Câu 25-27: Định Hướng Phát Triển Kinh Tế và Xã Hội theo Cương Lĩnh 2011 môn Lịch sử Đảng | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48704538
Câu 25: Trình bày những định hướng lớn về phát triển kinh tế do Cương lĩnh
năm 2011 của Đảng Cộng sản Việt Nam xác định? Cương lĩnh năm 2011 của
Đảng xác định thành phần kinh tế và hình thức sở hữu như thế nào?Vị trí
phát triển kinh tế? đánh giá Những Định hướng này?
Điểm nổi bật của Đại hội XI là thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược,
phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020 , bầu 160 ủy viên Trung ương chính thức, Bộ
Chính trị gồm 14 người, bầu đồng chí Nguyễn Phú Trọng làm Tổng Bí thư của Đảng. -
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(bổ sung, phát triển năm 2011), gọi tắt là Cương lĩnh năm 2011 có kết cấu bốn
phần cơ bản giữ như Cương lĩnh năm 1991 có bổ sung, phát triển nhận thức
mới ở tiêu đề và nội dung từng phần.
So với Cương lĩnh năm 1991, Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) có rất
nhiều bổ sung, phát triển và đã chỉ rõ những định hướng sau:
Định hướng về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. -
Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều
hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, hình thức tổ chức kinh doanh và
hình thức phân phối (Cương lĩnh năm 1991 mới xác định phát triển nền kinh tế
hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa).
Cương lĩnh năm 2011 của Đảng xác định thành phần kinh tế và hình thức sở hữu như thế nào?
Thành phần kinh tế của Cương lĩnh năm 2011 của Đảng xác định
+ Các thành phần kinh tế hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành
quan trọng của nền kinh tế, bình đẳng trước pháp luật, cùng phát triển lâu dài,
hợp tác và cạnh tranh lành mạnh.
+ Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. lOMoAR cPSD| 48704538
Từ Đại hội VIII, Đảng ta đã sử dụng khái niệm “kinh tế nhà nước”, bao
gồm: ngân sách nhà nước, các quỹ của Nhà nước và doanh nghiệp nhà nước.
Hội nghị Trung ương 3 khoá IX đã xác định: kinh tế nhà nước có vai trò chủ đạo
theo nghĩa: “có vai trò quyết định trong việc giữ vững định hướng xã hội chủ
nghĩa, ổn định và phát triển kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước”; đồng thời
cũng xác định doanh nghiệp nhà nước “giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế,
làm công cụ vật chất quan trọng để Nhà nước định hướng và điều tiết vĩ mô,
làm lực lượng nòng cốt, góp phần chủ yếu để kinh tế nhà nước thực hiện vai
trò chủ đạo trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Thực tế
những năm qua, nhất là trong điều kiện khủng hoảng tài chính và suy thoái
kinh tế toàn cầu, càng cho thấy phải khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà
nước và vai trò quan trọng, làm nòng cốt của doanh nghiệp nhà nước, gắn với
vai trò quản lý và điều tiết nền kinh tế của Nhà nước. Như vậy, vai trò chủ đạo
của kinh tế nhà nước không mâu thuẫn, hạn chế sự phát triển bình đẳng, lâu
dài các thành phần kinh tế, mà chính là mở đường, thúc đẩy, tạo điều kiện, tạo
động lực cho phát triển mạnh các thành phần kinh tế.
+ Kinh tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển.
+ Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền
tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân (chủ trương này phù hợp với mục
tiêu khi kết thúc thời kỳ quá độ).
+ Kinh tế tư nhân là một trong những động lực của nền kinh tế (xác định
là “một trong những động lực” là không hề có ý coi nhẹ các thành phần kinh tế
khác đối với sự phát triển của đất nước).
+ Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được khuyến khích phát triển (định
hướng này thể hiện rõ tầm quan trọng của việc thu hút các nguồn lực bên ngoài cho phát triển).
