Bài giảng các chương - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Bài giảng các chương - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác -Lênin (THML01) 1.1 K tài liệu
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng 3.5 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
B À I G I Ả N G
T R Ì N H Đ Ộ Đ À O T Ạ O – S A U Đ Ạ I H Ọ C
C h ư ơ n g 1 . K H Á I LUẬ N V Ề T R I Ế T H Ọ C
C h ư ơ n g 2 . B Ả N T H Ể LUẬ N
C h ư ơ n g 3 . P H É P B I Ệ N C H Ứ N G
C h ư ơ n g 4 . N H Ậ N T H ỨC L UẬ N
C h ư ơ n g 5 . H Ọ C T H U Y Ế T H Ì N H T H Á I K I N H T Ế - X Ã H Ộ I
C h ư ơ n g 6 . T R I Ế T H Ọ C C H Í N H T R Ị
C h ư ơ n g 7 . Ý T H ỨC X Ã H Ộ I
C h ư ơ n g 8 . T R I Ế T H Ọ C V Ề C O N N G ƯỜ I
Giảng viên: TS. BÙI VĂN MƯA, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM (bvmua@ueh.edu.vn) C h ö ô n g 1 I.I .KH K AÙ AI A IQUAÙ AT A T VE V ÀE E TR T I R E I ÁET E T HOÏC, C ,CA C Ù AC A C TR T A R Ø AO A O LÖ L U Ö , U ,CH C Ö H Ù ÖC Ö C NA N Ê AN A G N G CU C Û UA U A TR T IE I ÁET E T HOÏC II I . KH K A H ÙI IQU Q AÙ AT T V E V À E SÖÏ HÌ H NH N H TH T A H Ø AN A H N , H ,PH P A H Ù AT A T TR T I R E I ÅEN E N TÖ T Ö TÖ T Ô Ö ÛNG N G TR T I R E I ÁET E T HO H Ï OC O C TR T O R N O G N G LÒ L C Ò H C H SÖÛ C h ö ô n g 1 I.I .KH K AÙ AI IQU Q AÙ AT VEÀ E TR T I R EÁ ET T HO H ÏC, C CAÙ AC C T R T A R Ø AO O LÖ L U, U CH C ÖÙ ÖC C NAÊ ANG N G C U C Û UA A T R T I R E I Á ET T HO H ÏC 1. .Khaùi iquaùt tve v àe trtieá i t eá thoïc hoï 2. 2 .Khaùi iquaùt tve v àe ca c ùc c trtaøao a o lö l u, ,khuynh uynh höôùng öôù ng cô c ô baû ban ba n cu c ûa a trire i át thoïc 3. 3 .Khaùi iquaùat a tmoä m t oä tsoá s oá chöùc c naêng ng cô c ô baû ban ba n cuûa uû a trtieá i t eá thoïc oï
1. Khaùi quaùt veà trieát hoïc a) a Kha K ù hai ha inieä i m eä m ‘trtieá i t eá thoïc hoï ’ The T o QN Q • Tr T ire i áet e tho h ïoc o c la l øa a mo m âon o n ho h ïoc o c gi g u i ùup u p con co n ng n ö g ô ö øôi ô ina n âan a g n g ca c o a o & & sö s û trtu r yeàn yeà duïng duï ng lyù l yù trtír ímoä m t oä tca c ùac a h c h hieä hi u eä u quaû, ,ñe ñ åe hie hi åu u tha t áu u baûn n ch c aáat a th t o h áon o g n cuû c a uû a vaïn n vaät tvaø va va haøanh a nh ñoäng ng ñuùng ñuù ng ñaéan a n trtong ong the t á giôù gi i ôù . (Dar’sana)
Con ñöôøng suy ngaãm daãn ñeán leõ phaûi, ñeán chaân lyù sieâu nhieân ‘Tr T ireá i t eá
Söï truy tìm baûn chaát, söï thaáu hieåu caên nguyeân cuûa söï vaät, söï vieäc hoïc hoï ’ (Triết
Söï ham hieåu bieát, yeâu thích söï thoâng thaùi; ‘Meï’cuûa khoa hoïc (Philosophia) • The T o QN Q Tr T ire i áet e thoïoc o c la l ø he h äe th t oáon o g n g trtir ith t ö h ùöc ö c ly l ùy y lu l a u äan a n chu ch n u g n g nh n a h áat a tcuû cua cu Ma M ùac a c - con c ngöôøi ngöôø ive v àe theá t heá giôù gi i ôù ,i ,ve v àe vò v òtrtí,í ,vai va itrtoø r oø cuû c a uû a co c n ngöôø n i ngöôø Leâ L ni eâ n ni trto r ng ng the t á giô gi ùi iño ñ ùo.
