A.PHẦN TỰ CHỌN ( 6 CÂU ) Câu 1 vai trò
Câu 2: Phân tch đ!nh ngh#a vâ$t ch%t c&a V.I.Lênin v+ , ngh#a khoa h/c c&a đ!nh ngh#a n+y.
Tip thu tư tưng ca C.Mc v Ph.Ăngghen, trên cơ s khi qut nh ng
thnh t!u m#i nh$t ca khoa h&c t! nhiên cu'i th k( XIX v đ,u th k( XX,
v- mă/t trit h&c trên cơ s phê phn nh ng quan đi0m duy tâm v siêu h4nh
v- vâ/t ch$t, Lênin đ6 đưa ra đ7nh ngh8a v- vâ/t ch$t như sau:
* Nô i dung đnh ngha vâ t cht ca V.I.Lênin:
“Vâ/t ch$t l mô/t ph>m tr? trit h&c d?ng đ0 ch@ th!c t>i khch quan đưAc đem
l>i cho con ngưBi trong cCm gic, đưAc cCm gic ca chDng ta chEp l>i, chFp
l>i, phCn nh v tGn t>i không lê/ thuô/c vo cCm gic” (V.I.Lênin ton tâ/p, T.18,
NXB Tin bô/, Matxcơva, 1980, tr.151).
* Phân tch đ!nh ngh#a vâ$t ch%t c&a V.I.Lênin:
Trong đ7nh ngh8a trên, chDng ta c,n phân tTch nh ng nô/i dung ch yu sau đây:
a. “Vâ t cht l mô t phm tr trit hc dng đ ch thc ti khch quan…”
- “Vâ/t ch$t” l mô/t ph>m tr? khi qut nh$t, rô/ng nh$t ca lV luâ/n nhâ/n thWc.
+ Ph>m tr? vâ/t ch$t phCi đưAc xem xEt dư#i gYc đô/ ca trit h&c, chW không
phCi dư#i gYc đô/ ca cc khoa h&c cF th0. Đi-u ny s[ giDp chDng ta trnh
đưAc sai l,m khi đGng nh$t ph>m tr? vâ/t ch$t trong trit h&c v#i cc khi niê/m
vâ/t ch$t thưBng d?ng trong cc khoa h&c cF th0 hoă/c đBi s'ng h\ng ngy.
+ Không th0 đ7nh ngh8a ph>m tr? vâ/t ch$t theo phương php thông thưBng.
V- mă/t nhâ/n thWc luâ/n, Lênin ch@ cY th0 đ7nh ngh8a ph>m tr? vâ/t ch$t trong
quan hê/ v#i ph>m tr? đ'i lâ/p ca nY, đY l ph>m tr? V thWc (phương php đ7nh
ngh8a thông qua ci đ'i lâ/p v#i nY). (Xem thêm chương khi niê m ) gio tr+nh Lôgic h+nh th-c)
Khi đ7nh ngh8a vâ/t ch$t l mô/t ph>m tr? trit h&c d?ng đ0 ch@ th!c t>i khch
quan, Lênin đ6 b^ qua nh ng thuô/c tTnh riêng l_, cF th0, nhi-u mu, nhi-u v_
ca cc s! vâ/t, hiê/n tưAng, m nêu bâ/t đă/c tTnh cơ bCn nh$t, ph` bin nh$t
cY  t$t cC cc s! vâ/t, hiê/n tưAng trong th gi#i hiê/n th!c khch quan. ĐY l
đă/c tTnh “tGn t>i v#i tư cch l th!c t>i khch quan”, tGn t>i  ngoi V thWc con
ngưBi v đô/c lâ/p v#i V thWc. Đă/c tTnh ny l d$u hiê/u cơ bCn đ0 phân biê/t vâ/t
ch$t v#i ci không phCi l vâ/t ch$t.
- TTnh trau tưAng ca ph>m tr? vâ/t ch$t: Ph>m tr? vâ/t ch$t khi qut đă/c tTnh
chung nh$t ca m&i khch th0 vâ/t ch$t xEt trong quan hê/ v#i V thWc nên v-
h4nh thWc nY l ci trau tưAng. V4 th, không đưAc đGng nh$t vâ/t ch$t v#i cc
d>ng cF th0 ca nY gi'ng như quan niê/m ca cc nh duy vâ/t trư#c Mc
b. Thc ti khch quan đư1c đem li cho con ngư2i trong c3m gic.
Trong ph,n ny, Lênin đ6 giCi quyt đưAc nh ng đi-u sau đây:
- Th- nht, Lênin đ6 giCi quyt đưAc m'i quan hê/ gi a tTnh trau tưAng v tTnh
hiê/n th!c cF th0 cCm tTnh ca ph>m tr? vâ/t ch$t. Vâ/t ch$t không phCi tGn t>i
vô h4nh, th,n bT m tGn t>i mô/t cch hiê/n th!c, đưAc bi0u hiê/n cF th0 dư#i
d>ng cc s! vâ/t, hiê/n tưAng cF th0 m cc gic quan ca chDng ta cY th0
nhâ/n bit mô/t cch tr!c tip hay gin tip.
- Th- hai, Lênin đ6 giCi quyt đưAc mă/t thW nh$t ca v$n đ- cơ bCn trit h&c
trên lâ/p trưBng ca ch ngh8a duy vâ/t biê/n chWng. Th!c t>i khch quan đưa
l>i cCm gic cho con ngưBi, chW không phCi cCm gic (V thWc) sinh ra th!c t>i
khch quan. Đi-u đY cY ngh8a l, vâ/t ch$t l ci cY trư#c v đYng vai trb quyt
đ7nh, nô/i dung khch quan ca V thWc.
c. Thc ti khch quan đư1c c3m gic c4a ch5ng ta ch6p li, ch8p li, ph3n
nh v t:n ti không lê  thuô c vo c3m gic.
Đn đây, Lênin đ6 khcng đ7nh r\ng con ngưBi cY khC năng nhâ/n thWc đưAc
th gi#i hiê/n th!c khch quan. TWc l Lênin đ6 giCi quyt đưAc mă/t thW hai
ca v$n đ- cơ bCn trit h&c trên lâ/p trưBng ca ch ngh8a duy vâ/t biê/n chWng.
*  ngha ca đnh ngha vâ t cht ca V.I.Lênin:
- GiCi quyt mô/t cch đDng đen v$n đ- cơ bCn ca trit h&c trên lâ/p trưBng
ch ngh8a duy vâ/t v biê/n chWng.
- Khec phFc đưAc nh ng quan niê/m tr!c quan, siêu h4nh, my mYc v- vâ/t
ch$t ca ch ngh8a duy vâ/t trư#c Mc v nh ng bin tư#ng ca nY trong tro
lưu trit h&c tư sCn hiê/n đ>i.
- Ch'ng l>i t$t cC cc quan đi0m duy tâm v t>o ra căn cW v ng chec đ0 nghiên cWu x6 hô/i.
- Khcng đ7nh th gi#i vâ/t ch$t l khch quan v vô c?ng, vô tâ/n, luôn luôn vâ/n
đô/ng v pht tri0n không ngang nên nY đ6 cY tc dFng đ7nh hư#ng, c` vf cc
nh khoa h&c khi sâu vo nghiên cWu th gi#i vâ/t ch$t, đ0 ngy cng lm
phong phD thêm kho tng tri thWc ca nhân lo>i.
Câu 3: Phân tch nô$i dung c&a nguyên l, v6 m8i liên hê$ ph: bi, ngh#a phương ph@p luâ$n
- PhEp siêu h4nh không thaa nhâ/n m'i liên hê/ ph` bin ca th gi#i. Theo
quan đi0m ny, s! vâ/t hiê/n tưAng trong th gi#i v- cơ bCn không cY s! liên
hê/, rng buô/c, quy đ7nh lgn nhau. Cho nên đ'i v#i phEp siêu h4nh, th gi#i ch@
l mô/t tâ/p hAp rBi r>c cc s! vâ/t cô lâ/p nhau. Cch nh4n $y không cho phEp
chDng ta v>ch ra ci chung, ci bCn ch$t v quy luâ/t ca cc s! vâ/t hiê/n tưAng.
