Chương acid – base: Tổng hợp và phân tích ổn định | Môn Hóa hữu cơ - Đại học Quy Nhơn
Chương acid – base: Tổng hợp và phân tích ổn định Môn Hóa hữu cơ. Tài liệu được sưu tầm gồm 21 trang, giúp bạn ôn tập tốt hơn. Mời các bạn đón xem.
Môn: Hóa hữu cơ (DQN) 10 tài liệu
Trường: Đại học Quy Nhơn 476 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
lOMoAR cPSD| 58707906 CHƯƠNG ACID – BASE
Bài 1: Sắ p xế p sự tắ ng dắ n tí nh bắzơ (có giắ i thí ch) củ ắ cắ c chắ t tróng tự ng dắ y sắủ:
ắ) CH3-CH(NH2)-COOH, CH2=CH-CH2-NH2, CH3-CH2-CH2-NH2, CH C-CH2-NH2 . b)
-NH-CH3 , -CH2-NH2 , C6H5-CH2-NH2, p-O2N-C6H4-NH2
Bài 2: Sắ p xế p (có giắ i thí ch) thếó trí nh tự tắ ng dắ n tí nh ắxit củ ắ cắ c chắ t tróng tróng dắ y
sắủ: a) Axit: bếnzóic, phếnylếtắnóic, 3-phếnylprópắnóic, xiclóhếxylếtắnóic, 1- mếtylxiclóhếxắn- cắcbóxylic. b) COOH COOH CH2COOH ; ; ; N COOH N (A) (B) (C) (D) Bài 3:
ắ) Tí nh bắzơ củ ắ mó t só hơ p chắ t chự ắ nitơ có cắ ủ tắ ó tựơng qủắn đựơ c nế ủ nhự sắủ:
Só sắ nh vắ giắ i thí ch sự khắ c biế t tróng tí nh bắzơ củ ắ mó i cắ p sắủ: lOMoAR cPSD| 58707906 (i) Pipếriđin / piridin (ii) Piridin / piról
(iii) Anilin / xiclóhếxylắmin (iv)
p – ắminópiridin / piridin (v) mórphólin / pipếridin
Bài 4: Sắ p xế p (có giắ i thí ch) thếó trí nh tự tắ ng dắ n tí nh ắxit củ ắ cắ c hơ p chắ t sắủ:
CH3CH2COOH ; CH3CH2CH(CH3)OH ; CH3CHBrCOOH ; CH3CH2NH2
Bài 5: Axit fủmắric vắ ắxit mắlếic có cắ c hắ ng só phắ n ly nắ c 1 (k1), nắ c 2 (k2). Hắ y só sắ nh
cắ c cắ p hắ ng só phắ n ly tựơng ự ng củ ắ hắi ắxit nắ y vắ giắ i thí ch.
Bài 6: Tróng thiế n nhiế n tó n tắ i ắxit tếnic (HT) có cắ ủ tắ ó nhự sắủ:
Có phắ n ự ng HT + NắOH = NắT + H2O. Hắ y biế ủ diế n cắ c dắ ng tó n tắ i củ ắ T- vắ só sắ nh tí nh bắsế củ ắ chủ ng
Bài 7: Giắ i thí ch cắ c hiế n tựơ ng sắủ đắ y
1. Tí nh ắxit củ ắ hơ p chắ t sắủ mắ nh hơn ắxit nitric.
2. Tí nh bắzơ củ ắ chắ t B mắ nh hơn A lOMoAR cPSD| 58707906
3. Tếtrắmếtyl gủắnidin
(pKa 12,00) lắ mó t bắzơ mắ nh hơn N,N-dimếtyl ắxếtắmit
(pKa 0,50) rắ t nhiế ủ Bài 8: 1.
Hắ y chó n rắ ngủyế n tự N có tí nh bắzơ mắ nh nhắ t tróng hắi hơ p chắ t A vắ B sắủ đắ y vắ giắ i thí ch 2.
Có cắ c giắ tri pKắ: 4, 7, 9, 10 vắ 11. Hắ y chó biế t giắ tri nắ ó ự ng vơ i có ng thự c nắ ó vắ giắ i thí ch Bài 9:
1. Só sắ nh tí nh ắxit củ ắ nhự ng hơ p chắ t sắủ đắ y, lắ n lựơ t tróng mó i trựơ ng ắxit vắ mó i
trựơ ng bắzơ: (CH3CH2)2NCH2CH2COOH, H2NCH2COOH, O2NCH2CH2COOH.
2. Axit ắxếtic có pKắ = 4,8 tróng nựơ c vắ 10,3 tróng ếtắnól, tróng khi đó ión ắniliniủm
(C6H5NH3+) có pKắ = 4,6 tróng nựơ c vắ 5,7 tróng ếtắnól. Giắ i thí ch sự khắ c biế t lơ n vế
pKắ tróng trựơ ng hơ p củ ắ ắcid ắxếtic.
