Vận dụng nguyên tắc toàn diện vào công cuộc đổi mới nước ta hiện nay ôn Chủ nghĩa xã hội và khoa học | Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

lOMoAR cPSD| 46672053
VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC TOÀN DIỆN VÀO CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI NƯỚC TA HIỆN NAY
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA NGUYÊN TẮC TOÀN DIỆN
*Định nghĩa
Nguyên tắc toàn diện trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn
là một trong những nguyên tắc phương pháp luận cơ bản, quan trọng của phép biện chứng duy vật.
Nguyên tắc toàn diện đòi hỏi, muốn nhận thức được bản chất của sự vật,
hiện tượng chúng ta phải xem xét sự tồn tại của nó trong mối liên hệ qua lại giữa
các bộ phận, yếu tố, thuộc tính khác nhau trong tính chỉnh thể của sự vật, hiện
tượng ấy và trong mối liên hệ qua lại giữa sự vật, hiện tượng đó với sự vật hiện
tượng khác; tránh cách xem xét phiến diện, một chiều.
Nguyên tắc toàn diện đòi hỏi phải xem xét: đánh giá từng mặt, từng mối
liên hệ, và phải nắm được đâu là mối liên hệ chủ yếu, bản chất quy định sự vận
động, phát triển của sự vật, hiện tượng; tránh chủ nghĩa chiết trung, kết hợp vô
nguyên tắc các mối liên hệ; tránh sai lầm của thuật nguy biện, coi cái cơ bản
thành cái không cơ bản, không bản chất thành bản chất hoặc ngược lại, dẫn đến
sự nhận thức sai lệch, xuyên tạc bản chất sự vật, hiện tượng.
Nguyên tắc toàn diện là một phần của nguyên lý mối quan hệ phổ biến nên
cũng có những tính chất của nguyên lý này là khách quan và phổ biến.
*Nguyên tắc toàn diện trong hoạt động nhận thức và thực tiễn
Nguyên tắc toàn diện trong hoạt động nhận thức
Phát hiện nhiều mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm, tính chất, yếu
tố, mặt,…) đang chi phối sự tồn tại của bản thân sự vật. Sẽ xem xét được sự vật
từ nhiều góc độ, từ nhiều phương diện.
Xác định được những mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm, tính chất,
yếu tố, mặt,…) nào là bên trong, cơ bản, tất nhiên, ổn định…; còn những mối liên
hệ, quan hệ (hay những đặc điểm, tính chất, yếu tố, mặt,…) nào là bên ngoài,
không cơ bản, ngẫu nhiên, không ổn định…;
Từ những mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm, tính chất, yếu tố,
mặt…) bên trong, cơ bản, tất nhiên, ổn định…sẽ lý giải được những mối liên hệ, lOMoAR cPSD| 46672053
quan hệ (hay những đặc điểm, tính chất, yếu tố, mặt…) còn lại. Qua đó, xây dựng
một hình ảnh về sự vật như sự thống nhất các mối quan hệ, liên hệ (hay những
đặc điểm, tính chất, yếu tố, mặt…), phát hiện ra quy luật (bản chất) của nó.
Đánh giá đúng vai trò của từng mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm,
tính chất, yếu tố, mặt,…) chi phối sự vật.
Nguyên tắc toàn diện trong hoạt động thực tiễn
Thông qua hoạt động thực tiễn, sử dụng đồng bộ nhiều công cụ, phương
tiện, biện pháp thích hợp (mà trước hết là những công cụ, phương tiện, biện
pháp vật chất) để biến đổi những mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm, tính
chất, yếu tố, mặt…) của bản thân sự vật, đặc biệt là những mối liên hệ, quan hệ
(…) bên trong, cơ bản, tất nhiên, quan trọng… của nó.
Nắm vững sự chuyển hóa các mối liên hệ, quan hệ (hay những đặc điểm,
tính chất, yếu tố, mặt…) của bản thân sự vật, kịp thời sự dụng các công cụ,
phương tiện, biện pháp bổ sung để phát huy hay hạn chế sự tác động của chúng,
nhằm lèo lái sự vật vận động, phát triển theo đúng quy luật và hợp lợi ích chúng
ta. Quán triệt và vận dụng sáng tạo nguyên tắc toàn diện sẽ giúp chủ thể khắc
phục được chủ nghĩa phiến diện, chủ nghĩa chiết trung, chủ nghĩa ngụy biện…
trong hoạt động thực tiễn và nhận thức của chính mình.
Sai lầm nếu không tông trọng nguyên tắc toàn diện
Chủ nghĩa phiến diện là cách xem xét chỉ thấy một mặt, một mối quan hệ,
tính chất nào đó mà không thấy được nhiều mặt, nhiều mối quan hệ, nhiều tính
chất của sự vật; chỉ xem xét sự vật ở một góc độ hay từ một phương diện nào đó mà thôi.