- Tri v#i quan đi0m siêu h4nh, phEp biê/n chWng duy vâ/t thaa nhâ/n m'i liên hê/
ph` bin ca cc s! vâ/t, hiê/n tưAng trong th gi#i v coi đY l nguyên lV cơ
bCn ca nY. Khi niê/m liên hê/ nYi lên s! quy đ7nh, Cnh hưng, rng buô/c, tc
đô/ng v chuy0n hYa lgn nhau gi a cc s! vâ/t, hiê/n tưAng v qu tr4nh. PhEp
biê/n chWng duy vâ/t pht bi0u r\ng: m&i s! vâ/t, hiê/n tưAng qu tr4nh muôn v_
trong th gi#i đ-u tGn t>i trong m'i liên hê/ ph` bin v#i nhau, không cY ci g4
tGn t>i biê/t lâ/p v#i ci khc. Đi-u đY l dh hi0u, v4 vâ/t ch$t tGn t>i thông qua
vâ/n đô/ng, m vâ/n đô/ng cfng l liên hê/. Ăngghen vit: “t$t cC th gi#i m
chDng ta cY th0 nghiên cWu đưAc, l mô/t hê/ th'ng, mô/t tâ/p hAp cc vâ/t th0
khăng khTt v#i nhau… Viê/c cc vâ/t th0 cY liên hê/ qua l>i v#i nhau đ6 cY V
ngh8a l cc vâ/t th0 ny tc đô/ng lgn nhau v s! tc đô/ng qua l>i $y chTnh l s! vâ/n đô/ng”.
Như vâ/y phEp biê/n chWng duy vâ/t thaa nhâ/n liên hê/ dihn ra trong m&i l8nh
v!c, m&i s! vâ/t v qu tr4nh ca hiê/n th!c, nY cY tTnh khch quan, xu$t pht
ta tTnh th'ng nh$t vâ/t ch$t ca th gi#i. PhEp biê/n chWng duy vâ/t cfng ch@ ra
r\ng, liên hê/ ca th gi#i r$t đa d>ng, bi th gi#i bao gGm vô s' s! vâ/t hiê/n
tưAng muôn v_ khc nhau. T?y theo tTnh ch$t, vai trb, ph>m vi ca liên hê/ m
ngưBi ta phân thnh nhi-u lo>i: liên hê/ bên trong v liên hê/ bên ngoi, liên hê/
cơ bCn v không cơ bCn, liên hê/ không gian v thBi gian, liên hê/ tr!c tip v
gin tip… S! phân lo>i cc liên hê/ ny ch@ cY V ngh8a tương đ'i, bi v4 mki
lo>i liên hê/ ch@ l mô/t h4nh thWc, mô/t bô/ phâ/n, mô/t met khâu ca m'i liên hê/
ph` bin ca th gi#i xEt như mô/t ch@nh th0. Tuy nhiên, s! phân lo>i cc liên
hê/ l c,n thit, v4 r\ng v7 trT ca tang m'i liên hê/ trong viê/c quy đ7nh s! vâ/n
đô/ng, pht tri0n ca s! vâ/t v hiê/n tưAng không như nhau.
S! phân lo>i cc liên hê/ cbn l cơ s đ0 xc đ7nh ph>m vi nghiên cWu ca
phEp biê/n chWng duy vâ/t v ca cc ngnh khoa h&c cF th0. Nh ng h4nh thWc
riêng biê/t, cF th0 ca tang m'i liên hê/ thuô/c ph>m vi nghiên cWu ca tang
ngnh khoa h&c cF th0, cbn phEp biê/n chWng duy vâ/t nghiên cWu nh ng m'i
liên hê/ chung nh$t, ph` bin nh$t ca th gi#i. V4 th, Ăngghen vit: “phEp
biê/n chWng l khoa h&c v- m'i liên hê/ ph` bin”.
- Nghiên cWu nguyên lV v- m'i liên hê/ ph` bin cY V ngh8a phương php luâ/n
to l#n đ'i v#i ho>t đô/ng nhâ/n thWc v ho>t đô/ng th!c tihn.
Nu cc s! vâ/t, hiê/n tưAng trong th gi#i đ-u tGn t>i trong m'i liên hê/ ph`
bin v nhi-u v_, th4 mu'n nhâ/n thWc v tc đô/ng vo chDng, phCi cY quan
đi0m ton diê/n, khec phFc quan đi0m phin diê/n, mô/t chi-u. Quan đi0m ton
diê/n đbi h^i chDng ta khi phân tTch s! vâ/t phCi đă/t nY trong m'i liên hê/ v#i s!
vâ/t hiê/n tưAng khc; phCi xem xEt t$t cC cc mă/t, cc yu t', k0 cC khâu trung
gian, gin tip ca chDng. Ch@ cY như vâ/y, chDng ta m#i nem bet đưAc mô/t
cch đ,y đ bCn ch$t ca s! vâ/t, trnh đưAc nh ng kt luâ/n phin diê/n ch quan, vô/i vng.
Tuy nhiên quan đi0m ton diê/n không cY ngh8a l cch xem xEt co b\ng, trn
lan m phCi th$y đưAc tTnh ch$t, v7 trT ca tang m'i liên hê/, tang mă/t, tang
yu t' trong t`ng th0 ca chDng. Như vâ/y, quan đi0m ton diê/n bao hm quan
đi0m l7ch sn cF th0. Quan đi0m ny đbi h^i, phCi xEt s! vâ/t trong tang liên hê/
cF th0 ca nY, gen v#i nh ng tTnh ch$t, v7 trT cF th0 ca m'i liên hê/ cF th0 đY;
phCi bit phân lo>i cc liên hê/ ca s! vâ/t đ0 nem l$y ci cơ bCn, ci cY tTnh
quy luâ/t ca nY; đGng thBi phCi xEt cC nh ng đi-u kiê/n cF th0 ca s! vâ/t trong
đY xu$t hiê/n tang liên hê/ quy đ7nh tang tTnh ch$t v xu hư#ng cF th0 ca nY.
Ta đY m t4m ra nh ng phương thWc cF th0 đ0 tc đô/ng đn s! vâ/t.
Câu 15: phân tch nô$i dung că$p phCm trD nguyên nhân v+ kr=t ra , ngh#a phương ph@p luâ $n.
1. Khi niê m nguyên nhân v" k$t qu&:
- Nguyên nhân l ph>m tr? trit h&c ch@ s! tc đô/ng lgn nhau gi a cc mă/t
trong mô/t s! vâ/t hoă/c gi a cc s! vâ/t v#i nhau gây ra mô/t s! bin đ`i nh$t đ7nh.
- Kt quC l ph>m tr? trit h&c ch@ l nh ng bin đ`i xu$t hiê/n do s! tc đô/ng
lgn nhau trong mô/t s! vâ/t hoă/c gi a cc s! vâ/t v#i nhau.
- Phân biê/t nguyên nhân v nguyên c#, nguyên nhân v đi-u kiê/n:
+ Nguyên c# l mô/t s! kiê/n no đY tr!c tip xCy ra trư#c kt quC, cY liên hê/
v#i kt quC nhưng ch@ l liên hê/ bên ngoi không bCn ch$t.
+ Đi-u kiê/n: ĐY l t`ng hAp nh ng hiê/n tưAng không phF thuô/c vo nguyên
nhân nhưng l>i cY tc dFng bin khC năng chWa đ!ng trong nguyên nhân
thnh kt quC, thnh hiê/n th!c. V4 vâ/y, đi-u kiê/n l ci không th0 thiu đưAc cho s! xu$t hiê/n kt quC.