3. Xiclóprópyl phếnyl xếtón (pK = 28,2) lắ i có tí nh ắxit kế m hơn ắxếtóphếnón (pK = 24,7).
4. Viế c gắ n thế m vó ng bếnzến lắ m giắ m pK củ ắ indến, flủórến só vơ i xiclópếntắdiến. lOMoAR cPSD| 58707906 Bài 10:
Thự c nghiế m đắ chự ng minh rắ ng tí nh ắxit củ ắ p-nitróphếnól mắ nh hơn p-
xiắnóphếnól. Tủy nhiế n nế ủ gắ n thế m hắi nhó m thế nitró vắ ó vi trí 3 vắ 5 củ ắ hắi chắ t thí
thắ y mó t sự thắy đó i kí lắ vế tí nh ắxit, củ thế vơ i hắi chắ t mơ i lắ :
Thí cắ c kế t qủắ thự c nghiế m lắ i chó thắ y pKa(1) < pKa(2). Kế t qủắ nắ y ngựơ c lắ i só vơ i
thự tự cắ c chắ t bắn đắ ủ. Ró rắ ng nế ủ củ ng thế m hắi nhó m thế vắ ó hắi chắ t thí sự biế n đó i tí nh
ắxit củ ắ chủ ng phắ i nhự nhắủ, vắ y tắ i sắó lắ i xắ y rắ nghi ch lí nắ y?
ắ) Hắ y đựắ rắ mó t giắ i thí ch chó nghi ch lí trế n
b) Nế ủ thắy ví gắ n thế m hắi nhó m thế nitró vắ ó vi trí 3 vắ 5 củ ắ hắi chắ t mắ tắ lắ i thắy
bắ ng hắi nhó m thế xiắnó thí có thế dự đóắ n gí vế sự khắ c biế t tựơng đó i giắ tri pKa
củ ắ hắi chắ t mơ i? Tắ i sắó?
Bài 11: Hắ y dự đóắ n vắ só sắ nh tí nh ắxit củ ắ cắ c ngủyế n tự hiđró-ắlphắ củ ắ hắi lắctón A vắ B. Giắ i thí ch. .
Bài 12: Hắ y chó biế t sự khắc biế t vế tí nh bắsế giự ắ t – BủOK vắ MếOK. Tróng
dimếtylsủnfóxidế (DMSO) vắ hếxắmếtylphótphórắmidế (HMPA) thí chắ t nắ ó thế hiế n tí nh bắsế mắ nh hơn. lOMoAR cPSD| 58707906
Bài 13: Vitắmin C có cắ ủ trủ c nhự hí nh bế n, Biế t nó lắ mó t ắxit hắi
chự c vơ i tri pKa lắ n lựơ t lắ 4,2 vắ 11,6. Hắ y lắ p lủắ n chí rắ hắi giắ tri
nắ y ự ng vơ i nhó m chự c nắ ó tróng Vitắmin C.
Bài 14: Só sắ nh tí nh ắxit tróng cắ c dắ y sắủ: i)
Pếntắ-2,4-đión[ắ] vắ ếtắnól[b]
ii) Axit б-brómvắlếic[c] vắ ắxit 4-brómbixicló[2.2.2]óctắncắcbóxylic[d] Bài 15:
1. Chó cắ c hơ p chắ t sắủ: HOCH2CHOOH (A); BrCH2CHOOH (B); CH3COOH (C);
CH3NHCH2COOH (D); NH2CH2COOH (E). Hắ y só sắ nh khắ nắ ng phắ n ly prótón H+ củ ắ
nhó m –COOH tróng cắ c trựơ ng hơ p sắủ thếó thự tự giắ m dắ n khắ nắ ng phắ n ly.
ắ) Tróng dủng mó i nựơ c.
b) Tróng dủng di ch đế m có pH = 3.
2. Sắ p xế p thếó thự tự tắ ng dắ n tí nh bắzơ củ ắ cắ c hơ p chắ t sắủ vắ giắ i thí ch ngắ n gó n.
Bài 16: Khi khắ ó sắ t cắ ủ tắ ó củ ắ mó t hơ p chắ t X (C14H18N2) có hắi nhó m dimếtylắminó bắ ng
phựơng phắ p phó có ng hựơ ng tự hắ t nhắ n thí ngóắ i cắ c prótón củ ắ nhó m mếtyl ngựơ i tắ chí
thủ đựơ c bắ tí n hiế ủ prótón củ ắ vó ng thơm.
Chắ t X nắ y có mó t tí nh chắ t hế t sự c đắ c biế t lắ nó có thế dếprótón hó ắ phếnól mó t
cắ ch hóắ n tóắ n ơ nhiế t đó thựơ ng nhựng khó ng hế tựơng tắ c vơ i dinitrómếtắn mắ c dủ chắ t
nắ y có tí nh ắxit cắó hơn phếnól. ắ) Xắ c đi nh CTCT X lOMoAR cPSD| 58707906
b) Giắ i thí ch tí nh chắ t ky lắ củ ắ X
Bài 17: Cắ c nhó m thế ắnkyl thựơ ng lắ m tắ ng tí nh bắzơ (tắ ng pKắ) cắ c dắ n xủắ t thế củ ắ
piridin nhựng vơ i dắ n xủắ t 2,6 – di – t – bủtylpiridin tróng cắ c dủng mó i khắ c nhắủ thí lắ i
chó kế t qủ ắ nhự sắủ: Mếtắnól 20% Etắnól 20% 2-própắnól 20% Piridin 5,12 5,09 4,96 2-t-bủtylpiridin 5,65 5,61 5,56 2,6-di-t-bủtylpiridin 5,06 4,81 4,61
Tắ i sắó khi thế m mó t nhó m tếrt-bủtyl vắ ó lắ i lắ m giắ m tí nh bắzơ ?
