Câu hỏi Triết học chương 3: Nguồn gốc và Đặc trưng giai cấp trong xã hội | Đại học Lạc Hồng

lOMoAR cPSD| 45734214
Câu 1: Trình bày quan điểm duy vật lịch sử về nguồn gốc, đặc trưng và kế cấu của giai cấp.
*Khái niệm: Là những tập đoàn to lớn gồm những đối tượng khác nhau về địa vị
trong một hệ thống sản xuất xã hội nhất định. Những đối tượng khác nhau về địa vị
trong một hệ thống sản xuất xã hội nhất định có sự khác nhau đối với tư liệu sản
xuất, tổ chức lao động xã hội, từ đó đã dẫn đến sự khác nhau về cách thức hưởng thụ
và phần của cải xã hội. Giai cấp cũng chính là một phạm trù mang tính lịch sử.
*Nguồn gốc giai cấp: -
Nguồn gốc trực tiếp: Là chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất, khi mà một
nhómngười sở hữu tư liệu sản xuất trong khi nhóm khác không có. Sự chênh lệch
về sở hữu này dẫn đến việc hình thành các giai cấp khác nhau. -
Nguồn gốc sâu xa: Xuất phát từ sự phát triển chưa đạt tới trình độ xã hội hóa
caocủa lực lượng sản xuất. Khi các lực lượng sản xuất phát triển đến một mức độ
nhất định, sự phân hóa về lợi ích và địa vị trong xã hội sẽ xảy ra, tạo ra các giai cấp khác nhau.
*Đặc trưng giai cấp: -
Sự khác biệt về địa vị trong hệ thống sản xuất xã hội: Tập đoàn người này là
tập đoàn thống trị, tập đoàn người khác là tập đoàn bị trị. Sự vận động của các
phương thức sản xuất có thể làm cho địa vị kinh tế - xã hội của các giai cấp thay
đổi theo sự biến đổi của vai trò các phương thức sản xuất trong xã hội. -
Sự khác biệt về quan hệ sở hữu: Giai cấp được phân chia theo quyền sở hữu
đối với tư liệu sản xuất, trong đó giai cấp sở hữu tư liệu sản xuất sẽ có quyền kiểm soát sản xuất. -
Sự khác biệt về quan hệ quản lý: Các giai cấp thống trị có quyền quản lý và
điều hành, trong khi các giai cấp lao động thường chỉ tham gia vào quá trình sản
xuất mà không có quyền quản lý. -
Sự khác biệt về quan hệ phân phối: Có những phương thức và quy mô thu
nhập khác nhau về của cải xã hội. Giai cấp chiếm hữu tư liệu sản xuất chủ yếu, giữ
vai trò lãnh đạo trong tổ chức - quản lý sản xuất và giữ địa vị thống trị trong hệ
thống sản xuất đủ điều kiện thực hiện mục đích của mình trong kinh tế là chiếm
đoạt lao động thặng dư của các giai cấp khác.
*Kết cấu giai cấp: Bao gồm giai cấp cơ bản, những giai cấp không cơ bản và các
tầng lớp khác. Trong đó: -
Giai cấp cơ bản là những giai cấp xuất hiện, tồn tại gắn liền với phương thức
sản xuất thống trị xã hội và quyết định sự tồn tại, phát triển của hệ thống sản xuất
xã hội đó. Một xã hội cụ thể bao gồm hai giai cấp cơ bản đối lập nhau. Đó là chủ nô
và nô lệ trong chế độ chiếm hữu nô lệ, địa chủ và nông nô trong chế độ phong kiến,
tư sản và vô sản trong chế độ tư bản chủ nghĩa. Giai cấp thống trị là giai cấp tiêu
biểu cho bản chất của chế độ kinh tế - xã hội đang tồn tại. -
Ngoài hai giai cấp cơ bản trên còn có giai cấp không cơ bản, tầng lớp trung
gian ( bao gồm tầng lớp bình dân trong xã hội nô lệ; tầng lớp tiểu tư sản thành thị
và nông thôn trong xã hội tư bản) và tầng lớp tri thức.
Câu 2: Chức năng giai cấp và chức năng xã hội của nhà nước có quan hệ với
nhau như thế nào? Rút ra ý nghĩa phương pháp luận?
*Chức năng xã hội: Đây là các hoạt động của nhà nước nhằm quản lý và duy trì sự
ổn định của xã hội, đảm bảo các dịch vụ cơ bản như giáo dục, y tế, an ninh, và môi
trường sống. Chức năng xã hội là để phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội và nhằm
hướng đến phát triển xã hội.
*Chức năng giai cấp: Nhà nước cũng có chức năng bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị. Điều này thể hiện ở việc ban hành và thực thi các chính sách bảo vệ quyền lợi
của giai cấp nắm giữ quyền lực và tư liệu sản xuất, duy trì trật tự mà giai cấp thống trị đề ra.
*Mối quan hệ giữa chức năng xã hội và chức năng giai cấp: Hai chức năng này
có mối quan hệ chặt chẽ, bổ trợ và mâu thuẫn nhau. Chức năng xã hội giúp nhà nước
duy trì sự ổn định để thực hiện chức năng giai cấp, trong khi chức năng giai cấp lại
có thể chi phối, làm thay đổi chức năng xã hội để bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chức năng xã hội có thể bị yếu đi nếu bị chi
phối quá mức bởi chức năng giai cấp.
*Ý nghĩa phương pháp luận: Thực hiện tốt chức năng xã hội là cơ sở, là điều kiện
tiên quyết để nhà nước bảo đảm và giữ vững địa vị thống trị xã hội về mặt chính
trị, có đầy đủ khả năng để trấn áp sự phản kháng của các giai cấp bóc lột và các thế
lực thù địch. Điều này chứng tỏ chức năng giaivà chức năng xã hội luôn có mối
quan hệ biện chứng, cái này làm tiền đề và là cơ sở cho cái kia.