Bài tiểu luận các loại hình nghệ thuật cơ bản - International Communication | Học viện Ngoại giao Việt Nam

22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH about:blank 1/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA TRUYỀN THÔNG VÀ VĂN HÓA ĐỐI NGOẠI
BÀI THI KẾT THÚC CHUYÊN ĐỀ
Học phần : Các loại hình nghệ thuật cơ bản
Chuyên đề : Tìm hiểu, cảm nhận và phân tích Điện ảnh
Sinh viên : Lô Thanh Nguyện – TTQT49-B1-1804 Bài làm
Câu 1 : Điện ảnh Việt Nam gần đây có nhiều bộ phim làm lại (remake) phim của
nước ngoài. Anh/chị đánh giá như thế nào về hiện tượng này (dựa trên phân tích
một trường hợp cụ thể).
ĐÁNH GIÁ HIỆN TƯỢNG REMAKE PHIM
Những năm gần đây điện ảnh Việt có nhiều sự thay đổi, đặc biệt có nhiều bộ phim
được làm lại (remake) từ các tác phẩm đình đám của các nước trong khu vực, đa số
là Hàn Quốc. Đây được xem như một biện pháp giải cứu tạm thời cho phim Việt
trong tình trạng thiếu kịch bản hay, thiếu sự sáng tạo trong cốt truyện và thừa phim
nhảm, ngớ ngẩn như hiện nay.
Phim remake là phim được làm lại dựa trên một bộ phim ra đời trước đó. Các đạo
diễn, biên kịch thường sử dụng, tham khảo ý tưởng, kịch bản và tuyến nhân vật của
phim gốc. Bên cạnh đó, phiên bản mới có thể được điều chỉnh dàn diễn viên, thêm
thắt các tình tiết cho phù hợp với bối cảnh văn hóa, xã hội của quốc gia và tăng
thêm sự mới mẻ, hấp dẫn. about:blank 2/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Lý do đầu tiên dẫn đến tình trạng xuất hiện làn sóng phim remake ,phải kể đến đó
là sự thiếu hụt kịch bản tốt, thiếu sự sáng tạo và trau chuốt trong các cảnh quay,
góc quay của điện ảnh trong nước khiến cho chất lượng phim bị ảnh hưởng dẫn
đến việc phim không có khách. Bên cạnh đó còn do phim gốc thành công đã chiếm
một lượng khán giả hùng hậu, nhà sản xuất sẽ không phải lo lắng nhiều về thị
trường, việc remake cũng khiến người xem tò mò, tìm đến sự mới mẻ trong cái
quen thuộc, từ đó đến xem nhiều hơn. Những năm gần đây, văn hóa Hàn Quốc
đang thâm nhập sâu vào giới trẻ Việt, vì thế mà các nhà sản xuất ưu tiên làm lại những bộ phim Hàn Quốc.
Mặt tích cực của hiện tượng này là đã đem đến cho thị trường điện ảnh Việt sự đa
dạng về thể loại phim, đề tài và cách thể hiện phong phú, thổi một luồng gió mới
cho thị trường điện ảnh Việt, tạo nên sự đa dạng trong việc lựa chọn loại hình giải
trí của khán giả. Trong bối cảnh số lượng phim ra rạp hằng năm ngày một nhiều và
nhanh thì sự ra đời của những kịch bản kém chất lượng là việc không tránh khỏi,
hơn nữa biên kịch có nghề ở nước ta đang trong tình trạng khan hiếm. Đứng trước
nguy cơ bị bỏ lại trong nền điện ảnh, các nhà biên kịch trong nước đòi hỏi phải đổi
mới tư duy, cách sáng tạo để cho ra đời những kịch bản tốt. Hay nói cách khác, chính làn sóng remake đã
tạo nên cú hích nhằm tăng sức cạnh tranh đối với nghề biên kịch ở Việt Nam.
