-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu | Văn mẫu lớp 9
Qua bài thơ "Sang thu" đã cho ta thấy nhà thơ Hữu Thỉnh có những cảm nhận tinh tế về chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang thu, bộc lộ tình yêu thiên nhiên thiết tha của một tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc. Vậy mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây của để ngày càng học tốt môn Văn 9
Preview text:
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Đề bài: Cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên lúc gần giao mùa trong bài
thơ Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh.
Sơ đồ tư duy Cảm nhận bức tranh thiên nhiên giao mùa trong Sang thu 1
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Dàn ý cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong bài Sang Thu Dàn ý 1 1. Mở bài:
• Giới thiệu về Hữu Thỉnh và bài thơ Sang thu.
• Khái quát về bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang thu. 2. Thân bài: a. Khái quát:
• Sang thu được viết năm 1977, in trong tập "Từ chiến hào tới thành phố".
• Bài thơ là những cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh khi đất trời chuyển mình chớm thu.
b. Phân tích bức tranh giao mùa:
- Các tín hiệu báo thu về:
• "Hương ổi": là tín hiệu đầu tiên, rõ ràng nhất khi trời đất chớm thu.
• Ổi: là thức quả quen thuộc của người dân Việt Nam, thường đơm hoa, kết trái vào mùa thu.
• Từ "bỗng" được đặt ở đầu câu: cho thấy sự ngỡ ngàng, kinh ngạc của nhà
thơ khi bắt gặp những tín hiệu của mùa thu.
• "Gió se": làn gió khô và lạnh, không còn hơi nóng của mùa hè mà mát mẻ, dễ chịu hơn.
• "Sương chùng chình": Màn sương chậm chạp lan tỏa khắp những con ngõ nhỏ. 2
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
→ Sự xuất hiện bất ngờ của những tín hiệu mùa thu quen thuộc đã khiến nhà
thơ ngỡ ngàng thốt lên: "Hình như thu đã về".
- Những chuyển biến của đất trời mùa thu:
• Dòng sông lững lờ chảy, chậm rãi và thong thả "dềnh dàng"
• Đàn chim "vội vã" bay về phương Nam tránh rét.
• Hai từ láy tượng hình đối lập nhau "dềnh dàng", "vội vã": diễn tả sự đối
lập của vạn vật khi mùa thu sang.
• Hình ảnh "đám mây mùa hạ": là hình ảnh liên tưởng độc đáo nhất của bài thơ
→ Đám mây ấy như còn luyến tiếc mùa hạ nên chưa thực sự chuyển mình sang trời thu.
• Đất trời đã chớm thu, vậy nên những ngày nắng, những cơn mưa cùng
tiếng sấm đã vơi dần trên bầu trời "Vẫn còn bao nhiêu nắng/ Đã vơi dần
cơn mưa/ Sấm cũng bớt bất ngờ".
c. Đánh giá nội dung, nghệ thuật: - Nội dung:
• Bài thơ là bức tranh mùa thu của đồng bằng Bắc Bộ với những tín hiệu và cảnh sắc quen thuộc.
• Bài thơ còn thể hiện được tình yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ. - Nghệ thuật:
• Thể thơ năm chữ linh hoạt, uyển chuyển.
• Các biện pháp nhân hoá, ẩn dụ, so sánh, liên tưởng được sử dụng hết sức khéo léo. 3
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
• Ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, hình ảnh thơ giàu sức gợi
• Cách sử dụng từ láy rất tinh tế cùng cảm xúc ngỡ ngàng tạo nên sự đặc sắc cho bài thơ Sang thu. 3. Kết bài:
• Khẳng định giá trị bài thơ. Dàn ý 2 I. Mở bài
- Bài thơ "Sang thu" của Hữu Thỉnh được ra đời năm 1978 sau khi đất nước ta giải phóng được 2 năm
- Bài thơ thể hiện cảm nhận tinh tế về những biến chuyển nhẹ nhàng của khoảnh khắc giao mùa II. Thân bài
1. Giới thiệu vài nét về bài thơ “Sang thu”
- Bài thơ rút trong tập “Từ chiến hào đến thành phố” (1991). Toàn bài gồm ba
khổ thơ, diễn tả những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời, những nghĩ
suy của lòng người qua những cảm nhận tinh tế, những hình ảnh đẹp và giàu sức gợi cảm.
2. Cảm nhận về vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa
- Bức tranh thiên nhiên quê hương mang vẻ đẹp chân thực, quen thuộc, bình dị,
đơn sơ nhưng dường như trở nên kết đọng hơn, bừng lên khác lạ qua các tín
hiệu chuyển mùa từ mơ hồ đến rõ nét: Từ hương ổi chín đến làn sương ngoài 4
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
ngõ, ngọn gió se lạnh, xa nữa là dòng sông, cánh chim, áng mây... Từ những
hình ảnh đó, đoạn thơ đã vẽ lại hình ảnh thiên nhiên làng quê Bắc Bộ khi thu về.
- Bức tranh thiên nhiên quê hương lúc thu về được cảm nhận: Bằng nhiều giác
quan (khứu giác, xúc giác, cảm giác...) nên có hương vị, đường nét, hình khối,
có những chuyển biến tinh tế theo thời gian.
- Bằng sự sáng tạo nhiều hình ảnh thơ mới mẻ gợi tả được những nét đặc trưng
của khoảnh khắc chớm thu (gió heo may, sương khói..., hình ảnh đám mây gợi nhiều liên tưởng).
- Bằng nghệ thuật ngôn từ chính xác, tài hoa (các từ láy, các từ ngữ gợi tả, gợi
cảm) khiến cho bức tranh thu về thêm sinh động.
→ Bức tranh đó đẹp hơn bởi thấm đượm cảm xúc xao xuyến, bâng khuâng của
nhà thơ trước cảnh sắc thiên nhiên quê hương trong dòng chảy thời gian.
- Bày tỏ cảm xúc, thái độ trước bức tranh thiên nhiên, đánh giá đoạn thơ và bài thơ
- Có thể so sánh với các sáng tác khác cùng đề tài để khẳng định ấn tượng, cảm
xúc trước sự độc đáo của bài thơ trước một đề tài đã rất quen thuộc. III. Kết bài
- Hình ảnh bài thơ tinh tế mang đậm vẻ "sang thu", giàu sức biểu cảm lung linh,
đa nghĩa, gợi chiều sâu suy nghĩ.
- Ngôn ngữ trong sáng giàu sắc thái biểu cảm. Cùng với các biện pháp ẩn dụ,
nhân hóa, sử dụng từ láy đã thể hiện những cảm nhận tinh tế của nhà thơ và sự
biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu, qua đó đã bộc lộ tình yêu thiên
nhiên thiết tha, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ. 5
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong Sang thu
Mùa thu mùa của thi ca, mùa rất dễ khơi gợi những cảm xúc, những trắc ẩn
trong lòng người. Là khoảng thời gian mà chúng ta muốn hít căng vào lồng
ngực những hương thơm dịu mát đang luồn lách trong kẽ lá, cảm nhận cái se
lạnh, hanh hao đầu mùa, những chuyển động tinh tế của thiên nhiên để thấy
mình cần thổ lộ, bộc bạch những tình cảm trắc ẩn. Tất cả đã mang lại nguồn
cảm hứng vô tận để các văn nghệ sĩ thốt lên tiếng lòng trước vẻ đẹp diễm kiều
của đất trời vào thu. Hữu Thỉnh cũng vậy, ông đã “hít căng lồng ngực” để cảm
nhận bức tranh thiên nhiên giao mùa qua 2 khổ thơ đầu thi phẩm “Sang thu”.
Hữu Thỉnh là nhà thơ đi nhiều, viết nhiều và có một số bài thơ đặc sắc về con
người cùng cuộc sống ở nông thôn. Thế giới nghệ thuật thơ Hữu Thỉnh phong
phú, đa dạng và mang dấu ấn rõ nét. Đó là thành quả của một tư tưởng nghệ
thuật cao đẹp, một tư duy nghệ thuật mạnh mẽ, hiệu quả, của một bản lĩnh nghệ
thuật kiên định, vững vàng và cũng là của một phong cách đa dạng, sáng tạo.
Sang thu là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Hữu Thỉnh.
Tác phẩm được sáng tác vào cuối năm 1977, in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ.
Sang thu là cảm giác thời gian giao mùa – từ hạ vào thu. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã
có phát hiện thật tinh tế về sự dịch chuyển thời gian: “Có đám mây mùa hạ - Vắt
nửa mình sang thu” và rồi ông cảm nhận: “Sông được lúc dềnh dàng – Chim bắt
đầu vội vã” bằng chính cảm giác giao thời của lứa tuổi mình. Nổi bật trong đó
chính là tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến của nhà thơ trước những chuyển
biến tinh tế của trời đất và là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp của nông thôn
đồng bằng Bắc bộ lúc giao mùa từ hạ sang thu.
