Chương 2: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Chương 2: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

81 41 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học (CN211)

Trường: Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Thông tin:

9 trang 9 tháng trước

Tác giả:

Profile Thái Huyền
1
CHƯƠNG 2
S MNH LCH S CA GIAI CP CÔNG NHÂN
A. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Sinh viên nm vng quan im cơ bn ca ch ngha Mc - Lênin
v giai cp công nhân v s mnh lch s ca giai cp công nhân, ni dung, biu hin v
ngha ca s mnh  trong bi cnh hin nay.
2. Về kỹ năng: Bit vn dng phương php lun v cc phương php nghiên cu
chuyên ngnh ch ngha x hi khoa hc vo vic phân tch s mnh lch s ca giai cp
công nhân Vit Nam trong tin trnh cch mng Vit Nam, trong s nghip i mi v hi
nhp quc t hin nay.
3. Về tư tưởng: Gp phn xây dng v cng c nim tin khoa hc, lp trưng
giai cp công nhân i vi s nghip xây dng ch ngha x hi trên th gii cng như  Vit
Nam.
B. NỘI DUNG
S mnh lch sth gii ca giai cp công nhân l ni dung ch yu, im căn bn ca
chngha Mc - Lênin, l phm tr trung tâm, nguyên lxut pht ca chngha x hi
khoa hc. Đ cng ltrng im ca cuc u tranh tư tưng l lun trong thi i ngy nay.
I. QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CA CH NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIAI CP
CÔNG NHÂN VÀ S MNH LCH S CA GIAI CP CÔNG NHÂN
1. Khi niệm và c im ca giai cp công nhân
a. Khái niệm giai cấp công nhân -Về phương diện kinh tế - xã hội
Giai cp công nhân vi phương thc lao ng công nghip trong nn sn xut tư bn
chngha: l nhng ngưi lao ng trc tip hay gin tip vn hnh cc công csn xut
c tnh cht công nghip ngy cng hin i v x hi ha cao.
-Về phương diện chính trị - xã hội
Giai cp công nhân trong quan h sn xut tư bn ch ngha: l giai cp không s hu
tư liu sn xut ch yu, giai cp công nhân buc phi bn sc lao ng cho nh tư bn sng
v b nh tư bn (giai cp tư sn) bc lt v gi trthng dư. V vy, lợi ch ca giai cp công
2
nhân i lp trc tip vi lợi ch ca giai cp tư sn, nguồn gc ca mâu thuẫn giai cp ngy
cng sâu sc v không th iu hòa.
Như vy: Giai cp công nhân l mt tp on x hi, hnh thnh v pht trin cng
vi qu trnh pht trin ca nn công nghip hin i; giai cp công nhân lao ng bằng
phương thức công nghip ngy cng hin i v gắn lin vi qu trnh sản xut vt cht hin
i, l i biu cho phương thức sản xut mang tính cht x hi hóa ngy cng cao. Giai cp
công nhân l người lm thuê do không có tư liu sản xut, buc phải bn sức lao ng  sống
v bị giai cp tư sản bóc lt gitrị thặng dư; v vy lợi ích cơ bản ca giai cp công nhân
ối lp vi lợi ích ca giai cp tư sản. Đó lgiai cp có sứ mnh ph ịnh chế t tư bản ch
nghĩa, xây dựng thnh công ch nghĩa x hi v ch nghĩa cng sản trên ton thế gii.
b. Đặc iểm của giai cấp công nhân
+ Đc im ni bt ca giai cp công nhân l lao ng bng phương thc công nghip
vi c trưng công c lao ng l my mc, to ra năng sut lao ng cao, qutrnh lao ng
mang tnh cht x hi ha.
+ Giai cp công nhân l sn phẩm ca nn i công nghip, l ch thca qu trnh
sn xut vt cht hin i. Giai cp công nhân l i biu cho lc lượng sn xut tiên tin, cho
phương thc sn xut tiên tin, quyt nh s tồn ti v pht trin ca x hi hin i.
+ Giai cp công nhân c nhng phẩm cht c bit v tnh t chc, k lut lao ng,
tinh thn hợp tc v tâm l lao ng công nghip. Đ l mt giai cp cch mng v c tinh
thn cch mng trit .
2. Ni dung s mệnh lch s ca giai cp công nhân
Theo chngha Mc – Lênin, s mnh lch s tng qut ca giai cp công nhân l
thông qua chnh ng tin phong, giai cp công nhân t chc, lnh o nhân dân lao ng u
tranh xa bỏ cc ch bc lt ngưi, xa bỏ chngha tư bn, gii phng giai cp công
nhân, nhân dân lao ng khỏi mi p bc, bc lt, nghèo nn, lc hu, xây dng x hi cng
sn ch ngha văn minh.
