Trang phục truyền thống của người Việt ở vùng đồng bằng sông Hồng được xuất hiện qua điện ảnh như thế nào

Khái quát về Đồng bằng sông Hồng. Đặc điểm khí hậu vùng đồng bằng sông Hồng và những ảnh hưởng của khí hậu đến trang phục của người dân. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

lOMoARcPSD| 45473628
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG
KHOA QUAN HỆ CÔNG CHÚNG - TRUYỀN THÔNG
MÔN HỌC: SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM BÀI
LUẬN GIỮA KỲ
ĐỀ TÀI: Trang phục truyền thống của người Việt vùng
ồng bằng sông Hồng ược xuất hiện qua iện ảnh như thế
nào
Nhóm sinh viên thực hiên: Nhóm 10
Lớp: 241_71CULT20222_18
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Phạm Kim Điền
TP. Hồ Chí Minh, tháng 10/2024
lOMoARcPSD| 45473628
2
ĐIỂM VÀ NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN DANH
SÁCH NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN
STT
HỌ TÊN
MSSV
CÔNG VIỆC
ĐIỂM
(thang iểm
10)
KÝ TÊN (GHI RÕ
HỌ TÊN)
1
Dương Ngọc Hoàng Huy
2473201040633
Nhóm trưởng
2
Nguyễn Hồng Thảo Trang
2473201042057
Nội dung
3
Ngọc Linh
2473201040919
Nội dung
4
Trần Nguyễn Thùy Ân
2473201040185
Nội dung
5
Trần Minh Tâm
2473201041736
Nội dung
6
Phạm Diệu Thuần
2473201041867
Nội dung
7
Nguyễn Ảnh Khương
2473201040846
Nội dung
8
Trần Khánh Ngọc
2473201041227
Nội dung
9
Nguyễn Quang Huy
2473201040657
Nội dung
10
Trần Anh Hoàng Phúc
2473201041560
Nội dung
TP. HCM, ngày tháng năm 2024
Trưởng nhóm
Ký và ghi rõ họ tên
lOMoARcPSD| 45473628
3
MỤC LỤC
Nội Dung
1. Khái quát về Đồng bằng sông Hồng ..................................................................................................... 5
1.1. Khái quát: ...................................................................................................................................... 5
1.2. Đặc iểm khí hậu vùng ồng bằng sông Hồng và những ảnh hưởng của khí hậu ến trang phục của người
dân ................................................................................................................................................... 5
2. Trang phục truyền thống của đồng bằng s ng Hồng: ........................................................................... 6
2.1. Áo giao lĩnh: ................................................................................................................................... 6
2.2. Áo viên lĩnh: ................................................................................................................................... 8
2.3. Áo ngũ thân: ................................................................................................................................ 11
2.4. `o tứ th n: .................................................................................................................................. 13
So sÆnh Æo tứ thân và áo ngũ thân.......................................................................................................... 15
3. Đin ảnh: ............................................................................................................................................. 16
3.1. Phim Chị Dậu ............................................................................................................................... 16
3.2. Phim CÆm: ................................................................................................................................... 17
3.3. Phim Trạng Quỳnh ....................................................................................................................... 18
T I LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................................................. 19
lOMoARcPSD| 45473628
4
NỘI DUNG BÀI
1. Khái quát về Đồng bằng sông Hồng
1.1. Khái quát:
- Đồng bằng sông Hồng hay còn ược gọi là Châu thổ Bắc Bộ.
- Đặc iểm ịa hình là ồng bằng rộng lớn trải dài với những châu thổ màu mỡ.
- Diện tích của ồng bằng sông Hồng tính ến thời iểm hiện tại là 14.806 km².
- Với diện tích này ồng bằng sông Hồng chính ồng bằng lớn thứ 2 của nước ta
sau ồng bằng sông Cửu Long.
- Tính ến nay, khu vực ng bằng sông Hồng trải dài bao rộng qua 10 tỉnh thành
phố bao gồm: Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, ng Yên,
Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.
- Trong ó 2 thành phtrực thuộc trung ương ó Nội (thủ ô của nước ta)
Hải Phòng. Chính vì vậy mà ây ược coi là một trong những khu kinh tế trọng iểm
của nước ta.
- Dân số vùng Đồng bằng sông Hồng cao nhất cả nước, ến năm 2019 có 22.543.607
người (chiếm 23,4% dân số cả nước); mật dân số 1.060 người/km
2
, cao hơn
trung bình cả nước 3,66 lần (cả nước: 290 người/km
2
).
- Ðồng bằng sông Hồng ược mệnh danh vựa lúa; hàng năm, tổng sản lượng lương
thực hạt, thực phẩm nhiều loại nông sản khác ứng thứ hai của cả nước (sau
ồng bằng sông Cửu Long); góp phần quan trọng vào việc bảo ảm an ninh ơng
thực và nông sản xuất khẩu.
- Đồng bằng sông Hồng vùng ịa hình thấp nên thường xuyên chịu ngập úng
vào mùa mưa bão, tình trạng hạn hán trong mùa khô diễn ra với quy mô và cường
ộ ngày càng tăng.
- Tính ến 31/12/2018, các tỉnh ng Đồng bằng sông Hồng ã khai thác ưa vào sử
dụng
37,2% diện tích quỹ ất cho sản xuất nông nghiệp (SXNN) (tương ứng 791.700 ha); 23,2%
cho lâm nghiệp (493.700 ha); 15,1% cho ất chuyên dụng (320.700 ha; 6,9% cho ất
(145.900 ha); 4,7% ất chưa sử dụng (100.700 ha); còn lại là các loại ất khác.
lOMoARcPSD| 45473628
5
1.2. Đặc iểm khí hậu vùng ồng bằng sông Hồng và những ảnh hưởng của khí hậu ến
trang phục của người dân
- Đặc trưng khí hậu của Đồng bằng sông Hồng là nhiệt ới gió mùa.
- Mùa Đông sẽ kéo dài ttháng 10 ến tận tháng 4 năm sau, khô lạnh nhiệt hạ
thấp.
- Mùa hè ồng bằngng Hồng kéo dài từ tháng 5 ến tháng 9, ây giai oạn nóng
ẩm và mưa nhiều nhất trong năm.
- Lượng mưa khu vực này nhận ược hàng năm là cùng lớn, thông thường sẽ
giao ộng từ 1400 ến 2000mm và kéo dài từ tháng 5 ến tháng 10 .
- Với lượng mưa khủng khiếp như vậy thì lượng hơi nước bốc hơi các con sông
hồ tại ây cũng lên ến 1000mm.
- Do ó mà trang phục của những người dân nơi ây cũng có nhiều biến ổi ể phù hợp
với thời tiết.
Mùa : những trang phục mỏng, nhẹ thoáng khí dễ hút nước hoặc
những loại vải tạo cảm giác dễ chịu, thoải mái như cotton hay vải lanh. Các
loại quần áo tay dài hay các loại nón cũng ược ưu ái sử dụng thường xuyên
khi nhiệt ộ tăng cao ặc biệt là ối với hững người làm nông.
Mùa ông : các loại áo dày ược làm từ vải len hay khăn choàng cổ, các loại
áo phao, vớ bao tay giữ m cho thể. Đặc biệt vào những ngày rét
lạnh họ sẽ thường bận nhiều lớp quần áo ể cơ thể không bị nhiễm lạnh nhất
là khi làm việc ngoài trời.
2. Trang phục truyền thống của ồng bằng sông Hồng:
2.1. Áo giao lĩnh:
a. Nguồn gốc áo Giao Lĩnh:
- Đến nay, chưa có nhà nghiên cứu nào có thể xác ịnh chính chính xác lịch sử áo i
và thời iểm xuất hiện của áo dài. Theo nhận ịnh cảm quan của người Trung Quốc
thì áo dài xuất thân từ sườn xám nhưng sườn xám mới xuất hiện từ năm 1920 còn
áo dài ã xuất hiện cách ây hàng ngàn năm.
- Sự xuất hiện của áo dài bắt nguồn từ áo giao lĩnh (năm 1744) kiểu dáng
khai nhất của áo dài Việt Nam.
- Vào thời gian này, vua Nguyễn Phúc Khoát ã lên ngôi và cai trị vùng ất phía Nam.
