Câu hỏi ôn tập Triết học Mác - Lênin | Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh

ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH BAN CƠ BẢN
BỘ MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Giảng viên: Dương Thị Ngọc Dung
CÂU HỎI GỢI Ý TỰ ÔN TẬP & THẢO LUẬN
Môn: TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN
(Theo chương trình mới từ năm học 2019-2020) --- Chương 1
TRIẾT HỌC VÀ VAI TRÒ CỦA NÓ TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
I......................TRIẾT
HỌC VÀ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC
1. Tại sao triết học lại chỉ ra đời rất lâu sau khi xuất hiện loài người, khi xã hội đã xuất
hiện giai cấp, đấu tranh giai cấp và khi xã hội đã có sự phân chia giữa lao động trí óc và lao động chân tay?
2. Khái niệm “triết học” trong lịch sử nhân loại?
3. Triết học có phải là hình thức duy nhất của thế giới quan hay không? Tại sao?
4. Đặc trưng cơ bản của thế giới quan triết học là gì?
5. Đối tượng của triết học trong lịch sử nhân loại?
6. Vai trò “hạt nhân” lý luận của thế giới quan của triết học được thể hiện như thế nào? Nêu ví dụ minh họa.
7. Vai trò thế giới quan của chủ nghĩa duy vật biện chứng?
8. Nội dung vấn đề cơ bản của triết học?
9. Khái niệm biện chứng và khái niệm siêu hình trong lịch sử?
10. Phép biện chứng là gì? Phép biện chứng thuộc về biện chứng chủ quan hay biện
chứng khách quan? Tại sao?
11.Các hình thức cơ bản của phép biện chứng? Đặc điểm khoa học cách mạng của phép biện chứng duy vật?
12.Tạo sao phải trang bị cho mình TGQ duy vật biện chứng?
13.Tại sao phải quán triệt phương pháp luận biện chứng duy vật?
14. Mối liên hệ giữa hoài nghi và bất khả tri? Tại sao phải đứng vững trên lập trường của phái khả tri?
15. Tính khoa học – cách mạng của phương pháp luận biện chứng duy vật được thể hiện như thế nào? II. TRIẾT
HỌC MÁC - LÊNIN VÀ VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
1. Những điều kiện lịch sử của sự ra đời của triết học Mác?
2. Những thời kỳ chủ yếu của quá trình hình thành và phát triển triết học Mác?
3. Những điều kiện lịch sử xã hội để Lênin kế thừa và phát triển triết học Mác?
4. Những thời kỳ chủ yếu của giai đoạn Lênin kế thừa và phát triển triết học Mác?
5. Thực chất và ý nghĩa cuộc cách mạng trong triết học do C.Mác và Ph.Ăngghen thực hiện?
6. Khái niệm triết học Mác-Lênin? Đối tượng của triết học Mác-Lênin? Chức năng của triết học Mác-Lênin?
7. Chức năng và vai trò của của triết học Mác-Lênin trong lịch sử tư tưởng nhân loại?
8. Vai trò thế giới quan, phương pháp luận của triết học Mác-Lênin trong điều kiện cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại phát triển hiện nay?
9. Vai trò của triết học Mác-Lênin trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trên thế
giới và sự nghiệp đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam? Chương 2
CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG I. VẬT C HẤT VÀ Ý THỨC
1. Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật trước C.Mác về phạm trù vật chất?
2. Liệt kê và phân tích những thành tựu chủ yếu, trực tiếp nhất của cuộc cách mạng
trong khoa học tự nhiên cuối thể kỷ XIX, đầu thế kỷ XX dẫn đến sự phá sản của các
quan điểm siêu hình về vật chất và sự ra đời của định nghĩa về phạm trù vật chất của Lênin.
3. Quan niệm của triết học Mác - Lênin về vật chất ?
4. Giải thích rõ nội dung các luận điểm “hiện thực khách quan” “không phụ thuộc vào
cảm giác” và “được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh” trong định
nghĩa của Lênin về phạm trù vật chất.
5. Luận điểm nào trong định nghĩa về phạm trù vật chất của Lênin đã bác bỏ thuyết
không thể biết (bất khả tri luận)?
6. Luận điểm nào trong định nghĩa về phạm trù vật chất của Lênin đã trực tiếp khắc
phục được thiếu sót trong các quan điểm duy vật siêu hình máy móc về vật chất?
7. Trong hai nguồn gốc của ý thức, nguồn gốc nào đóng vai trò quyết định ? Tại sao?
8. Đặc điểm cơ bản làm cho phản ánh ý thức khác về chất so với các hình thức phản ánh khác là gì?
9. Làm rõ đặc điểm (tính chất) chủ động, sáng tạo trong phản ánh ý thức (so sánh với
các hình thức phản ánh khác).
10. Sự khác nhau giữa “hiện thực khách quan” và “hiện thực chủ quan”?
11. Các hình thức tồn tại của vật chất?
12. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về vận động, đứng im và mối quan hệ biện
chứng giữa vận động và đứng im?
13. Các quan niệm trong lịch sử triết học và quan niệm của triết học Mác-Lênin về tính
thống nhất của thế giới?
14. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về nguồn gốc, bản chất và kết cấu của ý thức?
15.Theo triết học Mác-Lênin, giữa tri thức và tình cảm trong kết cấu của ý thức, yếu tố
nào đóng vai trò quyết định? Cho ví dụ.
16.Theo triết học Mác-Lênin, vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức được thể
hiện như thế nào? Cho ví dụ minh họa.
17. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ quan niệm về vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức?
18. Nếu bỏ cụm từ “xét đến cùng” trong mệnh đề “xét đến cùng, vật chất quyết định ý
thức” thì mệnh đề trên còn đúng hay không? Tại sao?
19. Theo triết học Mác-Lênin, vai trò tác động trở lại của ý thức đối với vật chất được
thể hiện ra sao? Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm này?