Mặt tiêu cực là hiện tượng này được coi như một bước lùi của điện ảnh Việt, đa số
cho rằng sự sáng tạo trong điện ảnh Việt đang trở nên cạn kiệt và xói mòn. Trong
khi nghề biên kịch ở Việt Nam vốn đã kém về chất, ít về lượng thì làn
sóng remake lại vô tình kéo những nhà biên kịch Việt xuống thêm một bước. Trong
tương lai, điện ảnh Việt phải phát triển bằng nội lực của chính nó chứ không thể
trông chờ vào sự vay mượn của nước ngoài. Đó là chưa kể đến những tác about:blank 3/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
phẩm remake bị lỗi khi Việt hóa. Từ câu chuyện đến bối cảnh đều y nguyên phiên
bản gốc, chỉ đơn thuần theo nghĩa “remake” . Cùng với đó là diễn xuất của diễn
viên lại kém hơn bản gốc khiến phim remake giống bản copy bị lỗi.
Trong năm 2016, 2017, có nhiều phim Việt chứa đựng nội dung, tình tiết lố bịch,
phi logic, ngô nghê. Khi đánh giá sự thất bại của những phim này, hầu hết đều cho
rằng điều đầu tiên nằm ở khâu kịch bản. Một đạo diễn có giỏi đến đâu cũng không
thể kể câu chuyện hấp dẫn nếu bản thân cốt truyện không hay. Đó chính là sự
không trau chuốt trong khâu kịch bản, chỉ chờ ăn sẵn từ những ý tưởng của người
khác, khiến cho sự sáng tạo trong điện ảnh Việt trở nên bí cùng. Bên cạnh đó, nhu
cầu của khán giả tăng cao mà phim Việt không thể đáp ứng được nên việc nhập
khẩu phim lại càng trở nên mạnh mẽ. Và một phần do các nhà làm phim nghĩ rằng
remake phim dễ nên từ những cái bóng của phim remake thành công, họ đua nhau
khiến cho remake phim trở thành một trào lưu, và chất lượng phim remake bị giảm
và bị lố bịch, buồn cười. Phim Việt ồ ạt ra rạp mà không có mùa phim khiến cho
khán giả khó mà lựa chọn những bộ phim hay và trở nên chán chường với điện ảnh
Việt. Sự phát triển quá nhanh của điện ảnh Việt Nam kéo theo nhiều yêu cầu mới
mà đôi khi những yếu tố nội tại không thể đáp ứng được, nhất là kịch bản.
Có thể đánh giá hiện tượng này qua bộ phim remake tiêu biểu Em là bà nội của
anh. Được làm lại từ "bom tấn" xứ Hàn Miss Granny, ngay từ khi công bố dự
án, Em là bà nội của anh đã gây chú ý, nhưng phần lớn là nghi ngại. Người từng
xem Miss Granny thì cho rằng Việt Nam khó remake thành công bởi bản gốc quá
thành công, mà các đạo diễn Việt chưa có đủ năng lực để remake những bộ phim
tình cảm. Hơn nữa, đây còn là phim điện ảnh do đạo diễn trẻ Phan Gia Nhật Linh –
người chưa từng làm bộ phim nào trước đây đạo diễn. Người chưa xem Miss about:blank 4/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Granny lại ấn tượng với tựa phim: Em là bà nội của anh - tựa phim khá sốc, gây tò
mò nhưng có phần kỳ cục, nhảm nhí.
Nhưng sau hai buổi chiếu ra mắt tại Tp. HCM và Hà Nội, Miss Granny phiên bản
Việt nhận được phản hồi rất tích cực từ cả giới chuyên môn lẫn khán giả. Vốn kịch
bản gốc quá tốt rồi, Em là bà nội của anh chỉ cần giữ nguyên tình tiết, lời thoại
cũng có thể khiến khán giả cảm động, suy ngẫm.