2. T)nh khch quan v" ph+ bi$n ca m-i quan hê  nhân qu&: - TTnh khch quan:
Th gi#i th'ng nh$t  tTnh vâ/t ch$t. Đi-u đY cho th$y vâ/t ch$t đang vâ/n đô/ng
quy đn c?ng l nguyên nhân duy nh$t, l nguGn g'c ca m&i s! vâ/t, hiê/n
tưAng, qu tr4nh. V mki s! vâ/t, hiê/n tưAng, qu tr4nh đ-u cY căn cW ca nY
trong nh ng s! vâ/t, hiê/n tưAng, qu tr4nh khc. Cho nên không cY s! vâ/t hiê/n
tưAng no không cY nguyên nhân m ch@ cY chDng ta chưa t4m ra nguyên
nhân ca hiê/n tưAng đY, v cfng không cY mô/t hiê/n tưAng no không sinh ra
kt quC m ch@ cY chDng ta chưa t4m ra đưAc kt quC ca nY. - TTnh ph` bin:
TTnh ph` bin ca quan hê/ nhân quC th0 hiê/n  chk m&i s! vâ/t v hiê/n tưAng
đ-u nCy sinh ta nh ng s! vâ/t hiê/n tưAng khc. Trong đY ci sCn sinh ra ci
khc đưAc g&i l nguyên nhân v ci đưAc sinh ra g&i l kt quC.
3. M-i quan hê  gi0a nguyên nhân v" k$t qu&
- Nguyên nhân sinh ra kt quC v4 vâ/y nguyên nhân bao giB cfng cY trư#c kt
quC, cbn kt quC bao giB cfng xu$t hiê/n sau nguyên nhân, khi nguyên nhân
đ6 xu$t hiê/n, đ6 bet đ,u tc đô/ng.
Tuy nhiên không phCi m&i s! n'i tip nhau v- mă/t thBi gian ca cc s! vâ/t
hiê/n tưAng cfng l bi0u hiê/n ca m'i liên hê/ nhân quC. Ci đ0 phân biê/t quan
hê/ nhân quC v#i quan hê/ n'i tip nhau v- mă/t thBi gian l  chk quan hê/ nhân
quC bao giB cfng l quan hê/ sCn sinh, trong đY nguyên nhân phCi sCn sinh ra kt quC.
- Trong hiê/n th!c, m'i quan hê/ nhân quC bi0u hiê/n ht sWc phWc t>p. Mô/t kt
quC thưBng không phCi do mô/t nguyên nhân m do nhi-u nguyên nhân gây
ra; đGng thBi mô/t nguyên nhân cfng cY th0 sCn sinh ra nhi-u kt quC. V4 s!
ph'i hAp tc đô/ng ca nhi-u nguyên nhân đbi h^i phCi phân tTch tTnh ch$t, vai
trb ca mki lo>i nguyên nhân đ'i v#i kt quC cfng như s! liên hê/ Cnh hưng
lgn nhau gi a cc nguyên nhân v phân lo>i cc nguyên nhân.
+ Nu cc nguyên nhân tc đô/ng c?ng chi-u th4 cY xu hư#ng dgn đn kt quC
nhanh hơn. Nu cc nguyên nhân tc đô/ng ngưAc chi-u th4 lm cho tin tr4nh
h4nh thnh kt quC châ/m l>i. Thâ/m chT triê/t tiêu tc dFng ca nhau. + Phân lo>i nguyên nhân:
* Nguyên nhân ch yu v nguyên nhân thW yu:
Nguyên nhân ch yu l nguyên nhân m không cY nY th4 kt quC không th0
xu$t hiê/n. NY quyt đ7nh nh ng đă/c trưng t$t yu ca s! vâ/t, hiê/n tưAng.
Nguyên nhân thW yu l nguyên nhân ch@ quyt đ7nh nh ng mă/t, nh ng đă/c
đi0m nh$t thBi, tc đô/ng cY gi#i h>n v cY mWc đô/ vo viê/c sCn sinh ra kt quC.
* Nguyên nhân bên trong v nguyên nhân bên ngoi: Nguyên nhân bên trong
l nguyên nhân tc dFng ngay bên trong s! vâ/t, đưAc chupn b7 v xu$t hiê/n
trong tin tr4nh pht tri0n ca s! vâ/t, ph? hAp v#i đă/c đi0m v- ch$t ca nY.
Nguyên nhân bên ngoi l s! tc đô/ng gi a cc s! vâ/t khc nhau đem l>i s!
bin đ`i nh$t đ7nh gi a cc s! vâ/t đY.
- Tc đô/ng tr l>i ca kt quC đ'i v#i nguyên nhân v s! chuy0n hYa ca nguyên nhân-kt quC:
M'i liên hê/ nhân quC cY tTnh ch$t tc đô/ng qua l>i lgn nhau trong đY không
nh ng nguyên nhân sinh ra kt quC m kt quC cbn tc đô/ng tr l>i đ'i v#i
nguyên nhân đ6 sinh ra nY, lm cho nh ng nguyên nhân cfng bin đ`i bi v4
nguyên nhân sinh ra kt quC bao giB cfng l mô/t qu tr4nh. S! tc đô/ng tr l>i
ca kt quC đ'i v#i nguyên nhân chTnh l s! Cnh hưng thưBng xuyên lgn
nhau gi a nguyên nhân v kt quC, gây nên s! bin đ`i gi a chDng. Nguyên
nhân v kt quC thưBng xuyên chuy0n hYa lgn nhau, nên “ci bây giB  đây l
kt quC th4  chk khc, lDc khc l>i tr thnh nguyên nhân v ngưAc l>i”.
Trong th gi#i vô tâ/n, nguyên nhân sinh ra kt quC, đn lưAt nY kt quC
chuy0n hYa thnh nguyên nhân m#i sinh ra kt quC m#i,.. l vô tâ/n. ChTnh v4
th, trong th gi#i ta không th0 ch@ ra đưAc đâu l nguyên nhân đ,u tiên v
đâu l kt quC cu'i c?ng.
4.  ngha phương php luâ n:
- M'i quan hê/ nhân quC đ6 v>ch rq nguGn g'c ca cc hiê/n tưAng cF th0,
riêng biê/t v4 vâ/y l cơ s đ0 đnh gi kt quC ca s! nhâ/n thWc th gi#i, hi0u
rq con đưBng pht tri0n ca khoa h&c, khec phFc tTnh h>n ch ca cc lV luâ/n
hiê/n cY v l công cF lV luâ/n cho ho>t đô/ng th!c tihn đ0 cCi t>o t! nhiên v x6 hô/i.
- Hiê/n tưAng no cfng cY nguyên nhân, nên mu'n hi0u đDng mô/t hiê/n tưAng
th4 phCi t4m hi0u nguyên nhân xu$t hiê/n ca nY hoă/c mu'n xYa b^ mô/t hiê/n
tưAng th4 phCi xYa b^ nguyên nhân sCn sinh ra nY.
- Nu nguyên nhân ch@ sinh ra kt quC trong nh ng đi-u kiê/n nh$t đ7nh th4 phCi
nghiên cWu đi-u kiê/n đ0 thDc đpy hay k4m h6m s! ra đBi ca kt quC. PhCi cY
quan đi0m ton diê/n v cF th0 khi nghiên cWu hiê/n tưAng chW không đưAc vô/i
vng kt luâ/n v- nguyên nhân ca hiê/n tưAng đY.
Câu 12: Phân tch nô$i dung quy luâ$t tH nhJng thay đ:i v6 lưKng dLn đnhJng thay đ:i v6 ch%t v+ ngưKc lCi. M ngh#a phương ph@p luâ$n c&a viê$c
nghiên cNu quy luâ$t n+y trong hoCt đô$ng thOc tiPn.
