Bài thu hoạch về Bảo tàng Lịch sử TP.HCM và Vương quốc Chăm - Pa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN -----.-----
BÀI THU HOẠCH HỌC PHẦN VĂN HIẾN VIỆT NAM
HOÀI NIỆM VỀ VƯƠNG QUỐC CHĂM - PA
GVGD: TS. Đặng Quốc Minh Dương LỚP: SOS10219
Văn Hiến Việt Nam - Chiều thứ 5
SINH VIÊN: Lê Thanh Trúc MSSV: 221A150381
TP. HCM, ngày 08 tháng 06 năm 2023 dume
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN -----.-----
BÀI THU HOẠCH HỌC PHẦN VĂN HIẾN VIỆT NAM
HOÀI NIỆM VỀ VƯƠNG QUỐC CHĂM - PA
GVGD: TS. Đặng Quốc Minh Dương LỚP: SOS10219
Văn Hiến Việt Nam - Chiều thứ 5
SINH VIÊN: Lê Thanh Trúc MSSV: 221A150381
TP. HCM, ngày 08 tháng 06 năm 2023 dume MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI MỞ ĐẦU
1. Tổng quan chung về Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh:. . . . . 1
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của bảo tàng:. . . . . . . . . . . . . . . .1
1.2. Kiến trúc của bảo tàng:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2. Hoài niệm về Vương quốc Chăm - pa:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2.1. Điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2.2. Tên gọi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4
2.3. Cương vực:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.4. Sự sụp đổ của một Vương triều hùng mạnh:. . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.5. Những giá trị vượt thời gian của người Chăm - pa:. . . . . . . . . . . . 5
2.5.1. Tôn giáo:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
2.5.2. Ngôn ngữ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.5.3. Kiến trúc và văn hóa:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.5.4. Cảm nhận Vương quốc Chăm - pa sống lại trong lòng Bảo
tàng Lịch sử Tp.HCM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.6. Cảm nhận về giá trị văn hóa Chăm - pa:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3. Kết luận:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trường Đại học
Văn Hiến đã đưa môn học Văn Hiến Việt Nam vào trương trình giảng
dạy. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giảng viên bộ môn -
Thầy Đặng Quốc Minh Dương đã dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức quý
báu cho em trong suốt thời gian học tập vừa qua. Trong thời gian tham
gia lớp học Văn Hiến Việt Nam của thầy, em đã có thêm cho mình nhiều
kiến thức bổ ích, tinh thần học tập hiệu quả, nghiêm túc. Đây chắc chắn
sẽ là những kiến thức quý báu, là hành trang để em có thể vững bước trên con đường tương lai.
Bộ môn Văn Hiến Việt Nam là môn học thú vị, vô cùng bổ ích và
có tính thực tế cao. Đảm bảo cung cấp đủ kiến thức, gắn liền với nhu cầu
thực tiễn của sinh viên. Tuy nhiên, do vốn kiến thức còn nhiều hạn chế và
khả năng tiếp thu thực tế còn nhiều bỡ ngỡ. Mặc dù em đã cố gắng hết
sức nhưng chắc chắn bài tiểu luận khó có thể tránh khỏi những thiếu sót
và nhiều chỗ còn chưa chính xác, kính mong thầy xem xét và góp ý để
bài tiểu luận của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! LỜI MỞ ĐẦU
Tham quan bảo tàng luôn là một hoạt động không thể thiếu đối với
học sinh, sinh viên. Ngoài việc nâng cao tinh thần yêu nước thì một giá trị
to lớn khác mà hoạt động này mang lại chính là tạo ra cơ hội để thế hệ trẻ
có thể tiếp cận với những bộ môn liên quan đến lịch sử nói chung và các
môn khoa học xã hội nói riêng. Sau chuyến đi Bảo tàng Lịch sử thành
phố Hồ Chí Minh - một trong số những bảo tàng lâu đời nhất tại Sài Gòn.
