Bài 2 Vấn đề con người trong kinh doanh môn Luật kinh tế | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59773091 Bài 2
VẤN ĐỀ CON NGƯỜI TRONG KINH DOANH
1 . Con người trong tâm lý
• Theo quan điểm của CNDVBC thì “Con người vừa là một thực thể tự nhiên,
vừa là thực thể xã hội”.
- Cơ thể con người là sản phẩm của tự nhiên, tuân theo quy luật tiến hóa của tự nhiên.
- Mặt khác tâm lý, ý thức của con người lại có bản chất xã hội, chịu sự quy định của xã hội.
• Con người và động lực hành vi -
Động lực cơ bản là có hướng đích.
Nhu cầu là những đòi hỏi tất yếu mà con người cần được thỏa mãn để tồn tại và phát triển.
- Đặc điểm của nhu cầu: + Tính đối tượng + Tính chu kỳ
1. Những đặc điểm tâm lý truyền thống của con người Việt Nam theo Đào Duy Anh
- Tích cực: Thông minh, ký ức phát đạt, giàu trí nghệ thuật và trực giác,
ham học, thích văn chưõng phù hoa, giỏi phán đoán, giỏi chịu đau đớn
cực khổ, giỏi bắt trước, sống thiết thực, dễ thích ứng và dung hoà, trọng lễ
giáo, chuộng hoà bình, biết hy sinh vì đại nghĩa.
- Hạn chế: Chậm chạp, ít mộng tưởng, hay nhẫn nhục, thiếu chứng kiến,
tính khí nông nổi không bền chí, hay thất vọng, hay khoe khoang, ưa hư
danh, thích cờ bạc, nhút nhát, thiếu tự tin, hay bài bác chế nhạo.
2 . Những đức tính cần thiết của người kinh doanh hiện nay.
- Cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; nói ít, làm nhiều.
- Hứng thú, say mê với nghề kinh doanh
- Khả năng thích ứng, sáng tạo
- Nhìn xa, trong rộng, có đầu óc thực tiễn
- Khả năng trực giác, am hiểu con người
- Khả năng liên kết và hợp tác trong lao động
- Trọng con người, trọng chữ tín lOMoAR cPSD| 59773091
- Chấp nhận cạnh tranh, chấp nhận thắng - thua
- Tầm vực hiểu biết sâu - rộng nhất là về thị trường, công nghệ, sử dụng
vốn và người lao động
- Biết cách tổ chức, quan lý, động viên người lao động.
3 . Các nhân tố quy định tâm lý con người Việt Nam
- Phương thức sản xuất châu Á trong đó có chế độ phong kiến nhỏ, chuyên
chế và cộng đồng làng xã với tính khép kín, lũy tre, ao làng, giới quan lại nhỏ.
- Thiên nhiên khắc nghiệt và nghèo tài nguyên - Chiến tranh nhân dân
chống giặc ngoại xâm - Các thiết chế xã hội.
- Nho giáo và tâm lý tiểu nông
- CN Mác – Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh
- Toàn cầu hóa – kinh tế tri thức – con người Việt Nam * Đặc điểm của
nền kinh tế toàn cầu
- Xây dựng trên nền tảng CNTT
- Đội ngũ công nhân, kỹ sư có kỹ năng và CN hiện đại trong sản xuất
- Môi trường thông thoáng cho phép hoạt đông theo cơ chế thị trường
- Kinh tế tư nhân đóng vai trò lớn
- Nguồn vốn hoạt động nhanh và kịp thời
* 12 đặc điểm của nền kinh tế tri thức - Số hóa - Ảo hóa - Phân tử hóa - Nhất thể hóa - Mạng hóa - Phi môi giới - Hội tụ - Đổi mới
- Sự tham gia của người tiêu dùng - Tính tức thời - Không đồng đều lOMoAR cPSD| 59773091
Bài 3: KINH DOANH VÀ MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN
I. KHÁI NIỆM KINH DOANH
I.1. Quan niệm phương Đông về kinh doanh
- Tư tưởng về kinh doanh xuất hiện rất sớm: Thứ nhất buôn quan, thứ nhì
buôn đất, thứ ba buôn vàng (Lã Bất Vi)
- Kinh doanh là quá trình thực hiện liên hoàn 6 công việc (lục trị) - Trị
đạo: Xác định ý đồ, đường lối chiến lược, mục tiêu...