20. Làm rõ nội dung luận điểm: ý thức tự nó không trực tiếp thay đổi được gì trong hiện
thực. Ý thức muốn tác động cải tạo hiện thực phải thông qua hoạt động thực tiễn của
con người. Cho ví dụ minh họa.
21.Nội dung nào trong triết học Mác-Lênin là cơ sở lý luận của “quan điểm khách quan”
(“nguyên tắc khách quan”)?
22. Nội dung của “nguyên tắc khách quan” là gì ?
23. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng “nguyên tắc khách quan” như thế nào trong thực
tiễn cách mạng Việt Nam?
24. Cho ví dụ về kết quả tích cực khi vận dụng đúng đắn “nguyên tắc khách quan” và
hậu quả khi đi ngược “nguyên tắc khách quan” trong lịch sử.
25. Tìm trong các câu ca dao – tục ngữ Việt Nam nói về mối quan hệ giữa vật chất - ý thức.
26. Anh/chị đã vận dụng ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học
Mác-Lênin về mối quan hệ giữa vật chất và ý thức thế nào trong học tập và trong đời sống của bản thân? II. PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT
2.1. Hai nguyên lý của phép biện chứng duy vật
1. Điểm khác biệt cơ bản trong quan niệm của phép siêu hình và phép biện chứng về
mối liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng trong thế giới là gì ? Cho ví dụ minh họa.
2. Điểm khác biệt cơ bản trong quan niệm duy tâm biện chứng và duy vật biện chứng về
mối liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng trong thế giới là gì ? Cho ví dụ minh họa.
3. Giải thích rõ quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về tính phổ biến và tính đa
dạng, phong phú của các mối liên hệ. Cho ví dụ minh họa.
4. Ý nghĩa - phương pháp luận của Nguyên lý về MLHPB ?
5. Cơ sở lý luận của quan điểm toàn diện là gì ?
6. Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần phải quán triệt quan điểm toàn diện ?
7. Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về MLHPB là cơ sở lý luận trực tiếp của
quan điểm lịch sử - cụ thể.
8. Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về MLHPB là cơ sở lý luận trực tiếp yêu
cầu chúng ta phải chống quan điểm chiết trung trong nhận thức và hoạt động thực tiễn?
9. Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về MLHPB là cơ sở lý luận trực tiếp yêu
cầu chúng ta phải chống quan điểm ngụy biện trong nhận thức và hoạt động thực tiễn?
10.Anh/chị đã vận dụng quan điểm toàn diện như thế nào trong học tập của mình ?
11.Điểm khác biệt cơ bản trong quan niệm của phép siêu hình và phép biện chứng về phát triển ?
12.Điểm khác biệt cơ bản trong quan niệm của phép biện chứng duy tâm và phép biện
chứng duy vật về phát triển ?
13.Giải thích rõ quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về tính phổ biến và tính đa
dạng, phong phú của sự phát triển. Cho ví dụ minh họa.
14.Cơ sở lý luận của quan điểm phát triển là gì?
15.Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần phải quán triệt quan điểm phát triển?
16.Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về sự phát triển là cơ sở lý luận trực tiếp
của quan điểm lịch sử - cụ thể?
17.Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về sự phát triển là cơ sở lý luận trực tiếp
yêu cầu chúng ta phải luôn giữ tinh thần lạc quan cách mạng trong nhận thức và hoạt
động thực tiễn? Cho ví dụ minh họa.
18.Luận điểm nào trong nội dung Nguyên lý về sự phát triển là cơ sở lý luận trực tiếp
yêu cầu chúng ta phải chống quan điểm thành kiến, định kiến trong nhận thức và hoạt
động thực tiễn? Cho ví dụ minh họa.
19.Anh/chị đã vận dụng quan điểm phát triển như thế nào trong cuộc sống?
20.Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng quan điểm phát triển như thế nào trong cách mạng Việt Nam?
2.2. Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật
1. Phạm trù là gì? Đặc điểm cơ bản của phạm trù? Phạm trù mang chủ quan hay khách
quan? Giải thích? Cho ví dụ minh họa.
2. Phạm trù triết học khác phạm trù của các khoa học cụ thể ở điểm nào? Cho ví dụ minh họa
2.2.1. Phạm trù Cái chung – Cái riêng – Cái đơn nhất
1. Làm rõ khái niệm phạm trù Cái riêng – Cái chung – Cái đơn nhất theo quan niệm
triết học. So sánh nó với khái niệm thường sử dụng trong đời sống hàng ngày. Cho ví dụ minh họa.
2. Tính chất của Cái riêng – Cái chung – Cái đơn nhất theo quan niệm triết học duy vật biện chứng?
3. Mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung biểu hiện như thế nào ? Cho ví dụ minh họa
trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
4. Tại sao trong nhận thức cần phải phát hiện ra cái chung ? Cho ví dụ minh họa.
5. Tại sao muốn phát hiện ra cái chung lại phải xuất phát từ nhiều cái riêng ? Cho ví dụ minh họa.
6. Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn không được giải quyết tách rời vấn đề
cái chung và cái riêng ? Cho ví dụ.
7. Tại sao khi áp dụng cái chung vào cái riêng phải tính đến từng cái riêng cụ thể trong
những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể? Cho ví dụ minh họa.
8. Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn phải tạo điều kiện cho sự chuyển hóa
giữa cái chung và cái đơn nhất ? Cho ví dụ minh họa.
9. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng
giữa cái chung và cái riêng ?
10.Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về phạm trù Cái chung – Cái riêng – Cái đơn
nhất, hãy phân tích quá trình học tập và làm theo tấm gương đạo đức cách mạng của
Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay ở nước ta.
