Bài 5 Điều lệnh đội ngũ đơn vị mục tiêu | Lý thuyết môn giáo dục quốc phòng và an ninh học phần I Trường đại học sư phạm kĩ thuật TP. Hồ Chí Minh

BÀI 5
ĐIỀU LỆNH ĐỘI NGŨ ĐƠN VỊ MỤC TIÊU
* Kiến thức: Nội dung bài trang bị cho người học trình tự các bước thực hiện tập
hợp đội hình đơn vị, ý nghĩa trường hợp vận dụng trong huấn luyện công tác và thức hiện các nhiệm vụ.
* Kỹ năng: Người học nhận thức đầy đủ về vị trí vai trò, tầm quan trọng của điều
lệnh đội đơn vị, rèn luyện tinh thần tập thể, khả năng phối hợp hiệp đồng và làm việc
nhóm, xây dựng niềm tự hào về hình ảnh người lính về niềm tin vào sức mạnh của quân
đội trong giai đoạn hiện nay.
Hình 15: Tiểu đội luyện tập Điều lệnh đội ngũ theo đội hình 1 hàng ngang
Nguồn:https://www.bqllang.gov.vn/tin-tuc/tin-tu-ban-quan-ly-lang/5022-ngoi-sao-thang-3-cua-doi-tieu- binh-danh-du.html. NỘI DUNG
1. Đội hình tiểu đội hàng ngang
- Ý nghĩa: Đội hình tiểu đội hàng ngang thường vận dụng trong học tập, ha đạt
mệnh lệnh, sinh hoạt, kiểm tra, điểm nghiệm, khám súng, giá súng...
- Vị trí của tiểu đội trưởng: Ở đội hình tiểu đội hàng ngang, tiểu đội trưởng đứng
bên phải đội hình tiểu đội. Vị trí chỉ huy tại chỗ như: đôn đốc tập hợp, điểm số, chỉ huy
tiểu đội luyện tập, nhận xét,... Tiểu đội trưởng đứng ở chính giữa, phía trước đội hình,
cách tiểu đội từ 3 đến 5 bước. Vị trí chỉ huy tiểu đội khi hành tiến: Tiểu đội trưởng đi ở
bên trái đội hình của tiểu đội, cách 2 đến 3 bước. Khi chỉnh đốn hàng ngũ về bên phải
(trái), tiểu đội trưởng cách người làm chuẩn 2 đến 3 bước. Khi chỉ định người giữa đội
hình làm chuẩn, tiểu đội trưởng có thể đi về bên phải (trái) đội hình, để kiểm tra, gióng hàng.
- Chú ý: Khi tập hợp nên tránh hướng gió, hướng mặt trời chiếu vào mặt chiến sĩ,
nếu không ảnh hưởng đến việc xem tập, xem động tác mẫu... Nếu vị trí tập hợp xa nơi
tiểu đội đứng (quá 20m) thì tiếu đội trưởng phải đôn đốc tiểu đội về vị trí tập hợp. Sau
khi hộ dứt động lệnh, tiểu đội trưởng không được di chuyển vị trí. Khi sửa hàng phải
dùng khẩu lệnh, không chạm vào người.
1.1. Đội hình tiểu đội một hàng ngang:
Thực hiện theo thứ tự 4 bước. Bước 1: Tập hợp
Khẩu lệnh: “Tiểu đội X, thành một hàng ngang – TẬP HỢP” có dự lệnh và động
lệnh, “Tiểu đội X, thành một hàng ngang” là dự lệnh, “TẬP HỢP” là động lệnh.
Tiểu đội trưởng xác định vị trí và hướng tập hợp, rồi quay về phía các chiến sĩ, hộ
khẩu lệnh và đứng nghiêm làm chuẩn. Khi nghe hộ khẩu lệnh "Tiểu đội X", toàn tiểu đội
quay về phía tiểu đội trưởng, đứng nghiêm chờ lệnh.
