-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Bài toán đa thức trong các đề thi học sinh giỏi Toán 7
Tài liệu gồm 69 trang, tuyển tập các bài toán trắc nghiệm và tự luận chủ đề đa thức trong các đề thi học sinh giỏi môn Toán 7 các cấp (cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh), có đáp án và lời giải chi tiết. Mời bạn đọc đón xem!
Preview text:
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 CĐ7: ĐA THỨC
Dạng 1: Xác định đa thức
Dạng 2: Tính giá trị của đa thức
Dạng 3: Dấu của đa thức
Dạng 4: Tìm giá trị của biến (tham số) để phép chia là phép chia hết
Dạng 5: Nghiệm của đa thức
Dạng 1. Xác định đa thức A. Trắc nghiệm
Câu 1. (HSG 7 Đề giao lưu HSG huyện Thanh Sơn 2022 - 2023) Cho f x 3
a x x 2 . 4 x
1 8 và gx 3
x 4xbx
1 c3, trong đó a, b, c là các
hằng số. Để f x gx thì giá trị của số a là: A. 3 B. 3 C. 0 D. 1 Lời giải Chọn B
Ta có: f x 3
a x x 2 . 4 x 1 8 3 3 .
a x 4x 4x 8 3
x a 4 4x 8 gx 3
x 4xbx 1 c3 3 2
x 4bx 4x c3
Để f x gx thì a 4 1 a 3 Vậy a 3.
Câu 2. (HSG 7 Đề giao lưu HSG Lạng Giang 2022 - 2023)
Cho đa thức Ax 2 2
4x5x x2x 2023 và 3
5x65x Bx Ax. Hệ số cao
nhất của Bx là: A. 2 B. 3 C. 2029 D. 5 Lời giải Chọn D Ta có: 3
5x65x Bx Ax.
Bx 3
5x65x Ax
Bx 3
x x 2 2 5 6 5
4x5x x2x 2023 Bx 3 2 2
5x65x 4x 5x x 2x 2023 Bx 3 2
5x 7x 2029
Vậy hệ số cao nhất của Bx là 5.
Câu 3. (HSG 7 huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang 2022 - 2023)
Trang 1/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 Cho đa thức 2 P(x) a b c
ax bx c . Trong đó a,b,c là các hằng số thỏa mãn 1 2 3
(a 0) . Tính P(2)3 P(1): a . A. 6. B. 15. C. 6 . D. 15. Lời giải Chọn B b 2a Vì a b c nên 1 2 3 c 3a Có 2
P(x) ax bx c nên:
P2 4a2b c 4a4a 3a 3a ; P
1 a 2a 3a 6a
P(2)3 P(1): a 3a18a: a
P(2)3 P(1): a 15
Câu 4. (HSG 7 huyện Sơn Động 2022 - 2023)
Cho hai đa thức: f x ax b ; 2
g(x) x x 1, biết f
1 g2. Khi đó a b bằng: A. 3. B. 3. C. 1. D. 7 . Lời giải Chọn B Vì f 1 g2 nên 2
a .1b 2 21 hay a b 3 .
Câu 5. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023) Thu gọn biểu thức sau 2
u uv2 4 12
11u .2v2 ta được đơn thức có phần hệ số là A. 32. B. 56. C. 10. D. 32. Lời giải Chọn D Ta có: 2
u uv2 4 12
11u .2v2 2 2 2 4 2
12u .u v 11u .4v 4 2 4 2
12u v 44u v 4 2 32u v
Vậy đơn thức thu được có phần hệ số là 32.
Câu 6. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023) Cho các đa thức 2 2
A 4x 5xy 3y ; 2 2
B 3x 2xy y ; 2 2
C x 3xy 2y . Tính
C A B A. 2 2
8x 6xy 2y . B. 2 2
8x 6xy 2y . C. 2 2
8x 6xy 2y . D. 2 2
8x 6xy 2y . Lời giải Chọn B Ta có: 2 2
A 4x 5xy 3y ; 2 2
B 3x 2xy y ; 2 2
C x 3xy 2y 2 2
C A B x xy y 2 2
x xy y 2 2 3 2 4 5 3
3x 2xy y
Trang 2/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 2 2 2 2 2 2
x 3xy 2y 4x 5xy 3y 3x 2xy y 2 2
8x 6xy 2y
Câu 7. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Nam mua 10 quyển vở, mỗi quyển giá x đồng và hai bút bi, mỗi chiếc giá y đồng. Biểu thức
biểu thị số tiền Nam phải trả là
A. 2x10y .
B. 10x2y .
C. 2x 10y .
D. 10x 2y . Lời giải Chọn D
Biểu thức biểu thị số tiền Nam phải trả khi mua 10 quyển vở và 2 bút bi là: 10x 2y
Câu 8. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Kết quả sau khi thu gọn đơn thức 2 x y 2 6 . 2xy là A. 3 3 12x y . B. 3 3 12x y . C. 2 3 12x y . D. 2 2 12x y . Lời giải Chọn A Ta có: 2 x y 2 6 . 2xy 3 3 12x y
Câu 9. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023) Thu gọn đơn thức 1 A xy 2
3xy x ta được kết quả là 3 A. 3
A xy . B. 2 3
A x y . C. 3 3
A x y . D. 2 3 A x y . Lời giải Chọn C Ta có: 1 A xy 3 3 2
3xy x x y 3
Câu 10. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Biểu thức đại số biểu thị diện tích hình thang có đáy lớn là a , đáy nhỏ là b , đường cao là h như sau
