Ảnh hưởng gia đình đến hành vi mua thực phẩm COVID-19 | Môn Hành vi người tiêu dùng - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61207676 PHẦN MỞ ĐẦU
Trong hoạt động quản trị kinh doanh marketing, hiểu về hành vi mua sắm và tiêu dùng sản phẩm
của khách hàng là một trong những điều vô cùng quan trọng đối với những người học, nghiên cứu
và làm marketing. Là những sinh viên chuyên ngành marketing, trong quá trình học tập và nghiên
cứu nhóm chúng em đã lựa chọn đề tài nghiên cứu về “ Ảnh hưởng của yếu tố gia đình đến hành
vi mua và sử dụng thực phẩm chế biến sẵn trong bối cảnh COVID 19” nhằm nghiên cứu sâu hơn
về những tác động của các yếu tố gia đình, vai trò của từng thành viên trong gia đình khi tham gia
vào quyết định mua sắm,... đã có những ảnh hưởng như thế nào đến sự lựa chọn và tiêu dùng thực phẩm.
Hiện tại, trong tình hình dịch bệnh COVID 19 diễn ra phức tạp trên cả thế giới nói chung và Việt
Nam nói riêng, bối cảnh dịch bệnh nghiêm trọng đã có không ít ảnh hưởng tác động đến hành vi
mua sắm và tiêu dùng của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, nhận thấy được rằng thực phẩm chế biến
sẵn là một trong những loại thực phẩm được sử dụng thường xuyên và phổ biến nhất trong mỗi gia
đình, thậm chí xu hướng tiêu dùng loại thực phẩm này còn đặc biệt tăng cao trong bối cảnh COVID
19 đang diễn ra vô cùng căng thẳng và khó lường. Chính vì những yếu tố trên, nhóm đã lựa chọn
nghiên cứu sâu hơn về hành vi người tiêu dùng thực phẩm chế biến sẵn trong bối cảnh dịch bệnh COVID 19.
Bản báo cáo sẽ trình bày cụ thể và chi tiết về sự ảnh hưởng của yếu tố gia đình đến hành vi mua
và sử dụng thực phẩm chế biến sẵn trong bối cảnh dịch bệnh COVID 19 kèm với những lý giải về
dữ liệu đã thu thập được khi thực hiện khảo sát trên 3 nhóm tuổi từ 18 đến 55 tuổi trên địa bàn Hà Nội. PHẦN NỘI DUNG
I. Mục tiêu, bối cảnh nghiên cứu 1.
Mục tiêu nghiên cứu lOMoAR cPSD| 61207676
- Phân tích ảnh hưởng của yếu tố gia đình đối với việc mua thực phẩm chế
biến sẵn (thực phẩm chế biến sẵn) trong bối cảnh dịch bệnh của các hộ gia đình đang
sinh sống và làm việc tại Hà Nội , từ đó rút ra nhận xét và đánh giá.
- Dự đoán về việc mua và sử dụng thực phẩm chế biến sẵn sau khi hết dịch
(hoặc dịch bệnh được kiểm soát) 2.
Bối cảnh nghiên cứu
Dịch bệnh kéo dài đã gây ra rất nhiều ảnh hưởng và tác động tới cuộc sống của các hộ gia
đình. Đặc biệt việc mua sắm các loại thực phẩm nói chung hay thực phẩm chế biến sẵn nói
riêng của các gia đình cũng chịu những thay đổi rõ rệt. Việc hạn chế ra đường cùng với việc
chú trọng giữ an toàn mùa dịch khiến cho các gia đình phải cân nhắc hơn trong việc lựa chọn
mua thực phẩm cũng như kênh mua sắm. II. Cơ sở lý thuyết 1.
Khái niệm chung về gia đình
Gia đình gồm một nhóm các thành viên có mối liên hệ nhất định được xã hội và pháp luật thừa
nhận, cùng chung sống một cách lâu dài và ổn định. Trong quá trình cùng chung sống đó, các
thành viên gia đình thực hiện hoạt động kinh tế chung bằng cách khai thác những tài sản mà họ
coi là thuộc sở hữu chung. 2.