Bài 18: Só sắ nh cắ c giắ tri pKắ2 vắ đó c tế n IUPAC củ ắ 3 ắxit: Fủmắric (F), Mắlếic (M) vắ
Sqủắric (S) có có ng thự c vắ tri pKắ chó nhự sắủ:
Bài 19: Histidin vắ histắmin có có ng thự c cắ ủ tắ ó lắ n lựơ t nhự sắủ: N N C H C H C H 2 C H 2 2 N N N H 2 COOHNH2 H H a.
Vế lắ i có ng thự c củ ắ histidin vắ khóắnh tró n ngủyế n tự nitơ biế ủ hiế n tí nh bắzơ, ró i
tí nh pKắ củ ắ trủng tắ m bắzơ nắ y. Biế t rắ ng, pHI= 7,58; pK1= 1,82; pK2= 9,17. b.
Só sắ nh tí nh bắzơ củ ắ ngủyế n tự nitơ tróng cắ c nhó m –NH2, –NH– vắ =NH– củ ắ
histắmin. Khi thắy thế nhó m –NH2 củ ắ histắmin bắ ng nhó m –NHC(=S)NH2 vắ bắ ng nhó m –
NHC(=NH)NH2 thí tí nh bắzơ củ ắ cắ c nhó m –NH2, –NHC(=S)NH2 vắ –NHC(=NH)NH2 biế n
đó i nhự thế nắ ó? Sắ p xế p chủ ng thếó trí nh tự tắ ng dắ n tí nh bắzơ. lOMoAR cPSD| 58707906
Bài 20: Axit pủbếrủlic lắ chắ t khắ ng sinh có tróng mó t lóắ i nắ m, vự ắ có tí nh ắxit vự ắ có tí nh
bắzơ. Hắ y giắ i thí ch tí nh ắxit vắ tí nh bắzơ củ ắ ắxit pủbếrủlic. Axit pủbếrủlic Bài 21:
1. Mếtyl dắ cắm lắ chắ t chí thi mắ ủ ắxit-bắzơ có có ng thự c: 2 3 N N 1 (H3C)2NSO3Na
Chó biế t ngủyế n tự N nắ ó có tí nh bắzơ mắ nh nhắ t ? Giắ i thí ch.
2. Pếntắpếptit X: Lys-Vắl-His-Glủ-Mết có mó t dắ y cắ c pKắ lắ : 2,3 – 4,3 – 6,0 – 9,0 – 10,5.
Đắ t cắ c giắ tri pKắ bế n cắ nh cắ c nhó m chự c thí ch hơ p củ ắ X
Bài 22: Chó cắ c có ng thự c sắủ: COOH COOH CH2COOH 2N CH N 1 2CHNH2COOH N COOH N lOMoAR cPSD| 58707906 (A) (B) (C) (D) (E)
a. Sắ p xế p cắ c chắ t A, B, C, D thếó trí nh tự tắ ng dắ n tí nh ắxit. Giắ i thí ch.
b. Tróng só hắi ngủyế n tự N di vó ng củ ắ E, ngủyế n tự nắ ó có tí nh bắzó mắ nh hơn.Giắ i thí ch. Bài 23:
Hơ p chắ t 7,9-đihiđró-1H-pủrin-2,6,8(3H)-trión hắy có n đựơ c gó i lắ ắxit ủric lắ mó t sắ n
phắ m chủyế n hó ắ prótếin củ ắ DNA vắ RNA, nó sế bi tí ch tủ tróng mắ ủ khi qủắ dự thự ắ hóắ c
khi bắ i tiế t kế m vắ sế lắ ngủyế n nhắ n gắ y nế n bế nh Gủ t. Cắ ủ tắ ó củ ắ ắxit ủric đựơ c xắ c đi nh nhự sắủ:
Axit ủric có giắ tri pKa ơ nắ c thự nhắ t lắ 3,89. Tủy nhiế n có mó t điế ủ "kí lắ " rắ ng tróng phắ n
tự ắxit nắ y có đế n 4 ngủyế n tự nitơ, vắ y tắ i sắó nó khó ng thế hiế n tí nh chắ t củ ắ mó t bắzơ
nhự cắ c ắmin khắ c ? Bài 24:
1. Tí nh ắxit củ ắ củbắn cắó hơn xiclóbủtắn, vắ có n hơn cắ xiclóprópắn.
2. Cắ c ión kim lóắ i nhự Zn2+, Ni2+ vắ Củ2+ lắ m tắ ng tó c đó ếnól hó ắ 2-ắxếtylpyridin tróng bắzơ. Giắ i thí ch.
3. Tróng nựơ c phếnól có pK = 10, có n ắxit ắxếtic có pK = 4. Tủy nhiế n tróng phắ khí tí nh
ắxit củ ắ hắi chắ t nắ y lắ i gắ n nhự nhắủ. Bài 25:
Hơ p chắ t sắủ lắ mó t “sủpếrbắsế”. Vắ y đắ ủ lắ ly dó chó tí nh bắsế cắó bắ t thựơ ng củ ắ nó ? lOMoAR cPSD| 58707906 Bài 26:
Khi khắ ó sắ t cắ ủ tắ ó củ ắ mó t hơ p chắ t X (C14H18N2) có hắi nhó m dimếtylắminó bắ ng
phựơng phắ p phó có ng hựơ ng tự hắ t nhắ n thí ngóắ i cắ c prótón củ ắ nhó m mếtyl ngựơ i tắ chí
thủ đựơ c bắ tí n hiế ủ prótón củ ắ vó ng thơm.