abh
a bh
A. a bh .
B. abh. C. . D. . 2 2 Lời giải Chọn D
Câu 11. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Tìm đa thức f x ax b . Biết f 7 1 ; f 5 1 2 2
A. f x 1 3x .
B. f x 1 x .
C. f x 7 3x .
D. f x 1 2x . 2 2 2 2 Lời giải Chọn A Ta có: f 7 1 nên 7 a b 2 2
Trang 3/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 f 5 1 nên 5 a b 2 2 1
b ; a 3. Khi đó ta được đa thức: f x 1 3x 2 2
Câu 12. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023) Bậc của đa thức 3 2 5
x y xy 7xy 9 là A. 2 . B. 3. C. 5. D. 6 . Lời giải Chọn D Bậc của đa thức 3 2 5
x y xy 7xy 9 là 6 .
Câu 13. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023) Viết đơn thức 4 5 6
21x y z dưới dạng tích hai đơn thức, trong đó có một đơn thức là 2 2 3x y z A. 2 2 x y z 2 3 5 3 . 7x y z . B. 2 2 x y z 2 3 4 3 . 7x y z . C. 2 2 x y z 2 3 5 3
. 18x y z . D. 2 2 x y z 2 3 5 3 . 7x y z . Lời giải Chọn A Ta có: 2 2 x y z 2 3 5 3 . 7x y z 4 5 6 21x y z
Câu 14. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Một bể đang chứa 480 lít nước, có một vòi chảy vào mỗi phút chảy được x lít. Cùng lúc đó
một vòi khác chảy nước từ bể ra. Mỗi phút lượng nước chảy ra bằng 1 lượng nước chảy vào. 4
Hãy biểu thị lượng nước trong bể sau khi đồng thời mở cả hai vòi trên sau a phút. A. 3 480 ax .
B. 3 ax . C. 3 480 ax . D. 480 ax . 4 4 4 Lời giải Chọn A
Sau a phút vòi thứ nhất chảy vào bể được: ax (lít)
Sau a phút vòi thứ hai chảy ra được: 1 ax (lít) 4
Khi đó lượng nước trong bể sau khi đồng thời mở cả hai vòi trên sau a phút là: 1 3
480 ax ax 480 ax (lít) 4 4
Câu 15. (HSG 7 huyện Việt Yên 2022 - 2023)
Cho đa thức f x x x 2021 x x 2022 2 2 2 3 . 2 3 4
. Sau khi thu gọn thì tổng các hệ số
của f x bằng A. 1. B. 0 . C. 1. D. 9. Lời giải Chọn B
Trang 4/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
f x x x 2021 x x 2022 2 2 2 3 . 2 3 4
Ta có: tổng các hệ số của đa thức bằng giá trị của đa thức tại x 1 f 2021 2022 2 2 1 2.1 1 3 . 2.1 3.1 4 2021 2022 0 .9 0
Vậy sau khi thu gọn thì tổng các hệ số của f x bằng 0 .
Câu 16. (HSG 7 huyện Tân Yên 2022 - 2023) Bậc của đa thức 2022 2 2 3 2 2022 6 A 5x
2 x y xy 5x x 1 là A. 2022 . B. 6 . C. 7 . D. 4 . Lời giải Chọn C Ta có: 2022 2 2 3 2 2022 6 A 5x
2 x y xy 5x x 1 2 2 3 2 6
2 x y xy x 1
Vậy bậc của đa thức là: 2 23 7 B. Tự luận
Câu 1. (HSG 7 huyện Yên Phong tỉnh Bắc Ninh 2022 - 2023)
Biết f x chia cho x3 thì dư 7 , chia cho x2 thì dư 5, chia cho x
3 .x2 được
thương là 3x và còn dư. Tìm f x. Lời giải Theo bài ta có:
f xx
3 .Ax7 1
f xx2.Bx5 2
Vì f x chia cho x
3 .x2 được thương là 3x và còn dư, nên phần dư là đa thức có
bậc nhỏ hơn 2 . Đặt phần dư là: a x b . Khi đó ta có:
f x 3xx 3 x2 . a x b 3
Các đẳng thức trên đúng với mọi x nên:
+ Thay x 3 vào (1) ta được: f 3 3 3 .A
3 7 f (3) 7 (4)
+ Thay x 2 vào (2) ta được: f 222.B25 f (2) 5 (5)
+ Thay x 3 vào (3) ta được: f 3 3.33 3 32 .3
a b f (3) 3.a b (6)
+ Thay x 2 vào (3) ta được:
f 2 3.22 3 22 .2
a b f (2) 2.a b (7)
Từ (4) và (6) ta được: 3a b 7 (8)
Từ (5) và (7) ta được: 2a b 5 (9)
Từ (8) và (9) suy ra a 2;b 1
Vậy f x 3xx
3 x2 2x 1 hay f x 3 2
3x 15x 20x 1.
