-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Bài tập nhóm môn luật hành chính | Trường đại học Luật, đại học Huế
Bài tập nhóm môn luật hành chính | Trường đại học Luật, đại học Huế được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Luật Hành Chính(DHLH) 23 tài liệu
Trường: Trường Đại học Luật, Đại học Huế 440 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Vai trò của các tổ chính chính trị - xã hội trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp MỤC LỤC Trang
LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………………………………..4
LỜI CẢM ƠN……………………………………………………………………………….…….5
1. Khái quát chung về các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan tư pháp
1.1. Các tổ chức chính trị - xã hội………………………………………………….…….……6
1.2. Các cơ quan tư pháp………………………………………………………..…..................8
2. Hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
2.1. Mục đích ……………………………………………………………...…………………10
2.2. Việc giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư
pháp được thực hiện như thế nào?
2.2.1. Đối tượng giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp……………….…………....…...11
2.2.2.Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động
của các cơ quan tư pháp...........................................................................................................11
2.2.3. Hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội khác đối với hoạt
động của các cơ quan tư pháp…………………………………………….…………….….…13
2.3. Vai trò……………………………………………………………………………….…...15
2.4. Thực trạng hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với
hoạt động của các cơ quan tư pháp…………………………………………………….….….15
3. Kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cáo vai trò của các tổ chức chính
trị - xã hội trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp…………………....……..17
4. Tổng kết………………………………………………………………………………………....18
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………………….…..19 LỜI MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, hoạt động tư pháp là việc thực hiện quyền lực nhà nước trong lĩnh vực tư
pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, quyền tự do, tính mạng nhân phẩm, danh dự, tài sản…của công
dân; bảo vệ tài sản của Nhà nước, của tổ chức và cá nhân; bảo vệ quyền làm chủ của Nhân dân, bảo
vệ pháp chế, chế độ xã hội chủ nghĩa do các cơ quan tư pháp thực hiện. Tuy nhiên bất kỳ ai, tổ chức
nào khi có quyền lực trong tay đều có xu hướng mở rộng quyền và lạm dụng quyền, đòi hỏi phải có
một cơ chế giám sát quyền lực hiệu quả nếu không xu hướng lạm quyền đó trở thành phổ biến, chuyên quyền . Vì 1
vậy, việc giám sát các hoạt động tư pháp là điều vô cùng cần thiết. Giám sát xã
hội đối với hoạt động tư pháp là một loại giám sát đặc thù trong tổng thể cơ chế giám sát thực thi
quyền lực nhà nước, được thực hiện bởi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã
hội,…nhằm mục đích tăng cường vai trò của giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp để góp phần
đáp ứng ngày một tốt hơn, hiệu quả hơn trong việc bảo vệ công lý cũng như xây dựng môi trường
pháp lý lành mạnh, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hội nhập quốc tế của đất nước.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề trên, chúng ta hãy cùng đi sâu vào tìm hiểu “Vai trò của các tổ chức chính
trị - xã hội trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp”.
1 Nguyễn Ngọc Trí (2011), Cơ chế kiểm tra, giám sát trong hoạt động tố tụng hình sự Việt Nam – thực trạng và phương hướng
hoàn thiện, Hà Nội:https://repository.vnu.edu.vn/flowpaper/simple_document.php?subfolder=11/85/46/
&doc=118546511618237192667657149201862886552&bitsid=ffa46e4c-7859-4144-8a88-e8f81e1ded65&uid= NỘI DUNG
VAI TRÒ CỦA CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI TRONG VIỆC GIÁM SÁT HOẠT
ĐỘNG CỦA CÁC CƠ QUAN TƯ PHÁP
1.Khái quát chung về các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan tư pháp
1.1. Các tổ chức chính trị - xã hội
Tổ chức chính trị – xã hội là các tổ chức được thành lập bởi những thành viên mà những thành
viên đó đại diện cho một lực lượng xã hội nhất định tham gia vào thực hiện các hoạt động xã hội
rộng rãi và có ý nghĩa chính trị nhưng các hoạt động này không nhằm tới mục đích giành chính quyền.
Căn cứ vào quy mô và tính chất hoạt động của các tổ chức chính trị – xã hội mà các tổ chức
này thường hay tồn tại và hoạt động bên cạnh các tổ chức chính trị với tính chất hỗ trợ các hoạt
động của các tổ chức chính trị của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Hiện nay, các tổ chức chính trị – xã hội thường hay hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân
chủ, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, được chia thành nhiều cấp để hoạt động trong phạm vi cả nước.
Các tổ chức chính trị – xã hội còn có điều lệ hoạt động do đại hội toàn thể hoặc đại hội đại
biểu các thành viên thông qua. Các tổ chức chính trị – xã hội đóng vai trò quan trọng trong hệ
thống chính trị và đã trở thành một cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân.
Căn cứ theo Điều 9, Hiến
, nước ta có những tổ chức chính pháp 2013
trị – xã hội sau đây: Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, Ðoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam.
* Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
“Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức
chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp,
tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân
tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây
dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.”
Khoản 1, Điều 9, Hiến pháp 2013
*Công đoàn Việt Nam
“Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của những người
lao động được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh
tế - xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị,
doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền,
vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.”
Điều 10, Hiến pháp 2013
*Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
“Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt
Nam do Đảng Công sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn
bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục đích, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt
Nam; là lực lượng xung kích cách mạng; là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; đại diện
chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong
khuôn khổ Hiến pháp và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.”
Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh được thông qua tại Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ XI thông qua ngày 13/12/2017
*Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam
“Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống chính trị, đại diện
cho quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp phụ nữ Việt Nam; phấn đấu vì sự phát
triển của phụ nữ và bình đẳng giới.
Hội là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, thành viên của Liên đoàn phụ nữ Dân chủ
quốc tế và Liên đoàn các tổ chức phụ nữ ASEAN. Điều 1: Chức năng
1. Đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp phụ nữ, tham
gia xây dựng Đảng, tham gia quản lý Nhà nước.
2. Đoàn kết, vận động phụ nữ thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
của Nhà nước; vận động xã hội thực hiện bình đẳng giới.”
Điều lệ Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thông qua tại Đại hội đại biểu phụ nữ toàn
quốc lần thứ XIII.
* Hội nông dân Việt Nam
“ Hội Nông dân Việt Nam là đoàn thể chính trị - xã hội của giai cấp nông dân do Đảng Cộng
sản Việt Nam lãnh đạo; cơ sở chính trị của Nhà nước Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và là
thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Căn cứ vào Điều 1, Hội nông dân Việt Nam có chức năng:
1. Tập hợp, tuyên truyền, giáo dục, vận động hội viên, nông dân phát huy quyền làm chủ, tích
cực học tập nâng cao trình độ, năng lực về mọi mặt.
2. Chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của hội viên, nông dân; tổ chức các
hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ nông dân trong sản xuất, kinh doanh và đời sống.
3. Đại diện giai cấp nông dân tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Điều Lệ Hội Nông Dân Việt Nam
* Hội Cựu chiến binh Việt Nam “ Điều 1:
Hội Cựu chiến binh Việt Nam là một đoàn thể chính trị - xã hội, thành viên của Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam, là một cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, một tổ chức trong hệ thống chính
trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, hoạt động theo đường lối, chủ trương của Đảng, Hiến
pháp, pháp luật của Nhà nước và Điều lệ Hội. Điều 3:
Hội Cựu chiến binh Việt Nam có chức năng đại diện ý chí, nguyện vọng và quyền lợi chính
đáng, hợp pháp của hội viên và Cựu chiến binh. Hội làm tham mưu cho cấp ủy Đảng và làm nòng
cốt tập hợp, đoàn kết, vận động Cựu chiến binh thực hiện các nhiệm vụ chính trị - xã hội của cách
mạng và Hội; tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; giám sát và phản biện xã hội
đối với các hoạt động của cơ quan Nhà nước, đại biểu dân cử và cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước.”
Điều 1, Điều 3, Điều lệ Hội Cựu chiến binh Việt Nam được thông qua tại Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ VI ngày 15/12/2017
1.2. Các cơ quan tư pháp
Tư pháp là một trong ba quyền lực của nhà nước; là một lĩnh vực đóng vai trò trong việc thực
thi các quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi, tự do của công dân, đảm bảo tính công bằng trong
xử lý các vụ việc pháp lý và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của xã hội.
Cơ quan tư pháp là những cơ quan thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến việc giải quyết tranh
chấp và xử lý các vụ vi phạm pháp luật, đảm bảo tính công bằng và đúng đắn của quyết định và
phán quyết của mình, cũng như bảo vệ quyền lợi và lợi ích của các bên liên quan trong quá trình
giải quyết tranh chấp và xử lý vi phạm pháp luật.
Hệ thống cơ quan tư pháp gồm những cơ quan: Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân
*Tòa án nhân dân
Hiến pháp 2013 quy định Tòa án nhân dân là cơ quan thực hiện quyền tư pháp, cụ thể như sau: “ Điều 102:
1. Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.
2. Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.
3. Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo
vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.”
* Viện kiểm sát nhân dân “Điều 107:
1. Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.
2. Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định
3. Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công
dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của
tổ chức, các nhân, góp phần đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.”
Điều 107, Hiến pháp 2013
* Hoạt động của các cơ quan tư pháp
Hoạt động của các cơ quan tư pháp là hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án do các
cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án thực hiện trong khuôn khổ pháp luật tố tụng quy định nhằm
bảo vệ các quyền lợi của nhà nước, của các tổ chức xã hội và của công dân.
Các cơ quan tư pháp là những tổ chức và cơ quan chính phủ có trách nhiệm giám sát và quản
lý các vấn đề liên quan đến công lý và pháp luật. Các hoạt động của các cơ quan tư pháp bao gồm:
- Thực thi và tuân thủ pháp luật: Các cơ quan tư pháp đảm bảo rằng công dân và các tổ chức
tuân thủ đúng các quy định pháp luật và đưa ra hình thức xử lý hợp lý và minh bạch đối với những vi phạm.
- Truy tố và điều tra: Các cơ quan tư pháp có trách nhiệm điều tra và truy tố tội phạm trong
các thẩm quyền của mình, đưa ra quyết định về việc khởi tố các vụ án dựa trên bằng chứng có sẵn.
- Cung cấp dịch vụ và trợ giúp: Các cơ quan tư pháp cung cấp dịch vụ và trợ giúp đến nạn
nhân của các tội phạm và gia đình họ tùy theo nhu cầu và yêu cầu của họ.
- Quản lý và giám sát hệ thống tư pháp: Các cơ quan tư pháp cung cấp các hướng dẫn và bảo
đảm túc trực cho hệ thống tư pháp, đảm bảo các quy trình tư pháp được thực hiện chính xác và công bằng.
