Sự khác nhau về địa vị kinh tế - xã hội của các giai cấp trong hai thống sản xuất xã hội nhất chính có nguyên nhân là:

Xã hội cộng sản nguyên thủy.

Xã hội phong kiến.

Xã hội tư bản.

Trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam vẫn tồn tại.giai cấp và đấu tranh giai cấp.

Trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam, cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra vào nhiều lĩnh vực với nội dung và hình thức khác nhau.

Đấu tranh trên lĩnh vực kinh tế là một biểu hiện của cuộc đối đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

Sự tan rã dần dần của chế độ cộng sản nguyên thủy.

Sự phát triển của chế độ chiếm hữu nô lệ.

Ham muốn quyền lực của con người.

Do một lý thuyết khoa học về giai cấp thúc đẩy quần chúng nhân dân nổi dậy.

Do sự lôi kéo của một thủ lĩnh có uy tín trong nhân dân phát động và lãnh đạo.

Do sự nghèo khổ của quần chúng nhân dân.

Giai cấp đông đảo nhất trong xã hội.

Giai cấp đóng vai trò là lực lượng sản xuất chủ yếu của xã hội.

Tầng lớp có trình độ hiểu biết về khoa học cao nhất trong xã hội.

Sự phân công lao động xã hội phát triển, tách lao động trí óc khỏi lao động chân tay.

Năng suất lao động cao có sản phẩm dư thừa tương đối.

Công cụ sản xuất bằng kim loại thay thế công cụ bằng đá.

Giai cấp địa chủ phong kiến.

Giai cấp nông dân.

Giai cấp tư sản.

Giai cấp tư sản đông đảo nhất trong xã hội.

Giai cấp tư sản là lực lượng trực tiếp sản xuất ra của cải của xã hội.

Giai cấp tư sản có trình độ văn hóa, khoa học kỹ thuật cao.

Giai cấp tư sản và địa chủ phong kiến.

Giai cấp tư sản và chủ nô.

Giai cấp công nhân và nông dân.

Giai cấp là một phạm trù lịch sử.

Giai cấp là những tập đoàn người mà tập đoàn này có thể chiếm đoạt lao động của tập đoàn khác.

Sự ra đời của giai cấp không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.

Quyền lực chính trị.

Địa vị xã hội.

Đẳng cấp.

Sự xuất hiện của phân công lao động xã hội.

Ham muốn quyền lực của con người.

Sự tan rã của chế độ nguyên thủy.

Địa chủ, nông dân, nô lệ, trí thức.

Địa chủ, nông dân, nô lệ, thương nhân.

Địa chủ, nông dân, tư sản, vô sản, trí thức.

Huyết thống, chủng tộc.

Lợi ích kinh tế.

Tài năng cá nhân.

Giai cấp cơ bản của xã hội là các giai cấp được sinh ra từ chính phương thức sản xuất đang giữ địa vị thống trị trong xã hội đó.

Trong mỗi xã hội có giai cấp, ngoài giai cấp cơ bản còn tồn tại các giai cấp không cơ bản và tầng lớp trung gian.

Giai cấp gắn với phương thức sản xuất tàn dư của xã hội cũ là giai cấp không cơ bản của xã hội.