Câu hỏi thảo luận chương 6 môn Tư tưởng Hồ Chí Minh | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 59994889 Phần văn hóa:
Câu 1: những sáng tạo lý luận của Hồ chí minh về văn hóa -
Là “nhà văn hóa lớn kiệt xuất trên thế giới”, qua nghiên cứu, tích
lũy trong cuộc đời bôn ba khắp 4 phương trời, ngay từ năm 1943, trong
những trang cuối của cuốn Nhật ký trong tù, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có
một định nghĩa đầy đủ về văn hóa. Người viết: "Vì lẽ sinh tồn cũng như
mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra
những ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn
học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về ăn, ở và
các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó
tức là văn hoá. Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt
cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng
với nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn". Điều thú vị là định
nghĩa văn hóa của UNESCO mãi sau này mới có, có nội dung cơ bản
giống như định nghĩa văn hóa do Hồ Chí Minh nêu ra từ năm 1943.
Trong những bài viết trước cách mạng Tháng Tám, Người đã chỉ ra
những đặc trưng cơ bản nhất của nền văn hóa Việt Nam là “dân tộc, lOMoAR cPSD| 59994889
khoa học, đại chúng”, bao quát cả truyền thống và cách mạng của nền văn hóa mới. -
Khi trở thành lãnh tụ, lãnh đạo đất nước, Người nhấn mạnh: Văn
hóa là một trong 4 lĩnh vực luôn luôn phải quan tâm thực hiện: chính trị,
kinh tế, văn hóa, xã hội”; Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; “Văn
hóa soi đường quốc dân đi”. Yêu nước là nấc thang giá trị cao nhất của
dân tộc Việt Nam và của nền văn hoá Việt Nam. Với các lĩnh vực hoạt
động của văn hóa, Người coi "văn hoá, nghệ thuật cũng như mọi hoạt
động khác không thể đứng ngoài, mà phải ở trong kinh tế và chính trị";
“văn hóa là một mặt trận và anh chị em văn nghệ sỹ là chiến sỹ trên mặt trận ấy”.
Câu 2: Tại sao Unesco vinh danh Hồ Chí Minh vừa là Anh hùng giải
phóng dân tộc và Danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam Vì:
Nhận thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh, một biểu tượng xuất sắc về sự tự khẳng
định dân tộc, đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc
của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân
tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Nhận thấy những đóng góp quan trọng và nhiều mặt của Chủ tịch Hồ Chí
Minh trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và nghệ thuật chính là sự kết tinh
của truyền thống văn hóa hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam, và những
tư tưởng của Người là hiện thân của những khát vọng của các dân tộc mong
muốn được khẳng định bản sắc văn hóa của mình và mong muốn tăng cường
sự hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc. Phần đạo đức
Câu 1: Những sáng tạo lý luận của Hồ Chí Minh về Đạo đức Trước
đây, khi nói đến đạo đức trong Đảng, chúng ta mới chỉ quan tâm đến
việc xây dựng, củng cố những phẩm chất, chuẩn mực đạo đức của cán
bộ, đảng viên như: Trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư; thương yêu con người, tinh thần quốc tế trong
sáng. Đó là một nội dung rất quan trọng nhưng chưa đầy đủ. lOMoAR cPSD| 59994889
Người không chỉ đề cập đến đạo đức của cán bộ, đảng viên với tư cách
là thành viên của tổ chức mà Người còn quan tâm đến đạo đức của tổ
chức đảng, nơi mà mỗi cá nhân in đậm dấu ấn của mình, thể hiện tư
duy, đạo đức và hành động của mình.