- Thực hiện các quy định về quyền và tự do dân sự: Các cơ quan tư pháp phải đảm bảo tuân
thủ các quy định về quyền và tự do dân sự được quy định trong hiến pháp và các điều luật.
=>Tóm lại, các cơ quan tư pháp có nhiệm vụ quan trọng trong việc đảm bảo công lý, thực thi
pháp luật và đảm bảo quyền lợi của công dân.
2.Hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Giám sát là việc chủ thể giám sát, theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức,
cá nhân chịu sự giám sát trong việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ,
quyền hạn của mình, xử lý theo thẩm quyền hoặc yêu cầu, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Theo quy định tại Điều 26, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015 thì các tổ chức thành viên
khác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có quyền phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
cùng cấp thực hiện giám sát các đối tượng, nội dung có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích
hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, quyền và trách nhiệm của tổ chức mình.
Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội là một trong
những hình thức của cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước 2nhằm khắc phục sự lạm quyền trong
thực thi quyền lực tư pháp cũng như những sai sót trong công tác tư pháp, Nhà nước ta đã thiết
lập, xây dựng các cơ chế kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm sát…khác nhau đối với hoạt động của
các cơ quan tư pháp. Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp là một loại giám sát đặc thù trong
tổng thể cơ chế giám sát thực thi quyền lực nhà nước, được thực hiện bởi Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, hội, hiệp hội, liên hiệp hội, tổ
chức phi chính phủ và công dân. Ở đây, nhóm sinh viên sẽ đề cập đến việc thực hiện giám sát hoạt
động của các cơ quan tư pháp của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên.
2.1. Mục đích của hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Tổ chức giám sát có nhiệm vụ đảm bảo rằng các cơ quan tư pháp hoạt động trong giới hạn
quyền hạn và tuân thủ theo đúng quy trình pháp lý, điều này đảm bảo rằng công lý được thực thi
một cách công bằng và đáng tin cậy.
Giám sát cơ quan tư pháp giúp ngăn chặn các hành vi lạm quyền, sử dụng quyền lực sai mục
đích và bảo vệ quyền và lợi ích của công dân. Bằng cách theo dõi và đánh giá hoạt động của các
cơ quan tư pháp, tổ chức giám sát sẽ giúp đảm bảo rằng quyền lực không được lạm dụng.
2 TS. Hoàng Minh Hội (2018), Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức xã hội trong cơ chế kiểm soát quyền lực
nhà nước – thực trạng và một số kiến nghị: http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=207626
Giám sát cơ quan tư pháp đảm bảo tính minh bạch và độc lập trong quá trình ra quyết định
pháp lý, bằng cách theo dõi hoạt động của các cơ quan tư pháp, tổ chức giám sát có thể đảm bảo
rằng quy trình và quyết định pháp lý được thực hiện một cách công khai, minh bạch và không bị
tác động bởi áp lực bên ngoài.
Tổ chức giám sát có trách nhiệm đảm bảo rằng quy trình tư pháp tôn trọng và bảo vệ quyền
của cá nhân tổ chức, bao gồm quyền công dân quyền bảo vệ và quyền tự do cá nhân. Bằng cách
theo dõi và kiểm soát cơ quan tư pháp, tổ chức giám sát có thể ngăn chặn các vi phạm nhân quyền
và bảo vệ quyền lợi của mọi người.
Giám sát cơ quan tư pháp có thể giúp đánh giá và cải thiện chất lượng.
2.2. Việc giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư
pháp được thực hiện như thế nào?
2.2.1. Đối tượng giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp
Căn cứ pháp luật hiện hành, có thể xác định giám sát xã hội đối với các đối tượng:
- Việc thực hiện pháp luật tố tụng.
- Việc bồi thường oan, sai trong hoạt động tư pháp.
- Việc thi hành các bản án.
- Việc tạm giữ, tạm giam, giáo dục người chấp hành án phạt tù, công tác đặc xá, giải quyết khiếu nại, tố cáo....
- Hoạt động tuân thủ, chấp hành và áp dụng pháp luật trong việc xử lý các tin báo về tội phạm
và kiến nghị khởi tố, việc thực hiện điều tra, truy tố, xét xử các vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân –
gia đình, lao động, kinh tế, hành chính, phá sản và thi hành các bản án theo quy định của pháp luật.
- Tính hợp hiến, hợp pháp của các văn bản pháp luật do các cơ quan tư pháp ban hành.
- Việc thực hiện pháp luật về trách nhiệm, quyền hạn của cán bộ, công chức trong hoạt động tư
pháp ở Trung ương và địa phương:
+Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước về thiệt hại cho công dân do hoạt động tư pháp gây ra.
+ Hoạt động tài chính của các cơ quan tư pháp (việc sử dụng tài sản, ngân sách, tiền án phí,
tiền thu của việc thi hành bản án, tang vật...).
+ Việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của các cơ quan tư
pháp; việc cung cấp các thông tin hoạt động tư pháp cho các cơ quan ngôn luận, thông tin đại chúng
và việc trả lời các vấn đề tư pháp theo yêu cầu của các cơ quan này...