Miền bắc ược cai quản bởi chúa Trịnh ở Hà Nội, người dân ở ây mặc áo giao lĩnh,
trang phục mang nét ơng ồng với người Hán. Nhằm phân biệt giữa Nam và Bắc,
vua Nguyễn Phúc Khoát ã yêu cầu tất cả phụ của mình vận quần dài bên trong
một chiếc áo lụa. Bộ váy này kết hợp giữa trang phục người Hán Chămpa.
thể ây là hình ảnh của bộ áo dài ầu tiên.
b. Cấu tạo áo Giao Lĩnh:
lOMoARcPSD| 45473628
6
- Áo giao lĩnh còn ược gọi là áo ối lĩnh, ược may rộng, xẻ hai bên hông, cổ tay rộng,
thân dài chấm t. Thân áo ược may bằng 4 tấm vải kết hợp mặc cùng thắt lưng
màu và váy en. Đây là kiểu áo cổ chéo gần giống với áo tứ thân.
Hình 2.1.a. Hình ảnh người phụ nữ Việt trong trang phục áo dài giao lĩnh ược ghi lại ở tài
liệu của Pháp.
Nguồn: tạp ciện tử - Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam “Lịch sử phát triển áo dài Việt
Nam qua các thời kì”.
c. Các dạng áo giao nh: -
Áo giao lĩnh vạt ngắn :
lOMoARcPSD| 45473628
7
Hình 2.1.b. Giao lĩnh vạt ngắn quây thường triều Lê
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
Cuối thời Lê, ta cũng thấy xuất hiện kiểu giao lĩnh vạt ngắn mặc phủ ngoài thường,
mặc thành nhiều lớp, tạo ra một phong cách khá mới lạ, như minh hoạ ở tranh sau.
- Áo giao lĩnh vạt dài:
Hình 2.1.c. Giao lĩnh vạt dài triều Lê
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
lOMoARcPSD| 45473628
8
Giao lĩnh vạt dài dài quá ầu gối, cả nam lẫn nữ ều mặc; khi mặc thì áo phủ bên
ngoài thường. Dạng phục trang này phổ biến tại cả 4 nước Việt, Trung, Hàn, Nhật,
song thay ổi qua các thời kỳ nhiều khác biệt về tiểu tiết có thể dùng ể nhận dạng.
Giao lĩnh vạt dài (cũng như vạt ngắn) triều Lê có cổ cong võng, có thể thấy ở hình
minh hoạ trên.
Kiểu cổ giao lĩnh cong võng này ược thấy khá phổ biến từ ời Tống về trước, song
ến triều Minh, cổ giao lĩnh thẳng hơn kéo kín hơn, m nên sự khác biệt giữa
giao lĩnh triều Lê và Minh cũng như Triều Tiên (vốn chịu ảnh hưởng bởi phục sức
Minh). Một iểm nữa có thể dùngnhận biết là váy của Minh và Triều Tiên thường
có nếp gấp còn váy thời Lê thì không. Ống tay áo triều Lê là dạng trực cư (ống tay
thẳng) trong khi ó ống tay áo triều Minh là khúc cư (ống tay cong).
2.2. Áo viên lĩnh:
a. Lịch sử và nguồn gốc:
- Viên lĩnh hay oàn lĩnh là dạng áo cổ tròn, vẫn dùng dải gút ể buộc như giao lĩnh.
- Loại áo này trở nên phổ dụng bao giờ hết từ thời Đường, chủ yếu dùng cho ại phu và
nam giới vì kết cấu lịch lãm gọn nhẹ mà không kém phần cao quý. Sang thời Tống-Minh,
áo này ược kết cấu khác i một chút khi ường may từ cổ xuống ưa hẳn sang phần hông ới
nách áo, chứ không i gần như một ường thẳng xuống eo như thời Đường, ó chính
hình ảnh “Viên lĩnh” tồn tại trong tâm thức văn hóa Đông Á.
- Loại áo này thêm hoa văn, trở thành loại áo Triều phục cao quý dành cho Hoàng ế lẫn
quan viên. Long bào, Triều bào,... ều là dạng thức viên lĩnh với sự phân biệt bằng hoa văn
và mũ ội.
- Trang phục này không quy ịnh giới tính, cả phụ nữ cũng sử dụng, nhất là từ các bộ Lễ
phục của nữ giới triều Minh, hay như tại An Nam Nguyễn triều thì có Phượng bào – trang
phục cao qchỉ bậc Hậu Công chúa ược dùng. Theo tranh vẽ của người Nhật khi
thăm Quảng Nam quốc của chúa Nguyễn, họ bắt gặp rất nhiều phụ nmặc viên lĩnh tay
ngắn, bên trong là giao lĩnh tay thụng. b. Cấu tạo áo viên lĩnh:
- Áo Viên Lĩnh về cơ bản giống với áo Giao nh, chỉ khác phần cổ áo là dạng cổ tròn (Viên
Lĩnh cổ tròn) gài c bên phải, 6 thân áo, 2 vạt áo bên ngoài ắp chồng lên nhau. Áo
cũng có 2 dạng vạt ngắn hoặc vạt dài, ống tay thụng hoặc ống tay chẽn.
- Sang thời Tống-Minh, áo này ược kết cấu khác i một chút khi ường may từ cổ xuống ưa
hẳn sang phần ng dưới nách áo, chứ không i gần như một ường thẳng xuống eo n
thời Đường, và ó chính là hình ảnh “Viên lĩnh” tồn tại trong tâm thức văn hóa Đông Á.
lOMoARcPSD| 45473628
9
Hình 2.2.b. áo viên lĩnh khoác ối
khâm màu sắc hài hòa tại V’style Việt
Cổ Phục.
Nguồn: vietphuc.net - Tìm hiểu về các loại
Việt Phục thông dụng: Nhật Bình,
Áo Tấc, Ngũ Thân Tay Chẽn, Giao
Lĩnh,
Viên Lĩnh
c. Các dạng áo viên lĩnh:
- Áo viên lĩnh vạt ngắn:
Viên lĩnh vạt ngắn thường có thường quây bên ngoài, và thường dùng cho phụ nữ.
Hình 2.2.c.1. Viên lĩnh vạt ngắn quây thường
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
lOMoARcPSD| 45473628
10
Ngoài kiểu viên lĩnh tay dài thông thường còn có cả kiểu viên lĩnh không tay, khi mặc
vào sẽ lộ lớp tay áo bên trong.
Hình 2.2.c.2. Viên lĩnh vạt ngắn không tay quây thường
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
- Áo viên lĩnh vạt dài:
Viên lĩnh vạt dài thường ược mặc phủ bên ngoài thường.
Vào thời Lý, áo viên lĩnh thường có bốn vạt ở trước như trong lời tả của Chu Khứ Phi
thời Tống, “Những người còn lại, ngày thường trên thì vận áo Sam en cổ tròn sát,
bốn vạt như áo Bối Tử, gọi áo Tứ Điên; dưới thì vận thường en.” (trích Ngàn Năm
Áo Mũ). Loại viên lĩnh bốn vạt này có thể còn tồn tại ến thời Lê.
Hình 2.2.c.3. viên lĩnh vạt dài
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
d. So sánh áo giao lĩnh và áo viên lĩnh:
lOMoARcPSD| 45473628
11
Tiêu chí
Áo Viên Lĩnh
Cấu trúc
Gồm 2 thân trước, 2 thân sau và 1
thân giữa
Kiểu dáng
Rộng rãi, thoải mái hơn
Chất liệu
Được làm từ nhiều chất liệu khác
nhau, thường là lụa hoặc gấm
Mục ích sử dụng
Thường mặc trong các dịp trang
trọng, cưới hỏi
Phong cách
Cổ iển, sang trọng hơn
Đối tượng
Cả nam và nữ
Thời gian xuất hiện
Phát triển sau, có sự ảnh hưởng từ
áo giao lĩnh
2.3. Áo ngũ thân:
a. Nguồn gốc của áo ngũ thân:
- Áo ngũ thân hay áo dài ngũ thân một loại trang phục
truyền thống của Việt Nam. Ra ời vào năm 1744, sau cuộc
cải cách trang phục Đàng Trong của chúa Nguyễn. Áo ngũ
thể Nam cổ cao, vuông thẳng tượng trưng cho s
chính trực của ấng nam nhi. Áo có 5 nút và nút áo thường
ược làm bằng gỗ/ngọc/kim loại. áo không phải sát
vào người mà khá rộng, chân/ uôi tà (tức là cuối tà) cong.
Đường cong hướng lên trên hệt như miệng cười.
Hình 2.3.a. áo dài ngũ thân
Nguồn: cardina.vn - kiến thức thời trang
b. Cấu tạo:
- Áo ngũ thể Nam có cổ cao, vuông và thẳng tượng trưng cho sự chính trực của ấng nam nhi.