Có một sự vận động vô hình nào đó mà bản lề cánh cửa thời gian thoáng một
chút dùng dằng để rồi chầm chậm bước vào không gian thu, sắc thu mang theo 6
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
cả hơi thu và cả tiếng thu nữa. Một tiếng thu mà thi sĩ Lưu Trọng Lư đã nghe
trong xào xạc: “Con nai vàng ngơ ngác – Đạp lên lá vàng rơi…”. Tôi đã từng
ngẩn ngơ trước sắc thu vàng của Nga trong tranh của họa sĩ Nga Lê-Vi-Tan.
Hình như thiên nhiên đã ban tặng riêng cho mùa thu sắc độ, gam màu rạng rỡ
huy hoàng, lung linh lấp lánh, ánh lên như một hồi quang của quá khứ, của lưu
luyến. Và mùa thu đến với Hữu Thỉnh khá đột ngột và bất ngờ, không hẹn trước.
Bắt đầu không phải là những nét đặc trưng của trời mây hay sắc vàng hoa cúc
như trong thơ cổ điển. Nhà thơ đã đến với mùa Thu bằng “hương ổi trong gió
se” chứ không phải là bằng hình ảnh quen thuộc như vòm trời cao xanh, heo
may phảng phất, hương cốm…
Giải thích cho sự “khác thường” này, nhà thơ Hữu Thỉnh cho biết: “Mùa thu
biểu hiện rất nhiều hình ảnh khi chuyển mùa. Và tất cả những hình ảnh đẹp
cũng đã được các nhà thơ cổ khai thác hết cả rồi. Tôi không muốn lặp lại nữa
nên giữa trời đất mênh mang, giữa cái khoảnh khắc giao mùa kỳ lạ thì điều
khiến cho tâm hồn tôi phải lay động, phải giật mình để nhận ra đó chính là
hương ổi. Với tôi, thậm chí là với nhiều người khác không làm thơ thì mùi
hương đó gợi nhớ đến tuổi ấu thơ, gợi nhớ đến buổi chiều vàng với một dòng
sông thanh bình, một con đò lững lờ trôi, những đàn trâu bò no cỏ giỡn đùa
nhau và những đứa trẻ ẩn hiện trong triền ổi chín ven sông… Nó giống như mùi
bờ bãi, mùi con trẻ… Hương ổi tự nó xộc thẳng vào những miền thơ ấu thân
thiết trong tâm hồn chúng ta.
Mùi hương đơn sơ ấy lại trở thành quý giá vì nó đã trở thành chiếc chìa khóa
vàng mở thẳng vào tâm hồn mỗi người, có khi là cả một thế hệ”. Nhà thơ nhận
ra hương ổi trong trang thái chưa hề được chuẩn bị, như là vô tình, như là sửng
sốt, như là cơ duyên để nhà thơ được quan sát, được cảm nhận mùa thu mới
chớm theo cách riêng của mình. Tác giả dùng từ" bỗng "mà không phải là từ
“chợt” hay từ “đột nhiên”, bởi từ “bỗng” như một thán từ, một thái độ bất ngờ 7
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
reo lên; không những thế, việc sử dụng thanh ngã trong từ “bỗng” làm cho câu
thơ như cong vút hẳn lên, làm người nghe bất ngờ, giật mình hơn là thanh nặng
trong từ “chợt” hay từ “đột nhiên”.
Hương ổi ngỡ ngàng ấy “phả vào trong gió se”, nhờ gió truyền đi tín hiệu báo
thu về. “Phả” nghĩa là bốc mạnh và tỏa ra thành luồng, hơi mùa thu đã tỏa đầy
trong không gian. Hữu Thỉnh không tả mà chỉ gợi cho người đọc liên tưởng tới
trái ổi chín trong khu vườn nhỏ thơm lừng trong những ngày cuối hạ đầu thu,
thấm cả vào hồn người. Chính hương ổi đem lại cho gió se một màu mới mang
một tính chất mới khác hẳn với các loại gió khác. Và ngược lại gió se của đầu
thu mang hương ổi chín vào khứu giác của con người nhanh hơn, mạnh hơn.
Cơn gió se cũng là hình ảnh rất giản dị, quen thuộc. Đó là chút gió heo may se
se lành lạnh mỗi độ đầu thu rất đặc trưng của miền Bắc Việt Nam. Trước Cách
mạng, Xuân Diệu từng bị ám ảnh khôn nguôi bởi những làn gió ấy:
“Đã nghe rét mướt luồn trong gió”
“Những luồng run rẩy rung rinh lá”...
Cảm nhận của tác giả đã có sự thay đổi từ khứu giác, xúc giác sang cảm nhận bằng thị giác:
“Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.”
Thi nhân trong phút giao cảm với thiên nhiên như thấy rõ được làn sương mỏng
đang “chùng chình qua ngõ”. Nghệ thuật nhân hóa qua từ láy “chùng chình” đã
gợi lên dáng vẻ lãng đãng như đợi chờ, cố ý chậm lại đầy lưu luyến của màn
sương. Màn sương thu hình như cũng muốn tận hưởng trọn vẹn hương thơm
ngọt ngào và cái lành lạnh đầu thu, nên nó còn đang “chùng chình” chưa muốn
tan đi. Hai chữ “chùng chình” đã diễn tả rất nên thơ bước đi chầm chậm khi trở 8
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
về của mùa thu. Từ láy “chùng chình” dùng rất đắt, đã làm toát lên thần thái của
mùa thu, không vội vàng, hồ hởi mà luôn tạo nên sự mơ hồ và mông lung nhất,
“chùng chình” còn là sự cố ý muốn làm chậm lại, rung rinh, lay động.
Sương thu rung rinh lay động, hay là sự rung động trong tâm hồn Hữu Thỉnh?
Để rồi tác giả đã giật mình, bối rối: “Hình như thu đã về”. Nếu như từ “bỗng”
bộc lộ cảm xúc ngạc nhiên của tác giả khi mùa thu về thì từ “hình như” lại thể
hiện sự phỏng đoán một cách mơ hồ của tác giả. Hai câu thơ rất tinh tế và cũng
thật sâu sắc, gợi lên sự mơ hồ của giây phút chuyển mùa. Không gian có sự hòa
hợp giữa hương ổi dịu dàng, gió thu nhè nhẹ và sương thu mơ màng tạo nên một
ấn tượng đặc biệt mà ta khó lòng quên được.
Có lẽ mùa thu đã sang, là mùa thu của đất trời và mùa thu của lòng người mênh
mang, nhiều tâm trạng. Sau phút giây ngỡ ngàng và khẽ mừng vui, tác giả lấy
lại được cái điềm đạm vốn có để tiếp tục ngắm nhìn thiên nhiên đất trời hiện rõ
ra từng đường nét, hình khối:
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”
Dòng sông không cuồn cuộn dữ dội và gấp gáp như trong những ngày mưa lũ
mùa hạ. Sông êm ả, dềnh dàng, sông đang lắng lại, đang trầm xuống trong lững
lờ như ngẫm nghĩ, suy tư. Tương phản với sông, chim lại bắt đầu vội vã. Hơi
Thu lạnh làm cho chúng phải khẩn chương chuẩn bị cho chuyến bay tránh rét.
Ta thường chỉ chú ý vào sự “vội vã” đối rất đẹp với sự “dềnh dàng”. Xin chớ
quên từ “bắt đầu” rất độc đáo ở đây. Bắt đầu vội vã thôi, chứ chưa phải là đang
vội vã. Phải tinh tế lắm mới có thể nhận ra sự “bắt đầu” này trong những cánh
chim bay. (Cũng như Huy Cận phải tinh tế lắm mới nhận thấy “trọng lượng” 9
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
của bóng chiều rơi xuống cánh chim làm nó chao nghiêng “Chim nghiêng cánh
nhỏ bóng chiều sa”). Nét chấm phá độc đáo trong bức tranh thơ gợi nhiều suy
tưởng cho người đọc có lẽ ở hai câu thơ sau:
“Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.”