Hồ Chí Minh không chỉ nói đến đạo đức cá nhân, mà Người còn nói
đạo đức của cộng đồng, đạo đức của tổ chức
Nói về đạo đức của Đảng Cộng sản Việt Nam, người nói đến “tư cách
của đảng chân chính cách mạng” và chỉ ra những tiêu chỉ cụ thể để
đánh giá tính chân chính của tổ chức đảng. Đây là nét sáng tạo độc đáo
của Hồ Chí Minh trong quan niệm về đạo đức
Như vậy, về mặt nhận thức, Hồ Chí Minh không chỉ quan niệm xây
dựng Đảng về đạo đức là xây dựng các chuẩn mực đạo đức của cán
bộ, đảng viên, Người còn quan tâm đến các chuẩn mực đạo đức của tổ
chức đảng. Hay nói cách khác, xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng
các quy tắc, chuẩn mực đạo đức của người đảng viên cộng sản và của
tổ chức đảng chân chính cách mạng trên quan điểm của Chủ nghĩa Mác
- Lênin, kế thừa và phát huy những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, tinh hoa đạo đức nhân loại. Đạo đức cách mạng là một nền
đạo đức mang tính nhân văn và tiến bộ Về nội dung:
Thứ nhất, Hồ Chí Minh đã chỉ ra mối quan hệ giữa đạo đức của tổ
chức đảng và đảng viên.
Thứ hai , Hồ Chí Minh không những đã chỉ ra những quy tắc, chuẩn
mực đạo đức để cán bộ, đảng viên của Đảng phải tu dưỡng, rèn luyện
mà Người còn chỉ ra những quy tắc, chuẩn mực đạo đức của tổ chức
đảng cần phải xây dựng với cách tiếp cận về tiêu chí của “một đảng chân chính cách mạng”
Thứ ba , vì quan tâm đến nội dung xây dựng đạo đức của tổ chức
đảng, cho nên trong quan niệm của Hồ Chí Minh chủ thể tiến hành xây
dựng Đảng về đạo đức không chỉ là cán bộ, đảng viên mà còn từ phía
tổ chức đảng và các cấp ủy. Đồng thời, Người đưa ra những chỉ dẫn
quan trọng để tổ chức đảng và các cấp ủy phát huy vai trò của mình
trong xây dựng Đảng về đạo đức. Câu 2:
- Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu của đạo đức cách mạng. - Vì: lOMoAR cPSD| 59994889
+ Quan điểm Hồ Chí Minh bao quát những mối quan cơ bản của
con người trong xã hội, mà trước hết là với đất nước, với nhân
dân - “trung với nước, hiếu với dân”.
+ Trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đối với con người, hay nói
cách khác là “yêu thương con người”. Người thương con người
làm mọi việc vì con người, dám hi sinh, dấn thân vào đấu tranh để
giải phóng con người, với bản thân thì nghiêm khắc, với người thì độ lượng, vị tha,...
+ Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh hội tụ được các yếu tố: cần
kiệm liêm chính, chí công vô tư. Người là tấm gương sáng về thực
hành tiết kiệm, giữ mình liêm khiết, trong sạch, sống trung thực
với bản thân và với người khác.
-> Cuộc đời của Hồ Chí Minh là hội tụ đẹp nhất, trọn vẹn nhất về
phẩm chất đạo đức cách mạng. Còn thiếu Phần Con người:
Câu 1: những sáng tạo lý luận của Hồ Chí Minh về con người
Câu 2: được 1 nửa Ý 1:
Theo Hồ Chí Minh, vận mệnh của dân tộc, tương lai của đất nước tùy
thuộc vào phẩm chất và bản lĩnh của thế hệ trẻ. Chúng ta thấy rõ quan
điểm này trong thư của Hồ Chí Minh gửi thanh niên, học sinh nhân ngày
khai trường năm đầu tiên của nước Việt Nam độc lập (9 – 1945). Người
viết: “Non song Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt
Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường cuốc năm
châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
hế hệ trẻ, đặc biệt là lớp thanh niên, ở mỗi thời kỳ lịch sử, luôn là một
bộ phận quan trọng của xã hội, của một quốc gia – dân tộc, hơn thế
nữa, họ còn là người chủ tương lai của đất nước. Nhưng tương lai của
dân tộc, tiền đồ của đất nước, sự phát triển của cách mạng đều phụ
thuộc vào lớp thanh niên. Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, nếu thanh niên
không có nhận thức về vai trò của mình thì sự nghiệp cách mạng không thể đi tới lOMoAR cPSD| 59994889
thành công. Theo Hồ Chí Minh, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, thanh niên là lực lượng to lớn, là đội quân xung phong, là cánh
tay đắc lực và đội hậu bị của Đảng. Ý 2:
Đầu tiên chúng ta phải hiểu “công dân toàn cầu” là gì?