2.2.2. Phạm trù Nguyên nhân – Kết quả
1. Làm rõ khái niệm Nguyên nhân, Kết quả, Nguyên cớ, Điều kiện. Cho ví dụ minh họa.
2. Tính chất cơ bản của mối liên hệ nhân quả theo quan niệm triết học duy vật biện chứng?
3. So sánh mối liên hệ nhân – quả với mối liên hệ trước – sau. Cho ví dụ minh họa.
4. Luận điểm “không có nguyên nhân nào là nguyên nhân đầu tiên và không có kết quả
nào là kết quả cuối cùng” trong triết học Mác-Lênin được hiểu như thế nào?
5. Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù Nguyên nhân – Kết quả, anh/chị
hãy trả lời và giải thích câu hỏi “con gà có trước hay quả trứng có trước”?
6. Nội dung nào trong triết học Mác-Lênin là cơ sở lý luận trực tiếp của quan điểm
“quyết định luận duy vật”.
7. Quan điểm “quyết định luận duy vật” khác “thuyết định mệnh” duy tâm ở điểm nào?
8. Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn của con người cần phải tìm ra nguyên
nhân và phân tích nguyên nhân?
9. Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù Nguyên nhân – Kết quả, anh/chị
hãy nhận định và giải thích câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm xưa, rằng “Nhất nước,
nhì phân, tam cần, tứ giống”.
10. Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù Nguyên nhân – Kết quả, anh/chị
hãy nhận định và giải thích nhận định xưa, rằng “Không thầy đố mày làm nên”.
11.Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng
giữa nguyên nhân và kết quả?
12.Cho ví dụ về sự vận dụng dụng quan niệm của triết học duy vật biện chứng về phạm
trù nguyên nhân – kết quả của Đảng và Nhà nước ta trong cách mạng giải phóng dân
tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa?
13.Anh/chị đã vận dụng phạm trù nguyên nhân – kết quả như thế nào trong học tập và
trong cuộc sống của mình?
2.2.3. Phạm trù Tất nhiên – Ngẫu nhiên
1. Làm rõ phạm trù Tất nhiên – Ngẫu nhiên theo quan niệm triết học. Cho ví dụ minh họa.
2. Phân biệt phạm trù Tất nhiên với phạm trù Cái chung và phạm trù Quy luật. Cho ví dụ minh họa.
3. Tính chất của Tất nhiên và Ngẫu nhiên theo quan niệm của phép biện chứng duy vật?
4. Sự khác nhau giữa nguyên nhân của cái tất nhiên và nguyên nhân của cái ngẫu nhiên là gì?
5. Mối quan hệ giữa Tất nhiên và Ngẫu nhiên được biểu hiện thế nào? Cho ví vụ minh
họa từng nội dung trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
6. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng
giữa tất nhiên và ngẫu nhiên?
7. Biểu hiện của tính tương đối trong ranh giới giữa cái tất nhiên và cái ngẫu nhiên được
biểu hiện ra sao? Cho ví dụ.
8. Cho ví vụ về sự chuyển hóa giữa cái tất nhiên và cái ngẫu nhiên trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
9. Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần phải căn cứ vào cái tất nhiên song
không được bỏ qua cái ngẫu nhiên?
10.Muốn tìm ra cái tất nhiên thì phải làm thế nào? Tại sao phải làm thế? Cho ví dụ minh
họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
11. Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù Tất nhiên & Ngẫu nhiên, hãy
giải thích lý do, tại sao trong các tấm ảnh của các nhiếp ảnh gia, các tia sét trong
không trung chưa khi nào có hình dáng lặp lại?
12. Bằng nội dung triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù Tất nhiên & Ngẫu nhiên, hãy
giải thích lý do, tại sao giờ đây khi xây nhà cao tầng luôn luôn phải lắp đặt cột thu lôi?...
13.Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn cần phải tạo điều kiện cho cái tất
nhiên biến thành cái ngẫu nhiên hoặc ngược lại? Tìm ví dụ về sự vận dụng luận điểm
này của Đảng và Nhà nước ta trong cách mạng.
2.2.4. Phạm trù Nội dung – Hình thức
1. Làm rõ phạm trù Nội dung và Hình thức theo quan niệm của triết học duy vật biện chứng.
2. Phạm trù “hình thức” trong triết học khác với khác niệm “vẻ ngoài” (bề ngoài)
thường sử dụng trong đời thường như thế nào? Cho ví dụ minh họa.
3. Tính chất của Nội dung và Hình thức theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
4. Mối quan hệ biện chứng giữa Nội dung và Hình thức trong triết học duy vật biện
chứng thể hiện ra sao? Cho ví dụ minh họa.
5. Tính thống nhất trong mâu thuẫn của nội dung và hình thức thể hiện như thế nào? Cho ví dụ minh họa.
6. Vai trò quyết định của nội dung và hình thức thể hiện ra sao? Cho ví dụ minh họa
trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
7. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng
giữa nội dung và hình thức?
8. Tại sao khi xem xét sự vật, đi đôi với việc phải luôn căn cứ vào nội dung, phải luôn
theo dõi mặt hình thức để có sự điều chỉnh kịp thời, phù hợp trong hoạt động thực
tiễn? Cho ví dụ minh họa.
9. Vai trò tác động trở lại của hình thức đối với nội dung biểu hiện thế nào? Cho ví dụ
minh họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
10.Chủ nghĩa hình thức là gì? Luận điểm nào trong triết học Mác-Lênin về phạm trù Nội
dung – Hình thức đã trực tiếp mang đến quan điểm “chống chủ nghĩa hình thức”?
11.Luận điểm nào trong nội dung triết học Mác-Lênin về phạm trù Nội dung – Hình
thức đã trực tiếp mang đến quan điểm “phải sử dụng nhiều hình thức khác nhau để
đáp ứng yêu cầu thực tiễn của hoạt động cách mạng trong những giai đoạn khác nhau”?
12.Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng luận điểm “phải sử dụng nhiều hình thức khác
nhau để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của hoạt động cách mạng trong những giai đoạn khác nhau” như thế nào?
