Bài Tập Hệ Bánh Răng Có Lời Giải - Tài Liệu Ôn Thi

BÀI TẬP HỆ BÁNH RĂNG Bài tập 1:
Cho hệ bánh răng như hình vẽ. 2 4 2’
Biết : Z1 = Z2 = 30; Z3 = 40; Z3’ = 20; Z2’ = 20; Z4 = 40.
Bánh răng số 1 cố định. Tính : + Tỷ số truyền i3C C + Tỷ số truyền i43’
+ Bánh 2’ và bánh 3 có quay cùng chiều hay không ? 1 3 ’ 3 Hướng dẫn:
 Hệ hành tinh - Bánh trung tâm cố định: bánh 1
 Dùng công thức tính tỷ số truyền trong hệ hành tinh: i  1 iC 3C 31
Trong đó: iC tính như hệ thường với đường truyền: (3-2’)-(2-1) 31     iC Z2' Z1 31       
 Z 3   Z2   Tính i43’: i  i4C 43' i3C
Dùng công thức tính tỷ số truyền trong hệ hành tinh: i  1 iC 4C 41
Trong đó: iC tính như hệ thường với đường truyền: (4-3’)-(3-2’)-(2-1) 41       iC Z3' Z2' Z2  41   
 Z   Z    Z  4 3 1 Bài tập 2 :
Cho hệ bánh răng như hình vẽ. Z2 Z Z
2 = Z3‘ = Z4 = 20; Z3 = Z5 = 60; n1 = 1800 4
vòng/phút. Cho biết đường tâm trục các bánh 1 và 3 thẳng hàng.
Tính n5. Tính khoảng cách trục A12 và A23. Cho
biết các bánh răng đều tiêu chuẩn và cùng mođun Z Z, 1 3 m = 5. Hướng dẫn: Z5
 Hệ thường (vì đường tâm trục của các Z3
bánh răng đều cố định)
 Để tính n => cần tính i    n1 5 15    n  5  i Z        2 Z3 Z4 Z5
15   Z   
  Z Z      Z  1 2 3' 4
Ở đây chưa cho số răng Z1 => cách tính Z1: A      12
r1 r2 A23 r3 r2
=> A  1 mZ  1 mZ 
 1 mZ  1 mZ 12 2 1 A 2 2 23 2 3 2 2
=> suy ra Z1 và khoảng cách trục A12, A23. 1 Bài tập 3 :
Cho hệ bánh răng như hình vẽ. Cho Z 2 1 = 35; Z 2’ 2 = 40; Z2‘ = 50; Z4 = Z5
+ Tính Z3. Biết rằng các bánh răng đều tiêu chuẩn và cùng môđun. + Xác định n 4 1 (chiều và trị số). C
Biết n5= 60 vòng/phút; n3 = 81 vòng/phút;
n3 và n5 quay cùng chiều nhau. Hướng dẫn: 1  Hệ gì? 3 5 Hệ thường : (4-5)
Hệ vi sai : (1-2) – (2’-3) – cần C. Hệ vi sai này
không có bánh trung tâm nào cố định
 Hệ đã cho là hệ hỗn hợp gồm hệ thường và hệ vi sai
 Tính Z3 : Dựa vào điều kiên đồng trục của hệ vi sai/hành tinh : A      12
r1 r2 A2'3 r2' r3  1 mZ
 1 mZ  1 mZ  A  1 mZ  12 2 1 A 2 2 2'3 2 2' 2 3  Suy ra Z3
 Ta tìm quan hệ n1, n3 và nC theo cách tính của hệ vi sai, sau đó tìm quan hệ nC=n4 và
n5 theo cách tính của hệ thường Hệ vi sai: i  C  n n 1 C (1) 13 3 n  nC
với iC tính như hệ thường với đường truyền (1-2)-(2’-3) 13     iC Z2 Z3 13       
 Z1   Z2'   
Hệ thường: i  n Z 4 5  nC (2)   45 n
 Z  n 5 4 5 Từ (2) suy ra: n  C X.n5 (3) (nC bằng X lần n5)
Thay (3) vào (1) suy ra biểu thức quan hệ giữa n1, n3 và n5.
Biết n5=+60, n3=+81 => suy được n1.
Nếu n5>0 chứng tỏ n1 cùng chiều với n5 và n3, nếu n1<0 => n1 ngược chiều với n5 và n3. Bài tập 4 :
Cho hệ bánh răng như hình vẽ.
Biết : Z1 = 20; Z3 = 20; Z4 = 80; Z5 = 20; Z5’= 30; 6 Z = 90. 5 5’
Bánh răng số 4 cố định. C
* Hệ bánh răng này là hệ gì ? Vì sao ? 3
* Tính tỷ số truyền i16. Bánh 1 và bánh 6 có quay cùng chiều không ? Vì sao ? 2 4 6 Hướng dẫn: 1  Hệ gì?