Khi nghe dứt động lệnh “TẬP HỢP”, toàn tiểu đội nhanh chóng chạy đến vị trí tập
hợp (nếu có súng phải xách súng hoặc mang súng theo đúng quy định của từng loại
súng), đứng về bên trái tiểu đội trưởng thành một hàng ngang, theo giãn cách và cự li
đúng quy định (70 cm tính từ giữa 2 gót chân của hai người đứng cạnh nhau hoặc cách 20
cm tính từ khoảng cách 2 cánh tay của hai người đứng cạnh nhau). Từng người khi đã
đứng vào hàng, phải nhanh chóng gióng hàng đúng giãn cách rồi đứng nghỉ. Khi đã có 2 -
3 chiến sỹ đứng vào hành, tiểu đội trưởng làm động tác quay nửa bên trái về đứng chính
giữa phía trước cách hàng từ 3 – 5 bước để đôn đốc tiểu đội tập hợp.
Hình 16: Đội hình tiểu đội 1 hàng ngang [4]
Khẩu lệnh: “ĐIỂM SỐ” (chỉ có động lệnh, không có dự lệnh).
Động tác: Khi nghe dứt động lệnh “ĐIỂM SỐ”, các chiến sỹ từ phải qua trái lần
lượt điểm số từ 1 cho đến hết. Khi điểm số của mình phải đứng nghiêm kết hợp quay mặt
sang trái 45°, người cuối cùng không phải quay mặt và sau khi điểm số của mình xong
phải hộ "HẾT", điểm số xong quay mặt trở lại và trở lại tư thế đứng nghỉ. (khi điểm số
phải to, rõ, dứt khoát, liên tục.)
Bước 3: Chỉnh đốn hàng ngũ
Trước khi chấn chỉnh đội ngũ tiểu đội trưởng phải hộ khẩu lệnh: “Nghiêm” cho tiểu đội đứng nghiêm.
Khẩu lệnh: "Nhìn bên phải (trái) – THẲNG".
Nghe động lệnh "THẲNG", trừ người làm chuẩn, mọi người phải quay mặt hết cỡ
sang bên phải (trái), xê dịch lên, xuống để gióng hàng cho thẳng, đúng gián cách, cự li.
Khi xê dịch, nếu các loại súng ở tư thế giữ, phải xách súng.
Muốn giống hàng ngang thẳng, từng người phải nhìn được nắp túi áo (nếu là nữ
nhìn ve cổ áo) bên phải (trái) của người đứng cách mình thứ tư (tính từ mình) về bên phải (trái).
Khi tiểu đội đã gióng hàng xong, tiểu đội trưởng hô khẩu lệnh "THÔI", không có dự
lệnh. Nghe động lệnh "THÔI", tất cả quay mặt trở lại nhìn thẳng phía trước, đứng nghiêm
không xê dịch vị trí đứng.
Tiểu đội trưởng quan sát giãn cách của các chiến sỹ, sau đó thực hiên quay nửa bên
trái đi đều về đến vị trí cách người làm chuẩn từ 2 đến 3 bước nhìn vào hàng để kiểm tra.
Khi gót chân và ngực của mọi người nằm trên một đường thẳng là được. Người nào đứng
chưa thẳng, tiểu đội trưởng dùng khẩu lệnh "Đồng chí X (hoặc số X) - LÊN" hoặc
"XUỐNG". Người được gọi tên hoặc số của mình, quay mặt về phía người chỉ huy và
làm theo mệnh lệnh đó. Khi các chiến sĩ đã đứng thẳng hàng, tiểu đội trưởng hộ
"ĐƯỢC", sau đó người được sửa quay mặt trở lại. Có thể cùng một lúc, tiểu đội trưởng
sửa cho 3 đến 4 người. Sau khi hàng đã thẳng, tiểu đội trưởng quay về vị trí chỉ huy. Bước 4: Giải tán
Khẩu lệnh: “GIẢI TÁN” (không có dự lệnh).
