Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng cao với quan hệ sản xuất dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất chủ yếu là mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất nào dưới đây

chính trị

văn hóa, tư tưởng

xã hội

Không đối kháng về lợi ích

Về lợi ích không cơ bản

Đối kháng gián tiếp về lợi ích

phá vỡ quan hệ sản xuất phong kiến, giành chính quyền về tay giai cấp mình

phá vỡ quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, giành chính quyền về tay giai cấp mình.

phá vỡ quan hệ sản xuất sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền cho giai cấp nông dân

. Giai cấp chủ nô

Giai cấp địa chủ

Giai cấp tư sản

Giai cấp công nhân là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư

Lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản

Giai cấp công nhân là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới

giành chính quyền, thiết lập được nhà nước của giai cấp mình.

cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội mới – xã hội cộng sản chủ nghĩa

 liên minh với nông dân, giải phóng cho loài người.

Giai cấp công nhân là giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ của thời đại

Giai cấp công nhân là lực lượng đông đảo và tiên phong

Giai cấp công nhân là lực lượng đại diện cho khuynh hướng tiến bộ của nhân loại

lật đổ sự thống trị của giai cấp vô sản, giành chính quyền về. giai cấp mình, thiết lập nhà nước, cải tạo xã hội cũ, xây dạn hội mới.

lật đổ sự thống trị của giai cấp tiểu tư sản, giành chính quyền yêu giai cấp mình, cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới

lật đổ sự thống trị của bộ phận đại tư sản, giành chính quyền vết giai cấp mình, cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới.

Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất hiện đại.

Giai cấp công nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến

Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, xu hướng đi lên của tiến trình phát triển lịch sử

Giai cấp tư sản

Giai cấp địa chủ

Giai cấp nông dân

Qúa trình trao đổi, mua bán

Hoạt động thương mại

Kinh tế thị trường

Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại

Giai cấp công nhân là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội

Giai cấp công nhân là chủ thể của quá tình sản xuất vật chất hiện đại

Tác phong nông nghiệp

Tâm lí lao động nông nghiệp

Tâm lí lao động tự do

công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu

sở hữu chung về tư liệu sản xuất chủ yếu.

sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất chủ yếu.

chính trị – xã hội.

văn hoá

tư tưởng.