2.2.2. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Mặt trận tổ quốc là một tổ chức chính trị- xã hội lớn nhất của Việt Nam, và trong vai trò của
mình, Mặt trận tổ quốc được giao trách nhiệm giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp. Những
hoạt động giám sát này đảm bảo rằng các cơ quan tư pháp đang hoạt động theo đúng quy định pháp
luật và đáp ứng được nhu cầu của người dân. Việc giám sát cũng giúp đảm bảo tính công bằng trong
pháp luật cho tất cả các công dân, và ngăn chặn những sai phạm, tham nhũng, lạm dụng quyền lực
trong các hoạt động tư pháp. Chính vì thế mà Mặt trận tổ quốc Việt Nam cần có những phương pháp
giám sát cụ thể đối với hoạt động của cơ quan tư pháp nhằm hoàn thành tốt trách nhiệm của tổ chức. *Phương pháp giám sát:
- Căn cứ vào tình hình thực tiễn, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có trách nhiệm xây dựng chương
trình, kế hoạch giám sát báo cáo cấp ủy và chính quyền cùng cấp trước khi triển khai. Khi cần thiết
có thể tổ chức giám sát ngoài kế hoạch. Chương trình, kế hoạch giám sát được thống nhất với cơ
quan quản lý nhà nước liên quan để hỗ trợ triển khai, bảo đảm giám sát thiết thực, đúng thực tế, có
tác động tốt với đời sống chính trị, xã hội và nhân dân.
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp thu ý kiến phản ảnh của các thành viên, đoàn viên, hội viên, ý
kiến của nhân dân, ý kiến của các chuyên gia và tổ chức khảo sát thực tế về hoạt động của các cơ
quan tư pháp để có cơ sở đưa ra những kiến nghị kịp thời với cơ quan Đảng, Nhà nước, cấp ủy và chính quyền cùng cấp.
- Tổ chức thực hiện giám sát thông qua việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về dân
chủ ở các cơ quan tư pháp.
- Giám sát thông qua nghiên cứu văn bản, tài liệu, báo cáo của các cơ quan, tổ chức; đơn, thư
khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của các tổ chức, cá nhân gửi về Mặt trận Tổ quốc và qua phản
ánh của các phương tiện thông tin đại chúng về hoạt động của các cơ quan tư pháp.
Những phương pháp giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được quy định trong các đạo
luật: Luật Tổ chức viện kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức tòa án nhân dân, Bộ luật Tố tụng hình sự,
Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống
bạo lực gia đình, Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính… ví dụ như:
- Căn cứ vào Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015:
+ Măt trận Tổ quốc Việt Nam có nhiệm vụ đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính
đáng của nhân dân thông qua việc thực hiện tiếp công dân; tham gia công tác giải quyết khiếu nại,
tố cáo, đặc xá theo quy định của pháp luật; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam từ cấp huyện trở
lên có quyền cử bào chữa viên nhân dân để bào chữa cho người bị buộc tội là thành viên của tổ
chức mình (Điều 18).
+ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì giám sát với đối tượng, nội dung quy định tại
Khoản 1 và Khoản 2 điều này nếu các nội dung được quy có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi
ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, quyền và trách nhiệm của tổ chức mình (Điều 26).
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có nhiệm vụ tham gia giám sát việc thực hiện pháp luật bình
đẳng giới, đảm bảo các chính sách, việc thực thi pháp luật về bình đẳng giới (Điều 29, Luật Bình đẳng giới 2006).
- Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự ,
2015 Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có quyền: giám sát
hoạt động, việc giải quyết khiếu nại của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng; nếu phát
hiện hành vi sai trái của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì có quyền kiến nghị
với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng (Điều 33); cử bào chữa viên tham gia bào chữa cho
người bị buộc tội là thành viên của tổ chức (Điều 72).
- Theo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức
thành viên có trách nhiệm giám sát, phản biện xã hội; tham gia giám sát, phản viện xã hội trong
xây dựng, thực hiện chính sách, pháp luật phòng, chống bạo lực gia đình; kiến nghị những biện
pháp cần thiết với cơ quan nhà nước có liên quan để thực hiện pháp luật về phòng, chống bạo lực
gia đình và quy định khác của pháp luật có liên quan (Điều 52).
2.2.3. Hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội khác đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Các tổ chức chính trị - xã hội có vai trò quan trọng trong việc giám sát hoạt động của các cơ
quan tư pháp. Các tổ chức chính trị - xã hội này có thể thực hiện các phương pháp giám sát hoạt
động của các cơ quan tư pháp như:
- Giám sát việc thực thi pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp, công bằng và minh bạch của quy trình tư pháp.
- Đưa ra các khuyến nghị và đề xuất giải pháp để cải thiện hoạt động tư pháp.
- Tham gia phiên tòa và kiểm tra bản án và quyết định của Tòa án Nhân dân và hoạt động của
các Viện kiểm sát nhân dân.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục cho công chúng về tư pháp và luật pháp.
- Ngoài ra các tổ chức kinh tế xã hội cũng có thể đưa ra các đề xuất và kiến nghị để bổ sung
cho và cải tiến các quy định pháp luật liên quan đến lãnh đạo tư pháp và hoạt động của các cơ quan tư pháp.
- Các tổ chức này có thể có nhiều công cụ và phương pháp khác nhau để thực hiện các hoạt
động giám sát. Ví dụ như việc ra thông cáo báo chí, tổ chức các cuộc họp và thảo luận, đưa ra các
báo cáo về tình trạng tư pháp và thậm chí có thể khởi kiện khi cần thiết.
