Vai trò của thế giới quan trong triết học Mác-Lênin | Môn Triết học Mac-Lenin & Tư tưởng Hồ Chí Minh - Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 58137911
Câu hỏi: Chứng minh vai trò thế giới quan của triết học
Mác–Lênin trong nhận thức và hoạt động thực tiễn ? 1, Thế giới quan là gì?
Thế giới quan được hiểu cơ bản chính là toàn bộ những quan niệm của con người
về thế giới, bản thân, con người và vị trí của con người trong thế giới đó. Nó đóng
vai trò định hướng đối với toàn bộ cuộc sống của con người, từ thực tiễn cho đến
hoạt động nhận thức thế giới cũng như tự nhận thức bản thân, xác định lý tưởng,
hệ giá lối sống cũng như nếp sống của mình.
a) Thành phần tạo thành TGQ: • Tri thức • Niềm tin • Lý tưởng b) Các loại TGQ : • Huyền thoại • Tôn giáo • Triết học • Khoa học
2, Chức năng thế giới quan trong triết học Mác- Lê nin
Chức năng thế giới quan là 1 trong 2 chức năng cơ bản của triết học Mác- Lênin.
Mác- Lê nin đem lại thế giới quan duy vật biện chứng, là hạt nhân của thế giới quan cộng sản.
3, Vai trò thế giới quan của triết học Mác – Lê nin trong nhận thức
và hoạt động thực tiễn
*Thế giới quan duy vật biện chứng có vai trò đặc biệt quan trọng định hướng
cho con người nhận thức đúng đắn thế giới hiện thực lOMoAR cPSD| 58137911
- Là “Cặp kính” triết học để con người xem xét, nhận thức rõ hơn về thế
giới, về sự vật hiện tượng qua nhiều góc độ nhận thức của mình. - Cơ sở
khoa học giúp con người đi sâu nhận thức bản chất tự nhiên- xã hội, mục
đích và ý nghĩa của cuộc sống.
VD: Con người nhận ra được ôi nhiễm môi trường nước là một vấn đề nghiêm
trọng khi cuộc sống của con người không thể thiếu nước. Trong khi nước ngọt chỉ
chiếm một lượng rất nhỏ trên địa cầu mà còn đang bị ô nhiễm nặng nề, các sinh
vật sống trong môi trường nước chết vì môi trường sống ô nhiễm, cơ thể bị nhiễm
vi nhựa… => nhận thức được điều này nên xã hội đã lên tiếng và có những hoạt
động thiết thực, phong trào kêu gọi mọi người chung tay làm sạch, bảo vệ nguồn nước
VD: Nhận thức được giá trị, sở thích, tính cách của bản thân mình => lựa chọn
công việc và phong cách sống phù hợp với bản thân => sống vui vẻ, tích cực, có ích cho động đồng
Chứng minh vai trò thế giới quan của triết học Mác - Leenin trong
nhận thức và hoạt động thực tiễn ? 1. Định nghĩa
Thế giới quan là khái niệm triết học chỉ hệ thống các tri thức, quan điểm, tình
cảm, niềm tin, lý tưởng xác định về thế giới và về vị trí của con người trong thế
giới đó ( hiểu ngắn gọn là hệ thống quan điểm của con người về thế giới) lOMoAR cPSD| 58137911
Triết học Mác Lenin đem lại thế giới quan duy vật biện chứng, là hạt nhân thế giới quan cộng sản 2. Nguồn gốc -
Thế giới quan xuất phát từ nhu cầu tự nhiên của con người về mặt nhận
thứclà muốn hiểu biết đến tận cùng, sâu sắc và toàn diện về mọi sự vật, hiện tượng, quá trình. -
Để tồn tại thì con người buộc phải xác định những qua điểm về toàn bộ thế
giới làm cơ sở để định hướng cho nhận thức và hành động của mình bằng trí tuệ
duy lý, kinh nghiệm và sự mẫn cảm của mình. 3. Cấu trúc
Tri thức, niềm tin, lý tưởng và tình cảm là những yếu tố cơ bản nhất cấu thành
nên thế giới quan. Trong đó, tri thức tự nó chưa thể trở thành thế giới quan.
Nó chỉ gia nhập thế giới quan khi trở thành niềm tin trong mỗi người.
Nhờ có niềm tin, tri thức mới trở thành cơ sở cho hành động của mỗi người.
