Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
Chiếc thuyền ngoài xa là một tác phẩm truyện ngắn của tác giả Nguyễn Minh
Châu. Tác phẩm có thể được kể ngắn gọn như sau:
Nhiếp ảnh gia Phùng đã về vùng biển miền Trung để có thể chụp được một bức
ảnh xuất sắc cho cuốn lịch năm sau, đây chính là yêu cầu của Trưởng phòng
nơi anh đang công tác. Phùng đã chọn nơi anh từng chiến đấu để vừa chụp ảnh,
vừa nhớ lại những kĩ niệm xưa. Sau bao nhiêu ngày phục kích tại vùng biển
thân thương, người nghệ sĩ cũng đã chộp được một khoảnh khắc mà đối với
anh là vô cùng đắt giá, đó chính là bức ảnh một con thuyền ngoài khơi xa đang
ẩn hiện giữa biển mờ sương. Nhưng đằng sau bức ảnh này, là cả một câu
chuyện còn tiếp tục. Khi chiếc thuyền vào bờ, nhiếp ảnh Phùng đã vô cùng
kinh ngạc khi tận mắt chứng kiến cảnh một người chồng vũ phu đang có hành
vi đánh đập vợ mình vô cùng dã man, đứa con của hai vợ chồng vì muốn bảo
vệ mẹ đã đánh lại người cha.Và Phùng đã không chần chừ ra tay can thiệp để
giải thoát cho người vợ.
Sau đó, Phùng nhờ chánh án Đẩu là người đồng đội của anh mời người đán bà
hàng chài đến tòa án huyện nhằm giúp đỡ và bảo vệ người đàn bà để có thể
thoát khỏi cảnh sống với người chồng vũ phu này. Nhưng khi nghe chị kể câu
chuyện về cuộc đời mình, tại sao lại cố gắng sống với người chồng vũ phu trên,
từ chối sự giúp đỡ của Đẩu và Phùng. Hai người như hiểu ra được hoàn cảnh
và cuộc đời của người đàn bà bất hạnh.
Phùng trở về cơ quan, rời xa vùng biển và có trong tay khá nhiều ảnh, anh đã
chọn được tấm ảnh ưng ý cho bộ lịch tĩnh vật về thuyền và biển năm sau. Mỗi
lần anh đứng và ngắm tấm ảnh, người nghệ sĩ Phùng lại nhớ đến cảnh chiều
hôm đó, thấy hiện lên cái màu hồng của sương mai, và khi nhìn lâu hơn, anh
như thấy được hình ảnh người đàn bà nghèo khổ, lam lũ đó đang bước ra từ bức tranh.
Đọc tác phẩm chiếc thuyền ngoài xa ta có nhiều cung bậc cảm xúc. Trước hết
Chiếc thuyền ngoài xa chính là một biểu tượng của nghệ thuật, đó chính là một
nghệ thuật đạt tới sự toàn mĩ và thánh thiện, khi nhìn vào chiêm ngưỡng nó,
người nghệ sĩ cảm thấy tâm hồn mình được yên bình.
Chiếc thuyền ở ngoài xa thanh bình là thế, nhưng đến khi về gần với bờ, nó lại
giống như một cuộc đời đầy lam lũ và khó nhọc. Nó chứa đựng trong đó là sự
éo le, trái ngang và một nghịch lí của cuộc sống.
Chiếc thuyền nghệ thuật trong bức ảnh là ở ngoài xa nhưng chiếc thuyền cuộc
đời lại rất gần. Người nghệ sĩ nhất định phải yêu nghệ thuật, phải khám phá
thưởng thức được những vẻ đẹp đích thực của nghệ thuật thì cũng cần biết
được những mảnh cuộc đời, những sự thật của cuộc sống này. Nhan đề chiếc
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
thuyền ngoài xa là một ẩn dụ về mối quan hệ gần gũi giữa nghệ thuật và cuộc sống.
Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa Bài mẫu 1 a. Nghĩa tả thực.
Chiếc thuyền là biểu tượng của bức tranh thiên nhiên đẹp và cuộc sống sinh
hoạt của người dân làng chài “Trước mặt tôi là một bức tranh mực tàu của một
danh họa thời cổ. Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù
trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài
bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum
khum,đang hướng mặt vào bờ.” Chiếc thuyền ngoài xa
b. Nghĩa biểu tượng:
- Là một ẩn dụ về mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật. Đó là chiếc thuyền
có thật trong cuộc đời, là không gian sinh sống của gia đình người hàng chài.