Hệ thường : (1-2)-(2-3’=C) 2
Hệ vi sai : (4-5) – (5’-6) – cần C=3. Hệ vi sai này có bánh trung tâm 4 cố định => trở thành hệ hành tinh
 Tóm lại : Hệ đã cho là hệ hỗn hợp gồm hệ thường và hệ hành tinh  Tính i16:
i  i .i 16 13 C6
o i tính theo cách tính của hệ thường: i  Z    2    Z3 13 13
 Z  Z  1 2 1 o i  với i
i  1 iC ( bánh 4 là C6
6C tính theo cách tính của hệ hành tinh: 6C 64 i6C
bánh trung tâm cố đinh của hệ hành tinh)
iC tính như hệ thường với đường truyền (6-5’)-(5-4): iC
 Z   Z    5'  4 64 64
 Z  Z  6 5
 Nếu i16>0 => bánh 1 và bánh 6 quay cùng chiều. Bài tập 5:
Cho hệ bánh răng như hình vẽ: Z Z 3 Z3’ 1 = Z2 = Z3 = 20 Z2’ = 15 Z3’ = 40 Z2 Z Z 2’ 4 = 25 C Z5 = 120
Tính các tỉ số truyền i Z 1C và i15. 1 Biết bánh răng Z Z4 4 cố định Z5 Hướng dẫn:  Hệ gì?
Hệ hành tinh, bánh tâm cố định là bánh 4, cần C  Tính i1C:
i  1 iC với iC tính như hệ thường với đường truyền (1-2)–(2’-4): 1C 14 14     iC Z2 Z4 14       
 Z1   Z2'   Tính i15:
i15  i1C i5C
i5C  1 iC với iC tính như hệ thường với đường truyền (5-3’)–(3-2)-(2’-4): 54 54       iC Z3' Z2 Z4
54   Z      Z      Z  5 3 2' 3 Bài tập 6 :
Cho hệ bánh răng như hình vẽ:
Z1 = Z2’ = Z5 = 12; Z2 = Z3 = 24 Z3’ = 108 Z5’ = 36 Z Tính Z 2 Z2’ Z3’
4, biết các bánh răng đều tiêu chuẩn và có
cùng môđun. Cho biết đường tâm bánh 1, bánh 4 và bánh 5
nằm trong cùng một mặt phẳng. C Z3 Tính tỉ số truyền i Z 1C và i13 1 Hướng dẫn: Z4  Hệ gì :
o Hệ thường : (1-4), (4-5), (5’-3’=3)
o Hệ vi sai : (1-2), (2’-3), cần C – Hệ vi sai
này không có bánh trung tâm nào cố định Z
o Tóm lại hệ đã cho là hệ hỗn hợp gồm hệ vi 5 Z5’
sai và hệ thường. Tuy nhiên có điểm đặc
biệt là hệ thường nối bánh trung tâm 1 và bánh trung tâm 3=3’ của hệ vi sai =>
hệ đã cho là hệ vi sai kín, bậc tự do W =1.  Tính Z4:
Dựa vào điều kiện đề cho và điều kiện đồng trục của hệ vi sai, ta có:
A  A  A 14 45 5'3'  Z     1
2Z4 Z5 Z3' Z5'  Suy ra Z4  Tính i13:
o Do bánh 1 và bánh 3=3’ đều thuộc hệ thường => tính i13 trong hệ thường với
đường truyền (1-4)–(4-5)-(5’-3’):       i  w1 Z4 Z5 Z3'  13 w  Z      Z      Z (1)  3 1 4 5'  Tính i1C:
o Ta thấy bánh 1 và cần C thuộc hệ vi sai. Tuy nhiên trong hệ vi sai không tính
được tỷ số truyền mà chỉ tìm được quan hệ vận tốc góc. Ta đã có quan hệ giữa
w1 và w3 từ biểu thức (1), nên để tìm i1C (tức là quan hệ w1 và wC), ta cần tìm thêm quan hệ w1, w3 và wC. o Với hệ vi sai, ta có: i  w C  w1
C trong đó : iC tính như cách tính của hệ thường với đường truyền 13 w 13 3  wC    
(1-2)-(2’-3): iC   Z2  Z3 13
 Z  Z  1 2' w  w
 Z   Z   1 C (2)   2  3 w  w
 Z  Z  3 C 1 2'
Từ (1) => rút ra hệ thức của w3 theo w1. Thay vào (2), ta suy được hệ thức chỉ chứa w1 và wC => suy ra i1C = (w1/wC) 4 Bài tập 7 : Z5
Cho hệ bánh răng như hình vẽ: Z1 = 20, Z2 = 40, Z3 = Z5 = 30 Z1 n C 1 = 140 vòng/phút
Khoảng cách trục giữa bánh răng Z3 và Z5 là Z4
A35 = 180 mm. Bánh răng Z3 cố định.