Khái niệm về thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn hay thực phẩm đã qua chế biến được định nghĩa đơn giản là: các thực
phẩm mà thành phần và cấu trúc của nó đã bị thay đổi so với trạng thái ban đầu. Điều đó có
nghĩa là bơ đậu phộng, mì tôm cà chua đóng hộp, trái cây đông lạnh,...đều được coi là thực phẩm chế biến sẵn. 3.
Yếu tố chức năng gia đình:
Nghiên cứu về sự ảnh hưởng của thu nhập và giá cả tới việc mua và sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn 4.
Vai trò của các thành viên trong gia đình lOMoAR cPSD| 61207676
Tập trung khai thác 5/7 vai trò ở độ tuổi từ 18 cho tới 55 tuổi, bao gồm:
• Người khởi xướng: là người nhận biết và phát hiện ra nhu cầu về sản phẩm.
• Người gây ảnh hưởng: là người đưa ra quan điểm/ý kiến/kinh nghiệm về việc mua sắm hay sử dụng sản phẩm.
• Người quyết định: là người có quyền quyết định có mua hay không mua một sản phẩm
• Người đi mua: là người thực hiện hành động mua sản phẩm dịch vụ trong thực tế  Người
sử dụng: là người tiêu dùng sau cùng sản phẩm đó trong gia đình
III. Phương pháp nghiên cứu 1.
Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp định lượng được sử dụng để thu thập nguồn dữ liệu sơ cấp. Phương pháp nghiên
cứu định lượng dùng để thu thập thông tin trên cơ sở những số liệu thu thập được thông qua bảng
hỏi, sau đó phân tích và đưa ra kết quả nhằm xác định xu hướng của những phản hồi thu được. 2.
Công cụ nghiên cứu:
Bảng câu hỏi: bảng hỏi được xây dựng các mục tiêu nghiên cứu của đề tài sau đó dựa vào kết quả
thu được từ bảng hỏi, nhóm phân tích các kết quả thu được và đưa ra các kết luận. 3.
Kế hoạch chọn mẫu:
Mẫu thuận tiện: đưa bảng khảo sát lên các nền tảng mạng xã hội: Facebook, Instagram,... và các
nhóm chat gia đình, bạn bè. IV.
Thiết kế bảng hỏi
Nhóm đã thực hiện việc lập bảng các câu hỏi và thực hiện khảo sát trên 3 nhóm tuổi thuộc độ
tuổi từ 18 đến 55 trên địa bàn Hà Nội.
Phiếu câu hỏi gồm những nội dung chính sau: Độ tuổi, giới tính, cấu trúc gia đình, tần suất mua
thực phẩm chế biến sẵn, vai trò của mỗi thành viên, yếu tố kinh tế đối với quyết định mua và sử
dụng thực phẩm chế biến sẵn của gia đình.
Sau một thời gian thu thập, có 132 phiếu trả lời hợp lệ được đưa vào phân tích. lOMoAR cPSD| 61207676
V. Phân tích kết quả nghiên cứu 1.
Nhóm tuổi từ 18 đến 25: 1.1. Cấu trúc
Chủ yếu số lượng thành viên trong gia đình là 2-4 người
Phần đông nhóm tuổi này sinh sống cùng bố mẹ và anh chị em, ngoài ra còn một số trường hợp
là sống cả cùng ông, bà hoặc chỉ sống cùng ông bà hay anh chị em.
1.2. Vai trò trong gia đình
Theo khảo sát, vai trò của nhóm tuổi này trong việc mua thực phẩm chế biến sẵn chủ yếu là
người sử dụng, người đi mua, người khởi xướng, người gây ảnh hưởng
Vai trò người sử dụng với số phiếu là 58/77, người ở độ tuổi này đa số giữ vai trò con cái trong
gia đình. Theo khảo sát, 19 phiếu còn lại của những người không sử dụng thì họ chủ yếu là người
khởi xướng, người đi mua hoặc cả hai.
Do đó, bên cạnh vai trò trên, những người thuộc độ tuổi này còn có thể là những người đi mua
(38/77 phiếu), họ có thể mua những thực phẩm chế biến dành riêng cho bản thân mình , cho cả
gia đình, hoặc cho thành viên nào đó sử dụng.