Động tác: Nghe động lệnh "GIẢI TÁN”, mọi người trong tiểu đội nhanh chóng tản
ra. Nếu đang đứng nghỉ, phải trở về tư thế đứng nghiêm rồi mới tản ra. 1.2. Đội hình tiểu đội hai hàng ngang
Hình 17. Đội hình tiểu đội hai hàng ngang [4]
Thứ tự thực hiện các bước cơ bản giống đội hình tiểu đội một hàng ngang. Những điểm khác:
- Khẩu lệnh: “Tiểu đội X, thành hai hàng ngang – TẬP HỢP”
- Vị trí đứng trong đội hình các số lẻ đứng hàng trên, các số chẵn đứng hàng dưới
(số chẵn, lẻ căn cứ vào điểm số tiểu đội một hàng ngang)
- Tiểu đội hai hàng ngang không điểm số
- Khi tập hợp đội hình hai hàng ngang, các chiến sĩ đứng ở hàng thứ hai chỉnh đốn
hàng như hàng thứ nhất, gióng cả hàng ngang, hàng dọc.(hàng thứ hai cách hàng thứ nhất 1 mét)
- Khi kiểm tra giãn cách, ở đội hình hai hàng ngang phải kiểm tra cả cự ly hàng trên và hàng dưới.
2. Đội hình tiểu đội hàng dọc
- Ý nghĩa: Đội hình tiểu đội hàng dọc thường vận dụng khi hành quân, đứng trong
đội hình cấp trên, luyện tập...
- Vị trí của tiểu đội trưởng: Ở đội hình tiểu đội hàng dọc, tiểu đội trưởng đứng trước
cách số 1 (người đứng ở đầu hàng) là 1m. Vị trí chỉ huy tại chỗ (đôn đốc tập hợp, điểm
số, hạ đạt mệnh lệnh,...): Tiểu đội trưởng (at) đứng chếch phía trước về bên trái đội hình,
cách 3 đến 5 bước. Vị trí chỉ huy tiểu đội khi hành tiến: Tiếu đội trưởng đi ở khoảng 1/3
bên trái đội hình (từ trên xuống) và cách 2 đến 3 bước.
Khi cùng tiểu đội hành tiến (đi trong đội hình của tiểu đội) thì tiểu đội trưởng đi đấu
đội hình tiểu đội, cách lm. Nếu đội hình tiểu đội 2 hàng do tiểu đội trưởng đi đầu chính
giữa 2 hàng và cách tiểu đội 1m. Khi chỉ huy tiểu đội luyện tập tại chỗ, tiểu đội trưởng có
thể đứng tại chỗ để chỉ huy.
2.1. Đội hình tiểu đội một hàng dọc
Thực hiện theo thứ tự 4 bước: Bước 1: Tập hợp
Khẩu lệnh: “Tiểu đội X, thành một hàng dọc – TẬP HỢP” có dự lệnh và động lệnh.
“Tiểu đội thành một hàng dọc” là dự lệnh; “TẬP HỢP” là động lệnh.
Động tác: Hành động của tiểu đội trưởng và từng người như tập hợp hàng ngang.
Chỉ khác Nghe động lệnh "TẬP HỢP", mọi người đứng thành 1 hàng dọc sau tiểu đội
trưởng, cự li đúng quy định, người sau cách người trước 1 mét. Khi đã có người đứng sau
mình, tiểu đội trưởng ra vị trí chỉ huy chếch về phía bên trái đội hình cách 3 - 5 bước
quay vào đội hìn đôn đốc tiểu đội tập hợp. Bước 2: Điểm số
Khẩu lệnh "ĐIỂM SỐ".
Động tác: Nghe động lệnh "ĐIỂM SỐ", từng người theo thứ tự từ trên xuống dưới
trở về tư thế đứng nghiêm hộ rõ số của mình, đồng thời quay mặt sang trái hết cỡ.
Hình 18. Đội hình tiểu đội một hàng dọc [4]
Bước 3: Chỉnh đốn hàng ngũ
Trước khi chỉnh đốn phải hộ khẩu lệnh “NGHIÊM” cho tiểu đội đứng nghiêm.
Khẩu lệnh "Nhìn trước – THẲNG"; "THÔI".