Chuyến đi này không chỉ em được tìm hiểu sâu sắc và thức tế hơn về
nước việt nam các thời kì song song với đó chính là cơ hội hiếm có được
tận mắt nhìn ngắm các cổ vật, vũ khí và vô số những tác phẩm nghệ thuật
mang đậm dấu ấn thời gian của dân tộc. Hầu hết các tác phẩm đều để lại
trong em nhiều bài học lịch sử vô cùng giá trị. Tuy nhiên để lại trong em
nhiều ấn tượng sâu sắc nhất, đắt giá nhất đó chính là những tác phẩm
nghệ thuật và những yếu tố lịch sử xung quanh vương triều Chăm - Pa.
Một trong số ít những quốc gia mà hiện nay đang thuộc một phần lãnh
thổ của nước Việt Nam ta. Trong giới hạn bài luận này, em sẽ nêu phân
tích và cảm nghĩ về quốc gia đặc biệt pha trộn nhiều giá trị về lịch sử, văn
hóa, tôn giáo, con người. Đó chính là những yếu tố hòa quyện hài hòa tạo
nên dấu ấn độc đáo không thể thiếu của nước ta nói chung và đồng bằng
duyên hải miền trung nói riêng
1. Tổng quan chung về Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh:
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của bảo tàng:
Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh tọa lạc tại số 2 đường
Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Bến Nghé, Quận 1. Đây là địa điểm lưu giữ,
bảo tồn và trưng bày hàng chục ngàn hiện vật quý được sưu tầm trong và
ngoài nước. Bảo tàng ban đầu có tên là Bảo tàng Blanchard de la Brosse
(tên của viên thống đốc Nam Kỳ lúc bấy giờ), được xây dựng và thành
lập năm 1929. Đây là bảo tàng đầu tiên phía Nam với bề dày lịch sử lâu
đời, đã chứng kiến sự thăng trầm tại đất Sài Gòn này. Năm 1956, bảo
tàng đổi tên là “Viện Bảo tàng Quốc Gia Việt Nam” được trưng bày mỹ
thuật cổ của một số nước châu Á. Cho đến ngày 23/8/1979, bảo tàng
chính thức được đổi tên là “Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh”.
Và tới năm 2012, bảo tàng được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.
Hình 1: Bảo tàng Lịch sử Tp. HCM nhìn từ trên cao
Hiện nay, Bảo tàng sở hữu hơn 40.000 hiện vật với nhiều sưu tập
độc đáo, quý giá có nguồn gốc từ nhiều quốc gia, dân tộc; chất liệu, loại
hình vô cùng đa dạng, phong phú. Các bộ sưu tập giới thiệu về lịch sử,
văn hóa Việt Nam từ thời nguyên thủy đến năm 1945 và giới thiệu về
những nét văn hóa độc đáo ở các tỉnh phía Nam và một số nước trong khu
vực châu Á. Tòa nhà Bảo tàng được một kiến trúc sư người Pháp xây
dựng vào năm 1929 theo phong cách “Đông Dương cách tân”. Giám đốc
Bảo tàng lịch sử Việt Nam đã từng nói rằng: “Chỉ cần 365 bước chân dạo
quanh Bảo tàng Lịch sử thì du khách đã có thể đi suốt chiều dài hàng
ngàn năm lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam, tìm hiểu về nét đặc trưng
văn hóa vùng đất phương Nam thông qua hệ thống các phòng trưng bày
cố định, chuyên đề đặc biệt. Bộ sưu tập chọn lọc từ trên 43.000 tư liệu,
hiện vật của Bảo tàng, trong đó có 11 bảo vật quốc gia được giới thiệu
tại các phòng trưng bày đều là những món quà tri thức lịch sử - văn hóa vô giá”. 1
Ngày nay, tại Bảo tàng đang trưng bày các hiện vật lịch sử như sau:
+ Lịch sử Việt Nam từ thời Tiền sử cho đến thời nhà Nguyễn: thời
Nguyên thủy, thời Hùng Vương, thời kỳ Bắc thuộc, thời Ngô – Đinh –
Tiền Lê – Lý, thời Trần – Hồ, thời Lê sơ –Mạc, Trịnh và Chúa Nguyễn,
thời Tây Sơn và thời Nguyễn.
