Các ngành luật trong hệ thống pháp luật việt nam - Pháp luật đại cương | Đại học Tôn Đức Thắng

Luật hiến pháp là ngành luật chủ đạo trong hệ thống pháp luật Việt Nam bao gồm cácquy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội cơ bản nhất, quan trọng nhất gắnliền với sự xuất hiện chế độ chính trị, chế độ kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học côngnghệ, địa vị pháp lý của công dân, tổ chức hoạt động của nhà nước. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

Ngành luật
Đối tượng điều chỉnh
Phương pháp điều chỉnh
Luật Hiến
pháp
* Luật hiến pháp là trong hệ thống pháp luật Việt Nam bao gồm cácngành luật chủ đạo
quy phạm pháp luật gắnđiều chỉnh những quan hệ xã hội cơ bản nhất, quan trọng nhất
liền với sự xuất hiện chế độ chính trị, chế độ kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công
nghệ, địa vị pháp lý của công dân, tổ chức hoạt động của nhà nước
* Đối tượng điều chỉnh: những quan hệ xã hội cơ bản nhất, quan trọng nhất
- Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực chính trị
- Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực kinh tế
- Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực văn hóa xã hội
- …giữa nhà nước và công dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội
- ..trong quá trình hình thành, hoạt động bộ máy nhà nước
- Phương pháp định hướng
Quy định những nguyên tắc quan
trọng định hướng xử sự cho
chủ thể
- Phương pháp mệnh lệnh
Vd: quốc hội thực hiện quyền
giám sát với hoạt động của nhà
nước
Luật Hành
chính
Những quan hệ xã hội hình thành trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước ( quan hệ
chấp hành điều hành)
ba nhóm chính, phát sinh trong quá trình:
- Các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoạt động chấp hành điều hành (cơ
bản)
+ Cấp trên - cấp dưới: chính phủ, UBND
+ Cơ quan có thẩm quyền chung - cơ quan có thẩm quyền chuyên môn cùng
cấp/trực thuộc: Chính phủ - Bộ, Chính phủ - Học viện quốc gia HCM
+ Cơ quan TW-tỉnh, TW-TW
+ Cq địa phương - cơ quan trực thuộc TW đóng tại địa phương
+ Cơ quan hành chính với
. đơn vị trực thuộc
. tổ chức kinh tế, xã hội: hợp tác xã, mặt trận tổ quốc
. công dân, người nước ngoài (giải quyết tố cáo, khiếu nại)
- Cơ quan Nhà nước xây dựng, củng cố chế độ công tác nội bộ
+ Chủ thể: lãnh đạo, một bộ phận công chức
+ Nội dung:
. kiểm tra nội bộ
. giáo dục nâng cao trình độ chuyên môn
. phối hợp hoạt động
quan trọng nhưng kh dành quá nhiều thời gian
Phương pháp mệnh lệnh - phục tùng
không bình đẳng, thể hiện ở:
- Chủ thể có quyền áp đặt ý chí lên
đối tượng quản lý
- Biện pháp cưỡng chế
- Tính đơn phương và bắt buộc
của quản lý hành chính
- Cá nhân, tổ chức được nhà nước trao quyền thực hiện
+ Lý do: chính trị, tổ chức, bảo đảm hiệu quả
+ Ví dụ: trên máy bay, tàu thuỷ
Luật Dân sự
Nhóm quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân trong giao lưu dân sự
- Quan hệ tài sản: phát sinh giữa các chủ thể trên nhất định (vật, sở một tài sản
tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản)
- Quan hệ nhân thân: quan hệ giữa người với người về của cámột giá trị nhân thân
nhân và tổ chức
- Quan hệ nhân thân do Luật Dân sự điều chỉnh là quan hệ phát sinh trên cơ sở các
quyền nhân thân do Luật Dân sự quy định và bảo vệ (gắn liền với cá nhân đó, không
thể xác định bằng tiền)
2 nhóm quyền nhân thân: gắn với tài sản (quyền tác giả, quyền sở hữu công
nghiệp,..), không gắn với tài sản (danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân, tổ chức,..)
Tự nguyện, thỏa thuận trên cơ sở bình
đẳng, độc lập
Luật Hình sự
Quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà nước và người phạm tội khi người này thực hiện tội
phạm
Trong quan hệ pháp luật hình sự có hai chủ thể với 2 vị trí pháp lý khác nhau:
- Nhà nước
+ Quyền: khởi tố, điều tra, xét xử
+ Trách nhiệm: bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người phạm tội
- Người phạm tội
+ Quyền: yêu cầu đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của mình
+ Trách nhiệm: chấp hành các biện pháp cưỡng chế mà Nhà nước áp dụng
Phương pháp : sử dụngmệnh lệnh
quyền lực nhà nước trong việc điều
chỉnh các quan hệ pháp luật hình sự
giữa Nhà nước và người phạm tội, theo
đó
- Nhà nước có quyền áp dụng chế
tài hình sự, truy tố, xét xử
- Người phạm tội phải chịu trách
nhiệm hình sự
| 1/2