Áo có 5 nút nút áo thường ược làm bằng gỗ/ngọc/kim loại. Tà áo không phải sát vào
lOMoARcPSD| 45473628
12
người mà khá rộng, chân/ uôi (tức cuối tà) cong. Đường cong hướng lên trên hệt như
miệng cười.
c. Sự Khác Nhau Giữa Áo Ngũ Thân Nam Và Nữ:
- Áo ngũ thể cho nam và nữ nhìn chung thì khá giống nhau. Nó chỉ khác ở một số ặc iểm
cổ áo, ống tay, vạt áo.
- Cổ áo của nam sẽ cao hơn cổ áo của nữ, ống tay của nam rộng hơn ống tay của nữ. Vạt áo
nam dài hơn vạt áo của nữ. Áo của nam áo của nữ ều 5 cúc giống nhau. Hàng cúc
ược ặt chạy theo vạt bên trái, phía trước xuống tới eo.
d. Ý nghĩa của áo ngũ thân:
- Áo dài ngũ thân nét ẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam. Áo dài ngũ thân nam thì em ến
vẻ ngoài ĩnh ạc, thái oai phong, chính trực. Trong khi ó áo dài ngũ thân nữ thì nhẹ
nhàng, nền nã, tôn dáng và che khuyết iểm cơ thể. Áo ngũ thân m rất tốn công, giá thành
lại khá cao nên không ược phổ biến như áo i truyền thống. Tuy nhiên chẳng thể phủ nh
ược vẻ ẹp của trang phục này.
Hình 2.3.e. ý nghĩa áo ngũ thân
Nguồn: cardina.vn - kiến thức thời trang
2.4. Áo tứ thân:
a. Lịch sử và nguồn gốc của áo tứ thân:
- Tới nay vẫn chưa xác ịnh nguồn gốc của áo tứ thân. Theo nghiên cứu một số di sản
khảo cổ còn sót lại, người ta phát hiện thấy hình ảnh mẫu áo tứ thân ược khắc tạc trên các
mặt trống ồng có nguồn gốc khoảng vài nghìn năm trước.
lOMoARcPSD| 45473628
13
- Các nhà sử học cho rằng chiếc “áo dài” này sự phát triển từ áo ối khâm. Vào những
năm thế kỉ 20, nhằm thuận tiện cho công việc ồng áng, áo ối khâm ã ược thiết kế ơn giản
hơn, gọn gàng hơn và thành chiếc áo tứ thân như bây giờTheo truyền thuyết kể lại, trong
cuộc khởi nghĩa ánh uổi quân Hán xâm lược, Hai Bà Trưng ã mặc một chiếc áo dài 2
giáp vàng. Do tôn nh 2 nữ anh hùng nên phụ nữ Việt tránh mặc áo dài 2 mà thay
bằng áo 4 tà.
b. Cấu tạo áo tứ thân:
- Áo tứ thân gồm 4 tà, hai trước hai sau. Hai phía trước sẽ ược may tách riêng
theo chiều dài cố ịnh, hai vạt sau ược khâu lại liên kết với nhau gọi sống áo. Chiều dài
của trang phục này quá ầu gối khoảng 20 cm. Áo không cúc sẽ ược buộc vạt trước
có dây thắt riêng. Thiết kế tay áo dài, bó chặt ở ống. Phần tà áo dài gần chấm gót, thường
ược mặc cùng váy ụp màu en.
- Bên trong sẽ mặc áo yếm ể phối cùng áo tứ thân. Bên ngoài chiếc áo yếm sẽ có một chiếc
áo cánh mỏng màu trắng. Dây thắt lưng thường màu xanh, tạo thành tổng thể trang
phục vừa gọn gàng vừa duyên dáng.
Hình 2.4.a. Cấu tạo áo tứ thân
Nguồn: Unavsa
lOMoARcPSD| 45473628
14
c. Ý nghĩa áo tứ thân
- Áo tứ thân là một trang phục truyền thống của Việt Nam, làm nên sự a dạng trong văn
hóa. Tôn vinh vẻ ẹp của người phụ nữ xưa, ó là những con người cần lao, chăm chỉ làm
việc, dù mộc mạc nhưng lại rất cuốn hút.
- Thiết kế 2 tà áo phía trước và 2 tà áo phía sau biểu tượng cho hình ảnh bố mẹ ẻ và bố mẹ
chồng. Chiếc áo yếm mặc bên trong tượng trưng cho hình ảnh bố mẹ ang ôm ấp và che
chở ứa con nhỏ trong lòng.
- Hình ảnh hai tà áo trước ược buộc lại với nhau cũng tượng trưng cho tình cảm vợ chồng
keo sơn gắn bó.
So sánh áo tứ thân và áo ngũ thân
Áo tứ thân
Áo ngũ thân
Lịch sử và
nguồn gốc
-Vào những năm thế kỉ 20
-Ra ời vào năm 1744, sau cuộc cải cách
trang phục Đàng Trong của chúa Nguyễn.
Cấu tạo
- Áo gồm 4 tà, 2 tà trước và 2 tà
sau.
- Bên trong sẽ mặc áo yếm.
- Bên ngoài chiếc áo yếm sẽ có
một chiếc áo cánh mỏng màu trắng.
- Dây thắt lưng thường có màu
xanh, tạo thành tổng thể trang phục vừa
gọn gàng vừa duyên dáng.
- Phần tà áo dài gần chấm gót,
thường ược mặc cùng váy ụp màu en.
- Cổ áo của nam sẽ cao hơn cổ áo của
nữ, ống tay của nam rộng hơn ống tay của
nữ.
- Vạt áo nam dài hơn vạt áo của nữ.
- Áo của nam và áo của nữ ều có 5 cúc
giống nhau.
- Cúc áo nằm bên trái, phía trước
xuống eo.
lOMoARcPSD| 45473628
15
Ý nghĩa
- Tà áo tứ thân mang vẻ ẹp của
người phụ nữ thời xưa, là trang phục lưu
giữ nét ẹp văn hoá của dân tộc.
- Thiết kế 2 tà áo phía trước và 2 tà
áo phía sau biểu tượng cho hình ảnh bố
mẹ ẻ và bố mẹ chồng.
- Chiếc áo yếm mặc bên trong
tượng trưng cho hình ảnh bố mẹ ang ôm
ấp và che chở ứa con nhỏ trong lòng.
- 5 nút trên thân áo chính là hình
ảnh tượng trưng cho 5 ạo làm người,
nhân, lễ, nghĩa, trí, tín.
- Áo dài ngũ thân nam thì em ến vẻ
ngoài ĩnh ạc, tư thái oai phong, chính trực.
- Áo dài ngũ thân nữ thì nhẹ nhàng,
nền nã, tôn dáng và che khuyết iểm cơ thể.
- Áo ngũ thân làm rất tốn công, giá
thành lại khá cao nên không ược phổ biến
như áo dài truyền thống.
3. Điện ảnh:
3.1. Phim Chị Dậu
a. Khái quát
- Phim Chị Dậu sản xuất năm 1980, ược ạo diễn Phạm Văn Khoa chuyển thể từ tiểu thuyết
Tắt èn của Ngô Tất Tố. Bộ phim khắc họa hoàn cảnh bần cùng phải bán con, bán chó lấy tiền
óng sưu cho chồng của chị Dậu phản ánh nỗi thống khổ của người nông dân trước ch
mạng tháng Tám. Đây bộ phim ầu tiên sử dụng các trang phục truyền thống của vùng ồng
bằng sông Hồng. - c nhân vật:
Nhân vật Chị Dậu do Nghệ sĩ nhân dân Lê Vân ảm vai .
Nhân vật Anh Dậu do Nghệ sĩ ưu tú Anh Thái ảm vai.
Nhân vật bà Nghị Quế do Nghệ sĩ ưu tú Mai Châu ảm vai.
Nhân vật Quan huyện do Nghệ sĩ nhân dân Trịnh Thịnh ảm vai.
Nhân vật Chánh tổng do nhà văn Nguyễn Tuân ảm vai.
Nhân vật Lý cựu do nhà văn Kim Lân ảm vai.
b. Trang phục ược thể hiện
lOMoARcPSD| 45473628
16
- Trang phục áo tứ thân ược nhân vật
Chị Dậu mặc màu chủ o những màu
trầm ược chắp vá bằng nhiều mảnh vải
khác nhau. Thể hiện ược giai cấp nông
dân trong hội. Cùng trang phục áo
tứ thân ược Nghị quyết diện kèm
vòng cổ và hoa tai ại diện cho giai cấp
quan lại, quý tộc.