Sự quan sát tinh tế của tác giả đã hội tụ lại ở hình ảnh đám mây mùa hạ “vắt nửa
mình sang thu”. Ngôn từ là tinh hoa quý giá nhất của người làm thơ. Người làm
thơ cũng như kẻ làm vườn vậy, phải chăm chút sao cho vườn hoa ngôn ngữ của
mình nở ra những bông hoa đẹp nhất. Thế mới có ý kiến: “Làm thơ là cân một
nghìn milligram quặng chữ”. Với ý niệm ấy chữ “vắt” xứng đáng là nhãn tự của
câu thơ, là tinh hoa của cả câu thơ này. Hữu Thỉnh dùng động từ “vắt” để gợi ra
trong thời điểm giao mùa, đám mây như kéo dài ra, nhẹ trôi như tấm lụa mềm
treo lơ lửng giữa bầu trời trong xanh, cao rộng. Đám mây ấy dường như nó vẫn
còn vương vấn ánh nắng ấm áp của mùa hạ nên chỉ “vắt nửa mình sang thu”. Nó
đã tạo nên một lằn ranh giới mỏng manh, hư ảo. Đám mây được cảm nhận tinh
tế tựa như giữa mùa hạ và mùa thu vẫn có một ranh giới mơ hồ, quyến luyến
nào đó. Mùa hạ chưa thật đi qua và mùa thu đã chớm về.
Cảnh sắc chuyển mùa hiện lên vừa sinh động vừa mơ hồ đã thể hiện cảm xúc
say sưa của một tâm hồn giao cảm với thiên nhiên. Phải chăng thế giới cảm xúc
trong Hữu Thỉnh vẫn luôn say sưa như thế để rồi cứ mãi khiến bạn đọc ta vấn
vương nơi những vần thơ nhẹ nhàng, những hình ảnh thơ gần gũi mà tinh tế lắm,
như cái “vắt nửa mình” của đám mây bước sang thu, hay như buổi chiều thu
thật nhẹ nhưng cũng thật gọn để “bước sang sông”:
“nắng thu đang trải đầy
đã trăng non múi bưởi 10
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
bên cầu con nghé đợi
cả chiều thu sang sông.”
(“Chiều sông Thương” - Hữu Thỉnh)
Phải là một người yêu mùa thu, yêu thiên nhiên và giàu suy tư, chiêm nghiệm
thì thi sĩ mới có mối giao cảm sâu sắc ấy. Bằng cảm nhận tinh tế và cách dùng
từ tự nhiên, chân thật, cùng nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa tài tình, Hữu Thỉnh đã
vẽ nên bức tranh đặc sắc về thời điểm giao mùa hạ – thu ở nông thôn đồng bằng
Bắc bộ. Cả hai khổ thơ trên đều là hình ảnh thơ giản dị, không trau chuốt mà
giàu sức gợi cảm. Với “Sang thu”, Hữu Thỉnh đã góp thêm một nét thu mang
dấu ấn riêng của mình vào những chùm thơ thu hay và đẹp của thơ ca Việt Nam.
Mùa thu lặng lẽ và nhẹ nhàng. Những hình ảnh thơ cứ vương vấn mãi trong hồn
người, có một cái gì thật êm, dịu dàng toát lên từ những đoạn thơ ấy.
“Sang thu” của Hữu Thỉnh là bài thơ hay. Mạch bài thơ có sự vận động âm thầm
mà quyết liệt của thời gian, thể hiện sự tinh tế về cảm giác, là sự hoài niệm của
tác giả về cuộc đời. Ông muốn sẻ chia hay tìm sự đồng điệu? Có lẽ cả hai! Ánh
lên trong bài thơ, qua ngòi bút giàu suy tưởng, là một mùa thu đẹp, gợi cảm, là
niềm tin vững vàng của nhà thơ trước sự trôi chảy của cuộc sống.
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong Sang Thu - Mẫu 1
Hữu Thỉnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu nền văn học Việt Nam hiện đại.
Ông có nhiều tác phẩm thơ ca và văn xuôi xuất sắc như: m vang chiến hào, Thư
mùa đông, Trường ca biển,... Nhưng nổi tiếng nhất phải kể tới bài thơ "Sang
thu". Bài thơ là bức tranh giao mùa đẹp đẽ của thiên nhiên đất trời khi từ hạ sang thu. 11
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Bài thơ "Sang thu" được nhà thơ Hữu Thỉnh viết năm 1977 và in trong tập "Từ
chiến hào đến thành phố". Bài thơ chứa đựng những cảm nhận tinh tế của nhà
thơ về những chuyển biến của đất trời từ cuối hạ sang thu.
Hữu Thỉnh sinh ra và lớn lên tại vùng quê đồng bằng Bắc Bộ, chính vì thế mùa
thu đất Bắc đối với ông là sự quen thuộc, gần gũi. Vậy nhưng khi ông bắt gặp
những tín hiệu chớm thu của thiên nhiên đất trời, nhà thơ cũng không khỏi giật
mình mà ngỡ ngàng, kinh ngạc:
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về"
Hữu Thỉnh đã vẽ lên bức tranh giao mùa của thiên nhiên bằng những nét bút
chấm phá. Những tín hiệu của mùa thu quen thuộc được ông tinh tế phát hiện ra.
Đó là một "hương ổi" thoảng qua trong "gió se" lạnh, là làn sương mù mờ mịt
buổi sớm đang bao quanh xóm làng. Từ "bỗng" được nhà thơ đặt ở đầu câu cho
thấy một sự ngỡ ngàng, kinh ngạc khi ông bất chợt nhận thấy mùi hương ổi
quen thuộc đang đánh thức những giác quan nhạy bén nhất của mình. Ổi vốn là
thức quà quen thuộc của người dân Việt Nam và "hương ổi" chính là tín hiệu
đầu tiên, rõ ràng nhất khi đất trời chớm vào mùa thu. Nhưng bầu trời chớm thu
không chỉ có "hương ổi" mà còn có những làn gió se lạnh đang mơn man thổi
khắp không gian. Những cơn gió giờ đây đã đi hết những hơi nóng, chỉ còn lại
sự mát mẻ, dịu dàng, mơn man của mùa thu. "Hương ổi" hoà vào trong gió, tung
bay đến khắp chốn, khắp mọi nơi để báo hiệu thu về. Động từ "phả" được nhà
thơ đặt ở đầu câu thơ như muốn diễn tả sự chủ động của "hương ổi". "Hương
ổi" chín thơm tự "phả" mình vào trong giò để gió làn toả khắp mọi nơi. 12
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Tín hiệu thứ ba của mùa thu là màn sương mù đang giăng khắp chốn. Làn
sương ấy chậm chạp bao phủ hết những con ngõ nhỏ quanh xóm làng. Nhà thơ
đã nhân hóa màn sương như có linh hồn, đang "chùng chình" từng bước cố ý
chậm lại để trùm lên khắp xóm làng thân yêu. Màn sương ấy cứ chậm rãi tiến
tới, báo hiệu cho nhà thơ rằng mùa thu đã về. Tất cả những tín hiệu quen thuộc
ấy cùng hiện lên khiến cho nhà thơ kinh ngạc, ngỡ ngàng mà thốt lên, tự hỏi mình
"Hình như thu đã về"
"Hình như" là cảm giác mơ hồ, không rõ ràng. Nhà thơ thảng thốt, ngỡ ngàng
trước những chuyển biến của đất trời khi vào thu, khiến cho ông không tin vào
chính bản thân mình mà tự hỏi lại chính mình: "hình như thu đã về".
Thế nhưng qua đi những phút giây ngỡ ngàng, bức tranh mùa thu với những
chuyển biến của đất trời hiện lên rõ ràng hơn:
"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã"
Bức tranh thu giờ đây hiện lên thật rõ. Dòng sông mùa hạ với những con nước
cuồn cuộn giờ đây đã tình lặng, dịu dàng hơn. Nó thong thả, chậm rãi trôi đi
trong sự yên ả của mùa thu đất trời. Đối lập với dòng sông, những chú chim lại
"bắt đầu vội vã" bay về phương Nam tránh rét. Hữu Thỉnh đã rất tinh tế khi đặt
hai từ láy tượng hình "dềnh dàng", "vội vã" đối lập nhau trong hai câu thơ liên
tiếp. Nó khiến cho ta cảm nhận được sự đối lập của vạn vật khi mùa thu sang.
Mùa thu là một mùa thật đặc biệt, bởi mùa thu đến, tất cả vạn vật đất trời đều
chuyển mình: sông thì "dềnh dàng", chim thì "vội vã", màn sương thì chậm rãi
"chùng chình". Tất cả đều chỉ để đón chờ nàng thu sang! 13
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Thế nhưng đẹp đẽ nhất, độc đáo nhất trong những biến chuyển của đất trời mùa
thu thì phải nói tới "đám mây mùa hạ":
"Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Đám mây trên bầu trời vẫn còn vương một chút nắng hạ, chỉ mới "vắt nửa
mình" sang mùa thu mới. Phải chăng đám mây ấy còn luyến tiếc điều gì từ mùa
hạ đang qua? Lối liên tưởng của nhà thơ Hữu Thỉnh quả thực rất độc đáo, chưa
có nhà thơ nào lại có một sự liên tưởng độc đáo đến thế! Đám mây đó hẳn là
còn tiếc nuối mùa hạ, bâng khuâng nên mới chỉ buông "nửa mình" qua trời thu như thế!