Hình thức sở hữu của Cương lĩnh năm 2011 của Đảng xác định
Các hình thức sở hữu hỗn hợp và đan kết với nhau hình thành các tổ
chức kinh tế đa dạng ngày càng phát triển. Vị trí phát triển kinh tế -
Phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm; thực hiện công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức và bảo vệ tài lOMoAR cPSD| 48704538
nguyên, môi trường; xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý, hiện đại, có hiệu quả và
bền vững, gắn kết chặt chẽ công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. -
Coi trọng phát triển các ngành công nghiệp nặng, công nghiệp chế
tạo có tính nền tảng và các ngành công nghiệp có lợi thế; phát triển nông, lâm,
ngư nghiệp ngày càng đạt trình độ công nghệ cao, chất lượng cao gắn với công
nghiệp chế biến và xây dựng nông thôn mới. -
Bảo đảm phát triển hài hoà giữa các vùng, miền; thúc đẩy phát
triển nhanh các vùng kinh tế trọng điểm, đồng thời tạo điều kiện phát triển các
vùng có nhiều khó khăn. Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đồng thời chủ
động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.
Đánh giá Những Định hướng này
Những định hưỡng này cho rõ hơn nội hàm, đặc trưng, cơ cấu, quan hệ
bên trong và định hướng phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, khẳng định đó là một loại hình kinh tế thị trường phù hợp với điều kiện
Việt Nam, vừa tuân thủ đầy đủ qui luật thị trường vừa coi trọng, tăng cường
các thành tố định hướng xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ quá trình phát triển,
phù hợp với điều kiện đất nước trong từng giai đoạn. Kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế thống nhất, bao gồm nhiều chế độ sở
hữu, nhiều thành phần kinh tế, nhiều loại hình sản xuất, kinh doanh, trong đó
kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập
thể ngày càng trở thành nền tảng, kinh tế tư nhân là động lực quan trọng.
Nhận thức đúng và giải quyết hiệu quả quan hệ Nhà nước - thị trường - xã hội;
hình thành và vận hành đồng bộ các loại thị trường, các yếu tố thị trường,
hướng tới phát triển kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập. Kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa hình thành, phát triển gắn liền với quá
trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo tư duy đổi mới, nổi bật là
đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển từ phát triển theo chiều rộng dựa trên
xuất khẩu tài nguyên thô và nguồn nhân lực giá rẻ sang kết hợp phát triển hợp
lý chiều rộng và chiều sâu, chủ đạo là phát triển theo chiều sâu, chú trọng năng
suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh trên cơ sở ứng dụng khoa học, công
nghệ, sử dụng nguồn nhân lực có chất lượng và nền quản trị tiên tiến. Cơ cấu
lại toàn bộ nền kinh tế, cơ cấu ngành và cơ cấu doanh nghiệp, trọng tâm là cơ
cấu lại đầu tư, doanh nghiệp nhà nước, thị trường tài chính, tín dụng; huy lOMoAR cPSD| 48704538
động, phát huy mọi nguồn lực trong nước, ngoài nước; thực hiện 3 đột phá
chiến lược về thể chế, nguồn nhân lực, hệ thống kết cấu hạ tầng; phát triển
nhanh, bền vững; xây dựng kinh tế độc lập, tự chủ đi đôi với chủ động, tích cực
hội nhập kinh tế quốc tế.
Câu 26: Trình bày những định hướng lớn về phát triển văn hoá, xã hội do
cương lĩnh năm 2011 của Đảng Cộng sản Việt Nam xác định? Định hướng về
văn hoá? Định hướng về xã hội?
Những định hướng lớn về phát triển văn hoá, xã hội do cương lĩnh năm
2011 của Đảng Cộng sản Việt Nam:
Định hướng về văn hoá:
- Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát
triển toàn diện, thống nhất trong đa dạng, thấm nhuần sâu sắc
tinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc.
- Kế thừa và phát huy những truyền thống văn hoá tốt đẹp củacộng
đồng các dân tộc Việt Nam, tiếp thu những tinh hoa văn hoá nhân
loại, xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vì lợi ích
chân chính và phẩm giá con người với trình độ tri thức, đạo đức,
thể lực và thẩm mỹ ngày càng cao.
- Phát triển, nâng cao chất lượng sáng tạo văn học, nghệ thuật;
khẳng định và biểu dương các giá trị chân, thiện, mỹ, phê phán
những cái lỗi thời, thấp kém, đấu tranh chống những biểu hiện
phản văn hoá. Bảo đảm quyền được thông tin, quyền tự do sáng
tạo của công dân. Phát triển các phương tiện thông tin đại chúng
đồng bộ, hiện đại, thông tin chân thực, đa dạng, kịp thời, phục vụ
có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Về con người
- Con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ
thể phát triển. Tôn trọng và bảo vệ quyền con người, gắn quyền
con người với quyền và lợi ích của dân tộc, đất nước và quyền làm chủ của nhân dân.
