Cơ sở KH của Thuyết nhận thức:

mâu thuẫn giữa mục tiêu và nội dung dạy học

mâu thuẫn giữa nội dung dạy học và phương pháp dạy học

mâu thuẫn giữa người dạy với phương pháp dạy học

Dạy học phân hóa

Dạy học trải nghiệm

Dạy học tiếp cận nội dung

Phương pháp Thuyết trình

Phương pháp Vấn đáp(.)

Phương pháp Dạy học bằng tình huống

nội dung dạy học

nguyên tắc dạy học

nhiệm vụ dạy học

phương pháp dạy học

mục tiêu dạy học

hình thức tổ chức dạy học

Chủ đạo

Điều khiển

ĐỊnh hướng

Mâu thuẫn bên trong (bên trong là mâu thuẫn cơ bản)

Mâu thuẫn bên ngoài

Mâu thuẫn chủ yếu

mâu thuẫn giữa các thành tố của quá trình dạy học với điều kiện xã hội

mâu thuẫn giữa các điều kiện xã hội với môi trường giáo dục nhà trường

mâu thuẫn giữa môi trường giáo dục nhà trường và môi trường lớp học

Xuất phát từ quá trình xử lý thông tin của người học (phân tích, so sánh, KQ hóa)

Xuất phát từ các hành vi thể hiện ra bên ngoài của người học

Dạy học tích hợp

Dạy học phân hóa

Dạy học truyền thống

Thuyết kiến tạo

Thuyết hành vi

Thuyết đa trí tuệ

Quy luật về sự thống nhất biện chứng giữa dạy học và phát triển trí tuệ

Quy luật về sự thống nhất biện chứng giữa các thành tố của quá trình dạy học với nhau

Mối quan hệ biện chứng giữa các thành tố của quá trình dạy học

Mối quan hệ biện chứng giữa nội dung, phương pháp và phương tiện dạy học

Mối quan hệ biện chứng giữa người dạy và người học -> mâu thuẫn

Nội dung dạy học

Phương pháp dạy học

Hình thức tổ chức dạy học

Mâu thuẫn bên ngoài

Mâu thuẫn chủ yếu

Mâu thuẫn trọng yếu