Cuộc sống gia đình;đông con, khó kiếm ăn,cuộc sống túng quẫn là nguyên
nhân làm cho người chồng trở nên cục cằn, thô lỗ và biến vợ thành đối tượng
của những trận đòn. Những cảnh tượng đó,những thân phận đó nếu nhìn từ
xa,ở ngoài xa thì sẽ không thấy được.
- Vì ngoài xa nên con thuyền mới cô đơn. Đó là sự đơn độc của con thuyền
nghệ thuật trên đại dương cuộc sống, đơn độc của con người trong cuộc đời.
Chính sự thiếu gần gũi, sẻ chia ấy là nguyên nhân của sự bế tắc và lầm lạc.
Phùng đã chụp được chiếc thuyền ngoài xa trong sương sớm – một vẻ đẹp thực
đơn giản và toàn bích, một chân lí của sự toàn diện. Nhưng khi chiếc thuyền
đâm thẳng vào bờ, chứng kiến cảnh đánh đập vợ của người đàn ông kia, anh đã
kinh ngạc và vứt chiếc máy ảnh xuống đất. Anh nhận ra rằng, vẻ đẹp ở ngoài
xa kia cũng ẩn chứa nhiều oái oăm, ngang trái và nghịch lí. Nếu không đến gần
thì chẳng bao giờ anh nhận ra xa và gần, bên ngoài và sâu thẳm… đó cũng là
cách nhìn, cách tiếp cận của nghệ thuật chân chính.
=> Sự đối lập giữa cuộc đời và nghệ thuật. Nó giúp nghệ sĩ phùng giác ngộ
được nhiều điều như: Phải nhìn nhận cuộc đời với nhiều chiều khác nhau và
phải đem nghệ thuật gắn với cuộc đời hơn. Bài mẫu 2
“Chiếc thuyền ngoài xa” là một nhan đề mang tính biểu tượng, hé mở tình
huống truyện, thể hiện chủ đề của tác phẩm. Nhan đề bao gồm đối tượng quan
sát là “Chiếc thuyền", cự li quan sát là “ngoài xa”, người quan sát là nghệ sỹ
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
nhiếp ảnh Phùng. Cùng một người quan sát, cùng một đối tượng quan sát,
nhưng ở các cự li khác nhau sẽ cho những kết quả khác nhau, dẫn đến nhận thức khác nhau.
Chiếc thuyền ngoài xa xuất hiện trong truyện ngắn trước hết hướng người đọc
về một hình ảnh tuyệt đẹp, đó là con thuyền thu lưới trong biển sớm mờ sương,
nó toàn bích như “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”. Vẻ đẹp ấy
khiến cho người nghệ sỹ bối rối, xúc động, cảm thấy “khám phá thấy chân lí
của cái toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”.
Nhưng khi con thuyền tới gần, phía sau vẻ đẹp toàn bích ấy là bao ngang trái,
đau khổ, phũ phàng. Cuộc sống của những người dân chài bị giam cầm bởi đói
nghèo tăm tối và bạo lực gia đình.
Vậy là qua mâu thuẫn giữa cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh với hiện thực phũ
phàng của cuộc sống, nhà văn mang đến cho người đọc một bài học đúng đắn
về cách nhìn nhận cuộc sống con người: phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều,
tránh cái nhìn giản đơn, sơ lược, hời hợt, nhìn hình thức, phát hiện ra bản chất
thực sự sau bề ngoài của sự vật, hiện tượng.
Nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” là một khái quát giản dị về mối quan hệ giữa
nghệ thuật và đời sống. Nghệ thuật đích thực luôn gắn bó khăng khít với hiện
thực cuộc sống, người nghệ sỹ phải có bản lĩnh trung thực để khám phá những
hiện thực, dẫu là tàn nhẫn của cuộc sống con người. Nguyễn Minh Châu đã
khẳng định về trách nhiệm của người nghệ sĩ: "nhà văn không có quyền nhìn sự
việc một cách đơn giản mà nhân vật cần phấn đấu để đào xới bản chất con
người vào các tầng sâu lịch sử”. Chỉ khi nào người nghệ sĩ có trách nhiệm
trong cái nhìn hiện thực cuộc sống, có “mối quan hoài thường trực về số phận,
hạnh phúc của những người xung quanh” thì khi ấy tác phẩm nghệ thuật mới
đạt được giá trị cao nhất. Ấy là “giá trị nhân đạo”.