Nghe dứt động lệnh "THẲNG", trừ người làm chuẩn, mọi người giống hàng, nhìn
vào chính giữa gáy người đứng trước mình (không nhìn thấy gáy người đứng thứ hai phía
trước) để xê dịch, qua phải, qua trái gióng hàng cho thẳng, đúng cự li, gián cách 1 mét.
Khi xê dịch, nếu các loại súng đang ở tư thế giữ, phải xách súng.
Khi tiểu đội đã gióng hàng xong, tiểu đội trưởng hô: “THÔI”. Nghe dứt động lệnh
"THÔI", thì không xê dịch nữa. Tiểu đội trưởng kiểm tra cự li giữa các chiến sĩ, sau đó đi
đều về chính giữa phía trước đội hình, cách số 1 từ 2 đến 3 bước nhìn vào hàng để kiểm
tra. Khi thấy đầu và cạnh vai của mọi người cùng nằm trên một đường thẳng là được.
Nếu hàng chưa thẳng thì dùng khẩu lệnh để chỉnh đốn. Sửa xong, tiểu đội trưởng về vị trí
chỉ huy bên trái phía trước đội hình cách 3 -5 bước. Bước 4: Giải tán
Khẩu lệnh động tác như ở tiểu đội một hàng ngang.
2.2. Đội hình tiểu đội hai hàng dọc
Thứ tự các bước thực hiện giống như đội hình tiểu đội một hàng dọc, chỉ khác:
- Khẩu lệnh: “Tiểu đội X thành hai hàng dọc – TẬP HỢP”.
- Khi tập hợp 2 hàng dọc, số lẻ bên phải, số chẵn bên trái.
- Tiểu đội 2 hàng dọc không điểm số.
- Khi tập hợp đội hình 2 hàng dọc, những người đứng ở hàng bên trái gióng cả hàng dọc và hàng ngang.
Hình 19. Đội hình tiểu đội hai hàng ngang [4]
3. Đội hình trung đội
3.1. Đội hình trung đội hàng ngang
- Ý nghĩa: Đội hình trung đội hàng ngang, thường vận dụng để huấn luyện, nói
chuyện, kiểm tra, điểm nghiệm, điểm danh, khám súng, giá súng, đặt súng...
- Vị trí chỉ huy của trung đội trưởng, phó trung đội phó: Ở đội hình trung đội hàng
ngang, trung đội trưởng đứng ở bên phải ngang với hàng trên cùng, trung đội phó bên trái
trung đội trưởng. Vị trí chỉ huy tại chỗ (đôn đốc tập hợp, điểm số, chỉ huy trung đội luyện
tập, hạ đạt mệnh lệnh, nhận xét,...), trung đội trưởng đứng ở chính giữa, phía trước đội
hình, cách đội hình từ 5 đến 8 bước; trung đội phó đứng ở trong đội hình.
Khi chỉ huy trung đội hành tiến trung đội trưởng đi ở bên trái đội hình ngang với
tiểu đội 1 (hàng đầu), cách 3 đến 5 bước; trung đội phó đi ở trong đội hình. Nếu trung đội
trưởng đi trong đội hình, thì ở phía trước, chính giữa đội hình, cách trung đội phó 1m,
trung đội phó cách đội hình 1m.
Thực hiện thứ tự 4 bước: Tập hợp, điểm số, chỉnh đốn hàng ngũ, giải tán. Bước 1: Tập hợp
Khẩu lệnh: “Trung đội X, thành 1 (2 hoặc 3) hàng ngang – TẬP HỢP”. Động tác
của trung đội trưởng và từng người (như tập hợp tiêu độc hàng ngang). Hộ khẩu lệnh
xong, trung đội trưởng quay về hướng định tập hợp đứng nghiêm làm chuẩn.
Nghe gọi đến phiên hiệu của đơn vị, cán bộ, chiến sĩ quay về phía trung đội trưởng
đứng nghiêm chờ lệnh: dứt khẩu lệnh phó trung đội trưởng nhanh chóng chạy vào đứng
sau trung đội trưởng theo giãn cách, cự ly quy định, tự gióng hàng, xong đứng nghỉ; bên
trái trung đội trưởng là tiểu đội trưởng tiểu đội 1 tiếp đến là tiểu đội 1, 2, 3... động tác
như phần hợp tiểu đội.