1. Khaùi quaùt veà trieát hoïc b) Ng N uoàn uoà n goác goá , c ,ñoá ñoi ño itöôï t ng öôï ng vaø va va ñaë ñac ña c ñie ñi åm m cuû c a uû a trtireá i t eá thoïc hoï • R a R ñôøi i& & phaùt ttrieån n ch á e ñ oäo t ö t höõu u Xuaát thieän n caùc c giai ica c áp, Ki K n i h h te t á taàng g lôùp p c ù o lôïi iích h ñoái ilaäp
p (thoáng trò/bò trò, trí thöùc/tay chaân) - -xaõ hoäi hoä Xung g ñoät txaõa a hoäi i& & caàn n h eäe moät th eäe t ö t töôûng g chæ hæ ñaïo o xung g ñoät tñ . oùo Ngu Ng oàon o ▪ Tr T ireá i t eá thoïc oï c gaé gan ga n vôùi ôù goác goá ta t àan a g g lôù l p ôù p trtí íth t öùc öù c & & gia gi i ica c áp p th t oáng oá ng trtò • Xua X á uat ua thieä hi n eä n & & phaù phat pha ttrtireå i n eå n ngoân ngoâ n ngöõ ngöõ vieá vi t eá t Môû Môû roä r ng oä ng & & ñaø ñao ña o sa s âau a Nha N än hieå hi u eå u bieá bi t eá t Hì H nh ì nh tha t ø hanh, ha nh, hoaø hoan hoa n thi t eä hi n eä n daà dan da n tö t ö t duy duy lyù l yù lua l ä uan, ua n, & thö t ùc vaän n duïng duï ng tö t ö du d y u y ly l ù lu l aän n vaøo o xaây y döïn öï g g ca c ùc c he h äe th t oáng oá ng ly l ù lu l aäan a . ▪ Tr T ireá i t eá thoïc hoï c theå t heå hieä hi n eä n döôùi döôù idaï dang da ng moä m t oä theä heä thoá t ng ng ca c ùac a c phaï pham pha m trtuø r , uø ,do do ca c ùac a c nhaø nha nha trtireát eá hoïc hoï c xaâ xay xa y döïng döï ng neân, neâ n, nhaè nham nha m gia gi ûai a iquyeát quyeá tnhöõng nhöõ ng vaá van va n ñeà ñeà do do thôø t i hôø iñaï ñai ña iñaë ñat ña tra r , a ,döïa döï trte r ân n lôï l i ôï iíc í h c h cuû c a uû a moä m t oä tgia i i icaáap a p hay a y ta t àng ng lô l ùp p naøao a o ño ñ ùo nhaát tñònh ò .
1. Khaùi quaùt veà trieát hoïc b) Ng N uoàn uoà n goác goá , c ,ñoá ñoi ño itöôï t ng öôï ng vaø va va ñaë ñac ña c ñie ñi åm m cuû c a uû a trtireá i t eá thoïc hoï • Th T ô h øôi ô icoå co co ña ñ ïai a : TH T H la l øa a mo m âon o n ho h ïoc o c ve v àe e ly l ùy y trtír,í ,gi g u i ùup u p con co n ng n ö g ô ö øôi ô ina n âan a g n g ca c o a o va v øa söû s öû duïng duï ng lyù l yù trtír ímoä m t oä tca c ùac a h c h hieä hi u eä u quaû qua qua ñeå ñeå hieå hi u eå u tha t á hau ha u baû ban ba n cha c á hat ha tcuû c a uû a vaï van va vaä vat va tvaøa a haøan a h h ñoäng ng ñuùng ñuù ng ñaén n trtong ong the t á giôù gi i ôù . • Thôø T i hôø itrtung r ung coå c : Tr T ireá i t eá tlyù l yù cuû c a uû a ca c ùac a c cha c ha coá c oá nhaø nha nha thôø t hôø ve v àe e thöôï t ng höôï ng ñeá ñeá vaø va ni n e i àem e m titn i n to t ân n gia i ùao a o TH T H kin i h n h vi v e i äen e n phu h ïuc u c vu v ïu cho h o th t aàan a n hoïoc o . Ñoá Ñ i oá • Thôø T i hôø iPhuïc Phuï c höng höng - -ca c äan a n ñaï ñai ña :i :TH T H – – ‘Ngöôø N i göôø imeï m ’ cuû c a uû a ca c ùac a c khoa khoa hoïc hoï c töô t ïng TH T H - ‘khoa khoa hoïc c cuûa uû a ca c ùc c kh k o h a o a hoïc hoï ’ (sieâu hình hoïc). • Thôø T i hôø ihieä hi n eä n ñaï ñai ña : ‘T ‘ H T H cuû c a uû a khoa khoa hoïc hoï ’ & & ca c ùac a c doøng doø ng TH T H khaù hac ha c [TH tö saûn]; TH laø heä heä thoá t ng hoá ng trtir ithöù t c c lyù l yù lua l ä uan ua n chung c hung nhaá nhat nha tcuû c a uû a con c on ngöôøi ngöôø iveà theá t heá giôù gi i ôù ,i ,veà veà vò vò trtír,í ,vai va itrtoø r oø cuû c a uû a con c on ngöôøi ngöôø itrtong r ong theá t heá giôù gi i iñoù ñoù (TH laø
moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi ñaëc bieät, laø moät hoïc thuyeát chung
nhaát veà theá giôùi nhö moät chænh theå) [TH Maùc]. • Tí T n í h h hôïp p ly
l ù (heä thoáng loâgích), Ña Ñ ëc • TíTníh htrtöøu öø u tö t ôïng ôï ng – khaùi iquaù quat qua , , ñie ñi åm • TíTníh n h ñaûan a g
g (tính giai caáp, tính duy vaät/duy taâm,…)
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc a) a Va V áan a n ñe ñ àe cô c ô baûn n cuûa uû a trtie i át thoïc c – CN C DV D V & & CN C D N T D ; T ;CN C K N T K T & & CN C B N KT K T Thö T ïc c • hö Vaán n ñe ñ à e ve v à e moáoi iqu q an a n he h ä e giö i õa a va v äat tchaáat t- -yù y th t öùöc
c (toàn taïi - tö duy; töï cha ch át
nhieân - tinh thaàn; hình - thaàn; vaät - taâm; khí - lyù; thieân - ñòa - nhaân) CN C D N V Nha N át tnguyeân n lu l aäan a Ba B ûan a VC V C hay ha YT Y ca c ùi inaø nao na CN C D N T the t å coù co co trtöô ö ùôc ô /q / u q y u e y áet e tñò ñ n ò h n ? h Nhò N hò nguyeân yeâ n lu l aäan a Noä N i oä Thö T ïc c chöù c ng höù lua l än dung g Sieâ Si u eâ u dung hình hì ho nh ï hoc ho Ch C u h ûu u ng n h g ó h a ó a kh k a h ûa a trtir i Nha N än CN C N coù c où theå t heå nhaän t nhaän höùc t höùc thö t ùc TG T ñöôïc ñöôï c hay khoâ y ng? khoâ Chu C û nghóa nghó a baá bat ba tkhaû kha kha trtir i
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc a) a Va V áan a n ñe ñ àe cô c ô baûn n cuûa uû a trtie i át thoïc c – CND N V D & CN C DT D ; T ;CN C K N T K T & & CN C B N K B T K Thö T ïc c • Tr T a r øo o lö l u u tö t ö tö t ôûng ôû ng trtireá i t eá thoïc hoï c cho c ho ra r èang a ng nguoàn nguoà n goác goá , c ,baû ban ba cha c át cha c át tcuû c a uû a vaïn n vaä vat va ttrtong ng theá t heá giôù i i ôù ila l ø titn i h h th t aàan. a Chu C û • Xem X em xeùt xeù t phieá phi n eá n dieä di n, eä n, tuyeä t t uyeä t ñoái ñoá i hoùa hoù , a , tha t à han ha n tha t ù hanh ha nh hoùa hoù ng n h g ó h a ó a moä m t oä tma m ëat a thay ha y moä m t oä tñaë ñac ña c títnh í nh naø nao na o ñoù ñoù cuû c a uû a quaù qua qua trtìrnh ì nh nhaä nhan nha Nguoà N n guoà du d y u y thö t ùc c bie bi än n ch c öùng; öù go g áoc o ta t âam a • Cô C ô sôû s ôû lyù l yù lu l aäan a n cho c ho gia i i a icaáp p tho t áng ng trtòr òphaûn n ñoäng ñoä ; • Li L e i ân n he h äe ma m ät tth t ie i át tvôùi vôù itoâ t n oâ n gia i ùo. Hì H n ì h • nh CND C T T kh k a h ùach a ch qu q a u n a ; n ; th t ö h ùc • CN C D N T T chuû c huû quan. qua
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc a) a Va V áan a n ñe ñ àe cô c ô baûn n cuûa uû a trtie i át thoïc c – CN C DV D V & & CN C D N T D ; T ;CN C K N T K T & & CN C B N KT K T Thö T ïc c • Tr T a r øo o lö l u u tö t ö tö t ôûng ôû ng trtireá i t eá thoïc hoï c cho c ho ra r èang a ng nguoàn nguoà n goác goá , c ,baû ban ba cha c át cha c át tcuûa uû a vaïan a n vaäat a ttrtong ong th t eá eá giôù i i ôù ila l ø vaät tchaát.t Chu C û • Xua X á uat ua tphaù phat pha ttöø t öø thöï t c höï c titeã i n, eã n, xem xem xeùt xeù t theá t heá giôù gi i ôù itöø t öø chí c nh hí nh baû ban ba ng n h g ó h a ó a Ngu g oàn tha t ân n cu c ûa a no n ùo; du d y u y goác • Cô C ô sô s ûô ô ly l ùy y lu l aän n cho h o gi g a i i icaáap a p titeáen e n bo b äo caùach a ch ma m ïng n ; g vaä vat va • Li L e i ân n he h äe ma m ät tth t ie i át tvôùi vôù ikh k o h a o a hoïc hoï . • CND C V ch V a ch áat a tph p a h ùc; Hì H n ì h • CN C D N V V si s eâ i u eâ u hình; hì nh; thö t ùc • CN C D N V V bieä bi n eä n chöù c ng. höù