Hình 3.1.b. Chị Dậu tên thật là Lê Thị Đào, sinh ra trong một gia ình trung lưu
Nguồn: kênh 14
Hình 3.1.2.a “tắt èn” của tác giả Ngô Tất Tố
Nguồn: MinhLongbook
3.2. Phim Cám:
a. Khái quát:
- Phim Cám ược ra mắt vào 2024, ược ạo diễn Trần Hữu Tấn lấy cảm hứng từ chuyện cổ
tích Tấm Cám. Đây dị bản của chuyện Tấm Cám, phim thuộc thể loại kinh dị sử
dụng bối cảnh Bắc bộ. Các nhân vật:
Nhân vật Cám do diễn viên Lâm Thanh Mỹ ảm vai
Nhân vật Tấm do diễn viên Rima Thanh Vy ảm vai
Nhân vật bà kế do diễn viên Thúy Diễm ảm vai
lOMoARcPSD| 45473628
17
Nhân vật Hai Hoàng do diễn viên Quốc Cường ảm vai Nhân vật Thái tử do diễn
viên Hải Nam ảm vai
b. Trang phục ược thể hiện
- Áo tứ thân: ược nhân vật Cám,Tấm, bà kế và các nhân vật nữ sử dụng. Riêng hai nhân vật
Tấm kế sử dụng chất liệu vải mang màu sắc bắt mắt sử dụng trâm cài trang
sức, thể hiện ược tầng lớp quan lại, quý tốc.
- Áo ngũ thân : ược nhân vật Tấm và bà kế sử dụng mang màu sắc và họa tiết nhà Nguyễn
cùng trâm cài và trang sức thể hiện lên giai cấp quan lại, quý tộc.
- Áo giao lĩnh: ược nhân vật Thái Tử và Tấm sử dụng mang chất liệu lụa và gấm cùng họa
tiết thời nhà Nguyễn thể hiện sự sang trọng và uy quyền của tầng lớp quý tộc.
- Đối khâm: ược nhân vật Thái Tử và Tấm sử dụng mang chất liệu lụa và gấm cùng họa tiết
thời nhà Nguyễn thể hiện sự sang trọng và uy quyền của tầng lớp quý tộc.
Hình 3.2.b.1. poster phim Cám
Nguồn: kênh 14
Hình 3.2.b.2. trang phục phim Cám
Nguồn: kênh 14
3.3 Phim Trạng Quỳnh
a. Khái quát:
- Phim Trạng Quỳnh ược ra mắt 2019, ược ạo diễn Đức Thịnh lấy cảm hứng từ giai thoại
dân gian Trạng Quỳnh.
lOMoARcPSD| 45473628
18
Nhân vật Trạng Quỳnh do diễn viên Đức Anh ảm vai
Nhân vật Trịnh Bá do diễn viên Công Dương ảm vai
Nhân vật Xẩm do nghệ sĩ Trấn Thành ảm vai
Nhân vật Điềm do diễn viên Nhã Phương ảm vai Nhân vật Liễu do diễn viên
Khả Như ảm vai
b. Trang phục ược thể hiện:
- Áo tứ thân ược nhân vật Điềm và Liễu sử dụng với nhiều chất liệu và màu sắc khác nhau.
- Viên lĩnh ược nhân vật Trịnh sử dụng mang màu sắc trầm cho thấy sự uy quyền của
giai cấp quý tộc.
Hình 3.3.a. Phim Trạng Quỳnh
Nguồn: thương hiệu và pháp luật
lOMoARcPSD| 45473628
19
TÀI LIỆU THAM KHẢO
(NASATI), Đ. (2023, 03 01). Nghiên cứu, ánh giá tác ộng của biến ổi khí hậu ến tài nguyên ất vùng ồng
bằng sông Hồng và ề xuất các giải pháp chủ ộng ứng phó. Retrieved from BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG
NGHỆ: https://www.vista.gov.vn/news/ket-qua-nghien-cuu-trien-khai/nghien-cuudanh-gia-tac-dong-
cua-bien-doi-khi-hau-den-tai-nguyen-dat-vung-dong-bang-song-hong-va-de-xuatcac-giai-phap-chu-
dong-ung-pho-6253.html
Van, C. Tổng quan Đồng bằng sông Hồng (vị trí ịa lý, ặc iểm tự nhiên, ịa hình và khí hậu,...). Được truy
lục từ Dự báo thời tiêt: https://dubaothoitiet.info/dong-bang-song-hong
Nam Văn Hội Quán - 南文會館. (2022). Facebook.com.
https://www.facebook.com/namvanhoiquan/posts/328377534296653/
VP-Admin. (2022, April 16). Tìm hiểu về các loại Việt Phục thông dụng: Nhật Bình,
Áo Tấc, Ngũ Thân Tay Chẽn, Giao Lĩnh, Viên Lĩnh - V’style - Việt Cổ Phục cách
tân. V’style - Việt Cổ Phục Cách Tân. https://vietphuc.net/tim-hieu-ve-cac-loai-
vietphuc-thong-dung-nhat-binh-ao-tac-ngu-than-tay-chen-giao-linh-vien-linh
Giao Lĩnh. (2016, July 15). Wordpress.com; WordPress.com.
https://daivietcophong.wordpress.com/tag/giao-linh/
Cổng Thông Tin Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. (2023). Hoilhpn.org.vn.
https://hoilhpn.org.vn/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/lich-su-phat-trien-ao-dai-viet-nam-quacac-
thoi-ky-35475-4512.html
Do Ngoc Phuong. (2023, October 7). Thoi trang Cardina. Cardina.
https://cardina.vn/blogs/kien-thuc-thoi-trang/ao-ngu-
than?srsltid=AfmBOoqqc40s79GurXmDHc8G2mEmPghLfWQH_AZxStt4W6OdV
YnarEz
Áo Dài Tứ Thân Đẹp Và Ấn Tượng Qua Từng Thời Kỳ. (n.d.). Thaituan.com.
https://thaituan.com/ao-dai-tu-than.html
Đồng Phục Song Phú. (2020). Áo Thun Đồng Phục Song Phú - Áo Thun Blak.
https://dongphucsongphu.com/y-nghia/y-nghia-ao-tu-than.html
Áo tứ thân - Vẻ ẹp chuẩn mực người con gái Kinh Bắc. (2024). Yody.vn.
https://yody.vn/post/ao-tu-than/
Cổng Thông Tin Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. (2024). Vwu.vn.
https://vwu.vn/web/guest/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/ao-tu-than-trang-phuc-truyen-
thongcua-phu-nu-viet-25511-4513.html
lOMoARcPSD| 45473628
20
Thủy Vũ. (2024, June 17). Cuộc sống của dàn diễn viên phim “Chị Dậu” sau 44
năm. Danviet.vn; https://danviet.vn. https://danviet.vn/cuoc-song-cua-dan-dien-
vienphim-chi-dau-sau-44-nam-20240617001748041.htm
VCCorp.vn. (2024). cám 2024. Https://Kenh14.Vn. https://kenh14.vn/cam-
2024.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR0cRKhb3rjFlvxYKXnH7fZcPuYY
DiYKsJfxHI29XuvOYlyCwG1dKrLwU54_aem_DKjrpdqTQ1kj0IqIsDwYAw
VnExpress. (2024, September 24). “Cám” - phim kinh dị yếu kịch bản. “Cám” -
Phim Kinh Dị Yếu Kịch Bản - Báo VnExpress; Báo VnExpress.
https://vnexpress.net/giai-tri/phim/thu-vien-phim/cam-733
TRANG, M. (2018, October 17). Trạng Quỳnh 2018: 20 tuổi, lém lỉnh và… ẹp trai!