2.2.5. Phạm trù Bản chất – Hiện tượng
1. Trình bày nội dung quan niệm của phép biện chứng duy vật về phạm trù Bản chất và Hiện tượng.
2. Phân biệt giữa hiện tượng với giả tượng. Cho ví dụ minh họa.
3. Hãy so sánh, phân biệt giữa phạm trù “chất” và phạm trù “bản chất” trong triết học
Mác-Lênin. Cho ví dụ minh họa.
4. Hãy so sánh, phân biệt giữa phạm trù “hình thức” và phạm trù “hiện tượng” trong
triết học Mác-Lênin. Cho ví dụ minh họa.
5. Trình bày quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa Bản
chất và Hiện tượng. Cho ví dụ minh họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
6. Trình bày nội dung ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan niệm của triết học
Mác-Lênin về Bản chất, Hiện tượng và mối quan hệ biện chứng giữa chúng.
7. Anh/chị đã vận dụng ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học
Mác-Lênin về Bản chất, Hiện tượng và mối quan hệ biện chứng giữa chúng thế nào
trong cuộc sống của mình?
8. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan
niệm của triết học Mác-Lênin về Bản chất, Hiện tượng và mối quan hệ biện chứng
giữa chúng thế nào trong cách mạng Việt Nam?
2.2.6. Phạm trù Khả năng – Hiện thực
1. Làm rõ phạm trù Khả năng và Hiện thực theo quan niệm của triết học duy vật biện chứng.
2. Tính chất Khả năng và Hiện thực của theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
3. Mối quan hệ biện chứng giữa Khả năng và Hiện thực theo quan niệm của triết học
Mác-Lênin? Cho ví dụ mình họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
4. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về sự chuyển hóa giữa Khả năng và Hiện thực?
Cho ví dụ trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
5. Ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học Mác-Lênin về Khả
năng - Hiện thực và mối quan hệ biện chứng giữa chúng?
6. Anh/chị đã vận dụng ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học
Mác-Lênin về Khả năng - Hiện thực và mối quan hệ biện chứng giữa chúng thế nào
trong cuộc sống của mình?
7. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm
của triết học Mác-Lênin về Khả năng - Hiện thực và mối quan hệ biện chứng giữa
chúng thế nào trong cách mạng Việt Nam?
2.3. Các quy luật cơ bản của Phép biện chứng duy vật
1. Quy luật là gì? Đặc điểm cơ bản của quy luật theo quan niệm của triết học Mác-
Lênin? Hãy kể tên một số quy luật tự nhiên, xã hội và tư duy.
2. Cho ví dụ minh họa về từng đặc điểm khác nhau (và giống nhau) giữa quy luật tự
nhiên và quy luật xã hội.
3. Anh/chị hiểu thế nào về luận điểm của Mác: Tự do là nhận thức được cái tất yếu và
tuân theo cái tất yếu (chứ không phải tự do là được làm mọi điều mình thích, mình muốn)?
4. Sự giống nhau và khác nhau giữa quy luật triết học nghiên cứu với quy luật của các
khoa học cụ thể nghiên cứu?
2.3.1. Quy luật từ sự thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngược lại
1. Làm rõ sự khác nhau giữa phạm trù “chất” trong các khoa học cụ thể và “chất” trong triết học.
2. Cho ví dụ minh họa rõ sự khác nhau giữa “chất” và “thuộc tính”.
3. Luận điểm “một sự vật là nhiều chất tùy thuộc vào mối liên hệ của nó với cái khác”
được hiểu như thế nào ? Cho ví dụ.
4. Làm rõ luận điểm: “một sự vật là nhiều chất vì một sự vật bao gồm nhiều thuộc tính
và mỗi thuộc tính được coi là một chất bao gồm nhiều thuộc tính nhỏ khác”. Cho ví dụ minh họa.
5. Tìm ví dụ minh họa cho luận điểm: “chất của sự vật không chỉ được quy định bởi
những yếu tố (thuộc tính) cấu thành sự vật mà còn bởi phương thức liên kết giữa những yếu tố đó”.
6. Làm rõ phạm trù “lượng” thông qua việc làm rõ những đặc trưng của nó.
7. Làm rõ tính tương đối trong việc phân biệt giữa chất và lượng.
8. Cho ví dụ về dự biểu hiện của “độ” trong cá tự nhiên, xã hội và tư duy.
9. Cho ví dụ về sự biểu hiện của “điểm nút” trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
10.Nêu ví dụ về sự biểu hiện của “bước nhảy” trong cả 3 lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy.
11.Nêu ví dụ về sự biểu hiện của các hình thức của “bước nhảy”.
12.Phân biệt giữa tiến hóa và cách mạng.
13.Vai trò của “điều kiện” trong sự tác động của Lượng đối Chất biểu hiện như thế nào ?
Lấy dẫn chứng họa trong cả 3 lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy.
14.Sự quy định của chất đối với lượng được biểu hiện như thế nào ? Cho ví dụ minh họa
trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
15.Ý nghĩa - phương pháp luận của nội dung quy luật Lượng – Chất ?
16.Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng nguyên tắc phương pháp luận rút ra từ quy luật
Lượng – Chất như thế nào ?
17.Anh/chị đã vận dụng nguyên tắc phương pháp luận rút ra từ quy luật Lượng – Chất
như thế nào trong học tập của mình ?
18.Cách thức của sự vận động và phát triển của thế giới diễn ra như thế nào ?
19.Cho ví dụ về sự vận dụng linh hoạt các hình thức thức của bước nhảy.
20.Cho ví dụ minh họa về sự biểu hiện của tư tưởng tả khuynh.
21.Cho ví dụ minh họa về sự biểu hiện của tư tưởng hữu khuynh.
22.Sự sai lầm chung của cả tư tưởng tả khuynh và tư tưởng hữu khuynh là gì ?