+ Chuyên đề về văn hóa phía Nam Việt Nam cũng như một số
nước Châu Á: nền văn hóa Champa, nền văn hóa Óc Eo, trang sức Óc
Eo, điêu khắc đá Campuchia, bộ sưu tập Dương Hà và gốm cổ một số
nước Châu Á, xác ướp Xóm Cải TP. Hồ Chí Minh, bộ sưu tập Vương
Hồng Sển, nền văn hóa các dân tộc phía Nam Việt Nam, tượng Phật giáo
một số nước Châu Á, súng Thần công, đại bác, văn hóa dân tộc Xtiêng.
1.2. Kiến trúc của bảo tàng:
Bảo tàng Lịch sử Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh có khuôn viên
rộng 6.057 m2 và được chia làm hai tòa nhà: Tòa nhà trước được xây
dựng vào năm 1927 và tòa nhà đằng sau xây vào năm 1970. Các hoa văn
của bảo tàng đều làm từ chất liệu khác nhau gồm gỗ, sắt, xi măng,…
mang nét đẹp phổ biến và hình thù tương đồng với nhiều công trình khác.
Đó cũng chính là phần di sản văn hóa phi vật thể được ẩn chứa trong tòa
nhà mà cụ thể là ở các họa tiết trang trí kiến trúc. Các hoa văn ấy cũng đã
cho thấy sự giao lưu văn hóa Việt – Pháp, góp phần làm cho công trình
kiến trúc của bảo tàng mang nét Á Đông nhưng cũng rất Tây phương.
Tòa nhà đằng trước được kiến trúc sư người Pháp Auguste Delaval
thiết kế mang nét cổ kính chính là Bảo tàng Blanchard de la Brosse ban
đầu, với diện tích là 2.100 m2. Toà nhà có lối kiến trúc tổng thể mang
phong cách Đông Dương xưa là khối tháp bát giác ở giữa làm điểm nhấn,
đồng thời là trục đối xứng quan trọng cho hai dãy nhà hai bên của Bảo
tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh.
Hình 2 - 3: Tòa nhà đằng trước của bảo tàng
Tòa nhà đằng sau được xây nối tiếp tòa trước theo phong cách hài
hòa nối tiếp vào tòa nhà đằng trước, do kiến trúc sư người Việt Nam là
Nguyễn Bá Lăng thiết kế. Tòa nhà này có hình chữ U có diện tích 1.000
m2, được thiết kế cân đối và xử lý cảnh quan cho phù hợp với kiến trúc cổ
của tòa nhà trước. Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh là công
trình kiến trúc đặc sắc, là công trình được sử dụng đúng với công năng
thiết kế ban đầu cho đến ngày hôm nay.