Người khởi xướng ( 27/77 phiếu): Đây là nhóm tuổi tiếp xúc nhiều với Internet nên họ có thể
nắm bắt thông tin nhanh chóng. Do đó, việc nhận ra nhu cầu của gia đình đối với sản phẩm sẽ dễ
dàng hơn. Đồng thời với khả năng tiếp nhận thông tin, những người này còn có thể là người gây lOMoAR cPSD| 61207676
ảnh hưởng tới quyết định mua của gia đình bằng cách đóng góp ý kiến mà họ tìm hiểu, tiếp cận
được ở trên mạng hoặc từ các nguồn thông tin khác nhau.
Tuy nhiên vai trò người quyết định chỉ chiếm một lượng phiếu khá thấp (12/77 phiếu). Để lý giải
cho điều này, độ tuổi này phần đông còn đang phụ thuộc vào kinh tế của gia đình, nên khi đưa ra
quyết định mua cần có ý kiến từ những thành viên khác lớn hơn trong gia đình.
1.3. Yếu tố lựa chọn kênh mua sắm
Lựa chọn kênh mua:
Siêu thị, cửa hàng tiện lợi, tạp hóa: 65/77 phiếu
Chợ truyền thống: 10/77 phiếu
Các kênh thương mại điện tử: 2/77 phiếu
Lý giải kết quả về hiện tượng lựa chọn mua sắm ở các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, tạp hóa
mà bỏ qua kênh mua sắm online đối với các loại thực phẩm chế biến sẵn:
Đối với độ tuổi 18-25 (Gen Z) là độ tuổi của những thanh niên trẻ, họ là lứa tuổi thân thuộc và
tiếp cận nhiều nhất đối với Internet cũng như mua sắm online, tuy nhiên hầu hết số phiếu bình
chọn lại là không thường xuyên mua thực phẩm chế biến sẵn online và không lựa chọn kênh mua
sắm online. Bởi dù tần suất mua hàng online của độ tuổi này cao, tuy nhiên những mặt hàng họ
mua đa số là những loại sản phẩm khác như quần áo, phụ kiện… còn đối với thực phẩm hay thực
phẩm chế biến sẵn lại chỉ chiếm một phần nhỏ. Bởi vậy, họ thường có xu hướng ra siêu thị, các
cửa hàng tiện lợi hay chợ - những nơi bán chính của mặt hàng thực phẩm để mua trực tiếp.
Lý giải kết quả lựa chọn các yếu tố:
- An toàn thực phẩm (Đây là yếu tố có ảnh hưởng nhiều nhất) ( 61/77 phiếu ):
Đối với độ tuổi 18-25, họ đã đủ hiểu biết và nhận thức về độ quan trọng của việc lựa chọn những
sản phẩm an toàn và không gây ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ, vậy nên khi mua thực phẩm họ sẽ
xem xét yếu tố an toàn đầu tiên.
- Độ tiện lợi (57/77 phiếu):
Độ tuổi từ 18-25 hầu hết đều là sinh viên, những người mới đi làm, họ đều là những người bận
rộn và không có quá nhiều thời gian vậy nên việc chờ đợi việc mua thực phẩm qua các kênh
thương mại điện tử là điều mà họ rất e ngại lOMoAR cPSD| 61207676
- An toàn mùa dịch (47/77 phiếu):
Với quy định 5K của nhà nước, độ tuổi này đã hiểu rõ sự nguy hiểm của dịch bệnh cũng như các
biện pháp, quy tắc đảm bảo an toàn chống dịch mà chính phủ đề ra. Bởi vậy lựa chọn một kênh
mua sắm phù hợp trong bối cảnh dịch bệnh là một trong những yếu tố họ đặt lên hàng đầu.
- Độ đa dạng (41/77 phiếu):
Ở nhóm tuổi này, người dùng sẽ thích và có xu hướng trải nghiệm, vậy nên họ luôn tìm đến
những kênh mua sắm có độ đa dạng ở các mặt hàng và mẫu mã sản phẩm. Siêu thị, cửa hàng tiện
lợi, hay tạp hóa lại là một thị trường tiềm năng của thực phẩm chế biến sẵn với nhiều loại sản
phẩm có độ đa dạng cao, người tiêu dùng có thể mua hết những sản phẩm mình cần trong 1 lần mua sắm.
