Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 Môn Đại cương lịch sử Việt Nam | Đại học Thủ đô Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61159950
Nguyên nhân xảy ra trận chiến Bạch Đằng năm 938 (cho phần in
nghiêng đậm vào slide)
Dương Đình Nghệ - một trong những tướng lĩnh trẻ tuổi tài năng nhất trong triều
đình, đã bị giết chết bởi một viên tướng của mình là Kiều Công Tiễn, nhằm đoạt
chức vị của mình. (Sự kiện Kiều Công Tiễn phản nghịch: Dương Đình Nghệ bị
sát hại bởi Kiều Công Tiễn, một tướng dưới quyền, nhằm đoạt quyền lực)
Tin tức này nhanh chóng lan truyền đến Ngô Quyền, vị tướng lĩnh tài ba của triều
đình, người đã lập nên chiến công lịch sử ở trận Bạch Đằng năm xưa. Không chần
chừ, Ngô Quyền đã lập tức kéo quân ra phía Bắc, để trừng phạt kẻ đã giết Dương Đình Nghệ.
Nhận thấy tình hình nguy cấp, Kiều Công Tiễn đã vội vàng gửi người sang nhà Nam
Hán cầu cứu. Tuy nhiên, vua Nam Hán đã tận dụng cơ hội này, cho quân của mình
xâm lược nước ta lần thứ hai. Bị đe dọa bởi cuộc xâm lược của quân Nam Hán, Ngô
Quyền đã nhanh chóng tiến quân vào thành Đại La (tức Tống Bình, Hà Nội ngày
nay), bắt giết Kiều Công Tiễn và khẩn trương chuẩn bị chống lại cuộc xâm lược của
quân địch. (Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán, dẫn đến việc quân Nam Hán
xâm lược nước ta lần thứ hai.)
Diễn biến trận chiến Bạch Đằng năm 938 (cho phần in nghiêng đậm vào slide)
Ngô Quyền bao vây và giết chết tướng Kiều Công Tiễn:
Vào năm 938, sau khi tập hợp được đông đảo anh hùng dân tộc vào phe của mình,
Ngô Quyền dẫn quân từ Ái Châu ra bắc đánh Kiều Công Tiễn. Kết quả là Kiều Công
Tiễn nhanh chóng bị cô lập và không thể chờ đợi được viện binh từ Nam Hán để
giúp đỡ. Trong lúc này, khi vua Nam Hán đang tiến hành cuộc hành quân, Ngô
Quyền nhanh chóng tiến đến thành Đại La và đánh tan nhanh chóng lực lượng của Kiều Công Tiễn.
Cuối tháng 12 cùng năm, đoàn binh thuyền Nam Hán do Hoàng Thao chỉ huy từ
Quảng Đông đã xâm phạm vào lãnh thổ nước ta. Đoàn thuyền chiến đã vượt biên
giới và tiến vào vịnh Hạ Long mà không gặp phải sự kháng cự nào dọc đường. Tuy
nhiên, khi chúng tiến vào cửa sông Bạch Đằng, Hoàng Thao, một viên tướng trẻ tuổi
hung hăng và chủ quan, đã bị đánh bại và quân Nam Hán vẫn chưa thể vào được biên giới nước ta. lOMoAR cPSD| 61159950
Kế hoạch tiến quân của quân Nam Hán: (Quân Nam Hán xâm lược)
Trong bối cảnh Kiều Công Tiễn đang đối mặt với nguy cơ bị đánh tan, vua Nam
Hán đã phong con trai của ông, Hoàng Cảo, làm Tĩnh Hải quân và đổi tên là Giao
Vương để dẫn 20 vạn quân tới cứu ông. Tuy nhiên, trước khi kế sách này được thực
hiện, tướng quân Ngô Quyền của chúng ta đã tiêu diệt Kiều Công Tiễn trước. Khi
đoàn thuyền chiến đầu tiên của quân Nam Hán đến cửa biển Bạch Đằng, đội quân
chiến đấu của chúng ta trên những chiếc thuyền nhẹ bất ngờ xuất hiện. Dưới sự chỉ
huy của tướng Nguyễn Tất Tố, quân ta chiến đấu dũng cảm và quyết liệt, vừa cố kìm
chân giặc chờ cho nước triều lên cao, vừa giữ bí mật tuyệt đối cho trận địa mai phục.
Quân Nam Hán tiến vừa đánh, tăng tốc và tiến sâu vào vùng cửa sông Bạch Đằng
khi nước triều dâng cao ngập cọc. Đội thuyền chiến của Nguyễn Tất Tố đã rút lui
vừa đánh vừa giữ địa điểm, nhằm lừa đối thủ vào trận địa mai phục theo kế hoạch
của Ngô Quyền. Thấy quân ta ít, Hoàng Thao đã ra lệnh đuổi theo và cuối cùng là
rơi vào trận địa mai phục của chúng ta.