Thứ nht, ni dung kinh tế:
Giai cp công nhân l nhân thng u ca lc lượng sn xut x hi ha cao, l ch
th ca qu trnh sn xut vt cht  sn xut ra ca ci vt cht ngy cng nhiu p ng nhu
3
cu ngy tăng ca con ngưi v x hi, to tin vt cht kỹ thut cho s ra i ca x hi
mi.
Giai cp công nhân l i biu cho quan h sn xut mi, tiên tin nht da trên ch
công hu v tư liu sn xut, i biu cho phương thc sn xut tin b nht thuc v xu th
pht trin ca lch s x hi.
Thứ hai, ni dung chính trị - x hi:
Giai cp công nhân cng vi nhân dân lao ng dưi s lnh o ca Đng Cng sn,
tin hnh cch mng chnh tr lt quyn thng trca giai cp tư sn, xa bỏ chbc
lt, p bc ca ch ngha tư bn, ginh quyn lc v tay giai cp công nhân v nhân dân lao
ng.
Thit lp nh nưc kiu mi, mang bn cht giai cp công nhân.
Thứ ba, ni dung văn hóa, tư tưởng:
Giai cp công nhân cn thc hin cuc cch mng v văn ha, tư tưng l qu trnh
ci to nhng tn dư cc gi tr lỗi thi, lc hu ca cc x hi qu kh. Đồng thi, giai
cp công nhân phi tp trung xây dng h gi tr mi: lao ng; công bng; dân ch; bnh ẳng
v t do.
3. Những iều kiện quy nh và thực hiện s mệnh lch s ca giai cp công nhân
a. Điều kiện khách quan quy ịnh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Thứ
nht, do ịa vị kinh tế ca giai cp công nhân quy ịnh
Giai cp công nhân l i din cho phương thc sn xut tiên tin v lc lượng sn
xut hin i.
Giai cp công nhân l lc lượng duy nht c iu kin t chc v lnh o x hi,
xây dng v pht trin lc lượng sn xut v quan h sn xut x hi ch ngha, to nn tng
vng chc  xây dng ch ngha x hi vi tư cch l mt ch  x hi kiu mi, không còn
ch  ngưi p bc, bc lt ngưi.
Thứ hai, do ịa vị chính trị - x hi ca giai cp công nhân quy ịnh
Trong ch ngha tư bn, giai cp công nhân không s hu tư liu sn xut ch yu, phi bn
sc lao ng sng v b bc lt nng n. Lợi ch cơ bn ca giai cp công nhân i lp trc
tip vi lợi ch cơ bn ca giai cp tư sn v thng nht vi lợi ch cơ bn ca a s nhân dân
lao ng.
4
L con ẻ ca nn sn xut i công nghip, giai cp công nhân c ược nhng phẩm
cht ca mt giai cp tiên tin, giai cp cch mng: tnh tchc v k lut, tnh t gic v
on kt trong cuc u tranh t gii phng mnh v gii phng x hi.
b. Điều kiện chủ quan ể giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Thứ nht, sự pht trin ca bản thân giai cp công nhân cả v số lượng v cht lượng
V s lượng giai cp công nhân không ngừng tăng lên.
V cht lượng, giai cp công trưng thnh vthc chnh tr ca mt giai cp cch mng,
t gic nhn thc ược vai trò ca giai cp mnh i vi lch s.
Thứ hai, Đảng Cng sản l nhân tố ch quan quan trọng nht giai cp công nhân thực
hin thắng lợi sứ mnh lịch sử ca mnh
- Đng Cng sn l t chc chnh tr cao nht ca giai cp công nhân, i biu cho lợi
ch v trtu ca giai cp công nhân, l kim chỉ nam cho mi hnh ng, i biu cho lợi ch
ca giai cp công nhân v ton th nhân dân lao ng.
- Giai cp công nhân l nguồn b sung lc lượng ch yu cho Đng Cng sn.. Đng
Cng sn ra i l s kt hợp gia ch ngha x hi khoa hc, tc ch ngha Mc - Lênin vi
phong tro công nhân.
- Vai trò quyt nh ca Đng Cng sn trong vic thc hin thng lợi smnh lch s
ca giai cp công nhân:
+ Đảng Cng sản l i quân tiên phong cch mng ca giai cp công nhân. + Đảng Cng
sản l lnh tụ chính trị ca giai cp công nhân v qun chúng nhân dân lao ng.
+ Đảng Cng sản l b tham mưu chiến u ca giai cp công nhân v qun chúng nhân dân
lao ng.
