Bài giảng Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ - Kinh tế vĩ mô | Đại học Tôn Đức Thắng

10/20/2020 CHƯƠNG 4 Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 4.1. Kiểm soát giá 4.2. Thuế
Một số chính sách của Chính phủ  Kiểm soát giá
• Giá trần: mức giá tối đa được phép bán ra
theo luật định của một hàng hóa hoặc dịch vụ.
Ví dụ: kiểm soát giá thuê nhà.
• Giá sàn: mức giá tối thiểu được phép bán ra
theo luật định của một hàng hóa hoặc dịch vụ.
Ví dụ: lương tối thiểu.  Thuế
• Chính phủ có thể làm những người mua và
những người bán trả một khoản tiền nhất định
trên mỗi đơn vị mua/bán. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 1 1 10/20/2020
Ví dụ 1: Thị trường cho thuê nhà P Giá S thuê nhà $800 Cân bằng khi không có kiểm soát giá D Q 300 Số lượng nhà cho thuê 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 2 4.1. KIỂM SOÁT GIÁ 4.1.1. Giá trần Khi giá trần cao P S hơn mức giá cân Giá $1000 bằng là không bắt trần buộc – $800 Không có tác động gì lên kết quả thị trường D Q 300 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 3 2 10/20/2020 4.1.1. Giá trần Mức giá cân P S bằng ($800) cao hơn mức giá trần là bất hợp pháp. $800 Giá trần là một Giá ràng buộc có $500 trần hiệu lực của thị Thiếu trường, và sẽ hụt D Q dẫn đến sự thiếu 250 400 hụt. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 4 4.1.1. Giá trần P Trong dài hạn, S cung và cầu sẽ co giãn về giá hơn nữa. $800 Và sự thiếu hụt sẽ Giá $500 trần càng lớn hơn. Thiếu D hụt Q 150 450 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 5 3 10/20/2020
Thiếu hụt và sự phân chia
 Trong ngắn hạn, người bán phải phân chia hàng hóa cho khách hàng của mình.
 Một vài cơ chế phân chia: (1) xếp hàng dài ; (2) lựa chọn
thiên lệch dựa trên thành kiến cá nhân
 Những cơ chế phân chia trên thường bất công và không
hiệu quả: hàng hóa không nhất thiết phải đến tay những
người tiêu dùng được đánh giá cao nhất.
 Ngược lại, khi giá không bị kiểm soát, các cơ chế phân
chia lại hiệu quả hơn (hàng hóa đến tay người tiêu dùng
chấp nhận trả theo giá thị trường) và công bằng hơn. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 6
Ví dụ 2: Thị trường các lao động không chuyên W S Lương trả cho các lao động không chuyên $4 Cân bằng khi không có kiểm D soát giá L 500 Số lượng lao động không chuyên 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 7 4 10/20/2020 4.1.2. Giá sàn Khi mức giá sàn W S dưới mức giá cân bằng là không bắt $4 buộc– không có ảnh Giá $3 sàn hưởng lên kết quả của thị D L trường 500 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 8 4.1.2. Giá sàn Lao động Mức lương cân W thặng dưS bằng bằng $4 là Giá dưới mức sàn và do $5 sàn đó bất hợp pháp $4 Giá sàn là giá tối thiểu theo luật định về tiền lương, và D mức này sẽ gây nên L 400 550 thặng dư (ví dụ : thất nghiệp). 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 9 5 10/20/2020 Lương tối thiểu Tỉ lệ thất
Luật về lương tối thiểu W nghiệp S
không tác động đến thị Lương trường lao động cao $5 tối thiểu cấp. Chúng chỉ có tác động $4 lên các lao động trẻ.
Bài học: nếu lương tối thiểu tăng 10%, tỉ lệ thanh thiếu niên thất D L nghiệp sẽ tăng 1-3%. 400 550 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 10
Đánh giá sự kiểm soát giá
 Một trong 10 nguyên lý của kinh tế học:
Thị trường là một cách tốt nhất để tổ chức hoạt động kinh tế.
 Giá có chức năng quan trọng trong phân phối cung
cầu, điều phối hoạt động kinh tế. Sự điều phối này
bị thay đổi khi giá bị kiểm soát.
 Kiểm soát giá thường có xu hướng giúp cho người
nghèo, nhưng thực tế việc làm này có hại hơn là có lợi vì:
• Lương tối thiểu có thể gây nên mất việc
• Kiểm soát giá thuê nhà có thể ảnh hưởng đến chất lượng
và số lượng của những căn nhà có giá cả phải chăng. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 11 6 10/20/2020 4.2. Thuế
 Chính phủ trưng thu thuế lên nhiều loại
hàng hóa và dịch vụ để tăng ngân sách
cho quốc phòng, giáo dục công…
 Chính phủ bắt buộc người mua và người bán phải trả thuế.