2.3.2. Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập
1. Làm rõ khái niệm “mặt đối lập biện chứng” (nêu rõ đặc điểm của chúng). Cho ví dụ minh họa.
2. Tính chất của “mâu thuẫn biện chứng”? Cho ví dụ minh họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
3. Làm rõ sự khác biệt giữa mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài. Cho ví dụ minh họa.
4. Làm rõ tính tương đối trong sự phân biệt giữa mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên
ngoài. Cho ví dụ minh họa.
5. Làm rõ sự khác biệt giữa mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn không cơ bản. Cho ví dụ minh họa.
6. Làm rõ tính tương đối giữa mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn không cơ bản. Cho ví dụ minh họa.
7. Làm rõ sự khác biệt giữa mâu thuẫn chủ yếu và mâu thuẫn thứ yếu. Cho ví dụ minh họa.
8. So sánh giữa mâu thuẫn cơ bản với mâu thuẫn chủ yếu. Cho ví dụ minh họa.
9. Đặc điểm đặc thù của mâu thuẫn đối kháng so với các loại mâu thuẫn đã nêu. Cho ví dụ.
10.Làm rõ khái niệm “thống nhất của các mặt đối lập”, “đấu tranh của các mặt đối lập”,
và “chuyển hóa giữa các mặt đối lập”. Cho ví dụ minh họa.
11. Những hình thức “Chuyển hóa” của các mặt đối lập? Cho ví dụ.
12.Trình bày nội dung luận điểm: “trong một mâu thuẫn, hai mặt đối lập vừa thống nhất
vừa đấu tranh với nhau”. Cho ví dụ minh họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
13.Giải thích rõ nội dung luận điểm: “đấu tranh của các mặt đối lập là nguồn gốc, động
lực của sự vận động, phát triển”. Cho ví dụ minh họa trong cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
14.Làm rõ nội dung luận điểm: “thống nhất của các mặt đối lập là tương đối, đấu tranh
của các mặt đối lập là tuyệt đối”.
15.Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật Mâu thuẫn?
16.Tại sao trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, chúng ta phải “phân đôi cái thống
nhất để nhận thức các mặt đối lập của chúng” ?
17.Tại sao trong nhận thức và giải quyết mâu thuẫn, chúng ta phải có quan điểm lịch sử -
cụ thể ? Cho ví dụ minh họa.
18. Luận điểm nào trong nội dung triết học Mác-Lênin đã trực tiếp dẫn đến ý nghĩa-
phương pháp luận, rằng phải chống “chủ nghĩa cải lương” và chống “chủ nghĩa cơ hội”?
19.Nguồn gốc, động lực của sự vận động và phát triển của thế giới là gì?
20.Anh/chị đã vận dụng nguyên tắc phương pháp luận rút ra từ quy luật mâu thuẫn như
thế nào trong cuộc sống của mình ?
2.3.3. Quy luật phủ định của phủ định
1. Phủ định là gì? Cho ví dụ phân biệt giữa phủ định biện chứng và phủ định siêu hình.
2. Nguyên nhân của phủ định biện chứng? Tính chất của phủ định biện chứng? Cho ví dụ minh họa.
3. Tính chu kỳ của phủ định biện chứng? Cho ví dụ minh họa.
4. Quan niệm của Lênin về biểu tượng hình “xoáy ốc” trong phủ định biện chứng?
5. Quan niệm về “cái mới” trong quy luật phủ định của phủ định?
6. Từ nội dung nào trong quy luật phủ định của phủ định, Mác đã tiên đoán sự ra đời
của chủ nghĩa cộng sản?
7. Nội dung ý nghĩa – phương pháp luận được rút ra từ quy luật phủ định của phủ định?
8. Trình bày sự vận dụng ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quy luật phủ định của
phủ định của Đảng và Nhà nước ta trong cách mạng Việt Nam. III. LÝ LUẬN NHẬN
THỨC CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG
1. Làm rõ nội dung phạm trù “thực tiễn” theo quan niệm của triết học Mác-Lênin.
2. Làm rõ các hình thức cơ bản của thực tiễn và mối quan hệ biện chứng giữa chúng. Cho ví dụ minh họa.
3. Làm rõ nội dung phạm trù “nhận thức” theo quan niệm của triết học Mác-Lênin.
4. Bản chất của quá trình nhận thức theo quan niệm của triết học Mác-Lênin ?
5. Nêu rõ điểm khác biệt cơ bản giữa nhận thức kinh nghiệm và nhận thức lý luận.
6. Ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối
quan hệ biện chứng giữa nhận thức kinh nghiệm và nhận thức lý luận ?
7. Cơ sở lý luận của chủ nghĩa kinh nghiệm là gì ?
8. Cơ sở lý luận của chủ nghĩa giáo điều là gì ?
9. Điểm khác biệt cơ bản giữa nhận thức thông thường và nhận thức khoa học?
10.Quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối quan quan hệ biện chứng giữa nhận thức
thông thường và nhận thức khoa học ?
11.Ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối
quan quan hệ biện chứng giữa nhận thức thông thường và nhận thức khoa học?
12.Tại sao nói “thực tiễn là nguồn gốc, là cơ sở, là mục đích của nhận thức”?
13.Vai trò “động lực” đối với nhận thức của thực tiễn thể hiện như thế nào trong triết học
Mác-Lênin ? Hãy tìm dẫn chứng minh họa cho tính đúng đắn của quan điểm này?
14.Làm rõ khái niệm “chân lý” theo quan niệm của triết học Mác-Lênin.
15.Quan niệm của triết học Mác-Lênin về tính chất của chân lý ? Cho ví dụ minh họa.
16.Làm rõ nội dung triết học Mác-Lênin về vai trò “kiểm tra chân lý” của thực tiễn ? Cho ví dụ minh họa.
17.Nếu bỏ cụm từ “xét đến cùng” trong luận điểm “xét đến cùng, thực tiễn là tiêu chuẩn
duy nhất để kiểm tra chân lý” thì luận điểm đó còn đúng hay không ? Tại sao ? Cho ví dụ minh họa.