II. GIAI CP CÔNG NHÂN VÀ VIC THỰC HIN S MNH LCH S
CA GIAI CP CÔNG NHÂN HIN NAY 1. Giai cp công nhân hiện nay
a.Về những iểm tương ối ổn ịnh so với thế kỷ XIX
Giai cp công nhân hin nay vẫn ang l lc lượng sn xut hng u ca x hi hin
i. H l ch th ca qu trnh sn xut công nghip hin i mang tnh x hi ha ngy cng
cao.
Tuy nhiên,  cc nưc tư bn ch ngha hin nay, quan h sn xut tư bn ch ngha
vi ch s hu tư nhân tư bn ch ngha ang hin hu, v vy giai cp công nhân vẫn b
5
giai cp tư sn bc lt gi trthng dư. Thc t cho thy, xung t v lợi ch cơ bn gia
giai cp tư sn v giai cp công nhân (gia tư bn v lao ng) vẫn tồn ti, vẫn l nguyên
nhân cơ bn, sâu xa ca u tranh giai cp trong x hi hin i ngy nay.
Phong tro cng sn v công nhân  nhiu nưc vẫn luôn l lc lượng i u trong cc
cuc u tranh v hòa bnh, hợp tc v pht trin, v dân sinh, dân ch, tin b x hi v ch
ngha x hi.
Từ nhng im tương ồng ca công nhân hin i so vi công nhân th kXIX, c
thkhẳng nh: Lý lun v sứ mnh lịch sử ca giai cp công nhân trong ch nghĩa Mc -
Lênin vẫn mang gi trị khoa học v cch mng, vẫn có ý nghĩa thực tiễn to ln, ch o cuc
u tranh cch mng hin nay ca giai cp công nhân, phong tro công nhân v quần chúng
lao ng, chống ch nghĩa tư bản v lựa chọn con ường x hi ch nghĩa trong sự pht trin
ca thế gii ngy nay.
b. Những biến ổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện ại -Xu
hưng “trí tu hóa tăng” nhanh.
Tri thc ha v tr thc ha công nhân l hai mt ca cng mt qutrnh, ca xu
hưng tr tu ha i vi công nhân v giai cp công nhân. Nn sn xut v dch v hin i
òi hỏi ngưi lao ng phi c hiu bit sâu rng tri thc v kỹ năng ngh nghip, ược o to
chuẩn mc v thưng xuyên ược o to li, hao ph lao ng ch yu l hao ph v tr lc.
Nhu cu v tinh thn v văn ha tinh thn ca công nhân ngy cng tăng, phong phú
hơn v òi hỏi cht lượng hưng th cao hơn.
-Xu hưng “trung lưu hóa” gia tăng.
Ngy nay, c mt s iu chỉnh nht nh ca ch ngha tư bn v phương thc qun l,
cc bin php iu hòa mâu thuẫn x hi. Mt b phn công nhân tham gia s hu mt
lượng tư liu sn xut ca x hi thông qua ch  c phn ha.
V mt hnh thc, giai cp công nhân không còn l “vô sn” na v c th ược “trung
lưu ha” vè mc sng nhưng thc cht giai cp công nhân vẫn b bc lt nng n, c bit l
cc ch th mi trong ton cu ha như cc tp on xuyên quc qua, nh nưc ca cc nưc
tư bn pht trin…
- Giai cp công nhân ở cc nưc x hi ch nghĩa
6
L giai cp lnh o v Đng Cng sn – i tiên phong ca giai cp công nhân, gi vai
trò cm quyn trong qu trnh xây dng ch ngha x hi mt squc gia x hi ch ngha.
2. Thực hiện s mệnh lch s ca giai cp công nhân trên thế giới hiện nay a.
Nội dung kinh tế
- S tham gia trc tip ca giai cp công nhân v cc lc lượng lao ng - dch v trnh
cao trong qu trnh sn xut vi công ngh hin i, năng sut, cht lượng cao l nhân t
kinh t - x hi thúc ẩy s chn muồi cc tin  ca ch ngha x hi trong lòng ch ngha tư
bn
Ton cu ha hin nay vẫn mang m tnh cht tư bn ch ngha vi nhng bt công
v bt bnh ẳng x hi  thúc ẩy giai cp công nhân tin hnh cc cuc u tranh chng ch 
bc lt gi tr thng dư trên phm vi th gii.
b. Nội dung chính trị - xã hội
- Ở cc nưc tư bn ch ngha: Mc tiêu u tranh trc tip ca giai cp công
nhân v lao ng l chng bt công v bt bnh ẳng xhi; mc tiêu lâu di l ginh chnh
quyn v tay giai cp công nhân v nhân dân lao ng, ược nêu rõ trong Cương lnh chnh tr
ca cc Đng Cng sn trong cc nưc tư bn ch ngha.
