Theo quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng

những quy định bên ngoài, có tính ngẫu nhiên của sự vật

sự tác động lẫn nhau giữa các sự vật mang tính ngẫu nhiên

sự tác động, sự chuyển hoá lẫn nhau các của sự vật mang tín h chủ quan.

Chỉ nắm bắt cái đã tồn tại của sự vật.

Nắm bắt xu hướng vận động, biến đổi của sự vật, hiện tượng  trong quá khứ, hiện tại và tương lai.

  Chỉ nắm bắt xu hướng phát triển trong tương lai của sự vật.

áp dụng cái riêng phải tùy theo cái đơn nhất

áp dụng cái riêng phải dựa vào cái chung

áp dụng cái đơn nhất phải dựa theo cái riêng

 Từ thế kỷ XVII –XVIII.

  Từ thế kỷ XIX.

Thế kỷ XII – XIX.

Một

Hai

Bốn.

 Vì nó khái quát được những thành tựu của khoa học tự nhiên hiện đại.

Vì nó kế thừa được tư tưởng biện chứng trong lịch sử triết học

Vì nó phản ánh được nội dung thế giới hiện thực

phải đồng nhất với nhau một cách hoàn toàn

  tồn tại độc lập với nhau một cách hoàn toàn.

  không có quan hệ với nhau.

 nguyên lý về sự phát triển.

  cặp phạm trù nguyên nhân - kết quả.

 quy luật phủ định của phủ định.

 Ý muốn của con người quy định sự phát triển của sự vật.

Phát triển chỉ là sự tăng lên về lượng

 Phát triển là sự vận động nói chung.

  không cần chú ý đến điều kiện, hoàn cảnh lịch sử, môi trường cụ thể của sự vật sinh ra.

không cần chú ý đến điều kiện hoàn cảnh lịch sử tồn của sự v ật tồn tại và phát triển

  không chú ý đến không gian, thời gian của sự tồn tại, vận độ ng sự vật.

Con người không thể tách khỏi các mối quan hệ với tự nhiên

Giữa các loài luôn có khâu trung gian kết nối chúng với nhau

Thế giới tinh thần và thế giới vật chất tồn tại độc lập nhau.

  chỉ có những quan hệ bề ngoài mang tính ngẫu nhiên.

  không thể chuyển hóa lẫn nhau trong những điều kiện nhất đ ịnh.

tồn tại biệt lập, tách rời nhau trong sự phát triển.

  quan điểm phát triển.

quan điểm lịch sử - cụ thể.

  quan điểm phiến diện, chiết trung, ngụy biện.

phát triển mang tính khách quan

  phát triển mang tính phổ biến.

 phát triển chỉ sự tăng lên duy nhất về mặt lượng của sự vật.

  Năng suất lao động ngày càng cao.

  Môi trường thiên nhiên được bảo vệ.

  Năng lực chinh phục và cải tạo tự nhiên và cải biến xã hội cũ ng như bản thân con người.