Hình 4: Tòa nhà đằng sau của bảo tàng
2. Hoài niệm về Vương quốc Chăm - pa:
2.1. Điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý:
Dải đất miền Trung Việt Nam, địa bàn sinh trưởng và phát triển
của Vương quốc Chăm - pa, trải dài dọc theo bờ biển Đông từ Bắc xuống
Nam với cấu tạo đặc trưng là hẹp ngang. Nơi đây bị ngăn cách với vùng
lục địa phía trong bởi dãy Trường Sơn. Ở nhiều nơi, núi ăn sâu ra biển
khiến cho độ dốc của địa hình rất lớn. Hệ thống sông dày đặc nhưng do
đặc điểm địa hình nên thường ngắn và dốc, lưu lượng phù sa thấp. Các
đồng bằng trong vùng vì thế thường nhỏ hẹp, phân bố dọc theo bờ biển và
kém màu mỡ hơn các đồng bằng khác ở miền Bắc và miền Nam. Những
dòng sông và những con đèo vắt ngang từ dãy Trường Sơn ra biển Đông
trở thành những ranh giới tự nhiên chia cắt các đồng bằng duyên hải miền
Trung.Dải đồngbằng ven biển với hệ thốngsông dày đặc và khí hậu nhiệt
đới ẩm gió mùa đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển nghề nông
trồng lúa nước. Tuy vậy, do đồng bằng nhỏ, sông dốc gây khó khăn cho
canh tác thủy lợi nên nông nghiệp trồng lúa nước trong vùng phát triển
manh mún, nhỏ hẹp, không tạo được một nền tảng vững chắc về kinh
tế cho Vương quốc.
Vị trí ven biển đã tạo cho cư dân ở đây từ sớm đã thạo đi biển.
Nghề đánh bắt cá phát triển, trở thành một hình thái kinh tế quan trọng
bên cạnh nghề nông trồng lúa nước. Vị trí đó vừa giúp Chăm - pa mở
rộng giao lưu kinh tế và văn hóa với nước ngoài, nhưng lại vừa tiềm ẩn
những nguy cơ xâm lấn từ bên ngoài.
Sự tồn tại của các ranh giới tự nhiên (sông, đèo, núi, …) chia cắt
các vùng miền không chỉ khiến cho việc đi lại, giao lưu khó khăn mà còn
làm cho tình trạng phân tán trong lịch sử Vương quốc khá phổ biến. 3 2.2. Tên gọi:
Lâm Ấp: là một quốc gia được xem là vương quốc đầu tiên của
Chăm - pa, vốn thuộc huyện Thượng Lâm, quận Nhật Nam thuộc Hán.
Và theo Lê Văn Siêu trong tác phẩm “Việt Nam văn minh sử”, vương
quốc này tồn tại cho đến khoảng thế kỷ VII (năm 605), lãnh thổ từ Quảng Bình - Quảng Nam.
Chăm - pa: được biết đến qua tài liệu bia kí dưới Vương triều
Gangaraja, có tư liệu cho rằng là thế kỉ thứ VI, tư liệu khác cho là năm
875, Lâm Ấp được đổi tên là Chăm - pa. Tên Chăm - pa có thể đặt theo
tên một địa danh thuộc phía Bắc Ấn Độ và hạ lưu sông Hằng.
Chiêm Thành: theo Trần Trọng Kim, là tên gọi được bắt đầu trong thế kỉ thứ IX. 2.3. Cương vực:
Theo Tấn thư: thì Lâm Ấp giáp biên giới với Phù Nam.
Việt Nam sử lược: khoảng từ Quảng Bình - Quảng Trị.
Lê Văn Siêu: cương giới của Lâm Ấp chủ yếu ở Quảng Nam và Bình Định.
→ Tóm lại, dựa trên những tư liệu thành văn và khảo cổ học, cương vực
nước Lâm Ấp mà sau này là Chăm - pa gồm các dải đồng bằng Duyên hải
miền Trung và một phần cao nguyên, từ sông Gianh (Quảng Bình) đến sông Dinh (Bình Thuận).
Vương quốc Chăm - pa được chia thành 5 khu vực, đây có thể là tên những địa phương:
Amarapati ngày nay thuộc Quảng Nam.
Indrapura tên kinh đô ở khu vực Quảng Nam.
Vijaya nay thuộc Bình Định.
Kauthara nay thuộc Nha Trang.
Panduganra nay thuộc Phan Thiết.