I. Nô i dung quy luâ t:
Mki s! vâ/t, hiê/n tưAng l s! th'ng nh$t gi a hai mă/t: ch$t lưAng (ch$t) v s'
lưAng (lưAng). Ta nh ng thay đ`i d,n d,n v- lưAng dgn s[ đn nh ng thay
đ`i v- ch$t v ngưAc l>i; l cch thWc ca s! vâ/n đô/ng v pht tri0n.
1. Khi niê m cht v lư1ng a. Khi niê/m ch$t:
- Ch$t l tTnh quy đ7nh v'n cY ca cc s! vâ/t v hiê/n tưAng, l s! th'ng nh$t
h u cơ ca nh ng thuô/c tTnh, nh ng yu t' c$u thnh s! vâ/t, nYi lên s! vâ/t
đY l g4, phân biê/t nY v#i cc s! vâ/t v hiê/n tưAng khc.
- Phân biê/t ch$t v#i tTnh cch l ph>m tr? trit h&c v#i ch$t hi0u theo khi niê/m
thưBng d?ng hng ngy hoă/c v#i khi niê/m ch$t liê/u.
- Phân biê/t ch$t v#i thuô/c tTnh. Mki ch$t gGm nhi-u thuô/c tTnh.
- Mki s! vâ/t, hiê/n tưAng cY th0 cY mô/t hoă/c nhi-u ch$t tuy theo nh ng m'i quan hê/ xc đ7nh
- Ch$t tGn t>i khch quan.
- Ch$t bi0u hiê/n t4nh tr>ng tương đ'i `n đ7nh ca s! vâ/t, hiê/n tưAng.
- Trong nh ng trưBng hAp đă/c biê/t, ch$t l ci trau tưAng v dưBng như n\m
ngoi s! vâ/t, hiê/n tưAng. b. Khi niê/m lưAng
- LưAng l tTnh quy đ7nh ca s! vâ/t, hiê/n tưAng v- mă/t qui mô, tr4nh đô/, t'c đô/
pht tri0n ca nY, bi0u th7 b\ng cc con s', cc thuô/c tTnh, cc yu t',.. c$u thnh nY.
- LưAng không ch@ bi0u hiê/n b\ng cc con s', cc đ>i lưAng xc đ7nh cF th0,
m lưAng cbn đưAc nhâ/n thWc b\ng khC năng trau tưAng hYa.
- LưAng l nhân t' quy đ7nh bên trong, nhưng đGng thBi cfng cY nh ng lưAng
ch@ nYi lên nhân t' dưBng như bên ngoi s! vâ/t.
- LưAng tGn t>i khch quan.
- So v#i ch$t, lưAng l ci thưBng xuyên bin đ`i.
* S! phân biê/t gi a ch$t v lưAng ch@ cY V ngh8a tương đ'i.
2. T>nh th?ng nht v m?i quan hê  ph@ bin c4a lư1ng v cht. a. Khi niê/m “Đô/”
Mki s! vâ/t l mô/t th0 th'ng nh$t ca hai mă/t ch$t v lưAng. Hai mă/t đY không
tch rBi nhau, m tc đô/ng lgn nhau mô/t cch biê/n chWng.
- “Đô/” l khi niê/m nYi lên m'i quan hê/ quy đ7nh lgn nhau ca ch$t v lưAng.
NY l gi#i h>n m trong đY s! vâ/t, hiê/n tưAng vgn cbn l nY m chưa bin
thnh ci khc. Trong gi#i h>n “đô/” lưAng bin đ`i nhưng chưa dgn đn chuy0n hYa v- ch$t.
- Đô/ cfng bin đ`i khi nh ng đi-u kiê/n tGn t>i ca s! vâ/t, hiê/n tưAng bin đ`i.
b. Nh ng h4nh thWc bin đ`i ta lưAng dgn đn s! bin đ`i v- ch$t.
Ranh gi#i ca lưAng do ch$t quy đ7nh, nhưng s! chuy0n hYa th4 bao giB cfng
bet đ,u ta s! thay đ`i v- lưAng. Cc h4nh thWc cơ bCn ca s! chuy0n hYa:
+ Tăng lên hoă/c giCm đi đơn thu,n v- mă/t s' lưAng
+ S! dung hAp ca nhi-u l!c lưAng thnh mô/t hAp l!c v- căn bCn khc v#i
t`ng s' nh ng l!c lưAng c biê/t.
+ Thay đ`i v- kt c$u, t` chWc, qui mô ca s! vâ/t, hiê/n tưAng.
- Khi lưAng thay đ`i vưAt qu gi#i h>n ca đô/ th4 dgn đn thay đ`i v- ch$t. S!
thay đ`i v- ch$t đưAc g&i l bư#c nhCy (cY 4 lo>i bư#c nhCy cơ bCn: bư#c
nhCy ton ph,n, bư#c nhCy cFc bô/, bư#c nhCy d,n d,n, bư#c nhCy đô/t bin),
đY l bư#c ngoă/t căn bCn trong s! bin đ`i d,n d,n v- lưAng.
- Gi#i h>n m  đY xCy ra bư#c nhCy đưAc g&i l đi0m nDt.
- S! chuy0n hYa đbi h^i phCi cY đi-u kiê/n.
c. unh hưng ca ch$t m#i đ'i v#i s! bin đ`i ca lưAng
Khi ch$t m#i ra đBi nY t>o ra mô/t lưAng m#i ph? hAp v#i nY đ0 cY mô/t s!
th'ng nh$t m#i gi a ch$t v lưAng. S! quy đ7nh ny đưAc bi0u hiê/n  qui mô
v nh7p điê/u pht tri0n m#i ca lưAng.
TYm l>i, quy luâ/t lưAng-ch$t ch@ ra cch thWc bin đ`i s! vâ/t, hiê/n tưAng. ĐY
l qu tr4nh tc đô/ng lgn nhau gi a hai mă/t: ch$t v lưAng. LưAng bin đ`i
mâu thugn v#i ch$t cf, ch$t m#i ra đBi v#i lưAng m#i. LưAng m#i l>i tip tFc
bin đ`i đn gi#i h>n no đY l>i ph vv ch$t đang k4m h6m nY, t>o nên ch$t
m#i v#i lưAng m#i. Như vâ/y pht tri0n l qu tr4nh vô h>n, vaa mang tTnh liên
tFc (bi0u hiê/n  s! bin đ`i ca lưAng) vaa cY tTnh gin đo>n (bi0u hiê/n  s! thay đ`i v- ch$t).
II.  ngha phương php luâ n:
- S! vâ/n đô/ng v pht tri0n l kt quC ca qu tr4nh tTch lfy v- lưAng. Trong
ho>t đô/ng th!c tihn c,n ch'ng l>i hai khuynh hư#ng:
+ Tư tưng ch quan, duy V chT, nôn nYng, chưa cY s! tTch lfy đ,y đ v-
lưAng đ6 mu'n th!c hiê/n bư#c nhCy v- ch$t. Hoă/c ch@ nh$n m>nh đn bư#c
nhCy, xem nhw tTch lfy v- lưAng, dgn đn cc hnh đô/ng phiêu lưu m>o hi0m.
+ Tư tưng bCo th, tr4 trê/, ng>i khY không dm th!c hiê/n bư#c nhCy v- ch$t.
Hoă/c ch@ nh$n m>nh đn s! bin đ`i d,n d,n v- lưAng, ta đY rơi vo ch
ngh8a cCi lương v tin hYa luâ/n.
- C,n cY thi đô/ khch quan, khoa h&c v cY quyt tâm th!c hiê/n bư#c nhCy
khi đi-u kiê/n th!c hiê/n bư#c nhCy đ6 chTn muGi.
+ C,n phân biê/t cc bư#c nhCy trong t! nhiên v trong x6 hô/i.
+ PhCi nhâ/n thWc đDng đen cc bư#c nhCy khc nhau v- qui mô, nh7p đô/.
+ Ch'ng ch ngh8a gio đi-u.