Tuy nhiên, việc khó nhất với một bộ phim làm lại từ kịch bản nước ngoài là kể lại
câu chuyện gốc với tinh thần, văn hóa Việt Nam. May mắn thay, Phan Gia Nhật
Linh đã làm được những gì cần làm. Những tình tiết dù rất nhỏ đều được anh trau
chuốt, kì công thực hiện. Cách giải thích tông giọng chuyển từ Bắc sang Nam của
bà Đại/ Thanh Nga hay chiếc nón kỷ vật đều rất sáng tạo, góp phần kết nối mạch
phim. Một chi tiết hay mà có lẽ ít ai chú ý đó là việc bà Đại hâm mộ nghệ sĩ Thanh
Nga - "nữ hoàng sân khấu" không may bị sát hại. Diễn viên Hà Linh - người đóng
vai ông chủ tiệm ảnh, nơi giúp bà Đại hồi xuân, chính là con trai của cố nghệ sĩ
Thanh Nga ngoài đời. Nếu trong bản Hàn chỉ có một nhân vật chung chung là
Audrey Hepburn thì bản Việt "tinh" hơn nhiều. Chắc hẳn chi tiết này đã khiến cho
không ít khán giả lớn tuổi xúc động. about:blank 5/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Có thể thấy Em là bà nội của giữ anh
được khá nguyên vẹn cái hài hước gần gũi
lẫn tính nhân văn của nguyên tác. Nếu so sánh về nhan sắc, Miu Lê thậm chí có
phần trội hơn cả Shim Eun Kyung bản Hàn. Tuy nhiên, nữ ca sĩ có những nét diễn
xuất hơi thiếu tiết chế ở một số đoạn, khác với nét hồn nhiên, thoải mái mà Shim
Eun Kyung từng truyền tải. Cũng có thể do trong nỗ lực học hỏi nguyên tác, Miu about:blank 6/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Lê vô tình bị ảnh hưởng bởi lối diễn của người Hàn mà một số động tác như trợn
mắt, chỉ tay hay hét lên chưa phù hợp lắm với tác phong bình thường của người
Việt. Chưa kể, việc phải nhái giọng Bắc cho giống nghệ sĩ Minh Đức khiến thoại
của Miu Lê đôi lúc bị cứng, không tự nhiên . about:blank 7/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Nhưng điều may mắn là nhờ hữu giọng ca truyền cảm mà Miu Lê đã thể hiện trọn
vẹn tinh thần của bài hát trong các cảnh phim, có thể chạm đến cảm xúc người xem
ở những trường đoạn nút thắt quan trọng.
Trong khi đó, dàn diễn viên phụ của Em là bà nội của thể anh hiện khá tốt vai trò
của bản thân. Xuất sắc hơn cả là “hoa hậu hài” Thu Trang, người không có nhiều
đất diễn nhưng luôn khiến người xem phải cười lớn mỗi khi cất giọng và cái sự “vô
duyên” mà rất duyên của cô.
Việc tốn công sức và thời gian hơn cả có lẽ ở khâu đem từng khung hình của Hàn
Quốc chuyển sang bối cảnh Việt Nam. Song, đây lại là hành trình kém sáng tạo
nhất của phiên bản Việt khi góc quay, ánh sáng, cách phục dựng không khác mấy
so với nguyên tác, có những cảnh quay quá nhanh, quá lộn xộn khiến cho đoạn
phim trở nên tẻ nhạt, vô nghĩa. Hơn nữa, phục trang của Thanh Nga chưa có được
sự nhất quán và hợp lý so với bà Đại thời trẻ. Khi trở lại tuổi thanh xuân, dường
như gu thời trang của “bà nội” cũng được cập nhật nhanh hơn cả người bình
thường với những bộ trang phục có màu sắc trẻ trung so với tuổi của bà Thanh Nga. about:blank 8/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Phần âm nhạc là phần được đánh giá cao dành cho Em là bà nội của anh khi lựa
chọn những ca khúc cổ điển của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn hay thậm chí là cải
lương, pha trộn với nhạc pop, rock hiện đại mang đến cho khán giả trải nghiệm âm
nhạc thực sự. Còn tuổi nào cho và em
Mình yêu nhau từ bao giờ dưới sự thể hiện
của Miu Lê là hai khoảnh khắc đầy xúc động, lấy đi nhiều nước mắt của khán giả,
đây là một phần góp nên sự thành công của bộ phim.
Bộ phim đã mang lại doanh thu hơn 102 tỷ đồng, đạt danh thu cao kỉ lục Điện ảnh
Việt Nam. Dưới cái bóng của sự thành công này, nhiều nhà sản xuất phim Việt đã
có xu hướng remake phim vì họ nghĩ rằng sẽ dễ làm và không tốn nhiều công sức.