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc b) Va V án n ñe ñ àe baûn n títnh nh cuû c a uû a the t á giô gi ùi i– PSH & & PBC PB Thö T ïc c • hö Vaán n ñe ñ àe ve v àe mo m áoi o iqu q a u n n he h äe gi g ö i õa a sö s ïö ö lileâen e n he h äe & & ta t ùch ch bi b e i ät, ,gi g ö i õöa ö a söïö ö va v än cha ch át ñoäng ñoä ng & & ñöùng ng im i m cu c ûa a moï m i oï isöï s öï vaät,t ,hie hi än n töôï t ng öôï ng trtong r ong theá t heá giôù gi i ôù . • Moïi Moï isöï s öï vaä vat va , ,hie hi än n töôï t ng öôï • Moïi Moï isöï s öï vaä vat va , ,hie hi än n töôï t ng öôï Ñoà Ñon Ño g trto r ng ng theá t heá giô gi ùi icoâ c oâ la l äap a , , Pheùp Pheù trto r ng ng the t á giôù gi i ôù icoâ c oâ la l äap a , , ñaï ñai ña ta t ùac a h h bi b e i äet e tha h y a y coù co co lile i âen e n he h äe si s eâ i u eâ ta t ùac a h h bieä bi t eä ,t ,ñöùng ng im i , ,baát chu c yeån yeå n hoùa a la l ãn n nhau? hìn hì h ñoäng ñoä . Noä N i oä du d n u g n • Moïi isöï s öï vaä vat va ,t ,hie hi än n töôï t ng öôï • Moïi Moï isöï s öï vaä vat va , ,hie hi än n töôï t ng öôï Lò L c ò h trto r ng ng th t eá eá giôù i i ôù iñöùng öù ng im i , , Pheùp Pheù trto r ng ng th t eá eá giô gi ùi ilileân eâ n he h äe, , ñaï ñai ña ba b át tño ñ äon o g n g ha h y a va v än n ño ñ äon o g n , , bie bi än chu ch ye y åen e n ho h ùoa o a la l ãn n nh n a h u, , phaùt ttrtie i ån? chö ch ùng n vận n ñoäng ñoä , ,phaùt ttrtireå i n. eå
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc b) Va V án n ñe ñ àe baûn n títnh nh cuû c a uû a the t á giô gi ùi i– PSH & & PBC PB • Ph P ö h ô ö ng n g ph p aùap a p trtie i áet e thoïoc o c ño ñ øi iho h ûi ipha h ûai a ixe x m e m xeùet e tsö s ï va v äat a , , hie hi än n töôï t ng öôï ng trtong r ong söï s öï coâ c oâ la l äap a , ,ta t ùch c h bieä bi t eä ,t ,ñöùng ñöù ng im i , ,baáat a ñoäng ñoä
ng (neáu coù söï lieân heä, vaän ñoäng, thay ñoåi thì ñoù Thö T ïc c
chæ laø söï lieân heä beân ngoaøi; söï vaän ñoäng, thay ñoåi veà cha c át löôïng…). • Lyù L yù lu l aän n trtireá i t eá thoïc c baøn n ve v àe nhöõng öõ ng ca c ùai a ibaû ban ba n cha c á hat ha tcoâ c oâ la l äap, a Pheùp Pheù baá bat ba tbie i án n cu c ûa a vaïan a n vaäat a ttrtong ong th t eá eá giô i ùi i(Sieâu hình hoïc). si s eâ i u eâ hìn hì h • Xem X em xeùt xeù tphieá phi n eá n dieä di n, eä n, tuyeä t t uyeä tñoái ñoá ihoùa hoù a moä m t oä tma m ëat a thay ha y moä m t ñaë ñac ña c títnh í nh naøao a o ño ñ ùo cu c ûa a söï s öï vaät;t Ngu N oàn oà • Ta T ùch c h rôø r i ôø , ,tuyeä t t uyeä tñoái ihoùa hoù a títn í h h oån oå n ñòn ò h h cuû c a uû a söï öï vaät;t goác goá • Tuyeä T t uyeä t ñoái ñoá i hoùa hoù a phöông phöông phaù phap pha p phaâ phan pha n títc í h, c h, trtöø r u öø u töôï t ng öôï hoùa hoù … bo b ûo qu q a u a phöông höông phaùp p to t ång ng hôïp ôï , ,cuï uï th t eå eå hoùa où …