- Các tổ chức này cần tuân thủ quy định, pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp trong hoạt động
của mình. Tuy nhiên, không phải tổ chức chính trị - xã hội nào cũng có quyền và khả năng thực
hiện công tác giám sát tư pháp. Trong quá trình tìm hiểu, nhóm sinh viên đã tổng hợp được một số
tổ chức chính trị - xã hội có quyền giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp, đó là:
*Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam
Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là một trong tổ chức chính trị - xã hội có quyền thực hiện
giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp với mục đích bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, đảm
bảo sự công bằng của các đối tượng mà Hội bảo vệ trong quá trình thực thi pháp luật, cụ thể:
- Theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, Hội có quyền:
+ Yêu cầu Tòa án hoặc đề nghị Viện kiểm sát yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật
do vi phạm quy định tại Điểm a, c, d, Khoản 1, Điều 8, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 được quy
định tại Điều 10 của luật này.
+ Yêu cầu Tòa án hoặc đề nghị Viện Kiểm sát yêu cầu Tòa án hạn chế một số quyền của
cha, mẹ đối với con chưa thành niên (Điểm d, Khoản 2, Điều 86, Luật Hôn nhân và gia đình 2014).
+ Yêu cầu Tòa án hoặc đề nghị Viện Kiểm sát yêu cầu Tòa án xác định cha, mẹ cho con
chưa thành niên, con đã mất năng lực hành vi dân sự hoặc xác định con cho cha, mẹ mất năng lực
hành vi dân sự (Điểm d, Khoản 3, Điều 102, Luật Hôn nhân và gia đình 2014).
- Ngoài ra, theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định Hội có quyền khởi kiện vì lợi ích của
phụ nữ theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình (Điều 187).
- Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định Hội có quyền giám sát hoạt động, việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, nếu phát hiện hành vì
sai trái có quyền kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lí (Điều 33);có quyền cử bào chữa viên
nhân dân để bào chữa cho người bị tạm giữ, bị cáo là hội viên của Hội (Điều 72).
- Vì là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội phải có trách nhiệm tham gia
giám sát việc thực hiện pháp luật bình đẳng giới (Điều 29, Điều 30, Luật Bình đẳng giới 2006).
- Theo Điều 52, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các
tổ chức thành viên có trách nhiệm giám sát, phản biện xã hội; tham gia giám sát, phản viện xã hội
trong xây dựng, thực hiện chính sách, pháp luật phòng, chống bạo lực gia đình; kiến nghị những
biện pháp cần thiết với cơ quan nhà nước có liên quan để thực hiện pháp luật về phòng, chống bạo
lực gia đình và quy định khác của pháp luật có liên quan.
*Công đoàn Việt Nam
Theo quy định tại Điều 10, Luật Công đoàn 2012, tổ chức công đoàn đại diện cho tập thể
người lao động khởi kiện tại Tòa án khi quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tập thể người lao
động bị xâm phạm; đại diện cho người lao động khởi kiện tại Tòa án khi quyền, lợi ích hợp pháp,
chính đáng của người lao động bị xâm phạm và được người lao động ủy quyền; đại diện tập thể
người lao động tham gia tố tụng trong vụ án lao động, hành chính, phá sản doanh nghiệp.
Giám sát việc thực hiện pháp luật; đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của
người lao động theo quy định của pháp luật (Điều 6, Nghị định 200/2013/NĐ – CP).
2.3. Vai trò của hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Đóng góp vai trò quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật và đưa các
chính sách pháp luật đã được Quốc hội thông qua có hiệu lực đi vào cuộc sống. Các tổ chức chính
trị - xã hội này còn có vai trò tham gia xây dựng pháp luật bằng việc phối hợp với các cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền hướng dẫn thi hành chính sách pháp luật về những vấn đề liên quan đến
quyền, trách nhiệm của tổ chức; tham gia lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo luật, trực tiếp tham
gia góp ý, phản biện đối với dự thảo luật khi có yêu cầu .3
Góp phần quan trọng làm cho các cơ quan tư pháp, cán bộ, công chức của các cơ quan tư pháp
hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ, phạm vi, giới hạn quyền lực được giao; phát huy quyền làm
chủ của nhân dân và bảo đảm cho các hoạt động tư pháp thực hiện đúng pháp luật một cách khách
quan, khoa học, hiệu quả, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh,
bảo vệ công lý; giữ vững bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân
dân và vì nhân dân .4
Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp tuy không mang tính quyền lực nhà nước, không có
tính cưỡng chế hoặc không làm phát sinh những hậu quả pháp lý, nhưng kết quả của nó có ý nghĩa
rất lớn trong việc hỗ trợ cho công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm sát của Nhà nước; đồng
thời, góp phần khẳng định, nâng cao bản chất nhân dân của Nhà nước ta, chất lượng hoạt động của
các cơ quan tư pháp; khắc phục tình trạng oan, sai trong điều tra, bắt, giam giữ, truy tố, xét xử, thi
hành án; làm cho nhiều bản án của tòa án đã có hiệu lực pháp luật được thi hành đầy đủ, đúng đắn và kịp thời4.
2.4. Thực trạng hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp
Giám sát xã hội đối với tính hợp hiến, hợp pháp của các văn bản pháp luật do cơ quan điều tra,
viện kiểm sát, tòa án, thi hành án ban hành: Theo quy định của pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam có quyền và trách nhiệm tham gia giám sát tính hợp hiến, hợp pháp các văn
bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.