Tuy nhiên, nhiều bộ phim remake làm cho chất lượng điện ảnh Việt giảm hẳn, tràn
lan các bộ phim buồn cười, hề hước, ngô nghê. Sự tuyển chọn diễn viên không kĩ
càng, không diễn tả hết được cảm xúc của nhân vật mà đôi khi còn trở nên lố lăng,
khó hiểu. Với xu hướng Hàn lưu, yêu thích văn hóa Hàn Quốc hiện nay của giới
trẻ, các nhà làm phim cần nhắm tới đối tượng này vì đây là nhóm đối tượng xem
phim nhiều nhất và có ảnh hưởng nhiều nhất đến ngành công nghiệp điện ảnh. about:blank 9/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Thiết nghĩ cần chọn những bộ phim thật hay và remake một các chỉn chu hơn, đầu
tư hơn nhất là ở khâu kịch bản, cần chuyển về sao cho phù hợp với văn hóa quốc
gia để chất lượng điện ảnh được nâng cao. Bên cạnh đó cần trau dồi thêm kiến thức
điện ảnh từ những bộ phim nước ngoài, đặc biệt là các nước phương Tây.
Kênh 14 2022, xem 15.11.2022,< https://kenh14.vn/phim-viet-nam/em-la-ba-noi-
cua-anh-phim-chuyen-the-rat-duyen-rat-tinh-20151203163251189.chn>
Vietcetera 2022. Xem 16.11.2022,< https://vietcetera.com/vn/phim-remake-lieu-su-
sang-tao-co-dang-bi-xoi-mon>
Câu 2 : Bộ phim Not One Less (1999) của Trương Nghệ Mưu chịu ảnh hưởng khá
rõ từ phim Where is the friend's house? (1987) của đạo diễn Abbas Kiarostami.
Theo anh/chị, sự ảnh hưởng này thể hiện ở những điểm nào và tại sao Trương
Nghệ Mưu vẫn thành công với bộ phim của mình.
HAI TÁC PHẨM MỘT Ý NGHĨA CHUNG !
Có những điều mà trong cuộc sống chúng ta khó có thể nói ra trực tiếp. Tuy nhiên
đạo diễn của hai bộ phim Where is the friend’s house ? và Not
one less đã tinh tế
lựa chọn được những người có thể nói thay cho cộng đồng thông qua những tác
phẩm điện ảnh vô cùng chân thực...
Trước hết là về bộ phim Where is the friend’s house ? , đạo diễn Abbas Kiarostami
là một đạo diễn không chọn điện ảnh ngay từ đầu mà ông học Mỹ thuật ở Đại học
Tehran và sau đó thường xuyên vẽ tranh minh họa, vẽ áp-phích quảng cáo, bài trí,
thiết kế đồ họa,... Công việc tuy chỉ để mưu sinh, nhưng đã ảnh hưởng rất lớn đến
cách lựa chọn hình ảnh, màu sắc và không gian trong phim của ông sau này.
Năm 1969, khi đã gần ba mươi tuổi và đang làm cho Trung tâm Phát triển tài năng
thanh thiếu niên ông mới bắt đầu hành trình với điện ảnh. Những trải nghiệm dạy about:blank 10/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
học và tiếp xúc với trẻ em đối với ông thật sự hữu ích bởi đó không chỉ là đề tài,
cốt truyện trong phim của ông mà đáng chú ý hơn, ông sẽ lấy trẻ em làm nhân vật
chính. Những đứa trẻ "nhà quê" nghèo khó, luôn tay luôn chân làm việc nhà nhưng
biết vâng lời, biết nghe thầy, ê a học bài trong những phòng học tồi tàn, sẽ trở
thành điểm nhấn riêng biệt, khó lẫn của Abbas Kiarostami, mà đáng kể trước nhất
là Where Is the Friend's House? (1987).
Iran dù là một đất nước có truyền thống văn hóa, nghệ thuật lâu đời nhưng chính trị
và tôn giáo, dù ở thời kì nào cũng mới thực sự là những tác nhân chủ yếu làm nên
một Iran phức tạp. Điện ảnh Iran không nằm ngoài bàn tay can thiệp, trực tiếp và
thường xuyên của chính trị. Điện ảnh còn trở thành tâm điểm của những diễn ngôn
chính trị. Một trong những đặc điểm nổi bật của điện ảnh Iran sau cải cách Hồi
Giáo năm 1979 là sự xuất hiện của nhiều nhân vật chính là thiếu nhi trên phim .