2. Khaùi quaùt veà caùc traøo löu, khuynh höôùng cô baûn cuûa trieát hoïc b) Va V án n ñe ñ àe baûn n títnh nh cuû c a uû a the t á giô gi ùi i– PSH & & PBC PB • Phöông ng phaùp p trtie i át thoïc hoï c ñoøi ñoø ihoûi oû iphaûi ixe x m e m xeùt xeù tsöï s öï vaä vat va , , hie hi än n töô t ïng ng trtong r ong söï s öï lileân eâ n he h äe, ,ra r øang a ng buoäc buoä c nhau nha u vaø va va luoâ l n uoâ Th T ö h ïöc ö vaä van va n ñoäng ñoä , ,phaù phat pha ttrtireå i n. eå cha c át • Lyù L yù lu l aän n trtireá i t eá thoïc c baøn n ve v àe mo m ái ilile i ân n he h äe & & söï s öï vaä van va n ñoäng ñoä , , phaùt ttrtire i ån n cuû c a uû a vaïan a n vaäat a txaûay a y ra r a trtong ong th t eá eá giôù i i ôù .i Pheùp Pheù Nguoà N n bi guoà bie bi • bie bi än Xem Xe m xe x ùet e tsö s ïö ö va v äat a tnhö h ö chí ch n í h n h no n ùo, ,tö t ùöc ö c trto r n o g n g sö s ïö ö lile i âen e n he h äe, e goác goá chö ch ra r øng buo la l ãan n va luo va ñoän ph trtireå chö ch ùng n ng buoäc c aãn n nhau u vaø luo l ân n vaän n ñoän ñoä g, g, phaùat a t i n. • PB P C B C cha ch át tph p a h ùc; Hì H n ì h • PBC PB C du d y u y ta t âm; m thö t ùc • PBC PB C du d y u y vaät.t.
3. Khaùi quaùt moät soá chöùc naêng cô baûn cuûa trieát hoïc a) a Ch C ö h ùöc ö c na n êng n g th t eáe e giô i ùôi ô iqua u n a • Laø toa t øn n bo b äo nhöõng öõ ng quan qua n ñieå ñi m eå , ,quan n ni n ệm ve v àe the t á giô gi ùi,i ,ve v àe vò v trtír, ,vai va itrtoø oø cuû c a uû a co c n ngöôø n i ngöôø itrtong r ong theá t heá giôù gi i ôù iño ñ ùo. • Laø‘t ‘ h t aáau a u kín kí h’,’ ,qua qua ño ñ ùo con c ngöôøi ngöôø inhìn nhì n nhaän n theá t heá giôù gi i ôù ,i ,xe x m e m xeùt xeù Th T eá eá giô gi ùi ba b ûan a n th t aân, ,xa x ùc c ñò ñ n ò h h mu m ïc c titeâeu e , ,xa x ùac a c la l äp p yùy ngh g ó h a ó a cuo u äoc o c soáon o g n , ,lö l ïöa ö qu q a u n cho c ïn n phöông öông th t öùc öù c haø hanh ha nh ñoäng ñoä
ng (TGQ quy ñònh nhaân sinh quan,
yù thöùc heä, töï nhaän thöùc… cuûa caù nhaân hay coäng ñoàng). • Bao goàm: TG T Q tha t à han ha n thoa t ïi,i ,TG T Q Q toâ t n oâ n gia gi ùao a , ,TG T Q Q trtireá i t eá thoïc hoï ,… , • Tr T ireá i t eá thoïc hoï c ra r a ñôøi ñôø ,i ,TG T Q G Q phaù phat pha ttrtireå i n eå n moä m t oä tca c ùac a h c h töï t öï gia gi ùac a c trteâ r n eâ n bình bì di d e i äen e n ly l ùy y lu l a u äan a n hì h n ì h h th t a h øan a h n h TGQ T GQ trtire i áet e tho h ïoc; o c; Tr T ire i áet e tho h ïoc o c xa x âam a m nh n a h äap a Tr T ireá i t eá thoïc oï vaø vao va o TG T Q G Q trtôû ôû th t aøanh a nh haïat a tnhaân n lyù l yù lua l än n cu c ûa a caùac a c hìn ì h h thö t ùc c TG T Q. la l øa a cô c ô sôûô • Ca C ùac a c heä heä thoá t ng hoá ng trtireá i t eá thoïc hoï c khaù khac kha c nhau nha u ta t ïao a o neân neâ n cô c ô sôû s ôû cho c ho ca c ùc c TG T Q G lyù l yù lu l aäan a khaùc c nhau: u: CN C DV D V & & CND N T T la l ø hai icô c ô sô s û TG T Q G Q ñoái oá ila l äap a p nhau. cuû c a uû a TGQ • TG T Q G Q duy duy vaä vat va tbieä bi n eä n chöù c ng höù ng coù c où vai va itrtoø r oø ñaë ñac ña c bieä bi t eä tquan qua n trtoï r ng oï ng trtong r nhaän n thö t ùc c vaø va va haøan a h h ñoäng ñoä ng tro r ng ng theá t heá giô i ùi iñöông ñöông ñaïai a .
