Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ môn Luật kinh tế | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59773091 1.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra............2
1.1.Khái niệm nguồn nguy hiểm cao độ.................................................................2
1.2. Khái niệm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây
ra.....................................................................................................................................2 2.
Đặc điểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây
ra.......................................................................................................................................2 3.
Quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn
nguy hiểm cao độ gây
ra...........................................................................................................3 4.
Trường hợp loại trừ trách nhiệm bồi thường thiệt
hại.....................................4 5.
Chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường thiệt
hại.................................................4
5.1. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ............................................................4 5.2.1.
Đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao
độ..................................4 5.2.2.
Giao nguồn nguy hiểm cao độ cho người khác chiếm
hữu, sử dụng.........4 5.2.3.
Chủ sở hữu có lỗi trong việc trông coi, vận chuyển, quản
lý, sử dụng để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp
luật thì phải chịu bồi thường liên đới với người chiếm hữu, sử dụng trái
pháp luật cả khi chủ sở hữu, người được giao chiếm hữu, sử dụng không
có lỗi trong việc gây tai nạn..................5
5.3. Người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao
độ....................................................................................................................................5
5.4. Người thứ ba được giao chiếm hữu, sử dụng..............................................6 6.
Về trách nhiệm bồi thường liên đới bồi thường thiệt
hại.................................6
Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra Điều 601 LDS 2015
1 . Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
1.1.Khái niệm nguồn nguy hiểm cao độ K1Điều 601: lOMoAR cPSD| 59773091
Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống
tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất
phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
1.2 . Khái niệm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
Bồi thường thiệt hại (BTTH) do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra là loại trách nhiệm
đặc biệt bởi lẽ thiệt hại xảy ra không phải do hành vi và do lỗi của con người mà do hoạt
động của những sự vật mà hoạt động của chúng luôn tiềm ẩn khả năng gây thiệt hại. Mặc
dù chủ sở hữu hoặc người chiếm hữu nguồn nguy hiểm cao độ có thể không có lỗi đối với
thiệt hại nhưng để bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người bị thiệt hại, pháp luật vẫn buộc
họ có trách nhiệm bồi thường.
2 . Đặc điểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
- Trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra là
một dạng trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng bởi nó mang đầy đủ
những đặc điểm của trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng nói chung.
- Thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra không bao gồm thiệt hại về
danh dự, nhân phẩm, uy tín, bí mật đời tư của cá nhân. Là một dạng của trách
nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, trách nhiệm bồi thường thiệt hại do
nguồn nguy hiểm cao độ gây ra chỉ phát sinh khi có thiệt hại. Nếu không có thiệt
hại, trách nhiệm bồi thường sẽ không bao giờ được đặt ra. 3.
Quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do
nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
Theo qui định tại khoản 3 Điều 601 BLDS 2015và điểm c mục 2 phần III Nghị quyết 03 năm
2006 thì về nguyên tắc chung chủ sở hữu, người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng
hợp pháp nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây
ra cả khi không có lỗi ( nguyên tắc đảm bảo yếu tố lỗi trong bồi thường thiệt hại do nguồn
nguy hiểm cao độ gây ra đã được loại trừ, có nghĩa chỉ cần xác định được chủ thể có nghĩa
vụ bồi thường, có hậu quả xảy ra, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả là đã xác
lập được một quan hệ bồi thường dân sự do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra. Điều quan trọng
phải xác định lỗi trong trường hợp này là lỗi có mối quan hệ nhân quả với hậu quả xảy ra, lỗi
xuất phát từ hành vi gây ra hậu quả.) 4.
Trường hợp loại trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của chủ sở hữu, người được giao chiếm hữu, sử dụng nguồn
nguy hiểm cao độ được loại trừ nếu xuất hiện một trong các lí do sau: –
Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại: lao vào ô tô tự tử, bị thiệt
hại trong hành lang an toàn đường sắt như thiệt hại đối với súc vật thả rông, người qua lại,.. –
Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp
pháp luật quy định khác. lOMoAR cPSD| 59773091
5. Chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại
5.1 . Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ
5.1.1. Đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ
Chủ sở hữu đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm là đang thực hiện mọi hành vi theo ý
chí của mình để nắm giữ, quản lý nguồn nguy hiểm cao độ nhưng không được trái pháp luật,
đạo đức xã hội; khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ nguồn nguy hiểm cao độ, khi
nguồn nguy hiểm cao độ gây thiệt hại thì chủ sở hữu phải bồi thường, cả khi không có lỗi gây ra tai nạn.