Những nhân vật này đóng vai trò làm cái tôi thứ hai cho những người đạo diễn để
nói lên sự vật lộn của họ trong khuôn khổ xã hội. Đạo diễn Abbas Kiarostami nói:
"Nhân vật thiếu nhi trên phim được dùng để thúc đẩy sự phát triển của điện ảnh
Iran và vai trò của điện ảnh Iran trong việc phản ánh, tìm hiểu và hơn hết, đại diện
cho con người Iran. Một trong những đặc điểm nổi bật của điện ảnh Iran là sự xuất
hiện của những đứa trẻ trong sáng và chăm chỉ để làm biểu tượng cho những ý
tưởng trừu tượng một cách thực tế."
Where Is The Friend’s House ? - một trong ba tác phẩm của “ The Koker Trilogy”
– bộ ba tác phẩm về làng Koker, là một trong những bộ phim của đạo diễn Abbas
Kiarostami lấy đề tài về trẻ em. Tác phẩm kể về câu chuyện và hành trình của
Ahmad, một cậu bé tiểu học tình cờ cầm nhầm vở của một người bạn cùng lớp,
người bạn ấy đã quên vở 3 lần rồi, nếu có lần sau cậu sẽ bị thầy giáo đuổi khỏi lớp,
vì thế mà Ahmad vội vã và quyết tâm đem mang quyển vở đó trả lại cho bạn. Con
đường đi tìm nhà bạn của Ahmad đầy rào cản và lắm sự vô lí nhưng lại có lí trong
suy nghĩ của người lớn. Thế giới này tượng trưng cho xã hội thiếu tự do và đầy about:blank 11/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
giới hạn đặt lên từng người dân. Cậu đã vượt qua những ngọn đồi, những còn
đường khó nhằn để tìm đến khu dân cư của người bạn đó. Nhưng chính Ahmad
cũng không biết được địa chỉ cụ thể nhà của bạn mình. Và thế là Ahmad đã chạy đi
rất nhiều nơi, gõ cửa nhiều ngôi nhà, hỏi nhiều người dân xung quanh nhưng câu
trả lời mà cậu nhận được thực sự rất hời hợt và hầu như họ không để ý đến câu
chuyện của Ahmad. Có một chi tiết mà khiến cho người xem khó chịu đó là, khi
đến được nhà của anh họ của người bạn thì cậu ta đã rời đi 5 phút trước và đang
trên đường đến khu của Ahmad. Sau đó Ahmad quay lại khu của mình, cậu lại bị
người ông sai làm việc với mục đích chỉ muốn cháu nghe lời, những điều đó khắc
họa một xã hội với những suy nghĩ cố hữu, vô lí. Sự ngặt nghèo trong suy nghĩ
tưởng chừng mang tính giáo dục ấy lại nói lên được sự mệt mỏi và rệu rã của thế
hệ đi trước đã biến thệ hệ trẻ theo sau thành nạn nhân của sự hà khắc đó như thế nào.
Sau khi một lần quay về, cậu lại trở lại khu nhà người bạn một lần nữa với hi vọng
sẽ tìm được trước khi trời tối, thế nhưng sự giúp đỡ của người đàn ông làm cửa lại about:blank 12/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
khiến cho cuộc hành trình không hồi kết của Ahmad trở nên dài hơn, vì ở đó có
quá nhiều người có tên giống bạn cậu, và không ai biết chính xác những người
xung quanh mình. Một lần nữa Ahmad lại chậm 5 phút như lời người làm cửa :
Và cuộc hành trình của Ahmad đã không thành công, khi cậu quay về đến nhà trời
đã tối mịt. Ahmad như những đứa trẻ bình thường giận dỗi đã không ăn cơm,
người cha cũng chẳng nói gì, vô tâm hờ hững. Sau đó Ahmad đã vào một căn
phòng khác để làm bài tập, căn phòng với cánh cửa không thể đóng chặt, nhữg trận
gió đông lùa mạnh làm hiện lên sự túng thiếu, khó khắn của những con người Iran lúc bấy giờ about:blank 13/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Ahmad đã quyết định làm hết bài tập cho cả mình và cho cả người bạn. Sáng sớm
hôm sau đó, thầy giáo kiểm tra vở bài tập của cả lớp, và người bạn nơm nớp lo sợ.