Preview text:

Ngành luật
Đối tượng điều chỉnh Phương pháp điều chỉnh Luật Hiến
* Luật hiến pháp là ngành luật chủ đạo trong hệ thống pháp luật Việt Nam bao gồm các -
Phương pháp định hướng pháp
quy phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội cơ bản nhất, quan trọng nhất gắn
Quy định những nguyên tắc quan
liền với sự xuất hiện chế độ chính trị, chế độ kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công
trọng → định hướng xử sự cho
nghệ, địa vị pháp lý của công dân, tổ chức hoạt động của nhà nước chủ thể - Phương pháp mệnh lệnh
* Đối tượng điều chỉnh: những quan hệ xã hội cơ bản nhất, quan trọng nhất
Vd: quốc hội thực hiện quyền -
Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực chính trị
giám sát với hoạt động của nhà -
Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực kinh tế nước -
Những quan hệ chủ yếu trong lĩnh vực văn hóa xã hội -
…giữa nhà nước và công dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội -
..trong quá trình hình thành, hoạt động bộ máy nhà nước Luật Hành
Những quan hệ xã hội hình thành trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước ( quan hệ
Phương pháp mệnh lệnh - phục tùng chính chấp hành điều hành)
→ không bình đẳng, thể hiện ở:
ba nhóm chính, phát sinh trong quá trình: -
Chủ thể có quyền áp đặt ý chí lên -
Các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoạt động chấp hành điều hành (cơ đối tượng quản lý bản) - Biện pháp cưỡng chế +
Cấp trên - cấp dưới: chính phủ, UBND -
Tính đơn phương và bắt buộc +
Cơ quan có thẩm quyền chung - cơ quan có thẩm quyền chuyên môn cùng của quản lý hành chính
cấp/trực thuộc: Chính phủ - Bộ, Chính phủ - Học viện quốc gia HCM + Cơ quan TW-tỉnh, TW-TW +
Cq địa phương - cơ quan trực thuộc TW đóng tại địa phương + Cơ quan hành chính với . đơn vị trực thuộc
. tổ chức kinh tế, xã hội: hợp tác xã, mặt trận tổ quốc
. công dân, người nước ngoài (giải quyết tố cáo, khiếu nại) -
Cơ quan Nhà nước xây dựng, củng cố chế độ công tác nội bộ +
Chủ thể: lãnh đạo, một bộ phận công chức + Nội dung: . kiểm tra nội bộ
. giáo dục nâng cao trình độ chuyên môn . phối hợp hoạt động
→ quan trọng nhưng kh dành quá nhiều thời gian -
Cá nhân, tổ chức được nhà nước trao quyền thực hiện +
Lý do: chính trị, tổ chức, bảo đảm hiệu quả +
Ví dụ: trên máy bay, tàu thuỷ Luật Dân sự
Nhóm quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân trong giao lưu dân sự
Tự nguyện, thỏa thuận trên cơ sở bình -
Quan hệ tài sản: phát sinh giữa các chủ thể trên cơ sở một tài sản nhất định (vật, đẳng, độc lập
tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản) -
Quan hệ nhân thân: quan hệ giữa người với người về một giá trị nhân thân của cá nhân và tổ chức -
Quan hệ nhân thân do Luật Dân sự điều chỉnh là quan hệ phát sinh trên cơ sở các
quyền nhân thân do Luật Dân sự quy định và bảo vệ (gắn liền với cá nhân đó, không
thể xác định bằng tiền)
2 nhóm quyền nhân thân: gắn với tài sản (quyền tác giả, quyền sở hữu công
nghiệp,..), không gắn với tài sản (danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân, tổ chức,..) Luật Hình sự
Quan hệ xã hội phát sinh giữa Nhà nước và người phạm tội khi người này thực hiện tội
Phương pháp mệnh lệnh: sử dụng phạm
quyền lực nhà nước trong việc điều
Trong quan hệ pháp luật hình sự có hai chủ thể với 2 vị trí pháp lý khác nhau:
chỉnh các quan hệ pháp luật hình sự - Nhà nước
giữa Nhà nước và người phạm tội, theo +
Quyền: khởi tố, điều tra, xét xử đó +
Trách nhiệm: bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người phạm tội -
Nhà nước có quyền áp dụng chế - Người phạm tội
tài hình sự, truy tố, xét xử +
Quyền: yêu cầu đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của mình -
Người phạm tội phải chịu trách +
Trách nhiệm: chấp hành các biện pháp cưỡng chế mà Nhà nước áp dụng nhiệm hình sự