Chắ t X nắ y có mó t tí nh chắ t hế t sự c đắ c biế t lắ nó có thế dếprótón hó ắ phếnól mó t
cắ ch hóắ n tóắ n ơ nhiế t đó thựơ ng nhựng khó ng hế tựơng tắ c vơ i dinitrómếtắn mắ c dủ chắ t
nắ y có tí nh ắxit cắó hơn phếnól.
ắ) Xắ c đi nh cắ ủ trủ c X
b) Giắ i thí ch tí nh chắ t ky lắ củ ắ X ĐÁP ÁN Bài 1:
1. Trắ t tự tắ ng dắ n tí nh bắzơ :
(ắ) CH3-CH-COOH < CH C-CH2-NH2 < CH2=CH-CH2-NH2 < CH3-CH2-CH2-NH2 NH2
Tó n tắ i ơ dắ ng Đó ắ m điế n CSP > CSP2 > CSP3 ión lựơ ng cự c (b) O2N- -NH2 < -CH2-NH2 < -CH2-NH2 < -NH-CH3 (A) (B) (C) (D) lOMoAR cPSD| 58707906 có nhó m -NO2 (-I -C)
mắ t đó ế trế n - Amin bắ c II
lắ m giắ m nhiế ủ mắ t nhó m NH2
đó ế trế n nhó m NH2 Bài 2: Nhó m p- +I2 O2N-C6H4- Nhó m -C6H5-
CH2- Nhó m -CH2- - Nhó m C6H11- hủ t ếlếctrón mắ nh dó hủ t ế yế ủ
đắ y ế, lắ m tắ ng vắ -CH3 đắ y ế, CH2CH2COOH CH2COOH COOH < < a ) -I1 < -I2 < -I3
Cắ c gó c hidrócắcbón có hiế ủ ự ng +I lơ n thí Kắ giắ m vắ -I lơ n thí Kắ tắ ng b) CH2COOH COOHCOOH -I 2O << -CO < N-C 4 (D) (C) (A) (B)
Ví : - I1 < - I2 nế n (C) có tí nh ắxit lơ n hơn (D).
(A) vắ (B) có N nế n tí nh ắxit lí n hơn (D) vắ (C)
(A) có liế n kế t hidró nó i phắ n tự lắ m giắ m tí nh ắxit só vơ i (B). Bài 3:
(i) Piridin có tí nh bắzơ yế ủ hơn pipếridin ví đó i ếlếctrón gắ y tí nh bắzơ củ ắ piridin thủó c
óbitắn sp2; nó bi giự chắ t vắ khó ng sắ n sắng đế chó cắ p ếlếctrón nhự trựơ ng hơ p
pipếridin vơ i óbitắn sp3.
(ii) Piridin có đó i ếlếctrón (thủó c óbitắn sp2) sắ n sắng đế dủ ng chủng vơ i ắxit; tróng khi
piról chí có thế kế t hơ p vơ i prótón khi đắ nh đó i tí nh thơm củ ắ vó ng. lOMoAR cPSD| 58707906 (iii)
Có hắi ly dó. Thự nhắ t, ngủyế n tự nitơ tróng ắnilin liế n kế t vơ i ngủyế n tự
cắcbón ơ trắ ng thắ i lắi sp2 củ ắ vó ng thơm, ngủyế n tự cắcbón nắ y có đó ắ m điế n mắ nh
hơn ngủyế n tự cắcbón ơ trắ ng thắ i lắi sp3 củ ắ xiclóhếxylắmin. Thự hắi, cắ c ếlếctrón
khó ng liế n kế t có thế đựơ c phắ n tắ n trế n vó ng thơm. Cắ c có ng thự c có ng hựơ ng chí
rắ rắ ng có sự giắ m mắ t đó ếlếctrón tắ i nitơ. Ví vắ y xiclóhếxylắmin có tí nh bắzơ mắ nh hơn ắnilin: N H 2 N H 2 N H 2 NH2 (iv)
Có thế xắ y rắ sự phắ n tắ n cắ c ếlếctrón khó ng liế n kế t củ ắ nhó m –NH2 vắ ó
nhắ n. Hế qủ ắ lắ có sự tắ ng mắ t đó ếlếctrón trế n ngủyế n tự nitơ củ ắ di vó ng, dó đó có
sự tắ ng tí nh bắzơ ơ vi trí nắ y. N H 2 N H 2 N H 2 N N N N NH2
(v) Pipếridin có tí nh bắzơ mắ nh hơn mórphólin. Ngủyế n tự óxy tróng mórphólin có đó
ắ m điế n lơ n hơn nhó m mếtylến (ơ củ ng vi trí ) củ ắ pipếridin, ví thế mắ t đó ếlếctrón
trế n ngủyế n tự nitơ củ ắ mórphólin sế nhó hơn só vơ i pipếridin. Bài 4:
Só sắ nh tí nh ắxit lắ só sắ nh khắ nắ ng phắ n ly chó prótón H+, khắ nắ ng nắ y tủ y thủó c vắ ó liế n
kế t H–X– vắ ắ nh hựơ ng củ ắ cắ c nhó m liế n kế t vơ i –X– củ ắ chắ t. Nế ủ cắ c nhó m liế n kế t vắ bắ n
chắ t củ ắ X lắ m chó liế n kế t H–X– kế m bế n, dế bi cắ t đự t thí H trơ nế n linh đó ng, khắ nắ ng phắ n
li chó prótón cắ ng dế (tí nh ắxit cắ ng mắ nh). Trí nh tự tắ ng dắ n tí nh ắxit củ ắ cắ c hơ p chắ t: CH3-CH2-N-H < CH3-CH2-CH-O-H < CH3-CH2-C-O-H < CH3-CH-C-O-H H CH3 O Br O A B C D lOMoAR cPSD| 58707906 Giắ i thí ch:
Tí nh ắxit củ ắ A yế ủ nhắ t ví :
Só sắ nh vế đó ắ m điế n củ ắ ngủyế n tó X tróng liế n kế t H-X- ; đó ắ m điế n củ ắ óxit lơ n hơn nitơ
nế n liế n kế t -O-H phắ n cự c mắ nh hơn liế n kế t >N-H, hiđró tróng A kế m linh đó ng hơn hydró
tróng cắ c hơ p chắ t khắ c tróng dắ y nế n A có tí nh ắxit yế ủ nhắ t.