Chủ nghĩa chiết trung là cách xem xét chỉ chú ý đến nhiều mặt, nhiều mối
liên hệ của sự vật nhưng không rút ra được mặt bản chất, không thấy được mội
liên hệ cơ bản của sự vật; mà coi chúng như nhau, kết hợp chúng một cách vô nguyên tắc, tùy tiện.
Chủ nghĩa ngụy biện là cách xem xét qua đó đánh tráo cái cơ bản với cái
không cơ bản, cái chủ yếu với cái thứ yếu,… hay ngược lại nhằm đạt được mục
đích hay lợi ích của mình một cách tinh vi. lOMoAR cPSD| 46672053
Ngoài ra nếu không tôn trọng nguyên tắc toàn diện ta sẽ dễ sa vào chủ
nghĩa bình quân, quan điểm dàn đều, tức không thấy được trọng tâm, trọng
điểm, điều cốt lõi trong cuộc sống vô cũng phức tạp.
VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC TOÀN DIỆN VÀO CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI Ở NƯỚC TA HIỆN NAY.
Vận dụng của Đảng
Trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước, Đảng ta quán triệt thực
hiện nguyên tắc toàn diện, tuy nhiên chúng ta không thực hiện rập khuôn mà có
sự kết hợp chặt chẽ giữa “chính sách dàn đều” và “chính sách trọng điểm”. Đảng
Cộng sản Việt Nam đã xác định cần phải đổi mới toàn diện các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Chú trọng tăng trưởng kinh tế đi liền với thực hiện công bằng xã hội, giải
quyết những vấn đề của xã hội;
Đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa, đi tới bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.
Vừa chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, vừa đảm bảo độc lập, tự chủ, an
ninh quốc phòng…trong đó xác định phát triển kinh tế là trọng tâm.
Về mặt kinh tế:
Ngay trong việc phát triển kinh tế, quan điểm toàn diện cũng được Đảng
ta áp dụng thể hiện cụ thể ở việc thực hiện phát triển chính sách kinh tế nhiều
thành phần có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Cụ thể là Nhà nước vẫn thừa nhận vai trò tích cực của các thành phần kinh
tế khác cũng như thừa nhận sự tồn tại của hình thức sở hữu tư nhân. Tuy nhiên,
trong đó Đảng ta vẫn đặc biệt nhấn mạnh và coi trọng hình thức sở hữu công
cộng với vai trò chủ đạo là thành phần kinh tế quốc doanh trong cơ chế thị trường.
Giai đoạn hiện nay, Đảng và nhà nước ta vẫn tuân thủ nguyên tắc trên song
song đó là sàng lọc, lựa chọn và giữ nguyên các tập đoàn quốc doanh kinh
doanh có hiệu quả đồng thời xóa bỏ các tập đoàn, doanh nghiệp quốc doanh làm
ăn kém hiệu quả gây hệ lụy xấu cho toàn bộ nền kinh tế. lOMoAR cPSD| 46672053
Về chính trị:
Đổi mới về tư duy Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã
khẳng định: “Xét trên tổng thể, Đảng ta bắt đầu công cuộc đổi mới từ đổi mới về
tư duy chính trị trong việc hoạch định đường lối và chính sách đối nội, đối ngoại.
Không có sự đổi mới đó thì không có mọi sự đổi mới khác. Song, Đảng ta đã đúng
khi tập trung trước hết vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới kinh tế,
khắc phục khủng hoảng kinh tế – xã hội, tạo điều kiện cần thiết về vật chất và
tinh thần để giữ vững ổn định chính trị, xây dựng và củng cố niềm tin của nhân
dân, tạo thuận lợi để đổi mới các mặt khác nhau của đời sống xã hội”.
Ngày càng hoàn thiện cơ chế Đảng lãnh đạo: Đảng cộng sản Việt Nam xác
định phải ngày càng hoàn thiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, phát
huy quyền làm chủ của nhân dân, nâng cao năng lực lãnh đạo và năng lực tổ chức
thực tiễn của Đảng, Nhà nước phải được xây dựng thành Nhà nước pháp quyền
của dân, do dân, vì dân, quản lý xã hội bằng pháp luật. Nước ta đã và đang xây
dựng một nền hành chính nhà nước dân chủ, trong sạch, vững mạnh, từng bước
hiện đại hóa xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực.
