Bài Tập Môn Kinh tế vi mô | Đại học Văn hóa Hà Nội

lOMoAR cPSD| 60857655
Quá trình phát triển của báo in Việt Nam trải qua nhiều giai đoạn, gắn liền với
lịch sử đấu tranh, phát triển văn hóa và sự thay đổi của xã hội.
1. Giai đoạn sơ khai (Trước thế kỷ XIX) -
Trước khi có báo in, thông tin chủ yếu được truyền qua các hình thức như
văn bản viết tay, sắc dụ, chiếu chỉ của triều đình hoặc truyền miệng. -
Một số tài liệu cho rằng trong thời kỳ này, các dạng tin tức thường xuất
hiện dưới hình thức các văn bản hành chính, cáo thị.
2. Giai đoạn báo chí thuộc địa (1865 - 1945)
- Báo chí chữ Quốc ngữ xuất hiện: Báo in đầu tiên bằng chữ Quốc ngữ là Gia
Định Báo (ra đời năm 1865 tại Sài Gòn), do chính quyền Pháp quản lý.
- Sau đó, nhiều tờ báo khác xuất hiện, như: Nam Kỳ Nhựt Trình (1883)
Đại Nam Đồng Văn Nhật Báo (1892) Lục Tỉnh Tân Văn (1907)
- Báo chí giai đoạn này gồm hai khuynh hướng:
+ Báo chí do chính quyền thực dân kiểm soát, phục vụ cai trị
+ Báo chí yêu nước, đấu tranh, như Tiếng Dân của Huỳnh Thúc Kháng (1927),
Đông Dương Tạp chí của Phạm Quỳnh (1913), Nam Phong (1917). + Báo chí
cách mạng ra đời: Báo Người Cùng Khổ (Le Paria) do Nguyễn Ái Quốc sáng
lập (1922), sau đó là Búa Liềm (1925), Thanh Niên (1925).
3. Giai đoạn kháng chiến và thống nhất đất nước (1945 - 1975)
- Báo chí trong kháng chiến chống Pháp (1945-1954)
Sau Cách mạng Tháng Tám (1945), Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được
thành lập nhưng phải đối mặt với nhiều thách thức:
+ Chính quyền non trẻ, chưa có nền tảng vững chắc.
+ Các thế lực thù địch trong và ngoài nước (Pháp quay lại xâm lược, các đảng
phái đối lập trong nước).
+ Nhân dân vừa giành được độc lập, cần sự thống nhất về tư tưởng và đoàn kết toàn dân tộc.
Báo chí cách mạng thời kỳ này đã gặt hái được nhiều thành tựu rực rỡ, tiếp tục
khẳng định vai trò quan trọng của mình trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chính
quyền Nhân dân, đồng thời trở thành nguồn động viên, cổ vũ to lớn, khích lệ tinh lOMoAR cPSD| 60857655
thần các chiến sĩ Vệ quốc trong cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ, cam go
và ác liệt mà vinh quang, hào hùng. Các tờ báo cách mạng lớn tiếp tục tồn tại,
phát triển, cập nhật và tác động trực tiếp tới tình hình chính trị lúc bấy giờ, điển hình phải kể đến:
- Cờ Giải Phóng (Cơ quan Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương): Ra được 28 số.
- Cứu Quốc (Tổng bộ Việt Minh): Xuất bản công khai đến số 31 vào ngày 24/8/1945.
- Tạp chí Sự Thật (do Trường Chinh chủ bút): Chuyên về lý luận chính trị, tuyên
truyền cải cách ruộng đất, tài chính, ngoại giao… - Tiên Phong (Hội Văn hóa Cứu quốc Việt Nam):
+ Chuyên về văn hóa – nghệ thuật, có sự tham gia của nhiều nhà văn, nhà thơ
nổi tiếng như Nam Cao, Nguyễn Tuân, Nguyễn Huy Tưởng… + Đã xuất bản 24 số.
- Quân đội Nhân dân (tiền thân là Vệ Quốc Quân, Quân Du Kích): Báo chuyên
biệt của quân đội, phản ánh tư tưởng quân sự và đời sống bộ đội.
Ở thời kì này, ngoài báo viết, Chính phủ cách mạng cũng đã chú ý đến những hình
thức báo chí khác như Đài Tiếng nói Việt Nam (7/9/1945), Thông tấn xã Việt
Nam (15/09/1945)... Tất cả các phương tiện đa dạng kể trên đã giúp báo chí giai
đoạn này có được nhiều bước đột phá trong cách thức và cả nội dung thể hiện, từ
đó làm tốt hơn nữa mọi nhiệm vụ cách mạng mà Đảng và nhân dân giao phó, thực
hiện đúng sứ mệnh “người thư ký trung thành” của thời đại bất chấp mọi gian khổ, nguy nan.
- Báo chí trong kháng chiến chống Mỹ(1954-1975)
Đây là thời kỳ mà báo chí Việt Nam tồn tại trong sự phân hóa với cục diện đặc
biệt, khi hai miền Nam – Bắc bị chia cắt với hai chế độ chính trị khác nhau, do
đó hệ thống báo chí và công tác xuất bản cũng có những cách thức hoạt động riêng.
+ Ở miền Bắc Xã hội chủ nghĩa, báo chí được bao cấp hoàn toàn và có sự đồng
bộ hóa, nhất quán trong cách thức triển khai, vận hành.
