Tài liệu tổng hợp ,tài liệu văn học

CHIẾM HẾT CHỖ.

Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho lại còn mắng:

- Bước ngay! Rõ trông như người ở dưới địa ngục mới lên ấy!

Người ăn mày nghe nói, vội trả lời:

- Phải, tôi ở dưới địa ngục mới lên đấy.

Người nhà giàu nói:

- Đã xuống địa ngục sao không ở hẳn dưới ấy, còn lên đây làm gì cho bẩn mắt?

Người ăn mày đáp:

- Thế không ở được nên mới phải lên. Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi!

(Theo Trường Chính – Phong Châu, Tiếng cười dân gian Việt Nam)

Trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Truyện “Chiếm hết chỗ” thuộc thể loại nào? Truyện được kể ở ngôi thứ mấy?

Câu 2: Khi có người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn, lão nhà giàu đã nói gì với người ăn mày? Qua chi tiết đó cho thấy lão nhà giàu là người như thế nào?

Câu 3: a.Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn văn sau: “Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho lại còn mắng:

- Bước ngay! Rõ trông như người ở dưới địa ngục mới lên ấy!”

b. Chỉ ra và nêu tác dụng của từ tượng hình trong câu sau: “Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho lại còn mắng”

Câu 4: Chi tiết “Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi!” có ý nghĩa gì?

Câu 5: Qua câu chuyện, tác giả dân gian muốn gửi gắm tới người đọc thông điệp gì?

Tập làm văn

Viết bài văn trình bày ý kiến của em về bệnh lề mề của con người trong xã hội hiện đại.

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: bệnh lề mề và tác hại của nó trong cuộc sống hiện đại.

- Khẳng định tầm quan trọng của việc nhận thức và điều chỉnh lối sống lề mề.

Ví dụ: Trong cuộc sống hằng ngày, ai cũng mong muốn làm việc hiệu quả và đúng thời gian. Thế nhưng, “bệnh lề mề” – thói quen chậm chạp, trì hoãn, thiếu kỷ luật – lại vẫn xuất hiện ở không ít người, trở thành một hạn chế đáng lo ngại.

* Thân bài:

a. Giải thích

- Lề mề: Là làm việc chậm chạp, rề rà, thiếu quyết đoán, thiếu tập trung và thường xuyên trì hoãn.

- Bệnh lề mề: Lề mề đã trở thành căn bệnh phổ biến trong xã hội, đã là “bệnh” thì phải chữa trị kịp thời không để lây lan thành dịch trong cộng đồng, gây tác hại lớn cho xã hội.

- Biểu hiện cụ thể của bệnh lề mề là coi thường giờ giấc, đi học, đi làm hay đi họp đều đến muộn

+ Trì hoãn công việc đến sát hạn chót; không quyết định kịp thời, do dự quá mức trước việc nhỏ; mất tập trung, làm việc kéo dài hơn mức cần thiết; thiếu tính kỷ luật, không biết quản lý thời gian.

- Bản chất của lề mề là thiếu ý thức, thiếu tính tự giác, không tôn trọng thời gian; không biết sắp xếp công việc hợp lý; thiếu mục tiêu và không có kỷ luật.

b. Thực trạng

- Bệnh lề mề đang ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại.

+ Trong đời sống gia đình: Việc nhà bị trì hoãn: rửa bát, dọn phòng để cha mẹ thúc giục mãi không làm ngay mà khất lần kiểu “sớm mải đi chơi, tối lặn mặt trời đổ thóc vào xay”. Nhiều việc quan trọng như khám bệnh, sửa chữa đồ đạc, dọn nhà… bị “kéo dài vô tận”.

+ Trong học tập, thi cử cũng vậy: Nhiều bạn học bài vào phút chót trước khi kiểm tra, nộp bài tập sát hạn. Hiện tượng “nước đến chân mới nhảy” khá phổ biến, được báo chí phản ánh trong các kì thi học sinh, sinh viên. Một bộ phận quay cóp, gian lận vì không chuẩn bị đầy đủ.

+ Trong xã hội hiện đại nhiều thú vui cám dỗ không chỉ các bạn trẻ mà ngay cả người trưởng thành dành hàng giờ thậm trí vài giờ lướt TikTok, Facebook trước khi làm việc quan trọng.

Bằng chứng: Báo Tuổi Trẻ và VnExpress từng có nhiều bài viết phân tích tình trạng nghiện mạng xã hội dẫn đến trì hoãn công việc, giảm năng suất lao động.

+ Trong môi trường công sở: Đi họp muộn, xử lý hồ sơ chậm, “ngâm” giấy tờ khiến bộ phận khác phải chờ đợi. Một số cơ quan hành chính bị người dân phản ánh về chậm trễ giải quyết thủ tục, gây bức xúc, đã được nhiều tờ báo ghi nhận.

+ Trong các lĩnh vực cần sự khẩn trương như y tế hay hành chính công: Tình trạng chậm trễ trong bệnh viện công từng được báo cáo tại một số cơ sở khiến người bệnh phải chờ đợi hàng giờ. Một số địa phương từng bị phê bình về việc giải quyết hồ sơ chậm hạn, gây ảnh hưởng người dân (những thông tin này được báo chí đăng tải rộng rãi, mang tính tiêu biểu).

→ Bệnh lề mề xuất hiện ở nhiều lứa tuổi, nhiều môi trường, từ trường học, gia đình đến cơ quan nhà nước.

c. Nguyên nhân

- Nguyên nhân thứ nhất phải nhắc đến là từ bản thân:

+ Thiếu ý thức kỷ luật và tinh thần tôn trọng thời gian.