Khi biến thành niềm tin, tri thức đóng vai trò động cơ, động lực tinh thần cho
hoạt động của con người, giúp con người xác định lý tưởng sống 4. Vai trò
Định hướng cho con người nhận thức đúng đắn thế giới hiện thực ->giúp con người:
Có cơ sở khoa học để nhận thức bản chất của tự nhiên, xã hội
Nhận thức được mục đích, ý nghĩa của thế giới
 Giúp hình thành quan điểm khoa học định hướng mọi hoạt động -> xác định thái
độ và cách hoạt động của mình lOMoAR cPSD| 58137911
Nâng cao vai trò tích cực, sáng tạo của con người ( TGQ đúng đắn -> nhân sinh quan tích cực)
Là cơ sở khoa học để đấu tranh với các loại TGQ duy tâm, tôn giáo, phản khoa học 5. VD
Giúp cho cán bộ, đảng viên có tầm nhìn xa, bao quát, toàn diện, tránh sa vào căn
bệnh chủ quan duy ý chí, phiến diện, ngụy biện, giáo điều……
-Thế giới quan duy vật biện chứng được coi là đỉnh cao của thế giới quan triết
học cũng như là của các loại thế giới quan đã từng có trong lịch sử vì thế giới quan
này đòi hỏi thế giới phải được xem xét dựa trên những nguyên lý về mối liên hệ
phổ biến và nguyên lý về sự phát triển. Từ đây, thế giới và con người được nhận
thức theo quan điểm toàn diện, lịch sử, cụ thể và phát triển.
-Thế giới quan duy vật biện chứng bao gồm tri thức khoa học, niềm tin khoa học và lý tưởng cách mạng. •
Tri thức trong thế giới quan duy vật biện chứng bao gồm chủ nghĩa duy vật,
phép biện chứng, các khoa học tự nhiên và khoa học xã hội. Những tri thức đó góp
phần định hướng cho con người trong hoạt động cải tạo hiện thực. •
Niềm tin khoa học có cơ sở từ những tri thức khoa học và gắn kết giữa tri
thức khoa học với hoạt động thực tiễn. Chúng giúp con người tin tưởng vào những
hành động hướng tới chân lý, xác định những mục tiêu cao cả để vươn tới. •
Lý tưởng cách mạng trong thế giới quan duy vật biện chứng là sự kết hợp
giữa tri thức khoa học và niềm tin khoa học. Nó vừa là mục tiêu cao cả mà con
nguời hướng tới, vừa là động lực thôi thúc con người hành động. Sống có lý tưởng
giúp con người vươn lên làm chủ tự nhiên, xã hội và bản thân.
VAI TRÒ CỦA THẾ GIỚI QUAN -
Thứ nhất, thế giới quan duy vật biện chứng giúp con người hình thành quan
điểm khoa học, định hướng con người nhận thức đúng đắn thế giới hiện thực, từ
đó giúp con người xác định thái độ và cách thức hoạt động của mình, nâng cao vai lOMoAR cPSD| 58137911
trò tích cực, sáng tạo của con người. Triết học Mác - Lênin làm cơ sở xác định nhân sinh quan tích cực.
Ví dụ: Khi có thế giới quan duy vật biện chứng (tổng kết thực tiễn, tổng kết lý luận, khoa học), mỗi
người sẽ hiểu đúng thế giới (tự nhiên, xã hội, con người), hiểu được sự phát triển của thế giới là do
tác động của những quy luật khách quan; con người là sản phẩm tiến hóa của giới tự nhiên... -> Giúp
con người có nhận thức khoa học về thế giới; con người là một bộ phận, sản
phẩm của giới tự nhiên... Giúp con người nhận thức thế giới và cải tạo thế giới. -
Thứ hai, thế giới quan duy vật biện chứng là cơ sở khoa học để đấu tranh với
các loại thế giới quan duy tâm, tôn giáo, phản khoa học.
Ví dụ, Khi đứng trên lập trường thế giới quan duy vật biện chứng, chúng ta có hiểu biết đúng đắn,
khoa học về thế giới -> Phê phán quan điểm của chủ nghĩa duy tâm thổi phồng, thần thánh hóa ý
thức, phê phán tôn giáo về đấng sáng tạo....; khắc phục quan điểm của chủ nghĩa duy vật siêu hình
thổi phồng vai trò của vật chất, không thấy sự tác động tích cực trở lại của ý thức...; phê phán chủ
nghĩa duy vật siêu hình (duy kinh tế) khi giải thích xã hội chỉ nhìn thấy yếu tố kinh
tế quyết định tinh thần, tư tưởng mà không thấy được vị trí, vai trò của tinh thần, tư tưởng... -
Thứ ba, thế giới quan duy vật biện chứng là hạt nhân trong hệ tư tưởng của giai cấp công nhân và
các lực lượng tiến bộ trong nhận thức và cải tạo thế giới. Chẳng hạn, hệ tư tưởng của GCCN gồm một lOMoAR cPSD| 58137911
hệ thống lý luận khoa học, trong đó thế giới quan DVBC là hạt nhân, cốt lõi nhất, khi giai cấp công
nhân và nhân dẫn lao động đứng trên lập trường thế giới quan duy vật biện
chứng, họ có nhận thức khoa học về thế giới (xã hội), cải tạo thế giới -> Theo
hướng văn minh tiến bộ... -
Thứ tư, ngoài chức năng thế giới quan, triết học Mác - Lênin thực hiện chức năng phương pháp
luận chung nhất, phổ biến nhất cho hoạt động nhận thức và thực tiễn -> Thông qua PBC DV, chủ thể
nhận thức thế giới trong mối liên hệ phổ biến (cái riêng và cái chung...), trong sự vận động, biến đổi,
phát triển không ngừng (lượng đối chất đổi...); tuân thủ các nguyên tắc PPL như khách quan, toàn diện..