- Chi phí vận chuyển (13/77 phiếu):
Trong thời điểm bệnh dịch, yếu tố này có trở nên quan trọng hơn tuy nhiên cũng không gây quá
nhiều ảnh hưởng đến người tiêu dùng do ngày nay có rất nhiều voucher freeship và các nhiều cửa
hàng cũng hỗ trợ người dân miễn phí ship trong mùa dịch.
⇒ Kết luận: Có thể thấy, nhóm người từ 18-25 có thể cùng lúc đóng nhiều hơn 1 vai trò trong
một gia đình bởi đặc trưng nhóm tuổi của họ và có thể thấy những người trẻ này đóng một vai trò
rất lớn trong quyết định mua sắm của gia đình. Đồng thời, an toàn thực phẩm và độ tiện lợi là hai
yếu tố được ưu tiên hàng đầu với độ tuổi này. 2.
Nhóm tuổi từ 25 đến 40
2.1. Cấu trúc gia đình:
Cấu trúc gia đình gồm từ 3-7 thành viên, chủ yếu đang sinh sống cùng Bố và (hoặc) mẹ, con cái
2.2. Vai trò trong gia đình:
Chủ yếu là người khởi xướng và người gây ảnh hưởng
Khi ở độ tuổi này, khả năng đã lập gia đình là rất cao, chỉ có một số nhỏ vẫn sống chung với bố
mẹ của mình và đóng vai trò như trụ cột trong gia đình đó. Vì vậy, nhóm đã cho rằng những
người ở độ tuổi này sẽ là những người quyết định mua hàng, tuy nhiên, kết quả lại cho thấy đa
phần họ là người khởi xướng và gây ảnh hưởng. lOMoAR cPSD| 61207676
Lý giải kết quả:
Nghiên cứu sơ qua về đặc điểm của gen Y - cũng là thế hệ của những người trong độ tuổi này
điền khảo sát. Đây là thế hệ được sinh ra trong thời kỳ còn nhiều biến động về chính trị của Việt
Nam, đặc biệt là khi đó, điều kiện sống của họ rất giản dị và ít có ảnh hưởng bởi công nghệ, Tuy
nhiên, thời kỳ trưởng thành của thế hệ này lại trùng khớp với thời kỳ mở cửa của Việt nam và
giao lưu hội nhập của toàn thế giới. Do đó, họ tiếp cận với nhiều công nghệ thông tin hơn, cũng
như nhiều tư tưởng du nhập của những nền văn hóa khác trong thời kỳ này, từ đó trở thành một
thế hệ được miêu tả với sự linh hoạt, tràn đầy năng lượng, rất dễ tiếp thu và đổi mới.
Kết quả là cho đến bây giờ, họ trở thành những bậc phụ huynh khá cởi mở trong việc nuôi dạy
con cái, tôn trọng quyết định của các con, cũng như biết cách chiều lòng theo bố mẹ của mình,
tức các thế hệ cũ có lối sống truyền thống hơn.
Đây có khả năng là lý do tại sao họ lại là những người khởi xướng (đề ra những cái mới hoặc có
nhiều ý tưởng mới lạ) hay là những người gây ảnh hưởng (hiểu và tiếp cận được với nhiều thế
hệ), tuy nhiên họ vẫn tôn trọng quyền quyết định của người khác sau khi nêu ý kiến của mình.
2.3. Yếu tố lựa chọn kênh mua sắm:
Chủ yếu mua qua các siêu thị, cửa hàng tiện lợi vì các yếu tố sau, những yếu tố này được sắp xếp
giảm dần với tổng số phiếu nhóm tuổi này là 30: An toàn thực phẩm , an toàn mùa dịch , độ đa
dạng, tiện lợi , chi phí vận chuyển,
Bên cạnh đó, ở nhóm tuổi này, các đáp viên đa số chọn không thường xuyên mua thực phẩm chế biến sẵn online.
Lý giải kết quả:
- An toàn thực phẩm: 25/30 phiếu
Có thể thấy rằng những người của thế hệ này cũng có ảnh hưởng bởi bố mẹ của mình, những
người truyền thống nên sẽ có cân đo sự an toàn và chắc chắn hơn so với những yếu tố khác.