- Trị học: Đó là việc vận động thực hiện ý đồ, đường lối..
- Trị thể: Đó là vấn đề sắp xếp cơ cấu tổ chức bộ máy.
- Trị tài: Sử dụng nhân lực, nhân tài
- Trị phong: Tận dụng tốt thời cơ
- Trị thuật: Tỏ rõ năng lực, tài nghệ, thủ đoạn kinh doanh.
1.2 . Quan niệm TRUYỀN THỐNG về kinh doanh
- Không coi trọng nghề thương (xã hội có 4 nghề: sỹ, nông, công, thương)
song chỉ coi trọng nghề sỹ và nghề nông.
- Coi Kinh doanh là lừa đảo, xấu
- Nền sản xuất nông nghiệp, tự cung, tự cấp nên hiệu quả thấp, nhu cầu tiêu
dùng hạn chế nên không kích thích nghề kinh doanh phát triển, chỉ cần cô
hàng xén, chợ quê là đủ.
1.3 . Quan niệm HIỆN ĐẠI về kinh doanh
• Quan niệm hiện đại về kinh doanh -
Kinh doanh là loại hình kinh tế đặc thù và phát triển cao trong xã hội hiện
đại, là quá trình sản xuất, khai thác, chế biến, buôn bán hàng hoá và dịch
vụ với chức năng cơ bản là tìm kiếm những nhu cầu chưa toại nguyện và
tập hợp những nguồn lực để đáp ứng những nhu cầu của xã hội.
• Cái khác với quan niệm truyền thống là ở chỗ:
- Trước đây tách bạch giữa khâu sản xuất với khâu kinh doanh thì ngày nay
nhà sản xuất cũng đồng thời là nhà kinh doanh vì mục đích sản xuất ra
hàng hoá là để đưa đến tay người tiêu dùng. Thống nhất giữa chi phí với
giá thành và tiêu thụ hàng hoá.
- Kinh doanh ngày nay không chỉ giới hạn với nghĩa thương nghiệp mà là
một hoạt động kinh tế có tính tổng hợp bao trùm toàn bộ quá trình.
1.4 . Nghề Kinh doanh
- Kinh doanh từ lâu đã được coi là một nghề song trong xã hội nông nghiệp
không được coi trọng, còn bị nghĩ xấu.
- Ngày nay kinh doanh được coi là “SIÊU NGHỀ”: lOMoAR cPSD| 59773091
+ Muốn đề cao vị trí, vai trò của nghề Kinh doanh và giới Doanh nhân
trong nền kinh tế thị trường.
+ Vì đây là một nghề quá đặc biệt không phải ai muốn cũng làm được,
mà bí mật riêng của nghề này chính là mặt lợi thế, tức là cái chỉ có Bạn
mới làm được mà người khác không làm được.
- Ở Việt Nam giới doanh nhân đang được hình thành và được xã hội coi
trọng và đánh giá cao. Thế hệ trẻ đang có tham vọng làm giàu. (ngày 13
tháng 10 là "Ngày Doanh nhân Việt Nam).
- Kinh doanh ngày nay được coi trọng vì trách nhiệm xã hội của nghề. Mặt
khác người ta còn nói tới chức năng dân trí của kinh doanh.