TUOI TRE ONLINE; tuoitre.vn. https://tuoitre.vn/trang-quynh-2018-20-tuoi-
lemlinh-va-dep-trai-
20181017192038337.htm?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2xQSnA7xHTJeVh
J_7rE3g7Wu_FvSszEJNRIRf-
Mm0eIhcYlp6dERqUSI_aem_g8LqpJqcfDmuALgtrlsliA
JC. (2019, February 6). Trạng Quỳnh – Một mình “Xẩm” Trấn Thành có làm nên
mùa xuân? Https://Kenh14.Vn. https://kenh14.vn/trang-quynh-mot-minh-xam-
tranthanh-co-lam-nen-mua-xuan-
20190126163427834.chn?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2q2qCoO51Z1Opy
Le8veHW3m8AXa9h0rwGvUiWf4RdZFnTAi8eiWLLHJ1I_aem_knCpD9bPwNGY
QIwjei6bAg
| 1/21

Preview text:

lOMoAR cPSD| 45473628
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG
KHOA QUAN HỆ CÔNG CHÚNG - TRUYỀN THÔNG
MÔN HỌC: CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM BÀI LUẬN GIỮA KỲ
ĐỀ TÀI: Trang phục truyền thống của người Việt ở vùng
ồng bằng sông Hồng ược xuất hiện qua iện ảnh như thế nào
Nhóm sinh viên thực hiên: Nhóm 10 Lớp: 241_71CULT20222_18
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Phạm Kim Điền
TP. Hồ Chí Minh, tháng 10/2024 1 lOMoAR cPSD| 45473628
ĐIỂM VÀ NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN DANH
SÁCH NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN
STT HỌ TÊN MSSV CÔNG VIỆC
ĐIỂM KÝ TÊN (GHI RÕ (thang iểm HỌ TÊN) 10) 1
Dương Ngọc Hoàng Huy 2473201040633 Nhóm trưởng
2 Nguyễn Hồng Thảo Trang 2473201042057 Nội dung 3 Lý Ngọc Linh 2473201040919 Nội dung 4 Trần Nguyễn Thùy Ân 2473201040185 Nội dung 5 Trần Minh Tâm 2473201041736 Nội dung 6 Phạm Diệu Thuần 2473201041867 Nội dung 7 Nguyễn Ảnh Khương 2473201040846 Nội dung 8 Lê Trần Khánh Ngọc 2473201041227 Nội dung 9 Nguyễn Quang Huy 2473201040657 Nội dung 10 Trần Anh Hoàng Phúc 2473201041560 Nội dung
TP. HCM, ngày tháng năm 2024 Trưởng nhóm Ký và ghi rõ họ tên 2 lOMoAR cPSD| 45473628 MỤC LỤC Nội Dung
1. Khái quát về Đồng bằng sông Hồng ..................................................................................................... 5 1.1.
Khái quát: ...................................................................................................................................... 5 1.2.
Đặc iểm khí hậu vùng ồng bằng sông Hồng và những ảnh hưởng của khí hậu ến trang phục của người
dân ................................................................................................................................................... 5
2. Trang phục truyền thống của đồng bằng s ng Hồng: ........................................................................... 6 2.1.
Áo giao lĩnh: ................................................................................................................................... 6 2.2.
Áo viên lĩnh: ................................................................................................................................... 8 2.3.
Áo ngũ thân: ................................................................................................................................ 11 2.4.
`o tứ th n: .................................................................................................................................. 13
So sÆnh Æo tứ thân và áo ngũ thân.......................................................................................................... 15
3. Điện ảnh: ............................................................................................................................................. 16 3.1.
Phim Chị Dậu ............................................................................................................................... 16 3.2.
Phim CÆm: ................................................................................................................................... 17 3.3.
Phim Trạng Quỳnh ....................................................................................................................... 18
T I LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................................................. 19 3 lOMoAR cPSD| 45473628
NỘI DUNG BÀI
1. Khái quát về Đồng bằng sông Hồng 1.1. Khái quát:
- Đồng bằng sông Hồng hay còn ược gọi là Châu thổ Bắc Bộ.
- Đặc iểm ịa hình là ồng bằng rộng lớn trải dài với những châu thổ màu mỡ.
- Diện tích của ồng bằng sông Hồng tính ến thời iểm hiện tại là 14.806 km².
- Với diện tích này ồng bằng sông Hồng chính là ồng bằng lớn thứ 2 của nước ta
sau ồng bằng sông Cửu Long.
- Tính ến nay, khu vực ồng bằng sông Hồng trải dài và bao rộng qua 10 tỉnh và thành
phố bao gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên,
Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.
- Trong ó có 2 thành phố trực thuộc trung ương ó là Hà Nội (thủ ô của nước ta) và
Hải Phòng. Chính vì vậy mà ây ược coi là một trong những khu kinh tế trọng iểm của nước ta.
- Dân số vùng Đồng bằng sông Hồng cao nhất cả nước, ến năm 2019 có 22.543.607
người (chiếm 23,4% dân số cả nước); mật ộ dân số là 1.060 người/km2, cao hơn
trung bình cả nước 3,66 lần (cả nước: 290 người/km2).
- Ðồng bằng sông Hồng ược mệnh danh là vựa lúa; hàng năm, tổng sản lượng lương
thực có hạt, thực phẩm và nhiều loại nông sản khác ứng thứ hai của cả nước (sau
ồng bằng sông Cửu Long); góp phần quan trọng vào việc bảo ảm an ninh lương
thực và nông sản xuất khẩu.
- Đồng bằng sông Hồng là vùng có ịa hình thấp nên thường xuyên chịu ngập úng
vào mùa mưa bão, tình trạng hạn hán trong mùa khô diễn ra với quy mô và cường
ộ ngày càng tăng.
- Tính ến 31/12/2018, các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng ã khai thác ưa vào sử dụng
37,2% diện tích quỹ ất cho sản xuất nông nghiệp (SXNN) (tương ứng 791.700 ha); 23,2%
cho lâm nghiệp (493.700 ha); 15,1% cho ất chuyên dụng (320.700 ha; 6,9% cho ất ở
(145.900 ha); 4,7% ất chưa sử dụng (100.700 ha); còn lại là các loại ất khác. 4 lOMoAR cPSD| 45473628
1.2. Đặc iểm khí hậu vùng ồng bằng sông Hồng và những ảnh hưởng của khí hậu ến
trang phục của người dân
- Đặc trưng khí hậu của Đồng bằng sông Hồng là nhiệt ới gió mùa.
- Mùa Đông sẽ kéo dài từ tháng 10 ến tận tháng 4 năm sau, khô lạnh và nhiệt ộ hạ thấp.
- Mùa hè ở ồng bằng sông Hồng kéo dài từ tháng 5 ến tháng 9, ây là giai oạn nóng
ẩm và mưa nhiều nhất trong năm.
- Lượng mưa mà khu vực này nhận ược hàng năm là vô cùng lớn, thông thường sẽ
giao ộng từ 1400 ến 2000mm và kéo dài từ tháng 5 ến tháng 10 .
- Với lượng mưa khủng khiếp như vậy thì lượng hơi nước bốc hơi ở các con sông
hồ tại ây cũng lên ến 1000mm.
- Do ó mà trang phục của những người dân nơi ây cũng có nhiều biến ổi ể phù hợp với thời tiết.
• Mùa hè : những trang phục mỏng, nhẹ thoáng khí và dễ hút nước hoặc
những loại vải tạo cảm giác dễ chịu, thoải mái như cotton hay vải lanh. Các
loại quần áo tay dài hay các loại nón cũng ược ưu ái sử dụng thường xuyên
khi nhiệt ộ tăng cao ặc biệt là ối với hững người làm nông.
• Mùa ông : các loại áo dày ược làm từ vải len hay khăn choàng cổ, các loại
áo phao, vớ và bao tay ể giữ ấm cho cơ thể. Đặc biệt vào những ngày rét
lạnh họ sẽ thường bận nhiều lớp quần áo ể cơ thể không bị nhiễm lạnh nhất
là khi làm việc ngoài trời.
2. Trang phục truyền thống của ồng bằng sông Hồng:
2.1. Áo giao lĩnh:
a. Nguồn gốc áo Giao Lĩnh:
- Đến nay, chưa có nhà nghiên cứu nào có thể xác ịnh chính chính xác lịch sử áo dài
và thời iểm xuất hiện của áo dài. Theo nhận ịnh cảm quan của người Trung Quốc
thì áo dài xuất thân từ sườn xám nhưng sườn xám mới xuất hiện từ năm 1920 còn
áo dài ã xuất hiện cách ây hàng ngàn năm.
- Sự xuất hiện của áo dài bắt nguồn từ áo giao lĩnh (năm 1744) – là kiểu dáng sơ
khai nhất của áo dài Việt Nam.
- Vào thời gian này, vua Nguyễn Phúc Khoát ã lên ngôi và cai trị vùng ất phía Nam.
Miền bắc ược cai quản bởi chúa Trịnh ở Hà Nội, người dân ở ây mặc áo giao lĩnh,
trang phục mang nét tương ồng với người Hán. Nhằm phân biệt giữa Nam và Bắc,
vua Nguyễn Phúc Khoát ã yêu cầu tất cả phụ tá của mình vận quần dài bên trong
một chiếc áo lụa. Bộ váy này kết hợp giữa trang phục người Hán và Chămpa. Có
thể ây là hình ảnh của bộ áo dài ầu tiên.
b. Cấu tạo áo Giao Lĩnh: 5 lOMoAR cPSD| 45473628
- Áo giao lĩnh còn ược gọi là áo ối lĩnh, ược may rộng, xẻ hai bên hông, cổ tay rộng,
thân dài chấm gót. Thân áo ược may bằng 4 tấm vải kết hợp mặc cùng thắt lưng
màu và váy en. Đây là kiểu áo cổ chéo gần giống với áo tứ thân.
Hình 2.1.a. Hình ảnh người phụ nữ Việt trong trang phục áo dài giao lĩnh ược ghi lại ở tài liệu của Pháp.
Nguồn: tạp chí iện tử - Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Việt Nam “Lịch sử phát triển áo dài Việt Nam qua các thời kì”.
c. Các dạng áo giao lĩnh: - Áo giao lĩnh vạt ngắn : 6 lOMoAR cPSD| 45473628
Hình 2.1.b. Giao lĩnh vạt ngắn quây thường triều Lê
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
• Cuối thời Lê, ta cũng thấy xuất hiện kiểu giao lĩnh vạt ngắn mặc phủ ngoài thường,
mặc thành nhiều lớp, tạo ra một phong cách khá mới lạ, như minh hoạ ở tranh sau. - Áo giao lĩnh vạt dài:
Hình 2.1.c. Giao lĩnh vạt dài triều Lê
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê 7 lOMoAR cPSD| 45473628
• Giao lĩnh vạt dài dài quá ầu gối, cả nam lẫn nữ ều mặc; khi mặc thì áo phủ bên
ngoài thường. Dạng phục trang này phổ biến tại cả 4 nước Việt, Trung, Hàn, Nhật,
song thay ổi qua các thời kỳ và nhiều khác biệt về tiểu tiết có thể dùng ể nhận dạng.
• Giao lĩnh vạt dài (cũng như vạt ngắn) triều Lê có cổ cong võng, có thể thấy ở hình minh hoạ trên.
• Kiểu cổ giao lĩnh cong võng này ược thấy khá phổ biến từ ời Tống về trước, song
ến triều Minh, cổ giao lĩnh thẳng hơn và kéo kín hơn, làm nên sự khác biệt giữa
giao lĩnh triều Lê và Minh cũng như Triều Tiên (vốn chịu ảnh hưởng bởi phục sức
Minh). Một iểm nữa có thể dùng ể nhận biết là váy của Minh và Triều Tiên thường
có nếp gấp còn váy thời Lê thì không. Ống tay áo triều Lê là dạng trực cư (ống tay
thẳng) trong khi ó ống tay áo triều Minh là khúc cư (ống tay cong). 2.2. Áo viên lĩnh:
a. Lịch sử và nguồn gốc:
- Viên lĩnh hay oàn lĩnh là dạng áo cổ tròn, vẫn dùng dải gút ể buộc như giao lĩnh.
- Loại áo này trở nên phổ dụng bao giờ hết từ thời Đường, chủ yếu dùng cho sĩ ại phu và
nam giới vì kết cấu lịch lãm gọn nhẹ mà không kém phần cao quý. Sang thời Tống-Minh,
áo này ược kết cấu khác i một chút khi ường may từ cổ xuống ưa hẳn sang phần hông dưới
nách áo, chứ không i gần như một ường thẳng xuống eo như thời Đường, và ó chính là
hình ảnh “Viên lĩnh” tồn tại trong tâm thức văn hóa Đông Á.
- Loại áo này thêm hoa văn, trở thành loại áo Triều phục cao quý dành cho Hoàng ế lẫn
quan viên. Long bào, Triều bào,... ều là dạng thức viên lĩnh với sự phân biệt bằng hoa văn và mũ ội.
- Trang phục này không quy ịnh giới tính, vì cả phụ nữ cũng sử dụng, nhất là từ các bộ Lễ
phục của nữ giới triều Minh, hay như tại An Nam Nguyễn triều thì có Phượng bào – trang
phục cao quý chỉ có bậc Hậu và Công chúa ược dùng. Theo tranh vẽ của người Nhật khi
thăm Quảng Nam quốc của chúa Nguyễn, họ bắt gặp rất nhiều phụ nữ mặc viên lĩnh tay
ngắn, bên trong là giao lĩnh tay thụng. b. Cấu tạo áo viên lĩnh:
- Áo Viên Lĩnh về cơ bản giống với áo Giao Lĩnh, chỉ khác phần cổ áo là dạng cổ tròn (Viên
Lĩnh là cổ tròn) gài cúc bên phải, 6 thân áo, 2 vạt áo bên ngoài ắp chồng lên nhau. Áo
cũng có 2 dạng vạt ngắn hoặc vạt dài, ống tay thụng hoặc ống tay chẽn.
- Sang thời Tống-Minh, áo này ược kết cấu khác i một chút khi ường may từ cổ xuống ưa
hẳn sang phần hông dưới nách áo, chứ không i gần như một ường thẳng xuống eo như
thời Đường, và ó chính là hình ảnh “Viên lĩnh” tồn tại trong tâm thức văn hóa Đông Á. 8 lOMoAR cPSD| 45473628
Hình 2.2.b. áo viên lĩnh khoác ối
khâm màu sắc hài hòa tại V’style Việt Cổ Phục.
Nguồn: vietphuc.net - Tìm hiểu về các loại
Việt Phục thông dụng: Nhật Bình,
Áo Tấc, Ngũ Thân Tay Chẽn, Giao Lĩnh, Viên Lĩnh c.
Các dạng áo viên lĩnh:
- Áo viên lĩnh vạt ngắn:
• Viên lĩnh vạt ngắn thường có thường quây bên ngoài, và thường dùng cho phụ nữ.
Hình 2.2.c.1. Viên lĩnh vạt ngắn quây thường
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê 9 lOMoAR cPSD| 45473628
• Ngoài kiểu viên lĩnh tay dài thông thường còn có cả kiểu viên lĩnh không tay, khi mặc
vào sẽ lộ lớp tay áo bên trong.
Hình 2.2.c.2. Viên lĩnh vạt ngắn không tay quây thường
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê - Áo viên lĩnh vạt dài:
• Viên lĩnh vạt dài thường ược mặc phủ bên ngoài thường.
• Vào thời Lý, áo viên lĩnh thường có bốn vạt ở trước như trong lời tả của Chu Khứ Phi
thời Tống, “Những người còn lại, ngày thường trên thì vận áo Sam en cổ tròn bó sát,
bốn vạt như áo Bối Tử, gọi là áo Tứ Điên; dưới thì vận thường en.” (trích Ngàn Năm
Áo Mũ). Loại viên lĩnh bốn vạt này có thể còn tồn tại ến thời Lê.
Hình 2.2.c.3. viên lĩnh vạt dài
Nguồn: WordPress.com – một số trang phục thời Lê
d. So sánh áo giao lĩnh và áo viên lĩnh: 10 lOMoAR cPSD| 45473628 Tiêu chí Áo Giao Lĩnh Áo Viên Lĩnh Cấu trúc
Gồm 2 thân trước, 2 thân sau, không có Gồm 2 thân trước, 2 thân sau và 1 thân giữa thân giữa Kiểu dáng
Thường ôm sát, có phần cổ ứng
Rộng rãi, thoải mái hơn Chất liệu
Thường làm từ vải cotton, lụa
Được làm từ nhiều chất liệu khác
nhau, thường là lụa hoặc gấm
Mục ích sử dụng
Dùng trong các dịp lễ hội, truyền thống Thường mặc trong các dịp trang trọng, cưới hỏi Phong cách
Truyền thống, thanh lịch Cổ iển, sang trọng hơn Đối tượng Phụ nữ Cả nam và nữ
Thời gian xuất hiện Có nguồn gốc từ văn hóa dân gian Việt Phát triển sau, có sự ảnh hưởng từ Nam áo giao lĩnh 2.3. Áo ngũ thân:
a. Nguồn gốc của áo ngũ thân:
- Áo ngũ thân hay áo dài ngũ thân là một loại trang phục
truyền thống của Việt Nam. Ra ời vào năm 1744, sau cuộc
cải cách trang phục Đàng Trong của chúa Nguyễn. Áo ngũ
thể Nam có cổ cao, vuông và thẳng tượng trưng cho sự
chính trực của ấng nam nhi. Áo có 5 nút và nút áo thường
ược làm bằng gỗ/ngọc/kim loại. Tà áo không phải bó sát
vào người mà khá rộng, chân/ uôi tà (tức là cuối tà) cong.
Đường cong hướng lên trên hệt như miệng cười.
Hình 2.3.a. áo dài ngũ thân
Nguồn: cardina.vn - kiến thức thời trang b. Cấu tạo:
- Áo ngũ thể Nam có cổ cao, vuông và thẳng tượng trưng cho sự chính trực của ấng nam nhi.
Áo có 5 nút và nút áo thường ược làm bằng gỗ/ngọc/kim loại. Tà áo không phải bó sát vào 11 lOMoAR cPSD| 45473628
người mà khá rộng, chân/ uôi tà (tức là cuối tà) cong. Đường cong hướng lên trên hệt như miệng cười.
c. Sự Khác Nhau Giữa Áo Ngũ Thân Nam Và Nữ:
- Áo ngũ thể cho nam và nữ nhìn chung thì khá giống nhau. Nó chỉ khác ở một số ặc iểm ở
cổ áo, ống tay, vạt áo.
- Cổ áo của nam sẽ cao hơn cổ áo của nữ, ống tay của nam rộng hơn ống tay của nữ. Vạt áo
nam dài hơn vạt áo của nữ. Áo của nam và áo của nữ ều có 5 cúc giống nhau. Hàng cúc
ược ặt chạy theo vạt bên trái, phía trước xuống tới eo.
d. Ý nghĩa của áo ngũ thân: -
Áo dài ngũ thân là nét ẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam. Áo dài ngũ thân nam thì em ến
vẻ ngoài ĩnh ạc, tư thái oai phong, chính trực. Trong khi ó áo dài ngũ thân nữ thì nhẹ
nhàng, nền nã, tôn dáng và che khuyết iểm cơ thể. Áo ngũ thân làm rất tốn công, giá thành
lại khá cao nên không ược phổ biến như áo dài truyền thống. Tuy nhiên chẳng thể phủ ịnh
ược vẻ ẹp của trang phục này.
Hình 2.3.e. ý nghĩa áo ngũ thân
Nguồn: cardina.vn - kiến thức thời trang 2.4. Áo tứ thân:
a. Lịch sử và nguồn gốc của áo tứ thân: -
Tới nay vẫn chưa xác ịnh rõ nguồn gốc của áo tứ thân. Theo nghiên cứu một số di sản
khảo cổ còn sót lại, người ta phát hiện thấy hình ảnh mẫu áo tứ thân ược khắc tạc trên các
mặt trống ồng có nguồn gốc khoảng vài nghìn năm trước. 12 lOMoAR cPSD| 45473628 -
Các nhà sử học cho rằng chiếc “áo dài” này là sự phát triển từ áo ối khâm. Vào những
năm thế kỉ 20, nhằm thuận tiện cho công việc ồng áng, áo ối khâm ã ược thiết kế ơn giản
hơn, gọn gàng hơn và thành chiếc áo tứ thân như bây giờTheo truyền thuyết kể lại, trong
cuộc khởi nghĩa ánh uổi quân Hán xâm lược, Hai Bà Trưng ã mặc một chiếc áo dài có 2
tà giáp vàng. Do tôn kính 2 nữ anh hùng nên phụ nữ Việt tránh mặc áo dài 2 tà mà thay bằng áo 4 tà.
b. Cấu tạo áo tứ thân:
- Áo tứ thân gồm 4 tà, hai tà trước và hai tà sau. Hai tà phía trước sẽ ược may tách riêng
theo chiều dài cố ịnh, hai vạt sau ược khâu lại liên kết với nhau gọi là sống áo. Chiều dài
của trang phục này quá ầu gối khoảng 20 cm. Áo không có cúc mà sẽ ược buộc vạt ở trước
có dây thắt riêng. Thiết kế tay áo dài, bó chặt ở ống. Phần tà áo dài gần chấm gót, thường
ược mặc cùng váy ụp màu en.
- Bên trong sẽ mặc áo yếm ể phối cùng áo tứ thân. Bên ngoài chiếc áo yếm sẽ có một chiếc
áo cánh mỏng màu trắng. Dây thắt lưng thường có màu xanh, tạo thành tổng thể trang
phục vừa gọn gàng vừa duyên dáng.
Hình 2.4.a. Cấu tạo áo tứ thân Nguồn: Unavsa 13 lOMoAR cPSD| 45473628
c. Ý nghĩa áo tứ thân
- Áo tứ thân là một trang phục truyền thống của Việt Nam, làm nên sự a dạng trong văn
hóa. Tôn vinh vẻ ẹp của người phụ nữ xưa, ó là những con người cần lao, chăm chỉ làm
việc, dù mộc mạc nhưng lại rất cuốn hút.
- Thiết kế 2 tà áo phía trước và 2 tà áo phía sau biểu tượng cho hình ảnh bố mẹ ẻ và bố mẹ
chồng. Chiếc áo yếm mặc bên trong tượng trưng cho hình ảnh bố mẹ ang ôm ấp và che
chở ứa con nhỏ trong lòng.
- Hình ảnh hai tà áo trước ược buộc lại với nhau cũng tượng trưng cho tình cảm vợ chồng keo sơn gắn bó.
So sánh áo tứ thân và áo ngũ thân Áo tứ thân Áo ngũ thân
Lịch sử và -Vào những năm thế kỉ 20
-Ra ời vào năm 1744, sau cuộc cải cách nguồn gốc
trang phục Đàng Trong của chúa Nguyễn. Cấu tạo -
Áo gồm 4 tà, 2 tà trước và 2 tà -
Cổ áo của nam sẽ cao hơn cổ áo của sau.
nữ, ống tay của nam rộng hơn ống tay của nữ. -
Bên trong sẽ mặc áo yếm. -
Vạt áo nam dài hơn vạt áo của nữ. -
Bên ngoài chiếc áo yếm sẽ có
một chiếc áo cánh mỏng màu trắng. -
Áo của nam và áo của nữ ều có 5 cúc giống nhau. -
Dây thắt lưng thường có màu
xanh, tạo thành tổng thể trang phục vừa -
Cúc áo nằm bên trái, phía trước
gọn gàng vừa duyên dáng. xuống eo. -
Phần tà áo dài gần chấm gót,
thường ược mặc cùng váy ụp màu en. 14 lOMoAR cPSD| 45473628 Ý nghĩa -
Tà áo tứ thân mang vẻ ẹp của -
Áo dài ngũ thân nam thì em ến vẻ
người phụ nữ thời xưa, là trang phục lưu ngoài ĩnh ạc, tư thái oai phong, chính trực.
giữ nét ẹp văn hoá của dân tộc. -
Áo dài ngũ thân nữ thì nhẹ nhàng, -
Thiết kế 2 tà áo phía trước và 2 tà nền nã, tôn dáng và che khuyết iểm cơ thể.
áo phía sau biểu tượng cho hình ảnh bố
mẹ ẻ và bố mẹ chồng. -
Áo ngũ thân làm rất tốn công, giá
thành lại khá cao nên không ược phổ biến -
Chiếc áo yếm mặc bên trong
như áo dài truyền thống.
tượng trưng cho hình ảnh bố mẹ ang ôm
ấp và che chở ứa con nhỏ trong lòng. -
5 nút trên thân áo chính là hình
ảnh tượng trưng cho 5 ạo làm người,
nhân, lễ, nghĩa, trí, tín. 3. Điện ảnh: 3.1. Phim Chị Dậu a. Khái quát
- Phim Chị Dậu sản xuất năm 1980, ược ạo diễn Phạm Văn Khoa chuyển thể từ tiểu thuyết
Tắt èn của Ngô Tất Tố. Bộ phim khắc họa hoàn cảnh bần cùng phải bán con, bán chó lấy tiền
óng sưu cho chồng của chị Dậu ể phản ánh nỗi thống khổ của người nông dân trước Cách
mạng tháng Tám. Đây là bộ phim ầu tiên sử dụng các trang phục truyền thống của vùng ồng
bằng sông Hồng. - Các nhân vật:
• Nhân vật Chị Dậu do Nghệ sĩ nhân dân Lê Vân ảm vai .
• Nhân vật Anh Dậu do Nghệ sĩ ưu tú Anh Thái ảm vai.
• Nhân vật bà Nghị Quế do Nghệ sĩ ưu tú Mai Châu ảm vai.
• Nhân vật Quan huyện do Nghệ sĩ nhân dân Trịnh Thịnh ảm vai.
• Nhân vật Chánh tổng do nhà văn Nguyễn Tuân ảm vai.
• Nhân vật Lý cựu do nhà văn Kim Lân ảm vai.
b. Trang phục ược thể hiện 15 lOMoAR cPSD| 45473628
- Trang phục áo tứ thân ược nhân vật
Chị Dậu mặc màu chủ ạo là những màu
trầm ược chắp vá bằng nhiều mảnh vải
khác nhau. Thể hiện ược giai cấp nông
dân trong xã hội. Cùng trang phục áo
tứ thân ược bà Nghị quyết diện kèm
vòng cổ và hoa tai ại diện cho giai cấp quan lại, quý tộc.