- An toàn mùa dịch: 20/30 phiếu
Đây là yếu tố vô cùng quan trọng và luôn được ưu tiên hàng đầu với tất cả mọi người, và độ tuổi
này cũng không ngoại lệ
- Độ đa dạng (13/30 phiếu), tiện lợi (12/30 phiếu): lOMoAR cPSD| 61207676
Với đặc điểm linh hoạt, thích tìm tòi và tiếp thu cái mới của gen Y, nhưng vẫn là lứa tuổi bị ảnh
hưởng bởi sự dè dặt của thế hệ cũ, nên số lượng những người đặt yếu tố này lên hàng đầu không
quá cao, đa phần mọi người vẫn đặt sự an toàn lên trước và chỉ coi đây là một yếu tố được cân
nhắc sau khi đã chắc chắn về độ an toàn. Do đó, các cửa hàng tiện lợi là nơi đáp ứng được nhiều
nhất nhu cầu về khách hàng về độ an toàn và thỏa mãn họ về sự đa dạng và tiện lợi của các loại
thực phẩm chế biến sẵn.
- Chi phí vận chuyển: (6/30 phiếu)
Bởi vì không thường xuyên mua thực phẩm chế biến sẵn online, vì vậy, sự ảnh hưởng về chi phí
vận chuyển nếu mua sắm online trong mùa dịch không bị ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên với những
gia đình thường xuyên sử dụng dịch vụ vận chuyển của các siêu thị, cửa hàng tạp hóa, hoặc chợ
truyền thống (do mua hàng hóa thực phẩm tích trữ nhiều, hoặc ngại mua trực tiếp), họ cũng sẽ
cân nhắc về giá cả giữa các kênh mua sắm, nhưng không quá quan trọng bằng các yếu tố trên.
Lý giải kết quả về hiện tượng lựa chọn bỏ qua kênh mua sắm online:
Giải thích về điều này, có thể thấy rằng những người của thế hệ này cũng có ảnh hưởng bởi bố
mẹ của mình, những người truyền thống nên sẽ có cân đo sự an toàn và chắc chắn hơn so với
những yếu tố khác. Hơn nữa, trong thời điểm họ trưởng thành, sự thay đổi của xã hội và công
nghệ đã tạo điều kiện cho sự bùng nổ về tội phạm lừa đảo (đa cấp, bán hàng giả ,hàng nhái, hàng
buôn lậu, lừa đảo chiếm đoạt tài sản….) khiến cho họ càng cảnh giác với những mặt hàng họ
không được nhìn thấy tận mắt và không có sự chắc chắn cao.
⇒ Kết luận: Đối với nhóm tuổi từ 26 đến 40, yếu tố an toàn thực phẩm và an toàn mùa dịch là 2
yếu tố được ưu tiên hàng đầu. 3.
Nhóm tuổi từ 40 đến 55
3.1. Cấu trúc gia đình:
Cấu trúc gia đình gồm từ 3 đến 5 người, chủ yếu tập trung ở gia đình 4 người. Các đáp viên hầu
hết đang sinh sống cùng vợ (chồng) và con cái.
3.2. Vai trò trong gia đình: lOMoAR cPSD| 61207676
Kết quả khảo sát nhận được, phần lớn phiếu điền của nhóm tuổi này là người quyết định (22/25
phiếu) và người đi mua (20/25 phiếu) trong gia đình, khi tham gia vào quyết định mua và sử
dụng thực phẩm chế biến sẵn. Ở độ tuổi này, họ thường khó bị thuyết phục bởi ý kiến của người
khác và được con cái tôn trọng. Vì vậy, họ đóng vai trò là người quyết định. Ngoài những yếu tố
đã nêu trên, họ còn có kinh nghiệm trong việc mua hàng do đó trở thành người đi mua.
3.3. Yếu tố lựa chọn kênh mua sắm
Lựa chọn kênh mua:
Siêu thị, cửa hàng tiện lợi, tạp hóa: 17/25 phiếu
Chợ truyền thống: 7/25 phiếu
Các kênh thương mại điện tử: 1/25 phiếu
Lý giải kết quả về hiện tượng lựa chọn mua sắm ở các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, tạp hóa
mà bỏ qua kênh mua sắm online đối với các loại thực phẩm chế biến sẵn:
Đối với độ tuổi từ 40-55, họ là những người sinh ra trong khoảng 1965 - 1980, thuộc thế hệ gen
X. Bởi vì sinh ra trong thời kỳ công nghiệp hóa, họ rất am hiểu kỹ thuật máy móc, sửa chữa cơ
khí, các thiết bị điện gia dụng. Sau đó với sự đổ bộ của công nghệ, họ tiếp thu và cũng dần am
hiểu kỹ thuật số, máy tính tuy nhiên họ lại tiếp xúc với các thiết bị công nghệ sau.
