Xuất nhập khẩu ở Việt Nam - Báo cáo bài tập nhóm môn Kinh tế vĩ mô | Trường Đại học Đồng Tháp

B Ộ GIÁO D C Ụ VÀ ĐÀO T O Ạ TR N ƯỜ G ĐẠI H C Ọ Đ N Ồ G THÁP ---------- BÀI TẬP NHÓM
CHỦ ĐỀ: Xuất nhập khẩu ở Việt Nam Môn: Kinh tế vĩ mô Lớp HP: EC4002-FR01 HỌ VÀ TÊN + MSSV
1. Nguyễn Hoàng Lâm - 0023412139
2. Trương Minh Tiến - 0023412307
3. Trần Huyền Linh - 0023412395
4. Đỗ Thị Kim Ngân - 0023412875 2
Câu 1: Cho biết khi một quốc gia thực hiện chính sách phá giá đồng tiền của
họ, điều đó ảnh hưởng đến xuất khẩu như thế nào? Ví dụ?
Khi một quốc gia thực hiện chính sách phá giá đồng tiền, điều này sẽ có những tác
động sau đối với hoạt động xuất khẩu:
1. Tăng tính cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu:
- Khi đồng tiền bị phá giá, giá trị nội tệ sẽ giảm so với ngoại tệ. Điều này khiến
hàng hóa xuất khẩu của quốc gia trở nên rẻ hơn so với hàng hóa của các đối thủ
cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
- Ví dụ: Nếu Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ, hàng hóa xuất khẩu của Trung
Quốc sẽ trở nên rẻ hơn so với hàng hóa của các nước khác, giúp tăng sức cạnh
tranh của hàng Trung Quốc trên thị trường thế giới.
2. Tăng lượng hàng hóa xuất khẩu:
- Với giá rẻ hơn, nhu cầu về hàng hóa xuất khẩu của quốc gia sẽ tăng lên, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu.
- Ví dụ: Khi Nhật Bản phá giá đồng Yên, hàng hóa xuất khẩu của Nhật Bản sẽ trở
nên hấp dẫn hơn, giúp tăng lượng hàng hóa xuất khẩu.
3. Cải thiện cán cân thương mại:
- Việc tăng lượng hàng hóa xuất khẩu sẽ giúp cải thiện cán cân thương mại, giảm
thâm hụt thương mại của quốc gia.
- Ví dụ: Khi Ấn Độ phá giá đồng Rupee, điều này sẽ thúc đẩy xuất khẩu và giúp
Ấn Độ cải thiện cán cân thương mại.
Tóm lại, chính sách phá giá đồng tiền sẽ giúp tăng tính cạnh tranh của hàng hóa
xuất khẩu, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu và cải thiện cán cân thương mại của quốc gia.
Bên cạnh những tác động tích cực, việc phá giá đồng tiền cũng có thể gây ra những
tác động tiêu cực đối với hoạt động xuất khẩu của một quốc gia, bao gồm: 3
1. Phản ứng bảo hộ từ các đối tác thương mại:
- Các nước nhập khẩu có thể áp dụng các biện pháp bảo hộ như áp thuế chống bán
phá giá, hạn ngạch nhập khẩu để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước.
- Ví dụ: Khi Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ, các nước như Mỹ, EU có thể
áp dụng các biện pháp bảo hộ đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc.
2. Gia tăng chi phí sản xuất:
- Việc phá giá đồng tiền sẽ làm tăng giá nguyên vật liệu, máy móc thiết bị nhập
khẩu, gia tăng chi phí sản xuất hàng hóa xuất khẩu.
- Ví dụ: Khi Nga phá giá đồng Rúp, các doanh nghiệp Nga sẽ phải chịu chi phí cao
hơn cho các thiết bị, linh kiện nhập khẩu, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh.
3. Giảm lợi nhuận của doanh nghiệp xuất khẩu:
- Mặc dù giá hàng hóa xuất khẩu rẻ hơn, nhưng lợi nhuận của doanh nghiệp có thể
bị thu hẹp do chi phí sản xuất tăng.