Câu 6: Vai trò c&a thOc tiPn đ8i vQi nhâ$n thNc l, luâ$n.
- Vai trb ca th!c tihn đ'i v#i nhâ/n thWc:
+ Th!c tihn l cơ s v đô/ng l!c ca nhâ/n thWc.
Nhâ/n thWc bet nguGn ta th!c tihn. ChTnh l ta trong ho>t đô/ng th!c tihn lm
xu$t hiê/n nh ng nhu c,u buô/c con ngưBi phCi nhâ/n thWc th gi#i. V4 vâ/y m
con ngưBi nhâ/n thWc th gi#i thông qua th!c tihn.
Thông qua ho>t đô/ng th!c tihn, con ngưBi lm cho s! vâ/t, hiê/n tưAng bô/c lô/
nh ng thuô/c tTnh, nh ng liên hê/, trên cơ s đY con ngưBi nhâ/n thWc chDng.
Như vâ/y, th!c tihn đ6 đem l>i nh ng ti liê/u cho qu tr4nh nhâ/n thWc, giDp cho
nhâ/n thWc nem đưAc bCn ch$t, cc quy luâ/t ca th gi#i.
Th!c tihn cbn lm hon thiê/n gic quan ca con ngưBi, t>o ra nh ng phương
tiê/n lm tăng khC năng nhâ/n bit ca cc gic quan nhB đY nY thDc đpy nhâ/n thWc pht tri0n.
+ Th!c tihn l mFc đTch ca nhâ/n thWc.
Tri thWc do nhâ/n thWc đem l>i ch@ tr thnh sWc m>nh vâ/t ch$t khi p dFng cY
hiê/u quC trong ho>t đô/ng th!c tihn. Như vâ/y, nhâ/n thWc không phCi l đ0 nhâ/n
thWc m cY mFc đTch cu'i c?ng, đY l giDp cho con ngưBi trong ho>t đô/ng bin đ`i th gi#i.
+ Th!c tihn l tiêu chupn ca nhâ/n thWc.
Nhâ/n thWc phCi thông qua th!c tihn m#i ki0m tra đưAc tTnh chân lV ca nY.
Ch@ trong th!c tihn, con ngưBi m#i xc đ7nh đưAc ci đDng đen, ci sai l,m v
gi#i h>n ca tTnh đDng đen ca m&i tri thWc do nhâ/n thWc đem l>i.
B PHẦN BẮT BUỘC 4 câu
Câu 1: Phân tch nô$i dung quy luâ$t v6 sO phD hKp c&a quan hê$ sFn xu%t
vQi trXnh đô$ c&a lOc lưKng sFn xu%t..
B$t cW phương thWc sCn xu$t  mô/t giai đo>n pht tri0n l7ch sn no cfng đ-u
bao gGm hai mă/t: L!c lưAng sCn xu$t v quan hê/ sCn xu$t. L!c lưAng sCn
xu$t - l bi0u hiê/n m'i quan hê/ gi a ngưBi v t! nhiên trong qu tr4nh sCn
xu$t; quan hê/ sCn xu$t - l bi0u hiê/n m'i quan hê/ gi a ngưBi v#i ngưBi trong
qu tr4nh sCn xu$t. C.Mc đ6 ch@ rq: “Trong sCn xu$t, con ngưBi không ch@ cY
quan hê/ v#i t! nhiên m cbn phCi cY nh ng m'i liên hê/ v quan hê/ nh$t đ7nh
v#i nhau, v ch@ trong ph>m vi nh ng m'i liên hê/ v quan hê/ x6 hô/i đY th4 m#i
cY tc đô/ng vo t! nhiên, vo sCn xu$t đưAc”.
L!c lưAng sCn xu$t v quan hê/ sCn xu$t l hai mă/t ca phương thWc sCn
xu$t, chDng phCn nh hai m'i quan hê/ khc nhau, đă/c trưng pht tri0n không
gi'ng nhau, nhưng chDng cY m'i liên hê/ h u cơ không th0 tch rBi v tc
đô/ng biê/n chWng lgn nhau h4nh thnh quy luâ/t x6 hô/i ph` bin ca ton bô/ l7ch
sn loi ngưBi: Quy luâ/t v- s! ph? hAp ca quan hê/ sCn xu$t v#i tTnh ch$t v
tr4nh đô/ ca l!c lưAng sCn xu$t. Quy luâ/t ny v>ch rq s! quy đ7nh, phF thuô/c
lgn nhau gi a l!c lưAng sCn xu$t v quan hê/ sCn xu$t, trong đY l!c lưAng sCn xu$t gi vai trb quyt đ7nh.
- K$t cu ca l6c lư7ng s&n xut:
L!c lưAng sCn xu$t bao gGm ba yu t' c$u thnh: NgưBi lao đô/ng (lWa tu`i,
sWc kh^e, tr4nh đô/, kinh nghiê/m, kx năng, kx xCo, năng l!c), tư liê/u sCn xu$t
v khoa h&c kx thuâ/t công nghê/. Trong đY ngưBi lao đô/ng l nhân t' quyt
đ7nh ca l!c lưAng sCn xu$t.
- Tr;nh đô  ca l6c lư7ng s&n xut:
Tr4nh đô/ ca l!c lưAng sCn xu$t l tr4nh đô/ pht tri0n ca công cF lao đô/ng,
ca kx thuâ/t, tr4nh đô/ kinh nghiê/m, kx năng lao đô/ng ca ngưBi lao đô/ng, qui
mô sCn xu$t, tr4nh đô/ phân công lao đô/ng x6 hô/i…
- Quan hê  s&n xut h;nh th"nh, bi$n đ+i v" pht tri>n dư?i &nh hư@ng
quy$t đnh ca l6c lư7ng s&n xut.
Ch ngh8a duy vâ/t l7ch sn khcng đ7nh r\ng s! thay đ`i v pht tri0n ca b$t cW
mô/t pht tri0n sCn xu$t no bao giB cfng bet đ,u b\ng s! thay đ`i v pht
tri0n ca cc l!c lưAng sCn xu$t.
Trong qu tr4nh sCn xu$t đ0 đ>t đưAc năng su$t lao đô/ng cao hơn, con ngưBi
luôn luôn t4m cch cCi tin công cF lao đô/ng v ch t>o ra nh ng công cF lao
đô/ng m#i tinh xCo hơn. C?ng v#i s! bin đ`i v pht tri0n ca công cF lao
đô/ng, kinh nghiê/m sCn xu$t, kx năng lao đô/ng, kin thWc khoa h&c,.. ca
ngưBi lao đô/ng cfng không ngang tăng lên.
Mă/t khc, trong c$u trDc ca phương thWc sCn xu$t th4 l!c lưAng sCn xu$t l
nô/i dung cbn quan hê/ sCn xu$t l h4nh thWc x6 hô/i ca nY, trong m'i quan hê/
đY nô/i dung l quyt đ7nh. Nô/i dung bin đ`i kEo theo s! bin đ`i ca h4nh thWc.
Do đY l!c lưAng sCn xu$t l yu t' đô/ng nh$t, không `n đ7nh nh$t, yu t' cch
m>ng nh$t ca qu tr4nh sCn xu$t vâ/t ch$t. S! bin đ`i ca l!c lưAng sCn
xu$t, trư#c ht l s! bin đ`i ca công cF sCn xu$t đ6 dgn đn s! bin đ`i
trong cc quan hê/ sCn xu$t gi a ngưBi v ngưBi. Đi-u đY cho th$y công cF
sCn xu$t không nh ng l thư#c đo tr4nh đô/ pht tri0n ca cc l!c lưAng sCn
xu$t, m cbn l d$u hiê/u bo trư#c quan hê/ x6 hô/i, quan hê/ kinh t gi a
ngưBi v#i ngưBi cfng bin đ`i theo.