- Đi vi cc nưc x hi ch ngha, s mnh lch s giai cp công nhân l lnh
o thnh công s nghip công nghip ha, hin i ha, ưa t nưc pht trin nhanh v bn
vng.
c. Nội dung văn ha, tư tưởng
- Thc hin s mnh lch s ca giai cp công nhân trong iu kin th gii ngy
nay trên lnh vc văn ha, tư tưng trưc ht l cuc u tranh  thc h.
- Đ cao cc gi tr mang tnh cht chỉ o, nh hưng ca ch ngha x hi như
lao ng, sng to, công bng, dân ch, bnh ẳng, t do ược nhân loi thừa nhn v phn u
thc hin.
- Đu tranh  bo v nn tng tư tưng ca Đng Cng sn, gio dc nhn thc
v cng c nim tin khoa hc i vi l tưng, mc tiêu ca ch ngha x hi cho giai cp
công nhân v nhân dân lao ng.
7
III. S MNH LCH S CA GIAI CP CÔNG NHÂN VIT NAM 1. Đc
im ca giai cp công nhân Việt Nam
Giai cp công nhân Vit Nam ra i v pht trin gn lin vi chnh sch khai thc
thuc a ca thc dân Php Vit Nam. Giai cp công nhân Vit Nam mang nhng c im
ch yu sau ây:
- Giai cp công nhân Vit Nam ra i trưc giai cp tư sn vo u th k XX, l
giai cp trc tip i khng vi tư bn thc dân Php v bè l tay sai ca chúng.
- Giai cp công nhân l lc lượng chnh tr tiên phong lnh o cuc u tranh
gii phng dân tc, gii quyt mâu thuẫn cơ bn gia dân tc Vit Nam vi  quc thc dân
v phong kin thng tr, m ưng cho s pht trin ca dân tc trong thi i cch mng vô
sn.
- Giai cp công nhân Vit Nam gn b mt thit vi cc tng lp nhân dân trong
x
hi.
Nhng c im nêu trên bt nguồn từ lch s hnh thnh v pht trin giai cp công
nhân Vit Nam vi cơ s kinh t - x hi v chnh tr  u th k XX.
Ngy nay, nht l trong hơn 30 năm i mi vừa qua, nhng c im ca giai cp công
nhân c nhng bin i do tc ng ca tnh hnh kinh t - x hi trong nưc v nhng tc
ng ca tnh hnh quc t v th gii.
Nhng bin i  thhin trên nhng nt chnh sau ây:
- Giai cp công nhân Vit Nam hin nay tăng nhanh v s lượng v cht lượng,
l giai cp i u trong s nghip ẩy mnh công nghip ha, hin i ha, gn vi pht trin
kinh t tri thc, bo v ti nguyên v môi trưng.
- Giai cp công nhân Vit Nam hin nay a dng v cơ cu ngh nghip.
- Công nhân tri thc l lc lượng ch o trong cơ cu giai cp công nhân, trong
lao ng v phong tro công on.
2. Ni dung s mệnh lch s ca giai cp công nhân Việt Nam hiện nay
Cc nhim v c th thuc ni dung s mnh lch s ca giai cp công nhân:
a. Nội dung kinh tế
+ Giai cp công nhân l lc lượng i u trong s nghip ẩy mnh công nghip ha,
hin i ha t nưc.
8
+ Pht huy vai trò ca khi liên minh công – nông – tr. b.
Nội dung chính trị - xã hội
+ Gi vng bn cht giai cp công nhân ca Đng, vai trò tiên phong, gương mẫu ca
cn b ng viên.
+ Tăng cưng xây dng, chỉnh n Đng, lm cho Đng lnh o, cm quyn thc s
trong sch vng mnh.
c. Nội dung văn ha, tư tưởng
+ Xây dng v pht trin nn văn ha Vit Nam tiên tin m  bn sc dân tc vi ni
dung ct lõi l xây dng con ngưi mi x hi ch ngha.
+ Đu tranh trên lnh vc tư tưng l lun  bo v s trong sng ca ch ngha Mc
- Lênin v tư tưng Hồ Ch Minh.
3. Phương hướng và mt s gii php ch yếu  xây dựng giai cp công nhân
Việt Nam hiện nay
a. Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân hiện nay
Đi hi ln th X ca Đng Cng sn Vit Nam xc nh phương hưng xây dng
giai cp công nhân Vit Nam trong qu trnh ẩy mnh công nghip ha, hin i ha t nưc
theo nh hưng x hi chngha l: “Đi vi giai cp công nhân, pht trin v s lượng, cht
lượng v t chc; nâng cao gic ng v bn lnh chnh tr, trnh  hc vn ngh nghip, xng
ng l l lc lượng i u trong s nghip công nghip ha, hin i ha t nưc”
1
.
b. Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân hiện nay
Mt l, nâng cao nhn thc kiên nh quan im giai cp công nhân l giai cp lnh
o cch mng thông qua i tin phong l Đng Cng sn Vit Nam.