Trong lúc thầy giáo đang kiểm tra bài tập thì Ahmad đến muộn và xin vào và nói
với người bạn rằng cậu đã làm xong bài tập cho cả bạn ấy rồi. Cả hai đều trở nên
an tâm hơn, tuy sau đó có đưa cho thầy giáo kiểm tra sai vở của nhau nhưng thầy
giáo không bận tâm về chuyện đó lắm. Cảnh thầy giáo đã phê “Làm tốt lắm, cậu
bé” là phân cảnh mà người xem cảm thấy thoải mái và nhẹ nhõm nhất. Trong
quyển vở đó còn có bông hoa mà Ahmad bỏ vào, đó chính là niềm hi vọng cho một
cuộc sống tốt hơn sau này. about:blank 14/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Bộ phim gây ra nhiều sự ức chế cho khán giả khi có những cảnh Ahmad xin mẹ để
được đi. Hai người cứ nói với một giọng điệu bình thường không có cao trào hay
cãi nhau, mà chỉ là hai giọng nói đan xen và nói rất nhanh. Có thể do khán giả
không biết ngôn ngữ đó nên cảm thấy rất khó chịu. Cũng có thể do văn hóa ăn sâu,
Ahmad không cãi mẹ hay nói lên giọng ở bất cứ hoàn cảnh nào, cậu luôn nghe lời
mẹ mà không bất mãn điều gì. Câu chuyện tưởng như giản đơn ấy, ngạc nhiên thay,
đã định hình cái nhìn cuộc sống và ngôn ngữ điện ảnh của A. Kiarostami. Khi
Ahmad cắm cúi chạy lên ngọn đồi, khán giả nhìn thấy ở đó trách nhiệm, lòng trắc
ẩn trẻ thơ không dễ bị biến mất trong một đời sống quá ư cứng nhắc và vô tâm của
người lớn, người già. Ahmad là hiện tại, trong trẻo và tốt bụng, thay thế một thế hệ
già nua giáo điều, trịch thượng. Ahmad tìm cách chuộc lỗi của mình, dẫu vô tình,
là cố gắng vượt qua các ngăn trở địa lí lẫn thời gian, để chạm đến, từng chút một,
sự rộng rãi và rộng lượng của không gian, sự bao dung của quá khứ và đánh thức
sự chung tay của cộng đồng. about:blank 15/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Bộ phim được lấy bối cảnh thực, sử dụng máy quay cầm tay, diễn viên không
chuyên, không kĩ xảo và không lạm dụng các thủ pháp dựng phim cầu kì, tốn kém.
Thế nhưng bộ phim lại gây ấn tượng người xem đến lạ, trở thành một tác phẩm
điện ảnh bất hủ trong sự nghiệp của đạo diễn Iran Abbas Kiarostami.
Về phim Not one less, đạo diễn người Trung Quốc Trương Nghệ Mưu sinh ra tại
Tân An, Trung Quốc. Năm 24 tuổi, ông mua chiếc máy ảnh đầu tiên với niềm say
mê nghệ thuật nhiếp ảnh. Năm 29 tuổi, ông muốn theo đuổi con đường Đại học dù
đã quá tuổi. Ông gặp bộ trưởng Bộ Văn Hóa xem xét hồ sơ cùng những tác phẩm
của mình và được chấp nhận. Năm 1982, ông tốt nghiệp chuyên ngành điện ảnh
quay phim của Học viện điện ảnh Bắc Kinh. Bằng sự tài năng, thông minh, sáng
tạo của mình mà ông đã gặt hái được nhiều thành công và giải thưởng trong nước
và quốc tế. Năm 1998, Trương Nghệ Mưu làm bộ phim “Không để thiếu một em”.
Ông chọn nữ chính là một cô gái chăn lợn, là một diễn viên nghiệp dư, rất chất
phác tạo nên tác phẩm hoàn hảo. Bộ phim một lần nữa giúp ông đạt giải “Sư tử
vàng” tại Liên hoan phim Venezia, giải “ đạo diễn xuất sắc” tại Lễ trao giải Kim Kê.