18.Điểm khác biệt cơ bản giữa “nhận thức cảm tính” và “nhận thức lý tính” ?
19.Quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa nhận thức cảm
tính và nhận thức lý tính ?
20.Nguyên tắc - phương pháp luận rút ra từ TH.ML về mối quan hệ biện chứng giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính ?
21.Anh/ chị đã vận dụng nguyên tắc - phương pháp luận rút ra từ triết học Mác-Lênin về
mối quan hệ biện chứng giữa nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính?
22.Theo Lênin, “bản chất, linh hồn sống của chủ nghĩa Mác là phân tích cụ thể từng tình
hình cụ thể trong điều kiện cụ thể”. Anh/chị hiểu câu nói đó như thế nào?
23. Sử dụng lý luận triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa nhận thức và
thực tiễn để bình luận câu nói của Hồ Chí Minh: “Học phải suy nghĩ, học phải liên hệ
với thực tế, phải có thí nghiệm và thực hành. Học với hành phải kết hợp với nhau”. Chương 3
CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ I. HỌC
THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI
1. Sản xuất vật chất là cơ sở của sự tồn tại và phát triển xã hội
1. Sản xuất là gì? Những hình thức cơ bản của sản xuất? Phân biệt giữa khái niệm “lao
động” và khái niệm “sản xuất”. Cho ví dụ.
2. Đặc trưng của sản xuất vật chất? Mối quan hệ giữa sản xuất vật chất với những hình thức sản xuất khác?
3. Các yếu tố cơ bản của sản xuất vật chất và mối quan hệ biện chứng giữa chúng? Cho ví dụ minh họa.
4. Vai trò của sản xuất vật chất đối với sự vận động và phát triển của xã hội? Cho ví dụ minh họa.
5. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ quan niệm về vai trò của SXVC đối với sự vận
động và phát triển của xã hội ?
2.Biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất
1. Phương thức sản xuất là gì? Kết cấu của phương thức sản xuất?
2. Vai trò của phương thức sản xuất đối với sự vận động và phát triển của xã hội ? Cho ví dụ minh họa.
3. Ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ quan niệm về vai trò của PTSX đối với sự vận
động và phát triển của xã hội?
4. Khái niệm và kết cấu của lực lượng sản xuất? Mối quan hệ biện chứng giữa các yếu
tố cấu thành lực lượng sản xuất? Cho ví dụ minh hoạ.
5. Trong các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất, yếu tố nào được C.Mác ví là hệ thống
"xương cốt, bắp thịt" của nền sản xuẩn xuất? Tại sao? Cho ví dụ minh hoạ.
6. Trong các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất, yếu tố nào mang tính năng động nhất,
tích cực nhất, cách mạng nhất? Tại sao? Cho ví dụ minh hoạ.
7. Trong mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất, yếu tố
nào đóng vai trò quyết định? Tại sao? Cho ví dụ minh hoạ.
8. Các trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sản xuất trong lịch sử? Cho ví dụ minh họa.
9. Khái niệm và kết cấu của quan hệ sản xuất? Mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố
cấu thành quan hệ sản xuất ? Cho ví dụ minh họa.
10. Trong các yếu tố cấu thành quan hệ sản xuất, yếu tố nào là quan hệ xuất phát, quan
hệ cơ bản, quan hệ quyết định?
11. Trong các yếu tố cấu thành quan hệ sản xuất, yếu tố nào tác động trực tiếp đến lợi
ích của người lao động? Tại sao? Cho ví dụ
12.Trong các yếu tố cấu thành quan hệ sản xuất, yếu tố nào tác động trực tiếp đến quá
trình sản xuất? Tại sao? Cho ví dụ
13. Trình bày quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa lực
lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
14. Vai trò quyết định của lực lượng sản xuất đối với quan hệ sản xuất được thể hiện thế
nào? Cho ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan niệm này?
15.Vai trò tác động trở lại của quan hệ sản xuất đối với lực lượng sản xuất được thể hiện
thế nào? Cho ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan niệm này?
16.Theo triết học Mác-Lênin, có thể xây dựng một quan hệ sản xuất tiên tiến đi trước để
mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển hay không? Tại sao? Cho ví dụ minh hoạ.
17. Nội dung nào của quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ của lực
lượng sản xuất là cơ sở lý luận trực tiếp của chủ trương của Đảng: "Cùng với khoa
học và công nghệ, giáo dục phải trở thành quốc sách hàng đầu"?
3.Biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của xã hội
1. Khái niệm cơ sở hạ tầng? Kết cấu của một cơ sở hạ tầng cụ thể? Trong các yếu tố cấu
thành cơ sở hạ tầng, yếu tố nào đóng vai trò quyết định? Cho ví dụ minh họa.
2. Mối quan hệ biện chứng giữa giữa các yếu tố cấu thành một CSHT nhất định được
thể hiện ra sao? Cho ví dụ minh họa.
3. Khái niệm kiến trúc thượng tầng? Kết cấu của một kiến trúc thượng tầng nhất định?
Trong các yếu tố cấu thành kiến trúc thượng tầng, yếu tố nào có quyền lực mạnh
nhất, tác động chi phối đến tất cả các yếu tố khác? Cho ví dụ và giải thích.
4. Mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố cấu thành một kiến trúc thượng tầng nhất
định được thể hiện ra sao? Cho ví dụ minh họa.
5. Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng đối với kiến trúc thượng tầng được thể hiện qua
những nội dung nào? Cho ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan niệm này?
6. Vai trò tác động trở lại của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng được thể hiện
qua những nội dung nào? Cho ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ quan niệm này?
7. Tại sao phải sử dụng cụm từ "sớm hay muộn" trong luận điểm nói về sự thay đổi của
kiến trúc thượng tầng dưới tác động của cơ sở hạ tầng? Cho ví dụ minh hoạ.