Hai l, xây dng giai cp công nhân ln mnh gn vi xây dng vpht huy sc
mnh ca liên minh giai cp công nhân vi giai cp nông dân v i ng tr tr thc v doanh
nhân, dưi s lnh o ca Đng.
Ba l, thc hin chin lược xây dng giai cp công nhân ln mnh, gn kt cht chẽ
vi chin lược pht trin kinh t - x hi, công nghip ha, hin i ha t nưc, hi nhp
quc t.
1
Đng Cng sn Vit Nam, Văn kin Đi hi i biu ton quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H Ni, 2006, tr.
118.
9
Bốn l, o to, bồi dưỡng, nâng cao trnh  mi mt cho công nhân, không ngừng tr
thc ha giai cp công nhân.
Năm l, xây dng giai cp công nhân ln mnh l trch nhim ca c h thng chnh
tr, ca ton x hi v snỗ lc vươn lên ca bn thân mỗi ngưi công nhân, s tham gia
ng gp tch cc ca ngưi s dng lao ng.
C. CÂU HỎI ÔN TẬP
1. Nêu nhng quan im cơ bn ca ch ngha Mc - Lênin v giai cp công nhân
v ni dung s mnh ca lch s ca giai cp công nhân?
2. Trnh by nhng iu kin khch quan v nhân t ch quan quy nh s mnh
lch s ca giai cp công nhân?
3. Phân tch ni dung s mnh lch s ca giai cp công nhân trong th gii hin
nay?
4. Phân tch c im ca giai cp công nhân Vit Nam v ni dung s mnh lch
s ca giai cp công nhân Vit Nam hin nay?
5. Phương hưng v gii php ch yu  xây dng giai cp công nhân Vit Nam
hin nay theo quan im ca Đng Cng sn Vit Nam?
| 1/9
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

CHƯƠNG 2
SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN A. MỤC TIÊU 1.
Về kiến thức: Sinh viên nắm vững quan iểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, nội dung, biểu hiện và ý
nghĩa của sứ mệnh ó trong bối cảnh hiện nay. 2.
Về kỹ năng: Biết vận dụng phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu
chuyên ngành chủ nghĩa xã hội khoa học vào việc phân tích sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt Nam trong tiến trình cách mạng Việt Nam, trong sự nghiệp ổi mới và hội
nhập quốc tế hiện nay. 3.
Về tư tưởng: Góp phần xây dựng và củng cố niềm tin khoa học, lập trường
giai cấp công nhân ối với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trên thế giới cũng như ở Việt Nam. B. NỘI DUNG
Sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân là nội dung chủ yếu, iểm căn bản của
chủ nghĩa Mác - Lênin, là phạm trù trung tâm, nguyên lý xuất phát của chủ nghĩa xã hội
khoa học. Đó cũng là trọng iểm của cuộc ấu tranh tư tưởng lý luận trong thời ại ngày nay.
I. QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIAI CẤP
CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1. Khái niệm và ặc iểm của giai cấp công nhân
a. Khái niệm giai cấp công nhân -Về phương diện kinh tế - xã hội
Giai cấp công nhân với phương thức lao ộng công nghiệp trong nền sản xuất tư bản
chủ nghĩa: ó là những người lao ộng trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất
có tính chất công nghiệp ngày càng hiện ại và xã hội hóa cao.
-Về phương diện chính trị - xã hội
Giai cấp công nhân trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: là giai cấp không sở hữu
tư liệu sản xuất chủ yếu, giai cấp công nhân buộc phải bán sức lao ộng cho nhà tư bản ể sống
và bị nhà tư bản (giai cấp tư sản) bóc lột về giá trị thặng dư. Vì vậy, lợi ích của giai cấp công 1
nhân ối lập trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư sản, nguồn gốc của mâu thuẫn giai cấp ngày
càng sâu sắc và không thể iều hòa.
Như vậy: Giai cấp công nhân là một tập oàn xã hội, hình thành và phát triển cùng
với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện ại; giai cấp công nhân lao ộng bằng
phương thức công nghiệp ngày càng hiện ại và gắn liền với quá trình sản xuất vật chất hiện
ại, là ại biểu cho phương thức sản xuất mang tính chất xã hội hóa ngày càng cao. Giai cấp
công nhân là người làm thuê do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao ộng ể sống
và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân
ối lập với lợi ích của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ ịnh chế ột tư bản chủ
nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
b. Đặc iểm của giai cấp công nhân
+ Đặc iểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao ộng bằng phương thức công nghiệp
với ặc trưng công cụ lao ộng là máy móc, tạo ra năng suất lao ộng cao, quá trình lao ộng
mang tính chất xã hội hóa.
+ Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền ại công nghiệp, là chủ thể của quá trình
sản xuất vật chất hiện ại. Giai cấp công nhân là ại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho
phương thức sản xuất tiên tiến, quyết ịnh sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện ại.
+ Giai cấp công nhân có những phẩm chất ặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao ộng,
tinh thần hợp tác và tâm lý lao ộng công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có tinh
thần cách mạng triệt ể.
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Theo chủ nghĩa Mác – Lênin, sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân là
thông qua chính ảng tiền phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh ạo nhân dân lao ộng ấu
tranh xóa bỏ các chế ộ bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công
nhân, nhân dân lao ộng khỏi mọi áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng
sản chủ nghĩa văn minh.
Thứ nhất, nội dung kinh tế:
Giai cấp công nhân là nhân tố hàng ầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, là chủ
thể của quá trình sản xuất vật chất ể sản xuất ra của cải vật chất ngày càng nhiều áp ứng nhu 2
cầu ngày tăng của con người và xã hội, tạo tiền ề vật chất kỹ thuật cho sự ra ời của xã hội mới.
Giai cấp công nhân là ại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế ộ
công hữu về tư liệu sản xuất, ại biểu cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất thuộc về xu thế
phát triển của lịch sử xã hội.
Thứ hai, nội dung chính trị - xã hội:
Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao ộng dưới sự lãnh ạo của Đảng Cộng sản,
tiến hành cách mạng chính trị ể lật ổ quyền thống trị của giai cấp tư sản, xóa bỏ chế ộ bóc
lột, áp bức của chủ nghĩa tư bản, giành quyền lực về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao ộng.
Thiết lập nhà nước kiểu mới, mang bản chất giai cấp công nhân.
Thứ ba, nội dung văn hóa, tư tưởng:
Giai cấp công nhân cần thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng là quá trình
cải tạo những tàn dư các giá trị ã lỗi thời, lạc hậu của các xã hội quá khứ. Đồng thời, giai
cấp công nhân phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao ộng; công bằng; dân chủ; bình ẳng
và tự do.
3. Những iều kiện quy ịnh và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a. Điều kiện khách quan quy ịnh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Thứ
nhất, do ịa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy ịnh
Giai cấp công nhân là ại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện ại.
Giai cấp công nhân là lực lượng duy nhất có ủ iều kiện ể tổ chức và lãnh ạo xã hội,
xây dựng và phát triển lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tạo nền tảng
vững chắc ể xây dựng chủ nghĩa xã hội với tư cách là một chế ộ xã hội kiểu mới, không còn
chế ộ người áp bức, bóc lột người.
Thứ hai, do ịa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy ịnh
Trong chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân không sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu, phải bán
sức lao ộng ể sống và bị bóc lột nặng nề. Lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân ối lập trực
tiếp với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản và thống nhất với lợi ích cơ bản của a số nhân dân lao ộng. 3
Là con ẻ của nền sản xuất ại công nghiệp, giai cấp công nhân có ược những phẩm
chất của một giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng: tính tổ chức và kỷ luật, tính tự giác và
oàn kết trong cuộc ấu tranh tự giải phóng mình và giải phóng xã hội.
b. Điều kiện chủ quan ể giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Thứ nhất, sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng
Về số lượng giai cấp công nhân không ngừng tăng lên.
Về chất lượng, giai cấp công trưởng thành về ý thức chính trị của một giai cấp cách mạng,
tự giác nhận thức ược vai trò của giai cấp mình ối với lịch sử.
Thứ hai, Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất ể giai cấp công nhân thực
hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình -
Đảng Cộng sản là tổ chức chính trị cao nhất của giai cấp công nhân, ại biểu cho lợi
ích và trí tuệ của giai cấp công nhân, là kim chỉ nam cho mọi hành ộng, ại biểu cho lợi ích
của giai cấp công nhân và toàn thể nhân dân lao ộng. -
Giai cấp công nhân là nguồn bổ sung lực lượng chủ yếu cho Đảng Cộng sản.. Đảng
Cộng sản ra ời là sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân. -
Vai trò quyết ịnh của Đảng Cộng sản trong việc thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân:
+ Đảng Cộng sản là ội quân tiên phong cách mạng của giai cấp công nhân. + Đảng Cộng
sản là lãnh tụ chính trị của giai cấp công nhân và quần chúng nhân dân lao ộng.