Đổi mới chính trị thể hiện ở đổi mới tổ chức, đổi mới bộ máy, phân cấp
lãnh đạo của Đảng, dân chủ hóa trước hết từ trong Đảng. Đổi mới chính trị, tạo
điều kiện cho đổi mới kinh tế. Khi đường lối chính trị, thiết chế chính trị được đổi
mới phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế thì chính trị trở thành định hướng
cho phát triển kinh tế. Đồng thời tạo môi trường phát triển về an ninh trật tự để
phát triển kinh tế và chính trị còn đóng vai trò can thiệp điều tiết, khắc phục
những mặt trái do đổi mới kinh tế đưa đến.
Tăng cường quốc phòng an ninh: bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền,
thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ bảo vệ an ninh quốc gia trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa.
Về văn hóa, xã hội:
Đảng ta coi nguồn lực con người là quý báu nhất, có vai trò quyết định
đối với sự phát triển của đất nước. Xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Đảng ta chủ trương giải quyết tốt các vấn đề xã hội: Cùng với sự đẩy
mạnh phát triển kinh tế, chính trị, Đảng ta chủ trương giải quyết tốt các vấn đề
xã hội coi đây là một hướng chiến lược thể hiện bản chất ưu việt của chế độ ta. lOMoAR cPSD| 46672053
Phát triển giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ xây dựng nền văn
hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Bên cạnh đó, gắn kết tăng trưởng kinh tế với nâng cao chất lượng cuộc
sống, phát triển y tế, giáo dục.
ĐỀ XUẤT PHƯƠNG HƯỚNG ĐỔI MỚI ĐẤT NƯỚC.
Tạo lập tính đồng bộ các yếu tố của nền kinh tế. Vận dụng quan điểm toàn
diện đồng bộ các yếu tố của thị lao động, thị trường hàng hóa và dịch vụ, thị
trường vốn, thì tường bất động sản, thị trường nhà ở, thị trường đất đai,…là yếu
tố cần thiết để thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển. Bên cạnh đó, còn phải
hoàn chỉnh đồng bộ và toàn diện hệ thống các công cụ quản lý thị trường xã hội
chủ nghĩa. Văn kiện Đại hội VIII của Đảng chỉ rõ: Nhà nước quản lý thị trường
bằng pháp luật, kế hoạch, cơ chế, chính sách các đòn bẩy kinh tế và bằng các
nguồn lực của khu vực kinh tế Nhà nước. Hệ thống các công cụ được Đảng và
Nhà nước chỉ ra là: Các công cụ pháp luật là đảm bảo môi trường pháp lý, môi
trường kinh doanh cho mọi thành phần kinh tế phát triển; công cụ kế hoạch; các
công cụ chính sách (CS tiền tệ, CS tài chính..); các công cụ khác (thông tin, truyên
truyền dự trữ của Nhà nước, sức mạnh của doanh nghiệp Nhà nước,…). Hàng
loạt các công cụ này không thể bỏ qua bất cứ công cụ nào, nếu thiếu đi một trong
những công cụ trên thì hậu quả không lường sẽ xảy ra.
Phải triệt để thực hiện dân chủ, theo đó phải triển khai và thực hiện đồng
bộ: thực sự tôn trọng các quyền tự do báo chí, quyền bình đẳng trước pháp luật;
Triệt để tôn trọng nguyên tắc “Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất”; Đảm
bảo có hệ thống tòa án độc lập là sự phân quyền vô cùng quan trọng; Tạo cơ chế
công khai, minh bạch, thực sự dân chủ. Nếu bồn điểm nêu trên được thực hiện,
dân chúng sẽ tin tưởng ở Đảng Cộng sản, tin tưởng ở người lãnh đạo và hy vọng
về một đất nước tốt đẹp hơn.
Chú trọng xây dựng văn hóa trong đảng, nhất là phong cách văn hóa lãnh
đạo, văn hóa quản lý; trong đó, trước hết cán bộ, công chức phải là những người
làm gương, đi đầu; chống những hiện tượng phản văn hóa, phi văn hóa. Đa dạng
hóa các hình thức hoạt động để thu hút toàn dân tham gia phong trào” Toàn dân
đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, chú trọng chất lượng, không chạy theo
phong trào, hình thức. Tiếp tục đầu tư các thiết chế văn hóa, phát huy hiệu quả
sử dụng phục vụ trong cộng đồng dân cư. Quan tâm xây dựng lối sống lành mạnh,
có văn hóa, có lý tưởng trong thanh, thiếu niên. lOMoAR cPSD| 46672053
Kết luận: Như vậy, nguyên tắc toàn diện trong hoạt động nhận thức và
hoạt động thực tiễn là một trong những nguyên tắc phương pháp luận cơ bản,
quan trọng của phép biện chứng duy vật. Qua đó, Đảng và nhà nước đa vận dụng
nguyên tắc này một cách linh hoạt vào công cuộc đổi mới đất nước trong mọi
mặt kinh tế, văn hóa, chính trị. Từ đó đề xuất thêm phương hướng đổi mới đất nước.