Khi phó trung đội trưởng, tiểu đội 1 đã đứng vị trí tập hợp, trung đội trưởng chay để
trước chính giữa đội hình cách từ 5 đến 8 bước đôn đốc trung đội tập hợp, phó trung đội
trưởng lên ngang với tiểu đội trưởng tiêu đội 1. Bước 2: Điểm số
Khẩu lệnh: “ĐIỂM SỐ” hoặc “TỪNG TIỂU ĐỘI ĐIỂM SỐ”. Từng tiểu đội điểm
số theo thứ tự: Từ tiểu đội 1 đến tiểu đội 3 (tiểu đội trưởng không điểm số).
Điểm số toàn trung đội: Khẩu lệnh: “ĐIỂM SỐ”, ", mọi người đứng trong hàng đều
điểm số, lần lượt điểm số (như tiểu đội hàng ngang).
Trung đội 3 hàng ngang điểm số thì tiểu đội 1 điểm số, các tiểu đội khác dựa vào số
đã điểm của tiểu đội 1 mà nhớ lấy số của mình; nếu thừa hoặc thiếu so với số của tiểu đội
1, thì người cuối cùng của tiểu đội đó phải bác cáo số thừa hoặc thiếu cho trung đội trưởng biết.
Trung đội 3 hàng ngang tiểu đội trưởng không điểm số.
Trung đội 2 hàng ngang không đếm số.
Bước 3: Chỉnh đốn hàng ngũ
Khẩu lệnh "Nhìn bên phải (trái) – THẲNG".
Động tác của trung đội trưởng và từng người (giống như ở tiểu đội hàng ngang).
Đội hình trung đội 2 hoặc 3 hàng ngang, các tiểu đội đều phải gióng cả hàng ngang và hàng dọc. Bước 4: Giải tán
Khẩu lệnh "GIẢI TÁN". Mọi người nhanh chóng tản ra, nếu đang đứng nghỉ, phải
trở về tư thế đứng nghiêm rồi mới tản ra.
Chú ý: Như ở đội hình tiểu đội
3.2. Đội hình trung đội hàng dọc
- Ý nghĩa: Đội hình trung đội hàng dọc thường dùng để hành quân, di chuyển ở
ngoài bãi tập được nhanh chóng, thuận tiện.
- Vị trí chỉ huy của trung đội trưởng (trung đội trưởng); phó trung đội trưởng
(trung đội phó): Ở đội hình trung đội hàng dọc, trung đội trưởng đứng ở phía trước, chính
giữa đội hình, cách trung đội phó lm; trung đội phó đứng phía sau trung đội trưởng, cách
đội hình 1m. Vị trí chỉ huy tại chỗ (đôn đốc tập hợp, điểm số, chỉ huy trung đội luyện tập,
nhận xét,...), trung đội trưởng đứng ở phía trước, bên trái đội hình, cách 5 đến 8 bước;
trung đôi phó đứng trong đội hình.
Khi chỉ huy trung đội hành tiến, trung đội trưởng đi ở bên trái đội hình, cách 2 đến 3
bước ở 1/3 đội hình từ trên xuống; trung đội phó đi trong đội hình. Khi chỉnh đốn hàng
ngũ, trung đội trưởng ở phía trước đội hình, cách 3 đến 5 bước. Khi đội hình trung đội
hàng dọc, trong đội hình hàng ngang cấp trên, trung đội trưởng đứng ở bên phải trung đội
phó, cách trung đội phó 70cm; trung đội phó cách đội hình 70cm.
Thực hiện thứ tự 4 bước: Tập hợp, điểm số, chỉnh đốn hàng ngũ, giải tán. Bước 1: Tập hợp
Khẩu lệnh "Trung đội X, thành 1 (2 hoặc 3) hàng dọc – TẬP HỢP". Động tác của
trung đội trưởng và từng người (như tập hợp tiểu đội hàng dọc).