Do đó, họ không sử dụng hay không thường xuyên sử dụng hình thức online đối với việc mua
sắm thực phẩm chế biến sẵn mà chủ yếu mua hàng tại các siêu thị, cửa hàng tạp hóa, cửa hàng
tiện lợi và các khu chợ truyền thống. Trong đó, yếu tố an toàn thực phẩm và an toàn mùa dịch
được quan tâm nhiều nhất khi họ lựa chọn kênh mua hàng. lOMoAR cPSD| 61207676
Lý giải kết quả lựa chọn các yếu tố:
• An toàn thực phẩm: (Đây là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất ) (25/25 phiếu)
Đối với độ tuổi 40-55, họ có nhiều hiểu biết và nhận thức về độ quan trọng của việc lựa
chọn những sản phẩm an toàn và không gây ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ, bên cạnh đó họ
cũng đã được, biết đến nhiều tác hại, hậu quả của việc dùng thực phẩm không đủ an toàn
vậy nên khi mua thực phẩm họ sẽ xem xét yếu tố an toàn đầu tiên.
• An toàn mùa dịch: 20/25 phiếu
Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn ra vô cùng phức tạp, việc mỗi hộ gia đình phải
chọn các kênh mua sắm sao cho thực phẩm vừa tươi ngon mà lại vừa tuân thủ quy định
5K của chính phủ là một điều rất nan giải. Ở độ tuổi từ 40-55, họ quan tâm đến sức khỏe
nhiều hơn, nhất là trong thời kỳ dịch Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp. Do đó 80%
người điền đơn lựa chọn yếu tố an toàn mùa dịch là yếu tố được ưu tiên khi chọn kênh
mua sắm thực phẩm chế biến sẵn.
• Độ đa dạng (15/25 phiếu) + Độ tiện lợi (14/25 phiếu)
60% người điền đơn lựa chọn độ đa dạng là yếu tố quan trọng khi mua sắm tại các siêu thị, cửa
hàng tiện lợi, tạp hóa do Nhóm tuổi này không chỉ có xu hướng quan tâm đến sức khỏe bản thân
và gia đình mà còn có đầy đủ kiến thức về thành phần trong các sản phẩm thực phẩm chế biến sẵn.
Vì vậy, họ lựa chọn mua thực phẩm chế biến sẵn tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, tạp hóa vì độ
đa dạng và tiện lợi khi có thể tham khảo nhiều mẫu mã sản phẩm trong 1 không gian cố định.
• Chi phí vận chuyển (5/25 phiếu)
Đa số các đáp viên điền khảo sát chọn không mua thực phẩm chế biến sẵn qua các kênh thương
mại điện tử nên yếu tố chi phí vận chuyển có độ ảnh hưởng ở vị trí cuối cùng. Tuy nhiên, khi đi
sâu vào phỏng vấn các đáp viên thuộc nhóm tuổi này, kết quả nhận lại được, nhóm tuổi từ 40-55
thay vì trực tiếp mua thực phẩm chế biến sẵn qua các kênh thương mại điện tử thì phần lớn thường
nhờ con, cháu mua hàng và yếu tố chi phí vận chuyển có ảnh hưởng đến quyết định mua hàng. Vì
vậy, khi nói đến chi phí vận chuyển, kết quả khảo sát đã thay đổi từ “không quan trọng” thành “quan trọng”. lOMoAR cPSD| 61207676
⇒ Kết luận: Nhóm tuổi từ 40-55 đóng vai trò rất lớn trong quyết định mua và sử dụng thực phẩm
chế biến sẵn. Với 17/25 phiếu nhận được từ các đáp viên, nhóm tuổi này chủ yếu mua sắm ở các
siêu thị cửa hàng tiện lợi, tạp hóa với yếu tố an toàn thực phẩm (25/25 phiếu) và an toàn mùa dịch
(20/25 phiếu) được quan tâm nhiều nhất.