3. Khaùi quaùt moät soá chöùc naêng cô baûn cuûa trieát hoïc b) Chö C ùc c naêng ng phöông ng phaùap a p lu l aän • Ly L ù lua l än n ve v àe phöông öông phaùap a
p (vaïch ra caùch thöùc xaây döïng & ngheä
thuaät vaän duïng phöông phaùp); Phöông • He H ä thoá t ng hoá ng ca c ùac a c quan qua n ñieå ñi m eå , m ,nguyeân n guyeân ta t éac a c xuaá xuat xua tphaùt, ,nhöõng höõ ng caùch c phaùp thö t ùc c ch c ung ung ñe ñ åe th t öïc öï c hieä i n eä n hoaït tñoän ñoä g g nhaäan a n th t öùc öù c & & thöï t c höï c titeãn eã luaän thu t oäc oä c moä m t oä tlólnh ó nh vöïc vöï c hoaït tñoäng ñoä ng cuû c a uû a CN C . .PPL PPL vaøa a the t á giô gi ùi iquan lile i ân n he h äe ma m ät tth t ieá i t eá tvôùi inhau. • Bao goàm: PPL bo b äo moâ m n, oâ PP n, L PP L chu c ng, PPL ph p o h åo bieá bi n eá . • Tr T ieá i t eá thoïc hoï c laø phöông ông phaùp p lua l än n ph p o h åo bieá i n eá - n -lyù l yù lua l ä uan ua n vaï vac va h c h ra r caùch ch th t ö h ùc c xa x ây y döïön ö g n g caùac a c ngu g y u e y âen e n taéac a c (quan ñieåm) höô ö ùôn ô g n g da d ãn Trieát hoïc haø hanh ha nh vi vi co c n ngöôø n i ngöôø itrtong r ong hoaï hoat hoa tñoä ñong ño thö t ïc c titeã i n eã n & & nhaän n thö t ùc. c la l øa a cô c ô c sôû • Ca C ùac a c heä heä thoá t ng hoá ng trtireá i t eá thoïc hoï c khaù khac kha c nhau nha u ma m ng a ng la l ïai a inhöõng nhöõ ng cô c ô sôû s ôû PP P L P cuû cua a PPL P L khaùc c nhau a
u (PBC & PSH laø cô sôû cuûa hai PPL ñoái laäp nhau). ph p o h åo o bieán eá • PP P L P L bi b e i äen e n chö ch ùön ö g n g du d y u y va v äat a tcoù co co va v i a itrto r øo o ña ñ ëac a c bi b e i äet e tqu q a u n a n trto r ïon o g n g trto r n o g n nhaän n thö t ùc c vaø va va haøan a h h ñoäng ng thö t ïc c titeã i n eã n caûai a ita t ïo o th t eá eá giô gi ùi iñö ñ ô ö n ô g n g ñaï ñai ña .