Câu hỏi: Chứng minh vai trò thế giới quan của triết học Mác–Lênin
trong nhận thức và hoạt động thực tiễn ? 1,Thế giới quan là gì?
Thế giới quan được hiểu cơ bản chính là toàn bộ những quan niệm của con người
về thế giới, bản thân, con người và vị trí của con người trong thế giới đó. Nó đóng
vai trò định hướng đối với toàn bộ cuộc sống của con người, từ thực tiễn cho đến
hoạt động nhận thức thế giới cũng như tự nhận thức bản thân, xác định lý tưởng,
hệ giá lối sống cũng như nếp sống của mình.
2, Chức năng thế giới quan trong triết học Mác- Lê nin lOMoAR cPSD| 58137911
Chức năng thế giới quan là 1 trong 2 chức năng cơ bản của triết học Mác- Lênin.
Mác- Lê nin đem lại thế giới quan duy vật biện chứng, là hạt nhân của thế giới quan cộng sản.
3, Vai trò thế giới quan của triết học Mác – Lê nin trong nhận thức và hoạt động thực tiễn
Thế giới quan duy vật biện chứng có vai trò đặc biệt quan trọng định
hướng cho con người nhận thức đúng đắn thế giới hiện thực - Là “Cặp
kính” triết học để con người xem xét, nhận thức rõ hơn về thế giới, về
sự vật hiện tượng qua nhiều góc độ nhận thức của mình. - Cơ sở khoa
học giúp con người đi sâu nhận thức bản chất tự nhiên- xã hội, mục đích
và ý nghĩa của cuộc sống.
Vd: Con người nhận ra được ôi nhiễm môi trường nước là một vấn đề nghiêm
trọng khi cuộc sống của con người không thể thiếu nước. Trong khi nước ngọt chỉ
chiếm một lượng rất nhỏ trên địa cầu mà còn đang bị ô nhiễm nặng nề, các sinh
vật sống trong môi trường nước chết vì môi trường sống ô nhiễm, cơ thể bị nhiễm
vi nhựa… => nhận thức được điều này nên xã hội đã lên tiếng và có những hoạt
động thiết thực, phong trào kêu gọi mọi người chung tay làm sạch, bảo vệ nguồn nước
Vd: Nhận thức được giá trị, sở thích, tính cách của bản thân mình => lựa chọn công
việc và phong cách sống phù hợp với bản thân => sống vui vẻ, tích cực, có ích cho động đồng
Thế giới quan duy vật biện chứng giúp con người hình thành quan điểm khoa
học định hướng mọi hoạt động, từ đó xác định thái độ và cả cách thức hoạt động của mình lOMoAR cPSD| 58137911 -
Theo quan điểm này , con người không chỉ là một đối tượng quan sát
sự vật hiện tượng mà còn là người sáng tạo ,tạo ra những sảm phẩm ,đồng
thời cũng chịu ảnh hưởng sảm phẩm mà mình tạo ra .Thế giới không chỉ là
bên ngoài mà nó gắn liền với ý thức và hoạt động của con người
Vd: Bệnh tật phải chữa ở bệnh viện, không thể dùng các biện pháp tâm linh hay các
bài thuốc dân gian chưa được kiểm nghiệm để chữa bách bệnh => Thúc đẩy người
dân vùng sâu vùng xa đến cơ sở y tế khám chữa bệnh
Thế giới quan duy vật biện chứng nâng cao vai trò tích cực sáng tạo của con người -
Các khoa học đều góp phần hình thành thế giới quan đúng đắn, trong
đó thế giới quan triết học là hạt nhân lí luận của thế giới quan, làm cho thế
giới quan của con người phát triển như một quá trình tự giác. -
Khi nhân loại có thế giới quan đúng đắn thì nhân sinh quan trở nên
tích cực, trình độ phát triển của thế giới trở nên mạnh mẽ hơn
Vd: một tương lai rộng mở hơn trong điều kiên xã hội như hiện nay muốn có một
cộng việc tốt, một nguồn thu nhập tốt ta phải dựa vào yếu tố nội tại chính là năng
lực của chúng ta thôi thúc chúng ta làm việc vì mục tiêu của bản thân Thế giới
quan duy vật biện chứng có vai trò là cơ sở khoa học để đấu tranh với các loại thế
giới quan duy tâm, tôn giáo, phản khoa học - Với bản chất khoa học và cách mạng,
thế giới quan duy vật biện chứng là hạt nhân của hệ tư tưởng của giai cấp công
nhân và các lực lượng tiến bộ, cách mạng; là cơ sở lý luận trong cuộc đấu tranh
với các tư tưởng phản cách mạng, phản khoa học
Vd: Con người tiến hóa từ loài vượn cổ không phải do thế lực tâm linh tạo ra =>
Chống lại những giáo phái tà giáo như Hội Thánh Đức Chúa Trời