Đất trời đã chớm thu. Không gian mùa hạ đang dần thu hẹp. Thế nhưng đâu đó
chút ánh nắng cuối hạ vẫn rực rỡ trong không gian:
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"
Vẫn là những cơn nắng, vẫn là những trận mưa với những tiếng sấm rền trời,
vậy nhưng đã chẳng còn sự dữ dội, tất cả đều đã nhạt dần, "vơi bớt" đi trong không gian.
Bài thơ Sang thu là những chuyển biến nhẹ nhàng nhưng rõ ràng của thiên nhiên,
đất trời khi chuyển mình từ hạ sang thu. Những chuyển biến đó được nhà thơ
Hữu Thỉnh ghi lại bằng những cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh quen thuộc.
Bằng thể thơ năm chữ hiện đại cùng các biện pháp nghệ thuật như nhân hoá, so
sánh, ẩn dụ, Hữu Thỉnh đã vẽ lên bức tranh giao mùa vừa mới mẻ lại vừa quen 14
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
thuộc. Ngôn ngữ trong thơ rất giản dị, mộc mạc, gần gũi với mọi người. Hình
ảnh thơ trong sáng, giàu sức gợi với những liên tưởng rất độc đáo. Ngoài ra, ông
cũng rất khéo léo trong việc sử dụng các từ láy trong các câu thơ cùng giọng
điệu ngỡ ngàng đã khiến cho ta cảm nhận được hình ảnh mùa thu của quê
hương vùng đồng bằng Bắc Bộ rất dân dã và bình yên.
Sang thu của Hữu Thỉnh đã giúp chúng ta cảm nhận được rõ bức tranh thiên
nhiên giao mùa ở một miền quê hương đồng bằng thân thuộc rất đẹp đẽ, giản dị
và nên thơ. Sang thu quả là một trong những bài thơ mùa thu hay và độc đáo
trong nền thi ca Việt Nam.
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong Sang Thu - Mẫu 2
Nếu mùa xuân là mùa hội tụ của những bàn tay nghệ sĩ tài hoa thì mùa thu bước
vào thơ ca cũng tự nhiên và gần gũi. Trước đây Nguyễn Khuyến nổi tiếng với
ba bài thơ thu, sau này Xuân Diệu có “Đây mùa thu tới”. Nhỏ nhẹ, khiêm
nhường Hữu Thỉnh cũng góp vào cho mùa thu đất nước một góc quê hương “Sang thu”.
Với “Sang thu”, Hữu Thỉnh miêu tả bức tranh thu bằng những bước chuyển
mình đầy tinh tế của vạn vật trước thời khắc giao mùa. Thời gian bao giờ cũng
là quy luật và tất cả mọi thứ đều phải vận động theo quy luật ấy. Hình như các
sự vật trong bài thơ cũng vậy, chuyển mình vào thu một cách đầy chủ động.
Bài thơ mở đầu bằng một phát hiện bất ngờ:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ 15
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Hình như thu đã về”
“Bỗng nhận ra hương ổi” - một trạng thái chưa hề được chuẩn bị, như là vô tình
như là sửng sốt như là cơ duyên để từ đây nhà thơ có thể quan sát xuất hiện của
mùa thu trong trời đất bằng tất cả giác quan và cũng chính từ góc nhìn này, hình
ảnh của cả sự vật sang thu được nhà thơ đưa vào ống kính.
Mở đầu là một làn hương thật đặc biệt của mùa thu Việt Nam, hương ổi – phả
vào gió buổi sớm. “Phả” – một động từ mang ý nghĩa chủ động tác động được
dùng như một cách khẳng định sự xuất hiện của hơi thu trong không gian. Sự
góp mặt của màn sương buổi sớm cùng với hương ổi làm con người chợt giật
mình thảng thốt: Hình như thu đã về. Hai đặc điểm để cảm nhận mùa thu hương
ổi, làn sương không phải là những hình ảnh đã trở nên ước lệ nữa, mà là một chi
tiết thật mới mẻ, bất ngờ. Có lẽ, chỉ với Hữu Thỉnh làn hương ổi rất quen của
Việt nam mà rất lạ với nhà thơ được đưa vào thơ một cách tự nhiên. Cũng từ
đây, một loạt những hình ảnh quen mà lạ ấy sẽ xuất hiện để làm nên một bức
tranh mùa thu đẹp đẽ và trong sáng vô vùng:
“Sóng được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”
Toàn là những sự vật được lựa chọn để miêu tả cảnh đất trời vào thu đang ở
trạng thái “ngập ngừng” nhưng sự ngập ngừng đầy chủ động. “Sông được lúc,
chim bắt đầu, đám mây, vắt nửa mình” với cách diễn đạt này hình ảnh của sự
vật không chỉ hiện lên ở thời điểm hiện tại mà còn dẫn người đọc liên tưởng về
quá khứ của chúng, một quá khứ chưa xa “quá khứ mùa hạ” và chắc rằng, đó là 16
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
một quá khứ đầy sôi nổi. Khiến cho đâu đó trong không gian dâng lên một niềm tiếc nuối:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Nắng – hình ảnh cụ thể của mùa hạ - đang là hiện tại nhưng mưa mùa hạ đã trở
thành quá khứ. Trạng thái này của thời tiết lại một lần nữa như khẳng định sự
ngập ngừng thì thời gian vẫn bước đi vô tình của nó, và hàng cây sẽ bớt bất ngờ
nếu mọi ngày vẫn xanh là thế mà giờ đây đã trở thành “hàng cây đứng tuổi”.
Hàng cây đứng tuổi – hình ảnh gợi lên ở người đọc nhiều liên tưởng về tuổi tác
của con người. Thời gian trôi nhanh qua cửa, cuộc đời mỗi người là một chứng
nhân nhìn mùa thu đi qua. Bởi thế, nuối tiếc vẫn mãi là cảm xúc của con người
trước thời gian. Tâm trạng ấy đã được nhà thơ gửi vào cảnh vật, gửi vào trạng
thái của thiên nhiên nhằm khắc họa thời khắc mà mọi vật đang chuyển mình
sang thu. Điều này lí giải vì sao tất cả các sự vật được khắc họa bằng hành động
từ trạng thái với sắc thái nghiêng chủ động. Phải chăng những sự vật đang “sang
thu” chứ không phải “đây mùa thu tới” hay “mùa đã thu rồi”.
Xưa nay mùa thu thường gắn liền hình ảnh chiếc lá vàng rụng đầy ngõ, lá khô
xào xạc và ta cứ ngỡ như chỉ những sự vật ấy mới là đặc điểm của mùa thu.
Nhưng đến “Sang thu” của Hữu Thỉnh, người đọc chợt nhận ra: Một làn hương
ổi, một màn sương, một dòng sông, một đám mây, một tia nắng những sự vật
gần gũi thế cũng làm nên những đường nét rất riêng của mùa thu Việt Nam và
điều này làm nên sức hấp dẫn cho bài thơ “Sang thu”. 17
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
“Sang thu” của Hữu Thỉnh đã không chỉ mang đến cho người đọc những cảm
nhận mới về màu thu quê hương mà còn làm sâu sắc hơn tình cảm quê hương
trong trái tim mọi người. “Sang thu” chính là một tấm gương trong để người
đọc có thể nhìn thấy ở đó hình ảnh quê hương xứ sở mình, hình ảnh của tâm
hồn mình. Miêu tả mùa thu bằng những bước chuyển mình của vạn vật, Hữu
Thỉnh đã khuấy động một cách nhìn riêng, một lối miêu tả riêng, thoát khỏi
những ước lệ để khẳng định vị trí của riêng mình trên con đường sáng tạo nghệ thuật.
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong Sang Thu - Mẫu 3
Nhà thơ Hữu Thỉnh sinh năm 1942 quê ở Tam Dương - Vĩnh Phúc, ông thuộc
lớp nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ, hiện nay ông là
Tổng thư kí Hội Nhà văn Việt Nam. Bài thơ Sang Thu được Hữu Thỉnh sáng tác
gần cuối năm 1977 in lần đầu trong báo Văn nghệ. Bài thơ thể hiện những cảm
nhận tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao
mùa từ cuối hạ sang đầu thu.
Ở đồng bằng Bắc Bộ, có bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, nhưng hai mùa rõ rệt
nhất là mùa hạ và mùa đông. Còn sự giao mùa nó hiện ra một cách rất tinh tế.