“Chiếc thuyền ngoài xa” đã trở thành tấm ảnh đẹp treo ở nhiều nơi, nhất là ở
trong các gia đình sành nghệ thuật, nhưng có ai hiểu được câu chuyện con
người trên chiếc thuyền ấy. Chỉ có nghệ sĩ Phùng, mỗi khi ngắm nhìn tấm ảnh
bao giờ cũng thấy "người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh”, một người
đàn bà lam lũ, cam chịu, giàu tình thương và lòng vị tha. Đó cũng là thông điệp
tác giả gửi tới người đọc: nghệ thuật luôn gắn liền với cuộc đời. Bài mẫu 3
Đây là 1 nhan đề mang ý nghĩa biểu tượng, hé mở tình huống và thể hiện được
chủ đề của tác phẩm. Với 2 tầng nghĩa:
• Tầng nghĩa thứ nhất “Cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh”: Hình ảnh 1
cánh buồm nhòa mờ trong màn sương huyền ảo của buổi sớm mai trên
biển xa. Vẻ đẹp hài hòa, toàn bích như trong “một bức tranh mực tàu
của một danh họa thời cổ” khiến người nghệ sĩ xúc động như vừa “khám
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
phá thấy chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn”.
• Dẫn đến tầng nghĩa thứ 2: Đằng sau vẻ đẹp tuyệt diệu ấy lại là cuộc
sống của những người dân chài bị giam cầm bởi đói nghèo tăm tối và
bạo lực gia đình. -> sự đối lập giữa ngoại cảnh và hiện thực cuộc sống.
Ý nghĩa về cách nhìn cuộc sống: Không phải bao giờ cái đẹp cũng tồn tại song
song với cái thiện, không phải cái bên ngoài lúc nào cũng thể hiện bản chất bên
trong và muốn hiểu đúng 1 con người, hiểu cuộc sống cần có cái nhìn thấu đáo,
đa chiều, sâu sắc ở nhiều góc độ.
Nhan đề còn đưa đến 1 quan niệm về trách nhiệm của người nghệ sĩ: Chỉ khi
nào người nghệ sĩ có trách nhiệm trong cái nhìn hiện thực cuộc sống, có “mối
quan hoài thường trực về số phận, hạnh phúc của những người xung quanh” thì
khi ấy tác phẩm nghệ thuật mới đạt được giá trị cao nhất. Ấy là “giá trị nhân đạo”. Bài mẫu 4
Nhan đề chiếc thuyền ngoài xa là 1 ẩn dụ về mối quan hệ giữa cuộc đời và
nghệ thuật. Đó là chiếc thuyền có thật trong cuộc đời, là không gian sinh sống
của gia đình người đàn bà hàng chài. Ở đó, ngoài 2 vợ chồng họ còn có cả 1
đàn con. Cuộc sống khó khăn đói kém, nơi ở chật chội,... làm cho con người thay đổi tâm tính.
Trước đây, anh chồng là 1 người hiền lành lấy chị - một người hết sức chăm lo
cho cuộc sống gia đình - đông con, khó kiếm ăn, cuộc sống túng quẫn là
nguyên nhân làm cho người chồng trở nên thô lỗ, cục cằn và biến chị thành đối
tượng của những trận đòn. Những cảnh tượng đó, thân phận đó nếu nhìn từ
ngoài xa sẽ không thể thấy được.
Nhưng cũng chính vì ở ngoài xa nên con thuyền mới đơn độc. Đò là sự đơn độc
của con thuyền nghệ thuật trên đại dương cuộc sống, sự đơn độc con người
trong cuộc đời. Chính sự thiếu sẻ chia và gần gũi là nguyên nhân của sự bế tắc
và lầm lạc. Phùng đã chụp được cảnh chiếc thuyền ngoài xa trong sương sớm -
một "vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích", một chân lí của sự hoàn thiện.
Chiếc thuyền là biểu tượng của sự toàn mĩ, mà khi chiêm ngưỡng nó anh thấy
tâm hồn mình trong ngần. Nhưng khi chiếc thuyền kia "đâm thẳng vào bờ".