- Ví dụ: Khi Việt Nam phá giá đồng Đồng, lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất
khẩu có thể bị ảnh hưởng do chi phí nguyên vật liệu nhập khẩu tăng
VD: cho hậu quả của việc phá giá đồng tiền của Ai Cập
- Đồng bảng Ai Cập lao dốc sau quyết định cho phép tỷ giá hối đoái được ấn định theo thị trường
- Ngày 6/3, Ngân hàng Trung ương Ai Cập thông báo sẽ cho phép tỷ giá hối
đoái được ấn định theo thị trường. Chỉ trong vài phút, đồng bảng Ai Cập
(EGP) mất hơn 33% giá trị, giao dịch ở mức kỷ lục 49,15 EGP/1 USD.
- Trước đó, tỷ giá thị trường song song (chợ đen) đã tăng lên mức 70 EGP/1
USD vào đầu năm nay, khiến giá tiêu dùng tăng vọt tại quốc gia phụ thuộc
vào nhập khẩu. Lạm phát tại Ai Cập hiện ở mức cao, với kỷ lục gần 40%
vào tháng 8 năm ngoái. Ngân hàng Trung ương Ai Cập vừa quyết định cho 4
phép tỷ giá hối đoái được ấn định theo thị trường, khiến đồng bảng Ai Cập
(EGP) mất hơn 33% giá trị chỉ trong vài phút.
- Lý giải cho quyết định này, cơ quan này cho biết đây là nỗ lực nhằm đẩy
nhanh quá trình thắt chặt tiền tệ, qua đó đẩy mạnh quá trình hạ nhiệt lạm
phát và đảm bảo giảm tỷ lệ lạm phát cơ bản. Hiện nay, Ai Cập đang đàm
phán với IMF về việc tăng giá trị khoản vay 3 tỷ USD, trong đó tỷ giá hối
đoái linh hoạt và chính sách tiền tệ thắt chặt là hai trong số những điều kiện.
- Tuy nhiên, quyết định này sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống của
người dân Ai Cập, khi khoảng 75% dân số nước này đang sống dưới hoặc ở đúng mức nghèo
Câu 2: Xuất khẩu của Việt Nam thế mạnh là gì? Những hạn chế nào còn tồn tại?
Thế mạnh của Việt Nam :
- Việt Nam là một nền kinh tế rất mở, với hoạt động xuất nhập khẩu đóng vai trò quan trọng.
- Trong những năm gần đây, Việt Nam luôn duy trì được cán cân thương mại thặng
dư, nhờ vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của kim ngạch xuất khẩu.
- Năm 2021, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 668,5 tỷ USD,
trong đó xuất khẩu đạt 336,3 tỷ USD.
- Tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA): Việt Nam đã ký kết nhiều FTA
mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn.
- Xuất khẩu chủ yếu là các mặt hàng công nghiệp chế biến, chế tạo như điện thoại,
máy tính, dệt may, giày dép, đồ gỗ, điện tử, máy móc thiết bị.
- Các sản phẩm này có giá cả cạnh tranh, chất lượng ngày càng được cải thiện. 5
- Và đặc biệt hơn xuất khẩu là động lực tăng trưởng quan trọng, góp phần tạo việc
làm, thu nhập cho người lao động.
- Chi phí lao động tại Việt Nam thấp hơn nhiều so với các nước phát triển, giúp gia
tăng sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu.
Hạn chế của xuất khẩu Việt Nam:
- Phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu:
+ Nhiều ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu.
+ Điều này ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm và tính cạnh tranh.
- Chất lượng và thương hiệu chưa cao:
+ Một số sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam vẫn chưa đạt được chất lượng và
thương hiệu như mong muốn.
+ Điều này hạn chế khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
- Tập trung vào các thị trường truyền thống:
+ Xuất khẩu của Việt Nam vẫn chủ yếu hướng đến các thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Trung Quốc.
+ Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu còn hạn chế.
- Hạ tầng logistics chưa hoàn thiện:
+ Hệ thống giao thông, cảng biển, kho bãi, công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế,
ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu.
- Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp còn hạn chế:
+ Nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn yếu về công nghệ, quản trị, marketing, tiếp cận thị trường.
