Quá trình “lịch sử - tự nhiên” của sự phát triển các hình thái kinh tế -xã hội là quátrình phát triển như thế nào ?

Địa vị của họ trong việc nắm quyềnlực nhà nước

Địa vị của họ trong quá trình quản lý và phân phối của cải của xã hội

Địa vị của họ trong quản lý chính trị,văn hóa, xã hội

Bản tính cố hữu của người Việt 

Điều kiện tổ chức dân cư khép kín của các làng, xã

Bị phong kiến, đế quốc nhiều thế kỷ áp bức thống trị

Ý thức của giai cấp nắm quyền lực nhà nước

Ý chí của nhân dân

Điều kiện khách quan và chủ quan của mỗi xã hội

Cuộc đấu tranh giữa tầng lớp lao động và giai cấp thống trị

Các nhà khoa học

Ý muốn của giai cấp thống trị

Bộ lạc, thị tộc, dân tộc, bộ tộc

Bộ tộc, bộ lạc, thị tộc, dân tộc 

Dân tộc, bộ tộc, bộ lạc, thị tộc

Do sự phân hóa giữa giàu và nghèo trong xã hội

Do mâu thuẫn giai cấp 

Do sự chênh lệch về khả năng giữa các tập đoàn ngườ

Phát triển sản xuất 

Giành lấy chính quyền nhà nước 

Lật đổ sự áp bức của giai cấp thống trị bóc lột

Lực lượng sản xuất 

Quan hệ sản xuất

Cơ sở hạ tầng 

Sự khác nhau về tư tưởng, lối sống 

Sự khác nhau giữa nghèo và giàu 

Là động lực cơ bản của sự phát triển xã hội

Thay thế các hình thái kinh tế - xã hội từ thấp đến cao

Lật đổ ách thống trị của giai cấp thống trị 

Do sự phân hóa giữa giàu và nghèo trong xã hội

Do sự chênh lệch về khả năng giữacác tập đoàn người

Do sự xuất hiện chế độ tư hữu về tưliệu sản xuất

Quan hệ quyền lực nhà nước 

Quan hệ tôn giáo 

Quan hệ văn hóa

Do mâu thuẫn giữa lực lượng sảnxuất và quan hệ sản xuất

Do sự phân hóa giữa giàu và nghèo trong xã hội

Do sự chênh lệch về khả năng giữa các tập đoàn người

Nắm được quyền lực nhà nước 

Là giai cấp tiến bộ và có hệ tư tưởng khoa học

Nắm được tư liệu sản xuất chủ yếu 

Do sự phân hóa giữa giàu và nghèo trong xã hội

Do sự chênh lệch về khả năng giữa các tập đoàn người

Do sự phát triển lực lượng sản xuấtlàm xuất hiện “của dư” tương đối