Hộ khẩu lệnh xong, trung đội trưởng quay và hướng định tập hợp đồng nghiêm làm chuẩn,
Nghe gọi đến phiên hiệu của đơn vị, cán bộ, chiến sĩ quay về phía trung đội trưởng
đứng nghiêm chờ lệnh: dứt khẩu lệnh phó trung đội trưởng nhanh chóng chạy vào đứng
sau trung đội trưởng theo giãn cách, cự ly quy định, tự gióng hàng xong đứng nghỉ tiếp
đến là tiểu đội 1, 2, 3... động tác như phần tập hợp tiểu đội.
Khi tiểu đội 1 đã đứng vào vị trí tập hợp, trung đội trưởng chạy đều lên trước, bên
trái đội hình, cách từ 5 đến 8 bước, đôn đốc trung đội tập hợp. Bước 2: Điểm số
Khẩu lệnh "ĐIỂM SỐ" hoặc “ TỪNG TIỂU ĐỘI ĐIỂM SỐ".
Nghe động lệnh "ĐIỂM SỐ", mọi người trong hàng đều điểm số, các tiểu đội
trưởng cũng điểm số. Động tác điểm số của từng người như ở đội tiểu đội.
Nghe động lệnh "TỪNG TIỂU ĐỘI ĐIỂM SỐ", từng tiểu đội điểm số tiểu đội mình
(tiểu đội trưởng không điểm số); trung đội 3 hàng dọc điểm số thì tiểu đội 1 điểm số, các
tiểu đội khác dựa vào số đã điểm của tiểu đội 1 mà nhớ số của mình (các tiểu đội trưởng
không điểm số). Nếu thừa hoặc thiếu so với số của tiểu đội 1 thì người cuối cùng của tiểu
đội khác phải báo cáo số thừa hoặc thiếu cho trung đội trưởng biết.
Trung đội 3 hàng dọc tiểu đội trưởng không điểm số.
Trung đội 2 hàng dọc không điểm số.
Bước 3: Chỉnh đốn hàng ngũ
Khẩu lệnh "Nhìn trước – THẲNG".
Nghe động lệnh "THẲNG", toàn trung đội gióng hàng (như tiểu đội hàng dọc). Đội
hình trung đội 2 hoặc 3 hàng dọc thì phải giống cả hàng dọc và hàng ngang. Khi trung đội
đã gióng hàng xong, trung đội trưởng hộ khẩu lệnh "THÔI".
Động tác kiểm tra, sửa hàng (như ở tiểu đội hàng dọc).
Bước 4: Giải tán: Khẩu lệnh và động tác giống như ở đội hình trung đội hàng ngang.
Chú ý: Như ở đội hình tiểu đội.
Hình 20: Đội hình trung đội 1 hoặc 2 và 3 hàng dọc [4]
4. Đổi hướng đội hình
Ý nghĩa: Dùng để đổi hướng đội hình cho phù hợp với nhiệm vụ và địa hình cụ thể,
đồng thời rèn luyện ý thức hiệp đồng động tác trong đội hình đơn vị.
4.1. Đổi hướng đội hình khi đứng tại chỗ
Đổi hướng đội hình về phía bên nào thì quay bên đó, về đằng sau thì quay đằng sau. Khẩu lệnh:
Đổi hướng về phía bên phải (trái) thì hô: “Bên phải (trái) - QUAY”.
Đổi hướng về đằng sau thì hô: “Đằng sau - QUAY”
Khi nghe dứt động lệnh “QUAY” tất cả các chiến sỹ trong hàng thực hiện động tác quay.
4.2. Đổi hướng đội hình trong khi đi Khẩu lệnh:
Nếu bên phải (trái) thì hô: “Vòng bên phải (trái) – BƯỚC”.
Nếu đằng sau thì hô: “Bên phải (trái), vòng đằng sau – BƯỚC”.
Khi dứt động lệnh “BƯỚC” người đầu hàng bên định đổi hướng chân tại chỗ xoay
người theo hướng mới, các số còn lại chuyển bước theo người làm chuẩn khi đã ổn định
thì tiếp tục hành tiến.