Chứng kiến cảnh người chồng đánh đập vợ, anh đã "kinh ngạc ... và vứt chiếc
máy ảnh xuống đất". Anh nhận ra rằng, cái đẹp ngoài xa kia cũng ẩn chứa
nhiều oái oăm, ngang trái và nghịch lí. Nếu không đến gần thì chẳng bao giờ
anh có thể phát hiện ra. Xa và gần, bên ngoài và thẳm sâu... đó cũng là cách
nhìn, cách tiếp cận của nghệ thuật chân chính. Bài mẫu 5
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
“Chiếc thuyền ngoài xa” là một nhan đề có ý nghĩa biểu tượng, hé mở tình
huống truyện, thể hiện chủ đề tác phẩm:
Nhan đề bao gồm đối tượng quan sát là “chiếc thuyền”, cự ly quan sát là ngoài
xa, người quan sát là nghệ sỹ nhiếp ảnh Phùng, cùng những đối tượng quan sát
khác nhưng ở cự ly khác nhau, sẽ cho những kết quả khác nhau.
“Chiếc thuyền ngoài xa” xuất hiện trong truyện ngắn trước hết hướng người
đọc tới hình ảnh tuyệt đẹp đó là con thuyền thu lưới trong biển sớm mù sương,
nó toàn bích như một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. Vẻ đẹp ấy
khiến cho người nghệ sỹ bối rối, xúc động, cảm thấy khám phá được chân lý
của cái hoàn thiện. Nhưng khi chiếc thuyền tới gần, phía sau vẻ đẹp toàn bích
ấy là bao cảnh đời trái ngang, đau khổ, phũ phàng.
Vậy là qua mâu thuẫn giữa cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh với hiện thực phũ
phàng của cuộc sống, nhà văn mang đến cho người đọc một bài
học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống; con người phải có cái nhìn đa diện,
nhiều chiều, tránh cái nhìn giản đơn, sơ lược, phải hiện ra bản chất thực sự sau
bề ngoài của sự vật, hiện tượng.
Nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” còn là một khái quát giản dị về mối quan hệ
giữa nghệ thuật với đời sống: Nghệ thuật đích thực phải luôn gắn bó khăng khít
với hiện thực cuộc sống, người nghệ sỹ phải có bản lĩnh trung thực để khám
phá những hiện thực dẫu là sự tàn nhẫn của cuộc sống con người. Nguyễn
Minh Châu đã từng khẳng định: “Nhà văn không có quyền nhìn sự việc một
cách đơn giản mà nhà văn cần phấn đấu đề đào xới bản chất con người vào các tầng sâu lịch sử”
Nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” đưa đến một quan niệm: người nghệ sĩ phải
có cảm hứng, sẻ chia, thấu hiểu, thường mực về số phận, hạnh phúc của con
người thì tác phẩm nghệ thuật mới đạt được giá trị nghệ thuật cao nhất Bài mẫu 6
Nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa là một ẩn dụ về mối quan giữa cuộc đời và
nghệ thuật. Đó là chiếc thuyền có thật trong cuộc đời, là không gian sinh hoạt
của gia đình người đàn bà hàng chài. Ở đó, ngoài vợ chồng họ còn có cả một
đàn con. Cuộc sống khó khăn đói kém, nơi ở chật chội,.. làm con người thay
đổi tâm tính. Trước đây, anh là một người hiền lành, lấy chị - một người đàn bà
xấu xí nhưng hết sức chăm lo cho cuộc sống gia đình; đông con, khó kiếm ăn,
cuộc sống túng quẫn là nguyên nhân làm cho người chồng trở nên cục cằn, thô
lỗ và biến vợ thành đối tượng của những trận đòn. Những cảnh tượng đó,
những thân phận đó nếu nhìn từ xa, ở ngoài xa thì sẽ không thấy được.
Nhưng cũng chính vì ở ngoài xa nên con thuyền mới đơn độc. Đó là sự đơn độc
của con thuyền nghệ thuật trên đại dương cuộc sống, đơn độc của con người
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
trong cuộc đời. Chính sự thiếu gần gũi, chia sẻ ấy là nguyên nhân của bế tắc và
lầm lạc. Phùng đã chụp được cảnh chiếc thuyền ngoài xa trong sương sớm- một
vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích, một chân lí của sự toàn thiện.. Chiếc thuyền
là biểu tượng cho sự toàn mỹ mà chiêm ngưỡng nó, anh thấy tâm hồn mình
trong ngần. Nhưng khi chiếc thuyền đâm thẳng vào bờ, chứng kiến cảnh đánh
vợ của người đàn ông kia, anh đã kinh ngạc…và vứt chiếc máy ảnh xuống đất.