 Thuế đã bao gồm một phần trăm trên giá
hàng hóa, hoặc một số lượng nhất định
trên mỗi đơn vị bán ra.
• Nói cách khác , chúng ta phân tích thuế dựa trên đơn vị. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 12
Ví dụ 3: Thị trường Pizza P Cân bằng S1 khi chưa có $10.00 thuế D1 Q 500 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 13 7 10/20/2020
4.2.1. Thuế đánh lên người bán Thuế đánh lên Tác dụng của $1.50 người bán sẽ dịch trên mỗi đơn vị thuế chuyển đường D lên người mua P xuống 1 mức bằng S1 với mức thuế P = B $11.00 Thuế $10.00 Giá mà người mua P = S $9.50 phải trả tăng lên, giá D mà người bán nhận 1 được giảm,Q cân D2 bằng giảm 430 500 Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 14
Phạm vi ảnh hưởng của thuế:
Gánh nặng về thuế được chưa đều cho các bên liên quan như thế nào? P Bởi vì có thuế, S1 P = B $11.00 người mua phải Tax trả thêm $1.00, $10.00 người bán nhận P = S $9.50 ít hơn $0.50. D1 D2 Q 430 500 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 15 8 10/20/2020
Thuế đánh lên người bán
Tác động của $1.50 trên mỗi Thuế đánh lên
đơn vị thuế lên người bán người bán sẽ dịch P chuyển đường S S 2 lên 1 mức bằng S1 P = B $11.00 Tax với mức thuế $10.00 P = S $9.50 Giá người mua D phải trả tăng lên, 1 giá người bán Q nhận được giảm, 430 500 Q cân bằng giảm. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 16
Kết quả như nhau đối với cả hai trường hợp!
Thuế tác động lên P và Q và thuế đánh lên người
bán hay người mua là như nhau P Vấn đề là: S1 Thuế được P = B $11.00 Thuế chia sẻ giữa $10.00 giá người mua P = S $9.50 phải trả và giá người bán D1 nhận được. Q 430 500 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 17 9 10/20/2020 CÂU HỎI TÌNH HUỐNG 1: Tác động của thuế Thị trường phòng Giả sử chính phủ P khách sạn S áp thuế lên người 130 mua là $30 mỗi 120 phòng. 110 100 Tìm 90 Q, P P B, S mới và 80 D phạm vi ảnh 70 hưởng của thuế. 60 50 0 60 70 80 90 100 110 120 Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 18 CÂU HỎI TÌNH HUỐNG 1: Đáp án Thị trường phòng P khách sạn Q = 80 S 130 120 PB = $110 P = 110 B 100 P Thuế S = $80 90 P = 80 D S Tỷ lệ thuế 70 Người mua: $10 60 Người bán: $20 50 0 60 70 80 90 100 110 120 Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 19 10 10/20/2020
4.2.2. Độ co giãn và phạm vi ảnh hưởng của thuế
Trường hợp 1: Cung co giãn hơn cầu P Trong trường Gánh nặng hợp này, PB S thuế của người người mua mua Thuế chịu thuế Giá chưa thuế nhiều hơn Gánh nặng PS thuế của người bán D Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 20
4.2.2. Độ co giãn và phạm vi ảnh hưởng của thuế
TRƯỜNG HỢP 2: Cầu co giãn hơn cung P Trong trường S Gánh nặng hợp này, thuế của người P người bán mua B chịu gánh Giá chưa thuế Thuế nặng thuế Gánh nặng nhiều hơn thuế của người PS D bán Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 21 11 10/20/2020
4.2.2. Độ co giãn và phạm vi ảnh hưởng của thuế
 Nếu độ co giãn theo giá của người mua lớn hơn của
người bán, người mua có thể dễ dàng rời bỏ thị
trường và chuyển sang dùng hàng hoá thay thế khác.
 Nếu độ co giãn về giá của người bán > độ co giãn về
giá của người mua, điều ngược lại là đúng. 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 22 TÌNH HUỐNG 2:
Ai trả thuế cho hàng xa xỉ?
 1990: Hoa Kỳ thông qua luật thuế hàng xa
xỉ đánh vào các mặt hàng như du thuyền,
máy bay cá nhân, ôtô đắt tiền…
 Mục tiêu của thuế: để tăng nguồn thu ngân
sách từ những người có khả năng trả thuế - những người giàu có.
 Nhưng ai là người thực sự phải trả thuế? 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 23 12 10/20/2020 TÌNH HUỐNG 2:
Ai trả thuế cho hàng xa xỉ? Thị trường du thuyền Cầu co giãn theo giá P S Trong ngắn hạn, Gánh nặng thuế của người P cung không co giãn B mua Thuế Vì thế, công ty đóng Gánh nặng thuế của người du thuyền PS bán D đóng thuế nhiều nhất. Q 10/20/2020
701020 - Cung, Cầu và Chính Sách Chính Phủ 24 13