Câu 2. (HSG 7 Đề giao lưu Olympic cấp thị xã – huyện Kinh Môn 2022 - 2023)
Trang 5/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
Cho hai đa thức Px 3 2 3
2x x x x 3x 5; Qx 3 2 3 2
3x 4x 3x4x 5x 10
Tìm đa thức M x PxQx và tìm nghiệm của đa thức M x. Lời giải Có: Px 3 2 3
2x x x x 3x 5 3 3 x x 2 2
x x3x5 3 2
x x 2x 5 Qx 3 2 3 2
3x 4x 3x4x 5x 10 3 3
x x 2 2 3 4
4x 5x 3x10 3 2
x x 3x 10
M x PxQx 3 2
x x x 3 2 2 5
x x 3x 10 3 2 3 2
x x 2x 5 x x 3x 10 5x 15
Cho M x 0 5x 15 0 x 3
Vậy nghiệm của đa thức M x là x 3.
Câu 3. (HSG 7 Đề HSG thị xã Bỉm Sơm 2022 - 2023)
Cho hai đa thức f (x) (x1)(x 3) và 3 2
g(x) x ax bx3 . Xác định hệ số a,b của
đa thức g(x) biết nghiệm của đa thức f (x) cũng là nghiệm của đa thức g(x) . Lời giải
Cho f (x) (x1)(x 3) 0
x1 0 hoặc x 3 0
x 1 hoặc x 3
Khi đó đa thức f (x) có nghiệm là x 1; x 3.
Vì nghiệm của đa thức f (x) cũng là nghiệm của đa thức g(x) nên: +) 3 2 g(1) 1 .1 a .1
b 3 0 hay a b 2 (1) +) 3 2
g(3) (3) . a (3) .
b (3)3 0 hay 3a b 10 (2) a 3
Kết hợp (1) và (2) ta được b 1
Câu 4. (HSG 7 Kì thi chọn HSG cấp huyện Quế Võ 2022 - 2023) Cho các đa thức: Ax 4 2
3x 3x 7x 29 ; Bx 2 4 3
x x 2x 3 ; Cx 3
x 2x2 .
Tính Px Ax3Bx6Cx và tìm nghiệm của Px. Lời giải Px 4 2
x x x 2 4 3
x x x 3 3 3 7 29 3 2
3 6 x 2x 2 4 2 2 4 3 3
3x 3x 7x 293x 3x 6x 96x 12x 12 4 4 3 3 2 2
3x 3x 6x 6x 3x 3x 7x12x 29912 5x 50
Cho Px 0 5x 50 0 5x 50
Trang 6/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 x 10
Vậy nghiệm của đa thức Px là x 10
Câu 5. (HSG 7 Giao lưu HSG TP Chí Linh 2022 - 2023) Cho hai đa thức 4 2 3 3 4 1 P 1 7
5x 3x 4x x7x x 3; 3 4 2 3
Q x 2x 4x x x 4 4 2 2
Tìm đa thức H biết P H Q 2 x 3x7 Lời giải
P H Q 2
x 3x7 nên H P Q 2 x 3x 7
H PQ 2 x 3x7 Ta có 4 2 3 3 4 1 1 3 4 2 7 3 P Q 5
x 3x 4x x7x x 3
x 2x 4x x x 4 4 2 2 4 2 3 3 4 1 1 3 4 2 7 3
5x 3x 4x x7x x 3 x 2x 4x x x 4 4 2 2 2
x 2x 3 2 2
H x 2x 3 x 3x7 x4
Vậy H x4
Câu 6. (HSG 7 huyện Mường Lát; Đề giao lưu HSG Thanh Sơn 2022 – 2023) Cho đa thức 2
f x ax bx c , xác định các hệ số a,b,c biết: f 0 2; f 1 7; f 2 14. Lời giải Ta có: 2
f x ax bx c f 0 2 c 2 Mà f 1 7
a bc 7 f 2 14
4a 2b c 14 c 2 c 2 c 2
a b 2 7
a b 5
a b 5
4a 2b 2 14
4a 2b 16
2a b 8
Suy ra a b 2ab 5
8 3a 3 a 1
Do đó b 6 . Vậy a 1, b 6, c 2 .
Câu 7. (HSG 7 Đề kiểm định HSG Quỳnh Phụ 2022 - 2023) Cho đa thức: 2 3 99 100
F(x) 1 x x x ... x x và 99 98 97 96
G(x) 99x 99x 99x 99x ...99x99 .
a) Tìm đa thức H (x) sao cho: F(x) H (x) G(x) .
b) Tính giá trị của đa thức H (x) tại x 99. Lời giải
a) Vì F(x) H (x) G(x) H x F xGx
Trang 7/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 H x 2 3 99 100
x x x x x 99 98 97 96 ( ) 1 ...
99x 99x 99x 99x ...99x 99 2 3 99 100 99 98 97 96
1 x x x ... x x 99x 99x 99x 99x ...99x 99
x x 2 2 98 98 99 99 100 1 99
99 x 99x ... x 99x x 99x x 2 98 99 100
100100x 100x ...100x 100x x 100 99 98 2
x 100x 100x ...100x 100x 100
b) Tại x 99 thì 100 x 1 Khi đó, 100
H x x x 99
x x 98
x x 2 ( ) 1 1 ...