+ Không biết quản lý thời gian, thiếu kỹ năng tổ chức công việc.

+ Tư duy “có gì mà phải vội”, dẫn đến thói quen chậm chạp.

+ Tâm lý ỷ lại, thích thoải mái, ngại làm những việc khó.

- Nguyên nhân thứ hai là từ môi trường sống:

+ Nhiều người xung quanh cũng có thói quen trễ giờ, chậm chạp khiến bản thân dễ “nhiễm theo”.

+ Môi trường làm việc thiếu nghiêm túc, không có chế tài xử phạt rõ ràng.

+ Xã hội hiện đại với nhiều cám dỗ (điện thoại, mạng xã hội) gây phân tán sự tập trung, làm tăng tình trạng trì hoãn.

- Nguyên nhân thứ ba do thói quen hình thành lâu dài: Bệnh lề mề không xuất hiện ngay mà tích tụ từ nhiều thói quen nhỏ: thói quen ngủ nướng, chậm sửa bài, không lập kế hoạch…

d. Bệnh lề mề gây ra tác hại lớn

- Trước hết gây hại cho bản thân:

+ Mất thời gian, cơ hội học tập và cơ hội nghề nghiệp.

+ Chất lượng công việc thấp, dễ mắc sai sót do làm gấp gáp vào phút cuối.

+ Tâm lý căng thẳng, lo âu kéo dài vì luôn phải chạy đua với deadline.

+ Hình thành tính cách thiếu quyết đoán, thiếu trách nhiệm.

- Tiếp theo gây hại cho tập thể và xã hội:

+ Gây ảnh hưởng đến tiến độ làm việc chung, khiến cả nhóm bị chậm lại.

+ Ở công sở hoặc cơ quan nhà nước: làm chậm thủ tục, gây phiền hà cho người dân.

+ Trong bệnh viện: kéo dài thời gian chờ khám, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh thậm trí ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh bởi thời gian vàng chạy đua với tử thần để dành giật sự sống cho người bệnh.

+ Gây thiệt hại kinh tế do sự chậm trễ trong sản xuất, kinh doanh.

- Ảnh hưởng đến văn hóa và đạo đức xã hội:

+ Hình thành thói quen xấu, thiếu tôn trọng tập thể.

+ Làm giảm uy tín của tổ chức hoặc cá nhân khi người khác thấy mình thiếu chuyên nghiệp.

e. Phản biện ý kiến trái chiều:Chỉ đưa ra 1 ý kiến và phản biện.

- Ý kiến 1: “Lề mề chỉ là tính cách, không ảnh hưởng đến ai.”

Phản biện: Tính cách nhưng gây ra hậu quả, ảnh hưởng người khác thì cần điều chỉnh. Người đi trễ khiến cả lớp, cả cuộc họp phải chờ → rõ ràng gây hại.

- Ý kiến 2: “Tôi làm việc chậm nhưng chắc.”

Phản biện: Làm việc cẩn thận khác hoàn toàn với lề mề. Lề mề là trì hoãn không cần thiết, không phải là làm kỹ. Nhiều người lề mề đến phút cuối, phải làm vội → chất lượng giảm.

- Ý kiến 3: “Tôi chậm nhưng không ảnh hưởng ai.” Phản biện: Trong xã hội hiện đại, mọi người đều kết nối, mỗi nhiệm vụ đều liên quan người khác. Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể kéo theo hệ lụy cho tập thể.

f. Giải pháp khắc phục bênh lề mề:

- Tự rèn luyện bản thân

+ Tập lập kế hoạch từng ngày, từng tuần; ưu tiên việc quan trọng.

+ Tạo thói quen đúng giờ, hoàn thành trước deadline.

+ Hạn chế sử dụng điện thoại, mạng xã hội khi làm việc.

+ Rèn luyện tính kỷ luật: tự nhắc nhở và tự thưởng – phạt bản thân.

- Trong môi trường học đường:

+ Thầy cô hướng dẫn kỹ năng quản lý thời gian, tổ chức công việc.

+ Nhà trường quy định rõ ràng về giờ giấc, phê bình học sinh đi trễ.

+ Khuyến khích làm việc nhóm để rèn tính trách nhiệm.

- Trong gia đình

+ Cha mẹ làm gương về đúng giờ và kỷ luật.

+ Giao việc nhà cho con để tạo thói quen chủ động.

- Trong cơ quan, tổ chức

+ Xây dựng quy định về thời gian và tiến độ rõ ràng.

+ Có hình thức phê bình hoặc xử lý đối với người làm việc chậm trễ, gây ảnh hưởng người khác.

* Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề: Bệnh lề mề là thói quen xấu gây nhiều hệ lụy trong xã hội hiện đại.

- Liên hệ bản thân.

Ví dụ: “Bệnh lề mề” không phải là một đặc điểm nhỏ mà là thói quen xấu gây nhiều hệ lụy trong xã hội hiện đại, làm chậm nhịp phát triển của mỗi cá nhân và của xã hội.Vì vậy, mỗi người cần ý thức rằng tôn trọng thời gian là tôn trọng chính mình và tôn trọng người khác. Là học sinh, em sẽ cố gắng rèn luyện sự đúng giờ, chủ động trong học tập và công việc hàng ngày để trở thành người có trách nhiệm và đáng tin cậy.