Thực hiện nội dung giám sát này, ngày 27-4-2023, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
tổ chức Hội nghị phản biện xã hội (lần 2) với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Ở hội nghị lần này, các
thành viên của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thể hiện rõ vai trò giám sát của tổ chức thông qua
việc phản biện những nội dung liên quan đến chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số;
góp ý cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến tôn giáo,…và các giải pháp được
đánh giá cao đối với việc giải quyết những vấn đề trọng tâm, những mâu thuẫn của luật đất đai còn
tồn tại trong thực tế5.
3 Báo điện tử ĐCSVN (2015), Phát huy vai trò của MTTQVN đối với hoạt động cải cách tư pháp:https://dangcongsan.vn/xay-
dung-dang/phat-huy-vai-tro-cua-mttq-viet-nam-doi-voi-hoat-dong-cai-cach-tu-phap-321121.html
4 Nguyễn Huy Phượng (2009), Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp ở nước ta hiện nay:
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/1475/giam-sat-xa-hoi-doi-voi-hoat-dong-tu-phap-o-nuoc-ta-hien- nay.aspx
5 Trang thông tin điện tử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị phản biện xã hội (lần 2) đối với dự
thảo luật đất đai (sửa đổi):http://mattran.org.vn/giam-sat-phan-bien-xa-hoi/ubtu-mttq-viet-nam-to-chuc-hoi-nghi-phan-bien-xa-
hoi-lan-2-doi-voi-du-thao-luat-dat-dai-sua-doi-50236.html
Giám sát hoạt động tố tụng, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư
pháp: Trong những năm qua, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tiếp hàng nghìn
lượt dân có khiếu nại, tố cáo về hoạt động tư pháp. Tính đến hết tháng 11-2007, Ban Thường trực
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã nhận được 3.023 đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến
nghị. Qua xem xét, đã chuyển 2.253 đơn thư khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan có thẩm quyền giải
quyết. Trong đó, có 43 đơn khiếu nại, tố cáo bản án đã có hiệu lực pháp luật của tòa án nhân dân các
tỉnh, thành phố, đề nghị Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xem xét kháng nghị bản án
theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm.
Giám sát công tác đặc xá, giam giữ và chấp hành án phạt tù: Thực hiện nhiệm vụ này, hằng
năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã phối hợp tham gia Hội đồng tư vấn xét đặc xá
cho những phạm nhân cải tạo tốt. Đồng thời, hằng năm, phối hợp với viện kiểm sát nhân dân giám
sát chế độ giam, giữ, chấp hành án phạt tù tại các nhà tạm giữ, trại tạm giam; qua đó, có nhiều văn
bản kiến nghị đối với công tác quản lý tạm giữ, tạm giam và trại giam thực hiện nghiêm chỉnh các
chế độ của Nhà nước.
=> Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp bước đầu đã đạt những kết quả khá quan trọng,
được Đảng, Nhà nước ghi nhận, biểu dương, được nhân dân và dư luận xã hội đánh giá cao, nhất là
ở các lĩnh vực giám sát hoạt động tố tụng, hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo, giám sát công tác
đặc xá, công tác giam, giữ và chấp hành án phạt tù…
Tuy nhiên, đánh giá một cách tổng thể, việc giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp vẫn còn nhiều hạn chế : 6
- Chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa
phát huy mạnh mẽ vai trò, sự tham gia của các thánh viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
- Việc quán triệt, phổ biến, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về
giám sát, phản biện xã hội chưa được coi trọng đúng mức.
- Việc xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch giám sát, xã hội đôi khi có nơi chưa chủ
động, kịp thời, thiếu trọng tâm, trọng điểm, còn hình thức; các ý kiến, kiến nghị sau giám sát, phản
biện xã hội chưa sâu, tính thuyết phục chưa cao; việc theo dỗi đôn đốc giải quyết kiến nghị thiếu
quyết liệt, chưa đi đến cùng.
- Một số tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm chưa thực hiện nghiêm túc việc trả lời,
giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát phản biện xã hội.
=> Nguyên nhân của những hạn chế trên chủ yếu là do nhận thức về công tác giám sát, phản
biện xã hội của một số cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội
chưa đầy đủ; chưa quan tâm kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện quy chế giám sát, phản biện xã hội;
6 Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2022), Nâng cao hiệu quả, giám sát phản biện xã hội MTTQ:
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/home/chu-truong-chinh-sach-moi/nang-cao-hieu-qua-giam-sat-phan-bien-xa-hoi-cua-mttq- 3845
thiếu quy định cụ thể về quy trình, trách nhiệm trả lời, giải quyết kiến nghị sau giám sát, phản biện
xã hội. Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị- xã hội các cấp còn hạn chế về chuyên
môn, nghiệp vụ, chậm đổi mới nội dung, phương pháp giám sát, phản biện xã hội; chưa thể hiện rõ
bản lĩnh, trách nhiệm đối với những ý kiến, kiến nghị của mình. Sự phối hợp giữa các cơ quan đảng,
chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có lúc, có
nơi chưa chặt chẽ, hiệu quả; nguồn lực, điều kiện bảo đảm cho hoạt động giám sát phản biện xã hội còn hạn chế.
3. Kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cáo vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong
việc giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp
Thứ nhất, sớm xây dựng và ban hành Luật Giám sát xã hội7. Văn kiện Đại hội X của Đảng chỉ
rõ: Nhà nước ban hành và bổ sung pháp luật để Mặt trận Tổ Quốc và các đoàn thể nhân dân thực
hiện tốt vai trò giám sát và phản biện xã hội. Như vậy, việc ban hành đạo luật giám sát là nhu cầu
khách quan cả về phương diện thực tiễn và lý luận.