Tác phẩm về đề tài giáo dục của trẻ em nông thôn. Bộ phim xúc động kể về cô gái
mới chỉ 13 tuổi Ngụy Mẫn Chi được trưởng thôn Thủy Điền nhờ đứng lớp thay
một tháng do thầy giáo Cao phải về quê thăm mẹ ốm, mà giáo viên ở vùng đó rất
ít, không những thế tiền lương được trả cũng không đủ ăn và còn bị nợ lương, nên
cô gái nhỏ ấy đã trông nom lớp học cho thầy giáo. Ngụy Mẫn Chi đã hứa rằng sẽ
“không để thiếu một người” khi trao lại lớp cho thầy Cao. Cô không dạy học mà
chỉ truy bài, giao bài tập, quản sinh và đếm sĩ số. Cô gái ấy vì còn quá trẻ nên
không được học sinh tôn trọng, cô chỉ ngồi ở ngoài cửa đợi các em làm bài tập chứ
không ở trong lớp nhiều. about:blank 16/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Lớp học thực sự rất nghèo, trước khi đi thầy Cao đã phải quy định trong một tháng
chỉ được viết 26 viên phấn, phải biết tiết kiệm. Thầy đã hướng dẫn các công việc
cần làm cho Ngụy Mẫn Chi.
Tuy nhiên, không may ít hôm sau đó, một cậu học sinh tên là Trương Huệ Khoa đã
bị đưa lên thành phố làm thuê. Đứa trẻ mới 11 tuổi thì có thể làm được gì cơ chứ.
Cô gái đã nhờ sự trợ giúp của các em học sinh để nghĩ ra cách kiếm tiền mua vé xe
buýt lên thành phố. Mẫn Chi đã lặn lội lên thành phố tìm học sinh đó về mặc dù
trong người cô không có một xu dính túi. Ở đây, một cô gái bé nhỏ đã thể hiện
lòng trắc ẩn và sự can đảm thực sự của mình trong hoàn cảnh phải gánh vác trách nhiệm của người lớn.
Cuối cùng khi lên đến thành phố, cô lại không biết Trương Huệ Khoa ở đâu. Cô
phải tìm đến sự trợ giúp của những người xa lạ, tuy nhiên ở thành phố họ “đến gọi
điện thoại người ta còn lười huống chi là viết thư” about:blank 17/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Hơn nữa tờ rơi của Ngụy Mẫn Chi còn chẳng có lấy nổi một thông tin liên hệ cụ
thể nào. Cô đã nghe lời người ta và tìm đến đài truyền hình để được giúp đỡ, tuy
nhiên do không có thư giới thiệu hay giấy tờ tùy thân nên cô không thể vào được.
May mắn thay, trưởng ban nghe tin có người đã chờ ông một ngày nên đã cho cô
được vào và tìm hiểu sự việc. Rất nhanh họ đã lên sóng tìm Trương Huệ Khoa.
Cuối cùng cũng đã tìm được cậu bé, đài truyền hình đã đến tận thôn Thủy Tuyền
để tìm hiểu sự khó khăn của vùng núi, quyên góp sách vở và những đồ dùng học
tập, trong đó có những hộp phấn màu. Những đứa trẻ lần đầu thấy nên rất thích
thú. Ngụy Mẫn Chi cho phép mỗi người được phép chọn một viên, và mỗi người
viết một chữ lên bảng. Những đứa trẻ háo hức lần lượt viết lên những điều chúng
muốn, riêng Trương Huệ Khoa viết : Cô giáo Ngụy, cậu đã nở một nụ cười rất tươi. about:blank 18/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
Có thể thấy, trong lòng Trương Huệ Khoa đã thầm biết ơn cô giáo nhỏ của mình.
Bộ phim kết thúc với một cái kết đẹp, ngôi trường ấy sớm thôi sẽ được xây mới,
những đứa trẻ sẽ được tiếp cận con chữ một cách đầy đủ hơn.