- Kết hợp và phát huy đầy đủ vai trò của xã hội, gia đình, nhà
trường, từng tập thể lao động, các đoàn thể và cộng đồng dân cư
trong việc chăm lo xây dựng con người Việt Nam giàu lòng yêu lOMoAR cPSD| 48704538
nước, có ý thức làm chủ, trách nhiệm công dân; có tri thức, sức
khoẻ, lao động giỏi; sống có văn hoá, nghĩa tình; có tinh thần quốc tế chân chính.
- Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tế bào
lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng, trực tiếp giáo dục
nếp sống và hình thành nhân cách.
Về giáo dục và đào tạo
- Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn
nhân lực bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất
nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.
- Coi phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và
công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư phát triển.
- Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu
phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn
hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế,
phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh
xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân học tập suốt đời.
- Nghiên cứu và ứng dụng có hiệu quả các thành tựu khoa học và
công nghệ hiện đại trên thế giới. Hình thành đồng bộ cơ chế, chính
sách khuyến khích sáng tạo, trọng dụng nhân tài đẩy mạnh ứng
dụng khoa học và công nghệ Bảo vệ môi trường
- Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của
toàn xã hội và nghĩa vụ của mọi công dân.
- Kết hợp chặt chẽ giữa kiểm soát, ngăn ngừa, khắc phục ô nhiễm
với khôi phục và bảo vệ môi trường sinh thái.
- Phát triển năng lượng sạch, sản xuất sạch và tiêu dùng sạch. Coi
trọng nghiên cứu, dự báo và thực hiện các giải pháp ứng phó với
quá trình biến đổi khí hậu và thảm họa thiên nhiên. Quản lý, bảo
vệ, tái tạo và sử dụng hợp lý, có hiệu quả tài nguyên quốc gia.
Định hướng về phát triển xã hội lOMoAR cPSD| 48704538
- Xây dựng một cộng đồng xã hội văn minh, trong đó các giai cấp,
các tầng lớp dân cư đoàn kết, bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi.
- Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh cả về số lượng và chất
lượng; là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là
Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã hội.
- Xây dựng, phát huy vai trò chủ thể của giai cấp nông dân trong quá
trình phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đào tạo, bồi dưỡng, phát
huy mọi tiềm năng và sức sáng tạo của đội ngũ trí thức để tạo
nguồn lực trí tuệ và nhân tài cho đất nước.
- Xây dựng đội ngũ những nhà kinh doanh có tài, những nhà quản lý
giỏi, có trách nhiệm xã hội, tâm huyết với đất nước và dân tộc.
Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ kế tục xứng đáng sự
nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
- Thực hiện bình đẳng giới và hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ.
Quan tâm thích đáng lợi ích và phát huy khả năng của các tầng lớp dân cư khác.
- Hỗ trợ đồng bào định cư ở nước ngoài ổn định cuộc sống, giữ gìn
bản sắc dân tộc, chấp hành tốt pháp luật nước sở tại, hướng về
quê hương, tích cực góp phần xây dựng đất nước
- Thực hiện chính sách bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ
nhau giữa các dân tộc, gắn bó mật thiết với sự phát triển chung
của cộng đồng dân tộc Việt Nam.
- Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá, ngôn ngữ, truyền thống tốt
đẹp của các dân tộc. Chống tư tưởng kỳ thị và chia rẽ dân tộc,
nhất là các dân tộc thiểu số.
- Tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không
tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân theo quy định của pháp luật.
Đánh giá những định hướng trên:
- Nhìn lại Cương lĩnh năm 2011, có thể nói, nhận thức mới của Đảng
ta về văn hóa thể hiện chủ yếu ở việc đánh giá đầy đủ hơn vai trò,
vị trí của văn hóa trong đời sống xã hội và trong mối tương quan
với các lĩnh vực khác; nhận thức rõ hơn, đầy đủ hơn các vấn đề về
phát triển con người trong mối liên hệ chặt chẽ với văn hóa. lOMoAR cPSD| 48704538
- Những nhận thức mới ấy là sự kế thừa và phát triển sáng tạo
những quan điểm, đường lối cơ bản của Đảng ta về văn hóa trong
điều kiện hiện nay, khi đất nước đã có nhiều thay đổi, cuộc sống
của nhân dân đã có những cải thiện quan trọng.