Nhưng với tình yêu thiên nhiên và sự cảm nhận cũng rất tinh tế, nhà thơ Hữu
Thỉnh đã phát hiện thấy sự giao mùa từ cuối hạ sang đầu thu. Trước hết, tác giả
đã cảm nhận thấy sự chuyển biến của cảnh vật ở một không gian rất gần:
"Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về" 18
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Vào một buổi sớm thức dậy, mở tung cửa và bước ra sân nhà, tác giả phát hiện
ra mùi hương thơm rất quen thuộc "bỗng nhận ra hương ổi". Ở làng quê Việt
Nam đồng bằng Bắc Bộ hầu như nhà nào cũng trồng ổi. Không ít thì nhiều bởi
vậy mùi hương ổi rất thân quen, không thể lẫn vào đâu được. Khi mùa hạ sắp
qua, mùa thu chuẩn bị về thì đó cũng là mùa ổi chín. Mùi ổi thơm phức, ngòn
ngọt rất quyến rũ. Theo làn gió thổi, hương ổi bay khắp nơi. Nhà thơ dùng động
từ "phả" đặt ở đầu câu vừa có tác dụng gợi hương ổi đang lan tỏa trong không
gian vừa có tác dụng tạo hình về sự chuyển động của gió. Nhưng là "gió se",
nghĩa là gió đã mang hơi lành lạnh, tạo cảm giác khô khô, không phải gió mùa
hè (gió mùa hè mang hơi ẩm). Và làn sương ở đầu ngõ đã có hình khối lờ mờ
trôi ở ngõ. Nhà thơ rất sáng tạo khi sử dụng biện pháp nhân hóa để diễn tả sự
chuyển động của sương: "sương chùng chình qua ngõ" làm cho sương như đang
mang tâm trạng của con người lưu luyến, dùng dằng, nửa muốn đi, nửa muốn ở
lại. Chỉ trong khoảnh khắc rất ngắn, nhà thơ đã phát hiện ra ba dấu hiệu mới lạ
từ giác quan: ban đầu là hương ổi, gió se, rồi đến sương đầu ngõ, không phải là
dấu hiệu của mùa hạ mà là dấu hiệu của mùa thu. Nhà thơ như reo lên khe khẽ
trong lòng: "hình như thu đã về". Tuy nhiên chỉ mới có ba dấu hiệu thì chưa đủ,
nhà thơ tiếp tục đưa tầm mắt của mình ra xa và cao hơn, và ông đã phát hiện
thêm những dấu hiệu mới nữa:
"Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"
Dòng sông giờ đây thật êm ả, hiền hòa, không còn ngoi lên dữ dội như mùa hạ
nữa và cánh chim sao vội vã, phải chăng nó đã cảm nhận được cái lạnh đang về
để bay đến phương Nam tìm nơi tránh rét. Lại một lần nữa nhà thơ Hữu Thỉnh 19
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
sử dụng phép nhân hóa kết hợp với cặp câu thơ đối xứng tương phản: "sông"
đối với "chim", "được lúc" đối với "bắt đầu, "dềnh dàng" đối với "vội vã" để
diễn tả một cách sinh động sự chuyển biến của dòng sông và những cánh chim.
Tuy đối lập nhau nhưng lại thống nhất trong khoảnh khắc thu về. Hai câu thơ:
"Có đám mây mùa hạ - vắt nửa mình sang thu" được xây dựng bằng bút pháp
miêu tả giàu chất tạo hình và bút pháp liên tưởng, tưởng tượng phong phú.
Những đám mây mùa thu thường xốp nhẹ hơn nên nó bay bổng lên cao. Cách
miêu tả của nhà thơ đã có tác dụng diễn tả sự chuyển động tinh tế của những
đám mây vào lúc giao mùa từ lúc cuối hạ sang đầu thu. Như vậy những cảm
nhận tinh tế từ nhiều giác quan, nhà thơ Hữu Thỉnh đã phát hiện sự chuyển biến
của cảnh vật lúc giao mùa. Những dấu hiệu của mùa thu về cứ dần dần rõ nét: ở
tầm gần có hương ổi, gió se, sương chùng chình, ở tầm xa có dòng sông, ở tầm
cao có cánh chim, làn mây. Tất cả đã tạo nên một bức tranh sang thu phóng
khoáng, êm dịu, tươi mới và cũng rất thơ mộng. Thật là bức tranh đặc sắc của sang thu.
Đối với người yêu thiên nhiên như thế là chưa đủ để khắc họa một bức tranh
sang thu, nhà thơ lại phát hiện ra nhiều nét mới về sự biến chuyển của thời tiết lúc giao mùa:
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi"
Ở hai câu đầu nhà thơ lại sáng lập một cặp quan hệ từ "vẫn còn" và "đã" có tác
dụng diễn tả những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt của mùa hè chưa hết hẳn
như nắng mưa, nhưng sấm đang thay đổi theo từng bước đi của mùa hè vơi dần 20
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
đi. Hai câu thơ trên bổ sung thêm cho bức tranh tươi sáng nhưng đã trong lành,
thanh thoát hơn. Đó chính là bức tranh mang cảm giác em dịu của thu sang. Tuy
nhiên ở khổ thơ này, đặc biệt là hai câu: "Sấm cũng bớt bất ngờ - Trên hàng cây
đứng tuổi". Ở đây tác giả đã có ý vừa tả thực vừa mang ý nghĩa ẩn dụ tượng
trưng. Vì tả thực như trên đã nói khi mà thời tiết sang cuối hạ đầu thu thì sấm
cũng thưa dần, không còn chất chứa như mùa hè. Dẫu không có sấm làm rõ nét
hơn tiết trời hạ qua thu tới. Nhưng có lẽ nhà thơ đã tập trung và phản ánh ý
nghĩa ẩn dụ tượng trưng "sấm" tượng trưng cho những biến động của cuộc sống
đến với con người, "hàng cây đứng tuổi" biểu tượng cho những con người từng
trải. Về hai câu thơ này, tác giả muốn dựng ra những suy ngẫm có tính triết lí
của mình về con người, về dân tộc: khi đã từng trải, con người sẽ vững vàng
hơn trước những tác động ngoại cảnh của cuộc đời. Đây cũng là những suy
ngẫm có tính triết lí về con người, cuộc đời.
Tóm lại, bằng sự phát hiện và chọn lọc cũng như khắc họa được những hình ảnh
thơ đẹp, gợi cảm, đặc sắc về thời điểm giao mùa từ cuối hạ sang đầu thu ở nông
thôn đồng bằng Bắc Bộ. Sáng tạo trong việc sử dụng những từ ngữ như: bỗng,
nhận, phả, hình như, phép nhân hóa, phép ẩn dụ, bài thơ Sang thu đã thể hiện
cảm nhận tinh tế và tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ khi
nhận ra những tín hiệu báo thu sang. Đồng thời, thời gian cũng bộc lộ những
suy ngẫm sâu sắc mang tính triết lí về con người và cuộc đời để làm nên cái tôi
trữ tình sâu sắc trong bài thơ.
Sang thu của Hữu Thỉnh là một bài đặc sắc viết về thời khắc giao mùa từ cuối
hạ sang đầu thu. Bài thơ là một bức tranh đẹp, mới mẻ, thơ mộng, êm dịu về
thời khắc chuyển mùa từ cuối hạ sang đầu thu. Bài thơ truyền cảm hứng cho
chúng em về thái độ trân trọng tình yêu thiên nhiên, đặc biệt là thiên nhiên lúc giao mùa. 21
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong Sang Thu - Mẫu 4
Sang Thu của nhà thơ Hữu Thỉnh là sự miêu tả khoảnh khắc giao mùa giữa mùa
hạ và mùa thu. Đây có lẽ chính là khoảnh khắc tự nhiên đẹp nhất, vạn vật tự
nhiên bắt đầu khoác lên mình những sắc màu mùa thu dịu nhẹ. Bài thơ Sang thu
miêu tả một bức tranh mùa thu vô cùng tinh tế, sâu sắc làm cho người đọc cảm
thấy rung động về bức tranh thiên nhiên ấy hơn.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Vào cuối năm 1977, khi chiến tranh đã chấm dứt, hòa bình lập lại, trong một
buổi chiều thu, ra ngoại thành Hà Nội, đến thăm một vườn ổi chín, hương vị dịu 22
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
dịu… một chút ngỡ ngàng, một chút xao xuyến, Hữu Thỉnh tức cảnh sinh tình.
Trong ánh nắng hoàng hôn vàng óng, bài thơ Sang thu ra đời.
Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, cô đọng, súc tích. Cả bài thơ là giọng
điệu nhẹ nhàng, đôi lúc trầm lắng suy tư. Bài thơ là sự rung động của hồn thơ
trước thiên nhiên khi đất trời sang thu, một bức tranh giao mùa tuyệt đẹp.
Mở đầu bài thơ với hai câu thơ miêu tả tiết trời mùa thu vô cùng tinh tế:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se”.