Thứ hai, hoàn thiện các đạo luật liên quan đến hoạt động tư pháp, cơ quan tư pháp theo hướng
bảo đảm giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp. Hiện nay, các đạo luật có liên quan đến cơ quan
tư pháp và hoạt động tư pháp bao gồm: Luật Tổ chức viện kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức tòa án
nhân dân, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật
Công đoàn, Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự, Pháp lệnh thi hành án dân sự, Pháp lệnh Thủ tục
giải quyết các vụ án hành chính… Nhìn chung, các đạo luật này đã có những quy định về bảo đảm
vai trò của giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp nhưng chưa được toàn diện. Vì vậy, đòi hỏi sự
phối hợp nghiên cứu, tích hợp hệ thống các chủ trương, đường lối của Đảng và quy định của pháp
luật liên quan đến hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính
trị - xã hội với hoạt động tư pháp thành hệ thống các tài liệu chuyên đề về công tác giám sát hoạt
động tư pháp cho từng thành phần, đối tượng; trong đó xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của chủ
thể giám sát, nội dung, hình thức, quy trình, thủ tục tiến hành giám sát; trách nhiệm của đơn vị chịu
sự giám sát,… để các tổ chức, cá nhân liên quan có cơ sở thực hiện khi tiến hành hoạt động giám sát8.
Thứ ba, tăng cường vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể xã hội trong việc giám
sát hoạt động tư pháp. Cơ sở pháp lý hiện nay về vai trò của Mặt trận Tổ quốc là Luật Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam và các đạo luật về tố tụng. Tuy nhiên, trong các đạo luật này mới chỉ có các quy định
chung về vai trò của Mặt trận Tổ quốc trong việc tham gia các quan hệ pháp luật tố tụng. Để tạo cơ
sở vững chắc hơn cho sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc trong giám sát hoạt động tư pháp, cần tăng
7 Trang thông tin điện tử Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam (2023), Xây dựng luật hoạt động giám sát của nhân dân: yêu cầu thực tiễn
đang đặt ra:http://mattran.org.vn/giam-sat-phan-bien-xa-hoi/xay-dung-luat-hoat-dong-giam-sat-cua-nhan-dan-yeu-cau-thuc-tien- dang-dat-ra-50292.html
8 Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (2022), Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám sát của HĐND, MTTQ và các tổ chức
chính trị - xã hội các cấp đối với hoạt động tư pháp:
https://www.quangngai.dcs.vn/xay-dung-ang/-/asset_publisher/NSBHjZaa4Re2/content/tang-cuong-su-lanh-ao-cua-ang-oi-voi-
cong-tac-giam-sat-cua-h-nd-mttq-va-cac-to-chuc-chinh-tri-xa-hoi-cac-cap-oi-voi-hoat-ong-tu-phap?
fbclid=IwAR2i6SsyB3J7RjgJdtF3HpHRDxG3LaOsfofY9jnKoX3WMTyaDMUZbk-QIX8
cường quan hệ giữa hai bên (Mặt trận Tổ quốc và các cơ quan tư pháp) qua việc xây dựng, ký kết
các quy chế về phối hợp thường xuyên, bền vững giữa hai bên.
Thứ tư, nâng cao trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng trong việc tôn trọng, bảo đảm
quyền của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc trong các quan hệ tố
tụng. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc là giám sát mang tính nhân dân (giám sát xã hội), hỗ
trợ cho công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra của Nhà nước. Để nâng cao trách nhiệm của những
người tiến hành tố tụng trong việc tôn trọng và bảo đảm quyền của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức
thành viên của Mặt trận Tổ quốc trong các quan hệ tố tụng, các cơ quan tiến hành tố tụng và Mặt
trận Tổ quốc cần khẩn trương xây dựng và ban hành quy chế phối hợp để Mặt trận Tổ quốc và các tổ
chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc thực hiện việc giám sát.
Thứ năm, tăng cường trách nhiệm của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc giám sát
các hoạt động tư pháp. Trong lĩnh vực hoạt động tư pháp, các phương tiện thông tin đại chúng phải
bám sát các hoạt động của cơ quan tư pháp, phản ánh trung thực, đưa tin đầy đủ, kịp thời về những
mặt tích cực, điển hình tiên tiến trong hoạt động tư pháp; tránh việc đưa tin về những hạn chế,
khuyết điểm trong hoạt động tư pháp, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân và ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế.
Thứ sáu, để nâng cao trách nhiệm của các cơ quan tư pháp trong việc trả lời dư luận xã hội. Đây
thực chất là nhằm kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nắm
giữ và thực thi quyền lực Nhà nước trong lĩnh vực tư pháp. Đồng thời, nó cũng phát hiện, phân tích,
đánh giá và đề xuất những giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế, thiếu xót, những hành vi sai
trái, những vấn đề bất hợp lý, lỗi thời, không phù hợp với định hướng và bản chất của xã hội trong
hoạt động của các cơ quan tư pháp . 9 4. Tổng kết
Hiện nay, hoạt động giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội đối với hoạt động của các cơ
quan tư pháp được pháp luật quy định với mục đích đảm bảo tính công bằng, đúng pháp luật của hệ
thống tư pháp. Ngoài ra, hoạt động giám sát này bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của các thành
viên trong tổ chức trước hoạt động pháp lý của các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, trong thực tiễn các
hoạt động giám sát còn nhiều hạn chế, bất cập như việc phổ biến, tổ chức thực hiện các chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước về giám sát, phản biện xã hội chưa được coi trọng đúng mức, một
số tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm chưa thực hiện nghiêm túc việc trả lời, giải quyết
các ý kiến, kiến nghị sau giám sát phản biện xã hội,…Vậy nên, trong thời gian tới để đẩy mạnh vai
trò giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp
cần phải tiếp tục đổi mới, hoàn thiện và hiện thực hóa đường lối, chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước.