Kế hoạch kháng chiến của Ngô Quyền:
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền chỉ huy với phương án tác chiến
đặc biệt, vô cùng sáng tạo đã dẫn đến thắng lợi bất ngờ. Chính Ngô Quyền đã cho
quân lính của mình đóng cọc bằng sắt nhọn xuống đáy sông Bạch Đằng. Khi triều
cường, bãi cọc này sẽ bị che lấp hoàn toàn. Vì vậy, Ngô Quyền đã nghĩ ra kế dụ địch
vào vùng này khi thủy triều lên. Sau đó, đợi khi thủy triều xuống, tàu địch mắc cạn
rồi mới xuất trận. Kế hoạch này của tướng quân Ngô Quyền nhận được sự đồng tình
của triều đình cũng như binh lính nên được tiến hành nhanh chóng và kín đáo.
Trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng:
Trận Bạch Đằng, một trận đánh quyết định lịch sử của dân tộc Việt Nam, diễn ra vào
một ngày cuối đông năm 938 trên sông Bạch Đằng ở cửa biển và hạ lưu. Đoàn chiến
thuyền do Hoàng Cao chỉ huy vừa vượt biển tiến vào cửa ngõ Bạch Đằng thì nước
triều bắt đầu xuống. Tuy nhiên, lúc này, đội hình quân giặc đã lọt vào trận địa mai
phục của quân ta, khiến cho tình hình chiến đấu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, nhờ sự kiên nhẫn và tài chiến lược của Ngô Quyền, quân ta đã tiến hành
một cuộc tấn công bất ngờ và mãnh liệt. Các thuyền chiến nhỏ nhẹ, cơ động và
"nhanh như gió" của quân ta lao thẳng vào đội hình thuyền chiến của giặc, khiến cho
chúng không kịp chống đỡ và bị rối loạn, lúng túng. Các cánh quân của Dương Tam
Kha, Đỗ Cảnh Thạc, Ngô Xương Ngập, Nguyễn Tất Tố cùng các lực lượng dân binh
đã cùng nhau tiếng công quân giặc, khiến cho đội binh thuyền của Hoàng Thao nằm lOMoAR cPSD| 61159950
gọn trong vòng vây của quân ta. Chúng bị đánh chặn quyết liệt phía trước, bị liên
tiếp tấn công từ hai bên cạnh sườn. Toàn bộ các lực lượng thủy bộ đã phối hợp chặt
chẽ cùng tiến công tiêu diệt các thuyền chiến của địch.
Bị tấn công bất ngờ, quân giặc cố tìm cách chống đỡ, nhưng dường như bất lực trước
sức tiến công mãnh liệt của quân ta. Tổ chức chống đỡ yếu ớt của chúng định tìm
đường rút chạy ra biển, nhưng không kịp, chúng đã sa vào bãi cọc ngầm mà Ngô
Quyền đã chủ trương bố trí những cọc gỗ bịt sắt nhọn đóng ngầm dưới nước để cản
phá thuyền giặc khi nước triều xuống.
Nhận thấy quân giặc đã mắc lừa, Ngô Quyền hạ lệnh cho quân ta giả bộ chạy ngược
dòng chờ thủy triều xuống để thực hiện kế hoạch tấn công. Quả nhiên, thuyền lớn
của quân Nam Hán mắc cạn khi thủy triều xuống và lần lượt bị đâm thủng gần hết
cọc. Khi ấy tướng quân Ngô Quyền mới mở cuộc tấn công ồ ạt khiến quân Nam Hán
không kịp trở tay, chỉ có thể tháo chạy.
Bị cọc chặn, bị quân ta đánh, thuyền địch không sao thoát ra biển được. Toàn bộ
chiến thuyền của giặc bị đánh chìm, hầu hết quân giặc bị tiêu diệt.
