng hóa đó thay đổi thế nào nếu năng suất lao động của Doanh nghiệp 2 tăng 2 lần?
C, Tính giá trị của hàng hóa khi cường độ lao động của Doanh nghiệp 3 tăng 1,5 lần?
D, Khi cường độ lao động của Doanh nghiệp 1 tăng 1,5 lần và cùng lúc đó
năng suất lao động của Doanh nghiệp 4 tăng 2 lần, giá trị của hàng hóa thay đổi như thế nào? Đáp án:
Trên cơ sở nắm được lý thuyết về thước đo lượng giá trị hàng hóa, tác
động của NSLĐ và CĐLĐ đến sản lượng và giá trị của một đơn vị hàng hóa ta
sẽ giải được bài tập và có đáp án như sau:

a, Giá trị của hàng hóa đó được tính theo thời gian lao động xã hội cần thiết = 3,55 (h)
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com) lOMoARcPSD|25518217
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 1000*4 + 500*3 + 300*2)/(200 + 1000 + 500 + 300) = 3.55
b, Giá trị của hàng hóa là 2,37 (h)
NSLĐ của doanh nghiệp 2 tăng 2 lần nên giá trị của một đơn vị hàng hóa

giảm đi 2 lần tuy nhiên sản lượng lại tăng 2 lần nên t2q2 = 2000*2
Giá trị hàng hóa lúc này là:
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 2000*2 + 500*3 + 300*2)/(200 + 2000 + 500 +
300) = 2.37
c, Giá trị của hàng hóa là 3,49 (h)
Tăng cường độ lao động về bản chất không làm giảm đi giá trị của một

đơn vị hàng hóa nhưng khiến cho lượng hàng hóa tăng lên 1.5 lần
Giá trị hàng hóa lúc này là
G = (∑t*q)/∑q = (200*5 + 1000*4 + 750*3 + 300*2)/(200 + 1000 + 750 +
300) = 3.49
d, Giá trị của hàng hóa đó là 3,17 (h) Áp dụng ý a,b
Downloaded by Van Le (mrl3v4n@gmail.com)