Có thể thấy, bộ phim Not one
less dù được chuyển thể từ truyện “ Có một mặt trời
trên bầu trời” nhưng đã ảnh hưởng khá nhiều từ bộ phim Where is the friend’s
house ? Thứ nhất, hai tác phẩm đều là về chủ đề về sự nghèo khó thiếu thốn của trẻ
em, diễn viên chính đều là trẻ em, là những diễn viên không chuyên nhưng qua nét
hồn nhiên trong những đôi mắt, chúng thể hiện ra một cái gì đó rất riêng. Hai đạo
diễn cũng muốn mượn hình ảnh trẻ em để phản ánh xã hội đương thời tù túng, đói
nghèo, bó buộc con người trong bộn bề lo toan của cơm áo. Thứ hai, hai bộ phim
đều hướng đến một tương lai sáng lạn khi cho phim kết thúc có hậu, mở ra một
trường đoạn mới với màu sắc tươi tắn hơn. Như trong phim Where is the friend’s
house ? là màu của bông hoa trắng tinh, nói lên một tiềm hi vọng của những đứa
trẻ, còn ở phim Not one
less chúng ta lại thấy được tương lai nhiều sắc màu qua
những viên phấn màu đẹp đẽ, và sự tươi tắn ngây thơ trong nụ cười của những đứa about:blank 19/21 22:06 30/7/24
BÀI THI KẾT THÚC MÔN - ĐIỆN ẢNH
trẻ thơ. Thứ ba, điều mà tôi cho răng đặc biệt nhất đó là hành trình của hai nhân vật
trong cả hai bộ phim. Đó là một cuộc hành trình gian nan, khó khăn vất vả để tất cả
mọi người đều được sống, học tập, vui chơi mà không bị bỏ lại phía sau. Ở trong
phim Where is the friend’s house ?, Ahmad không muốn người bạn của mình bị
đuổi học nên cậu đã quyết tâm để có thể đưa trả lại cho bạn mình, tuy không thể
nhưng cậu đã đưa ra hướng giải quyết mới đó là làm giùm luôn. Còn trong bộ Not
one less, Ngụy Mẫn Chi không muốn học sinh của mình bị thất học, không muốn
cho bất cứ em nào thiệt thòi, nên cô đã không quản khó khăn mà lặn lội đến nơi đô
thị phồn hoa tìm kiếm học trò nhỏ của mình. Và tất nhiên cả hai hành trình ấy đều
rất đáng khâm phục và đều có chung ý nghĩa : Không để ai bị bỏ lại phía sau. Cả
hai tác phẩm đều cho thấy hướng nhìn của đạo diễn không hướng về trung tâm, mà
đứng ở ngoài rìa của những nơi cơ cực, lạc hậu, nghèo đói nhưng ẩn chứa một
nhựa sống mãnh liệt, sinh động và thông thái
Có thể nói ba điểm trên chính là tác nhân ảnh hưởng lớn nhất đến bộ phim Not one
less của đạo diễn Trương Nghệ Mưu, tuy nhiên hai hai tác phẩm đều rất thành
công và có chất riêng của mình. Tuy chịu ảnh hưởng nhưng bộ phim Not one less
vẫn thành công. Nếu như Where is the friend’s house ? lấy đề tài trẻ em để nói lên
tiếng nói của đạo diễn, phản ánh một xã hội mà trẻ em ở đó vật lộn trong khuôn
khổ, trong sự áp đặt, trong sự hà khắc của chính những người thân mình. Đó là một
xã hội mà những con người nghèo khổ có những suy nghĩ lạc hậu, họ luôn hoài
niệm về những quá khứ hào hùng, những thứ đã quá cũ kĩ và áp đặt những điều đó
lên trẻ thơ, bó chặt sự sáng tạo, sự tự do của chúng. Còn Not one less dù cũng là
dựa vào trẻ em để nói lên cái tôi của đạo diễn nhưng lại phản ánh một xã hội nghèo
đói, nheo nhóc, cuộc sống khốn khổ của những đứa trẻ con tội nghiệp, một xã hội
quá chênh lệch giàu nghèo, vùng nông thôn quá xa bị lãng quên khỏi bản đồ tổ
quốc, sự vô tâm của những con người quá quy tắc, cứng rắn...Cả hai vị đạo diễn about:blank 20/21