1 x x
1 x x 1 100 100 99 99 98 3 2 2
x x x x x ... x x x x x 1
Vậy giá trị của đa thức H (x) tại x 99 là 1
Câu 8. (HSG 7 Đề giao lưu HSG Văn Lâm 2022 - 2023)
Cho đa thức f x 2
ax bx2 . Xác định hệ số a,b biết đa thức f x nhận x 1 và x 2 làm nghiệm. Lời giải
Đa thức f x 2
ax bx2 nhận x 1 làm nghiệm f
1 0 ab2 0 hay a b 2
Đa thức f x 2
ax bx2 nhận x 2 làm nghiệm.
f 2 0 4a 2b2 0
4b 2 2b2 0 b 1 a 1.
Vậy a 1; b 1.
Câu 9. (HSG 7 huyện Sóc Sơn - Hà Nội 2022 - 2023)
Cho hai đa thức f x 2
2x + ax 4 và gx 2
x – 5x – b ( a,b là các hằng số). Hãy
tìm các hệ số a,b của hai đa thức trên, biết: f
1 g2; f 1 g 5 . Lời giải Ta có f
1 a 6 ; g2 b
– 6 a 6 b
– 6 a b 12 1 Ta có f 1 a 6 ; g 5 b a 6 b
ab 6 2 Từ
1 và 2 tìm ra a 3; b 9
Vậy hai hệ số a,b cần tìm là: a 3; b 9 .
Câu 10. (HSG 7 huyện Cát Tiên 2018 - 2019)
Cho hai đa thức : f x ax b ; 2
g(x) x x 1
Hãy xác định a , b biết: f
1 g2 và f 2 g 1 . Lời giải Ta có: f
1 g2 a b 3 1
f 2 g
1 2a b 1 2
Trang 8/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 Từ 1 và 2 2
3a a b 1 3a 13 a 3 Với 2 a nên 7 b 3 3 Vậy 2 7 a ,b . 3 3
Câu 11. (HSG 7 huyện Hương Trà 2022 - 2023) Cho f x 3
ax x 2 4 x
1 8 và gx 3
x 4xbx
1 c3 trong đó a,b,c là các
hằng số. Xác định a,b,c để f x gx. Lời giải
Cách 1: Ta có: f x 3
ax x 2
x a 3 4 1 8 4 x 4x 8 3
g x x xbx 3 2 ( ) 4
1 c3 x 4bx 4x c3
Do f x gx nên: a 4 1; 4b 0 ; c3 8
Khi đó: a 3; b 0 ; c 11.
Cách 2: Ta có: f x 3
ax x 2
x a 3 4 1 8 4 x 4x 8 3
g x x xbx 3 2 ( ) 4
1 c3 x 4bx 4x c3
Do f (x) g(x) nên chọn x 0;1;1ta được
f g c gx 3 2 0 0 11
x 4bx 4x 8 f 1 g
1 a 4b 3 (1) f 1 g 1 a 4b 3 (2)
Từ (1) và (2) suy ra b 0; a 3. Vậy a 3; b 0; c 11.
Câu 12. (HSG 7 huyện Quỳnh Phụ 2021 - 2022)
Xác định đa thức bậc nhất f (x) thỏa mãn f x 2 f x 4 với mọi x và f (2022) 2022 Lời giải
Vì f (x) là đa thức bậc nhất, nên f (x) .
a x b a 0 f (x 2) .(
a x 2) b
Ta có f (x 2) f (x) .(
a x 2) b . a x b .
a x 2a b . a xb 2a
Mà f (x 2) f (x) 4 với mọi x 2a 4 a 2 (thỏa mãn a 0 ) f (x) 2x b
Ta có f (2022) 2022 2.2022b 2022 b 20224044 2022
Vậy đa thức f (x) 2x2022
Câu 13. (HSG 7 huyện Thái Thụy 2021 - 2022)
Cho đa thức M thỏa mãn: 2 2 2 2
M (19x y xy ) 2x y 5xy
Tìm đa thức M và tính giá trị của M tại x 2 và y 1 Lời giải Ta có: 2 2 2 2
M (19x y xy ) 2x y 5xy
Trang 9/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 2 2 2 2
M 2x y 5xy 19x y xy 2 2 2 2 2 2
M (2x y 19x y) (5xy xy ) 21x y 6xy
Thay x 2 và y 1 vào biểu thức M ta được: 2 2
M 21.2 .(1) 6.2.(1) 8412 72
Vậy với x 2 và y 1 thì M 72
Câu 14. (HSG 7 huyện Hưng Hà 2022 - 2023)
Tìm giá trị của m để đa thức sau là đa thức bậc 3 theo biến x :
f x 2 m 4
x m 3 2 25
20 4 x 7x – 9 Lời giải
Ta có: f x 2 m 4
x m 3 2 25
20 4 x 7x – 9 là đa thức bậc 3 biến x khi: 2
m 25 0 và 20 4m 0
m 5 và m 5
Vậy m 5 thì f x là đa thức bậc 3 biến x .
