Chặt phá rừng là gì? Tác động của hành vi chặt phá rừng

Chặt phá rừng là gì? Tác động của hành vi chặt phá rừng
1. Chặt phá rừng là gì?
Chặt phá rừng là quá trình xóa bỏ, phá hủy hoặc cắt hạ cây cối trong khu vực rừng một cách
không bền vững và không có sự quản lý chính quyền hoặc quản lý môi trường hợp lý. Đây là một
hoạt động bất hợp pháp, có thể liên quan đến việc cắt phá, đốn hạ hoặc đốn gục cây gỗ để thu
hoạch gỗ, làm mở rộng đất nông nghiệp, xây dựng hoặc các mục đích khác mà không có sự bảo
vệ hoặc tái tạo đủ cho hệ sinh thái rừng. Chặt phá rừng thường đi kèm với việc tàn phá môi
trường, làm mất mát đa dạng sinh học, gây ra suy thoái đất, thay đổi khí hậu và có tác động tiêu
cực đến cộng đồng và kinh tế. Hoạt động chặt phá rừng đang gây ra nhiều vấn đề môi trường và
đang được cần thiết làm việc để bảo vệ và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên rừng.
2. Nguyên nhân của hoạt động chặt phá rừng
Nguyên nhân của hoạt động chặt phá rừng được khởi nguồn từ nhiều lý do khác nhau, đó là:
- Các hoạt động nông nghiệp: Nhu cầu lương thực ngày càng tăng cao, dẫn đến việc chặt cây
rừng để làm đất trồng trọt. Nông nghiệp tự cung tự cấp chiếm một phần lớn trong việc phá rừng.
- Chăn nuôi gia súc: Chăn nuôi gia súc là một nguyên nhân quan trọng gây ra nạn phá rừng.
Người dân thường phá rừng để làm đất chăn nuôi và trồng thức ăn cho gia súc. Việc sử dụng
đất này kéo dài cho đến khi đất trở nên không thích hợp cho sự phát triển của cây cối, và sau đó
diễn ra chu trình phá rừng trên các khu vực rừng mới.
- Sử dụng nguyên liệu đốt: Các ngành công nghiệp chế biến gỗ, như sản xuất giấy, que diêm và
đồ nội thất,.... cần lượng lớn gỗ. Để đáp ứng nhu cầu này, cây cối được chặt hạ. Gỗ cũng được
sử dụng làm nguyên liệu đốt, gây phá rừng thông qua việc đốn gỗ và chặt cây trái phép.
- Đô thị hóa: Đô thị hóa là quá trình mở rộng các khu đô thị và xây dựng hệ thống giao thông để
tiếp cận các khu rừng. Việc xây dựng đường giao thông thường đi kèm với việc chặt cây để làm
đường. Sự gia tăng dân số cũng đóng vai trò quan trọng trong đô thị hóa và phá rừng.
- Sa mạc hóa đất: Sa mạc hóa đất là quá trình khi đất trở nên không thích hợp cho sự phát triển
của cây cối do lạm dụng đất. Một số ngành công nghiệp hóa dầu xả thải chất thải của họ vào
sông, gây xói mòn đất và làm cho việc trồng cây và cây cối trở nên không thích hợp.
- Khai thác: Khai thác dầu mỏ và than đá đòi hỏi sự tiêu thụ một lượng đất rừng đáng kể. Ngoài
ra, việc xây dựng con đường và đường cao tốc để phục vụ xe tải và các thiết bị khác cũng làm
giảm diện tích rừng. Các hoạt động khai thác cũng tạo ra chất thải gây ô nhiễm môi trường và
ảnh hưởng đến các loài sinh vật sống gần khu vực đó.
- Cháy rừng: Cháy rừng là một nguyên nhân quan trọng gây mất rừng trên toàn cầu. Cháy rừng
xảy ra do mùa hè nóng bức và mùa đông ấm áp hơn. Các đám cháy rừng, cả do con người và tự
nhiên, đều gây thiệt hại về độ che phủ của rừng.
- Khai thác rừng sản xuất giấy: Việc sản xuất giấy gây phá rừng khi số lượng lớn cây cối bị chặt
hạ. Theo Mạng lưới Giấy Môi trường, hàng năm có khoảng 640 triệu cây giấy bị vứt bỏ.
- Sự gia tăng dân số: Khi dân số tăng, nhu cầu về đất để xây dựng nhà ở và các khu đô thị mới
cũng tăng lên. Điều này dẫn đến việc mở rộng các khu định cư và sử dụng đất rừng để xây dựng
các công trình và hạ tầng. Việc xây dựng đường giao thông mới, bao gồm đường và đường cao
tốc, để kết nối các khu đô thị cũng đòi hỏi đất rừng phải bị chặt hạ.
