Bài tập thảo luận Câu 1: Điều kiện ra đời của chủ nghĩa Mac-lênin | Học viện Phụ Nữ Việt Nam

Bài tập thảo luận
Câu 1: Điều kiện ra đời của chủ nghĩa Mac-lênin 
Điều kiện kinh tế - xã hội
- Sự phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất làm cho quan hệ sản xuất tư
bản chủ nghĩa được củng cố, phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa phát
triển mạnh mẽ trên cơ sở vật chất - kỹ thuật của chính mình, do đó đã thể
hiện rõ tính hơn hẳn của nó so với phương thức sản xuất phong kiến.
 Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản làm cho những mâu thuẫn xã hội
càng thêm gay gắt và bộc lộ ngày càng rõ rệt. Của cải xã hội tăng lên,
chẳng những lý tưởng về bình đẳng xã hội do cuộc cách mạng tư
tưởng nêu ra đã không thực hiện được mà còn làm cho bất công xã hội
ngày càng gay gắt, đối kháng xã hội sâu sắc hơn, những xung đột
giữa vô sản và tư sản đã trở thành những cuộc đấu tranh giai cấp.
- Sự xuất hiện của giai cấp vô sản trên vũ đài lịch sử với tính cách một lực
lượng chính trị - xã hội độc lập là nhân tố chính trị - xã hội quan trọng cho
sự ra đời triết học Mác. Cuộc khởi nghĩa của thợ dệt ở Lyông (Pháp) năm
1831, bị đàn áp và sau đó lại nổ ra vào năm 1834, “đã vạch ra một điều bí
mật quan trọng - như một tờ báo chính thức của chính phủ hồi đó đã nhận
định - đó là cuộc đấu tranh bên trong, diễn ra trong xã hội, giữa giai cấp
những người có của và giai cấp những kẻ không có gì hết...”. Ở Anh, có
phong trào Hiến chương vào cuối những năm 30 thế kỷ XIX, là "phong
trào cách mạng vô sản to lớn đầu tiên, thật sự có tính chất quần chúng và
có hình thức chính trị”. Nước Đức còn đang ở vào đêm trước của cuộc
cách mạng tư sản, song sự phát triển công nghiệp trong điều kiện cách
mạng công nghiệp đã làm cho giai cấp vô sản lớn nhanh, nên cuộc đấu
tranh của thợ dệt ở Xilêdi cũng đã mang tính chất giai cấp tự phát và đã
đưa đến sự ra đời một tổ chức vô sản cách mạng là “Đồng minh những người chính nghĩa”.
 Trong hoàn cảnh lịch sử đó, giai cấp tư sản không còn đóng vai trò là
giai cấp cách mạng. . Ở Anh và Pháp, giai cấp tư sản đang là giai cấp
thống trị, lại hoảng sợ trước cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản nên
không còn là lực lượng cách mạng trong quá trình cải tạo dân chủ như
trước. Vì vậy, giai cấp vô sản xuất hiện trên vũ đài lịch sử không
chỉ có sứ mệnh là “kẻ phá hoại” chủ nghĩa tư bản mà còn là lực
lượng tiên phong trong cuộc đấu tranh cho nền dân chủ và tiến bộ xã hội.
- Sự xuất hiện giai cấp vô sản cách mạng đã tạo cơ sở xã hội cho sự hình
thành lý luận tiến bộ và cách mạng mới. Lý luận như vậy đã được sáng
tạo nên bởi C.Mác và Ph.Ăngghen, trong đó triết học đóng vai trò là cơ sở
lý luận chung: cơ sở thế giới quan và phương pháp luận.  Nguồn gốc lý luận
Để xây dựng học thuyết của mình ngang tầm cao của trí tuệ nhân loại, C.Mác và
Ph.Ăngghen đã kế thừa những thành tựu trong lịch sử tư tưởng của nhân loại
nhưng trực tiếp là: triết học cổ điển Đức, kinh tế chính trị cổ điển Anh, chủ
nghĩa xã hội không tưởng Pháp
- Với triết học cổ điển Đức
, C.Mác và Ph.Ăngghen khắc phục vỏ duy tâm,
thần bí của triết học Heghen, kế thừa phương pháp biện chứng của ông ta,
đặt phương pháp biện chứng này trên nền thế giới quan duy vật. Đồng
thời khắc phục tính chất siêu hình trong triết học của Phoiobac, kế thừa
CNDV nhân bản của ông và làm giàu CNDV này bằng phương pháp biện
chứng. Đồng thời cả CNDV, cả phương pháp biện chứng đều được các
ông nâng lên về chất. Trên cơ sở đó, C.Mác và Ph.Awngghen đã sáng tạo nên CNDV biện chứng.