Đi-u đY chWng t^ s! pht tri0n ca l!c lưAng sCn xu$t th4 quan hê/ sCn xu$t
cfng pht tri0n theo cho ph? hAp v#i tTnh ch$t v tr4nh đô/ ca l!c lưAng sCn
xu$t. S! ph? hAp đY l đô/ng l!c nô/i t>i thDc đpy l!c lưAng sCn xu$t tip tFc
pht tri0n. Tuy nhiên, l!c lưAng sCn xu$t cY xu hư#ng pht tri0n nhanh hơn,
cbn quan hê/ sCn xu$t l>i tương đ'i `n đ7nh. Khi l!c lưAng sCn xu$t pht tri0n
lên mô/t tr4nh đô/ m#i, quan hê/ sCn xu$t không cbn ph? hAp v#i nY n a, tr
thnh chư#ng ng>i đ'i v#i s! pht tri0n ca l!c lưAng sCn xu$t, lm nCy sinh
mâu thugn gay get gi a hai mă/t ca phương thWc sCn xu$t. Mô/t cch t$t yu
l quan hê/ sCn xu$t cf b7 xYa b^, quan hê/ sCn xu$t m#i h4nh thnh ph? hAp
v#i tTnh ch$t v tr4nh đô/ ca l!c lưAng sCn xu$t đ6 pht tri0n, m đưBng cho
l!c lưAng sCn xu$t tip tFc pht tri0n.
Quan hê/ sCn xu$t cf b7 xYa b^, quan hê/ sCn xu$t m#i h4nh thnh, cfng đGng
thBi s! diê/t vong ca phương thWc sCn xu$t lki thBi v s! ra đBi ca phương
thWc sCn xu$t m#i. Trong x6 hô/i cY giai c$p đ'i khng, mâu thugn gi a l!c
lưAng sCn xu$t m#i v quan hê/ sCn xu$t lki thBi l cơ s khch quan ca
cuô/c đ$u tranh giai c$p, đGng thBi l ti-n đ- ca cc cuô/c cch m>ng x6 hô/i.
S! tc đô/ng ca quy luâ/t nYi trên trong l7ch sn đ6 lm cho x6 hô/i chuy0n ta
h4nh thi kinh t-x6 hô/i th$p lên h4nh thi kinh t-x6 hô/i cao hơn mô/t cch biê/n chWng.
Câu 2: Phân tch m8i quan hê$ biê$n chNng giJa cơ sY hC tZng v+ kitr=c thưKng tZng c&a x[ hô$i. Í ngh#a pp luận
- Khi niê m cơ s) h tCng:
Cơ s h> t,ng l ton bô/ nh ng quan hê/ sCn xu$t hAp thnh cơ c$u kinh t
ca mô/t h4nh thi kinh t-x6 hô/i nh$t đ7nh.
- Khi niê m kin tr5c thư1ng tCng:
Kin trDc thưAng t,ng l ton bô/ nh ng quan đi0m, tư tưng x6 hô/i, nh ng
thit ch tương Wng v nh ng quan hê/ nô/i t>i gi a chDng h4nh thnh trên mô/t
cơ s h> t,ng nh$t đ7nh.
- M-i quan hê  biê n chAng gi0a cơ s@ hB tCng v" ki$n trDc thư7ng tCng:
+ Mki h4nh thi kinh t-x6 hô/i cY cơ s h> t,ng v kin trDc thưAng t,ng ca
nY. Do đY, cơ s h> t,ng v kin trDc thưAng t,ng mang tTnh l7ch sn cF th0,
gi a chDng cY m'i quan hê/ biê/n chWng v#i nhau, trong đY cơ s h> t,ng gi vai trb quyt đ7nh.
+ Vai trb quyt đ7nh ca cơ s h> t,ng đ'i v#i kin trDc thưAng t,ng th0 hiê/n:
Cơ s h> t,ng no sinh ra kin trDc thưAng t,ng $y. Giai c$p no chim đ7a v7
th'ng tr7 v- kinh t th4 cfng chim đ7a v7 th'ng tr7 trong đBi s'ng tinh th,n.
Quan hê/ sCn xu$t no th'ng tr7 th4 t>o ra kin trDc thưAng t,ng chTnh tr7 tương
Wng. Mâu thugn trong l8nh v!c kinh t quyt đ7nh tTnh ch$t mâu thugn trong l8nh v!c tư tưng.
Do đă/c đi0m nYi trên, b$t kz hiê/n tưAng no thuô/c kin trDc thưAng t,ng: nh
nư#c, php luâ/t, đCng phi chTnh tr7, trit h&c, đ>o đWc,.. đ-u không th0 giCi
thTch ta chTnh nY, bi v4, chDng đ-u tr!c tip hoă/c gin tip phF thuô/c vo cơ
s h> t,ng v do cơ s h> t,ng quyt đ7nh.
Nh ng bin đ`i căn bCn trong cơ s h> t,ng s#m hay muô/n s[ dgn đn s!
bin đ`i căn bCn trong kin trDc thưAng t,ng. S! bin đ`i đY dihn ra trong
tang h4nh thi kinh t-x6 hô/i v rq rê/t hơn khi chuy0n ta h4nh thi kinh t-x6
hô/i ny sang h4nh thi kinh t-x6 hô/i khc.
Khi cơ s h> t,ng cf m$t đi th4 kin trDc thưAng t,ng do nY sinh ra cfng m$t
theo, khi cơ s h> t,ng m#i ra đBi th4 mô/t kin trDc thưAng t,ng m#i ph? hAp
v#i nY cfng xu$t hiê/n. Trong x6 hô/i cY giai c$p đ'i khng, s! bin đ`i đY dihn
ra thông qua cuô/c đ$u tranh giai c$p gay go phWc t>p. Khi cuô/c cch m>ng x6
hô/i xYa b^ cơ s h> t,ng cf thay th b\ng cơ s h> t,ng m#i, s! th'ng tr7 v-
chTnh tr7 ca giai c$p cch m>ng đưAc thip lâ/p, bô/ my nh nư#c m#i h4nh
thnh, s! th'ng tr7 v- tư tưng ca giai c$p cch m>ng c,m quy-n đưAc xc lâ/p.
S! bin m$t ca mô/t kin trDc thưAng t,ng không dihn ra mô/t cch nhanh
chYng, cY nh ng yu t' ca kin trDc thưAng t,ng cf cbn tGn t>i dai dcng sau
khi cơ s kinh t ca nY đ6 b7 tiêu diê/t. CY nh ng yu t' ca kin trDc thưAng
t,ng cf đưAc giai c$p c,m quy-n m#i sn dFng đ0 xây d!ng kin trDc thưAng t,ng m#i.
Do đY, tTnh quyt đ7nh ca cơ s h> t,ng đ'i v#i kin trDc thưAng t,ng dihn ra
r$t phWc t>p trong qu tr4nh chuy0n ta h4nh thi kinh t-x6 hô/i ny sang h4nh
thi kinh t-x6 hô/i khc.
+ S! tc đô/ng tr l>i ca kin trDc thưAng t,ng đ'i v#i cơ s h> t,ng:
S! tc đô/ng tr l>i ca kin trDc thưAng t,ng đ'i v#i cơ s h> t,ng đưAc th0
hiê/n  chWc năng x6 hô/i ca kin trDc thưAng t,ng l bCo vê/, duy tr4, cng c'
v pht tri0n cơ s h> t,ng sinh ra nY, đ$u tranh xYa b^ cơ s h> t,ng v kin trDc thưAng t,ng cf.
Trong x6 hô/i cY giai c$p đ'i khng, kin trDc thưAng t,ng bCo đCm s! th'ng tr7
chTnh tr7 v tư tưng ca giai c$p gi đ7a v7 th'ng tr7 trong kinh t.