→ Như vậy, sự ra đời của Vương quốc Chăm - pa bắt nguồn từ văn hóa
Sa Huỳnh và sự kết hợp giữa cư dân bản địa cùng các tộc người Nam
Đảo di cư tới theo đường biển. Đồng thời, trong quá trình ra đời nhà nước
Chăm - pa, bằng con đường hòa bình, văn minh Ấn Độ đã xâm nhập và
có một địa vị quan trọng trong đời sống của cư dân, từ tôn giáo tín
ngưỡng đến thiết chế chính trị và phương thức tổ chức xã hội.
2.4. Sự sụp đổ của một Vương triều hùng mạnh:
Kinh tế Chăm - pa vô cùng phát triển nhờ hoạt động kinh tế biển
như: khai thác các hòn đảo của Philippines, kiểm soát con đường tơ lụa
trên biển nối từ Trung Quốc tới Ấn Độ, cung cấp nước ngọt và lương
thực để tàu thuyền đi ngang ghé vào. Họ có kỹ thuật cực kỳ điêu luyện
các kỹ thuật rèn đồ đồng, đồ sắt, làm thủy tinh, xây dựng, luyện kim, tìm
mạch nước ngọt. Cụ thể rất nhiều bức tượng thần của người Chăm đều
được dát vàng, những món trang sức họ đeo được gia công từ đá quý và
pha lê. Vì thế mà nhiều đền tháp của dải đất Chăm - pa vẫn còn trụ vững tới ngày nay.
Có lẽ xuất phát từ cách quản lí nhà nước không chặt chẽ: có tổng
cộng 6 ông vua – 1 ông vua lớn thống trị cả đất nước và 5 ông vua thống
trị 5 tiểu vương quốc (Chăm - pa theo chế độ mẫu hệ). Vì vậy mà tính
thống nhất của đất nước Chăm - pa cũng không mạnh mẽ.
Nước Đại Việt sau khi đã liên tục tạo sức ép cho Vương quốc
Chăm - pa đặc biệt dưới triều đại Trần, Lê. Ngoài việc gả công chúa
Huyền Trân dưới thời Trần và những cuộc chinh phạt đến tận kinh đô
người Chăm khi nhà Lê trị vì. Đến thời vua Minh Mạng đã chinh phạt
toàn bộ vương quốc Chăm - pa.
Cái tên của tỉnh Bình Thuận ra đời chính là đánh dấu cho sự kiện
lịch sử chấm dứt Vương triều Chăm - pa mang nghĩa là “ bình định để
được qui thuận”.
2.5. Những giá trị vượt thời gian của người Chăm - pa: 2.5.1. Tôn giáo:
Nhắc đến người Chăm - pa ta nghĩ ngay đến sự đa dạng tôn giáo mang
đến một nền văn hóa độc đáo, không chỉ giúp nền tôn giáo Việt Nam có
sự đa dạng trong các phong tục tập quán giữa các vùng miền mà còn tạo
ra vô số những giá trị tinh thần phong phú trong phong tục tập quán của người Việt.
Tôn giáo chính của người Chăm là Ấn Độ Giáo, và nền văn hóa
Chăm cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn minh Ấn Độ.
Phật giáo đại thừa, Chăm giáo được công nhận là một trong những
phong cách độc đáo trong nghệ thuật Phật giáo Chăm - pa.
Sau thế kỉ thứ X, Hồi giáo (không chính thống) đã được du nhập và
phát triển rực rỡ ở khu vực đồng bằng Duyên hải miền Trung dưới thời Chăm - pa. 2.5.2. Ngôn ngữ:
Sự pha trộn hài hòa giữa các yếu tố âm tiết chính là những sự ảnh
hưởng thú vị của tiếng Chăm lên cách phát âm của người dân miền Trung
ngày nay. Đặc biệt là tiếng Quảng Nam, Quảng Trị, …
Trải qua vài trăm năm, hai ngôn ngữ hòa quyện lại, tạo ra một thứ
ngôn ngữ đặc biệt rất riêng và cũng chính là nét độc đáo trong ngôn ngữ
vùng miền duyên hải nước ta.