Tính Z4, biết các bánh răng đều tiêu chuẩn và cùng môđun m = 4 mm. Z3 Z2
Cho biết đường tâm bánh 3, bánh 5 và bánh 4 nằm trong cùng một mặt phẳng. Tinh n4, n5 và nC. Hướng dẫn:  Ta có:
A  A  A 35 34 45
 A  1 mZ  1 mZ  1 mZ  1 mZ 35 2 3 2 4 2 4 2 5 => Suy ra được Z4  Hệ gì : o Hệ thường : (1-2=C)
o Hệ vi sai : (3-4), (4-5), cần C= bánh 2. Hệ vi sai này có bánh trung tâm 3 cố
định => hệ trở thành hệ hành tinh
o Tóm lại hệ đã cho là hệ hỗn hợp gồm hệ hành tinh và hệ thường.  Tính nC :
o Ta có bánh 1 và bánh 2 (=  cầ
Z n C) thuộc hệ thường => dùng cách tính của hệ
thường : i  i  n1 2
=> biết n , tìm được n .   1 C 12 1C   nC  Z1 
 Để tính n4 => cần tìm i14 =  i12. iC4 = i12/ i4C
Ta có: i  1 iC với iC Z3   4C 43 43  Z 4
 Để tính i15 => cần tìm i15 = i12. iC5 = i12/ i5C    
Ta có: i  1 iC với iC Z Z 4 3    5C 53 53
 Z  Z  5 4 Bài 8 : 3
Cho hệ bánh răng như hình vẽ (hệ bánh răng này
được sử dụng trong cơ cấu tời quấn cáp). 3’
Biết: Z1 = 20; Z2 = 30; Z3 = 80; Z3’ = 60; Z4 = 20.
+ Hệ bánh răng trên hình vẽ là hệ bánh răng gì? 2 4 Vì sao?
+ Cho biết các bánh răng đều tiêu chuẩn và cùng C
mođun m. Dựa vào điều kiện đồng trục của hệ vi
sai phẳng, hãy suy ra số răng Z5. + Tính i13 và i35. 1 5
+ Bánh 3’ và bánh 5 quay cùng chiều hay ngược chiều? Vì sao? Hướng dẫn:  Hệ gì : 5
o Hệ thường : (1=C-2), (2-3=3’)
o Hệ vi sai : (4-5), (4-3’=3), cần C= bánh 1 – Hệ vi sai này không có bánh trung tâm nào cố định
o Tóm lại hệ đã cho là hệ hỗn hợp gồm hệ vi sai và hệ thường. Tuy nhiên có
điểm đặc biệt là hệ thường nối bánh cần C= bánh 1 và bánh trung tâm 3’= bánh
3 của hệ vi sai => hệ đã cho là hệ vi sai kín, bậc tự do W = 1.  Tính Z5:
Dựa vào điều kiện đồng trục của hệ vi sai, ta có: A  54 A3'4  Z    5 Z4 Z3' Z4  Suy ra Z5  Tính i13:
o Do bánh 1 và bánh 3=3’ đều thuộc hệ thường => tính i13 trong hệ thường với
đường truyền (1-2)–(2-3):
i  w1  Z    2    Z3 (1) 13 w
 Z   Z  3 1 2  Tính i35 = i3’5
o Ta thấy bánh 3’ và bánh 5 thuộc hệ vi sai. Tuy nhiên trong hệ vi sai không tính
được tỷ số truyền mà chỉ tìm được quan hệ vận tốc góc. Ta đã có quan hệ giữa
w1(= wC) và w3 (= w3’), từ biểu thức (1), nên để tìm i3’5 (tức là quan hệ w3’ và
w5), ta cần tìm thêm quan hệ w1 = (wC), w3’ và w5 theo cách tính của hệ vi sai. o Với hệ vi sai, ta có: i  C  w w 3'
C trong đó : iC tính như cách tính của hệ thường với đường 3'5 w  w 3'5 5 C    
truyền (3’-4)-(4-5): iC Z Z 4 4 3'5   
 Z   Z  3' 5 w  w
 Z   Z   3' C 4 4     (2) w   5
wC  Z3'   Z5 
Từ (1) => suy ra hệ thức của wC (=w1) theo w3’ (=w3). Thay vào (2), ta có được hệ thức chỉ
chứa w3’ và w5 => suy ra i3’5 = (w3’/w5)
 Nếu i3’5 > 0 => w3’ và w5 cùng chiều nhau. Nếu i3’5 < 0 => w3’ và w5 ngược chiều nhau. 6
Document Outline

• Bài tập 1:
• Hướng dẫn:
  • 31    Z
  • 3  Z2 
  • 41    Z
• Bài tập 2 :
• Hướng dẫn:
  • 15    Z
  •  Z
• Bài tập 3 :
• Hướng dẫn:1
  • 13    Z
  • 1  Z2' 
• Bài tập 4 :
• Hướng dẫn:
• Bài tập 5:
• Hướng dẫn:
  • 14    Z
  • 1  Z2' 
  • 54    Z
  •  Z
• Bài tập 6 :
  • Z1 = Z2’ = Z5 = 12; Z2 = Z3 = 24 Z3’ = 108
• Hướng dẫn:
  •  Z
  •  Z
• Bài tập 7 :Z5
• Hướng dẫn:
  •  1C
• Bài 8 :3
• Hướng dẫn:
  • Z3'  Z5