- Với kinh tế chính trị cổ điển
Anh , C.Mác và Ănghgen đã kế thừa học
thuyết giá trị của A.Xmith và Đ.Ricardo và vận dụng vào phân tích kinh
tế TBCN, chỉ ra nguồn gốc của giá trị thặng dư
- Với CNXH không tưởng của
Anh , Pháp, C.Mác và Ph.Ănghghen cũng kế
thừa Xanh Ximong, Phurie ở những luận điểm : cần và có thể đạp tan nhà nước tư sản 
Tiền đề khoa học tự nhiên
Trong những thập kỷ đầu thế kỷ XIX, khoa học tự nhiên phát triển mạnh với
nhiều phát minh quan trọng. Ph.Ăngghen nêu bật ý nghĩa của ba phát minh lớn
đối với sự hình thành triết học duy vật biện chứng: định luật bảo toàn và
chuyển hóa năng lượng thuyết tế bào ,
và thuyết tiến hóa của Charles
Darwin (Đácuyn). Với những phát minh đó, khoa học đã vạch ra mối liên hệ
thống nhất giữa những dạng tồn tại khác nhau, các hình thức vận động khác
nhau trong tính thống nhất vật chất của thế giới, vạch ra tính biện chứng của sự
vận động và phát triển của nó.
 Như vậy, triết học Mác cũng như toàn bộ chủ nghĩa Mác ra đời như
một tất yếu lịch sử không những vì đời sống và thực tiễn, nhất là thực
tiễn cách mạng của giai cấp công nhân, đòi hỏi phải có lý luận mới soi
đường mà còn vì những tiền đề cho sự ra đời lý luận mới đã được nhân loại tạo ra.
Câu 2: Ý nghĩa của việc học tập chủ nghĩa Mác – Lênin đối với bản thân sinh viên?
Theo ý kiến của em thì việc học chủ nghĩa Mac-lenin là vô cùng quan trọng và
cần thiết trong quá trình hình thành và phát triển của sinh viên. Bởi:
- Học Mac – lenin sẽ góp phần hình thành thế giới quan tốt và khoa học
trong nhân cách sinh viên. Bởi lẽ, triết học Mác - Lênin nghiên cứu những
quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy, nó cung cấp cho con
người một cách nhìn khoa học đối với hiện thực khách quan và khẳng
định vai trò, vị trí của con người trong hoạt động nhận thức và cải tạo thế
giới. Từ đó, giúp họ có thái độ đúng đắn, khoa học đối với hiện thực, có
phương hướng chính trị vững vàng, có khả năng nhận biết, phân tích và
giải quyết các vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn xã hội trên tinh thần thế giới quan Mác - Lênin.
- Triết học Mác - Lênin còn góp phần xây dựng nhân sinh quan cộng sản
chủ nghĩa cho sinh viên, xây dựng trong họ những quan niệm đúng đắn về
cuộc đời, về ý nghĩa và mục đích của cuộc sống. Cụ thể là, triết học Mác -
Lênin giúp sinh viên hiểu được mục đích cao nhất của con người là xây
dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; trong đó, mọi người đều
có một cuộc sống đầy đủ về vật chất và tinh thần. Đó là một xã hội mà "sự
phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người".
- Giáo dục riết học Mác - Lênin góp phần xây dựng lý tưởng cộng sản cho
các thế hệ sinh viên Việt Nam. Lý tưởng giữ vai trò quan trọng trong quá
trình hình thành nhân cách sinh viên, vì lý tưởng là mục đích cao nhất,
đẹp nhất, tạo ra nghị lực giúp con người vượt qua mọi thách thức đạt đến
mục tiêu đề ra. Sinh viên khi tiếp nhận những tri thức khoa học Mác -
Lênin sẽ tìm kiếm được sức mạnh từ chính bản thân tri thức ấy để tự mình
vươn lên, bồi dưỡng lý tưởng cộng sản, tin tưởng vào con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội. Có niềm tin, có hoài bão, sinh viên tất có ý chí thực hiện
lý tưởng. Việc thực hiện lý tưởng không phải trừu tượng, xa vời, mà ngay
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường họ cần xác lập ý chí học tập để sau
này góp phần xây dựng Tổ quốc. Đồng thời, họ cần có tinh thần đấu tranh
với những hành vi lệch chuẩn của một bộ phận sinh viên sống thiếu trách
nhiệm, mất phương hướng, lòng tin, lý tưởng sa đà vào cuộc sống hưởng
thụ, thực dụng chỉ nghĩ đến lợi ích riêng mình, vô cảm với lợi ích của
đồng loại, của dân tộc.