Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và sự vận dụng của bản thân | Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội Neu

Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và sự vận dụng của bản thân | Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội Neu được siêu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuận bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đón xem!

lOMoARcPSD| 45740153
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Bộ Giáo dục & Đào tạo
***
BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài
:
Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và
sự vận dụng của bản thân
Họ và tên SV: Lô Xuân Cường
Mã SV: 11217934
Khóa : 63
Lớp TC: Chủ nghĩa xã hội khoa học LLNL1107(122)_15
HÀ NỘI, NĂM 2022
lOMoARcPSD| 45740153
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Bộ Giáo dục & Đào tạo
***
BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài
:
Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và
sự vận dụng của bản thân
HÀ NỘI, NĂM 2022
1
lOMoARcPSD| 45740153
2
MỤC LỤC
A. PHẦN GIỚI THIỆU ........................................................................................................ 3
B. PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................................... 3
I – CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................................................... 3
1. Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân ................................................................. 3
2. Định nghĩa về giai cấp công nhân ............................................................................. 4
3. Đặc điểm giai cấp công nhân ..................................................................................... 4
4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ................................................................... 5
II – GIAI CẤPNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY ......................................... 5
1. Quan điểm về giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay ..................................... 5
2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ............................. 6
3. Điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai . 7
cấp công nhân .................................................................................................................. 7
III – THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY .... 7
VẬN DỤNG CỦA BẢN THÂN .......................................................................................... 7
1. Bản chất giai cấp công nhân tại Việt Nam hiện nay ................................................ 7
2. Thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay ............................................. 10
3. Đánh giá thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay ............................... 11
4. Liên hệ bản thân về sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân và ý nghĩa đối với Việt
Nam ................................................................................................................................. 12
C. PHẦN KẾT LUẬN ........................................................................................................ 13
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 14
lOMoARcPSD| 45740153
3
A. PHẦN GIỚI THIỆU
Cụm từ “giai cấp công nhân” chắc hẳn không còn xa lạ mỗi khi được nhắc đến đối với
mỗi cá nhân là vì chúng ta đã được tiếp xúc với nó từ những năm học phổ thông và bắt đầu
có những nhận thức xung quanh cụm từ này qua đó khẳng định được rằng giai cấp công nhân
có vai trò quan trọng như thế nào trong công cuộc đưa Việt Nam từ một nước phong kiến tr
thành đất nước đang trong quá trình quá độ đi lên xã hội chủ nghĩa. Trong giai đoạn hiện nay
khi công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu và chủ nghĩa xã hội
đang rơi vào thời kỳ suy thoái, thời đại vẫn đang là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản đi lên
xã hội chủ nghĩa với phạm vi trên toàn thế giới thì việc làm rõ sứ mệnh lịch sử cũng như vai
trò của giai cấp công nhân là rất cấp thiết. Sau sự sụp đổ của Liên Xô và khủng hoảng ở
Đông Âu vào cuối thế kỷ XX đã gây ra rất nhiều sự hoang mang, dao động và hoài nghi về
sứ mệnh cũng như vai trò quan trọng của giai cấp công nhân. Cùng với đó các thế lực thù
địch chống chế độ cũng thừa gió bẻ măng toan tính âm mưu xuyên tạc, phủ nhận nhiều quan
điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử trong đó có cả quan điểm về vai trò quan trọng của giai
cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Trong hoàn cảnh này, việc là rõ
nhận thức một cách đúng đắn về giai cấp công nhân, về vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân không chỉ có ý nghĩa lý luận sâu sắc mà còn có ý nghĩa thực tiễn hết sức to lớn.
Chính vì nhận thức được như vậy và với tư tưởng sau này sẽ trở thành một phần của giai cấp
công nhân, đóng góp một phần công sức cho công cuộc xây dựng đất nước. Em đã quyết
định chọn đề tài: “ Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và sự vận
dụng của bản thân” để nghiên cứu và cũng như nêu ra sự vận dụng những kiến thức đã được
học về vấn đề giai cấp công nhân vào chính thực tiễn cuộc sống.
B. PHẦN NỘI DUNG
I – CƠ SỞ LÝ LUẬN.
1 – Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân.
Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, “ giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân
làm thuê hiện đại, vì mất các tư liệu sản xuất của bản thân, nên buộc phải bán sức lao động
của mình để sống”. Họ là những công nhân lao động không có tư liệu sản xuất mà thay vào
đó họ phải bán đi sức lao động của bản thân họ để kiếm sống. Lao động sống của công nhân
là nguồn gốc của giá trị thặng dư và sự giàu có của giai cấp tư sản chủ yếu là dự vào sự bóc
lột ngày càng nhiều hơn giá trị thặng dư.
Sự phát triển của thời đại công nghiệp làm tăng thêm số người vô sản và tập hợp họ lại
thành một tập đoàn xã hội rộng lớn thành giai cấp vô sản hiện đại. Từ cơ sở đó, giai cấp công
nhân ra đời và nó gắn liền với sự phát triển của nền đại công nghiệp.
Nguồn gốc của giai cấp công nhân Việt Nam cũng như là giai cấp công nhân trên thế
giới, gắn liền với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp những năm cuối thế kỷ
XIX. Trước khi Pháp sang xâm lược Việt Nam thì nhà nước ta vẫn là một nhà nước phong
kiến với hai giai cấp cơ bản là giai cấp địa chủ phong kiến và giai cấp nông dân; nền kinh tế
lạc hậu dựa vào sản xuất tiểu nônglà chính vẫn được nhà nước ta duy trì. Sau khi Việt Nam
đã là thuộc địa của Pháp, người Pháp đã liền bắt tay tiến hành khai thác thuộc địa nước ta lần
thứ nhất. Lần lượt các nhà máy rượu bia, vải sợi, điện nước, nghành đường sắt, hầm mỏ, đồn
điền cao su, cà phê,… được ra đời. Song đó là sự ra đời của những người công nhân Việt
lOMoARcPSD| 45740153
4
Nam đầu tiên, họ là những người nông dân bị tước đoạt hết tuộng đất, những người thợ thủ
công bị phá sản buộc phải vào làm việc trong các doanh nghiệp tư bản Pháp.
2 – Định nghĩa về giai cấp công nhân.
Để định nghĩa cụm từ giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã dùng một số thuật
ngữ khác nhau để biểu đạt khái niệm đó điển hình như là: giai cấp vô sản, giai cấp vô sản
hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp,…Mặc dù vậy, v
cơ bản những thuật ngữ này đều là để biểu thị một khái niệm thống nhất đó là khái niệm về
giai cấp công nhân hiện đại – con đẻ của nền sản xuất công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp
đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Và theo quan
điểm của các nhà kinh điển họ đã xác định rằng giai cấp công nhân được hiểu theo hai
phương diện sau:
Đối với phương diện kinh tế - xã hội, giai cấp công nhân là chủ thể của nền sản xuất đại
công nghiệp và là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản
xuất. Những công cụ này có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Và
công nhân công nghiệp công xưởng chính là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện
đại.
Còn về phương diện chính trị - xã hội, từ lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp
công nhân còn là sản phẩm xã hội của quá trình phát triển tư bản chủ nghĩa, một xã hội có “
điều kiện tồn tại dựa trên cơ sở chế độ làm thuê”. Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa,
“giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân làm thuê hiện đại, vì mất các tư liệu sản xuất
của bản thân, nên buộc phải bán sức lao động của mình để sống”. Bên cạnh đó giai cấp công
nhân cũng được xem là giai cấp có mâu thuẫn cơ bản về mặt lợi ích với giai cấp tư sản. Đây
cũng là mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa lực
lượng sản xuất ngày càng rộng lớn đối với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ
tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.
Từ hai nhận định trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một tập đoàn
xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại;
Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá trình sản
xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng
cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống
và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích
cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
3 – Đặc điểm giai cấp công nhân.
Khi nghiên cứu về giai cấp công nhân từ phương diện kinh tế - xã hội và chính trị - xã
hội trong chủ nghĩa tư bản, hai nhà kinh điển Mác và Ăngghen đã không những đưa lại quan
điểm quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sứ mệnh lịch sử thế giới.
Qua đó ta có thể khái quát qua những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân có những đặc
điểm cơ bản sau:
+ Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công nghiệp
với đặc trưng công cụ sản xuất là máy móc và tạo ra năng suất lao động cao, hiệu quả và quá
trình lao động mang tính chất xã hội hóa.
lOMoARcPSD| 45740153
5
+ Giai cấp công nhân sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, chủ thể cả quá
trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng cũng như
phương pháp sản xuất tiên tiến và quyết định cho sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại.
+ Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiến tiến đã rèn luyện cho giai
cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác
và tâm lý lao động công nghiệp.
Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò
lãnh đạo cách mạng một cách mạnh mẽ và thành công.
4 – Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là thông
qua chính đảng tiên phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu
tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp
công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội
cộng sản chủ nghĩa văn minh.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được quy định hoàn toàn khách quan bởi những
điều kiện khách quan. Trong hai nhân tố chủ quan là nhân tố “bản thân giai cấp công nhân”
và “Đảng cộng sản”. Và cũng chính Đảng cộng sản chính là nhân tố chủ quan hàng đầu đảm
bảo cho giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
Đảng cộng sản là lãnh tụ chính trị, là hình thức tổ chức cao nhất, bộ phận tiên tiến nhất
của giai cấp công nhân, đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động,
lấy nguyên tắc tập trung – dân chủ làm nguyên tắc cơ bản.
Đảng cộng sản là người chuẩn bị cho hai trong số những yếu tố quyét định cho thắng lợi
của cuộc cách mạng giai cấp công nhân, bao gồm: yếu tố đường lối, tưởng yếu tố lực
lượng cách mạng.
+ Một là: Đảng cộng sản tập hợp đội ngũ những người ưu tú nhất trong giai cấp công
nhân và các giai cấp lao động khác. Đó là một tập hợp hàng ngũ những người có trình độ
nhận thức chính trị, học vấn, chuyên môn cao và đặc biệt hơn cả là lập trường giai cấp vững
vàng,… Do đó, Đảng cộng sản trở thành bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân – là
người hoạch định cương lĩnh, chủ trương, đường lối, chiến lược, chính sách, chương trình, kế
hoạch… cho cuộc cách mạng của giai cấp công nhân đi đến thắng lợi cuối cùng.
+ Hai là: Đảng cộng sản là đại biểu trung thành cho quyền lợi, ý chí, nguyện vọng của
không chỉ giai cấp công nhân mà còn cho đại đa số quần chúng lao động khác. Do đó, Đảng
cộng sản là hạt nhân quy tụ lực lượng cách mạng, xây dựng khối liên minh giữa các lực
lượng cách mạng trong suốt tiến trình cách mạng Xã hội chủ nghĩa.