Câu 15. (HSG 7 huyện Chương Mỹ 2020 - 2021) Cho hai đa thức: 5 3 2 1
f (x) 5x 3x 2x x và 5 3 2 1
g(x) 5x 3x x x . 2 2
Tính hx f x gx. Lời giải Ta có: hx 1 1
f x gx 5 3 2 5 3 2
5x 3x 2x x 5x 3x x x 2 x 1. 2 2
Câu 16. (HSG 7 huyện Mỹ Đức 2022 - 2023)
Tìm đa thức M biết rằng: M 2 x xy 2 2 5 2
6x 9xy y . Lời giải Từ M 2 x xy 2 2 5 2
6x 9xy y suy ra: 2 2
M x xy y 2 6 9 5x 2xy 2 2 2 2 2
6x 9xy y 5x 2xy x 11xy y .
Câu 17. (HSG 7 huyện Cửa Lò 2020 - 2021)
Cho hai đa thức: Ax 5 4 2
2x x 2x 7x3 và Bx 5 4 2
2x x 3x 3x3 .
Tính M x Ax Bx; N x Ax Bx. Lời giải Ta có: Ax 5 4 2
2x x 2x 7x3 và Bx 5 4 2
2x x 3x 3x3 .
Suy ra: M x Ax Bx 5 4 2
4x 2x x 4x6 .
N x Ax Bx 2
5x 10x .
Câu 18. (HSG 7 huyện Yên Mỹ 2021 - 2022) Cho hai đa thức: 5 3 4 2
P(x) x 2x 3x 9x 11x6 và 4 5
Q x x x 3 x 2 ( ) 3 2
4 10x 9x .
Trang 10/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
Tính M (x) P(x)Q(x) . Lời giải
M (x) P(x)Q(x) M x 5 3 4 2
x x x x x 4 5
x x 3 x 2 ( ) 2 3 9 11 6 3 2
4 10x 9x 2
M (x) x 2x 2 .
Câu 19. (HSG 7 huyện Cửa Lò 2022 - 2023)
Cho hai đa thức: Ax 5 4 2
2x x 2x 7x3 và Bx 5 4 2
2x x 3x 3x3 .
Tính M x Ax Bx; N x Ax Bx. Lời giải Ta có: Ax 5 4 2
2x x 2x 7x3 và Bx 5 4 2
2x x 3x 3x3 . Suy ra:
M x Ax Bx 5 4 2
4x 2x x 4x6 ;
N x Ax Bx 2 5x 10x .
Câu 20. (HSG 7 huyện Tân Kỳ 2021 - 2022)
Tìm hệ số a trong đa thức Px 2
2x ax 2 biết x 2 là nghiệm của đa thức Px . Lời giải
Vì x 2 là nghiệm của đa thức nên P 2
2 0 2.2 2.a 2 0 a 5 . Vậy a 5.
Câu 21. (HSG 7 huyện Thái Thụy 2018 - 2019)
Cho đa thức f (x) ax .
b Tìm a , b biết f
1 3 và f 2 0 . Lời giải Ta có f 1 3 .1
a b 3 a b 3 b 3a
f 2 0 2a b 0 2a 3a 0 3a 3 a 1
Thay a 1 vào b 3a ta được b 2
Vậy a 1; b 2.
Câu 22. (HSG 7 huyện Chương Mỹ 2018 - 2019)
Cho 2 đa thức f x 2 2
x 2mx m 2 và gx 2 2
m x 2m 1 x 5
a) Tìm m để f 1 g 1 .
b) Với giá trị m tìm được ở câu a, tìm đa thức hx 2 f (x) g(x) .
c) Với đa thức h(x) ở câu b. Tìm nghiệm của đa thức hx 2 3x 9 . Lời giải
a) Ta có f 2 2 1 1 2 .
m (1) m 2 2 m 2m1 2 2
g(1) m .1 2m 1 .15 2
m 2m 3 Để f 1 g 1 2 2
m 2m1 m 2m 3 m 1.
b) Với m 1 thì f x 2
x 2x1 và gx 2
x 4x 5
Trang 11/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
h(x) 2 f x gx 2
x x 2 2. 2 1 x 4x 5 2
h(x) x 7 .
c) Ta có hx 2 3x 9 0 2 2
x 7 3x 9 0 2 x 4 x 2
Câu 23. (HSG 7 huyện Thường Tín 2018 - 2019) Cho f x x 19 5 2018 ( )
x x x ; 2019 20 2 g x x
x x 4 2 ( ) 9 x x 2 . Tính
kx f x gx Lời giải
Ta có kx f x gx k x x 19 5 2018
x x x 2019 20 2 x
x x 4 2 ( ) 9 x x 2 k x 4 2
x 2x 9 .
Câu 24. (HSG 7 trường THCS Nhơn Trí 2018 - 2019)
Tìm giá trị của m để đa thức sau là đa thức bậc 3 theo biến x
f x 2 m 4
x m 3 2 25
20 4 x 7x 9 Lời giải
f x 2 m 4
x m 3 2 25
20 4 x 7x 9 là đa thức bậc 3 biến x khi : 2 m 25 0 m 5 m 5 20 4m 0 m 5
Vậy m 5 thì f x là đa thức bậc 3 biến x .