Kết quả trận chiến Bạch Đằng năm 938
Sau khi bị quân ta đưa vào bãi cọc ngầm và bị tiêu diệt phần lớn quân số, quân Nam
Hán đã nhanh chóng tháo chạy về nước, để lại một đội quân nhỏ lẻ còn lại đang bị
phân hóa và thất thủ trước sức mạnh của quân Đại Việt. Khi đó, vua Nam Hán đang
cầm quân tiếp ứng đóng ở biên giới cũng không kịp trở tay đối phó với sự trỗi dậy
của quân Đại Việt và cuối cùng cũng bị đánh bại trong cuộc chiến ác liệt. (Thắng
lợi hoàn toàn của Đại Việt)
Tuy nhiên, cuộc chiến này không chỉ mang lại chiến thắng vĩ đại cho quân Đại Việt
mà còn gây ra một sự chấn động lớn đối với nhà Nam Hán. Khi nghe tin Hoằng Tháo
tử trận, Nghiễm kinh hoàng đành “thương khóc thu nhặt quân còn lại mà rút lui”, để
lại một tâm trạng bất an và mất mát đáng kể trong lòng nhà vua và dân chúng Nam
Hán. (Nhà Nam Hán từ bỏ ý định xâm lược)
Với chiến thắng Bạch Đằng năm 938 này, quân Đại Việt đã chứng tỏ được sức mạnh
và bản lĩnh của mình, khiến nhà Nam Hán hoàn toàn từ bỏ giấc mộng xâm lược Đại
Việt và phải đối mặt với sự thất bại và sự hủy hoại lớn lao trong cuộc chiến này. Sau
đó, vào năm 939, Ngô Quyền chính thức lên ngôi vua và lấy danh xưng là Ngô
Vương, lập ra nhà Ngô và chọn Cổ Loa làm nơi đóng đô. Từ đó, quân Đại Việt trở lOMoAR cPSD| 61159950
thành một cường quốc đầy uy lực trên đông nam Á, và sự kiện chiến thắng này đã
để lại dấu ấn lịch sử vĩ đại trong lòng người dân Việt Nam.
4. Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Trận Bạch Đằng năm 938 là một trận đánh lịch sử đầy ý nghĩa trong cuộc đấu tranh
giành lại độc lập của dân tộc Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Ngô Quyền, quân dân
Tĩnh Hải đã chứng tỏ sức mạnh và quyết tâm đánh bại quân Nam Hán trên sông
Bạch Đằng. Kế sách cắm cọc nhọn dưới lòng sông đã trở thành một vũ khí hiệu quả
giúp người Việt giành thắng lợi ngoạn mục trước quân xâm lược.
Trận chiến này đánh dấu sự chấm dứt của hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ
nguyên mới - thời đại độc lập và tự chủ lâu dài của dân tộc Việt Nam. Đây là bước
ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam, cho thấy sự trưởng thành và khả năng tự bảo vệ của dân tộc.
Sự thành công của trận Bạch Đằng đã đánh dấu một số điểm quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
- Đầu tiên, nó đã đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược của nhà Nam Hán.
- Thứ hai, nó thể hiện ý chí quyết tâm đấu tranh chống xâm lược của dân tộc ta.
- Thứ ba, nó đã bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc và mở ra thời đại độc lập đối với dân tộc ta.
- Thứ tư, nó chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra một thời đại mới - thời đại độc lập,
tự chủ lâu dài của dân tộc Việt Nam.
- Cuối cùng, nó đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này.
Trận Bạch Đằng năm 938 là một chiến thắng vang dội của dân tộc Việt Nam, là
nguồn cảm hứng và niềm tự hào vô hạn cho các thế hệ người Việt sau này.
Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938
- Chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc: Chiến thắng này đã kết thúc thời kỳ Bắc thuộc,
mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài cho dân tộc Việt Nam.
- Khẳng định sức mạnh dân tộc: Trận Bạch Đằng thể hiện ý chí quyết tâm đấu
tranh chống xâm lược và khả năng tự bảo vệ đất nước của người Việt. lOMoAR cPSD| 61159950
- Đánh bại tham vọng xâm lược của nhà Nam Hán: Chiến thắng này đã hoàn
toàn đánh bại ý chí xâm lược của nhà Nam Hán, buộc họ phải từ bỏ ý định xâm
chiếm Đại Việt.
- Bài học chiến lược quân sự: Ngô Quyền đã để lại những bài học quan trọng
vềnghệ thuật quân sự và chiến lược, góp phần vào các cuộc đấu tranh bảo vệ
đất nước sau này.
NGÔ QUYỀN LÀM ĐƯỢC GÌ TRONG 6 NĂM LÊN NGÔI
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
- Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô. Hơn 10 thế kỉ
thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đã chấm dứt. Nền độc lập và
chủ quyền của đất nước được giữ vững.
* Những việc làm của Ngô Quyền: -
Bỏ chức tiết độ sứ của phong kiến phương Bắc, thiết lập một triều đình mới ở
trung ương. Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự; -
Đặt ra các chức quan văn, võ, quy định các lễ nghi trong triều và màu sắc
trang phục của quan lại các cấp. -
Ở địa phương, Ngô Quyền cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng.
Đinh Công Trứ làm Thứ sử Hoan Châu (Nghệ An, Hà Tĩnh), Kiều Công Hãn làm
Thứ sử Phong Châu (Phú Thọ)...
=> Đất nước được yên bình. lOMoAR cPSD| 61159950
* Nhận xét: Nền quân chủ mang tính chất sơ khai, đặt nền móng cho quốc gia thống nhất sau này