II – GIAI CẤPNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI
CẤP CÔNG NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
1 – Quan điểm về giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay
Giai cấp công nhân xuất thân từ rất nhiều giai cấp và tầng lớp trong xã hội. Khi gọi tên
giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng rất nhiều thuật ngữ khác nhau như giai
cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại hay giai cấp công nhân đại
công nghiệp...Dù được diễn đạt bằng nhiều thuật ngữ khác nhau, song đều chỉ ra rằng giai
lOMoARcPSD| 45740153
6
cấp công nhân là con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại biểu cho lực
lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại.
Giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư bản được xét trên hai phương diện là kinh tế - xã
hội và chính trị - xã hội. Về phương diện kinh tế - xã hội, giai cấp công nhân đại biểu cho lực
lượng sản xuất hiện đại vừa là sản phẩm cũng là chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp, là
người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp
ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Khác với thợ thủ công, giai cấp công nhân trong nền
đại công nghiệp cơ khí sản xuất bằng máy móc, phục vụ máy móc, lao động có tính chất xã
hội hóa, năng suất lao động cao...trong khi trong công trường thủ công, người công nhân sử
dụng công cụ lao động của mình. Về phương diện chính trị - xã hội, giai cấp công nhân về cơ
bản là những người không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội, là lực lượng chính trị
cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa, là giai cấp đối kháng trực tiếp với giai cấp tư sản và có
mâu thuẫn gay gắt với giai cấp tư sản.
Từ những phân tích trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một tập
đoàn xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện
đại. Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá trình
sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày
càng cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để
sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi
ích cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa,
xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
Nghiên cứu từ thực tiễn vai trò và bản chất cách mạng của giai cấp vô sản, có ba đặc
trưng cơ bản để nhận diện giai cấp công nhân. Đặc điểm nổi bật là họ lao động bằng phương
thức công nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là máy móc tạo nên năng suất lao động cao.
Họ là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất
hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến. Nền đại công nghiệp đã rèn luyện
cho giai cấp công nhân tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần cách mạng triệt để.
2 - Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là thông qua chính đảng tiền phong,
giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người
bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động
khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn
minh.
Để làm được như vậy, giai cấp công nhân phải từng bước hoàn thiện được cả về kinh tế,
chính trị - xã hội và văn hóa, tư tưởng. Về kinh tế, giai cấp công nhân đại biểu cho quan hệ
sản xuất mới – dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, ở những nước quá độ
“bỏ qua”, đóng vai trò nòng cốt giải phóng và thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Về
chính trị - xã hội, phải giành chính quyền, tiến hành cuộc cách mạng vô sản, lật đổ sự thống
trị của giai cấp tư sản, bước đầu thiết lập nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân lao
động, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Về văn hóa – tư tưởng, phải tiến hành cách
mạng để xây dựng nền văn hóa mới trên nền tảng hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công
nhân, phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối sống mới
xã hội chủ nghĩa.
lOMoARcPSD| 45740153
7
3 - Điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
Về điều kiện khách quan là do chính địa vị của giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân ở
địa vị kinh tế - xã hội là sản phẩm của nền đại công nghiệp, đại diện cho phương thức sản
xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại, về cơ bản họ không có tư liệu sản xuất và lợi ích
cơ bản đối lập trực tiếp với giai cấp tư sản. Ở địa vị chính trị, họ là giai cấp tiên tiến, có tính
tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần cách mạng triệt để, có khả năng đoàn kết, bản chất quốc tế.
Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi lên của tiến trình phát
triển lịch sử.
Chủ nghĩa Mác – Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để giai cấp
công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là sự phát triển của bản thân giai cấp
công nhân cả về số lượng lẫn chất lượng. Đảng Cộng sản là nhân tố quan trọng nhất để giai
cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Trong quá trình đấu tranh cách
mạng, cả trong giai đoạn đấu tranh giành chính quyền lẫn giai đoạn xây dựng thì giai cấp
công nhân cần thực hiện vấn đề liên minh giai cấp với nông dân, trí thức với vai trò lãnh đạo.
III – THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN TẠI VIỆT NAM HIỆN NAYVẬN
DỤNG CỦA BẢN THÂN
1 – Bản chất giai cấp công nhân tại Việt Nam hiện nay
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân Việt Nam
Tại Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã xác định:
“Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn, đang phát triển, bao gồm
những người lao động chân tay và trí óc, làm công hưởng lương trong các loại hình sản xuất
kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tính chất công
nghiệp”. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính sách khai thác
thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Giai cấp công nhân Việt Nam mang những đặc
điểm chủ yếu sau đây:
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản vào đầu thế kỷ XX, phát
triển chậm vì là giai cấp trực tiếp đối kháng với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai của
chúng.
Trong cuộc đấu tranh chống tư bản thực dân đế quốc và phong kiến để giành độc lập
chủ quyền, giai cấp công nhân đã tự thể hiện mình là lực lượng chính trị tiên phong để lãnh
đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa dân tộc Việt Nam
với đế quốc thực dân và phong kiến thống trị, mở đường cho sự phát triển của dân tộc trong
thời đại cách mạng vô sản.
Tuy số lượng giai cấp công nhân Việt Nam khi ra đời còn ít, những đặc tính của công
nhân với tư cách là sản phẩm của đại công nghiệp chưa thật sự đầy đủ, lại sinh trưởng trong
một xã hội nông nghiệp còn mang nhiều tàn dư của tâm lý tiểu nông. Nhưng giai cấp công
nhân Việt Nam sớm được tôi luyện trong đấu tranh cách mạng, sớm giác ngộ về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp mình, nhất là từ khi Đảng ra đời. Phong trào công nhân Việt Nam do Đảng
lãnh đạo gắn liền với lịch sử và truyền thống đấu tranh của dân tộc, nổi bật ở truyền thống
yêu nước và đoàn kết; đã cho thấy tinh thần của giai cấp công nhân Việt Nam; trung thành
với chủ nghĩa Mác - Lênin, với Đảng Cộng sản, với lý tưởng, mục tiêu cách mạng độc lập
lOMoARcPSD| 45740153
8
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để và là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản.
Đại bộ phận công nhân Việt Nam xuất thân từ nông dân và các tầng lớp lao động
khác, nên có mối liên hệ chặt chẽ với nhau; có cùng chung lợi ích, cùng chung nguyện vọng
và khát vọng đấu tranh cho độc lập tự do, giải phóng dân tộc và phát triển dân tộc Việt Nam,
hướng đích tới chủ nghĩa cộng sản. Đặc điểm là thuận lợi trong xây dựng khối liên minh giai
cấp với giai cấp nông dân, với đội ngũ trí thức làm nòng cốt trong khối đại đoàn kết toàn dân
tộc. Đó cũng là cơ sở xã hội rộng lớn để thực hiện các nhiệm vụcách mạng,thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam, trước đây cũng như hiện nay.
Những đặc điểm nêu trên bắt nguồn từ lịch sử hình thành và phát triển giai cấp công
nhân Việt Nam với cơ sở kinh tế - xã hội và chính trị ở đầu thế kỷ XX. Ngày nay, nhất là
trong hơn 45 năm đổi mới vừa qua, những đặc điểm đó của giai cấp công nhân đã có những
biến đổi do tác động của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và những tác động của tình
hình quốc tế và thế giới. Có thể nói tới những biến đổi đó trên những nét chính sau đây:
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã tăng nhanh về số lượng và chất lượng, là
giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn với phát triển
kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên và môi trường.
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong
mọi thành phần kinh tế nhưng đội ngũ công nhân trong khu vực kinh tế nhà nước là tiêu
biểu, đóng vai trò nòng cốt, chủ đạo.
Công nhân tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến, và công nhân trẻ được
đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa, được rèn luyện trong thực tiễn sản
xuất và thực tiễn xã hội, là lực lượng chủ đạo trong cơ cấu giai cấp công nhân, trong lao
động và phong trào công đoàn. Trong đà phát triển mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp lần
thứ 4, giai cấp công nhân Việt Nam đứng trước thời cơ phát triển và những thách thức.
Để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh hiện
nay, cùng với việc xây dựng, phát triển giai cấp công nhân lớn mạnh, hiện đại, phải đặc biệt
coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng lãnh đạo, cầm quyền thực sự
trong sạch vững mạnh. Đó là điểm then chốt để thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân ở Việt Nam.
1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
“Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân nước ta có sứ mệnh lịch sử to lớn: là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai cấp đại diện
cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa
xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, lực lượng nòng cốt trong liên
minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của
Đảng”.
Thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn đó, giai cấp công nhân Việt Nam phát huy vai trò của
một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo đúng
đắn, sáng suốt của Đảng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội dung sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân.
lOMoARcPSD| 45740153
9
1.2.1. Nội dung kinh tế
Giai cấp công nhân Việt Nam với số lượng đông đảo công nhân có cơ cấu ngành nghề đa
dạng, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp ở mọi thành phần kinh tế,
với chất lượng ngày một nâng cao về kỹ thuật và công nghệ sẽ là nguồn nhân lực lao động
chủ yếu tham gia phát triển nền kinh tế thị trường hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy
khoa học - công nghệ làm động lực quan trọng, quyết định tăng năng suất lao động, chất
lượng và hiệu quả. Đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã
hội, thực hiện hài hòa lợi ích cá nhân - tập thể và xã hội.
Giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nhiệm trong việc thực hiện thắng lợi mục
tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm cho nước ta trở thành một nước công nghiệp theo
hướng hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa trong một, hai thập kỷ tới, với tầm nhìn tới giữa
thế kỷ XXI (2050), đó là trách nhiệm dẫn dắt của toàn Đảng, toàn dân mà giai cấp công nhân
là nòng cốt. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam phải gắn liền phát triển kinh tế tri
thức với bảo vệ tài nguyên và môi trường. Tham gia vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước, là điều kiên khách quan giúp giai cấp công nhân phát triển về số lượng và
phẩm chất; bên cạnh đó là khắc phục những nhược điểm, hạn chế vốn có do hoàn cảnh lịch
sử và nguồn gốc xã hội sinh ra (tâm lý tiểu nông, lối sống nông dân, thói quen, tập quán lạc
hậu từ truyền thống xã hội nông nghiệp cổ truyền thâm nhập vào công nhân).
Như vậy, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là một quá trình tạo ra sự phát triển và
trưởng thành đối với giai cấp công – nông dân; đồng thời tạo ra nội dung mới, hình thức mới
để nâng cao chất lượng, hiệu quả khối liên minh công - nông - trí thức ở nước ta.