Tí nh ắxit củ ắ B, C, D:
Chắ t C vắ D có hiế ủ ự ng –C củ ắ nhó m cắcbónyl lắ m O-H phắ n cự c mắ nh, đó ng thơ i hiế ủ ự ng
liế n hơ p p - giủ p giắ i tó ắ điế n tí ch ắ m củ ắ ión cắcbóxylắt. Chắ t B có gó c sếc-bủtyl đắ y ế (+I)
lắ m giắ m sự phắ n cự c củ ắ liế n kế t O–H tróng B nế n hydró kế m lónh đó ng, C vắ D có tí nh ắxit mắ nh hơn B.
Tí nh ắxit củ ắ D mắ nh hơn C ví :
D có ngủyế n tự bróm hủ t ếlếctrón (-I) lắ m chó hydró củ ắ nhó m OH củ ng linh đó ng, nế n có tí nh ắxit mắ nh hơn C. Bài 5:
k1(M) > k1(F) lắ dó M có khắ nắ ng tắ ó đựơ c liế n kế t hydró nó i phắ n tự , liế n kế t O-H củ ắ M
tróng qủ ắ trí nh phắ n ly thự nhắ t phắ n cự c hơn só vơ i F vắ bắzơ liế n hơ p M’ củ ng bế n hơn F’.
k2(M) < k2(F) dó liế n kế t hydró nó i phắ n tự lắ m chó M’ bế n, khó nhựơ ng prótón hơn só vơ i lOMoAR cPSD| 58707906
F’. Ngóắ i rắ bắzơ liế n hơ p M’’ lắ i kế m bế n hơn (dó nắ ng lựơ ng tựơng tắ c giự ắ cắ c nhó m –
COO- lơ n hơn) bắzơ liế n hơ p F’
Dự ắ trế n tí nh bế n củ ắ bắsế liế n hơ p thí thự tự ựủ tiế n sế lắ B2 > B1 > B3 Bài 7: ắ.
Anión sinh rắ đựơ c bế n vự ng bắ ng hiế ủ ự ng siế ủ liế n hơ p ắ m củ ắ nhó m CF3, nhựng nhắ n tó
qủắn tró ng hơn đó ng gó p vắ ó tí nh bế n củ ắ ắnión chí nh lắ sự tắ ó thắ nh hế thơm bế n vự ng (6ế). b.
Tróng cắ ủ trủ c A có sự liế n hơ p giự ắ cắ p ếlếctrón trế n N vắ nhó m C=O lắ m giắ m tí nh bắsế.
Điế ủ nắ y khó ng tó n tắ i tróng B dó vơ i cắ ủ trủ c vó ng cự ng nhắ c khó ng thế tó n tắ i sự xến phủ
hiế ủ lự c giự ắ óbitắn chự ắ cắ p ế trế n N vơ i nhó m CO, ví thế tí nh bắsế củ ắ B mắ nh hơn
c. Dó cắtión sinh rắ tự gủắnidin đựơ c ó n đi nh mắ nh bắ ng có ng hựơ ng. Bài 8: lOMoAR cPSD| 58707906 1.
Tróng cắ ủ trủ c 1 đó lắ ngủyế n tự N củ ắ vó ng 5 dó ngủyế n tự N tróng nhó m NH đắ chó
cắ p ế củ ắ mí nh vắ ó hế thơm nế n khó ng có tí nh bắsế. Có n ơ cắ ủ trủ c 2 thí ngủyế n tự N tróng
vó ng nó chí nh lắ ngủyế n tự có tí nh bắsế mắ nh hơn ví ngủyế n tự N có n lắ i đắ chi ủ ắ nh hựơ ng –C củ ắ vó ng thơm. 2.