VI. Yếu tố chức năng gia đình: Yếu tố kinh tế ảnh hưởng tới
việc mua thực phẩm chế biến sẵn của gia đình
Với yếu tố kinh tế của gia đình, từ khảo sát, chúng ta có thể thấy 79,9% (107 phiếu) thu nhập của
gia đình các đáp viên bị ảnh hưởng bởi đại dịch, chỉ có 20,1% là may mắn không bị tác động.
Kết quả này là phù hợp khi đặt vào bối cảnh hiện nay, khi mà nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề
bởi sự lây lan của dịch bệnh. Chính vì điều này, sự quan tâm của người tiêu dùng đối với các loại
chi phí cũng tăng lên rất nhiều.
Dựa vào kết quả khảo sát của câu hỏi “Mức độ ảnh hưởng của yếu tố giá cả với quyết định mua
thực phẩm chế biến sẵn TRƯỚC và TRONG dịch” chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy rằng khi
bước vào giai đoạn dịch bệnh, tỉ lệ chuyển đổi từ các mức độ thấp hơn sang “Quan trọng” và
“Rất quan trọng” đã tăng lên đáng kể. Cụ thể 56 phiếu với mức độ quan trọng và 42 phiếu với
mức độ rất quan trọng, chiếm hơn 70% tổng số phiếu.
Trong khi trước đó thì kết quả của lựa chọn “giá cả ảnh hưởng bình thường tới quyết định mua”
chiếm tới hơn 40% trong tổng số các đáp viên đã giảm xuống chỉ còn 31 phiếu khi đặt trong mùa dịch.
Có thể thấy trong bối cảnh dịch bệnh, yếu tố giá cả đã trở thành một trong những mối quan tâm
lớn nhất của hầu hết các hộ gia đình trong quyết định mua thực phẩm chế biến sẵn.
VII. Dự đoán xu hướng
Theo 132 phiếu hợp lệ, tần suất sử dụng thực phẩm chế biến sẵn trước và trong dịch được thể
hiện qua hai biểu đồ sau: lOMoAR cPSD| 61207676
Có thể rõ ràng nhìn thấy sự thay đổi tiêu dùng của các hộ gia đình trong mùa dịch với tần suất sử
dụng thực phẩm chế biến sẵn tăng lên rất nhiều.
Nhìn kỹ vào kết quả khảo sát thì có những gia đình trước đó chỉ sử dụng thực phẩm chế biến sẵn
trong các bữa ăn chung hằng ngày của gia đình từ 2-3 lần/tháng nhưng khi có dịch thì đã tăng lên
tới 2-4 lần một tuần, thậm chí là sử dụng hàng ngày.
Nếu đặt vào bối cảnh dịch bệnh thì kết quả này là hoàn toàn hợp lý bởi nhu cầu tích trữ thực
phẩm của mọi người tăng cao và sự hạn chế ra đường để phòng tránh nguy cơ lây nhiễm theo chỉ
thị của chính phủ. Do đó, người tiêu dùng sẽ có xu hướng lựa chọn những thực phẩm như các
loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, thực phẩm đóng gói để dễ bảo quản và có thể sử dụng được lâu.
Tuy nhiên hãy nhìn vào bảng khảo sát của VietNam Report dưới đây. lOMoAR cPSD| 61207676
Có thể thấy rằng các loại thực phẩm chế biến sẵn như thực phẩm tiện lợi, đóng gói, thực phẩm
đông lạnh, sữa và các sản phẩm từ sữa có % người dùng tăng mạnh trong giai đoạn dịch bệnh,
vượt qua tỷ lệ sử dụng của thực phẩm tươi sống. Tuy nhiên, khi có miễn dịch cộng đồng thì % số
người dùng các loại thực phẩm chế biến sẵn đã giảm xuống rất nhiều
Nhìn chung, sau khi dịch bệnh đã được ổn định, xu hướng sử dụng thực phẩm chế biến sẵn sẽ
không còn được ưa chuộng như khoảng thời gian trong dịch nữa. PHẦN KẾT LUẬN
Như vậy, sau khi phân tích kết quả thu được từ bảng câu hỏi, nhóm chúng em thấy được rằng với quyết
định mua và sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, do đặc trưng riêng biệt của mỗi độ tuổi mà mỗi thành viên
trong gia đình có thể đóng nhiều hơn một vai trò thay vì chỉ có một. Mỗi nhóm tuổi đều có sự khác nhau
trong suy nghĩ, lối sống và có hành vi mua hàng khác nhau, vì vậy, sự khác biệt khi lựa chọn các yếu tố
khi quyết định kênh mua thực phẩm chế biến sẵn cũng được thể hiện rõ qua kết quả khảo sát.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn ra vô cùng phức tạp gây ảnh hưởng tới thu nhập của
hầu hết các hộ gia đình khiến cho yếu tố giá cả trở nên quan trọng hơn cả khi họ đưa ra quyết định mua
thực phẩm chế biến sẵn. Đồng thời, do ảnh hưởng của đại dịch, tần suất sử dụng loại thực phẩm này đã có
sự thay đổi rõ rệt so với trước đây do xu hướng và nhu cầu tích trữ lương thực của người dân.