Anh nhận ra rằng, cái đẹp ngoài xa kia cũng ẩn chứa nhiều oái oăm, ngang trái
và nghịch lý. Nếu ko đến gần thì chẳng bao giờ anh phát hiện ra. Xa và gần,
bên ngoài và thẳm sâu…đó cũng chính là cách nhìn, cách tiếp cận của nghệ thuật chân chính. Bài làm mẫu 7
Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam thời chống Mĩ,
cũng là “người mở đường tinh anh và tài năng” (Nguyên Ngọc) cho công cuộc
đổi mới văn học từ sau 1975. “Chiếc thuyền ngoài xa” là truyện ngắn xuất sắc
của Nguyễn Minh Châu trong thời kì sau. Dưới đây tôi xin trình bày ngắn gọn
về hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa nhan đề của tác phẩm này.
“Chiếc thuyền ngoài xa”của Nguyễn Minh Châu được sáng tác vào tháng
8/1983, lúc đầu được in trong tập “Bến quê”, sau đó có vinh dự được nhà văn
dùng để đặt tên cho cả tập truyện ngắn, xuất bản năm 1987. Năm 1983, đó là
một thời điểm khá đặc biệt khi cuộc chiến tranh chống Mĩ và tay sai đã kết thúc
thắng lợi, chúng ta trở về muôn mặt của đời thường. Và cũng trong thời điểm
này, cả dân tộc đang bước vào giai đoạn đổi mới, cho nên cuộc sống có nhiều
điều bất ngờ thú vị, có sức hút đối với văn nghệ sĩ, trong đó có Nguyễn Minh Châu.
“Chiếc thuyền ngoài xa” là truyện ngắn xuất sắc thuộc giai đoạn sáng tác thứ
hai trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Minh Châu. Trong giai đoạn này, qua
tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”, nhà văn đã bộc lộ sự chuyển biến quan
trọng trong sáng tác: từ phong cách mang đậm tính chiến đấu, chuyển sang cảm
hứng thế sự, cảm hứng nhân sinh, ngòi bút của nhà văn hướng vào thể hiện con
người trong hành trình nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc và bình yên. “Chiếc
thuyền ngoài xa” thực sự là một tác phẩm mang giá trị nhân đạo sâu sắc. Đồng
thời giúp nhà văn gửi gắm được những thông điệp nghệ thuật quan trọng.
“Chiếc thuyền ngoài xa” là nhan đề mang tính biểu tượng, hé mở tình huống
truyện, thể hiện chủ đề của tác phẩm. Nhan đề bao gồm đối tượng quan sát là
“Chiếc thuyền “, cự li quan sát là “ngoài xa”, người quan sát là nghệ sỹ nhiếp
ảnh Phùng. Cùng một người quan sát, cùng một đối tượng quan sát, nhưng ở
các cự li khác nhau sẽ cho những kết quả khác nhau, dẫn đến nhận thức khác
nhau. Chiếc thuyền ngoài xa xuất hiện trong truyện ngắn trước hết hướng
người đọc về một hình ảnh tuyệt đẹp, đó là con thuyền thu lưới trong biển sớm
mờ sương, nó toàn bích như “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”.
Vẻ đẹp ấy khiến cho người nghệ sỹ bối rối, xúc động, cảm thấy “khám phá
Văn mẫu 12: Ý nghĩa nhan đề Chiếc thuyền ngoài xa
thấy chân lí của cái toàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của
tâm hồn”. Nhưng khi con thuyền tới gần, phía sau vẻ đẹp toàn bích ấy là bao
ngang trái, đau khổ, phũ phàng. Cuộc sống của những người dân chài bị giam
cầm bởi đói nghèo tăm tối và bạo lực gia đình.
“Chiếc thuyền ngoài xa” đã trở thành tấm ảnh đẹp treo ở nhiều nơi, nhất là ở
trong các gia đình sành nghệ thuật, nhưng có ai hiểu được câu chuyện con
người trên chiếc thuyền ấy. Chỉ có nghệ sĩ Phùng, mỗi khi ngắm nhìn tấm ảnh
bao giờ cũng thấy”người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh”, một người đàn
bà lam lũ, cam chịu, giàu tình thương và lòng vị tha. Đó cũng là thông điệp tác
giả gửi tới người đọc: nghệ thuật luôn gắn liền với cuộc đời.