II. Phân loại kinh doanh – Các loại hình kinh doanh
2.1 . Các loại hình kinh doanh
• Có nhiều loại hình kinh doanh - Kinh doanh sản xuất - Kinh doanh thương mại - Kinh doanh dịch vụ
- Kinh doanh tiền tệ - chứng khoán
2.2 . Thị trường hoàng hóa và thị trường ý tưởng của kinh doanh hiện đại
• Kinh doanh thông tin - trí thức
- Khó xác định, có khi thông tin vô giá, không giá trị
- Kinh doanh có thể lỗ hoàn toàn nếu thông tin sai
- Mua thông tin rồi lại bán tiếp, từ mua thành bán
- Không chỉ mua mà còn đánh cắp thông tin
- Thông tin thứ cấp qua xử lý trở thành tri thức, thông tin kết tinh và đem bán lợi nhuận siêu ngạch
• Kinh doanh – Môi giới – Quan hệ (một kiểu siêu kinh doanh)
- “Kinh doanh quan hệ”: sẽ dẽ bị hiểu lầm nếu không làm rõ nội dung ở tình
người, tấm lòng, lấy chữ “tín” làm đầu, lấy đức làm nguồn, làm cơ sở. Đó
nền tảng để xây dựng và phát triển doanh nghiệp bền vững và có lãi.
- “Kinh doanh môi giới”: bị chỉ trích là chỉ trỏ
- Nếu có tâm có thể là siêu kinh doanh nếu có được thông tin tốt và nếu biết
nhanh nhạy, kết hợp với việc sử dụng hiệu quả các công nghệ thông tin hỗ
trợ thì có thể thắng trong thời đại “thời gian là tiền bạc”.
• Kinh doanh hiện đại trong xã hội hiện đại
- Hàng hóa thông tin và bí mật của cá nhân: Thông tin của cá nhân trở thành
một thứ hàng hóa đặc biệt. Mọi thông tin được kinh doanh như mọi thứ hàng hóa khác. lOMoAR cPSD| 59773091
- Ý tưởng cũng là hàng hóa đặc biệt
- Tin đồn trong kinh doanh và cuộc sống.
- Không gì nhanh bằng việc che dấu
- Tin đồn đẻ tiếp ra tin đồn
- Tin đồn không nhất thiết phải dựa trên sự có thật.
- Một vài phỏng đoán bắt nguồn từ một sự kiện có thật nào đó. - Quá trình
nảy sinh tin đồn và ý nghĩa ẩn giấu trong đó.
III. CÔNG TY VÀ VĂN HÓA CÔNG TY
3.1 . Khái niệm công ty
- Công ty là một hệ thống xã hội – kỹ thuật có cấu trúc, cơ cấu chặt chẽ, gồm
nhiều thành tố cấu thành (hệ con – hệ thống con).
- Các yếu tố cấu thành tổ chức
+ Có giá mục đích và giá trị + Công nghệ + Cơ cấu + Tâm lý + Quản trị
3.2 . Văn hóa công ty
- Văn hóa công ty là toàn bộ những triết lý, những giá trị, niềm tin, truyền
thống và thói quen có khả năng:
+ Quy định hành vi của các thành viên
+ Ngày càng phong phú và có thể thay đổi theo thời gian
+ Mang lại cho công ty bản sắc riêng
+ Triết lý, mang lại ý nghĩa tồn tại của công ty và quan hệ của nó đối với
nhân viên và thủ trưởng
+ Các giá trị chủ đạo liên quan đến mục tiêu và các phương tiện đạt được nó.
+ Chuẩn mực và quy tắc ứng xử trong tổ chức
IV. Khoa học và nghệ thuật kinh doanh
4.1 . Kinh doanh là một khoa học
- Với tư cách là một khoa học, hoạt động kinh doanh phải tuân theo những
quy tắc, quy luật chung của nó để đảm bảo hiệu quả, lợi nhuận cao. lOMoAR cPSD| 59773091
- Trong nền kinh tế thị trường để đảm bảo hiệu quả kinh doanh không chỉ yêu
cầu về chủ thể kinh doanh mà còn phải chú ý đến sự tác động của môi trường.
- Nghệ thuật kinh doanh là cái riêng của mỗi nhà kinh doanh, rất khó học
được điều này từ họ, mà chỉ có thể nắm được các nguyên tắc của nghệ thuật
để suy ngẫm, để vận dụng và thực hiện.
- Cơ sở của nghệ thuật bao gồm: o Có đủ thông tin để biết mình, biết người
o Biết làm việc với người khác o Giữ được bí mật, ý đồ kinh doanh. o Phải quyết đoán o Phải biết dùng mưu kế