+ Ở miền Nam hệ thống báo chí tư bản đa đảng phái, phát triển tự do theo hướng
tư nhân hóa, đặt lợi nhuận lên hàng đầu . Đặc biệt, bộ phận báo chí cách mạng tại
đây cũng tồn tại song song, đan xen với báo chí thực dân, thể hiện rất rõ tinh thần
phản kháng chính quyền tư bản độc tài, đại diện cho tiếng nói yêu nước và yêu
chuộng hòa bình của nhân dân miền Nam. lOMoAR cPSD| 60857655
Xuyên suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ trường kỳ, ác liệt và gian khổ của dân
tộc, Đảng và Nhà nước vẫn xem báo chí như là công cụ tuyên truyền đắc lực, đi
đầu trong việc cổ vũ công cuộc lao động, sản xuất của nhân dân miền Bắc, thúc
đẩy tinh thần chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược của chiến sĩ và nhân dân
cả nước, đặc biệt là đồng bào, chiến sĩ tại chiến trường Nam bộ. Trong tiến trình
xây dựng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, hệ thống báo chí với khoảng dưới 100 tờ
được đặt dưới sự điều phối của Đảng và Nhà nước, phân chia thành các nhóm
báo tương ứng với các chủ đề riêng. -
Nhóm báo về chính trị – xã hội với nội dung xây dựng con người Xã hội
chủ nghĩa, giáo dục tinh thần cách mạng, gương người tốt việc tốt… bao gồm các
tờ: Nhân Dân, Quân đội Nhân dân, Hà Nội Mới, Hải Phòng… -
Nhóm báo về văn hóa – văn nghệ: Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Văn Nghệ;
Tiên Phong, Phụ Nữ Việt Nam, Lao Động….
Lúc này, kỹ thuật in ấn báo chí đã có sự phát triển nhất định, tiếp cận được kỹ
thuật in màu với sự hỗ trợ nhà in Tiến Bộ (CHDC Đức). Không những thế, trình
độ nghiệp vụ – chuyên môn của các nhà báo thời kỳ này cũng đã đạt tới sự chuyên
nghiệp nhất định. Bên cạnh bốn phân ngành chủ đạo văn – sử – địa – triết của tạp
chí giai đoạn sau khi lập lại hòa bình, Tạp chí Cộng Sản (tiền thân của nó là Tạp
chí Đỏ những năm 1930 và Cộng sản những năm 1940) vẫn tiếp tục hoàn thành
sứ mệnh của mình với nền báo chí cách mạng truyền thống, không ngừng đổi mới
để củng cố, xây dựng và hoàn thiện nền tảng lí luận chính trị của quốc gia.
4. Giai đoạn đổi mới và hội nhập (1975-nay)
- Giai đoạn trước Đổi mới (1975-1986):
+ Báo chí được thống nhất và đồng bộ hóa sau ngày đất nước giải phóng.
+ Khó khăn trong in ấn, xuất bản do khủng hoảng kinh tế.
+ Báo viết vẫn chiếm ưu thế ở giai đoạn này với hoạt động tương đối sôi nổi của
những tờ báo đã tồn tại từ trước năm 1975 như: Nhân Dân, Quân đội Nhân dân,
Tạp chí Cộng Sản, Văn Nghệ, Phụ nữ Việt Nam, Thanh Niên, Tạp chí Điện Ảnh
+ Một số báo xuất hiện với nội dung và hình thức đột phá như Tuổi Trẻ TP.HCM (1975), Thanh Niên (1986).
+ Hệ thống truyền hình và Đài Tiếng nói Việt Nam (TNVN) phát triển, có ảnh hưởng lớn.
- Giai đoạn Đổi mới (1986 đến nay): lOMoAR cPSD| 60857655
+ Báo chí phát triển mạnh mẽ, đa dạng hơn về nội dung và hình thức.Đổi mới
kinh tế và chính trị kéo theo sự đổi mới trong lĩnh vực báo chí.Báo chí không chỉ
là công cụ tuyên truyền mà còn đóng vai trò giám sát, phản biện xã hội.Tăng
cường tiếp cận thông tin đa chiều, phản ánh trung thực đời sống xã hội.
+ Đại hội V Hội Nhà báo Việt Nam năm 1989 đã: Đề xuất hiện đại hóa báo chí,
phù hợp với quy luật phát triển xã hội.Mở rộng dân chủ trong hoạt động báo chí,
nâng cao tính phản biện.Tích cực đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, đóng
góp vào sự minh bạch của xã hội.
+ Luật Báo chí 1990 ra đời, đánh dấu sự chuyển đổi từ báo chí bao cấp sang hoạt
động theo cơ chế thị trường. Quy định báo chí phải đưa tin khách quan, trung
thực, tôn trọng sự thật và pháp luật. Người dân có quyền sử dụng báo chí để bày
tỏ ý kiến, bảo vệ quyền lợi chính đáng. Báo chí chuyển từ cơ chế bao cấp sang
hoạt động có tính chất hàng hóa, cạnh tranh lành mạnh. Xuất hiện các mô hình
báo chí tư nhân, báo chí thương mại.
Nhìn lại toàn bộ chặng đường hình thành và phát triển của lịch sử báo chí Việt
Nam, dẫu còn nhiều thách thức và khó khăn phía trước, song ta hoàn toàn có thể
đặt niềm tin vào một thế hệ những nhà báo có đủ tài năng, tâm huyết, tinh thần
dũng cảm, sáng tạo sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu đã đạt được
từ các thế hệ đi trước để tiếp tục hoàn thành xuất sắc hơn những mục tiêu, sứ
mệnh to lớn của báo chí quốc gia trong tương lai.