Từ” bỗng” ở câu thơ mở đầu thể hiện sự đột ngột, bất chợt khi mùa thu đến.
Nhưng cái đột ngột ấy tạo nên một bức tranh thu thật khiến cho người ta động
lòng. Đứng giữa vườn ổi chín vàng, giữa tiết trời cuối hạ đầu thu, ông nhận ra
hương vị chua chua, ngòn ngọt của những quả ổi chín vàng ươm. Hương vị ấy
đơn sơ, mộc mạc, đồng nội, rất quen thuộc với quê hương. Thế mà ít ai nhận ra
sự hấp dẫn của nó. Bằng cảm nhận thật tinh tế, bằng khứu giác, thị giác, nhà thơ
đã chợt nhận ra những dấu hiệu của thiên nhiên khi mùa thu lại về. Chúng ta
thật sự rung động trước cái “bỗng nhận ra” ấy của tác giả. Chắc hẳn nhà thơ
phải gắn bó với thiên nhiên, với quê hương lắm, nên mới có được sự cảm nhận
tinh tế và nhạy cảm như thế?
Sự chuyển mùa sang thu được nhà thơ thể hiện qua ngọn gió se mang theo
hương ổi chín. Một chút lạnh, một chút gió xen lẫn hương ổi chín tạo thành một
bức tranh sang thu vô cùng nhẹ nhàng và tinh tế. Cảnh vật vào thu vô cùng xao
xuyến và dịu êm. Từ “phả” là một trong những cách dùng từ vô cùng độc đáo,
nó có thể diễn tả được tốc độ của gió, vừa thể hiện sự bất chợt trong cảm nhận
của hương ổi. Chỉ có những tâm hồn tinh tế như nhà thơ Hữu Thỉnh thì mới có
thể nhận ra đúng không nào. 23
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu Hai câu thơ tiếp:
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
“Chùng chình” là một cụm từ gợi lên nhiều liên tưởng khác nhau. Tác giả nhân
hóa làn sương nhằm diễn tả sự cố ý đi chậm chạp của nó khi chuyển động. Nó
bay qua ngõ, giăng mắc vào giậu rào, hàng cây khô trước ngõ xóm đầu thôn. Nó
có cái vẻ duyên dáng, yểu điệu của một làn sương, một hình bóng thiếu nữ hay
của một người con gái nào đấy. Đâu chỉ có thế, cái hay của từ láy “chùng chình”
còn là gợi tâm trạng. Sương dềnh dàng hay lòng người đang tư lự hay tâm trạng
tác giả cũng “chùng chình”?
Khổ thơ thứ nhất khép lại bằng câu thơ: “Hình như thu đã về”. “Hình như” thể
hiện một sự không chắc chắn. Phải chăng sự chuyển mình của cảnh vật khiến
con người không thể nắm bắt được. Khoảnh khắc giao mùa bằng đôi mắt tinh tế
và tâm hồn nhạy cảm, Hữu Thỉnh đã tạo nên những vần thơ thu thật kiệt tác, thể
hiện tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu mùa thu của tác giả.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Khổ thơ thứ hai thể hiện sự chắc chắn hơn khi mùa thu tới, đó là sự miêu tả về
dòng sông, về đàn chim, đám mây…Những từ ngữ giàu sức biểu cảm, đúng với
thực tế nhưng với tâm hồn thi sĩ của Hữu Thỉnh trở nên mượt mà hơn, yểu điệu
hơn. “Sông được lúc dềnh dàng” vì sang thu sông bắt đầu cạn, chảy chậm lại,
không cuồn cuộn ào ạt như mùa hè, rất thư thả và chuyển động chậm rãi.
Còn những đàn chim vội vã vì mùa hè chim trú mưa, ít có cơ hội kiếm mồi. Bây
giờ sang thu khô ráo hơn, chúng tranh thủ đi kiếm mồi và trú rét ở phương Nam 24
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
khi trời ấm áp. Hai hoạt động dường như có vẻ đối lập nhau, nhưng với lối nhân
hóa, Hữu Thỉnh đã phả hồn người vào vật, tác giả đã làm cho con sông trở nên
duyên dáng, gần người hơn, thể hiện một không gian đẹp, khơi gợi hồn thơ.
Hiện tượng mùa thu còn được miêu tả rõ nét hơn qua hai câu thơ sau:
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Hai câu thơ thể hiện sự liên tưởng độc đáo của nhà thơ. Cái thời khắc giao mùa
giữa mùa hạ và mùa thu cũng được tác giả chú ý và miêu tả đến độc đáo. Không
chỉ sự vật, con người mới cảm nhận được mùa thu sang mà ngay cả đám mây,
một sự vật vô tri, vô giác cũng cảm nhận được cái khoảnh khắc giao mùa này.
Hình ảnh đám mây đang “vắt nửa mình” trên không trung làm cho người đọc
cảm nhận không gian và thời gian lúc chuyển mùa mới đẹp làm sao!
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Hai câu thơ sử dụng đại từ phiếm chỉ “bao nhiêu” để diễn tả số nhiều, không
đếm được của ánh nắng. Ánh nắng của mùa hè đã vơi dần đi sự gắt gỏng, oi
bức, đã vơi dần đi ngay cả những cơn mưa mùa hạ.
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Hai câu cuối của bài thơ là sự miêu tả đến chi tiết hiện tượng tự nhiên đó chính
là “Sấm”. Chẳng còn những trận sấm của những buổi chiều mùa hè.
Sang thu - một khúc giao mùa nhẹ nhàng, đằm thắm mang đến một bức tranh
thu thật đẹp thật nên thơ. Qua hình ảnh sang thu nhà thơ muốn nói đến vẻ đẹp 25
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
của quê hương, đất nước Việt Nam. Những khổ thơ ngắn gọn, với những lời thơ
mộc mạc nhưng mang nặng một tâm hồn thi sĩ yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước thiết tha.
Cảm nhận bức tranh thiên nhiên trong Sang Thu - Mẫu 5
Mùa thu là nguồn cảm hứng thơ bất tận cho các thi sĩ. Nhà thơ nào cũng muốn
vẽ được một bức tranh thu cho riêng mình. Và Hữu Thỉnh đã có được một cái tứ
rất riêng đó là thời khắc lúc giao mùa. Bài thơ "Sang Thu" là những cảm nhận,
những rung động man mác, bâng khuâng của tác giả trước sự biến đổi kì lạ
trong thời khắc giao mùa của đất trời trong ngưỡng thu.
Sinh ra và lớn lên ở Vĩnh Phúc, Hữu Thỉnh không còn lạ lẫm gì với mùa thu đất
Bắc. Thế nhưng, khi cảm nhận tín hiệu thu mến yêu, ông cũng không khỏi ngỡ
ngàng. Đối với ông, thu đến với những cảm giác mơn man khó tả:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”
Như một quy luật tuần hoàn của tạo hóa, dường như thu đã lại sang. Có vẻ bức
tranh thu đã được điểm những nét đầu tiên: hương ổi phả nhè nhẹ, thoang
thoảng đưa vào trong gió se - gió đã nhẹ lại chứ không còn là “nồm nam cơn gió
thốc” nữa rồi. Theo trong gió chính là làn hương mộc mạc của làng quê nhỏ.
Lớp sương chùng chình khắp nơi dường như cũng chẳng muốn rời. Sương cũng
mang đầy tâm trạng, bước đi chầm chậm theo nhịp điệu của mùa thu. Cái tín
hiệu mùa thu đó là hương, là gió hay là sương? Chẳng lẽ là tất cả. Cái cảm giác
bất ngờ thể hiện trong từ “bỗng” đầu tiên lan tỏa vào không gian rất đỗi thân 26
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
quen, xao xuyến vô cùng. Chính thế mà thi sĩ còn đang ngỡ ngàng vẫn còn tự
hỏi mình: Trong khi đất trời bắt đầu có những chuyển biến nhẹ nhàng, hình như
thu đã về?... Nhận thấy đó mà chưa tin hẳn, vì lòng yêu say mùa thu quá.
