Chí khí anh hùng | Bài giảng PowerPoint Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo

Chí khíAnh
Nguyễn Công Trứhùng KHỞI ĐỘNG GƯƠNG SÁNG ANH HÙNG
Sử dụng các dữ kiện cho sẵn để hoàn thành chân dung
về các tấm gương anh hùng lịch sử
10 giây GHI NHỚ DỮ KIỆN VÀ SỐ THỨ TỰ
Dữ kiện 3: Thủ lĩnh cuộc Khởi
Dữ kiện 1: Người sáng lập ra Nhà
Dữ kiện 2: Vị tướng của Nhà
nghĩa Lam Sơn chống quân Minh,
Lý, có công dời đô từ Hoa Lư về
Trần và 3 lần chỉ huy nhân dân
giành độc lập dân tộc và lập ra Thăng Long.
đánh bại quân Mông – Nguyên. Nhà Hậu Lê.
Dữ kiện 5: Vị vua anh minh của
Dữ kiện 4: Nhà văn hóa và tư
Nhà Trần và là người lãnh đạo
tưởng lỗi lạc của nhà Hậu Lê,
nhân dân chống quân Mông Cổ và
người viết ra Bình Ngô Đại Cáo quân Nguyên xâm lược.
Sử dụng các dữ kiện cho sẵn để hoàn thành chân dung
về các tấm gương anh hùng lịch sử
5 giây GHÉP NỐI VỚI CÁC VỊ ANH HÙNG Lý Thái Tổ Lê Lợi Trần Nhân Tông Trần Hưng Đạo Nguyễn Trãi
Sử dụng các dữ kiện cho sẵn để hoàn thành chân dung
về các tấm gương anh hùng lịch sử Trần Hưng Đạo Lý Thái Tổ Lê Lợi Lê Lợi
Dữ kiện 2: Vị tướng của
Dữ kiện 3: Thủ lĩnh cuộc
Dữ kiện 1: Người sáng lập Nhà Trần và 3 lần chỉ Khởi nghĩa Lam Sơn chống
ra Nhà Lý, có công dời đô từ huy nhân dân đánh bại
quân Minh, giành độc lập dân Hoa Lư về Thăng Long. quân Mông – Nguyên.
tộc và lập ra Nhà Hậu Lê.
Dữ kiện 5: Vị vua anh minh của
Dữ kiện 4: Nhà văn hóa và tư
Nhà Trần và là người lãnh đạo
tưởng lỗi lạc của nhà Hậu Lê,
nhân dân chống quân Mông Cổ và
người viết ra Bình Ngô Đại Cáo quân Nguyên xâm lược. Nguyễn Trãi Trần Nhân Tông Học MỤC
sinh giải thích quan niệm về chí anh 01
hùng của chủ thể trữ tình trong bài thơ TIÊU
Học sinh nêu được cảm hứng chủ đạo, cách 02 BÀI
sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố vần
nhịp, âm điệu có tác dụng như thế nào trong
việc thể hiện cảm hứng ấy HỌC HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả
➢ Húy là Củng (vững chắc, kiên cố), Trứ (sáng rõ, nổi tiếng)
➢ Cuộc đời: Thời thơ ấu gian khó, thời thanh niên làm quan
tận tụy và thời lão niên hưu quan
➢ Bản thân: Thông minh, tài hoa, có hoài bão cao đẹp, không
ưa lối sống tù túng chật hẹp, khuôn khổ. Là một vị quan
thanh liêm, chính trực, có nhiều công lao cho dân cho nước I. Tìm hiểu chung 2. Tác phẩm
➢ Bài "Chí anh hùng" là một trong những bài hát nói xuất sắc nhất
của nhà thơ viết trong thời trai trẻ.
➢ Bài thơ biểu lộ chí khí hăm hở lập công danh, để lại công danh sự nghiệp cho đời.