Câu 25. (HSG 7 huyện Tân Tạo và Huyện Phú Khánh_2018-2019)
Tìm đa thức bậc hai biết f x f x
1 x . Từ đó áp dụng tính tổng S 1 23.... n . Lời giải
Đa thức bậc hai cần tìm có dạng: f x 2
ax bx ca 0
Ta có: f x ax 2 1
1 bx 1 c 1 2 1 a a
f x f x 2
1 2axa b x ba 0 1 b 2
Vậy đa thức cần tìm là f x 1 2 1
x x c ( c là hằng số tùy ý) 2 2 Áp dụng:
Với x 1, ta có: 1 f 1 f 0
Trang 12/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
Với x 2 , ta có: 1 f 2 f 1
.................................................................
Với x n , ta có: n f n f n 1 2 n n nn 1
S 1 2 3.... n f n f 0
cc 2 2 2
Câu 26. (HSG 7 huyện năm 2022 - 2023) Cho hai đa thức f x 5 2 4 3 2 1
x 3x 7x 9x x x ; 4 gx 4 5 2 3 2 1
5x x x 2x 3x 4
Tính f x gx và f x gx Lời giải 4 3 2 1 1
f (x) g(x) 12x 11x 2x x 4 4
f x gx 5 4 3 2 1 1
2x 2x 7x 6x x 4 4
Câu 27. (HSG 7 huyện Hồng Ngự, tỉnh, trường THCS Hậu A 2022 - 2023)
Cho đa thức Px 4 2 1
x 3x x . Tìm các đa thức Qx, Rx sao cho: 2
a) PxQx 5 2
x 2x 1 b) 3 P x R x x Lời giải
a) Ta có: PxQx 5 2
x 2x 1
Qx Px 5 2 x 2x 1 4 2 1 5 2
x 3x x x 2x 1 2 5 4 2 1
x x x x 2 Vậy Qx 5 4 2 1
x x x x 2 b) 3 P x R x x 3 R x P x x 4 2 1 3
x 3x x x 2 4 3 2 1
x x 3x x 2 Vậy Rx 4 3 2 1
x x 3x x 2
Câu 28. (HSG 7 huyện Thạch Thành 2017 - 2018)
Trang 13/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
1) Tìm đa thức A biết: A 2 xy y 2 2 3 4
x 7xy 8y
2) Cho hàm số y f (x) ax 2 có đồ thị đi qua điểm A 2
a1;a a a) Tìm a
b) Với a vừa tìm được, tìm giá trị của x thỏa mãn f 2x
1 f 12x Lời giải 1) A 2 xy y 2 2 3 4
x 7xy 8y 2 2
A x xy y 2 7 8 3xy4y 2 2
A x 4xy 4y 2)
a) Vì đồ thị hàm số y f (x) ax 2 đi qua điểm A 2
a1;a a nên: 2
a a aa 1 2 2 2
a a a a 2
2a 2 a 1
b) Với a 1 y f (x) x 2
ta có: f 2x
1 f 12x 2x
1 2 12x 2 1 x 2
Câu 29. (Đề thi HSG 7 năm học 2017 - 2018) Cho 2 đa thức: 2 2
P(x) x 2mx m ; 2
Q x x m 2 ( ) 2 1 x m
Tìm m biết P 1 Q 1 Lời giải P 2 2 2 1 1 2 .1
m m m 2m 1 Q 2 2
1 12m1 m m 2m Để P 1 Q 1 2 2
m 2m 1 m 2m 1
4m 1 m 4 Vậy 1
m thì thỏa mãn P 1 Q 1 . 4
Câu 30. (HSG 7 huyện Khoái Châu 2014 - 2015)
Xác định đa thức P(x) có bậc 2 với hệ số cao nhất bằng 1 và nhận hai số 0 ; 3 làm nghiệm. Lời giải
Vì đa thức P(x) có bậc 2 với hệ số cao nhất bằng 1 nên 2
P(x) x ax b (trong đó a , b là các hệ số)
Trang 14/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
Có 0 là một nghiệm của đa thức P(x) , nên P0 b 0
Có 3 là một nghiệm của đa thức P(x), nên: P
3 93a 0 0 a 3 Vậy đa thức 2
P(x) x 3x là đa thức cần tìm.
Câu 31. (HSG 7 huyện Bình Lục 2022 - 2023) Tìm đa thức 2
P(x) ax bx c biết P(1) 1; P(0) 1; P(1) 3 với x là biến số vả
a , b , c là các hệ số. Lời giải Theo đề bài, ta có:
P(1) 1 ab c 1
P(0) 1 c 1
P(1) 3 a b c 3
Kết hợp lại, tìm được a 0, b 2, c 1
Vậy đa thức cần tìm là P(x) 2x 1
Câu 32. (HSG 7 huyện, tỉnh, trường Hùng Thư năm 2017 - 2018) Cho hai đa thức: 2 2 2
A 5xy 6x3x y 7y 1; 2 2 2
B 5x 13xy 3y 6x y 5 Tính A ; B A B Lời giải: 2 2 2
A B 18xy 9x y 10y 11x 6 2 2 2
A B 8xy 3x y 4y x4
Câu 33. (HSG 7 huyện Cự Khê, 2016- 2017) Cho các đa thức : 4 3 2
P(x) 3x x 4x 2x 1; 4 2
Q(x) 2x x x2
a) Tính P(x) Q(x)
b) Tìm đa thức H (x) biết Q x H x 4 ( ) 2x 2
c) Tìm nghiệm của đa thức H (x) Lời giải a) 4 3 2
P(x) Q(x) x x 3x 3x1
b) Ta có: Q x H x 4 ( ) 2x 2 4 4 2 4 2
H (x) Q(x) 2x 2 2x x x2 2x 2 x x
c) Xét H (x) 0 H x 2
x x x1 x 0 x 0 hoặc x 1
Vậy đa thức H (x) có nghiệm là x 0 ; x 1.