Cái cảm giác “hình như” đó gần như bị xóa tan bởi những tín hiệu chuyển mùa dần hiện ra rõ hơn:
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”
Bức tranh thu dường như đã đậm màu hơn bởi cảnh vật ngày càng nhiều thay
đổi: những con sông đã không còn gấp gáp, mà lững lờ trôi, chầm chậm, “dềnh
dàng” khi dành nước cho mùa thu. Phải chăng chúng đã thả hồn mình vào các
khoảnh khắc giao mùa này? Trái ngược với sự “lặng lẽ” đó là biểu hiện có vẻ
gấp gáp của những cánh chim trời. Chúng đang vội vã làm gì? Làm tổ, tích trữ
thức ăn cho mùa đông giá lạnh hay đang rục rịch chuẩn bị cho chuyến hành
trình xa xứ tránh rét về một chân trời xa xôi nào đó? Hai câu thơ đã vẽ nên
những nét đối lập: đâu phải mùa thu lúc nào cũng “lặng lẽ” bởi vạn vật xung
quanh ta đều chuyển biến kì lạ theo cách riêng của chúng. Thiên nhiên đầy bí
mật, cũng giống như cuộc sống chúng ta - một xã hội với nhiều tầng: có người
giàu, có người nghèo, người đang hạnh phúc tận hưởng cuộc sống này, người
đang tất tả mưu sinh. Đúng là đầy biến động! Nhưng hiện lên trong tất cả điểm
sáng, có lẽ long lanh nhất chính là đám mây vấn vương chút nắng hạ:
“Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu” 27
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
Đám mây đó chắc còn lưu luyến chút gì của mùa hạ đang qua? Cũng có thể nó
là kỉ niệm của “hạ” dành cho “thu”. Nó dường như là chiếc cầu nối hữu tình
dành cho đôi bờ kì lạ. Cái khoảnh khắc thiêng liêng này đang đậu trên đám mây
như là chứng tích của giao mùa. “Vắt” - đang đặt ngang trời hay chẳng biết
đang ở chốn nào. Đám mây cứ nhè nhẹ trôi để rồi thời gian cũng chảy qua. Bức
tranh thu đang chứa đựng cái nét hữu hình để gợi nên cái cảnh vốn vô hình!
Thu đã gần sáng, đất trời cũng đang đứng lại, nó không còn bất chợt đến, rồi lại
bất chợt đi như mùa hạ nữa rồi:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Có thể nói rằng: Cái dáng hạ vẫn còn đó mà cái hồn hạ đã bay đi đâu rồi. Vẫn là
cái nắng, mưa, sấm, chớp vương lại những cái dữ dội, khắc nghiệt của nắng,
tính “đỏng đảnh” của mưa hay sự vội vàng của sấm thì đã nhạt dần theo từng
phút giao mùa. Bức tranh sang thu càng lộ rõ thì những ý nghĩ về nhân tình thế
thái cũng theo đó hiện lên.
Qua phép ẩn dụ ở hai dòng thơ cuối, người đọc cảm nhận sau tiếng “sấm” là
những giông bão của cõi đời, cõi người. Hữu Thỉnh đã điểm nét chính vào bức
tranh - đó là hình bóng con người. Hạ qua, thu đến, con người ta dường như đã
già hơn một chút. Chính thế mà những kinh nghiệm đường đời đã dày thêm một
ít trong hành trang của họ, giúp họ vững vàng hơn trước những phong ba của
cuộc sống đầy biến động. Hữu Thỉnh đã cảm nhận được sâu sắc cuộc sống con
người. Và thi nhân đã gửi vào thu lời nhắn nhủ con người sống phải biết chấp
nhận và vững vàng vượt qua thử thách. Như thế, bài thơ vừa là một bức tranh 28
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
thiên nhiên đẹp vừa là một phác họa đầy ám ảnh về con người - một phần diệu
kì của thiên nhiên kì diệu.
Hình ảnh thơ đẹp, ngôn từ sắc sảo, giàu hàm nghĩa đã tạo nên những rung động,
dấu ấn khó quên cho người đọc. Hữu Thỉnh đã trải lòng qua tuyệt tác lúc giao mùa: Sang thu!
Cảm nhận vẻ đẹp bức tranh mùa thu qua bài thơ Sang thu
“Sang thu” là bài thơ tiêu biểu của Hữu Thỉnh thời kì sau 1975. Đối tượng được
cảm nhận là cảnh sắc mùa thu nơi đồng quê trên miền Bắc đất nước ta. Bài thơ
thể hiện một bút pháp nghệ thuật thanh, nhẹ, tài hoa, diễn tả những cảm nhận,
những rung động man mác, bâng khuâng của tác giả trước vẻ đẹp bức tranh mùa thu vùng Bắc Bộ.
Vẻ đẹp bức tranh mùa thu mở ra với khung cảnh làng quê bình dị. Từ cuối hạ
sang đầu thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt. Những biến
chuyển đó đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng những cảm nhận tinh tế, qua những
hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài Sang thu.
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se…”
Những biến chuyển giao mùa ấy được Hữu Thỉnh khởi đầu bằng hình ảnh
“hương ổi”, mùi hương bình dị, quen thuộc của làng quê nhưng đây quả là một
hình ảnh mới lạ trong những bài thơ thu từ trước đến giờ. Tại sao nhà thơ lại
chọn ổi mà không phải bất kì loại hoa quả nào khác? Có lẽ ông thích ăn ổi chăng?
Thật ra, đó là dấu hiệu của mùa thu, thời khắc chuyển giao ấn tượng cũng chính
là lúc những trái ổi bắt đầu chín rộ. Mùi hương thơm nồng của ổi chín đã được 29
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
miêu tả bằng động từ “phả” làm thơ trở nên sinh động và có hồn hơn. “Phả” thể
hiện sự đậm đặc của mùi hương xộc đến mũi, khiến cho cả một bầu trời giao
mùa nồng nàn mùi ổi chín báo hiệu một mùa thu đã đến. Ngoài ra, ổi chín còn là
một đặc trưng của xứ Bắc vào thu. Nó thể hiện sự gần gũi, gắn bó của Hữu
Thỉnh đối với quê hương mình. Dường như hương ổi chín thơm nồng quá mà
đột nhiên nhận ra ngọn gió, chứ không phải nhờ có gió mới cảm nhận được mùi hương.
Chắc hẳn Hữu Thỉnh cũng muốn nhắc chúng ta phải lạc quan, yêu đời, tự tin để
cuộc đời trở nên tươi mới và hấp dẫn hơn. Chi tiết này rất giống với tính cách
của Thanh Hải qua “Mùa xuân nho nhỏ”. Tâm trạng tươi vui, rộn rã thì mới
thấy khung cảnh, bầu trời nhộn nhịp, sinh động. Nhờ có một tâm trạng tươi vui,
phấn khởi,Thanh Hải cũng như Hữu Thỉnh đã cảm nhận rất sâu sắc về mỗi bức
tranh của các mùa trong năm. Quay lại với hình ảnh ngọn gió, “gió se” là ngọn
gió đặc trưng ở xứ Bắc của mùa thu, ngọn gió heo may se se lạnh, hơi khô là
điều mà những người xứ Bắc xa quê hay nhớ.
Cảm xúc của nhà thơ được thể hiện bằng “Bỗng” biểu lộ tâm trạng ngạc nhiên
khi hương ổi bất ngờ lan tỏa khắp mọi nơi. Bên cạnh đó, nó cũng nói lên sự háo
hức, vui mừng, phấn khởi khi cảm nhận được hương ổi – dấu hiệu mùa thu về.
Vì sao Hữu Thỉnh lại cảm thấy vui khi mùa thu sắp đến, mùa này chẳng phải là
mùa của sự im lặng, buồn rầu hay sao? Chính vì cái không khí ấy mới là nguồn
cảm hứng cho thi ca ra đời. Vì vậy mùa thu chính là mùa dành riêng thi ca, dành
riêng cho những chồi non chớm nở của một thế giới thơ mộng, đậm chất trữ tình
được tạo bởi những thi sĩ giàu cảm xúc như ông.
Hữu Thỉnh có những cảm nhận rất tinh tế về sự thay đổi của đất trời, điều đó
được thể hiện lần lượt qua khứu giác (hương ổi), rồi đến xúc giác (gió se) và
bây giờ thì đến thị giác. Bằng sự chuyển giao của đất trời và các giác quan của 30
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
nhà thơ hòa làm một tạo nên một bức tranh thu với từng cảnh sắc riêng biệt, đặc
trưng xứ Bắc, với cảnh sắc đầu tiên:
“Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”…
Nhờ “bỗng” mà “hình như” đã được sinh ra. “Hình như” là một tình thái từ thể
hiện một quan điểm chưa chắc chắn, vẫn còn bâng khuâng không biết liệu rằng
mùa thu đã về chưa. Có lẽ trong lòng ông thầm hỏi: “Thu về từ bao giờ? Theo
gió hay theo hương? Thu đến mà báo bằng một cách thầm kín như vậy để lòng
người đọng những tia hi vọng và bâng khuâng đến mong chờ.” Cách thầm kín
ấy được Hữu Thỉnh mượn giác quan của mình để cảm nhận hương vị đặc trưng:
“hương ổi” và …“sương”.