Câu 3: Các cuộc xung đột xảy ra trên thế giới ảnh hưởng như thế nào đến
xuất nhập khẩu của Việt Nam. 6
- Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc đe dọa đến xuất khẩu của Việt Nam.
Với nền kinh tế mở lớn và phụ thuộc vào thương mại, Việt Nam sẽ chịu tác động
kép. Hàng hóa Trung Quốc bị hạn chế vào Mỹ có thể tràn vào Việt Nam, gây sức
ép cạnh tranh. Ngược lại, xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc cũng sẽ khó khăn
hơn. Ngoài ra, còn có những lo ngại về khả năng Trung Quốc lắp ráp sản phẩm và
dán nhãn “Made in Việt Nam” để tránh thuế của Mỹ. Nếu Việt Nam không kiểm
soát chặt chẽ vấn đề này, rất có thể Mỹ sẽ áp dụng những biện pháp trừng phạt
tương tự như đối với Trung Quốc.
- Mặc dù Việt Nam và Trung Quốc có cơ cấu hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ
giống nhau, nhưng điều này không có nghĩa là hàng hóa Việt Nam có thể dễ dàng
thay thế hàng hóa Trung Quốc tại thị trường Hoa Kỳ. Lý do là Trung Quốc có các
nhà sản xuất lớn và lợi thế cạnh tranh về chi phí. Khi thị trường Mỹ gặp khó khăn,
các công ty Trung Quốc sẽ chuyển thị trường xuất khẩu sang các nước khác, bao
gồm cả Việt Nam. Vào thời điểm đó, các công ty Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự
cạnh tranh trực tiếp từ các công ty Trung Quốc, bao gồm không chỉ thị trường xuất
khẩu, mà cả thị trường nội địa. Ngoài ra, chuỗi cung ứng xuyên biên giới sẽ bị lung
lay nếu Hoa Kỳ áp dụng thuế quan đối với Trung Quốc rộng rãi hơn.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, bởi vì
Trung Quốc phải tập trung tiêu thụ hàng hóa nội địa. Cuộc chiến thương mại Trung
- Mỹ trực tiếp gây ra sự suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu và gây ra sự gia
tăng trong chủ nghĩa bảo hộ thương mại, ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế mở của
Việt Nam. Theo thống kê, xuất khẩu các sản phẩm điện tử, điện thoại di động, máy
tính, thủy sản và nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm
2019 cho thấy xu hướng giảm. Trong số đó, giá trị xuất khẩu của điện thoại di
động và thủy sản giảm lần lượt 62,3% và 31,5%
- Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế
Việt Nam, mà còn tác động mạnh đến thị trường tài chính - tiền tệ. Trên thị trường
chứng khoán, sau khi đạt đỉnh vào tháng 4/2018, chỉ số liên tục giảm điểm do nhà 7
đầu tư nước ngoài rút vốn ròng, bất chấp nền kinh tế trong nước vẫn tăng trưởng
ổn định. Chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, khối ngoại đã bán ròng gần 1.700 tỷ
đồng. Dự báo tình trạng này sẽ còn tiếp diễn, khi các nhà đầu tư hoãn lại các dự án
do lo ngại chiến tranh thương mại kéo dài.
- TTCK Việt Nam còn chịu tác động từ các yếu tố khác như việc Cục Dự trữ Liên
bang Mỹ (FED) tăng lãi suất và các quỹ đầu tư quốc gia (SWF) bán bớt đầu tư tại
các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam. Trên thị trường ngoại hối, đồng
VND liên tục tăng giá so với NDT nhưng mất giá so với USD, biến động tỷ giá
tăng mạnh, đặc biệt trong tháng 7 và đầu tháng 8/2018 khi căng thẳng thương mại
Mỹ - Trung leo thang. Tỷ giá VND/USD dự báo sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng gián tiếp
bởi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, do đồng USD tiếp tục tăng mạnh, dòng
vốn đầu tư nước ngoài có nguy cơ rút vốn, và Trung Quốc liên tục phá giá đồng NDT. 8