3. Tác động của hành vi chặt phá rừng
- Mất cân bằng sinh thái và đa dạng sinh học: Nạn phá rừng gây ra mất cân bằng trong hệ sinh
thái và giảm đa dạng sinh học. Rừng là một môi trường sống phong phú cho hàng triệu loài thực
vật và động vật, đồng thời cung cấp nơi trú ẩn và nguồn thức ăn cho chúng. Khi rừng bị phá hủy,
các loài này mất đi môi trường sống và đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Đa dạng sinh học là
một yếu tố quan trọng để duy trì sự cân bằng trong hệ sinh thái và sự phát triển bền vững của hành tinh.
- Mất đất phục vụ các dịch vụ sinh thái: Rừng cung cấp nhiều dịch vụ sinh thái quan trọng cho
con người và môi trường xung quanh. Ví dụ, rừng là nguồn cung cấp nước tươi ngon cho hàng
triệu người, đồng thời giữ chặt đất và giảm nguy cơ lũ lụt. Khi rừng bị phá hủy, các dịch vụ này
bị giảm, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của cộng đồng địa phương, cũng như làm gia
tăng các vấn đề môi trường như lũ lụt và xói mòn đất.
- Tác động xã hội và văn hóa: Nạn phá rừng cũng có tác động xã hội và văn hóa. Rừng là nơi sinh
sống và sinh hoạt của nhiều cộng đồng bản địa và dân tộc thiểu số trên thế giới. Việc mất đi môi
trường sống rừng gây ra tác động nghiêm trọng đến cuộc sống, nền kinh tế và văn hóa truyền
thống của những cộng đồng này. Các cộng đồng bản địa phụ thuộc mạnh mẽ vào các nguồn tài
nguyên rừng để nuôi sống và duy trì văn hóa của họ.
- Tăng nguy cơ cháy rừng: Với việc giảm diện tích rừng, khả năng xảy ra cháy rừng tăng cao.
Cháy rừng gây mất mát nghiêm trọng về cây cối, động vật hoang dã và mất môi trường sống. Nó
cũng giải phóng lượng lớn carbon được lưu trữ trong cây cối và góp phần vào sự gia tăng khí nhà kính.
- Mất kinh tế và việc làm: Rừng cung cấp nguồn lợi kinh tế quan trọng như gỗ, sản phẩm rừng và
dịch vụ môi trường. Khi rừng bị phá hủy, người dân và cộng đồng địa phương mất đi nguồn thu
nhập và việc làm, góp phần vào nghèo đói và suy thoái kinh tế.
- Mất an ninh thực phẩm: Phá rừng gây mất an ninh lương thực trong tương lai. Rừng đóng vai
trò quan trọng trong sản xuất lương thực và mất rừng dẫn đến xói mòn đất và mất màu đất, gây
suy giảm sản lượng và mất an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc thiếu lương thực và không đảm bảo
an toàn vệ sinh thực phẩm có thể dẫn đến tình trạng đói khó, suy dinh dưỡng và tăng tỷ lệ mắc
các bệnh liên quan đến dinh dưỡng.
- Tăng tính axit trong đại dương: Khi rừng bị phá hủy, lượng carbon dioxide trong khí quyển tăng
lên do mất đi khả năng hấp thụ carbon của cây cối. Khí carbon dioxide này tương tác với nước
trong đại dương, tạo thành axit carbonic, làm tăng tính axit của nước biển. Tính axit cao hơn
trong đại dương gây ảnh hưởng lớn đến các sinh vật và hệ sinh thái biển.
- Tăng hiện tượng nóng lên toàn cầu: Cây cối đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu khí
nhà kính và duy trì sự cân bằng trong khí quyển. Khi rừng bị phá hủy liên tục, tỷ lệ khí nhà kính
trong khí quyển tăng lên, đóng góp vào tình trạng nóng lên toàn cầu đang diễn ra.
- Tăng phát thải khí nhà kính: Rừng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ carbon dioxide và
các khí thải nhà kính khác từ khí quyển. Tuy nhiên, khi rừng bị chặt, đốt hoặc loại bỏ, carbon
trong cây cối được giải phóng trở thành các nguồn khí thải. Các hoạt động phá rừng, đặc biệt là
trong các vùng rừng nhiệt đới, được ước tính tạo ra khoảng 20% lượng khí thải nhà kính trên
toàn thế giới. Mỗi năm, khoảng 1,5 tỷ tấn carbon được thải vào khí quyển do phá rừng nhiệt đới.