Trong cc bô/ phâ/n ca kin trDc thưAng t,ng, nh nư#c gi vai trb đă/c biê/t
quan tr&ng, cY tc dFng to l#n đ'i v#i cơ s h> t,ng. Nh nư#c không ch@ d!a
vo hê/ tư tưng m cbn d!a vo chWc năng ki0m sot x6 hô/i đ0 tăng cưBng
sWc m>nh kinh t ca giai c$p th'ng tr7.
Cc bô/ phâ/n khc ca kin trDc thưAng t,ng như trit h&c, đ>o đWc, tôn gio,
nghê/ thuâ/t cfng tc đô/ng đn cơ s h> t,ng, nhưng thưBng thưBng phCi
thông qua nh nư#c, php luâ/t.
Kin trDc thưAng t,ng l mô/t hê/ th'ng, nY cY qu tr4nh bin đ`i pht tri0n do
s! tc đô/ng ca cc yu t' nô/i t>i, do đY nY cY tTnh đô/c lâ/p tương đ'i. Qu
tr4nh đY pht tri0n ph? hAp v#i cơ s h> t,ng th4 s! tc đô/ng ca nY đ'i v#i
cơ s h> t,ng cng cY hiê/u quC.
Ch ngh8a duy vâ/t l7ch sn khcng đ7nh, ch@ cY kin trDc thưAng t,ng tin bô/ nCy
sinh trong qu tr4nh ca cơ s kinh t m#i - m#i phCn nh nhu c,u ca s!
pht tri0n kinh t, m#i cY th0 thDc đpy s! pht tri0n kinh t-x6 hô/i. Nu kin
trDc thưAng t,ng l sCn phpm ca cơ s kinh t đ6 lki thBi th4 gây tc dFng
k4m h6m s! pht tri0n kinh t-x6 hô/i. T$t nhiên s! k4m h6m ch@ l t>m thBi,
s#m muô/n nY s[ b7 cch m>ng khec phFc.
Câu 3: Ngu^n g8c v+ bFn ch%t, đặc trưng c&a Nh+ nưQc. Nh nưFc l g+?
Nh nư#c l t` chWc chTnh tr7 ca giai c$p th'ng tr7 v- kinh t lâ/p ra nh\m bCo
vê/ ch đô/ kinh t hiê/n cY v đn p cc giai c$p khc.
Nh nư#c l cơ quan quy-n l!c chTnh tr7 ca giai c$p th'ng tr7, l mô/t t` chWc
quan tr&ng nh$t trong cc t` chWc chTnh tr7 ca giai c$p c,m quy-n d?ng đ0 th'ng tr7 x6 hô/i.
Nh nư#c l mô/t ph>m tr? l7ch sn, không đGng ngh8a v#i x6 hô/i.
1. NguEn g-c ra đFi ca Nh" nư?c.
Theo quan đi0m ca trit h&c Mc-Lênin th4 nh nư#c l mô/t ph>m tr? l7ch sn,
ngh8a l nh nư#c ch@ ra đBi v tGn t>i trong mô/t giai đo>n nh$t đ7nh ca s!
pht tri0n ca l7ch sn. Nh nư#c s[ m$t đi khi nh ng đi-u kiê/n tGn t>i ca nY
không cbn n a. Trong l7ch sn đ6 cY mô/t thBi kz r$t di chưa cY nh nư#c v
sau ny nh nư#c cfng s[ m$t đi khi đi-u kiê/n tGn t>i ca nY không cbn.
L7ch sn pht tri0n ca x6 hô/i cho th$y r\ng x6 hô/i nguyên thy, d!a trên ch
đô/ công h u v- tư liê/u sCn xu$t, m&i ngưBi s'ng b4nh đcng, chưa cY giai c$p
nên chưa cY nh nư#c. Đn x6 hô/i chim h u nô lê/, v#i s! ra đBi ca ch đô/
tư h u v- tư liê/u sCn xu$t v x6 hô/i phân chia thnh giai c$p đ'i khng - ch
nô v nô lê/ - th4 mâu thugn gi a giai c$p ch nô th'ng tr7 bYc lô/t v giai c$p nô
lê/ b7 th'ng tr7, b7 bYc lô/t ngy cng sâu sec. Cuô/c đ$u tranh giai c$p ca giai
c$p nô lê/ ch'ng l>i giai c$p ch nô do vâ/y đ6 dihn ra ngy cng quyt liê/t
không th0 đi-u hba đưAc. Đ0 bCo vê/ lAi Tch ca giai c$p m4nh, đn p s!
phCn khng ca giai c$p nô lê/ v buô/c h& phCi tuân theo trâ/t t! do giai c$p
m4nh đă/t ra, giai c$p ch nô đ6 lâ/p ra mô/t bô/ my b>o l!c, tr$n p, bô/ my đY l nh nư#c.
Nh nư#c đ,u tiên trong l7ch sn l Nh nư#c chim h u nô lê/. ĐY l nh
nư#c xu$t hiê/n trong cuô/c đ$u tranh không th0 đi-u hba đưAc gi a giai c$p
ch nô v giai c$p nô lê/.
Tip đY l nh nư#c phong kin v nh nư#c tư bCn ch ngh8a m s! xu$t
hiê/n ca nY cfng d!a trên mâu thugn đ'i khng nYi trên.
Như th l b$t kz  đâu v lDc no khi m mâu thugn giai c$p không th0 đi-u
hba đưAc th4  đY nh nư#c s[ xu$t hiê/n. Cfng như th, nơi no cY nh nư#c
xu$t hiê/n v tGn t>i th4 chang đY  đY cY mâu thugn giai c$p không th0 đi-u
hba đưAc. ĐY l nguGn g'c ra đBi ca Nh nư#c.
Như vâ/y s! ra đBi ca nh nư#c l mô/t t$t yu khch quan ca x6 hô/i cY giai
c$p đ'i khng. Sau ny, khi x6 hô/i không cbn phân chia giai c$p, không cbn
mâu thugn giai c$p đ'i khng th4 nh nư#c cfng s[ t! tiêu vong.
Hiê/n t>i, nh nư#c ca giai c$p công nhân, g&i l nh nư#c chuyên chTnh vô
sCn l mô/t h4nh thWc nh nư#c qu đô/, nh nư#c không cbn nguyên ngh8a
ca nY, l nh nư#c “nna nh nư#c” đ0 tin t#i x6 hô/i không cbn phân chia
giai c$p, không cbn nh nư#c. Nhưng s! tGn t>i ca nh nư#c chuyên chTnh
vô sCn trong thBi kz qu đô/ l>i l mô/t t$t yu v4 nY l công cF sec bEn trong
tay giai c$p công nhân d?ng đ0 cCi t>o triê/t đ0 x6 hô/i cf v xây d!ng thnh công x6 hô/i m#i.
2. B&n cht ca nh" nư?c.
Nh nư#c không phCi l hiê/n tưAng bpm sinh, cY s{n, cfng không phCi l
đưAc sinh ra ta bên ngoi x6 hô/i rGi p đă/t vo x6 hô/i; cfng không phCi l ci
do V mu'n ch quan ca mô/t c nhân hay mô/t giai c$p no đY quyt đ7nh, m
s! ra đBi v tGn t>i ca nh nư#c l mô/t t$t yu khch quan do nhu c,u phCi
ki-m ch s! đ'i lâ/p gi a cc giai c$p, lm cho cuô/c đ$u tranh gi a cc giai
c$p cY lAi Tch kinh t đ'i khng nhau không đi đn chk tiêu diê/t nhau v gi
cho s! xung đô/t giai c$p n\m trong vbng trâ/t t! ca nY, đY l trâ/t t! duy tr4
ch đô/ kinh t m trong đY giai c$p th'ng tr7 vgn tip tFc th'ng tr7 v bYc lô/t giai c$p b7 th'ng tr7.