2.5.3. Kiến trúc và văn hóa:
Chủ yếu là đền, tháp thờ thần và có nhiều hoạt
động tôn giáo. Kỹ thuật làm gạch kết dính để xây
tháp, chạm trổ trên đá và điêu khắc chủ yếu chịu ảnh
hưởng của Ấn Độ, Java, Khmer. Tượng tròn hầu như
đều được chạm khắc dưới dạng phù điêu. Chịu sự
ảnh hưởng là thế nhưng nghệ thuật xây dựng của
Chăm - pa luôn có những nét riêng biệt, độc đáo. 5
Hiện nay rất nhiền đền, tháp cổ vẫn còn tồn tại và đang được bảo
tồn. Một trong số đó chính là “Thánh địa Mỹ Sơn” - không chỉ là biểu
tượng cho văn hóa người chăm cổ xưa mà còn mang nhiều giá trị về du
lịch lẫn tinh thần cho du khách thập phương. Sau khi được khôi phục thì
đến năm 1999 nơi đây đã được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
Hình 5 - 6: Thánh địa Mỹ Sơn
2.5.4. Cảm nhận Vương quốc Chăm - pa sống lại trong lòng Bảo tàng Lịch sử Tp.HCM:
Đây là những hiện vật mà tôi vô cùng tâm đắc sau chuyến đi. Đó
không chỉ là những bức hình tư liệu thông thường mà còn là những giá trị
lịch sử đã được bảo tồn mang dấu ấn
thời gian hàng trăm năm. Thông qua
những hiện vật được bảo quản và giữ
gìn một cách công phu, tỉ mĩ bởi đội
ngũ chuyên gia của Bảo tàng Lịch sử
Tp.HCM đã giúp tôi có thể hiểu hơn về
những giai thoại lịch sử cũng như các
yếu tố văn hóa cổ xưa của người Chăm
- pa. Điều mà trước đây tôi chỉ được Hình 7: Vương quốc Chăm - pa tại Bảo
tìm hiểu thông qua sách vở, internet thì
tàng lịch sử Tp.HCM
giờ đây đã được chiêm nguõng tận mắt những nghệ thuật điêu khắc đầy
duy mỹ, tinh tế mang đầy giá trị tín ngưỡng tôn giáo đa dạng của người
Việt Nam. Nét điêu khắc chịu ảnh hưởng bởi văn hóa Ấn tuy nhiên vẫn
giữ được cái hồn của người Việt trong mỗi tác phẩm. Những tác phẩm vô
giá ấy tuy đã nhuộm màu thời gian những vẫn cho thấy được vẽ đẹp độc
đáo đậm chất người Chăm.
Mỗi bức tượng đều mang những giá trị tinh thần riêng biệt. Một số
tượng đá được chạm khắc tinh xảo bởi các nghệ nhân Chăm - pa xưa như
thần Indra thường ở tư thế ngồi khoang chân trên bệ đá, tay cầm một vật
(có thể là lưỡi tầm sét), có một con voi đang phủ phục, là vật cưỡi của
thần. Bò Nandin là vật cưỡi của thần Shiva, thường được thể hiện dưới
dạng tượng tròn và ở tư thế nằm. Theo Ấn Độ giáo, linh vật này tượng
trưng cho phần dương tính của Shiva, thể hiện tính dục, sự sung mãn của
Shiva, còn tượng trưng cho nền nông nghiệp. Hầu
hết tượng sư tử xuất hiện dưới hình dạng sư tử đực,
trong tư thế hai chân. Hình tượng sư tử phổ biến
trong nghệ thuật chạm khắc trên đá của người
Chăm, nhưng được chú trọng hơn ở lối đi của Cầu
Trà (vì Cầu Trà là kinh đô đầu tiên của người
Chăm được đặt tên là thành phố sư tử Singhapur).
