Trọng lực là gì? Ký hiệu và công thức tính trọng lực?
Bạn có biết tại sao khi mở vòi nước thì nước lại chảy theo một đường thẳng mà không bắn tứ tung,
con người sống trên bề mặt trái đất nhưng lại không bị bay sang hành tinh khác. Vì sao lại xảy ra
những hiện tượng như trên, hay cùng Luật Minh Khuê tìm hiểu sâu hơn thông qua bài viết dưới đây về trọng lực nhé!
Mục lục bài viết
1. Khái quát về trọng lực và các đại lượng liên quan
1.1. Khối lượng là gi?
Khối lượng là lượng chất đã tạo ra sản phẩm đó. Khối lượng là tính chất quan trọng của vật. Tất
cả mọi vật đang có trên Trái đất đều xác định được khối lượng dù lớn hay nhỏ. 1.2. Lực là gì?
Lực là bất kỳ anhe hưởng nòa làm cho một vật thể chịu sự thay đổi, hoặc làm ảnh hưởng đến chuyển
động, hướng hay cấu trúc hình học của nó. Lưc là nguyên nhân khiến cho một vật có khối lượng thay
đổi vận tôc của nó, tới chuyển động có gia tốc, làm biến dạng vật thể, hoặc cả hai. Hiểu đơn giản lực là
đại lượng vecto đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác, tạo ra gia tốc cho vật hoặc làm vật biến dạng.
1.3. Lực hấp dẫn là gì?
Chắc hẳn ai trong chúng ta đều nghe đến câu chuyện quả táo rơi của nhà bá học Newton. Khi táo rung
khỏi cành để rơi xuống đất thì ông đã thắc mắc tại sao quả táo không bay lên trời mà lại rơi xuống đất.
Từ đó mà Newton phát hiện ra "Lực hấp dẫn". Quả táo rơi xuống dất là do tría đấy hút quả táo một
lực làm quả táo rơi xuống đất chứ không bay lên hay nói cách khác, lực hút trái đất làm biến đổi tốc độ của quả táo.
Từ đó mà ta có định nghĩa sau: Tất cả mọi vật có khối lượng đều hút nhau một lực. Lực hút này được
gọi là lực hấp dẫn. Lực hấp dẫn là lực hút hai vật về phía nhau, lực làm cho các hành tinh quanh xung
quanh mặt trời, lực làm cho quả táo rơi xuống đất. Một vật thể có khối lượng càng lớn thì lực hấp dẫn của nó càng mạnh.
1.4. Trọng lực là gì?
Trọng lực là lực hút của trái đất tác dụng lên một vật, có phương thẳng đứng và có chiều hướng về
phía của trái đất . Trọng lực được xác định bằng cách tính khối lượng của vật với gia tốc tự do tại nơi
đặt vật đó. Trọng lực sẽ có phương thẳng đứng và có chiều từ hướng về phía trái đất.
2. Công thức tính, đơn vị đo của trọng lực
2.1. Công thức tính trọng lực
Công thức tính trọng lực: P=m.g Trong đó:
• P là trọng lượng : độ lớn cả trọng lực tác dụng lên vật đó, đơn vị là Newton(N)
• m là khối lượng của vật được tính bằng kg
• g là gia tốc trọng trường của vật có đơn vị là m/s2
Trọng trường là không gian mà trong đó các vật chịu sức hút của trái đất. Gia tốc trọng trường là
gia tốc do lực hấp dẫn tác động lên một vật. Tại các điểm khác nhau trên Trái đất các vật có gia tốc
nằm trong khoảng 9,78 và 9,83m/s2.
• Khi sử dụng đơn vị là "m" gia tốc trọng trường trên bền mặt trái đất là 9,8m/s2.
• Nếu dùng feet thì giá trị gia tốc trọng trường cần sử dụng là 32,2 f/s2.
2.2. Xác định khối lượng của một vật
Chúng ta cần tìm trọng lượng dựa trên khối lượng dựa trên khối lượng tức phải biết giá trị của khối
lượng. Khối lượng là lượng chất có trong vật thể , được biểu hiện dưới dạng kg.
2.3. Xác định gia tốc trọng trường
Trên bề mặt trái đất, gia tốc g bằng 9,8m/s2. Tùy thuộc vào vị trí trên Trái Đất mà gia tốc có trọng lực
cũng có sự thay đổi
• Gia tốc trọng trường trên mặt trăng sẽ khác với gia tốc trọng trường của trái đất. Gia tốc gây
ra bởi trọng lực trên mặt trăng sẽ có giá trị khoảng 1.622m/s2 tức khoảng 1/6 giá trị tương ứng trên trái đất.
• Gia tốc trọng trường trên mặt trời cũng khác với gia tốc trọng trường của mặt trăng và trái
đất. Trên mặt trời gia tốc gây ra bởi trọng lực sẽ có giá trị vào 274.0m/s2 gấp khoảng 28 lần
trái đất. Vì thế bạn sẽ năng hơn 28 lần nếu bạn có thể tồn tại trên mặt trời.
3. Trong lực có phương và chiều như thế nào? Trọng lực có :
• Phương: thẳng đứng
• Chiều: Hướng từ trên xuống dưới (hướng về phía trái đất)
• Cường độ (Độ lớn): là trọng lượng của vật
4. Phân biệt trọng lực với trọng lượng
Để có thể phân biệt được trọng lực và trọng lượng ta dựa vào khái niệm của chúng để phân biệt
• Trọng lực là lực hấp dẫn, là lực hút của trái đất lên một vật, dùng để chỉ các hiện tượng diễn ra
xung quanh một vật có khối lượng, trọng lượng là lực do trọng lực
• Trọng lượng là độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật do đó nó là một vecto trong khi trọng lực
là một khái niệm. Tuy nhiên cường độ trường hấp dẫn tại một trường nhất định là một vecto,
trong khi cường đọ trường hấp dẫn trên không gian là một trường
Để ghi nhớ nhanh ta có thẻ phân biệt 2 hai niệm dựa trên hai ý chính sau: trọng lực tác động lên vật
và trọng lượng của vật
5. Vai trò của trọng lực đối với trái đất
Điều gì se xảy ra khi trọng lực hay lực hút của trái đất biến mất. Những người đang ở bên ngoài trái
đất là chính chúng ta khi mất trọng lực sẽ bị thổi bay trong chớp mắt. Bầu khí quyển và tất cả nước
trên trái đát bao gồm đại dương, biển, sông, hồ,.. được giữ bởi trọng lực trái đất nếu mất đi trọng lưc
thì bầu khí quyển sẽ nhanh chóng trôi vào không gian. Cũng có nghĩa là chúng ta không có không khí
để thở. Tóm lại mọi thứ trên trái đất sẽ bay vào không gian và không thể tồn tại được nữa. Như vậy
cuộc sống con người, snh vật trên trái đất này không thể tồn tại được nếu thiếu trọng lực. Trọng lực
vô cùng quan trọng đối với trái đất này.
6. Bài tập về trọng lực
1. Nêu hai ví dụ về lực hấp dẫn giữa các vật trong đời sống ?
2. Một ô tô có khối lượng 5 tấn thì trọng lượng của ô tô đó là bao nhiêu?
3. Một quyển sách cân nặng 100g và kột quả cân bằng sắt có khối lượng 100g đặt gần nhau trên bàn.
Nhận xét nào sau đây đúng
A. Hai vật có cùng trọng lượng
B. Hai vật có cùng thể tích
C.Hai vật có cùng khối lượng
D. Có lực hấp dẫn giữa hai vật
4. Một vật có trọng lượng là 40N thì có khối lượng là bao nhiêu?
5. Chỉ có thể nói về trọng lực của vật nào sau đây? A. Trái đất B. Mặt trăng C. Mặt trời
D. Người đứng mặt đất
6. Đơn vị của trọng lực là gì? A. Niuton(N) B. Kilogam(kg) C. Lít(l) D. Mét(m)
7.Trọng lực là gì?
A. Trọng lực là lực tác dụng giữa hai vật
B. Trọng lực là lực đẩy của Trái đất tác dụng lên vật
C. Trọng lực là lưc cân bằng giữa trái đất tác dụng lên vật
D. Trọng lực là lực hút của trái đất tác dụng lên vật
8. Trọng lực có phương và chiều như thế nào?
A. Phương nằm ngang, chiều từ đông sang tây
B. Phương nằm ngang, chiều từ tây sang đông
C. Phương thẳng đứng, chiều hướng về phía trái đất
D. Phương thẳng đứng, chiều hướng ra trái đất
9.Lực nào sau đây không là trọng lực?
A. Lực vật nặng của dây treo
B. Lực tác dụng lên vật nặng đang rơi
C. Lực mặt bàn tác dụng lên vật đặt trên bàn
D. Lực tác dụng lên một quả bóng bay làm quả bóng hạ thấp dần
10. Một chiếc tàu nổi trên mặt nước là nhờ vào những lực tác dụng nào vào nó?
A. Chỉ nhờ trọng lực do trái đất hút xuống phía dưới
B. Chỉ nhờ lực nâng của nước đẩy lên
C. Nhờ trọng lực do trái đất hút xuống và nâng lên của nước đẩy lên bằng nhau
D. Nhờ lực hút của trái đất, lực nâng của nước và lực đẩy của chân vịt phía sau tàu
11. Lực nào sau đây không thể là trọng lực
A. Lực tác dụng lên vật nặng đang rơi
B. Lực tác dụng lên một quả bóng bay làm quả bóng hạ thấp dần
C. Lực vật nặng tác dụng vào dây treo
D. Lực mặt bàn tác dụng lên vạt đặt trên mặt bàn
12.Trường hợp nào sau đây là ví dụ về trọng lực có thể làm cho một vật đang đứng yên phải chuyển động?
A. Một vật được thả rơi thì rơi xuống
B. Một vật được tay kéo trượt trên mặt bàn nằm ngang
C. Quả bóng được đá thì lăn trên sàn
D. MỘt vật được ném thì bay lên cao
13. Trọng lượng của một quyển sách trên bàn là :
A. Lực của mặt bàn tác dụng vào quyển sách
B. Cường độ của lực hút của trái đất tác dụng lên quyển sách
C. Lượng chất chứa trong quyển sách
D. Khối lượng của quyển sách
14. Lực nào sau đây không thể là trọng lực?
A. Lực tác dụng lên vật nặng đang rơi
B. Lực tác dụng lên một quả bóng bay làm quả bóng bay hạ thấp dần
C. Lực vật nặng tác dụng vào dây treo
D. Lực mặt bàn tác dụng lên vật đặt trên
15. Lò xo có tác dụng lực vào quả nặng không?
Lực đó có phương và chiều như thế nào?
Tại sao quả nặng vẫn đứng yên?
16. Chọn các từ thích hợp trong khung vào chỗ trống trong các câu sau: trọng lực, lực kéo, cân bằng,
biến dạng, trái đất, dây gầu
a) Một gầu nước treo đứng yên ở một đầu sợi dây. Gầu nước chịu tác dụng của hai lực.....Lực thứ
nhất là ..... của dây gầu . Lực thứ hai là .... của gầu nước. Lực kéo do ..... tác dụng vào gầu. Trọng lượng
do.... tác dụng vào gầu
b) Một quả chanh nổi lơ lửng trong một cốc nước muối; lực đẩy của nước muối lên phía trên và .....
của quả chanh và hai lực....
c) Khi ngồi trên yên xe máy thì lò xo giảm xóc bị nén lại,..... của người và xe đã làm cho lò xo bị......
17. Hãy mô tả hiện tượng thực tế trong đó ta thấy trọng lượng của một vật bị cân bằng bởi một lực khác
18*. Hãy chọn câu lập luận đúng
A. Một con tàu vũ trụ bay quanh trái đất thì không bị trái đất hút nữa vì nếu bị hút thì nó đã rơi ngay xuống trái đất
B. Một con tàu bay quanh trái đất thì không bị trái đất hút vì ta thấy nhà du hành vũ trụ bị treo lơ lửng trong con tàu
C. Một con tàu vũ trụ bay quanh trái đất vẫn bị trái đất hút. Nhưng lực hút này bị cân bằng bởi lực đẩy của động cơ
D. Mặt trăng luôn luôn bị trái đất hút nhưng mặt trăng không bị rơi vào trái đất vì lực hút có tác dụng
làm mặt trăng quay tròn quanh trái đất.