+ Đảng Cộng sản là bộ tham mưu chiến ấu của giai cấp công nhân và quần chúng nhân dân lao ộng.
II. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY 1. Giai cấp công nhân hiện nay
a.Về những iểm tương ối ổn ịnh so với thế kỷ XIX
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn ang là lực lượng sản xuất hàng ầu của xã hội hiện
ại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất công nghiệp hiện ại mang tính xã hội hóa ngày càng cao.
Tuy nhiên, ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa
với chế ộ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa ang hiện hữu, vì vậy giai cấp công nhân vẫn bị 4
giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư. Thực tế ó cho thấy, xung ột về lợi ích cơ bản giữa
giai cấp tư sản và giai cấp công nhân (giữa tư bản và lao ộng) vẫn tồn tại, vẫn là nguyên
nhân cơ bản, sâu xa của ấu tranh giai cấp trong xã hội hiện ại ngày nay.
Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng i ầu trong các
cuộc ấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.
Từ những iểm tương ồng ó của công nhân hiện ại so với công nhân thế kỷ XIX, có
thể khẳng ịnh: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong chủ nghĩa Mác -
Lênin vẫn mang giá trị khoa học và cách mạng, vẫn có ý nghĩa thực tiễn to lớn, chỉ ạo cuộc
ấu tranh cách mạng hiện nay của giai cấp công nhân, phong trào công nhân và quần chúng
lao ộng, chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con ường xã hội chủ nghĩa trong sự phát triển
của thế giới ngày nay.
b. Những biến ổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện ại -Xu
hướng “trí tuệ hóa tăng” nhanh.
Tri thức hóa và trí thức hóa công nhân là hai mặt của cùng một quá trình, của xu
hướng trí tuệ hóa ối với công nhân và giai cấp công nhân. Nền sản xuất và dịch vụ hiện ại
òi hỏi người lao ộng phải có hiểu biết sâu rộng tri thức và kỹ năng nghề nghiệp, ược ào tạo
chuẩn mực và thường xuyên ược ào tạo lại, hao phí lao ộng chủ yếu là hao phí về trí lực.
Nhu cầu về tinh thần và văn hóa tinh thần của công nhân ngày càng tăng, phong phú
hơn và òi hỏi chất lượng hưởng thụ cao hơn.
-Xu hướng “trung lưu hóa” gia tăng.
Ngày nay, có một số iều chỉnh nhất ịnh của chủ nghĩa tư bản về phương thức quản lý,
các biện pháp iều hòa mâu thuẫn xã hội. Một bộ phận công nhân ã tham gia sở hữu một
lượng tư liệu sản xuất của xã hội thông qua chế ộ cổ phần hóa.
Về mặt hình thức, giai cấp công nhân không còn là “vô sản” nữa và có thể ược “trung
lưu hóa” vè mức sống nhưng thực chất giai cấp công nhân vẫn bị bóc lột nặng nề, ặc biệt là
các chủ thể mới trong toàn cầu hóa như các tập oàn xuyên quốc qua, nhà nước của các nước tư bản phát triển…
- Giai cấp công nhân ở các nước xã hội chủ nghĩa 5
Là giai cấp lãnh ạo và Đảng Cộng sản – ội tiên phong của giai cấp công nhân, giữ vai
trò cầm quyền trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số quốc gia xã hội chủ nghĩa.
2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên thế giới hiện nay a.
Nội dung kinh tế
- Sự tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và các lực lượng lao ộng - dịch vụ trình
ộ cao trong quá trình sản xuất với công nghệ hiện ại, năng suất, chất lượng cao là nhân tố
kinh tế - xã hội thúc ẩy sự chín muồi các tiền ề của chủ nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản
Toàn cầu hóa hiện nay vẫn mang ậm tính chất tư bản chủ nghĩa với những bất công
và bất bình ẳng xã hội ã thúc ẩy giai cấp công nhân tiến hành các cuộc ấu tranh chống chế ộ
bóc lột giá trị thặng dư trên phạm vi thế giới.
b. Nội dung chính trị - xã hội -
Ở các nước tư bản chủ nghĩa: Mục tiêu ấu tranh trực tiếp của giai cấp công
nhân và lao ộng là chống bất công và bất bình ẳng xã hội; mục tiêu lâu dài là giành chính
quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao ộng, ược nêu rõ trong Cương lĩnh chính trị
của các Đảng Cộng sản trong các nước tư bản chủ nghĩa. -
Đối với các nước xã hội chủ nghĩa, sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân là lãnh
ạo thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện ại hóa, ưa ất nước phát triển nhanh và bền vững.