Như vâ/y, bCn ch$t ca nh nư#c l n-n chuyên chTnh ca mô/t giai c$p ny
đ'i v#i mô/t giai c$p khc v đ'i v#i ton x6 hô/i. Đương nhiên giai c$p lâ/p ra
v sn dFng bô/ my nh nư#c thưBng l giai c$p cY th l!c nh$t, đY l giai c$p
nem trong tay sWc m>nh kinh t v lm ch tư liê/u sCn xu$t ch yu ca x6
hô/i. NhB cY bô/ my nh nư#c m giai c$p th'ng tr7 mă/c d? l s' Tt trong dân
cư nhưng l>i duy tr4 đưAc s! th'ng tr7 p bWc, bYc lô/t ca m4nh đ'i v#i giai
c$p b7 th'ng tr7, d? chim s' đông trong x6 hô/i.
V#i tư cch l bô/ my tr$n p ca giai c$p ny đ'i v#i giai c$p khc, nh
nư#c ca cc giai c$p bYc lô/t không th0 “l mô/t t` chWc công b\ng”, “mô/t
tr&ng ti công minh” đ0 bCo vê/ lAi Tch chung cho m&i giai c$p, cho giai c$p bYc
lô/t v cC giai c$p b7 bYc lô/t. M nh nư#c ca cc giai c$p bYc lô/t l bô/ my
đưAc lâ/p ra nh\m hAp php hYa v cng c' s! p bWc ca giai c$p đY đ'i v#i
giai c$p b7 tr7 v đ'i v#i qu,n chDng nhân dân lao đô/ng. ĐY chTnh l bCn ch$t
ca nh nư#c ca cc giai c$p bYc lô/t, nh nư#c theo đDng ngh8a ca nY. V#i
bCn ch$t đY, nh nư#c l mô/t bô/ phâ/n quan tr&ng nh$t trong kin trDc thưAng
t,ng ca x6 hô/i cY giai c$p. T$t cC m&i ho>t đô/ng chTnh tr7, văn hYa, x6 hô/i do
nh nư#c tin hnh xEt đn c?ng đ-u xu$t pht ta lAi Tch v nh\m đ0 phFc vF
cho lAi Tch ca giai c$p th'ng tr7.
Theo quan đi0m ca h&c thuyt Mc - Lênin, nh nư#c cY năm đặc trưng cơ bCn sau đây:
Nh nư#c cY quy-n l!c chTnh tr7 công cộng đặc biệt; cY bộ my cưvng
ch, quCn lV nh ng công việc chung ca x6 hội.
Nh nư#c cY quy-n quCn lV dân cư, phân chia l6nh th` thnh cc đơn v7 hnh chTnh.
Nh nư#c cY ch quy-n qu'c gia.
Nh nư#c cY quy-n xây d!ng, sng t>o php luật v cY quy-n đi-u
ch@nh cc quan hệ x6 hội b\ng php luật.
Nh nư#c cY quy-n ban hnh cc sec thu v thu thu.
Câu 4:Kh@i niệm, bFn ch%t con ngưbi. 1.Kh@i niệm
Trong quan niệm ca trit h&c mc - xTt, con ngưBi l một th!c th0 trong s!
th'ng nh$t biện chWng gi a ci t! nhiên v ci x6 hội. Con ngưBi sinh ra ta t!
nhiên, tuân theo cc quy luật t! nhiên, đGng thBi con ngưBi tGn t>i v pht
tri0n gen li-n v#i s! tGn t>i v pht tri0n ca x6 hội
2. Quan niê m ca tri$t hHc Mc-Lênin vI b&n cht con ngưFi.
- Trên cơ s tip thu cY phê phn tư tưng v- con ngưBi ca cc nh trit h&c
trư#c đY trong l7ch sn, C.Mc đ6 khcng đ7nh r\ng: “Trong tTnh hiê/n th!c ca
nY, bCn ch$t con ngưBi l t`ng hba nh ng quan hê/ x6 hô/i” (Luâ/n cương v- Phoiơbec).
- D!a vo nh ng thnh t!u ca khoa h&c hiê/n đ>i, trit h&c Mc-Lênin xem s!
tGn t>i ca con ngưBi v x6 hô/i loi ngưBi b7 quy đ7nh bi:
+ ThW nh$t: cc quy luâ/t sinh vâ/t h&c t>o thnh phương diê/n sinh h&c ca con
ngưBi, như quy luâ/t v- s! ph? hAp gi a cơ th0 v#i môi trưBng, v- qu tr4nh
trao đ`i ch$t, v- bin d7, di truy-n v s! tin hYa…
+ ThW hai: cc quy luâ/t tâm lV-V thWc h4nh thnh v ho>t đô/ng trên n-n tCng
sinh h&c ca con ngưBi, như quy luâ/t h4nh thnh tư tưng, t4nh cCm, kht
v&ng, mFc tiêu, lV tưng, ni-m tin, V chT…
+ ThW ba: cc quy luâ/t x6 hô/i đang quy đ7nh m'i quan hê/ gi a con ngưBi v#i
con ngưBi, như quy luâ/t v- s! ph? hAp ca quan hê/ sCn xu$t v#i tTnh ch$t v
tr4nh đô/ ca l!c lưAng sCn xu$t, biê/n chWng gi a cơ s h> t,ng v kin trDc
thưAng t,ng, cc quy luâ/t v- giai c$p v đ$u tranh giai c$p…
Trong đBi s'ng con ngưBi, ba hê/ th'ng quy luâ/t trên không tch biê/t nhau, m
chDng hba vo nhau, tc đô/ng lgn nhau, t>o nên bCn ch$t con ngưBi trong s!
th'ng nh$t ca con ngưBi t! nhiên (ci sinh h&c) v con ngưBi x6 hô/i (ci x6
hô/i) trong mô/t con ngưBi hiê/n th!c.
- BCn ch$t t! nhiên ca con ngưBi đưAc bi0u hiê/n ra bên ngoi l cc nhu c,u t$t yu khch quan:
+ Nhu c,u ăn, mă/c, , sinh ho>t văn hYa tinh th,n.
+ Nhu c,u ti sCn xu$t x6 hô/i.
+ Nhu c,u t4nh cCm, nhu c,u hi0u bit.
- BCn ch$t x6 hô/i ca con ngưBi đưAc h4nh thnh trong quan hê/ con ngưBi v#i
con ngưBi v con ngưBi v#i t! nhiên. Đ0 duy tr4 s! tGn t>i ca m4nh, con
ngưBi phCi lao đô/ng. V4 vâ/y, lao đô/ng l yu t' quyt đ7nh s! h4nh thnh bCn
ch$t x6 hô/i ca con ngưBi. Bi v4:
+ ThW nh$t: Lao đô/ng l nguGn g'c ca n-n văn minh vâ/t ch$t v tinh th,n.
+ ThW hai: Lao đô/ng l nguGn g'c tr!c tip ca s! h4nh thnh V thWc.
+ ThW ba: Trong lao đô/ng, con ngưBi quan hê/ v#i nhau trong l8nh v!c sCn
xu$t, phân ph'i, trao đ`i, tiêu d?ng, đ0 ta đY, h4nh thnh cc quan hê/ x6 hô/i
khc trong đBi s'ng tinh th,n.
- C,n phCi th$y r\ng, không th0 tch rBi bCn ch$t t! nhiên v bCn ch$t x6 hô/i,
m chDng l mô/t th!c th0 th'ng nh$t, trong đY, x6 hô/i l phương thWc cho con
ngưBi th^a m6n nhu c,u sinh h&c v nhu c,u sinh h&c cng th^a m6n, con
ngưBi cng tr nên l con ngưBi văn hYa, văn minh, ngy cng “ngưBi” hơn.
- Nhu c,u t! nhiên l mFc đTch ca s! pht sinh nh ng nhu c,u x6 hô/i. Đi-u
đY, cY ngh8a r\ng sCn xu$t ra đBi s'ng vâ/t ch$t l cơ s quyt đ7nh s! tGn t>i
v pht tri0n ca x6 hô/i loi ngưBi v con ngưBi.