1.2.2. Nội dung chính trị - xã hội
Cùng với nhiệm vụ giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng thì nhiệm vụ “Giữ
vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ đảng
viên” và “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” là những nội dung
chính yếu, nổi bật, thể hiện sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân về phương diện chính trị - xã
hội. Thực hiện trọng trách đó, đội ngũ cán bộ đảng viên trong giai cấp công nhân phải nêu
cao trách nhiệm tiên phong, đi đầu, góp phần củng cố và phát triển cơ sở chính trị - xã hội
quan trọng của Đảng đồng thời giai cấp công nhân (thông qua hệ thống tổ chức công đoàn)
chủ động, tích cực tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch
vững mạnh, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa để bảo vệ nhân dân - đó là trọng
trách lịch sử thuộc về sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
1.2.3. Nội dung văn hóa, tư tưởng
Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc có nội
dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo đức cách mạng, rèn
luyện lối sống, tác phong công nghiệp, văn minh, hiện đại, xây dựng hệ giá trị văn hóa và
con người Việt Nam, hoàn thiện nhân cách - Đó là nội dung trực tiếp về văn hóa tư tưởng thể
hiện sứ mệnh lịch sử cửa giai cấp công nhân, trước hết là trọng trách lãnh đạo của Đảng. Giai
cấp công nhân còn tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận để bảo vệ sự
trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là nền tảng tư tưởng của
Đảng, chống lại những quan điểm sai trái, những sự xuyên tạc của các thế lực thù địch, kiên
định lý tưởng, mục tiêu và con đường cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
lOMoARcPSD| 45740153
10
Muốn thực hiện được sứ mệnh lịch sử này, giai cấp công nhân Việt Nam phải thường
xuyên giáo dục cho các thế hệ công nhân và lao động trẻ ở nước ta về ý thức giai cấp, bản
lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, củng cố mối liên hệ mật thiết giữa
giai cấp công nhân với dân tộc, đoàn kết giai cấp gắn liền với đoàn kết dân tộc và đoàn kết
quốc tế. Đó là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong thời đại Hồ Chí
Minh.
2. Thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay
Về số lượng, cơ cấu
Trước 1986, nước ta có khoảng 3,38 triệu công nhân, chiếm 16% lực lượng lao động xã
hội; đến cuối 2021 tăng lên 17.856,9 nghìn người, chiếm 14,01% dân số và 23,81% lực
lượng lao động xã hội. Trong đó, có 1.371,6 nghìn công nhân làm việc trong doanh nghiệp
nhà nước (chiếm 10,67%); 7.712,2 nghìn công nhân làm việc trong các doanh nghiệp ngoài
nhà nước (chiếm 59,99%); 3.772,7 nghìn công nhân làm việc trong các doanh nghiệp có vốn
đầu tư nước ngoài (chiếm 29,34%). Trước sự tác động của cuộc CMCN 4.0 và toàn cầu hóa,
GCCN Việt Nam cũng đang có những biến đổi. Bên cạnh đội ngũ công nhân truyền thống, đã
xuất hiện đội ngũ công nhân trong các ngành nghề mới sử dụng công nghệ hiện đại. Trong
tương lai, sự phổ biến ngày càng rộng rãi của phương thức kinh tế chia sẻ như: Uber, Grab
trong lĩnh vực vận tải hay Airbnb trong lĩnh vực lưu trú, cho đến phương thức bán hàng trực
tuyến thông qua các nền tảng của Facebook, Lazada…sẽ tiếp tục làm thay đổi thị trường việc
làm. Những việc làm mới này đã cho ra đời nhiều công nhân sử dụng công nghệ thông tin.
Trước tình hình đó, số lượng công nhân sử dụng thành thạo công nghệ thông tin cũng tăng
lên nhanh chóng trong vài năm gần đây. Hiện nay, cơ cấu giai cấp công nhân nước trong nền
kinh tế là: ngành công nghiệp chiếm 46,1%; ngành xây dựng chiếm 15%; thương mại, dịch
vụ chiếm 25,9%; vận tải chiếm 4,7%; các ngành khác chiếm 8,3%. Trong tương lai, số lượng
công nhân ở các ngành công nghiệp, thương mại dịch vụ có xu hướng gia tăng.
Về chất lượng giai cấp công nhân
Về trình độ học vấn và trình độ chuyên môn nghề nghiệp, có khoảng 70% tổng số công
nhân có trình độ trung học phổ thông, 27% có trình độ trung học cơ sở và 3% có trình độ tiểu
học. Công nhân có trình độ trung cấp chiếm 18%, trình độ cao đẳng chiếm 7%, trình độ đại
học chiếm 17%; công nhân được đào tạo, đào tạo lại tại doanh nghiệp chiếm 48%.
Tuy vậy, trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế
ngày càng sâu rộng hiện nay, giai cấp công nhân nước ta còn nhiều hạn chế, yếu kém. Theo
đánh giá của Ngân hàng Thế giới về chất lượng lao động được tính theo thang điểm 10, thì
chất lượng lao động Việt Nam chỉ đạt 3,79 điểm, xếp thứ 11/12 nước Châu Á tham gia xếp
hạng của WB. Trong khi đó, Hàn Quốc đạt 6,91 điểm, Ấn Độ là 5,76 điểm, Malaysia là 5,59
điểm, Thái Lan 4,94 điểm... Còn theo kết quả khảo sát của Tổ chức Lao động quốc tế, năng
suất lao động của công nhân Việt Nam thuộc vào nhóm thấp nhất của khu vực, chỉ bằng 1/5
Malaysia, 2/5 Thái Lan, 1/15 Singapore, 1/11 Nhật Bản, 1/10 Hàn Quốc. Trong số các nước
ASEAN, năng suất lao động của công nhân Việt Nam chỉ cao hơn Campuchia và Lào. Về
việc làm
Việc làm cho người lao động: Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ
trương, giải pháp đầu tư phát triển sản xuất, giải quyết việc làm cho người lao động. Tuy
nhiên, do quy mô nền kinh tế nhỏ, trình độ phát triển, sức cạnh tranh của nền kinh tế nước ta
lOMoARcPSD| 45740153
11
còn yếu so với khu vực và thế giới nên tỷ lệ thất nghiệp còn ở mức cao. Theo số liệu của
Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, năm 2019, cả nước có 83% số công nhân có việc làm
thường xuyên ổn định, còn 12% việc làm không ổn định và 2,7% thường xuyên thiếu việc
làm. Chỉ có khoảng 21% doanh nghiệp ngoài nhà nước đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
cho công nhân và trích nộp kinh phí công đoàn.
Thu nhập của người lao động: Mức lương của người lao động hiện nay về cơ bản không
đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt tối thiểu của bản thân, chứ chưa nói đến việc tích lũy hay
chăm lo cho con cái... Nhà nước đã từng bước thực hiện lộ trình tăng lương tối thiểu, thậm
chí có quy định về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm ở các loại hình
doanh nghiệp (Nghị định số 70/2011/NĐ-CP). Tuy nhiên, mức tăng thường không theo kịp
tốc độ tăng giá của thị trường. Chẳng hạn, năm 2018, tiền lương của người lao động trong
các loại hình doanh nghiệp tăng 10,3% so với năm 2017 nhưng chỉ số giá sinh hoạt tăng
11,75%, nên việc tăng lương không có tác dụng nhiều trong việc cải thiện đời sống công
nhân, đặc biệt là công nhân ở các KCN, KCX. Trong khi đó, phần lớn các chủ doanh nghiệp
vẫn đang lấy mức lương tối thiểu để trả lương cho người lao động, chưa thật sự quan tâm đến
việc xây dựng thang, bảng lương. Ngoài ra, các chủ doanh nghiệp còn bớt một phần lương
của người lao động chi cho các khoản phụ cấp như ăn trưa, tiền hỗ trợ đi lại, thưởng...
Điều kiện làm việc: Nhìn chung, điều kiện làm việc của công nhân chưa được bảo đảm.
Nhiều công nhân phải làm việc trong môi trường bị ô nhiễm nặng như nóng, bụi, tiếng ồn, độ
rung vượt tiêu chuẩn cho phép. Điều đó đã tác động xấu đến sức khoẻ người lao động, gây ra
các bệnh nghề nghiệp.
3. Đánh giá thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay
3.1. Thuận lợi
Thứ nhất, giai cấp công nhân Việt Nam có số lượng đang tăng lên. Dự báo đến năm
2025, giai cấp công nhân có khoảng 20,5 triệu người. Công nhân trong doanh nghiệp ngoài
nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phát triển nhanh; ngược lại, công nhân
trong doanh nghiệp nhà nước ngày càng giảm về số lượng.
Thứ hai, trình độ học vấn và trình độ chuyên môn, nghề nghiệp, chính trị của giai cấp
công nhân ngày càng được cải thiện. Số công nhân có tri thức, nắm vững khoa học – công
nghệ tiên tiến tăng lên. Công nhân trong các khu công nghiệp, các doanh nghiệp khu vực
ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài được tiếp xúc với máy móc, thiết bị tiên tiến,
làm việc với các chuyên gia nước ngoài nên được nâng cao tay nghề, kỹ năng lao động, rèn
luyện tác phong công nghiệp, phương pháp làm việc tiên tiến. Lớp công nhân trẻ được đào
tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp ngay từ đầu, có trình độ học vấn, văn hóa, được rèn luyện
trong thực tiễn sản xuất hiện đại, sẽ là lực lượng lao động chủ đạo, có tác động tích cực đến
sản xuất công nghiệp, giá trị sản phẩm công nghiệp, gia tăng khả năng cạnh tranh của nền
kinh tế trong tương lai...
3.2. Khó khăn
Thứ nhất, GCCN không những bất cập so với yêu cầu phát triển chung của thời đại mà
đang thực sự bất cập với chính yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH. Trình độ học vấn, chuyên
môn, nghề nghiệp của công nhân lao động còn thấp so với yêu cầu phát triển đất nước và
đang mất cân đối nghiêm trọng trong cơ cấu lao động kỹ thuật giữa các bộ phận công nhân.
lOMoARcPSD| 45740153
12
Rõ nét nhất là tình trạng thiếu nghiêm trọng chuyên gia kỹ thuật, nhà quản lý giỏi, công nhân
có trình độ tay nghề cao.
Thứ hai, đời sống vật chất, tinh thần của công nhân chưa được đảm bảo, môi trường làm
việc độc hại, quyền lợi không được giải quyết một cách thỏa đáng... đã dẫn đến các cuộc
đình công. Các cuộc đình công tự phát ngày càng gia tăng với tính chất gay gắt, phức tạp.
Nguyên nhân chủ yếu là do người sử dụng lao động không thực hiện đúng, đầy đủ các quy
định của pháp luật như không trả lương đúng bảng lương đã đăng ký, tự ý thay đổi định mức
lao động, sa thải công nhân vô cớ, không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đầy đủ cho
công nhân, v.v..
Thứ ba, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp của một bộ phận công nhân còn
yếu. Ý thức chính trị, nhận thức về luật pháp của công nhân còn hạn chế. Tỷ lệ đảng viên,
đoàn viên công đoàn trong công nhân lao động còn thấp.
Thứ tư, chúng ta đang ở trong giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”. Tuy nhiên, quá trình
chuyển đổi cơ cấu kinh tế lại chưa tương thích với quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động. Để
hướng đến một nền sản xuất công nghiệp hiện đại, số lượng giai cấp công nhân lao động
công nghiệp chỉ chiếm khoảng 24% lực lượng lao động xã hội là tỷ lệ còn thấp.
4 .Liên hệ bản thân về sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân và ý nghĩa đối với Việt Nam
Giai cấp công nhân không chỉ là một giai cấp mang trong mình một sứ mệnh lịch s
quan trọng, thiêng liêng, cao cả đối với toàn thế giới mà nó cũng đóng góp một vai trò to
lớn cho toàn thể dân tộc Việt Nam.
Qua từng giai đoạn lịch sử, những dấu mốc quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của giai
cấp công nhân Việt Nam, có thể thấy được họ ngày càng có sự tiến bộ vượt bậc, có ý chí đấu
tranh chống lại áp bức bóc lột, và bản thân họ cũng đang dần học hỏi, cập nhật những tiến
bộ, văn minh tiên tiến, thời đại 4.0 của xã hội, tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân. Sau
hơn 20 năm đổi mới, trong Nghị quyết Hội Nghị Trung ương 6, Đảng ta đã khẳng định: “Qua
hơn 20 năm đổi mới, cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giai cấp
công nhân nước ta đã có những chuyển biến quan trọng, tăng nhanh về số lượng, đa dạng về
cơ cấu, chất lượng được nâng lên, đã hình thành ngày càng đông đảo bộ phận công nhân trí
thức, đang tiếp tục phát huy vai trò là giai cấp lãnh đạo thông qua đội tiên phong là Đảng”.
Chính vì thế mà giai cấp công nhân Việt Nam có một sức ảnh hưởng không nhỏ đến toàn thể
nhân dân trong nước và ngoài nước. Đặc biệt trong những năm đổi mới vừa qua, giai cấp
công nhân nước ta đã có những bước phát triển tích cực, mạnh mẽ, đang tăng nhanh về số
lượng, ngày càng đa dạng về cơ cấu, đồng thời chất lượng đội ngũ được nâng lên, mà một
biểu hiện là đã xuất hiện bộ phận công nhân trí thức; là lực lượng sản xuất cơ bản, đang trực
tiếp tham gia vào việc tổ chức, quản lý sản xuất kinh doanh, vận hành, sử dụng các công cụ,
phương tiện sản xuất tiên tiến, hiện đại, có vai trò quan trọng là lực lượng đi đầu trong s
nghiệp công nghiệp húa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế. Cùng với các giai cấp, giai
tầng khác trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giai cấp công nhân đã có đóng góp to lớn vào
quá trình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, giai cấp công nhân cũng còn những mặt hạn chế, chẳng hạn như công nhân
vẫn còn yếu về phần lĩnh hội tri thức mới, hay chủ yếu là công nhân trong các ngành công
nghiệp trực tiếp sản xuất, chưa thể dùng được toàn bộ máy móc, thiệt bị công nghệ hiện đại
lOMoARcPSD| 45740153
13
cao, do đó năng suất việc làm cũng như chỉ tiêu công việc sẽ bị thấp đi, không đảm bảo được
mục tiêu đề ra. Ngoài ra còn do sự phân phối cơ cấu các ngành nghề vẫn chưa hợp lý hóa, đa
phần là các công nhân trong nước và thiếu đi sự đa dạng. Về sinh hoạt văn hóa tinh thần, giai
cấp công nhân Việt Nam điển hình vẫn đang còn lối suy nghĩ của thời xưa, chỉ suy nghĩ về
vấn đề ăn uống, chỗ ở do đó vẫn chưa biết nghĩ một cách sâu xa, vươn tầm ra khỏi phạm vi
cá nhân. Bởi vậy mà chúng ta cần phải đề xuất, tìm hiểu và đưa ra những giải pháp nhằm
thúc đẩy giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Trước hết là đối với bản
thân giai cấp công nhân: Không ngừng học tập ,nâng cao trình độ học vấn tay nghề, đặc biệt
khuyến khích mọi công nhân trong khả năng giới hạn bản thân nên biết thêm một ngôn ngữ
để hoản thiên bản thân, cũng như giúp ích cho công việc của mình sau này. Việc học thêm
một ngôn ngữ còn giúp cho thế giới biết rằng người Việt Nam luôn đề cao tinh thần ham học
hỏi.
Thứ hai là không ngừng nâng cao giác ngộ ý thức giai cấp. Bản thân là một giai cấp công
nhân, với truyền thống lịch sử lâu đời, mỗi một người cần phải tự ý thức được bản thân mình
là ai, có vị trí như thế nào, tuân thủ mọi điều luật của Nhà nước và Đảng để không bị ảnh
hưởng bởi những tác nhân xấu bên ngoài. Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm giai cấp
công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt
Nam. Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công
của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tiếp đến là đối với Đảng
công sản: tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, bởi lẽ Đảng là lãnh đạo tiên phong cho giai cấp
công nhân Việt Nam. Thứ hai là nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực cán bộ đảng viên ,
thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ ,cơ cấu cán bộ phải hợp lý.
Đối với nhà nước xã hội chủ nghĩa: có chính sách giáo dục ,đào tạo nâng cao trình độ
học vấn và tay nghề cho giai cấp công nhân để phù hợp với yêu cầu của thời đại mới, quan
tâm hơn nữa đến vấn đề cải thiện đời sống công nhân. Tăng cường khối đại đoàn kết liên
minh hợp tác hữu nghị với giai cấp công nhân quốc tế. Nên có những chính sách hỗ trợ cho
công nhân đang còn gặp khó khăn, chưa có cơ hội việc làm được tiếp cận với một môi trường
đa quốc tế. Không những thế nhà nước cũng cần đưa ra những biện pháp bảo vệ sức khỏe
cho giai cấp công nhân, đưa ra mức lương phù hợp với trình độ khả năng của họ. Xây dựng
giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và sự
nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công nhân, sự tham gia đóng góp tích cực của người
sử dụng lao động. Sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước có vai trò quyết định, công
đoàn có vai trò quan trọng trực tiếp trong chăm lo xây dựng giai cấp công nhân. Xây dựng
giai cấp công nhân lớn mạnh gắn liền với xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị,
tư tưởng, tổ chức và đạo đức; xây dựng tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong giai cấp công nhân.
C. PHẦN KẾT LUẬN
Trong thời đại đất nước hội nhập và phát triển với toàn thế giới, hòa mình với dòng
biển lớn của nhân loại, chúng ta may mắn được thừa hưởng những tinh hoa, tinh túy của
nhân loại loài người, đó chinh là thành quả của giai cấp công nhân đã xây dựng nhiều năm
qua. Giai cấp công nhân, không chỉ ngày càng lớn mạnh mà còn đang dần được cải thiện
lOMoARcPSD| 45740153
14
nâng cao về chất lượng, đồng đều và đáp ứng những nguồn cung nhân lực cao cho toàn xã
hội. Cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, giai cấp công nhân ngày
càng chiếm vị trí chủ đạo trong lực lượng lao động xã hội và đóng nhiều vai trò quan trọng,
sứ mệnh của giai cấp này ngày càng được củng cố và khẳng định. Đảng và Nhà nước cũng đã
có những định hướng, chính sách cụ thể để tiếp tục phát huy những sứ mệnh lớn lao của giai
cấp công nhân trong thời kỳ đổi mới và xây dựng đất nước phát triển, công bằng, văn minh.
Việc giáo dục sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cho các thế hệ trẻ, đặc biệt là thế
hệ sinh viên là việc làm cần thiết và có ý nghĩa to lớn, góp phần giáo dục và rèn luyện một
thế hệ anh tài cho đất nước. Điều này góp phần giúp sinh viên nhận thức được vị trí, vai trò
trò trách nhiệm xã hội của bản thân. Sinh viên cố gắng vươn lên học tập rèn luyện, bản lĩnh
chính trị vững vàng, chinh phục khoa học, làm chủ công nghệ, tăng năng suất lao động góp
phần thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước văn minh, giàu mạnh.
Bài tập lớn với đề tài: “ Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện
nay và sự vận dụng của bản thân” được hoàn thiện bằng sự cố gắng và nỗ lực của bản thân
em trong việc tìm hiểu, chọn lọc và vận dụng những hiểu biết thực tế của bản thân. Tuy
nhiên, bài làm không thể không có những thiếu sót và hạn chế. Em xin chân thành cảm ơn
những hướng dẫn và giúp đỡ của thầy giáo – giảng viên: Lê Ngọc Thông trong quá trình học
tập và hoàn thành bài tiểu luận. Mong rằng bài làm của em sẽ được đánh giá và nhận được
các ý kiến đóng góp của giảng viên để tiếp tục hoàn thiện trong những lần nghiên cứu sau
này.
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. GS. TS. Hoàng Chí Bảo, Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc đại học
không chuyên lý luận chính trị) – Bộ GD&ĐT, Hà Nội – 2019.