Cắ c nhó m đắ y ế (Mế) lắ m giắ m tí nh ắxit có n cắ c nhó m hủ t ế (NO2, Cl) lắ m tắ ng tí nh
ắxit. Vắ y tri pKắ củ ắ cắ c hơ p chắ t củ thế nhự sắủ Bài 9:
1. Tróng mó i trựơ ng ắxit, cắ c ngủyế n tự nitơ củ ắ nhó m ắmin sế bi prótón hóắ (mắng
điế n tí ch dựơng), gó p phắ n lắ m tắ ng tí nh ắxit củ ắ hơ p chắ t tựơng ự ng; tróng khi
ngủyế n tự nitơ củ ắ nhó m nitró khó ng bi prótón hóắ . Dó đó tí nh ắcid đựơ c xế p nhự
sắủ: H2NCH2COOH > (CH3CH2)2NCH2CH2COOH > O2NCH2CH2COOH.
Tróng mó i trựơ ng bắzơ, sự xắ c đi nh tí nh ắxit dự ắ trế n nhự ng ly lủắ n thó ng thựơ ng
củ ắ hiế ủ ự ng cắ m ự ng nế n tí nh ắxit đựơ c sắ p xế p nhự sắủ: O2NCH2CH2COOH >
H2NCH2COOH > (CH3CH2)2NCH2CH2COOH.
2. Axit ắxếtic tróng nựơ c tắ ó ión tự phắ n tự trủng hó ắ, có n phắ n ly ión ắniliniủm khó ng lắ m thắy đó i ión : CH H 3COOH + H2O CH3COO + 3 O C6H5NH3 + H2O C6H5NH2 + H3O
C 2 H 5 O H CH3COOH + C2H5OH CH3COO + 2 C6H5NH3 + C2H5OH C6H5NH2 + C2H5OH2 lOMoAR cPSD| 58707906
A nh hựơ ng dủng mó i tróng ắcid ắxếtic lơ n hơn ión ắniliniủm. Nựơ c có hắ ng só điế n
mó i lơ n hơn vắ sólvắt hó ắ ắnión tó t hơn nế n khi chủyế n tự nựơ c sắng ếtắnól, trắ ng
thắ i củó i củ ắ phắ n ly ắcid ắxếtic mắ t ó n đi nh mắ nh hơn dó giắ m sólvắt hó ắ (sólvắt
ión thắy đó i mắ nh hơn phắ n tự trủng hó ắ khi thắy đó i dủng mó i).
3. Sự tắ ó thắ nh ếnólắtế lắ m tắ ng mắ nh sự c cắ ng củ ắ hế xiclóprópắn.
4. Cắ ng nhiế ủ hế thó ng vó ng gắ n vắ ó tí nh bế n củ ắ hế thơm cắ ng giắ m. Có thế thắ y ró
điế ủ nắ y tróng hế thó ng bếnzến – nắphtắlến – ắntrắxến. Bài 10:
a) Chủ y đế n tựơng tắ c khó ng giắn vắ hiế ủ ự ng liế n hơ p. Củ thế dó nhó m NO2 có ng kế nh
nế n sế có tựơng tắ c vắn dếr Wắắls vơ i hắi nhó m NO2 có n lắ i nế n cắ c nhó m sế lế ch rắ
khó i mắ t phắ ng liế n hơ p lắ m giắ m tí nh ắxit, vơ i nhó m CN thí khó ng có tựơng tắ c đắ y
nắ y dó nhó m CN lắi hó ắ sp có dắ ng hí nh hó c phắ ng.
b) Tí nh ắxit củ ắ hắi chắ t mơ i khó ng khắ c nhiế ủ só vơ i chắ t bắn đắ ủ
Bài 11: Cắ ủ trủ c vó ng cự ng sế có tí nh ắxit kế m hơn dó cắrbắnión ơ đắ ủ cắ ủ khó ng thế đựơ c
ắn đi nh bơ i có ng hựơ ng (AO p củ ắ cắrbắnión sế khó ng thế sóng sóng đế xến phủ vơ i MO
củ ắ nhó m CO đế lắ m bế n cắrbắnión).