3. Khaùi quaùt moät soá chöùc naêng cô baûn cuûa trieát hoïc b) Chö C ùc c naêng ng phöông ng phaùap a p lu l aän ▪ La L øa a cô c ô sôû s ôû TG T Q G Q vaø va va PPL PL phoå phoå bieá bi n, eá n, trtireá i t eá thoïc hoï c coù c où vai va itrtoø r oø to t o t lôù l n ôù n ñoái ñoá ivôùi vôù ireø r n eø lu l y u e y äen e n na n êan a g n g lö l ïc c tö t ö du d y u y ly l ù lu l aäan a n cuûua u a con o n ngö g ô ö øôi ô :i • “Moät Moä tdaâ dan da n toä t c oä c muoá m n uoá n ñöùng ng vöõng vöõ ng trteâ r n eâ n ñænh ñæ nh ca c o a o cuû c a uû a khoa khoa hoïc hoï c thì t hì khoâng khoâ the t å khoâng ng coù où tö t ö du d y u y ly l ù lu l aäan a ”. [P . h AÊngghen] • “Muoán Muoá n naâ nang na ng ca c o a o trtìrnh ì nh ñoä ñoä tö t ö duy duy lyù l yù lua l ä uan ua n khoâng khoâ ng co c ù ca c ùac a h c h naø nao na o khaù khac kha c hôn la l øa a ngh g i h e i âen e n cöùöu ö u to t øan a n bo b äo lòlch ch sö s û trtie i áet e tho h ïc c th t ôøôi ô itrtöô ö ùôc ô ”. [P . h AÊngghen] • “Tö T ö duy duy bieä bi n eä n chöù c ng höù ng (.(....). )chæ c hæ coù c où theå t heå coù c où ñöôïc ñöôï c ôû ôû con c on ngöôøi ngöôø ,i ,vaø va va chæ c hæ ôû ôû con c ngöôøi ngöôø i ñaõ ña ña ôû ôû moä m t oä t trtìrnh ì nh ñoä ñoä phaù phat pha t trtireå i n eå n töông t öông ñoái i ca c o a , , vaø va va chæ c hæ ñaï ñat ña t ñeán ñeá n söï s phaù phat pha t trtireå i n eå n ñaà ñay ña y ñuû ñuû cuû c a uû a noù noù ma m õai a i veà veà sa s u a u naø nay na y trtong r ong trtireá i t eá t hoïc hoï c hieä hi n eä n ñaï ñai ña ”. ” [P . h AÊngghen] ▪ Ha H i a ichö c ùc c naêng ng TGQ G Q vaøa a PP P L P L cuûa uû a trtieá i t thoïc hoï c lu l oân oâ n thoá t ng hoá ng nhaát tvôùi vôù inhau: • “Ca C ùac a c nhaø nha nha trtireá i t eá thoïc hoï c trtöôù r c öôù c ñaâ ñay ña y gia gi ûai a ithí t c hí h c h theá t heá giôù gi i ôù ibaè bang ba ng nhieà nhi u eà u ca c ùac a h c h khaù khac kha nh n a h u, u ,so s ng n g vaáan a n ñe ñ àe la l ø caûai a ita t ïo o th t e h áe e giô i ùôi ô ”. [C.Maùc] C h ö ô n g 1 II. KH K A H ÙI IQU Q AÙ AT A T VE V ÀE SÖÏ Ö HÌN Ì H H THA H ØNH N , H PHAÙ AT A T TR T I R E I ÅEN E N TÖ T TÖ T Ô Ö ÛNG N G TR T I R E I ÁET E T HO H Ï OC O C TR T O R NG N G LÒ L C Ò H C H SÖ S Û Ö Ö 1. .Nhöõng ng yeáu yeá u toá t oá chi c hi phoái isöï s öï hình hì nh tha t ønh, pha nh, ù phat pha ttrtireå i n eå n tö t ö töô t ûng ng trtieá i t eá hoïc hoï c trto r ng ng lòlc ò h h söû s 2. 2 .Kha K ùi iquaùat a tve v àe trireá i t eá thoïc oï c phöông ông Ño Ñ âng 3. 3 .Kha K ùi iquaùat a tve v àe trireá i t eá thoïc oï c phöông ông Ta T ây
1. Nhöõng yeáu toá chi phoái söï h.thaønh, ph.trieån tö töôûng trieát hoïc trong lòch söû • Söï Söï xuaát thieä hi n eä n ta t àng ng lô l ùp p trtí íth t öùc öù c cu c øng ng tö t ö du d y u y lyù l yù lua l än, s n, öï s öï xu x n u g n Ñieàu u ki k e i äen e ñoät ñoä tgia gi i a i- -ta t àang a ng la l n a n sa s n a g l g ólnh ó nh vöïc vöï c tö t ö töôû t ng öôû ng ñaõ ñö ñ a ö a ñeán n söï öï ra r a ñôøi kin ki h h teá t -xa - õ xa cuû c a uû a TH. hoäi hoä i& & n h n u h • TH T k H h k o h âon o g n g chæ ch æph p a h ûan a n aùan a h h ma m øa a coø con co n va v ïach a ch ra r a cho ch o caùc c gi g a i i i- -ta t àng n ca c àu u phaùt phöông ông th t öùc öù c gia gi ûi iquyeát eá tcaùc c vaán n ñe