8. Tính kế thừa của kiến trúc thượng tầng trong quá trình vận động và phát triển của nó
dưới sự tác động quyết định của cơ sở hạ tầng được thể hiện ra sao? Cho ví dụ minh họa.
9. Nội dung nào của quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc
thượng tầng là cơ sở lý luận của chủ trương của Đảng, rằng "xây dựng kinh tế là
trọng tâm" và "xây dựng Đảng là then chốt"?
10.Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ
tầng và kiến trúc thượng tầng như thế nào trong công cuộc đổi mới hiện nay?
4. Sự phát triển các hình thái kinh tế-xã hội là một quá trình lịch sử-tự nhiên
1. Định nghĩa "hình thái kinh tế-xã hội"? Cấu trúc của một hình thái kinh tế - xã hội cụ thể?
2. Theo triết học Mác-Lênin, trong các yếu tố cơ bản cấu thành hình thái kinh tế - xã hội
nhất định, yếu tố nào luôn tiên phong, đi đầu?
3. Theo triết học Mác-Lênin, trong các yếu tố cơ bản cấu thành hình thái kinh tế - xã hội
nhất định, yếu tố nào đóng quy định tính chất của một hình thái kinh tế - xã hội?
4. Mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố cấu thành một hình thái kinh tế xã hội? Cho ví dụ minh hoạ.
5. Cụm từ “tự nhiên” trong luận điểm “Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là
một quá trình lịch sử - tự nhiên” của Mác được hiểu thế nào?
6. Cụm từ “lịch sử” trong luận điểm “Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là
một quá trình lịch sử - tự nhiên” của Mác được hiểu thế nào?
7. Tính đặc thù của quá trình phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội được lý giải ra sao? Cho ví dụ minh họa.
8. Kể tên những học thuyết mà một số thế lực đang sử dụng hiện nay với mong muốn
xóa bỏ giá trị của Học thuyết về Hình thái kinh tế - xã hội của Mác.
9. Giá trị khoa học bền vững và ý nghĩa cách mạng của học thuyết Hình thái kinh tế - xã
hội của Mác trong giai đoạn hiện nay.
10. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ học thuyết
Hình thái kinh tế - xã hội của Mác như thế nào trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam? II. GIAI CẤP VÀ DÂN TỘC
1. Giai cấp là gì? Nguồn gốc giai cấp? Cho ví dụ minh hoạ.
2. Đặc trưng của giai cấp theo quan niệm của Lênin?
3. Đấu tranh giai cấp là gì? Nguyên nhân của đấu tranh giai cấp? Các hình thức cơ bản của đấu tranh giai cấp?
4. Vai trò của đấu tranh giai cấp đối với sự vận động, phát triển của xã hội có giai cấp? Cho ví dụ minh hoạ.
1. Những hình thức cơ bản của đấu tranh giai cấp?
2. Đâu là đặc trưng cơ bản khác biệt giữa cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản với tất cả
các cuộc đấu tranh giai cấp đã có trong lịch sử?
3. Tên gọi và đặc trưng cơ bản của các hình thức cộng đồng người đã có trong lịch sử
trước khi xuất hiện dân tộc?
4. Dân tộc là gì? Đặc trưng cơ bản của dân tộc theo quan niệm của chủ nghĩa Mác- Lênin?
5. Quan niệm về mối quan hệ biện chứng giữa dân tộc và giai cấp theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
6. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về mối quan hệ giữa dân tộc, giai cấp và nhân loại?
7. Đảng ta đã vận dụng ý nghĩa - phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học
Mác-Lênin về mối quan hệ giữa dân tộc, giai cấp và nhân loại như thế nào trong lịch sử cách mạng Việt Nam? III. NHÀ NƯỚC V À CÁCH MẠNG XÃ HỘI
1. Trình bày quan niệm của triết học Mác-Lênin về nguồn gốc (sâu xa và trực tiếp) của nhà nước.
2. Bản chất của nhà nước theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
3. Đặc trưng cơ bản của nhà nước theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
4. Chức năng cơ bản của nhà nước theo quan niệm của triết học Mác-Lênin? Trong các
chức năng cơ bản của nhà nước, chức năng nào đóng vai trò quyết định? Giải thích và cho ví dụ.
5. Các kiểu và các hình thức nhà nước đã có trong lịch sử? Điểm khác biệt cơ bản giữa
kiểu nhà nước vô sản với các kiểu nhà nước khác trong lịch sử?
6. Cảm nghĩ cá nhân về việc Hồ Chí Minh đã quyết định đặt tên cho nước ta là Nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa sau khi nước
nhà giành được độc lập vào năm 1945?
5. Khái niệm "cách mạng xã hội"? Nguyên nhân của cách mạng xã hội?
6. Điểm khác biệt cơ bản giữa cách mạng xã hội với cải cách và đảo chính? Cho ví dụ minh hoạ.
7. Bản chất của cách mạng xã hội theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
8. Tính chất của cách mạng xã hội? Động lực cơ bản của cách mạng xã hội? Lực lượng
của cách mạng xã hội? Phương pháp cách mạng xã hội theo quan niệm của triết học Mác-Lênin?
9. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về vai trò của cách mạng xã hội đối với sự vận
động và phát triển của xã hội có đối kháng giai cấp?
10. Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm của triết học Mác-Lênin về cách
mạng xã hội và vai trò của cách mạng xã hội?
11. Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm của
triết học Mác-Lênin về cách mạng xã hội và vai trò của cách mạng xã hội như thế nào
trong lịch sử cách mạng Việt Nam?
12. Vấn đề cách mạng xã hội trên thế giới hiện nay? IV . Ý THỨC XÃ HỘI
1. Khái niệm tồn tại xã hội? Mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố cơ bản của tồn tại xã hội?
2. Khái niệm ý thức xã hội? Các kiểu hình thái ý thức xã hội? Mối quan hệ biện chứng
giữa các hình thái ý thức xã hội?
3. Trong các hình thái ý thức xã hội, hình thái nào tác động mạnh mẽ, trực tiếp nhất đến
sự vận động và phát triển của xã hội?