Trước mắt nhà thơ, sương mở đường mở lối đi khắp đầu thôn, ngõ xóm. Sương,
với biện pháp nhân hóa và có từ “chùng chình” thể hiện hành động di chuyển
của mình, làm ta liên tưởng đến một con người đang ngập ngừng trước thời
khắc giao mùa, cũng có thể nói là lúc chuyển giao từ một thanh thiếu niên đến
với tuổi vị thành niên, không còn trẻ nữa để háo hức đến ngay mùa thu của bản
thân. Một đời người có bốn mùa: mùa xuân thể hiện cho sức trẻ đâm chồi, hưng
phấn, mùa hạ nói lên một chút gì đó trưởng thành của tuổi dậy thì, mùa thu
chính là mùa “dậy thì thành công”, trở thành một con người luôn sẵn sàng để
đối mặt với những khó khăn và niềm vui trong cuộc sống, nhưng đôi lúc lại trở
nên ngập ngừng, lo âu với sự “già” đi của mình.
Mùa đông là mùa cuối cùng trong năm, được biết với cái giá lạnh, điềm tĩnh,
tượng trưng cho những ông, bà đã dày dặn kinh nghiệm và kết thúc những công
việc mà mình đã dành cả “mùa thu” để chăm chút, cũng là mùa của sự nghỉ ngơi
cho thanh thản đầu óc. Bởi lẽ thế, con người ấy nửa đang lưu luyến mùa hạ, lưu
luyến cái sự ngây thơ, tươi trẻ của mình, nửa lại muốn bước đến với mùa thu 31
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
đẹp để trưởng thành và hiểu biết hơn. Vì vậy, làn sương này chính là làn sương
mùa hạ, nó từ từ vì còn lưu luyến sau khi đã thỏa thuận với thu.
Vậy rõ ràng trong bức tranh này, thu đang ở thế thắng nên nó cứ từ từ đợi mùa
hạ lưu lại những kỉ niệm rồi lặng lẽ rời đi cũng chưa muộn. “Ngõ” thường được
các độc giả hiểu rằng là hẻm, và câu thơ chỉ đơn thuần là sương lén lút chậm rãi
qua các ngõ hẻm ở phố thôi sao? Không đâu, đã là thơ thì từng chữ của chúng
đều có nghĩa mà lại mang một hàm ý rất sâu sắc nữa là đằng khác. Ngõ không
chỉ là không gian nối liền thôn xóm mà còn cửa ngõ thời gian nối liền hai mùa
hạ – thu. Tinh tế và sâu sắc biết mấy cảm nhận của nhà thơ về thiên nhiên
nhưng lại hiện lên rõ nét hình ảnh con người.
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã…”
Đây là những hình ảnh tiếp theo mà ông đã tận dụng đôi mắt của mình để cảm
nhận. Ở khổ hai này, vẻ đẹp bức tranh mùa thu hiện với hình ảnh thiên nhiên
được mở rộng tầm nhìn, vì vậy nó trở nên bao quát, rộng lớn hơn: Sông, bầu
trời. Vẫn giữ nét nhẹ nhàng, chầm chậm của mình, dòng sông vào thu trôi nhè
nhẹ, dịu dàng như một con người đang thảnh thơi, tận hưởng cái đẹp, cái mát
lạnh của đất trời, của cuộc đời. Từ láy “dềnh dàng” với biện pháp nhân hóa đã
làm cho người đọc có cảm giác đó – một cảm giác yên bình, được nghỉ ngơi.
Bức tranh thu đang mang vẻ êm đềm tĩnh lặng thì bị xao động bởi “ đàn chim
vội vã”. Thu đã về mang theo cái mát lạnh, lại sắp sang đông, có lẽ vì thế mà
chim “bắt đầu vội vã”. Chúng bay về phương Nam để tránh rét chăng, hay vội
vã đua nhau về tổ vì bóng chiều thu đã ập đến? Chắc chắn rồi, nhưng đó chỉ là
một phần thôi, nó cũng như Hữu Thỉnh, cũng đang vui mừng vì cái nóng bức
của hạ đã qua và cho chúng cảm nhận được một bầu không khí mát mẻ, dễ chịu.
Chim cũng như con người chúng ta, biết cảm nhận thời tiết và không khí, lại 32
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
còn biết hân hoan với niềm vui của mình vì thế nó mới vội vã bay đi bay về để
hưởng thụ làn gió se se trước khi cái lạnh cóng của mùa đông xông đến.
“Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”…
“Đám mây” ở đây thực chất là đám mây mùa thu vẫn còn vương vấn một chút
nắng hạ nên từ “vắt” được nhà thơ nói đến sinh động, có một chút gì đó bình dị,
bởi lẽ dùng từ này là muốn nói rằng “đám mây” như một dải lụa mềm mại tạo
nên chiếc cầu nổi giữa nhịp thời gian. Nhà thơ có liên tưởng thật thơ mộng, từ
đó làm cho bầu trời trở nên kì diệu, trong lành hơn.
Hãy tưởng tượng xem, chút nắng vàng mùa hạ vẫn còn rụt rè sót lại ở một ngóc
ngách nào đó trong bức tranh giao mùa, mùa thu êm đềm vừa chợt đến, khiến
màu sắc có hơi trầm xuống, lại thêm đám mây ngỡ ngàng xuất hiện như vừa
bước qua một không gian tĩnh lặng hơn. Hữu Thỉnh làm cho chúng ta cảm thấy
vừa ảo lại có nét thực, vừa rõ ràng nhưng lại mơ hồ một cách kỳ lạ.
Khổ một là sự bất ngờ và tâm trạng của tác giả khi cảm nhận khúc giao mùa.
Khổ hai nói đến khung cảnh xung quanh khi mùa thu đến. Còn khổ ba thì lại
thấm ngầm trong tình yêu mùa thu chứa chan và có một chút ít những triết lý
con người về đời sống, hiện thực.
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Hàng cây đứng tuổi ở đây chính là những người trải qua nhiều khó khăn, gian
khổ và hiểu được thế nào là vất vả gian nan trong cuộc sống. “Cơn mưa”,
“Sấm” là những hình ảnh thể hiện cho những bất thường, đột ngột trong cuộc 33
Văn mẫu lớp 9: Cảm nhận bức tranh thiên nhiên lúc giao mùa trong bài Sang Thu
sống. Thế nhưng rồi sẽ có một ngày tất cả lắng xuống, và lại êm đềm ổn định
như chưa từng xảy ra chuyện gì. Cái kết của bài thơ chính là hình ảnh hàng cây
đứng tuổi gợi cho người đọc bao suy nghĩ sâu xa. Hàng cây đứng tuổi vững
vàng, bất khuất trước những đợt sấm dữ dội, nó tựa như phong thái thanh thản,
điềm tĩnh của con người khi trải qua bao mưa nắng, bão tố cuộc đời.
Một con người khi đã “sang thu” không còn sôi nổi, táo bạo thời trẻ dại khờ,
ngây ngô mà tĩnh lặng và từ tốn hơn cũng như lúc mùa hạ lưu luyến chuyển dần
sang mùa thu. Điều đó chứng minh rằng tuy không mong đợi nhưng thu vẫn về,
bốn mùa luân chuyển quá nhanh cùng với biết bao lo toan, vội vã đời người.
Lúc nhìn lại quá khứ, thời gian mới nhận ra rằng mái đầu đã hiện lên vài đường
tóc nhẹ pha sương, vầng trán săn chắc cao ráo nay đã để lại vài vết nhăn, đó là
sự trả giá cho một con người phải trải qua biết bao nhiêu sóng gió khiến chúng
ta tự hỏi rằng đời người đã sang thu tự bao giờ, cũng như khi mùa hạ chậm rãi
để lại những kỉ niệm đẹp với đất trời, với không gian mà rời đi, tất cả mọi thứ sẽ thuộc về mùa thu.
Có thể nói, Sang thu là một cuộc rượt đuổi cảm xúc của nhà thơ và thiên nhiên
đất trời. Thiên nhiên có những chuyển đổi rất nhanh làm cho chúng ta đôi khi
lãng quên mà không để ý đến. Chính vì vậy, nó sang thu thì đời người cũng
sang thu. Con người lưu luyến chưa muốn chia tay mùa hạ, chia tay một tuổi
đầy hăng hái, năng động. Nhưng đổi lại, khi sang thu, con người sẽ trở nên
chững chạc hơn, mang một vẻ đẹp sang trọng thầm kín nhưng có một chút kiêu
hãnh tự hào bởi sự trưởng thành của mình. Bài thơ là một nguồn sức mạnh
truyền cảm hứng cho tình yêu của ta đối với đất trời, đối với thiên nhiên. Nhờ
Hữu Thỉnh mà ta đã tiếp nhận được ý thức sâu sắc về trách nhiệm của con người
đối với chính bản thân trong cuộc đời. 34