Bốn dòng đầu: Chí làm trai 1
Bốn dòng tiếp: tuyên ngôn, thể hiện một quan 2 niệm sống đẹp
Bốn dòng tiếp: Những khó khăn trên chặng 3 đường đời
Ba dòng cuối: Sự đền đáp công danh xứng đáng 4
với ý chí của người nam tử
II. Đọc hiểu văn bản
1. Cảm xúc chủ đạo
Đọc toàn bộ bài thơ, theo em, cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?
Đề cao lí tưởng và chí khí anh hùng của đấng nam nhi:
hết lòng giúp nước, giúp đời, để lại sự nghiệp lẫy lừng và
tấm lòng son lưu vào sử sách.
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nội dung và nghệ thuật thể hiện cảm hứng bài thơ NHIỆM VỤ 1 2 3 4 Tìm hiểu cảm hứng Tìm hiểu cảm hứng Tìm hiểu cảm hứng Tìm hiểu cảm hứng chủ chủ đạo trong bài chủ đạo trong bài thơ chủ đạo trong bài thơ
đạo trong bài thơ qua hệ thơ qua hệ thống từ qua hệ thống từ ngữ, qua hệ thống từ ngữ,
thống từ ngữ, hình ảnh, ngữ, hình ảnh, yếu hình ảnh, yếu tố vần, hình ảnh, yếu tố vần,
yếu tố vần, nhịp, âm điệu tố vần, nhịp, âm
nhịp, âm điệu qua Bốn
nhịp, âm điệu qua Bốn
qua Ba dòng cuối: Sự điệu qua Bốn dòng
dòng tiếp tuyên ngôn, dòng tiếp: Những
đền đáp công danh xứng đầu: Chí làm trai thể hiện một quan
khó khăn trên chặng
đáng với ý chí của người niệm sống đẹp đường đời nam tử
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nội dung và nghệ thuật thể hiện cảm hứng bài thơ
a. Khổ thơ đầu nói về chí làm trai
➢ Theo quan niệm của người xưa, người con trai sinh ra ở đời,
Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc,
đầu đội trời, chân đạp đất là phải mang nợ tang bồng (Tang là
Nợ tang bồng vay trả trả vay.
cây dâu, bồng là cỏ bồng, nghĩa đen là cung tên) ➔ Nợ tang
bồng là nợ lớn của đấng nam nhi: phải có chí lớn ở bốn
Chí làm trai nam bắc đông tây,
phương, tung hoành giữa trời đất, ra sức giúp nước, trả ơn
Cho thỏa sức vẫy vùng trong bốn bể vua, trả nợ đời.
➢ "Ngang dọc dọc ngang" chỉ sự tung hoành đó đây; ngoài ra
còn phải "vẫy vùng" đè sóng cưỡi gió, đem tài năng thi thố với thiên hạ.
➢ Giọng điệu hào hùng. Thơ đầy nhạc, lôi cuốn, hấp dẫn. Nghệ
thuật láy âm, điệp từ, luyến láy rất tài tình: "dọc ngang ngang dọc", "vay trả trả vay"
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nội dung và nghệ thuật thể hiện cảm hứng bài thơ
b. Khổ giữa: Khổ thơ thứ hai là khổ giữa của bài hát nói, có giá trị như một tuyên ngôn, thể hiện một quan niệm sống đẹp
➢ Điều quan trọng là làm nên công danh sự nghiệp để lại tấm lòng son
Nhân sinh thế thượng thùy vô nghệ, Lưu đắc đan
(đan tâm) trong sử sách, để lại tiếng thơm cho muôn đời.
tâm chiếu hãn thanh.
Đã chắc ai rằng nhục rằng vinh
➢ Không nên lấy thành, bại, vinh, nhục để bàn luận anh hùng một cách
Mấy kẻ biết anh hùng thời vị ngộ vội vã, phiến diện.
➢ Cũng không nên xem thường người anh hùng khi chưa gặp thời thế.