9 Nguyễn Huy Phượng (2009), Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp ở nước ta hiện nay:
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/1475/giam-sat-xa-hoi-doi-voi-hoat-dong-tu-phap-o-nuoc-ta-hien- nay.aspx
Thông qua bài viết này, nhóm sinh viên kiến nghị một số giải pháp để nhằm hoàn thiện pháp
luật cũng như nâng cao vai trò của của các tổ chức chính trị - xã hội, hiệu quả việc giám sát hoạt
động của các cơ quan tư pháp một cách toàn diện và đảm bảo hơn nữa trong hiện tại và trong tương lai. TÀI LIỆU THAM KHẢO Văn bản pháp luật
[1] Quốc hội (2013), Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hà Nội.
[2] Quốc hội (2015), Bộ luật Tố tụng Hình sự, Hà Nội.
[3] Quốc hội (2015), Bộ luật Tố tụng Dân sự, Hà Nội.
[4] Quốc hội (2006), Luật Bình đẳng giới, Hà Nội.
[5] Quốc hội (2015), Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hà Nội.
[6] Quốc hội (2022), Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Hà Nội.
[7] Quốc hội (2014), Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.
[8] Quốc hội (2012), Luật Công đoàn, Hà Nội.
[9] Nghị định (2015), Nghị định 200/2013/NĐ – CP quy định chi tiết điều 11 Luật Công đoàn về
quyền, trách nhiệm đoàn trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, Hà Nội.
Tài liệu tham khảo khác
[1] Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (2022), Điều lệ Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hà Nội.
[2] Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2017), Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
[3] Hội Cựu chiến binh Việt Nam (2017), Điều lệ Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hà Nội.
[4] Hội Nông dân Việt Nam (2019), Điều lệ Hội Nông dân Việt Nam.
[5] Nguyễn Ngọc Trí (2011), Cơ chế kiểm tra, giám sát trong hoạt động tố tụng hình sự Việt Nam – thực trạng và phương hướng hoàn thiện, Hà Nội
:https://repository.vnu.edu.vn/flowpaper/simple_document.php?subfolder=11/85/46/
&doc=118546511618237192667657149201862886552&bitsid=ffa46e4c-7859-4144-8a88- e8f81e1ded65&uid=
[6] TS. Hoàng Minh Hội (2018), Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức xã hội
trong cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước – thực trạng và một số kiến nghị:
http://lapphap.vn/Pages/tintuc/tinchitiet.aspx?tintucid=207626
[7] Báo điện tử ĐCSVN (2015), Phát huy vai trò của MTTQVN đối với hoạt động cải cách tư
pháp:https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/phat-huy-vai-tro-cua-mttq-viet-nam-doi-voi-hoat-
dong-cai-cach-tu-phap-321121.html
[8] Nguyễn Huy Phượng (2009), Giám sát xã hội đối với hoạt động tư pháp ở nước ta hiện nay:
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/1475/giam-sat-xa-hoi-doi-voi-hoat-
dong-tu-phap-o-nuoc-ta-hien-nay.aspx
[9] Trang thông tin điện tử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị
phản biện xã hội (lần 2) đối với dự thảo luật đất đai (sửa đổi):http://mattran.org.vn/giam-sat-
phan-bien-xa-hoi/ubtu-mttq-viet-nam-to-chuc-hoi-nghi-phan-bien-xa-hoi-lan-2-doi-voi-du-thao-
luat-dat-dai-sua-doi-50236.html
[10] Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2022), Nâng cao hiệu quả, giám sát phản biện xã hội MTTQ:
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/home/chu-truong-chinh-sach-moi/nang-cao-hieu-
qua-giam-sat-phan-bien-xa-hoi-cua-mttq-3845
[11] Trang thông tin điện tử Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam (2023), Xây dựng luật hoạt động giám sát
của nhân dân: yêu cầu thực tiễn đang đặt ra:http://mattran.org.vn/giam-sat-phan-bien-xa-hoi/xay-
dung-luat-hoat-dong-giam-sat-cua-nhan-dan-yeu-cau-thuc-tien-dang-dat-ra-50292.html
[12] Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (2022), Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám
sát của HĐND, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đối với hoạt động tư
pháp:https://www.quangngai.dcs.vn/xay-dung-ang/-/asset_publisher/NSBHjZaa4Re2/content/
tang-cuong-su-lanh-ao-cua-ang-oi-voi-cong-tac-giam-sat-cua-h-nd-mttq-va-cac-to-chuc-chinh-
tri-xa-hoi-cac-cap-oi-voi-hoat-ong-tu-phap?
fbclid=IwAR2i6SsyB3J7RjgJdtF3HpHRDxG3LaOsfofY9jnKoX3WMTyaDMUZbk-QIX8