Trang 15/15
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 CĐ7: ĐA THỨC
Dạng 1: Xác định đa thức
Dạng 2: Tính giá trị của đa thức
Dạng 3: Dấu của đa thức
Dạng 4: Tìm giá trị của biến (tham số) để phép chia là phép chia hết
Dạng 5: Nghiệm của đa thức
Dạng 2. Tính giá trị của đa thức A. Trắc nghiệm
Câu 1. (HSG 7 Đề giao lưu HSG huyện Thanh Sơn 2022 - 2023)
Cho x y 0 . Giá trị của đa thức D xyx y 3 2 2 3
2x y 2x y 4 là: A. 0 B. 3 C. 4 D. 5 Lời giải Chọn C
Ta có D xyx y 3 2 2 3
2x y 2x y 4 xyx y 2 3
2x yx y 4
Thay x y 0 vào đa thức D ta được: 2 D 3x .0 y 2x .0
y 4 00 4 4
Vậy giá trị của đa thức D 4 khi x y 0 .
Câu 2. (HSG 7 Đề giao lưu HSG Lạng Giang 2022 - 2023)
Cho đa thức f (x) thỏa mãn: f (x) .x f (x) x 2023 với mọi giá trị của x . Kết quả của f (4) là: A. 10117 B. 10127 C. 10117 D. 10127 17 17 17 17 Lời giải Chọn D
Ta có: f (x) .x f (x) x 2023 (1)
+ Thay x 4 vào (1) ta được:
f (4) 4. f (4) 4 2023
f (4) 4. f (4) 2027
4 f (4) 16. f (4) 8108 (2)
+ Thay x 4 vào (1) ta được:
f (4)4. f (4) 4 2023
f (4)4. f (4) 2019
4. f (4) f (4) 2019 (3)
Từ (2), (3) 4 f (4)16. f (4)4. f (4) f (4) 8108 2019
17. f (4) 10127
Trang 1/37
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 10127 f (4) 17
Câu 3. (HSG 7 huyện Lục Nam 2020 - 2021)
Cho đa thức f x 10 9 8 7
x –101x 101x –101x –101x 101. Giá trị của f 100 là: A. 1 . B. 1 . C. 100 . D. 101. Lời giải Chọn B Cách 1:
Ta có: f x 10 9 8 7
x –101x 101x –101x –101x 101 10 9 9 8 8 3 3 2 2
x 100x x 100x x ...100x x 100x x 100x x 101 10 9 x x 9 8 x x 8 7 x x 3 2 x x 2 100 100 100 ... 100
x 100x x101 9 x x 8 x x 7 x x 2 100 100
100 ... x x100 xx100 x 101 x 9 8 7 2
100 x x x ... x x x101 Với x 100 ta có: f 21 20 2 100
100 100 100 100 ...100 100 100101 21 20 2 0. 100 100 ...100 100 100101 0100 1011
Vậy f x1 với x 100. Cách 2:
Với x 100 x 1101 f x 10 9 8 7
x –101x 101x –101x –101x 101 f x 10 x x 9
x x 8 x x 7 – 1 1 –
1 x –x
1 x x 1 f x 10 10 9 9 8 8 7 2
x – x x x x – x x – x x x 1 f x1
Vậy f x1 với x 100.
Câu 4. (HSG 7 huyện Lục Nam 2020 - 2021)
Cho đa thức P(x) thỏa mãn: f x 1 2 3 f x
. Giá trị của f (2) là: x A. 13 . B. 13 . C. 23 . D. 13 . 24 24 34 32 Lời giải Chọn D Với x 1
2 ta có: f 2 2
3 f 2 4 1 2 2 Với 1 x 1 1 1 ta có: f
3 f 2 2 2 2 2 4
Trang 2/37
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7 Từ 1 và 2ta có: f 2 1 2 3 f 2 4 2 2 1 f
f 1 1 3 2 2 2 4 Suy ra f 13 2 32
Câu 5. (HSG 7 huyện Lục Nam 2020 - 2021) 0 Cho 3 2
C x y x y x y 2 2
y x x y 234 2 2 13 15 biết x – y 0. 216
Giá trị các biểu thức sau C bằng: A. 1 B. 1 C. 2 D. 0 Lời giải Chọn A 0
Ta có: C x y 3 2
x y x y xyy x 234 2 13 15 216
C x y 3 2 2
13x y x y15xyx y1
C x y 3 2
213x y 15xy1
Thay x – y 0 vào C ta được: C 3 2
0. 213x y 15xy1 011
Vậy C 1 với x – y 0 .