Bài 12: HMPA vắ DMSO lắ cắ c dủng mó i sólvắt hó ắ tó t cắ c cắtión, cắtión cắ ng bi sólvắt hó ắ
tó t thí tí nh bắsế củ ắ ắnión RO- tựơng ự ng cắ ng mắ nh. Vắ y tróng mó i trựơ ng hơ p ắnión t –
BủO- có tí nh bắsế mắ nh hơn MếO-
Bài 13: Vi trí hắi nhó m chự c có giắ tri pKắ tựơng ự ng lắ
Nhó m OH ếnól bế n trắ i (gắ n mắ ch nhắ nh) sế có tri pK cắó hơn dó bắsế tựơng ự ng
đựơ c ó n đi nh mắ nh dó liế n hơ p vơ i nhó m cắcbónyl. Nhó m OH bế n cắ nh sế có pK thắ p hơn ví lOMoAR cPSD| 58707906
sự mắ t mó t H rắ khó i ắnión bế n sế khó khắ n hơn, mắ t khắ c giự ắ H ếnól thự hắi vắ O- có sự
tắ ó thắ nh liế n kế t hydró nó i phắ n tự (tựơng tự nhự só sắ nh pK củ ắ ắxit fủmắric vắ mắlếic). Bài 14: i)
Chắ t [ắ] có tí nh ắxit lơ n hơn dó trế n thự c tế nó tó n tắ i chủ yế ủ ơ dắ ng ếnól [85%]
nhơ có liế n kế t H nó i phắ n tự ii)
Chắ t [d] có tí nh ắxit mắ nh hơn dó hiế ủ ự ng –I củ ắ Br sế mắnh hơn só vơ i [c], dó ế ơ
[d] sế bi di ch chủyế n vế Br thếó 3 ngắ , có n ơ [c] chí có 1 ngắ hơn nự ắ mắ ch lắ i dắ i hơn lắ m giắ m –I nhắnh chó ng. •
Ở đắ y nế ủ nhí n tóắ n diế n hơn sế thắ y [d] cự ng nhắ c, có n [c] có thế qủắy tự dó tróng
khó ng giắn qủắnh cắ c liế n kế t đơn lắ chó phắ n tự nắ y có thế tó n tắ i ơ cắ ủ dắ ng nhự dựơ i
đắ y, ró rắ ng Br có tí ch điế n ắ m nế n tắ ó rắ xủng qủắng nó mó t điế n trựơ ng lắ m chó prótón
khó bi tắ ch rắ, tí nh ắxit giắ m [hiế ủ ự ng trựơ ng] Bài 15:
1. D > E > A > B > C. Đắ ủ bắ i hó i rắ ng khắ nắ ng phắ n ly củ ắ gó c -COOH, tắ có D vắ E có
gó c bắzơ tróng phắ n tự nế n sế giủ p gó c -COOH phắ n ly mắ nh hơn (dó có phắ n ự ng
ắxit – bắzơ) nế n khắ nắ ng phắ n ly củ ắ gó c -COOH củ ắ D vắ E lắ mắ nh nhắ t. Dó tí nh
bắzơ củ ắ CH3-NH- mắ nh hơn NH2- nế n sự phắ n ly gó c -COOH củ ắ D > E. Có n A, B, C
thí só sắ nh thếó hiế ủ ự ng -I .
2. Chắ t D lắ mó t ắmin nó bắ c hắi nế n sế có tí nh bắzơ cắó nhắ t só vơ i cắ c ắmin thơm có n lắ i.
Cắ c chắ t A, C, E dó có mắ t nhó m rủ t nế n tí nh bắzơ sế thắ p hơn só vơ i B vắ F. Tróng
đó B có tí nh bắzơ cắó hơn F dó có mắ t nhó m CH3 lắ m tắ ng tí nh bắzơ.
E có tí nh bắzơ cắó hơn hắi chắ t A, C dó só nhó m rủ t í t hơn. lOMoAR cPSD| 58707906
A có tí nh bắzơ cắó hơn C dó nhó m NO2 pắrắ chí gắ y hiế ủ ự ng –I (dó tựơng tắ c đắ y
giự ắ cắ c nhó m nitró khiế n nhó m nitró pắrắ bi lế ch phắ ng nế n khó ng thế gắ y –C). Trắ i
lắ i nhó m CN pắrắ gắ y –C dó khó ng có tựơng tắ c đắ y vơ i hắi nhó m nitró bế n cắ nh
(nhó m CN đi nh hựơ ng thắ ng). Dó –C lủó n mắ nh hơn –I nế n chắ t C phắ i có tí nh bắzơ thắ p hơn.
Nhự vắ y thự tự tí nh bắzơ sế nhự sắủ: (D) > (B) > (F) > (E) > (A) > (C) Bài 16:
ắ) Có ng thự c cắ ủ tắ ó X -
Dó tróng X có hắi nhó m N(CH3)2 nế n tróng vó ng thơm chí có n lắ i 6 tí n
hiế ủ prótón thơm ự ng vơ i 10 cắcbón. Nhự vắ y hế nắ y phắ i lắ hế hắi vó ng giắ p. -
6 prótón mắ chí có bắ tí n hiế ủ, nhự vắ y mó i hắi prótón phắ i có vắi tró
tựơng đủơng nhắủ tróng vó ng thơm.
Tó ng hơ p cắ c dự kiế n đó tắ sủy rắ đựơ c CTCT củ ắ X lắ :
b) Giắ i thí ch tí nh chắ t củ ắ X
Tróng hơ p chắ t X thí cắ p ếlếctrón bi chắ n bơ i cắ c nhó m mếtyl. Nhự vắ y tựơng tắ c vơ i
ắxit chí khắ thi khi prótón ơ vi trí rắ t dế tiế p cắ n. Tróng hơ p chắ t (O2N)2CH2 thí ngủyế n tự
hydró bi chắ n bơ i hắi nhó m nitró có ng kế nh.
Bài 17: Ở đắ y tí nh bắzơ giắ m dó ắ nh hựơ ng hắi nhó m t-Bủ có ng kế nh lắ m giắ m khắ nắ ng sólvắt hó ắ lOMoAR cPSD| 58707906
Bài 18: pKắ2 củ ắ ắxit sqủắric lơ n hơn pKắ2 củ ắ hắi ắxit fủmắric vắ mắlếic dó diắnión củ ắ
ắxit sqủắric tắ ó đựơ c hế thó ng liế n hơ p bế n vự ng Bài 19: . Có ng thự c a. N C H COOH C H 2
Vì =N còn có cặp electron n tự do N
N H 2 không tham gia vào hệ liên hợp thơm. H pHI pK2 + pK3 7,58 pK3 = 5,99 2
b. Tí nh bắzơ củ ắ cắ c ngủyế n tự nitơ tróng histắmin: –NH– < =N– < –NH2
Ví cắ p ếlếctrón n đắ thắm Ví Nsp2 có đó ắ m điế n lơ n
Ví Nsp3 có đó ắ m điế n nhó
giắ vắ ó hế liế n hơ p thơm.
hơn, lắ i liế n kế t vơ i Csp2.
hơn, lắ i liế n kế t vơ i Csp3.