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nội dung và nghệ thuật thể hiện cảm hứng bài thơ
➢ "Mây tuôn sống vỗ", "buồm lái
➢ Giọng điệu thơ mang 壹
trận cuồng phong" là hai hình ảnh âm hưởng anh hùng ca
tượng trưng nói lên cảnh ngộ đất
thể hiện rõ chí anh hùng
nước gặp buổi khó khăn; loạn lạc bằng những hành động,
và cách ứng xử của người anh hùng
những việc làm cụ thể.
c. Khổ dôi: Khổ thơ thứ ba nói về
đứng trước thời cuộc, quyết đem
➢ Ngôn ngữ thơ trang
những khó khăn mà người nam nhi
tài năng và khí phách dẹp loạn, cứu trọng cổ kính. phải trải qua
nguy cho đời, làm sáng ngời lòng
➢ Hình tượng thơ mang
Cũng có lúc mây tuôn sóng vỗ trung quân ái quốc.
tính chất ước lệ tượng
Quyết ra tay buồm lái trận cuồng phong
➢ "Xẻ núi lấp sông" tượng trưng trưng, lấy cái kì vĩ,
cho những công việc phi thường,
tráng lệ để nói lên khát
Chí những toan xẻ núi lấp sông
những sự việc to lớn, làm rạng rỡ vọng công danh, chí
Làm nên đấng anh hùng đâu đấy tỏ quê hương xứ sở. nam nhi, chí anh hùng
II. Đọc hiểu văn bản
d. Khổ xếp: Sự đền đáp công danh xứng
2. Nội dung và nghệ thuật thể hiện cảm hứng bài thơ
đáng với ý chí của người nam tử
➢ "Đường mây" là hình ảnh ẩn dụ, lấy từ câu chữ "thanh vân
Đường mây rộng thênh thênh cử bộ
chí thượng" (lên đến tận mây xanh) ý nói thi đỗ, có địa vị
Nợ tang bồng trang trắng vỗ tay reo
cao sang, lập được công danh. "Thênh thênh cử bộ'" nghĩa là
Thảnh thơi thơ túi rượu bầu.
bước đi thênh thênh, ung dung trên con đường công danh.
➢ "vỗ tay reo", "thành thơi' chỉ niềm vui hân hoan, toại
nguyện, thảnh thơi ung dung với "thơ túi rượu bầu", sống tại
cuộc đời của những tao nhân mặc khách.
➢ Giọng thơ trở nên nhẹ nhàng, thư thái diễn tả niềm vui
sướng và tự hào của kẻ sĩ sau khi đã làm tròn nghĩa vụ với
đời, đã trang trải hết nợ tang bồng. Và lúc ấy, có quyền được
thảnh thơi vui sướng "thơ túi rượu bầu" TỔNG KẾT III. Tổng kết 1. Nội dung
Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Đề
cao lí tưởng và chí khí anh hùng của
đấng nam nhi: hết lòng giúp nước, giúp
đời, để lại sự nghiệp lẫy lừng và tấm
lòng son lưu vào sử sách. III. Tổng kết 2. Nghệ thuật
➢ Hình ảnh kì vi lớn lao góp phần thể hiện sự lớn lao của lí
tưởng khát vọng anh hùng.
➢ Từ ngữ, câu thơ cổ kính, trang trọng cho thấy quan niệm anh
hùng của chủ thể trữ tình là sự phát huy truyền thống, đã trở
thành lẽ sống, cảm hứng chung của bao thế hệ;
➢ Nhịp thơ linh hoạt, khoẻ khoắn; câu thơ co duỗi phóng túng, nhịp nhàng cùng
➢ Cách ngắt nhịp linh hoạt, khoẻ khoắn, cách gieo vần liền luân
phiên theo từng cặp rất đặc biệt của thể hát VẬN DỤNG LIÊN HỆ
Không phải ai cũng có thể trở thành “anh
hùng” nhưng đã là con người, ai cũng nên có
thể có và nuôi dưỡng “Chí anh hùng”. Em có
suy nghĩ như thế nào về quan niệm đó? Thời gian: 5ph
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20