Do thời gian thực hiện việc tìm hiểu đề tài và kiến thức còn hạn chế nên bài làm của chúng em còn có
nhiều thiếu sót, mong thầy có thể xem xét và góp ý để bài làm của chúng em được hoàn thiện hơn ạ.
Chúng em xin chân thành cảm ơn! lOMoAR cPSD| 61207676
Tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình Hành vi người tiêu dùng - PGS.TS Vũ Huy Thông
2. Giáo trình Nghiên cứu Marketing - PGS.TS Vũ Huy Thông
3. Khảo sát người tiêu dùng Việt Nam từ https://by.com.vn/AxxTbg
4. Trend in food preferences từ https://by.com.vn/w703IM
5. Change in food consumption từ https://by.com.vn/HIaieL
6. Toàn cảnh ngành thực phẩm Việt Nam từ https://by.com.vn/rbBZyu
7. Impact of Covid on food behaviour từ https://by.com.vn/hM5tOe Phụ lục bảng hỏi
Khảo sát ảnh hưởng của yếu tố gia đình đối với hành vi mua và sử dụng thực phẩm
chế biến sẵn trong bối cảnh dịch Covid-19.
NHÓM 1: Câu hỏi về giới tính, độ tuổi, số lượng và cấu trúc thành viên gia đình.
NHÓM 2: Câu hỏi về yếu tố ảnh hưởng tới việc lựa chọn kênh mua thực phẩm chế biến sẵn của cá nhân.
1. Bạn THƯỜNG XUYÊN mua thực phẩm chế biến sẵn qua kênh nào?
2. Yếu tố nào ảnh hưởng tới việc lựa chọn kênh mua sắm thực phẩm chế biến sẵn của bạn?
3. Tần suất mua thực phẩm chế biến sẵn online của bạn?
NHÓM 3: Câu hỏi về vai trò của thành viên trong và tần suất sử dụng thực phẩm chế biến sẵn của gia đình.
1. Đối với việc mua thực phẩm chế biến sẵn của gia đình, bạn thường đóng vai trò gì
2. Tần suất sử dụng thực phẩm chế biến sẵn trong các bữa ăn chung của gia đình bạn TRƯỚC mùa dịch:
3. Tần suất sử dụng thực phẩm chế biến sẵn trong các bữa ăn chung của gia đình bạn TRONG mùa dịch:
NHÓM 4: Câu hỏi về sự ảnh hưởng yếu tố kinh tế đến tới quyết định mua thực phẩm chế biến sẵn.
1. Tổng thu nhập hàng tháng hiện tại của gia đình bạn thuộc khoảng?
2. Tổng thu nhập của gia đình bạn có bị ảnh hưởng do dịch bệnh không?
3. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố giá cả với quyết định mua thực phẩm chế biến sẵn TRƯỚC khi dịch:
4. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố giá cả với quyết định mua thực phẩm chế biến sẵn TRONG khi dịch:
Đánh giá quá trình làm việc của các thành viên
Bảng tổng hợp và đánh giá quá trình làm việc nhóm của từng thành viên dựa trên các tiêu chí:
hoàn thành nhiệm vụ được giao đúng thời hạn, tham gia các buổi họp nhóm đầy đủ, có đóng góp
ý kiến cho bài nhóm, nghiên cứu và tìm đọc các tài liệu,...