2. Sự biến đổi giai cấp công nhân Việt Nam dưới tác động của hội nhập quốc tế.
https://tuyengiao.vn/nghien-cuu/ly-luan/su-bien-doi-giai-cap-cong-nhan-viet-nam-duoi-
tacdong-cua-hoi-nhap-quoc-te-112378
3. Giai cấp công nhân là gì? Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là gì ?
https://luatminhkhue.vn/quy-dinh-ve-su-menh-lich-su-cua-giai-cap-cong-nhan.aspx
4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và bản chất giai cấp công nhân của Đảng Cộng
sản Việt Nam. http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/dien-dan/item/3462-su-menh-lich-
su-cua-giai-capcong-nhan-va-ban-chat-giai-cap-cong-nhan-cua-dang-cong-san-viet-
nam.html
5. Một số nhận thức về giai cấp công nhân và chủ nghĩa xã hội được bổ sung hiện
nay.https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/xay-dung-ang2/-/2018/39167/mot-so-
nhanthuc-ve-giai-cap-cong-nhan-va-chu-nghia-xa-hoi-duoc-bo-sung-hien-nay.aspx
| 1/15

Preview text:

lOMoAR cPSD| 45740153
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Bộ Giáo dục & Đào tạo ***
BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài : Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và
sự vận dụng của bản thân
Họ và tên SV: Lô Xuân Cường Mã SV: 11217934 Khóa : 63
Lớp TC: Chủ nghĩa xã hội khoa học LLNL1107(122)_15 HÀ NỘI, NĂM 2022 lOMoAR cPSD| 45740153
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Bộ Giáo dục & Đào tạo ***
BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài : Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và
sự vận dụng của bản thân HÀ NỘI, NĂM 2022 1 lOMoAR cPSD| 45740153 MỤC LỤC
A. PHẦN GIỚI THIỆU ........................................................................................................ 3
B. PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................................... 3
I – CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................................................... 3
1. Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân ................................................................. 3
2. Định nghĩa về giai cấp công nhân ............................................................................. 4
3. Đặc điểm giai cấp công nhân ..................................................................................... 4
4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ................................................................... 5
II – GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA
GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
......................................... 5
1. Quan điểm về giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay ..................................... 5
2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ............................. 6
3. Điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai . 7
cấp công nhân .................................................................................................................. 7

III – THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ .... 7
VẬN DỤNG CỦA BẢN THÂN .......................................................................................... 7
1. Bản chất giai cấp công nhân tại Việt Nam hiện nay ................................................ 7
2. Thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay ............................................. 10
3. Đánh giá thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay ............................... 11
4. Liên hệ bản thân về sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân và ý nghĩa đối với Việt
Nam ................................................................................................................................. 12
C. PHẦN KẾT LUẬN ........................................................................................................ 13
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 14 2 lOMoAR cPSD| 45740153
A. PHẦN GIỚI THIỆU
Cụm từ “giai cấp công nhân” chắc hẳn không còn xa lạ mỗi khi được nhắc đến đối với
mỗi cá nhân là vì chúng ta đã được tiếp xúc với nó từ những năm học phổ thông và bắt đầu
có những nhận thức xung quanh cụm từ này qua đó khẳng định được rằng giai cấp công nhân
có vai trò quan trọng như thế nào trong công cuộc đưa Việt Nam từ một nước phong kiến trở
thành đất nước đang trong quá trình quá độ đi lên xã hội chủ nghĩa. Trong giai đoạn hiện nay
khi công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu và chủ nghĩa xã hội
đang rơi vào thời kỳ suy thoái, thời đại vẫn đang là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản đi lên
xã hội chủ nghĩa với phạm vi trên toàn thế giới thì việc làm rõ sứ mệnh lịch sử cũng như vai
trò của giai cấp công nhân là rất cấp thiết. Sau sự sụp đổ của Liên Xô và khủng hoảng ở
Đông Âu vào cuối thế kỷ XX đã gây ra rất nhiều sự hoang mang, dao động và hoài nghi về
sứ mệnh cũng như vai trò quan trọng của giai cấp công nhân. Cùng với đó các thế lực thù
địch chống chế độ cũng thừa gió bẻ măng toan tính âm mưu xuyên tạc, phủ nhận nhiều quan
điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử trong đó có cả quan điểm về vai trò quan trọng của giai
cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Trong hoàn cảnh này, việc là rõ
nhận thức một cách đúng đắn về giai cấp công nhân, về vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân không chỉ có ý nghĩa lý luận sâu sắc mà còn có ý nghĩa thực tiễn hết sức to lớn.
Chính vì nhận thức được như vậy và với tư tưởng sau này sẽ trở thành một phần của giai cấp
công nhân, đóng góp một phần công sức cho công cuộc xây dựng đất nước. Em đã quyết
định chọn đề tài: “ Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện nay và sự vận
dụng của bản thân”
để nghiên cứu và cũng như nêu ra sự vận dụng những kiến thức đã được
học về vấn đề giai cấp công nhân vào chính thực tiễn cuộc sống. B. PHẦN NỘI DUNG
I – CƠ SỞ LÝ LUẬN.
1 – Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân.
Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, “ giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân
làm thuê hiện đại, vì mất các tư liệu sản xuất của bản thân, nên buộc phải bán sức lao động
của mình để sống”. Họ là những công nhân lao động không có tư liệu sản xuất mà thay vào
đó họ phải bán đi sức lao động của bản thân họ để kiếm sống. Lao động sống của công nhân
là nguồn gốc của giá trị thặng dư và sự giàu có của giai cấp tư sản chủ yếu là dự vào sự bóc
lột ngày càng nhiều hơn giá trị thặng dư.
Sự phát triển của thời đại công nghiệp làm tăng thêm số người vô sản và tập hợp họ lại
thành một tập đoàn xã hội rộng lớn thành giai cấp vô sản hiện đại. Từ cơ sở đó, giai cấp công
nhân ra đời và nó gắn liền với sự phát triển của nền đại công nghiệp.
Nguồn gốc của giai cấp công nhân Việt Nam cũng như là giai cấp công nhân trên thế
giới, gắn liền với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp những năm cuối thế kỷ
XIX. Trước khi Pháp sang xâm lược Việt Nam thì nhà nước ta vẫn là một nhà nước phong
kiến với hai giai cấp cơ bản là giai cấp địa chủ phong kiến và giai cấp nông dân; nền kinh tế
lạc hậu dựa vào sản xuất tiểu nônglà chính vẫn được nhà nước ta duy trì. Sau khi Việt Nam
đã là thuộc địa của Pháp, người Pháp đã liền bắt tay tiến hành khai thác thuộc địa nước ta lần
thứ nhất. Lần lượt các nhà máy rượu bia, vải sợi, điện nước, nghành đường sắt, hầm mỏ, đồn
điền cao su, cà phê,… được ra đời. Song đó là sự ra đời của những người công nhân Việt 3 lOMoAR cPSD| 45740153
Nam đầu tiên, họ là những người nông dân bị tước đoạt hết tuộng đất, những người thợ thủ
công bị phá sản buộc phải vào làm việc trong các doanh nghiệp tư bản Pháp.
2 – Định nghĩa về giai cấp công nhân.
Để định nghĩa cụm từ giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã dùng một số thuật
ngữ khác nhau để biểu đạt khái niệm đó điển hình như là: giai cấp vô sản, giai cấp vô sản
hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nghiệp,…Mặc dù vậy, về
cơ bản những thuật ngữ này đều là để biểu thị một khái niệm thống nhất đó là khái niệm về
giai cấp công nhân hiện đại – con đẻ của nền sản xuất công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp
đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Và theo quan
điểm của các nhà kinh điển họ đã xác định rằng giai cấp công nhân được hiểu theo hai phương diện sau:
Đối với phương diện kinh tế - xã hội, giai cấp công nhân là chủ thể của nền sản xuất đại
công nghiệp và là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản
xuất. Những công cụ này có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Và
công nhân công nghiệp công xưởng chính là bộ phận tiêu biểu cho giai cấp công nhân hiện đại.
Còn về phương diện chính trị - xã hội, từ lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp
công nhân còn là sản phẩm xã hội của quá trình phát triển tư bản chủ nghĩa, một xã hội có “
điều kiện tồn tại dựa trên cơ sở chế độ làm thuê”. Trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa,
“giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân làm thuê hiện đại, vì mất các tư liệu sản xuất
của bản thân, nên buộc phải bán sức lao động của mình để sống”. Bên cạnh đó giai cấp công
nhân cũng được xem là giai cấp có mâu thuẫn cơ bản về mặt lợi ích với giai cấp tư sản. Đây
cũng là mâu thuẫn cơ bản của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa lực
lượng sản xuất ngày càng rộng lớn đối với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ
tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.
Từ hai nhận định trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một tập đoàn
xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại;
Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá trình sản
xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng
cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống
và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích
cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.

3 – Đặc điểm giai cấp công nhân.
Khi nghiên cứu về giai cấp công nhân từ phương diện kinh tế - xã hội và chính trị - xã
hội trong chủ nghĩa tư bản, hai nhà kinh điển Mác và Ăngghen đã không những đưa lại quan
điểm quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sứ mệnh lịch sử thế giới.
Qua đó ta có thể khái quát qua những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân có những đặc điểm cơ bản sau:
+ Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công nghiệp
với đặc trưng công cụ sản xuất là máy móc và tạo ra năng suất lao động cao, hiệu quả và quá
trình lao động mang tính chất xã hội hóa. 4 lOMoAR cPSD| 45740153
+ Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể cả quá
trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng cũng như
phương pháp sản xuất tiên tiến và quyết định cho sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại.
+ Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiến tiến đã rèn luyện cho giai
cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác
và tâm lý lao động công nghiệp.
Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò
lãnh đạo cách mạng một cách mạnh mẽ và thành công.
4 – Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là thông
qua chính đảng tiên phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu
tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp
công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội
cộng sản chủ nghĩa văn minh
.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được quy định hoàn toàn khách quan bởi những
điều kiện khách quan. Trong hai nhân tố chủ quan là nhân tố “bản thân giai cấp công nhân”
và “Đảng cộng sản”. Và cũng chính Đảng cộng sản chính là nhân tố chủ quan hàng đầu đảm
bảo cho giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
Đảng cộng sản là lãnh tụ chính trị, là hình thức tổ chức cao nhất, bộ phận tiên tiến nhất
của giai cấp công nhân, đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động, lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động,
lấy nguyên tắc tập trung – dân chủ làm nguyên tắc cơ bản.
Đảng cộng sản là người chuẩn bị cho hai trong số những yếu tố quyét định cho thắng lợi
của cuộc cách mạng giai cấp công nhân, bao gồm: yếu tố đường lối, tư tưởng và yếu tố lực lượng cách mạng.
+ Một là: Đảng cộng sản tập hợp đội ngũ những người ưu tú nhất trong giai cấp công
nhân và các giai cấp lao động khác. Đó là một tập hợp hàng ngũ những người có trình độ
nhận thức chính trị, học vấn, chuyên môn cao và đặc biệt hơn cả là lập trường giai cấp vững
vàng,… Do đó, Đảng cộng sản trở thành bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân – là
người hoạch định cương lĩnh, chủ trương, đường lối, chiến lược, chính sách, chương trình, kế
hoạch… cho cuộc cách mạng của giai cấp công nhân đi đến thắng lợi cuối cùng.
+ Hai là: Đảng cộng sản là đại biểu trung thành cho quyền lợi, ý chí, nguyện vọng của
không chỉ giai cấp công nhân mà còn cho đại đa số quần chúng lao động khác. Do đó, Đảng
cộng sản là hạt nhân quy tụ lực lượng cách mạng, xây dựng khối liên minh giữa các lực
lượng cách mạng trong suốt tiến trình cách mạng Xã hội chủ nghĩa.
II – GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI
CẤP CÔNG NHÂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
1 – Quan điểm về giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay
Giai cấp công nhân xuất thân từ rất nhiều giai cấp và tầng lớp trong xã hội. Khi gọi tên
giai cấp công nhân, C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng rất nhiều thuật ngữ khác nhau như giai
cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại hay giai cấp công nhân đại
công nghiệp...Dù được diễn đạt bằng nhiều thuật ngữ khác nhau, song đều chỉ ra rằng giai 5 lOMoAR cPSD| 45740153
cấp công nhân là con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại biểu cho lực
lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại.
Giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư bản được xét trên hai phương diện là kinh tế - xã
hội và chính trị - xã hội. Về phương diện kinh tế - xã hội, giai cấp công nhân đại biểu cho lực
lượng sản xuất hiện đại vừa là sản phẩm cũng là chủ thể của nền sản xuất đại công nghiệp, là
người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp
ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao. Khác với thợ thủ công, giai cấp công nhân trong nền
đại công nghiệp cơ khí sản xuất bằng máy móc, phục vụ máy móc, lao động có tính chất xã
hội hóa, năng suất lao động cao...trong khi trong công trường thủ công, người công nhân sử
dụng công cụ lao động của mình. Về phương diện chính trị - xã hội, giai cấp công nhân về cơ
bản là những người không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội, là lực lượng chính trị
cơ bản trong xã hội tư bản chủ nghĩa, là giai cấp đối kháng trực tiếp với giai cấp tư sản và có
mâu thuẫn gay gắt với giai cấp tư sản.
Từ những phân tích trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một tập
đoàn xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện
đại. Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá trình
sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày
càng cao. Họ là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để
sống và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi
ích cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa,
xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
Nghiên cứu từ thực tiễn vai trò và bản chất cách mạng của giai cấp vô sản, có ba đặc
trưng cơ bản để nhận diện giai cấp công nhân. Đặc điểm nổi bật là họ lao động bằng phương
thức công nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là máy móc tạo nên năng suất lao động cao.
Họ là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất
hiện đại, là đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến. Nền đại công nghiệp đã rèn luyện
cho giai cấp công nhân tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần cách mạng triệt để.
2 - Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là thông qua chính đảng tiền phong,
giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người
bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động
khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh.
Để làm được như vậy, giai cấp công nhân phải từng bước hoàn thiện được cả về kinh tế,
chính trị - xã hội và văn hóa, tư tưởng. Về kinh tế, giai cấp công nhân đại biểu cho quan hệ
sản xuất mới – dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, ở những nước quá độ
“bỏ qua”, đóng vai trò nòng cốt giải phóng và thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Về
chính trị - xã hội, phải giành chính quyền, tiến hành cuộc cách mạng vô sản, lật đổ sự thống
trị của giai cấp tư sản, bước đầu thiết lập nhà nước của giai cấp công nhân và nhân dân lao
động, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Về văn hóa – tư tưởng, phải tiến hành cách
mạng để xây dựng nền văn hóa mới trên nền tảng hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công
nhân, phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối sống mới xã hội chủ nghĩa. 6 lOMoAR cPSD| 45740153
3 - Điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Về điều kiện khách quan là do chính địa vị của giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân ở
địa vị kinh tế - xã hội là sản phẩm của nền đại công nghiệp, đại diện cho phương thức sản
xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại, về cơ bản họ không có tư liệu sản xuất và lợi ích
cơ bản đối lập trực tiếp với giai cấp tư sản. Ở địa vị chính trị, họ là giai cấp tiên tiến, có tính
tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần cách mạng triệt để, có khả năng đoàn kết, bản chất quốc tế.
Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch sử.
Chủ nghĩa Mác – Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để giai cấp
công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là sự phát triển của bản thân giai cấp
công nhân cả về số lượng lẫn chất lượng. Đảng Cộng sản là nhân tố quan trọng nhất để giai
cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Trong quá trình đấu tranh cách
mạng, cả trong giai đoạn đấu tranh giành chính quyền lẫn giai đoạn xây dựng thì giai cấp
công nhân cần thực hiện vấn đề liên minh giai cấp với nông dân, trí thức với vai trò lãnh đạo.
III – THỰC TRẠNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ VẬN DỤNG CỦA BẢN THÂN
1 – Bản chất giai cấp công nhân tại Việt Nam hiện nay
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân Việt Nam

Tại Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã xác định:
“Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn, đang phát triển, bao gồm
những người lao động chân tay và trí óc, làm công hưởng lương trong các loại hình sản xuất
kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tính chất công
nghiệp”. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính sách khai thác
thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Giai cấp công nhân Việt Nam mang những đặc
điểm chủ yếu sau đây:
• Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản vào đầu thế kỷ XX, phát
triển chậm vì là giai cấp trực tiếp đối kháng với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai của chúng.
• Trong cuộc đấu tranh chống tư bản thực dân đế quốc và phong kiến để giành độc lập
chủ quyền, giai cấp công nhân đã tự thể hiện mình là lực lượng chính trị tiên phong để lãnh
đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa dân tộc Việt Nam
với đế quốc thực dân và phong kiến thống trị, mở đường cho sự phát triển của dân tộc trong
thời đại cách mạng vô sản.
• Tuy số lượng giai cấp công nhân Việt Nam khi ra đời còn ít, những đặc tính của công
nhân với tư cách là sản phẩm của đại công nghiệp chưa thật sự đầy đủ, lại sinh trưởng trong
một xã hội nông nghiệp còn mang nhiều tàn dư của tâm lý tiểu nông. Nhưng giai cấp công
nhân Việt Nam sớm được tôi luyện trong đấu tranh cách mạng, sớm giác ngộ về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp mình, nhất là từ khi Đảng ra đời. Phong trào công nhân Việt Nam do Đảng
lãnh đạo gắn liền với lịch sử và truyền thống đấu tranh của dân tộc, nổi bật ở truyền thống
yêu nước và đoàn kết; đã cho thấy tinh thần của giai cấp công nhân Việt Nam; trung thành
với chủ nghĩa Mác - Lênin, với Đảng Cộng sản, với lý tưởng, mục tiêu cách mạng độc lập 7 lOMoAR cPSD| 45740153
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để và là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong của mình là Đảng Cộng sản.
• Đại bộ phận công nhân Việt Nam xuất thân từ nông dân và các tầng lớp lao động
khác, nên có mối liên hệ chặt chẽ với nhau; có cùng chung lợi ích, cùng chung nguyện vọng
và khát vọng đấu tranh cho độc lập tự do, giải phóng dân tộc và phát triển dân tộc Việt Nam,
hướng đích tới chủ nghĩa cộng sản. Đặc điểm là thuận lợi trong xây dựng khối liên minh giai
cấp với giai cấp nông dân, với đội ngũ trí thức làm nòng cốt trong khối đại đoàn kết toàn dân
tộc. Đó cũng là cơ sở xã hội rộng lớn để thực hiện các nhiệm vụcách mạng,thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam, trước đây cũng như hiện nay.
Những đặc điểm nêu trên bắt nguồn từ lịch sử hình thành và phát triển giai cấp công
nhân Việt Nam với cơ sở kinh tế - xã hội và chính trị ở đầu thế kỷ XX. Ngày nay, nhất là
trong hơn 45 năm đổi mới vừa qua, những đặc điểm đó của giai cấp công nhân đã có những
biến đổi do tác động của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và những tác động của tình
hình quốc tế và thế giới. Có thể nói tới những biến đổi đó trên những nét chính sau đây:
• Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã tăng nhanh về số lượng và chất lượng, là
giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn với phát triển
kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên và môi trường.
• Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong
mọi thành phần kinh tế nhưng đội ngũ công nhân trong khu vực kinh tế nhà nước là tiêu
biểu, đóng vai trò nòng cốt, chủ đạo.
• Công nhân tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến, và công nhân trẻ được
đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa, được rèn luyện trong thực tiễn sản
xuất và thực tiễn xã hội, là lực lượng chủ đạo trong cơ cấu giai cấp công nhân, trong lao
động và phong trào công đoàn. Trong đà phát triển mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp lần
thứ 4, giai cấp công nhân Việt Nam đứng trước thời cơ phát triển và những thách thức.
• Để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh hiện
nay, cùng với việc xây dựng, phát triển giai cấp công nhân lớn mạnh, hiện đại, phải đặc biệt
coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng lãnh đạo, cầm quyền thực sự
trong sạch vững mạnh. Đó là điểm then chốt để thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân ở Việt Nam.
1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
“Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân nước ta có sứ mệnh lịch sử to lớn: là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai cấp đại diện
cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa
xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, lực lượng nòng cốt trong liên
minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng”.
Thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn đó, giai cấp công nhân Việt Nam phát huy vai trò của
một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo đúng
đắn, sáng suốt của Đảng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. 8 lOMoAR cPSD| 45740153
1.2.1. Nội dung kinh tế
Giai cấp công nhân Việt Nam với số lượng đông đảo công nhân có cơ cấu ngành nghề đa
dạng, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và dịch vụ công nghiệp ở mọi thành phần kinh tế,
với chất lượng ngày một nâng cao về kỹ thuật và công nghệ sẽ là nguồn nhân lực lao động
chủ yếu tham gia phát triển nền kinh tế thị trường hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa, lấy
khoa học - công nghệ làm động lực quan trọng, quyết định tăng năng suất lao động, chất
lượng và hiệu quả. Đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã
hội, thực hiện hài hòa lợi ích cá nhân - tập thể và xã hội.
Giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nhiệm trong việc thực hiện thắng lợi mục
tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm cho nước ta trở thành một nước công nghiệp theo
hướng hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa trong một, hai thập kỷ tới, với tầm nhìn tới giữa
thế kỷ XXI (2050), đó là trách nhiệm dẫn dắt của toàn Đảng, toàn dân mà giai cấp công nhân
là nòng cốt. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam phải gắn liền phát triển kinh tế tri
thức với bảo vệ tài nguyên và môi trường. Tham gia vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước, là điều kiên khách quan giúp giai cấp công nhân phát triển về số lượng và
phẩm chất; bên cạnh đó là khắc phục những nhược điểm, hạn chế vốn có do hoàn cảnh lịch
sử và nguồn gốc xã hội sinh ra (tâm lý tiểu nông, lối sống nông dân, thói quen, tập quán lạc
hậu từ truyền thống xã hội nông nghiệp cổ truyền thâm nhập vào công nhân).
Như vậy, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là một quá trình tạo ra sự phát triển và
trưởng thành đối với giai cấp công – nông dân; đồng thời tạo ra nội dung mới, hình thức mới
để nâng cao chất lượng, hiệu quả khối liên minh công - nông - trí thức ở nước ta.