Câu 6. (HSG 7 huyện Thanh Ba 2021 - 2022)
Tổng các hệ số của đa thức nhận được sau khi bỏ dấu ngoặc trong biểu thức
Px x x 2021 x x 2022 2 2 8 3 10 . 8 10 là A. 4043 10 . B. 1. C. 2021. D. 2022 . Lời giải Chọn B
Tổng các hệ số của đa thức Px là P 1 . Ta có: P 2021 2022 2 2 1 8.1 3.1 10 . 8.1 1 10 2021 1 . 2022 1 1.1 1.
Do đó tổng các hệ số của đa thức Px nhận được sau khi bỏ dấu ngoặc trong biểu thức
Px x x 2021 x x 2022 2 2 8 3 10 . 8 10 là 1.
Câu 7. (HSG 7 huyện Thanh Sơn 2021 - 2022)
Cho x y 0 . Giá trị của đa thức D xyx y 3 2 2 3
2x y 2x y 4 là A. 0 . B. 3. C. 4 . D. 5. Lời giải Chọn C
Trang 3/37
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
Ta có: D xyx y 3 2 2 3
2x y 2x y 4
xyx y 2 3
2x yx y 4 4 (vì x y 0 ).
Vậy D 4 khi x y 0 .
Câu 8. (HSG 7 huyện Thanh Sơn 2021 - 2022) Cho f x 3
ax x 2 4 x
1 8 và gx 3
x 4xbx
1 c3, trong đó a, b, c là các
hằng số. Để f x gx thì giá trị của số a là A. 3. B. 3. C. 0 . D. 1. Lời giải Chọn B
Ta có: f x 3
ax x 2 x 3 3
ax x x a 3 4 1 8 4 4 8
4 x 4x 8. gx 3
x xbx 3 2 4
1 c3 x 4bx 4x c3 .
Để f x gx thì a 4 1. Suy ra: a 3.
Câu 9. (HSG 7 trường THCS Đào Duy Từ 2018 - 2019)
Cho hàm số y f x xác định với mọi x 1.Biết f nn
1 . f n 1 và f 1 1.Giá
trị của f 4 là: A. 3 B. 5 C. 6 D. 1 Lời giải Chọn C
Ta có f 44 1 f 4
1 f 4 3 f 3 f 3 3 1 f 3 1 f 3 2 f 2 f 22 1 f 2
1 f 2 f 1
Do đó f 4 6.
Câu 10. (HSG 7 huyện Sơn Động 2022 - 2023) Giá trị biểu thức: 2 2 2 2 2 2
A 7x y – 5 xy 11x y –10xy 15xy 4x y 2023 tại x 1, y 0,5 là: A. 0 . B. 1. C. 2023. D. 2023. Lời giải Chọn C
Thay x 1 vào biểu thức A , ta được: 2 2 2 2 2 2
A 7x y – 5 xy 11x y –10xy 15xy 4x y 2023 2 2 2
7 y – 5 y 11y –10y 15y 4y 2023
y y y 2 2 2 7 11 4
5y 10y 15y 2023 2023.
Vậy giá trị của biểu thức A tại x 1, y 0,5 là 2023.
Câu 11. (HSG 7 huyện Lâm Thao 2022 - 2023) Cho biết 3
x 2x 3 0 . Giá trị của biểu thức Px 4 2
5x 10x 15x 1 là.
Trang 4/37
DỰ ÁN TÁCH ĐỀ HSG TOÁN 7
A. Px 0 .
B. Px1.
C. Px 5 .
D. Px 6 . Lời giải Chọn B Ta có : 4 2 3
Px 5x 10x 15x 1 5xx 2x 3 1 011
Câu 12. (HSG 7 huyện Tam Nông 2022 - 2023) Cho 2023 2022 2021 2
P(x) x 2023x 2023x
2023x 2023x 1. Tính P(2024) . A. 2023. B. 2023. C. 2024 . D. 2025 . Lời giải Chọn D 2023 2022 2021 2
P(x) x 2023x 2023x
2023x 2023x 1 2023 P x x 2022 2021 2 ( ) 2023x 2023x
2023x 2023x1 2023 P x x 2022 2 ( ) 2023 x
x x1 Đặt 2022 2 A x
x x 2023 3 2 . x A x
x x 2 20 3 3 2 2022 2 .xA A x x x x
x x Ax 2023 1 x x 2023 x x A x1 2023 Do đó 2023
P(x) x 2023. x x 1 x1 2023 2023 2024 2024 P(2024) 2024 2023. 1 20241
P(2024) 2024 1 2025 .
Câu 13. (HSG 7 huyện Tam Nông 2022 - 2023)
Cho x, y thỏa mãn 4 2022
(x2) (y 1) 0 thì giá trị 2 2
19x y 4xy bằng A. 80 . B. 84 . C. 83 . D. 85 . Lời giải Chọn B Ta có 4 2022
(x2) 0 , (y 1)
0 nên x, y thỏa mãn 4 2022
(x2) (y 1) 0 khi 4 (x2) 0 và 2022 (y 1) 0
x 2 và y 1 Khi đó 2 2
19x y 4xy 19.4.1 4.2.1 84
Câu 14. (HSG 7 huyện Tam Nông 2022 - 2023)
Giá trị của biểu thức 2 2 2
Q a b c biết ab 2,bc 6 và ac 3 là: A. 10. B. 6. C. 10. D. 6 . Lời giải
Trang 5/37