ñ àe trtoïng oï ng ñaïai a ido d o thöï t c höï c tite i ãn n th t ôøi ôø trtire i åen e n cuûua u ñaï ñai ña iñaëat a tra r ; ;Khi hi thö t ïc c titeã i n eã n xaõ xa xa hoäi hoä itha t y ha y ñoåi ñoå ithì t hì TH T H tha t y ha y ñoåi ñoå . . thö t ïc c titeã i n eã • Tö T ö töô t ûng ng TH T H la l øa a nhöõng nhöõ ng titnh i nh ho h a o a cuû c a uû a thôø t i hôø iñaï ñai ña ,i ,la l øa a ‘nöôùc nöôù c co c át’ ’cuû c a uû xaõ xa xa hoäi oä nh n a h ân n lo l a o ïi i(Ph.Heâghen). • Döï D a öï a trte r ân n tha t ønh nh tö t ïu u kh k o h a o a hoïc oï , ,TH T hoaø hoan hoa n thi t eä hi n eä n he h äe thoá t ng hoá ng phaïam a Söï phaùat a trt trtireå i n eå c u r ø, ,cuû c ng uû ng co c á cô c ô sôû s ôû kh k o h a o a hoïc hoï c cho ho chính hí nh mì m nh. n cuûa uû kh k o h a o ho h ïoc • a oïc Cöù C öù moã m i oã ila l àan a n khoa khoa hoïc hoï c ñaï ñat ña tñöôïc ñöôï c tha t ø hanh ha nh töï t u öï u môù m i ôù ithì t hì trtireá i t eá t hoïc hoï c phaû phai pha töï t öï nhie hi ân n & & tha t y ha y ñoåi ñoå ihình hì nh thöù t c höù c toà t n oà n ta t ïai a icuû c a uû a chí c nh hí nh mì m nh ì nh (Ph.AÊngghen). kh k o h a o a hoïc hoï • TH T la l øa a cô c ô sôû s ôû TG T Q G , ,PPL c PPL h c ung h ung nhaát tcuû c a uû a kh k o h a o a hoïc hoï , ,giu gi ùp p kh k o h a o xaõ xa xa hoäi oä ho h ïoc o c ñaùan a h n h gia i ùa a caùac a c th t aøan a h n h tö t ïu, ,xa x ùc c ñò ñ n ò h h höô ö ùng n g ng n h g i h e i âen e n cöùöu ö … …
1. Nhöõng yeáu toá chi phoái söï h.thaønh, ph.trieån tö töôûng trieát hoïc trong lòch söû ▪ Ña Ñ ây y la l øa a ñoäng ñoä ng lö l ïc c beân beâ n trtong, r lôù l n ôù n nhaáat a , ,‘sôï s i ôï ichæ hæ ño ñ ûo’ ’xuyeân yeâ suo s át tnhaát,t ,yeáu yeá u to t á quyeát quyeá tñònh ñò nh trtöï r c öï c titeá i p eá p nhaát tñeán ñeá n toa t ø oan oa n bo b äo lòlc ò h h söû s öû trtieá i t eá thoïc c - -Cuo C äc c ñaáu u trta r nh nh ve v àe the t á giô gi ùi iquan n vaø phöông ông phaùp p lua l ä uan ua n trtireá i t eá thoïc hoï . c .Tr T ong r ong cuoäc uoä c ñaáau a u trtanh nh naøay a : Cuo C äc c ñaáu u trta r nh • gi g ö i õöa ö a CNDV C & NDV & CN C D N T T ngaø ngay nga y ca c øang a ng thoâ t ng hoâ ng mi m nh i hô h n ô , n ,CN C D N V V ngaø ngay nga y ca c øang a CN C D N T, T ,giöõ gi a öõ bie bi än n ch c öùng öù ng hô h n ô . n PBC PB C & & PSH • PSH PSH ngaøay a y ca c øang a ng titnh i nh vi vi hô h n ô ; n ; PB C C ngaøy y ca c øang a ng du d y u y vaät,t , meà m m eà m deõo eõ , ,saâau a u sa s éac a c hô h n ô . n ▪ Tö T ö du d y u y lyù l yù lua l än n ngaøay a y caøang a ng hoaøn n thi t e hi än; ;Ñô Ñ øi isoá s ng oá ng titnh i th t a h àn n nh n a h âan a n lo l aïai a ing n a g øy y caøng n g sa s âau a u saéac. a Söï Söï ke k áe th t öøa öø a caùac a ▪ Tí T n í h n h ph p u h ûu ñòn ò h n h bie i äen e n chö h ùön ö g n g cuûua u a lòc ò h h sö s ûö ö trtie i áet e tho h ïc: :Tr T ire i áet e tho h ïoc o tö t ö töô t ûng ng trtireá i t eá cuû c a uû a thô t øi iñaï ñai ña isau a u bao a o giô gi ø cuõ c ng uõ ng döïa a vaø vao va o ta t øi ilile i äu u trtieá i t eá thoïc hoï hoïc hoï c trto r ng ng lòlc ò h cuû c a uû a ca c ùc c thôø t i hôø iñaï ñai ña itrtö r ôùc ôù , c ,la l áay a y ño ñ ùo la l øam a m tite i àn n ñe ñ àe, ,cô c ô sôû ôû cho sö s ûö chí c nh hí nh mì m n ì h.