4. Làm rõ quan niệm của Mác, rằng “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”.
5. Tại sao Lênin nói: đụng đến tôn giáo là tự sát? Tìm dẫn chứng trong lịch sử.
6. Làm rõ sự khác biệt giữa ý thức xã hội và ý thức cá nhân. Cho ví dụ minh họa.
7. Làm rõ điểm giống nhau và khác nhau giữa ý thức xã hội thông thường và ý thức lý
luận. Cho ví dụ minh họa.
8. Làm rõ điểm giống nhau và khác nhau giữa tâm lý xã hội và hệ tư tưởng. Cho ví dụ minh họa.
9. Làm rõ sự giống và khác nhau giữa ý thức xã hội thông thường và tâm lý xã hội. Cho ví dụ minh họa.
10.Làm rõ sự giống nhau và khác nhau giữa ý thức lý luận và hệ tư tưởng. Cho ví dụ minh họa.
11.Tại sao ý thức xã hội lại mang tính giai cấp? Tính giai cấp của ý thức xã hội đươc thể
hiện như thế nào? Cho ví dụ.
12.Mối quan hệ giữa ý thức giai cấp, ý thức dân tộc và ý thức nhân loại? Cho ví dụ minh họa?
13.Các hình thái chủ yếu của ý thức xã hội và mối quan hệ biện chứng giữa chúng?
14.Vai trò quyết định của tồn tại xã hội đối với ý thức xã hội được thể hiện ra sao? Cho
ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm này?
15.Tính độc lập tương đối của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội được thể hiện thế nào?
Cho ví dụ minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm này?
16.Sự tác động trở lại của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội thể hiện thế nào? Cho ví dụ
minh hoạ. Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm này?
17.Sử dụng quan niệm triết học Mác-Lênin về vai trò tác động trở lại của ý thức xã hội
đối với tồn tại xã hội để lý giải, bình luận về luận điểm của Hồ Chí Minh, rằng "Văn
hoá soi đường cho quốc dân đi".
18.Sử dụng quan niệm triết học Mác-Lênin về vai trò tác động trở lại của ý thức xã hội
đối với tồn tại xã hội để lý giải, bình luận về luận điểm của Hồ Chí Minh, rằng "Một
dân tộc dốt là một dân tộc yếu".
19.Sử dụng quan niệm triết học Mác-Lênin về vai trò tác động trở lại của ý thức xã hội
đối với tồn tại xã hội để lý giải, bình luận về luận điểm của Hồ Chí Minh, rằng Đảng
phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo họ thành những
người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên". Bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết. V. TRIẾT HỌC VỀ CON NGƯỜI
1. Khái niệm con người trong triết học Mác-Lênin?
2. Mặt sinh học trong con người được thể hiện thế nào?
3. Mặt tự nhiên trong con người được thể hiện thế nào?
4. Mối quan hệ biện chứng giữa mặt sinh học và mặt xã hội trong con người?
5. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về con người vừa là sản phẩm vừa là chủ thể của lịch sử?
6. Quan niệm của Mác về bản chất con người là tổng hòa quan hệ xã hội?
7. Cụm từ “trong tính hiện thực của nó” trong định nghĩa về bản chất con người của
Mác được hiểu như thế nào?
8. So sánh quan niệm về bản chất con người của Mác với những quan niệm khác về bản
chất con người đã có trong lịch sử.
9. Quan niệm về tha hóa con người và vấn đề về giải phóng con người trong triết học Mác-Lênin?
10.Phân tích quan niệm của Mác về “Sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho
sự phát triển tự do của tất cả mọi người”. Cho ví dụ minh họa.
11.Ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ quan niệm về bản chất con người của Mác?
12.Hồ Chí Minh đã viết: "Khi ngủ ai cũng như lương thiện/ Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền/
Hiền dữ đâu phải là tính sẵn/ Phần nhiều do giáo dục mà nên". Hãy bình luận bài thơ
này bằng lý luận của triết học Mác-Lênin về bản chất con người.
13.Hãy bình luận luận điểm "Nhân chi sơ tính bản thiện" của Mạnh Tử trên lập trường
của triết học Mác-Lênin về bản chất con người.
14.Quan niệm của triết học Mác-Lênin về con người vừa là chủ thể vừa là sản phẩm của
lịch sử được thể hiện ra sao?
15.Hãy bình luận về luận điểm: "Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có
những con người xã hội chủ nghĩa" của Hồ Chí Minh trên lập trường của triết học
Mác-Lênin về bản chất con người.
16.Làm rõ khái niệm cá nhân, khái niệm nhân cách và khái niệm cá tính.
17.So sánh những khái niệm cá nhân, khái niệm nhân cách với khái niệm con người.
18.Những tiền đề hình thành nhân cách và mối quan hệ biện chứng giữa chúng? Ý nghĩa
– phương pháp luận rút ra từ những luận điểm này ?
19.Mối quan hệ biện chứng giữa cá nhân và xã hội theo quan niệm của triết học Mác-
Lênin ? Ý nghĩa – phương pháp luận rút ra từ những luận điểm này?
20.Khái niệm "quần chúng nhân dân"? So sánh khái niệm "quần chúng nhân dân" với
khái niệm "cá nhân" và khái niệm "con người" theo quan niệm của triết học Mác- Lênin.
21.Điểm giống nhau và khác nhau giữa vĩ nhân và lãnh tụ?
22.Quan niệm của triết học Mác-Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch
sử? Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ quan niệm này?
23.Nguyễn Trãi có câu: “Dân là nước. Quân là thuyền. Nước có thể dâng thuyền và cũng
có thể lật thuyền”. Anh/chị hiểu câu nói này như thế nào?
24.Nguồn lực con người là gì? Vai trò, vị trí nguồn lực con người trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội?
25.Những thành tựu và những hạn chế trong phát huy nguồn lực con người Việt Nam trong những năm qua?