“Công dân toàn cầu” là từ khá phổ biến dùng để chỉ những người có
thể làm việc ở bất cứ đâu trên thế giới, vượt qua sự khác biệt ngôn
ngữ, văn hóa, khoảng cách địa lý,...để đóng góp giá trị cho xã hội. Xu
hướng toàn cầu hóa thì việc dạy dỗ con trẻ những phẩm chất công dân
toàn cầu là điều đáng quan tâm.
Theo em, để trở thành một “công dân toàn cầu” thì sinh viên cần:
- Đầu tiên, là phải rèn luyện về phẩm chất đạo đức: Trước muốn
trở thành một ai đó thì việc đầu tiên là phải rèn luyện về nhân
cách, bởi vì Bác Hồ đã nói:”Có tài mà không có đức là người vô
dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó “.
- Cần nhận thức về trách nhiệm công dân, trách nhiệm của mình với
đất nước, với xã hội: Chúng ta cần phải nhận thức được về trách
nhiệm của công dân phải làm gì để không đánh mất bản sắc dân
tộc. Nếu không có hệ thống giá trị riêng thì sẽ dễ bị đánh mất
chính mình và mất đi khả năng tự định vị bản thân.
- Rèn luyện sức mạnh ý chí, tinh thần: tính tự lập, kỉ luật, chăm chỉ,
cần cù, kiên trì, không nản chí trước khó khăn cũng là điều một
công dân toàn cầu rất cần.
- Một điều không thể thiếu là trang bị kỹ năng ngoại ngữ: đây là
điều kiện tiên quyết, bởi vì ta sẽ chẳng thể nào làm việc ở nước
khác nếu chỉ biết mỗi tiếng mẹ đẻ.
- Trang bị kỹ năng về công nghệ máy tính trong thời đại 4.0: Thế
giới đang bước vào thời đại công nghệ 4.0 nên chúng ta cần phải
đi tắt đón đầu để mở ra nhiều cơ hội sau này, cần phải có kỹ năng về máy tính.
- Đặc biệt, với mỗi sinh viên cần nắm chắc, hiểu sâu về kiến thức
chuyên ngành mà mình theo học. Phần con người
1. Những sáng tạo lí luận (phần dưới chỉ là tóm tắt nội dung về
phần con người thôi :<) lOMoAR cPSD| 59994889
(*) Quan niệm về con người
- Con người được nhìn nhận trong một chỉnh thể:
+ HCM xem con người như 1 chỉnh thể thống nhất về tâm lực,
thể lực và các hoạt động của nó.
+ Cách nhìn nhận con người đa dạng: trong mqh xã hội, tính
cách, khát vọng, phẩm chất, khả năng, hoàn cảnh xuất thân,
điều kiện sống, làm việc.
+ Sự thống nhất 2 mặt đối lập: thiện-ác, tốt- xấu..bao gồm cả
mặt sinh học và mặt xã hội. Theo Hồ Chí Minh, con người có
tốt, có xấu, “dù là tốt hay xấu, văn minh hay dã man đều có tình”.
- Con người lịch sử-cụ thể:
+ Hồ Chí Minh xem xét con người trong các mối quan hệ cụ
thể: quan hệ xã hội, quan hệ giai cấp; theo giới tính, lứa tuổi,
nghề nghiệp; trong khối thống nhất của cộng đồng dân tộc
và trong quan hệ quốc tế.
+ Con người trong tư tưởng Hồ Chí Minh là con người lịch sử - cụ thể:
+ Những năm 20 của thế kỷ XX, đó là con người bản xứ, nô
lệ, bị áp bức, vô sản;
+ Sau cách mạng tháng Tám, người thường viết nhân dân,
dân, đồng bào, quần chúng nhân dân; trong xây dựng chủ
nghĩa xã hội, đó là những người lao động chân tay, lao động
trí óc, công nhân, nông dân, người chủ,… Đó là con người
hiện thực, cụ thể, khách quan.