1.2.2. Nội dung chính trị - xã hội
Cùng với nhiệm vụ giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng thì nhiệm vụ “Giữ
vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ đảng
viên” và “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” là những nội dung
chính yếu, nổi bật, thể hiện sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân về phương diện chính trị - xã
hội. Thực hiện trọng trách đó, đội ngũ cán bộ đảng viên trong giai cấp công nhân phải nêu
cao trách nhiệm tiên phong, đi đầu, góp phần củng cố và phát triển cơ sở chính trị - xã hội
quan trọng của Đảng đồng thời giai cấp công nhân (thông qua hệ thống tổ chức công đoàn)
chủ động, tích cực tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch
vững mạnh, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa để bảo vệ nhân dân - đó là trọng
trách lịch sử thuộc về sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
1.2.3. Nội dung văn hóa, tư tưởng
Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc có nội
dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo đức cách mạng, rèn
luyện lối sống, tác phong công nghiệp, văn minh, hiện đại, xây dựng hệ giá trị văn hóa và
con người Việt Nam, hoàn thiện nhân cách - Đó là nội dung trực tiếp về văn hóa tư tưởng thể
hiện sứ mệnh lịch sử cửa giai cấp công nhân, trước hết là trọng trách lãnh đạo của Đảng. Giai
cấp công nhân còn tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận để bảo vệ sự
trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là nền tảng tư tưởng của
Đảng, chống lại những quan điểm sai trái, những sự xuyên tạc của các thế lực thù địch, kiên
định lý tưởng, mục tiêu và con đường cách mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. 9 lOMoAR cPSD| 45740153
Muốn thực hiện được sứ mệnh lịch sử này, giai cấp công nhân Việt Nam phải thường
xuyên giáo dục cho các thế hệ công nhân và lao động trẻ ở nước ta về ý thức giai cấp, bản
lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, củng cố mối liên hệ mật thiết giữa
giai cấp công nhân với dân tộc, đoàn kết giai cấp gắn liền với đoàn kết dân tộc và đoàn kết
quốc tế. Đó là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong thời đại Hồ Chí Minh.
2. Thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay
Về số lượng, cơ cấu
Trước 1986, nước ta có khoảng 3,38 triệu công nhân, chiếm 16% lực lượng lao động xã
hội; đến cuối 2021 tăng lên 17.856,9 nghìn người, chiếm 14,01% dân số và 23,81% lực
lượng lao động xã hội. Trong đó, có 1.371,6 nghìn công nhân làm việc trong doanh nghiệp
nhà nước (chiếm 10,67%); 7.712,2 nghìn công nhân làm việc trong các doanh nghiệp ngoài
nhà nước (chiếm 59,99%); 3.772,7 nghìn công nhân làm việc trong các doanh nghiệp có vốn
đầu tư nước ngoài (chiếm 29,34%). Trước sự tác động của cuộc CMCN 4.0 và toàn cầu hóa,
GCCN Việt Nam cũng đang có những biến đổi. Bên cạnh đội ngũ công nhân truyền thống, đã
xuất hiện đội ngũ công nhân trong các ngành nghề mới sử dụng công nghệ hiện đại. Trong
tương lai, sự phổ biến ngày càng rộng rãi của phương thức kinh tế chia sẻ như: Uber, Grab
trong lĩnh vực vận tải hay Airbnb trong lĩnh vực lưu trú, cho đến phương thức bán hàng trực
tuyến thông qua các nền tảng của Facebook, Lazada…sẽ tiếp tục làm thay đổi thị trường việc
làm. Những việc làm mới này đã cho ra đời nhiều công nhân sử dụng công nghệ thông tin.
Trước tình hình đó, số lượng công nhân sử dụng thành thạo công nghệ thông tin cũng tăng
lên nhanh chóng trong vài năm gần đây. Hiện nay, cơ cấu giai cấp công nhân nước trong nền
kinh tế là: ngành công nghiệp chiếm 46,1%; ngành xây dựng chiếm 15%; thương mại, dịch
vụ chiếm 25,9%; vận tải chiếm 4,7%; các ngành khác chiếm 8,3%. Trong tương lai, số lượng
công nhân ở các ngành công nghiệp, thương mại dịch vụ có xu hướng gia tăng.
Về chất lượng giai cấp công nhân
Về trình độ học vấn và trình độ chuyên môn nghề nghiệp, có khoảng 70% tổng số công
nhân có trình độ trung học phổ thông, 27% có trình độ trung học cơ sở và 3% có trình độ tiểu
học. Công nhân có trình độ trung cấp chiếm 18%, trình độ cao đẳng chiếm 7%, trình độ đại
học chiếm 17%; công nhân được đào tạo, đào tạo lại tại doanh nghiệp chiếm 48%.
Tuy vậy, trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế
ngày càng sâu rộng hiện nay, giai cấp công nhân nước ta còn nhiều hạn chế, yếu kém. Theo
đánh giá của Ngân hàng Thế giới về chất lượng lao động được tính theo thang điểm 10, thì
chất lượng lao động Việt Nam chỉ đạt 3,79 điểm, xếp thứ 11/12 nước Châu Á tham gia xếp
hạng của WB. Trong khi đó, Hàn Quốc đạt 6,91 điểm, Ấn Độ là 5,76 điểm, Malaysia là 5,59
điểm, Thái Lan 4,94 điểm... Còn theo kết quả khảo sát của Tổ chức Lao động quốc tế, năng
suất lao động của công nhân Việt Nam thuộc vào nhóm thấp nhất của khu vực, chỉ bằng 1/5
Malaysia, 2/5 Thái Lan, 1/15 Singapore, 1/11 Nhật Bản, 1/10 Hàn Quốc. Trong số các nước
ASEAN, năng suất lao động của công nhân Việt Nam chỉ cao hơn Campuchia và Lào. Về việc làm
Việc làm cho người lao động: Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ
trương, giải pháp đầu tư phát triển sản xuất, giải quyết việc làm cho người lao động. Tuy
nhiên, do quy mô nền kinh tế nhỏ, trình độ phát triển, sức cạnh tranh của nền kinh tế nước ta 10 lOMoAR cPSD| 45740153
còn yếu so với khu vực và thế giới nên tỷ lệ thất nghiệp còn ở mức cao. Theo số liệu của
Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, năm 2019, cả nước có 83% số công nhân có việc làm
thường xuyên ổn định, còn 12% việc làm không ổn định và 2,7% thường xuyên thiếu việc
làm. Chỉ có khoảng 21% doanh nghiệp ngoài nhà nước đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
cho công nhân và trích nộp kinh phí công đoàn.
Thu nhập của người lao động: Mức lương của người lao động hiện nay về cơ bản không
đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt tối thiểu của bản thân, chứ chưa nói đến việc tích lũy hay
chăm lo cho con cái... Nhà nước đã từng bước thực hiện lộ trình tăng lương tối thiểu, thậm
chí có quy định về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm ở các loại hình
doanh nghiệp (Nghị định số 70/2011/NĐ-CP). Tuy nhiên, mức tăng thường không theo kịp
tốc độ tăng giá của thị trường. Chẳng hạn, năm 2018, tiền lương của người lao động trong
các loại hình doanh nghiệp tăng 10,3% so với năm 2017 nhưng chỉ số giá sinh hoạt tăng
11,75%, nên việc tăng lương không có tác dụng nhiều trong việc cải thiện đời sống công
nhân, đặc biệt là công nhân ở các KCN, KCX. Trong khi đó, phần lớn các chủ doanh nghiệp
vẫn đang lấy mức lương tối thiểu để trả lương cho người lao động, chưa thật sự quan tâm đến
việc xây dựng thang, bảng lương. Ngoài ra, các chủ doanh nghiệp còn bớt một phần lương
của người lao động chi cho các khoản phụ cấp như ăn trưa, tiền hỗ trợ đi lại, thưởng...
Điều kiện làm việc: Nhìn chung, điều kiện làm việc của công nhân chưa được bảo đảm.
Nhiều công nhân phải làm việc trong môi trường bị ô nhiễm nặng như nóng, bụi, tiếng ồn, độ
rung vượt tiêu chuẩn cho phép. Điều đó đã tác động xấu đến sức khoẻ người lao động, gây ra các bệnh nghề nghiệp.
3. Đánh giá thực trạng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay
3.1. Thuận lợi

Thứ nhất, giai cấp công nhân Việt Nam có số lượng đang tăng lên. Dự báo đến năm
2025, giai cấp công nhân có khoảng 20,5 triệu người. Công nhân trong doanh nghiệp ngoài
nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phát triển nhanh; ngược lại, công nhân
trong doanh nghiệp nhà nước ngày càng giảm về số lượng.
Thứ hai, trình độ học vấn và trình độ chuyên môn, nghề nghiệp, chính trị của giai cấp
công nhân ngày càng được cải thiện. Số công nhân có tri thức, nắm vững khoa học – công
nghệ tiên tiến tăng lên. Công nhân trong các khu công nghiệp, các doanh nghiệp khu vực
ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài được tiếp xúc với máy móc, thiết bị tiên tiến,
làm việc với các chuyên gia nước ngoài nên được nâng cao tay nghề, kỹ năng lao động, rèn
luyện tác phong công nghiệp, phương pháp làm việc tiên tiến. Lớp công nhân trẻ được đào
tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp ngay từ đầu, có trình độ học vấn, văn hóa, được rèn luyện
trong thực tiễn sản xuất hiện đại, sẽ là lực lượng lao động chủ đạo, có tác động tích cực đến
sản xuất công nghiệp, giá trị sản phẩm công nghiệp, gia tăng khả năng cạnh tranh của nền
kinh tế trong tương lai...
3.2. Khó khăn
Thứ nhất, GCCN không những bất cập so với yêu cầu phát triển chung của thời đại mà
đang thực sự bất cập với chính yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH. Trình độ học vấn, chuyên
môn, nghề nghiệp của công nhân lao động còn thấp so với yêu cầu phát triển đất nước và
đang mất cân đối nghiêm trọng trong cơ cấu lao động kỹ thuật giữa các bộ phận công nhân. 11 lOMoAR cPSD| 45740153
Rõ nét nhất là tình trạng thiếu nghiêm trọng chuyên gia kỹ thuật, nhà quản lý giỏi, công nhân
có trình độ tay nghề cao.
Thứ hai, đời sống vật chất, tinh thần của công nhân chưa được đảm bảo, môi trường làm
việc độc hại, quyền lợi không được giải quyết một cách thỏa đáng... đã dẫn đến các cuộc
đình công. Các cuộc đình công tự phát ngày càng gia tăng với tính chất gay gắt, phức tạp.