Tí nh bắzơ củ ắ cắ c nhó m thế : –NH–C(=S)–NH2 < –NH2 < –NH–C(=NH)–NH2
Ví prótón hó ắ ơ S tắ ó rắ:
Ví prótón hó ắ =NH tắ ó rắ SH
Ví prótón hó ắ tắ ó rắ N H 2 NH3 NH C NH2 C N H 2 NH lOMoAR cPSD| 58707906
Bài 20: Tí nh ắxit ví có nhó m –COOH vắ cắ c nhó m- OH dắ ng ếnól nế n có khắ nắ ng phắ n li chó
H+. Tí nh bắzơ ví có khắ nắ ng nhắ n H+ tắ ó cắcbócắtión bế n lắ vó ng có tí nh thơm ( thếó qủi tắ c Hủckến). Bài 21:
1. Cắ p ếlếctrón khó ng liế n kế t củ ắ N(1) có hiế ủ ự ng +C vắ ó vó ng bếnzến nế n N(1) có mắ t
đó ếlếctrón thắ p hơn só vơ i 2 ngủyế n tự nitơ có n lắ i.
Tróng cắ c có ng thự c có ng hựơ ng tắ nhắ n thắ y N(3) có mắ t đó ếlếctrón cắó nhắ t dó điế n
tí ch ắ m đựơ c nắ m trế n nó tróng khi N(2) thí khó ng.
N(3) có mắ t đó điế n tí ch ắ m cắó nhắ t, nó dế dắ ng nhắ n H+ nhắ t só vơ i 2 ngủyế n tự nitơ có n lắ i.
Dó đó N(3) có tí nh bắzơ mắ nh nhắ t. (hay hs có thể vẽ hiệu ứng (A, E)) E D
2. Cắ c giắ tri pK tựơng ự ng củ ắ pếptit X : Bài 22:
1. Trí nh tự tắ ng dắ n tí nh ắxit: (D) < (C) < (A) < (B) lOMoAR cPSD| 58707906 Thếó CTCT: -ID < -IC → (D) < (C)
(A) vắ (B) có N ắ m điế n → (A), (B) > (C), (D)
(A) có liế n kế t hidró nó i phắ n tự → (A) < (B)
2. Ngủyế n tự N1 tựơng tự nhự ngủyế n tự nitơ củ ắ pirólế (cắ p ế củ ắ N thắm giắ vắ ó hế
liế n hơ p thơm) nế n khó ng có tí nh bắzó
Ngủyế n tự N2 tựơng tự nhự ngủyế n tự nitơ củ ắ piridin (cắ p ế củ ắ N khó ng thắm giắ vắ ó hế
liế n hơ p thơm) nế n có thế hiế n tí nh bắzó Só sắ nh tí nh bắzó: N2 > N1.
Bài 23: Dó cắ c ngủyế n tự N khó ng tó n tắ i ơ dắ ng ắmin mắ chủ yế ủ ơ dắ ng ắmit, tróng đó cắ p
ế trế n N thắm giắ vắ ó cắ c hế thó ng liế n hơ p thơm nế n mắ t tí nh bắzơ. Bài 24:
1. Viế c chủyế n củbắn thắ nh ắnión tựơng ự ng lắ m tắ ng tí nh s củ ắ liế n kế t C – H. Tí nh
tóắ n chó thắ y ắnión củbắn có 32% s, cắó hơn xiclóprópắn 28% s. Nhự vắ y tí nh ắxit
cắó củ ắ củbắn lắ kế t qủắ củ ắ hắi yế ủ tó , sự tắ ng tí nh s củ ắ ắnión tắ ó thắ nh vắ ắ nh
hựơ ng củ ắ sự c cắ ng vó ng.
2. Sự tắ ó phự c vơ i ión kim lóắ i giủ p tắ ng đó ắ m điế n củ ắ ngủyế n tự óxy cắrbónyl giủ p
tắ ng tí nh ắxit củ ắ Hα
3. Cắ hắi ắnión phếnóxidế vắ ắxếtắt đế ủ có sự giắ i tó ắ điế n tí ch mắ nh. Tủy nhiế n tróng
nựơ c thí ión ắxếtắt đựơ c sólvắt hó ắ hiế ủ qủắ hơn dó nhó m Mế kí ch thựơ c bế , vắ điế n
tí ch khó ng đựơ c giắ i tó ắ giắ n ró ng nhự tróng PhO-. Tróng phắ khí yế ủ tó sólvắt hó ắ bi
mắ t đi nế n tí nh ắxit củ ắ hắi chắ t khó ng khắ c nhắủ nhiế ủ.
Bài 25: Khi prótón hó ắ ngủyế n tự nitơ imin sế dắ n đế n mó t cắtión thơm có tí nh đó i xự ng cắó.