c. Nội dung văn hóa, tư tưởng -
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong iều kiện thế giới ngày
nay trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng trước hết là cuộc ấu tranh ý thức hệ. -
Đề cao các giá trị mang tính chất chỉ ạo, ịnh hướng của chủ nghĩa xã hội như
lao ộng, sáng tạo, công bằng, dân chủ, bình ẳng, tự do ược nhân loại thừa nhận và phấn ấu thực hiện. -
Đấu tranh ể bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức
và củng cố niềm tin khoa học ối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội cho giai cấp
công nhân và nhân dân lao ộng. 6
III. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM 1. Đặc
iểm của giai cấp công nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam ra ời và phát triển gắn liền với chính sách khai thác
thuộc ịa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Giai cấp công nhân Việt Nam mang những ặc iểm chủ yếu sau ây: -
Giai cấp công nhân Việt Nam ra ời trước giai cấp tư sản vào ầu thế kỷ XX, là
giai cấp trực tiếp ối kháng với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai của chúng. -
Giai cấp công nhân là lực lượng chính trị tiên phong ể lãnh ạo cuộc ấu tranh
giải phóng dân tộc, giải quyết mâu thuẫn cơ bản giữa dân tộc Việt Nam với ế quốc thực dân
và phong kiến thống trị, mở ường cho sự phát triển của dân tộc trong thời ại cách mạng vô sản. -
Giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp nhân dân trong xã hội.
Những ặc iểm nêu trên bắt nguồn từ lịch sử hình thành và phát triển giai cấp công
nhân Việt Nam với cơ sở kinh tế - xã hội và chính trị ở ầu thế kỷ XX.
Ngày nay, nhất là trong hơn 30 năm ổi mới vừa qua, những ặc iểm ó của giai cấp công
nhân ã có những biến ổi do tác ộng của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và những tác
ộng của tình hình quốc tế và thế giới.
Những biến ổi ó thể hiện trên những nét chính sau ây: -
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay ã tăng nhanh về số lượng và chất lượng,
là giai cấp i ầu trong sự nghiệp ẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện ại hóa, gắn với phát triển
kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên và môi trường. -
Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay a dạng về cơ cấu nghề nghiệp. -
Công nhân tri thức là lực lượng chủ ạo trong cơ cấu giai cấp công nhân, trong
lao ộng và phong trào công oàn.
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân:
a. Nội dung kinh tế
+ Giai cấp công nhân là lực lượng i ầu trong sự nghiệp ẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện ại hóa ất nước. 7
+ Phát huy vai trò của khối liên minh công – nông – trí. b.
Nội dung chính trị - xã hội
+ Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ ảng viên.
+ Tăng cường xây dựng, chỉnh ốn Đảng, làm cho Đảng lãnh ạo, cầm quyền thực sự trong sạch vững mạnh.
c. Nội dung văn hóa, tư tưởng
+ Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến ậm à bản sắc dân tộc với nội
dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa.
+ Đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận ể bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác
- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu ể xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
a. Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân hiện nay
Đại hội lần thứ X của Đảng Cộng sản Việt Nam ã xác ịnh phương hướng xây dựng
giai cấp công nhân Việt Nam trong quá trình ẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện ại hóa ất nước
theo ịnh hướng xã hội chủ nghĩa là: “Đối với giai cấp công nhân, phát triển về số lượng, chất
lượng và tổ chức; nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình ộ học vấn nghề nghiệp, xứng
áng là là lực lượng i ầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện ại hóa ất nước”1.
b. Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân hiện nay
Một là, nâng cao nhận thức kiên ịnh quan iểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh
ạo cách mạng thông qua ội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.
Hai là, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn với xây dựng và phát huy sức
mạnh của liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và ội ngũ trí trí thức và doanh
nhân, dưới sự lãnh ạo của Đảng.
Ba là, thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ
với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện ại hóa ất nước, hội nhập quốc tế.
1 Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội ại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội, 2006, tr. 118. 8
Bốn là, ào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình ộ mọi mặt cho công nhân, không ngừng trí
thức hóa giai cấp công nhân.
Năm là, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính
trị, của toàn xã hội và sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công nhân, sự tham gia
óng góp tích cực của người sử dụng lao ộng.
C. CÂU HỎI ÔN TẬP 1.
Nêu những quan iểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công nhân
và nội dung sứ mệnh của lịch sử của giai cấp công nhân? 2.
Trình bày những iều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy ịnh sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân? 3.
Phân tích nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thế giới hiện nay? 4.
Phân tích ặc iểm của giai cấp công nhân Việt Nam và nội dung sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay? 5.
Phương hướng và giải pháp chủ yếu ể xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay theo quan iểm của Đảng Cộng sản Việt Nam? 9