5.1.2. Giao nguồn nguy hiểm cao độ cho người khác chiếm hữu, sử dụng
Phải nhận định thế nào là giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng. Về lý luận, quyền chiếm
hữu tài sản của người không phải là chủ sở hữu tài sản được qui định tại Điều 187 ( chiếm
hữu theo uỷ quyền), Điều 188 (chiếm hữu do giao dịch dân sự) BLDS năm 2015, còn quyền
sử dụng tài sản của người không phải là chủ sở hữu được qui định tại Điều 191 BLDS năm
2015. Theo đó, nội hàm các nội dung trên có nhiều yếu tố khác nhau, quyền sử dụng và quyền
chiếm hữu trong trường hợp này có khác nhau căn bản về quyền và nghĩa vụ của chủ thể
(chiếm hữu là nắm giữ, quản lý tài sản; sử dụng là khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức).
5.1.3. Chủ sở hữu có lỗi trong việc trông coi, vận chuyển, quản lý, sử dụng để
nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải chịu bồi thường
liên đới với người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật cả khi chủ sở hữu, người được
giao chiếm hữu, sử dụng không có lỗi trong việc gây tai nạn.
Tùy theo mỗi loại nguồn nguy hiểm cao độ mà mức độ, phạm vi, biện pháp trông coi, quản
lý, vận chuyển, sử dụng khác nhau. Do vậy để nhận định thế nào là có lỗi trong việc trông
coi, vận chuyển, sử dụng phải căn cứ vào các qui định liên quan đến việc trông coi, bảo quản,
vận chuyển, sử dụng một đối tượng nguồn nguy hiểm cao độ cụ thể (Xe máy thì bảo quản,
trông coi theo qui định Luật giao thông đường bộ; thuốc nổ, vũ khí thì trông coi, bảo quản
theo qui định của Nghị định 175...)
5.2 . Người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ.
Người được chủ sở hữu giao đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ (trừ trường
hợp có thoả thuận là chủ sở hữu bồi thường trước, người được giao bồi thường sau).
- Giao nguồn nguy hiểm cao độ cho người thứ ba.
- Người thứ ba được giao nguồn nguy hiểm cao độ có lỗi trong việc trông coi, vận chuyển,
quản lý, sử dụng để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật.
5.3. Người thứ ba được giao chiếm hữu, sử dụng
- người thứ ba đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ (trừ trường hợp có thoả
thuận người được chủ sở hữu giao bồi thường trước). lOMoAR cPSD| 59773091
- người thứ ba giao nguồn nguy hiểm cao độ cho người khác. Trường hợp này, có hai tình huống sau:
+ Tình huống 1: Việc giao cho người khác nhưng không đảm bảo yếu tố xác định người khác
đang có quyền chiếm hữu, sử dụng. Nghĩa là, giao sử dụng nhưng không có quyền chiếm hữu
hoặc không được chủ sở hữu đồng ý.
+ Tình huống 2: Việc giao đúng pháp luật nhưng có thoả thuận bồi thường trước hoặc liên đới bồi thường.
- người thứ ba có lỗi trong việc trông coi, vận chuyển, quản lý, sử dụng để nguồn nguy
hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật.
6. Về trách nhiệm bồi thường liên đới bồi thường thiệt hại
Đối với thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra, chỉ phát sinh nghĩa vụ liên đới
bồi thường trong các trường hợp sau:
Một là, giữa các chủ thể đã thoả thuận cùng liên đới bồi thường.
Hai là, chủ thể có lỗi trong việc trông coi, vận chuyển, quản lý, sử dụng để nguồn nguy
hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phát sinh nghĩa vụ bồi thường liên
đới giữa người chiếm hữu, sử dụng bất hợp pháp với chủ thể đang chiếm hữu, sử dụng
nguồn nguy hiểm cao độ đúng pháp luật.
Ba là, người khác không chiếm hữu, sử dụng nhưng có lỗi trong việc làm cho nguồn nguy
hiểm cao độ gây tai nạn thì phát sinh trách nhiệm bồi thường liên đới giữa người đang
chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ hợp pháp và người cùng có lỗi gây tai nạn.