- Đó cũng chính là cơ sở để Đảng, Nhà nước ta đề ra và tổ chức thực
hiện nhiều chủ trương, chính sách cụ thể, đưa lại những kết quả to
lớn trong xây dựng nền văn hóa và phát triển con người.
Chủ đề số 27. Trình bày nhiệm vụ trọng tâm nhằm xây dựng đất nước phát
triển nhanh và bền vững do Đại hội XII (2016) của Đảng Cộng sản Việt Nam đề
ra? Đại hội XII của Đảng nhấn mạnh tập trung thực hiện mấy nhiệm vụ trọng
tâm? Nếu tên một số nhiệm vụ? Phân tích nhiệm vụ thứ sáu Phát huy nhân tố
con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội"?
Nhiệm vụ trọng tâm nhằm xây dựng đất nước phát triển nhanh và bền
vững do Đại hội XII (2016) của Đảng Cộng sản Việt Nam đề ra: Đại hội,
nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước 5 năm 2016 -
2020, các nhiệm vụ chủ yếu trên các lĩnh vực: -
Đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. -
Hoàn thiện thể chế, phát triển kinhtế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển
nguồn nhân lực. Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ. Xây
dựng, phát triển văn hoá, con người. -
Quản lý phát triển xã hội; thực hiện tiến bộ, công bằng xãhội. Quản lý
tài nguyên; bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, ứng
phó vớibiến đổi khí hậu. -
Tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam
xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. -
Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ độngvà tích cực hội nhập
quốc tế. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. -
Phát huy dânchủ xã hội chủ nghĩa, đảm bảo quyền làm chủ của nhân
dân. Xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. -
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng caonăng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng lOMoAR cPSD| 48704538
Đại hội XII nhấn mạnh trong nhiệm kỳ XII, cần đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ
công cuộc đổi mới, phát huy mọi nguồn lực và động lực để phát triển đất
nước nhanh, bền vững; đặc biệt chú trọng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực
hiện có kết quả sáu nhiệm vụ trọng tâm:
1. Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển
hoá” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán
bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
2. Xây dựng tổ chức bộ máy của toàn hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động
hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu.
3. Tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng
suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện có hiệu
quả ba đột phá chiến lược (hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo;
phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây
dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ), cơ cấu lại tổng thể và đồng bộ
nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước, chú trọng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông
nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Chú trọng giải quyết
tốt vấn đề cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại ngân sách nhà
nước, xử lý nợ xấu và bảo đảm an toàn nợ công.
4. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống
nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hoà bình, ổn
định để phát triển đất nước; bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an
toàn xã hội. Mở rộng và đưa vào chiều sâu các quan hệ đối ngoại; tận dụng
thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện hiệu quả hội nhập quốc tế trong
điều kiện mới, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế.
5. Thu hút, phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực và sức sáng tạo của Nhân dân.
Chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, giải quyết tốt những vấn
đề bức thiết; tăng cường quản lý phát triển xã hội, bảo đảm an ninh xã
hội, an ninh con người; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội
và giảm nghèo bền vững. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy
sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
6. Phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; tập
trung xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và năng
lực làm việc; xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh. lOMoAR cPSD| 48704538
Phân tích nhiệm vụ thứ sáu Phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh
vực của đời sống xã hội"?
- Đây là quan điểm mà Đảng ta luôn nhất quán, mang tính định hướng chiến
lược trong xây dựng, phát triển con người Việt Nam. Để phát huy được vai trò
của giáo dục và đào tạo trong phát triển toàn diện con người, mọi hoạt động
của hệ thống giáo dục và đào tạo cần phải hướng vào việc xây dựng, phát triển
con người Việt Nam có thế giới quan khoa học, trí tuệ và đạo đức; gắn với thực
hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ công dân, nâng cao trí lực và kỹ năng
sống, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá,
của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế,
của kinh tế tri thức và xã hội học tập, của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam. Đảng ta cũng khẳng định muốn phát huy nhân tố con
người cần phải biết đấu tranh chống lại sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức về
con người có thể phát triển một cách toàn diện: “Đấu tranh phê phán, đẩy lùi
cái xấu, cái ác, thấp hèn, lạc hậu; chống các quan điểm, hành vi sai trái, tiêu cực
ảnh hưởng xấu đến xây dựng nền văn hóa, làm tha hóa con người. Có giải pháp
ngăn chặn và đẩy lùi sự xuống cấp về đạo đức xã hội, khắc phục những mặt
hạn chế của con người Việt Nam.