- Bản chất con người mang tính xã hội:
+ - Hồ Chí Minh đưa ra một định nghĩa độc đáo về con người:
“Chữ người, nghĩa hẹp là gia đình, anh em, họ hàng, bầu
bạn. Nghĩa rộng là đồng bào cả nước. Rộng nữa là cả loài người”.
+ - Để sinh tồn, con người phải lao động sản xuất. Trong quá
trình ấy con người dần nhận thức được các quy luật,… xác
lập các mối quan hệ giữa người với người.
+ - Con người là sản phẩm của xã hội. Trong quan niệm của
Hồ Chí Minh, con người là sự tổng hợp các quan hệ xã hội
từ hẹp đến rộng, chủ yếu bao gồm các quan hệ: anh em, họ
hàng, bầu bạn; đồng bào; loài người. lOMoAR cPSD| 59994889
+ - Người luôn đặt con người, mỗi cá nhân con người trong
mối quan hệ 3 chiều: quan hệ với một cộng đồng nhất định;
quan hệ với một chế độ xã hội nhất định; quan hệ với tự nhiên.
(*) Vai trò con người
- Con người là vốn quý nhất, nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp cách mạng.
+ Nhân dân là người sáng tạo ra mọi giá trị, cả vật chất và
tinh thần, và mọi của cải.
+ Không chỉ thấy rõ vai trò của con người, Hồ Chí Minh còn
nhìn thấy sức mạnh của con người khi được tổ chức lại.
- Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của cách mạng; phải
coi trọng, chăm sóc, phát huy nhân tố con người
+ Hồ Chí Minh khẳng định, mục tiêu của cách mạng là giải
phóng con người, mang lại tự do, hạnh phúc cho con người.
+ Hồ Chí Minh cũng đồng thời nhấn mạnh sự nghiệp giải
phóng là do chính bản thân con người thực hiện.
(*) Xây dựng con người
- “Trồng người” là yêu cầu khách quan, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cách mạng
+ Xuất phát từ quan niệm coi con người là vốn quý nhất, là yếu tố
quyết định đối với sự thành bại của cách mạng, là mục tiêu và
động lực của cách mạng, Hồ Chí Minh hết sức coi trọng chiến lược con người.
+ Con người phải được đặt vào vị trí trung tâm của sự phát triển,
nhằm phát huy cao nhất mọi tiềm năng của con người. + Chiến
lược “trồng người” vừa mang tính thường xuyên, cấp bách, vừa
mang tính cơ bản lâu dài.
- “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con
người xã hội chủ nghĩa”
+ Mỗi bước xây dựng những con người như vậy là một nấc thang
xây dựng CNXH. Đây là mối quan hệ biện chứng giữa “xây dựng
CNXH” và “con người XHCN”.
+ Xây dựng con người mới là đào tạo, xây dựng con người phát
triển toàn diện: Đức, Trí, Thể, Mỹ.
+ Tiêu chuẩn của con người xã hội chủ nghĩa, theo Hồ Chí Minh:
Có tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Có đạo đức và lối sống xã hội chủ lOMoAR cPSD| 59994889
nghĩa. Có tác phong xã hội chủ nghĩa. Có năng lực làm chủ. Có
lòng nhân ái, vị tha, độ lượng.
- Chiến lược “trồng người” là một trọng tâm, một bộ phận hợp thành
của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Những biện pháp để xây dựng con người mới:
+ Để thực hiện chiến lược “trồng người” có nhiều biện pháp,
nhưng theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, giáo dục đào tạo là quan trọng nhất.
+ Nội dung và phương pháp giáo dục phải toàn diện cả về đức, trí, thể, mỹ
- Hồ Chí Minh cho rằng, để “trồng người” có hiệu quả, cần tiến hành
đồng bộ các giải pháp sau:
+ Trước hết, mọi người phải tự tu dưỡng, rèn luyện.
+ Phải dựa vào sức mạnh tổ chức của cả hệ thống chính trị. +
Thông qua các phong trào cách mạng như phong trào “Thi đua
yêu nước”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”,…