Hình 3.1.b. Chị Dậu tên thật là Lê Thị Đào, sinh ra trong một gia ình trung lưu Nguồn: kênh 14
Hình 3.1.2.a “tắt èn” của tác giả Ngô Tất Tố Nguồn: MinhLongbook 3.2. Phim Cám: a. Khái quát:
- Phim Cám ược ra mắt vào 2024, ược ạo diễn Trần Hữu Tấn lấy cảm hứng từ chuyện cổ
tích Tấm Cám. Đây là dị bản của chuyện Tấm Cám, phim thuộc thể loại kinh dị và sử
dụng bối cảnh Bắc bộ. Các nhân vật:
• Nhân vật Cám do diễn viên Lâm Thanh Mỹ ảm vai
• Nhân vật Tấm do diễn viên Rima Thanh Vy ảm vai
• Nhân vật bà kế do diễn viên Thúy Diễm ảm vai 16 lOMoAR cPSD| 45473628
• Nhân vật Hai Hoàng do diễn viên Quốc Cường ảm vai • Nhân vật Thái tử do diễn viên Hải Nam ảm vai
b. Trang phục ược thể hiện
- Áo tứ thân: ược nhân vật Cám,Tấm, bà kế và các nhân vật nữ sử dụng. Riêng hai nhân vật
Tấm và bà kế sử dụng chất liệu vải mang màu sắc bắt mắt và sử dụng trâm cài và trang
sức, thể hiện ược tầng lớp quan lại, quý tốc.
- Áo ngũ thân : ược nhân vật Tấm và bà kế sử dụng mang màu sắc và họa tiết nhà Nguyễn
cùng trâm cài và trang sức thể hiện lên giai cấp quan lại, quý tộc.
- Áo giao lĩnh: ược nhân vật Thái Tử và Tấm sử dụng mang chất liệu lụa và gấm cùng họa
tiết thời nhà Nguyễn thể hiện sự sang trọng và uy quyền của tầng lớp quý tộc.
- Đối khâm: ược nhân vật Thái Tử và Tấm sử dụng mang chất liệu lụa và gấm cùng họa tiết
thời nhà Nguyễn thể hiện sự sang trọng và uy quyền của tầng lớp quý tộc.
Hình 3.2.b.1. poster phim Cám
Hình 3.2.b.2. trang phục phim Cám Nguồn: kênh 14 Nguồn: kênh 14
3.3 Phim Trạng Quỳnh a. Khái quát:
- Phim Trạng Quỳnh ược ra mắt 2019, ược ạo diễn Đức Thịnh lấy cảm hứng từ giai thoại dân gian Trạng Quỳnh. 17 lOMoAR cPSD| 45473628
• Nhân vật Trạng Quỳnh do diễn viên Đức Anh ảm vai
• Nhân vật Trịnh Bá do diễn viên Công Dương ảm vai
• Nhân vật Xẩm do nghệ sĩ Trấn Thành ảm vai
• Nhân vật Điềm do diễn viên Nhã Phương ảm vai • Nhân vật Liễu do diễn viên Khả Như ảm vai
b. Trang phục ược thể hiện:
- Áo tứ thân ược nhân vật Điềm và Liễu sử dụng với nhiều chất liệu và màu sắc khác nhau.
- Viên lĩnh ược nhân vật Trịnh Bá sử dụng mang màu sắc trầm cho thấy sự uy quyền của giai cấp quý tộc.
Hình 3.3.a. Phim Trạng Quỳnh
Nguồn: thương hiệu và pháp luật 18 lOMoAR cPSD| 45473628 TÀI LIỆU THAM KHẢO •
(NASATI), Đ. (2023, 03 01). Nghiên cứu, ánh giá tác ộng của biến ổi khí hậu ến tài nguyên ất vùng ồng
bằng sông Hồng và ề xuất các giải pháp chủ ộng ứng phó. Retrieved from BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG
NGHỆ: https://www.vista.gov.vn/news/ket-qua-nghien-cuu-trien-khai/nghien-cuudanh-gia-tac-dong-
cua-bien-doi-khi-hau-den-tai-nguyen-dat-vung-dong-bang-song-hong-va-de-xuatcac-giai-phap-chu- dong-ung-pho-6253.html •
Van, C. Tổng quan Đồng bằng sông Hồng (vị trí ịa lý, ặc iểm tự nhiên, ịa hình và khí hậu,...). Được truy
lục từ Dự báo thời tiêt: https://dubaothoitiet.info/dong-bang-song-hong •
Nam Văn Hội Quán - 南文會館. (2022). Facebook.com.
https://www.facebook.com/namvanhoiquan/posts/328377534296653/ •
VP-Admin. (2022, April 16). Tìm hiểu về các loại Việt Phục thông dụng: Nhật Bình,
Áo Tấc, Ngũ Thân Tay Chẽn, Giao Lĩnh, Viên Lĩnh - V’style - Việt Cổ Phục cách
tân. V’style - Việt Cổ Phục Cách Tân. https://vietphuc.net/tim-hieu-ve-cac-loai-
vietphuc-thong-dung-nhat-binh-ao-tac-ngu-than-tay-chen-giao-linh-vien-linh •
Giao Lĩnh. (2016, July 15). Wordpress.com; WordPress.com.
https://daivietcophong.wordpress.com/tag/giao-linh/ •
Cổng Thông Tin Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. (2023). Hoilhpn.org.vn.
https://hoilhpn.org.vn/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/lich-su-phat-trien-ao-dai-viet-nam-quacac- thoi-ky-35475-4512.html •
Do Ngoc Phuong. (2023, October 7). Thoi trang Cardina. Cardina.
https://cardina.vn/blogs/kien-thuc-thoi-trang/ao-ngu-
than?srsltid=AfmBOoqqc40s79GurXmDHc8G2mEmPghLfWQH_AZxStt4W6OdV YnarEz •
Áo Dài Tứ Thân Đẹp Và Ấn Tượng Qua Từng Thời Kỳ. (n.d.). Thaituan.com.
https://thaituan.com/ao-dai-tu-than.html •
Đồng Phục Song Phú. (2020). Áo Thun Đồng Phục Song Phú - Áo Thun Blak.
https://dongphucsongphu.com/y-nghia/y-nghia-ao-tu-than.html •
Áo tứ thân - Vẻ ẹp chuẩn mực người con gái Kinh Bắc. (2024). Yody.vn.
https://yody.vn/post/ao-tu-than/ •
Cổng Thông Tin Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. (2024). Vwu.vn.
https://vwu.vn/web/guest/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/ao-tu-than-trang-phuc-truyen-
thongcua-phu-nu-viet-25511-4513.html 19 lOMoAR cPSD| 45473628 •
Thủy Vũ. (2024, June 17). Cuộc sống của dàn diễn viên phim “Chị Dậu” sau 44
năm. Danviet.vn; https://danviet.vn. https://danviet.vn/cuoc-song-cua-dan-dien-
vienphim-chi-dau-sau-44-nam-20240617001748041.htm •
VCCorp.vn. (2024). cám 2024. Https://Kenh14.Vn. https://kenh14.vn/cam-
2024.html?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR0cRKhb3rjFlvxYKXnH7fZcPuYY
DiYKsJfxHI29XuvOYlyCwG1dKrLwU54_aem_DKjrpdqTQ1kj0IqIsDwYAw •
VnExpress. (2024, September 24). “Cám” - phim kinh dị yếu kịch bản. “Cám” -
Phim Kinh Dị Yếu Kịch Bản - Báo VnExpress; Báo VnExpress.
https://vnexpress.net/giai-tri/phim/thu-vien-phim/cam-733 •
TRANG, M. (2018, October 17). Trạng Quỳnh 2018: 20 tuổi, lém lỉnh và… ẹp trai!
TUOI TRE ONLINE; tuoitre.vn. https://tuoitre.vn/trang-quynh-2018-20-tuoi- lemlinh-va-dep-trai-
20181017192038337.htm?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2xQSnA7xHTJeVh J_7rE3g7Wu_FvSszEJNRIRf-
Mm0eIhcYlp6dERqUSI_aem_g8LqpJqcfDmuALgtrlsliA •
JC. (2019, February 6). Trạng Quỳnh – Một mình “Xẩm” Trấn Thành có làm nên
mùa xuân? Https://Kenh14.Vn. https://kenh14.vn/trang-quynh-mot-minh-xam-
tranthanh-co-lam-nen-mua-xuan-
20190126163427834.chn?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2q2qCoO51Z1Opy
Le8veHW3m8AXa9h0rwGvUiWf4RdZFnTAi8eiWLLHJ1I_aem_knCpD9bPwNGY QIwjei6bAg 20