Nguyên nhân chủ yếu là do người sử dụng lao động không thực hiện đúng, đầy đủ các quy
định của pháp luật như không trả lương đúng bảng lương đã đăng ký, tự ý thay đổi định mức
lao động, sa thải công nhân vô cớ, không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đầy đủ cho công nhân, v.v..
Thứ ba, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp của một bộ phận công nhân còn
yếu. Ý thức chính trị, nhận thức về luật pháp của công nhân còn hạn chế. Tỷ lệ đảng viên,
đoàn viên công đoàn trong công nhân lao động còn thấp.
Thứ tư, chúng ta đang ở trong giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”. Tuy nhiên, quá trình
chuyển đổi cơ cấu kinh tế lại chưa tương thích với quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động. Để
hướng đến một nền sản xuất công nghiệp hiện đại, số lượng giai cấp công nhân lao động
công nghiệp chỉ chiếm khoảng 24% lực lượng lao động xã hội là tỷ lệ còn thấp.
4 .Liên hệ bản thân về sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân và ý nghĩa đối với Việt Nam
Giai cấp công nhân không chỉ là một giai cấp mang trong mình một sứ mệnh lịch sử
quan trọng, thiêng liêng, cao cả đối với toàn thế giới mà nó cũng đóng góp một vai trò to
lớn cho toàn thể dân tộc Việt Nam.
Qua từng giai đoạn lịch sử, những dấu mốc quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của giai
cấp công nhân Việt Nam, có thể thấy được họ ngày càng có sự tiến bộ vượt bậc, có ý chí đấu
tranh chống lại áp bức bóc lột, và bản thân họ cũng đang dần học hỏi, cập nhật những tiến
bộ, văn minh tiên tiến, thời đại 4.0 của xã hội, tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân. Sau
hơn 20 năm đổi mới, trong Nghị quyết Hội Nghị Trung ương 6, Đảng ta đã khẳng định: “Qua
hơn 20 năm đổi mới, cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giai cấp
công nhân nước ta đã có những chuyển biến quan trọng, tăng nhanh về số lượng, đa dạng về
cơ cấu, chất lượng được nâng lên, đã hình thành ngày càng đông đảo bộ phận công nhân trí
thức, đang tiếp tục phát huy vai trò là giai cấp lãnh đạo thông qua đội tiên phong là Đảng”.
Chính vì thế mà giai cấp công nhân Việt Nam có một sức ảnh hưởng không nhỏ đến toàn thể
nhân dân trong nước và ngoài nước. Đặc biệt trong những năm đổi mới vừa qua, giai cấp
công nhân nước ta đã có những bước phát triển tích cực, mạnh mẽ, đang tăng nhanh về số
lượng, ngày càng đa dạng về cơ cấu, đồng thời chất lượng đội ngũ được nâng lên, mà một
biểu hiện là đã xuất hiện bộ phận công nhân trí thức; là lực lượng sản xuất cơ bản, đang trực
tiếp tham gia vào việc tổ chức, quản lý sản xuất kinh doanh, vận hành, sử dụng các công cụ,
phương tiện sản xuất tiên tiến, hiện đại, có vai trò quan trọng là lực lượng đi đầu trong sự
nghiệp công nghiệp húa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế. Cùng với các giai cấp, giai
tầng khác trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giai cấp công nhân đã có đóng góp to lớn vào
quá trình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, giai cấp công nhân cũng còn những mặt hạn chế, chẳng hạn như công nhân
vẫn còn yếu về phần lĩnh hội tri thức mới, hay chủ yếu là công nhân trong các ngành công
nghiệp trực tiếp sản xuất, chưa thể dùng được toàn bộ máy móc, thiệt bị công nghệ hiện đại 12 lOMoAR cPSD| 45740153
cao, do đó năng suất việc làm cũng như chỉ tiêu công việc sẽ bị thấp đi, không đảm bảo được
mục tiêu đề ra. Ngoài ra còn do sự phân phối cơ cấu các ngành nghề vẫn chưa hợp lý hóa, đa
phần là các công nhân trong nước và thiếu đi sự đa dạng. Về sinh hoạt văn hóa tinh thần, giai
cấp công nhân Việt Nam điển hình vẫn đang còn lối suy nghĩ của thời xưa, chỉ suy nghĩ về
vấn đề ăn uống, chỗ ở do đó vẫn chưa biết nghĩ một cách sâu xa, vươn tầm ra khỏi phạm vi
cá nhân. Bởi vậy mà chúng ta cần phải đề xuất, tìm hiểu và đưa ra những giải pháp nhằm
thúc đẩy giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Trước hết là đối với bản
thân giai cấp công nhân: Không ngừng học tập ,nâng cao trình độ học vấn tay nghề, đặc biệt
khuyến khích mọi công nhân trong khả năng giới hạn bản thân nên biết thêm một ngôn ngữ
để hoản thiên bản thân, cũng như giúp ích cho công việc của mình sau này. Việc học thêm
một ngôn ngữ còn giúp cho thế giới biết rằng người Việt Nam luôn đề cao tinh thần ham học hỏi.
Thứ hai là không ngừng nâng cao giác ngộ ý thức giai cấp. Bản thân là một giai cấp công
nhân, với truyền thống lịch sử lâu đời, mỗi một người cần phải tự ý thức được bản thân mình
là ai, có vị trí như thế nào, tuân thủ mọi điều luật của Nhà nước và Đảng để không bị ảnh
hưởng bởi những tác nhân xấu bên ngoài. Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm giai cấp
công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt
Nam. Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công
của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tiếp đến là đối với Đảng
công sản: tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, bởi lẽ Đảng là lãnh đạo tiên phong cho giai cấp
công nhân Việt Nam. Thứ hai là nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực cán bộ đảng viên ,
thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ ,cơ cấu cán bộ phải hợp lý.
Đối với nhà nước xã hội chủ nghĩa: có chính sách giáo dục ,đào tạo nâng cao trình độ
học vấn và tay nghề cho giai cấp công nhân để phù hợp với yêu cầu của thời đại mới, quan
tâm hơn nữa đến vấn đề cải thiện đời sống công nhân. Tăng cường khối đại đoàn kết liên
minh hợp tác hữu nghị với giai cấp công nhân quốc tế. Nên có những chính sách hỗ trợ cho
công nhân đang còn gặp khó khăn, chưa có cơ hội việc làm được tiếp cận với một môi trường
đa quốc tế. Không những thế nhà nước cũng cần đưa ra những biện pháp bảo vệ sức khỏe
cho giai cấp công nhân, đưa ra mức lương phù hợp với trình độ khả năng của họ. Xây dựng
giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội và sự
nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công nhân, sự tham gia đóng góp tích cực của người
sử dụng lao động. Sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước có vai trò quyết định, công
đoàn có vai trò quan trọng trực tiếp trong chăm lo xây dựng giai cấp công nhân. Xây dựng
giai cấp công nhân lớn mạnh gắn liền với xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị,
tư tưởng, tổ chức và đạo đức; xây dựng tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác trong giai cấp công nhân.
C. PHẦN KẾT LUẬN
Trong thời đại đất nước hội nhập và phát triển với toàn thế giới, hòa mình với dòng
biển lớn của nhân loại, chúng ta may mắn được thừa hưởng những tinh hoa, tinh túy của
nhân loại loài người, đó chinh là thành quả của giai cấp công nhân đã xây dựng nhiều năm
qua. Giai cấp công nhân, không chỉ ngày càng lớn mạnh mà còn đang dần được cải thiện 13 lOMoAR cPSD| 45740153
nâng cao về chất lượng, đồng đều và đáp ứng những nguồn cung nhân lực cao cho toàn xã
hội. Cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, giai cấp công nhân ngày
càng chiếm vị trí chủ đạo trong lực lượng lao động xã hội và đóng nhiều vai trò quan trọng,
sứ mệnh của giai cấp này ngày càng được củng cố và khẳng định. Đảng và Nhà nước cũng đã
có những định hướng, chính sách cụ thể để tiếp tục phát huy những sứ mệnh lớn lao của giai
cấp công nhân trong thời kỳ đổi mới và xây dựng đất nước phát triển, công bằng, văn minh.
Việc giáo dục sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cho các thế hệ trẻ, đặc biệt là thế
hệ sinh viên là việc làm cần thiết và có ý nghĩa to lớn, góp phần giáo dục và rèn luyện một
thế hệ anh tài cho đất nước. Điều này góp phần giúp sinh viên nhận thức được vị trí, vai trò
trò trách nhiệm xã hội của bản thân. Sinh viên cố gắng vươn lên học tập rèn luyện, bản lĩnh
chính trị vững vàng, chinh phục khoa học, làm chủ công nghệ, tăng năng suất lao động góp
phần thực hiện mục tiêu xây dựng đất nước văn minh, giàu mạnh.
Bài tập lớn với đề tài: “ Chủ nghĩa xã hội khoa học trong giai cấp công nhân hiện
nay và sự vận dụng của bản thân” được hoàn thiện bằng sự cố gắng và nỗ lực của bản thân
em trong việc tìm hiểu, chọn lọc và vận dụng những hiểu biết thực tế của bản thân. Tuy
nhiên, bài làm không thể không có những thiếu sót và hạn chế. Em xin chân thành cảm ơn
những hướng dẫn và giúp đỡ của thầy giáo – giảng viên: Lê Ngọc Thông trong quá trình học
tập và hoàn thành bài tiểu luận. Mong rằng bài làm của em sẽ được đánh giá và nhận được
các ý kiến đóng góp của giảng viên để tiếp tục hoàn thiện trong những lần nghiên cứu sau này.
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. GS. TS. Hoàng Chí Bảo, Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc đại học –
không chuyên lý luận chính trị) – Bộ GD&ĐT, Hà Nội – 2019.
2. Sự biến đổi giai cấp công nhân Việt Nam dưới tác động của hội nhập quốc tế.
https://tuyengiao.vn/nghien-cuu/ly-luan/su-bien-doi-giai-cap-cong-nhan-viet-nam-duoi-
tacdong-cua-hoi-nhap-quoc-te-112378
3. Giai cấp công nhân là gì? Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là gì ?
https://luatminhkhue.vn/quy-dinh-ve-su-menh-lich-su-cua-giai-cap-cong-nhan.aspx
4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và bản chất giai cấp công nhân của Đảng Cộng
sản Việt Nam. http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/dien-dan/item/3462-su-menh-lich-
su-cua-giai-capcong-nhan-va-ban-chat-giai-cap-cong-nhan-cua-dang-cong-san-viet- nam.html
5. Một số nhận thức về giai cấp công nhân và chủ nghĩa xã hội được bổ sung hiện
nay.https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/xay-dung-ang2/-/2018/39167/mot-so-
nhanthuc-ve-giai-cap-cong-nhan-va-chu-nghia-xa-hoi-duoc-bo-sung-hien-nay.aspx 14