Pho tượng Phật Đồng Dương đang được lưu giữ
tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam tại Tp.HCM được
đánh giá cổ nhất và đẹp nhất Đông Nam Á. Tượng
Phật Đồng Dương là một tác phẩm tiêu biểu, đánh dấu kỹ thuật đúc đồng
tinh xảo cùng nghệ thuật tạo hình ấn tượng của nền văn hóa Chăm - pa.
Ba vị thần chính trong tôn giáo người Chăm là Tara, Shiva,
Brahma. Đầu tiên phải kể đến Tara là tên của một vị nữ
bồ tát thường gặp trong phật giáo tây tạng. Vật thứ nhất
là một bông sen nở gồm 5 cánh đều đặn ôm gọn sát một
bát sen tròn bên trong tượng trưng cho sự tinh khiết, trí
tuệ, tình yêu thương và sự sinh sôi nảy nở. Vật thứ hai
là con ốc biển tượng trưng cho sự chủ trì mọi âm thanh,
là vũ khí để thanh lọc, tập hợp, ban phát niềm hy vọng
cho mọi loài vật trên thế gian. Kế đến, Shiva là hiện
thân của tất cả: sáng tạo và một sự Hình 9: Tượng
khởi đầu mới cũng như bảo quản và đồng bồ tát Tara
tiêu hủy. Thần Shiva còn được gọi
bằng rất nhiều tên và danh hiệu khác.
Sức mạnh của Shiva là vô hạn, siêu
việt, bất biến và vô tướng vô hình.
Shiva có rất nhiều hình thức, vừa
nhân từ vừa gây kinh sợ. Brahma Hình 10: Phù điêu
không mang bất kì vũ khí nào trong thần Shiva
tay. Một tay ông cầm vương trượng.
Tay còn lại ông cầm quyển sách. Brahma cũng cầm Hình11: Phù điêu
một chuỗi tràng hạt, đây là vật được ông dùng để tính thần Brahma
thời gian của vũ trụ. Tay còn lại của ông cầm kinh Vedas. Ngoài ra,
Brahma được gọi là "đấng sáng tạo" trong Rrimurti, ba vị thần tối cao bao
gồm Vishnu và Shiva, Brahma thường được đồng nhất với thần vệ đà Prajapati.
Cũng như bao các nền văn minh cổ đại khác, nền văn minh Chăm -
pa đầy những tín ngưỡng về các vị thần. Họ sở hữu những thành tựu nhất
định kiến trúc, nghệ thuật, chính tri, kinh tế. Thứ đáng tự hào nhất của họ
là những thành tựu mang tính lịch sử văn hóa 1 nét hòa quyện, hài hòa
giữa Ấn và Chăm. Điều này vẫn còn vô số những công trình đền đài kiên
cố tồn tại qua hằng thế kỉ. Hậu thế thời nay chắc hẳn mỗi khi nhìn lại về 7
những thành tựu vĩ đại ấy, chúng ta không khỏi tự hào và thán phục.
Nghệ thuật của họ cũng có nhiều phát triển lớn. Các tượng điêu khắc
mang vẻ độc đáo đậm chất tôn giáo thể hiện trình độ cũng như tay nghề
chạm trổ điêu luyện của các nghệ nhân người Chăm lúc bấy giờ. Các
chùa chiền, đền thờ được xây dựng nhiều, làm đời sống, tinh thần, tâm
linh của người Chăm vô cùng phát triển. Bằng chứng là hiện nay vẫn còn
vô số các hoạt động mang tính biểu tượng dân tộc Chăm được phát huy
và gìn giữ. Số lượng các tác phẩm nghê thuật nhiều và mang đậm dấu ấn
dân tộc. Đây chính là 1 niềm vinh dự, tự hào không chỉ của dân tộc Chăm
mà còn của các dân tộc anh em khác khi nhìn vào khối lượng các công
trình đồ sộ mà người Chăm đã để lại cho hậu thế.
