Vài nét về tư tưởng chính trị Phật giáo- Lịch sử tư tưởng chính trị

lOMoAR cPSD| 45619127
Vài nét về tư tưởng Phật giáo
Đạo Phật mang tên người sáng lập là Tất đạt đa - con trai Trịnh Phạn Vương vua nước
Trịnh Phạn - một nước nhỏ thuộc Bắc Ấn Độ ngày nay. Đạo phật chính là giáo lý mà Phật Đà đã thuyết giảng.
Tư tưởng triết lý Phật giáo được tập trung trong một khối lượng kinh điển rất lớn, tổ chức
thành ba bộ kinh lớn gọi là tam tạng gồm: tạng luật, tạng kinh và tạng luận..
Tư tưởng chính trị xã hội Phật giáo hiện đại.
Trong bối cảnh hiện đại, đất nước chúng ta sống trong cảnh hòa bình yên ổn, nền kinh tế đang phát
triển, trên đà hội nhập với kinh tế thế giới. Giới Tăng sĩ chúng ta đã làm gì, đang làm gì và sẽ làm
gì để cho nhân dân được ấm no hạnh phúc cho đất nước được giàu mạnh sánh vai với các cường quốc năm châu.
Như chúng ta đã biết tôn giáo là nơi tập hợp quần chúng. Hơn thế nữa, Phật giáo chúng ta đã gắn
liền với lịch sử dân tộc hơn hai ngàn năm. Dân tộc, đất nước thịnh thì Phật giáo phát triển, còn đất
nước suy thì Phật giáo cũng bị ảnh hưởng. Nói đúng hơn, con người Việt Nam gắn liền với Phật
giáo Việt Nam, hầu hết nhân dân Việt Nam đều là Phật tử hoặc ông cha của họ cũng là Phật tử.
Với điều kiện thuận lợi này Phật giáo chúng ta phải biết kêu gọi đồng bào Phật tử phải đoàn kết
thương yêu và chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau. Có đoàn kết, có tình thương thì mới có đủ sức mạnh về
thể chất và tinh thần chống lại âm mưu của ngoại bang dòm ngó để chống phá nền hòa bình và
độc lập của chúng ta. “Đoàn kết, đoàn kết đại đoàn kết; thành công, thành công, đại thành công”.
Lịch sử đã chứng minh cho ta thấy, có tinh thần đoàn kết thì đời Trần mới có đủ sức mạnh ba lần
đánh bại quân Nguyên viết lên trang sử hào hùng cho dân tộc nói chung cho Phật giáo nói riêng.
Mặt khác, năm nay (2008) nước ta lần đầu tiên được đăng cai tổ chức đại lễ Phật Đản Liên Hiệp
Quốc, được sự hỗ trợ của chính phủ. Đại lễ này mang một ý nghĩa chính trị rất lớn, Phật giáo chúng
ta tổ chức đại lễ này thành công thì cũng đã giúp cho nền chính trị nước nhà ổn định. Khi Phật còn
tại thế thì Ngài không cho hàng đệ tử xuất gia làm kinh tế và chính trị nhưng ở thời điểm hiện nay,
xã hội đang phụ thuộc vào kinh tế thị trường. Có nền kinh tế phát triển và vững mạnh thì nhân dân
mới có thể sống trong ấm no hạnh phúc, vì thế giáo hội Phật giáo Việt Nam nên có định hướng
phát triển kinh tế. Vả lại, có kinh tế thì mới có thể thực hiện được Phật sự và phát triển Phật giáo
sâu rộng vào mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, làm kinh tế hay bất cứ việc gì cũng phải phát xuất
từ tâm niệm là vì lợi ích cho quần sanh. Nếu thiếu đi tâm niệm này thì sẽ bị mất gốc. Cho dù mang
hình thức Phật giáo mà chỉ làm vì lợi ích của cá nhân mình mà không nghĩ tới lợi ích của người
khác thì chẳng còn ý nghĩa của người con Phật đang làm Phật sự nữa. Vì an lạc, vì lợi ích cho quần
sanh là quan điểm sống của Phật giáo xuyên suốt từ xưa đến nay.
Muốn thực hiện được lý tưởng này thì bản thân của mỗi người con Phật phải rèn luyện cho mình
đầy đủ giới đức, tự hoàn thiện bản thân, phục vụ chúng sanh với tinh thần vô trụ, vô chấp. Mặt
khác giáo hội Phật giáo việt nam cần phải bồi dưỡng đào tạo nhân tài, đào tạo cho lớp Tăng Ni trẻ
có đầy đủ kiến thức thế học lẫn Phật học. Tuy nhiên cần phải chú trọng về mặt đạo đức. Thiếu đạo
đức, đặc biệt là người tu sĩ thì sẽ mất đi giá trị của người tu. Từ xưa cổ đức đã thấy rỏ điều này lOMoAR cPSD| 45619127
nên dạy: “giới luật là mạng mạch của Phật pháp, giới luật còn là Phật pháp còn”. Cho nên giáo hội
Phật giáo Việt Nam cần phải định hướng cho thế hệ Tăng Ni trẻ. Đào tạo nhân tài cho Phật giáo
cũng chính là đào tạo nhân tài cho đất nước vì nhân tài là linh hôn của đất nước. Ngày xưa tổ tiên
ta đã đào tạo nhiều bậc anh tài xuất thân từ Phật giáo như: Thiền sư Mãn Giác, Đỗ Pháp Thuận,
Vạn Hạnh, Lý Công Uẩn . . . những vị này đã thay đổi lịch sử, nắm lấy vận mênh của đất nước. Vì
vậy chúng ta có thể khẳng định nhân tài là tinh hoa được kết tinh của đất nước của dân tộc.
Hơn thế nữa, đức Phật không chỉ đem hạnh phúc và an lạc cho con người bằng sự cải cách xã hội
mà còn phải cải tạo tâm thức. Hạnh phúc an lạc thật sự của con người không chỉ tìm cầu bên ngoài
mà được, mà cần phải chuyển hóa tâm thức “Con đường đưa đến thủ đắc vật chất là một con đường
đưa đến Niết Bàn là một con đường khác”. Đức Phật dạy muốn chấm dứt khổ đau thì phải đoạn
trừ tham ái. Chính tham ái mà con người phải trôi lăn trong vòng sanh tử từ vô thủy cho đến nay
và còn mãi mãi về sau nữa “Sự tham ái đưa đến tái sanh, câu hữu với hỷ và tham, tìm cầu hỷ lạc
chỗ này chỗ kia; như dục ái, hữu ái, vô hữu ái. Này chư hiền như vậy là khổ tập thánh đế” [13].
Mà còn đường đoạn trừ tham ái, chấm dứt khổ đau chứng nhập Niết Bàn là con đường Bát Chánh
Đạo “Thế nào là khổ diệt thánh đế? Đó là Thánh đạo tám ngành, tức là chánh kiến, chánh tư duy,
chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định” [14]. Sự đoạn
trừ khổ đau chứng nhập Niết Bàn mới là mục đích tối hậu mà Phật giáo hướng đến “Chư Phật ra
đời vì một đại sự nhân duyên, khai thị chúng sanh ngộ nhập Phật tri kiến”
Triết học chính trị nghiên cứu các vấn đề cơ bản về nhà nước chính quyền, chính trị tự do, công
bằng, tài sản, quyền, luật và việc thực thi luật pháp bởi các cơ quan thẩm quyền. Mục tiêu
nghiên cứu của triết học chính trị là trả lời các câu hỏi:
Những yếu tố kể trên là gì?
Tại sao lại phải có chúng?
Cái gì khiến cho chính quyền là hợp pháp?
Những quyền và tự do nào cần được bảo vệ và tại sao?
Luật pháp là gì và khi nào có thể hủy bỏ luật một cách hợp lẽ?
Trong ngôn ngữ thông thường, “Triết học chính trị” chỉ có nghĩa chỉ quan điểm chung, hoặc niềm
tin hay thái độ đạo đức cụ thể về chính trị mà không nhất thiết thuộc về chuyên nghành nào của triết học.
**Tư Tưởng Chính Trị Phật Giáo: Hướng Tới Một Xã Hội Hòa Bình và Hạnh Phúc**
Là một phần quan trọng của triết lý Phật pháp, tư tưởng chính trị Phật giáo không chỉ là một hệ
thống ý tưởng, mà còn là một tinh thần hướng dẫn con người tới một cách sống hòa bình và hạnh
phúc. Được tạo nên từ những nguyên lý cơ bản của tình thương và lòng nhân ái, tư tưởng này đặt
con người vào trung tâm của mọi suy tư và hành động chính trị. lOMoAR cPSD| 45619127
**1. Nguyên Lý Duyên Trì (Tình Thương và Lòng Nhân Ái)**
Tư tưởng chính trị Phật giáo khẳng định rằng tình thương và lòng nhân ái là nền tảng của một xã
hội hòa bình và hạnh phúc. Thông qua việc hiểu và cảm thông với nỗi đau của người khác, chúng
ta có thể xây dựng một môi trường xã hội nơi mà sự chia sẻ và sự hỗ trợ trở thành điều tự nhiên và không thể thiếu.
**2. Nguyên Lý Pháp Quốc (Xã Hội Tuân Theo Luật Pháp và Đạo Đức)**
Tư tưởng chính trị Phật giáo khuyến khích việc xây dựng một xã hội tuân thủ luật pháp và đạo
đức. Bằng cách tôn trọng và thực hiện các nguyên tắc đạo đức, chúng ta có thể tạo ra một môi
trường công bằng và an toàn cho tất cả mọi người.
**3. Nguyên Lý Bồ Đề (Giải Thoát)**
Tư tưởng chính trị Phật giáo khẳng định rằng mục tiêu cuối cùng của con người là giải thoát khỏi
sự đau khổ và sự sợ hãi. Thông qua việc phát triển tư duy và hành động có ý thức, chúng ta có thể
giải thoát mọi người khỏi chuỗi vòng luẩn quẩn của đau khổ và sự sợ hãi, đồng thời tạo điều kiện
cho sự tiến bộ và hạnh phúc trong cuộc sống. **4. Tự Do Cá Nhân và Trách Nhiệm Xã Hội**
Tư tưởng chính trị Phật giáo cũng khuyến khích sự tự do cá nhân và trách nhiệm xã hội. Mỗi người
được khuyến khích phát triển tiềm năng của mình và đóng góp vào hòa bình và hạnh phúc của xã
hội, đồng thời đảm bảo rằng sự tự do của mỗi người không làm ảnh hưởng đến sự tự do và hạnh phúc của người khác.
Trên cơ sở những nguyên lý này, tư tưởng chính trị Phật giáo hướng tới một xã hội tự do, công
bằng và hòa bình, nơi mà mọi người có thể phát triển toàn diện và tận hưởng hạnh phúc thực sự. Ý chính:
Tư tưởng chính trị Phật giáo có nguồn gốc từ triết lý Phật pháp và nhằm tạo ra một xã hội công
bằng, hòa bình và hạnh phúc cho mọi người. Nguyên lý cơ bản của tư tưởng này bao gồm
“Duyên trì” (tình thương và lòng nhân ái), “Pháp quốc” (xã hội tuân theo luật pháp và đạo
đức), và “Bồ đề” (tư duy và hành động nhằm giải thoát mọi người khỏi khổ đau và sự sợ hãi).
Đồng thời, tư tưởng chính trị Phật giáo cũng khuyến khích sự tự do cá nhân và trách nhiệm
xã hội, với sự nhất quán và hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. lOMoAR cPSD| 45619127
- Tư tưởng chính trị của Phật giáo tập trung vào việc thúc đẩy lòng từ bi, sự không bạo lực, và
nhân quả. Phật giáo coi trọng việc giảng dạy và thực hành lòng từ bi, không chỉ trong việc
đối xử với con người mà còn trong việc đối xử với môi trường và tất cả các loài sống. Tuy
nhiên, trong khi Phật giáo đề cao các giá trị này, thì Bà La Môn giáo thường có sự liên kết
mạnh mẽ với quyền lực chính trị và xã hội, thậm chí sử dụng nó như một công cụ để duy trì
và mở rộng quyền lợi của họ.
- Trong lịch sử Ấn Độ, mặc dù Phật giáo đã có một ảnh hưởng rất lớn đối với xã hội và văn
hóa,nhưng nó vẫn không thể cạnh tranh được với sự ảnh hưởng và quyền lực của Bà La Môn
giáo trong một số phương diện. Có một số nguyên nhân có thể giải thích sự thất bại của Phật
giáo trước Bà La Môn giáo:
1. Quyền lực chính trị và xã hội:
- Bà La Môn giáo thường đã được ủng hộ bởi các nhà cai trị và tầng lớp quyền lực trong xã
hội Ấn Độ, trong khi Phật giáo thường không chủ trương việc tham gia vào hoặc ủng hộ
các cuộc đấu tranh quyền lợi xã hội.
2. Cơ sở văn hóa và tôn giáo:
- Trong một số trường hợp, Bà La Môn giáo có thể đã có một sự ưu thế về mặt văn hóa và tôn
giáo trong việc thu hút và giữ chân những người theo đạo, đặc biệt là những người ở tầng lớp dân chúng.
3. Sự cạnh tranh với các triết lý khác:
Bà La Môn giáo thường có sự phát triển của các phương tiện truyền thông và phương pháp giảng
dạy hiệu quả hơn, làm cho nó có thể thu hút và giữ chân nhiều người hơn so với Phật giáo.
4. Thách thức từ chiến tranh và xung đột:
- Trong một số trường hợp, Phật giáo đã phải đối mặt với thách thức từ sự xâm lược và xung
đột, và đôi khi không thể chống lại được sự phân biệt chủng tộc hoặc tôn giáo từ các thế lực khác.
- Tổng quan, sự thất bại của Phật giáo trước Bà La Môn giáo ở Ấn Độ có thể được giải thích
qua sự kết hợp của các yếu tố chính trị, xã hội, văn hóa và tôn giáo.
Câu hỏi: Trình bày tư tưởng chính trị phật giáo ?
- Tư tưởng chính trị Phật giáo có một lịch sử phong phú và ảnh hưởng sâu rộng trong các
nền văn hóa châu Á. Tư tưởng này chủ yếu xuất phát từ Triết học Phật giáo, với những
nguyên tắc cơ bản như nhân quả, tình thương, lòng từ bi và bác ái đóng vai trò trọng yếu.
- Trong triết lý Phật giáo, nhân quả (karma) là một khái niệm quan trọng, mô tả sự liên kết
giữa hành động và kết quả. Điều này ám chỉ rằng, những gì một người làm trong quá khứ
sẽ ảnh hưởng đến tương lai của họ. Vì vậy, việc hành động đạo đức và tốt là cực kỳ quan trọng trong Phật giáo. lOMoAR cPSD| 45619127
- Tư tưởng Phật giáo cũng tập trung vào tình thương và lòng từ bi. Điều này có nghĩa là việc
yêu thương, thông cảm và giúp đỡ người khác là cốt lõi của cuộc sống. Trong lịch sử, nhiều
nhà lãnh đạo Phật giáo đã thúc đẩy những giá trị này trong việc xây dựng xã hội công bằng và hòa bình.
- Bên cạnh đó, nguyên tắc bác ái cũng rất quan trọng trong tư tưởng chính trị Phật giáo. Việc
tha thứ, khoan dung và không báo thù được coi là các phẩm chất cao quý và cần thiết để
xây dựng một cộng đồng hòa bình và nhân đạo.
- Nhiều nhà lãnh đạo Phật giáo như Mahatma Gandhi ở Ấn Độ và Dalai Lama ở Tây Tạng
đã dùng tư tưởng này để thúc đẩy phong trào dân quyền, hòa bình và tự do tôn giáo. Tư
tưởng chính trị Phật giáo không chỉ là một phần của lịch sử, mà còn là nguồn cảm hứng vĩ
đại cho những nỗ lực xây dựng một thế giới hòa bình và nhân đạo.
• Hình ảnh minh họa về Phật giáo Ấn Độ lOMoAR cPSD| 45619127
• Minh họa về hình ảnh và tượng BÀLAMÔN giáo