2.6. Cảm nhận về giá trị văn hóa Chăm - pa:
Việc nghiên cứu về Vương quốc Chăm - pa là một điều tuyệt vời
vô cùng đối với tôi, nghiên cứu sâu về vấn đề này sẽ góp phần năng cao
tầm hiểu biết của tôi về trình độ phát triển kỹ thuật của nên văn minh, văn
hóa Chăm - pa, cũng như làm sáng tỏ tư duy sáng tạo của những cư dân
bản địa, văn hóa đa dạng đến từ các nền văn hóa bên ngoài. Đối với tôi
việc nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Chăm - pa là niềm vui rất lớn, giúp
tôi giải đáp được một phần những thắc mắc về văn hóa lịch sử trên mảnh
đất Việt Nam khi tôi còn là một sinh viên. Văn hóa Chăm - pa đã đi hết
các mọi miền của đất nước Việt Nam, mỗi tỉnh thành mà nó đi qua đã để
lại một kì tích, ấn tượng lịch sử lâu đời để lại cho nên văn hóa Việt Nam
có thêm nhiều màu sắc, nhiều lễ hội hơn. Đặc biệt những kiến trúc, công
trình đồ sộ của văn hóa Chăm - pa đều có một nét đặc trưng riêng mà
không ai có thể làm theo được. Với chức năng thẩm mỹ, với người Chăm,
vòm cuốn tùy theo từng dạng thức, mô típ trang trí đều có ngôn ngữ riêng,
truyền tải nhân sinh quan, thế giới quan và có ý nghĩa văn hóa tâm linh
sâu sắc. Khi đặt chân tới những kiền trúc của văn hóa Chăm - pa ,tôi đã
có thể cảm nhận được đâu đó những nét văn hóa của người Chăm được
thể hiện ở nhiều công trình kiến trúc hiện đại mà được họ khắc họa một
cách tỉ mĩ. Nhờ buổi đi ngoại khóa của môn Văn Hiến Việt Nam tôi đã
tiếp xúc với văn hóa nghệ thuật Chăm - pa, đã có được những cơ sở ban
đầu để tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt của văn hóa mọi vùng. 3. Kết luận:
Như vậy, trên cơ sở những tìm hiểu ban đầu về Vương quốc Chăm
- pa, có thể thấy rằng, cư dân Chăm - pa đã tạo lập cho đất nước mình
một nền văn minh đặc sắc với khả năng sáng tạo tuyệt vời. Tuy thời gian
tồn tại của Vương quốc này không dài nhưng đã có một vị thế quan trọng
trong khu vực, khi sáp nhập vào lãnh thổ Việt Nam đã góp phần tạo nên
sự đa dạng, là một bộ phận không thể thiếu của văn minh Đại Việt. 9
Document Outline

• TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN
  • TP. HCM, ngày 08 tháng 06 năm 2023
• TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HIẾN
  • TP. HCM, ngày 08 tháng 06 năm 2023
• MỤC LỤC
• LỜI CẢM ƠN
• LỜI MỞ ĐẦU
  • 1.Tổng quan chung về Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ C
  • 1.1.Lịch sử hình thành và phát triển của bảo tàng:
  • 1.2.Kiến trúc của bảo tàng:
  • 2.Hoài niệm về Vương quốc Chăm - pa:
  • 2.1.Điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý:
  • 2.2.Tên gọi:
  • 2.3.Cương vực:
  • 2.4.Sự sụp đổ của một Vương triều hùng mạnh:
  • 2.5.Những giá trị vượt thời gian của người Chăm - pa:
  • 2.5.1.Tôn giáo:
  • 2.5.2.Ngôn ngữ:
  • 2.5.3.Kiến trúc và văn hóa:
  • 2.5.4.Cảm nhận Vương quốc Chăm - pa sống lại trong lòng
  • 2.6.Cảm nhận về giá trị văn hóa Chăm - pa:
  • 3.Kết luận: