O, S, Se, Te, Po Oxy
TÝnh chÊt lý häc vμ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o
- O nguyªn tö cã cÊu h×nh electron: 1s22s22p4 Ch−¬ng IV
- Oxi thiªn nhiªn tån t¹i d−íi d¹ng ®¬n chÊt vμ hîp
chÊt lμ hçn hîp cña 3 ®ång vÞ: C¸c nguyªn tè nhãm VIA 16O 17O 18O 99,76% 0,04% 0,2%
- Lμ nguyªn tè phæ biÕn trªn tr¸i ®Êt, chiÕm 52,3%
thμnh phÇn cña vá tr¸i ®Êt. Ngoμi ra cßn cã mét sè
®ång vÞ nh©n t¹o 14O, 15O, 16O, cã tÝnh phãng x¹
víi chu kú b¸n r· rÊt nhá.
- Tån t¹i d−íi d¹ng ph©n tö gåm hai nguyªn tö O . 2
- ë ®iÒu kiÖn th−êng lμ chÊt khÝ kh«ng mμu, TÝnh chÊt ho¸ häc
kh«ng mïi, kh«ng vÞ, h¬i nÆng h¬n kh«ng
- §é béi cña O lμ 2, E = 494 KJ.mol-1, b¾t ®Çu 2 lk khÝ
ph©n huû thμnh c¸c nguyªn tö t−¬ng øng ë nhiÖt ®é t= 1400oC
- NhiÖt ®é s«i rÊt thÊp to = -183oC, nhiÖt ®é S ⇄ nãng ch¶y to = -218,9oC O 2O 2 nc
- Oxi rÊt ho¹t ®éng ho¸ häc ë nhiÖt ®é cao,
- Kh¶ n¨ng hoμ tan trong n−íc rÊt kÐm, ë
ph¶n øng trùc tiÕp víi nhiÒu hîp chÊt vμ hÇu
20oC 1 lÝt n−íc hoμ tan kho¶ng 30ml O2
hÕt c¸c ®¬n chÊt t¹o thμnh c¸c oxit, trõ c¸c
- Oxy r¾n, khÝ vμ láng ®Òu lμ chÊt thuËn tõ v×
halogen, nguyªn tè khÝ hiÕm, mét sè kim lo¹i
chóng ®Òu chøa c¸c ph©n tö O cã 2e ®éc
quý. Kh¶ n¨ng ph¶n øng ho¸ häc cña ph©n tö 2 th©n
O lμ do sù tån t¹i cña 2e ®éc th©n trªn c¸c 2 MO π* ph¶n liªn kÕt. 1
- Oxi tham gia vμo c¸c ph¶n øng ph©n huû
- Oxi rÊt quan träng ®èi víi c¸c qu¸ tr×nh trao
c¸c hîp chÊt h÷u c¬ (x¸c c¸c ®éng thùc vËt
®æi chÊt cña ng−êi vμ ®éng thùc vËt thèi r÷a…).
- Oxi tham gia vμo vßng tuÇn hoμn cña c¸c
- NhiÒu ph¶n øng oxi ho¸ c¸c hîp chÊt b»ng
nguyªn tè nh− N, S, P… trong khÝ quyÓn
O ®· ®−îc sö dông trong c«ng nghiÖp: 2 Sè oxi ho¸
+ Ph¶n øng ch¸y cña axetylen ®Ó t¹o nhiÖt ®é
Trong hÇu hÕt c¸c hîp chÊt sè oxi ho¸ cña O cao (®Ìn x×)
lμ -2, trong c¸c hîp chÊt peoxit: Na O , H O - 2 2 2 2
sè oxi ho¸ lμ -1, trong hîp chÊt supeoxit KO
+ Ph¶n øng oxi ho¸ SO thμnh SO ®Ó ®iÒu 2 2 3
cã sè oxi ho¸ lμ -1/2, trong hîp chÊt ozonit chÕ axit sunfuric…
KO cã sè oxi ho¸ lμ -1/3, cã sè oxi ho¸ lμ +1 3 trong hîp chÊt Flurua OF2 §iÒu chÕ oxi - Trong c«ng nghiÖp:
- Trong phßng thÝ nghiÖm: ®iÒu chÕ O b»ng 2
ph©n huû c¸c hîp chÊt giμu oxi, kÐm bÒn nh−
1. Ho¸ láng kh«ng khÝ, h¹ thÊp nhiÖt ®é xuèng KMnO , KClO …
kho¶ng -200oC thu ®−îc hçn hîp kh«ng khÝ ë tr¹ng 4 3
th¸i láng, sau ®ã lμm bay h¬i ph©n ®o¹n t¨ng nhiÖt 250oC
®é ®Õn t= -195oC (N bay h¬i), råi ®Õn t= -183oC O 2 2 2KMnO → K MnO + MnO + O 4 2 4 2 2
bay ra. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p cho phÐp thu To,MnO2 ®−îc N vμ O tinh khiÕt. 2 2 2KClO → 2KCl + 3O 3 2
2. §iÖn ph©n H O trong dung dÞch kiÒm còng cho 2 To
phÐp thu ®−îc O vμ H tinh khiÕt, nh−ng ®©y lμ 2 2 2KNO → 2KNO + O ph−¬ng ph¸p ®¾t tiÒn. 3 2 2 2 Ozon
§Æc ®iÓm cÊu t¹o vμ tÝnh chÊt lý häc - d
=1,278A, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng liªn kÕt O-O
Ph©n tö ozon tr−íc ®©y mét thêi gian dμi ®−îc coi lμ
trong ph©n tö O cã mét phÇn ®Æc tÝnh kÐp; cã 3 cã cÊu t¹o vßng kÝn:
hai liªn kÕt σ vμ mét liªn kÕt π kh«ng ®Þnh chç. O
- ë ®iÒu kiÖn th−êng O lμ khÝ cã mμu xanh lam O O 3
nh¹t vμ cã mïi ®Æc biÖt. Ph©n tö cã khèi l−îng
cÊu t¹o nμy kh«ng phï hîp víi momen l−ìng cùc x¸c
t−¬ng ®èi lín, cã cùc (μ = 0,66D). to =- nc ®Þnh ®−îc.
192,7oC vμ to = - 111,9oC. Kh¶ n¨ng hoμ tan s
Ph©n tö O kh«ng cã vßng kÝn mμ lμ ph©n tö h×nh gãc
trong n−íc cña O lín h¬n O 15 lÇn, chÊt 3 3 2 gièng nh− ph©n tö H O nghÞch tõ. 2 O O O TÝnh chÊt ho¸ häc
- O cã ®é béi liªn kÕt nhá h¬n ®é béi liªn kÕt cña
- O cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh trong c¶ m«i tr−êng axit vμ 3 3
baz¬ ®−îc ®¸nh gi¸ thÕ khö chuÈn:
O , kÐm bÒn h¬n so víi O vμ dÔ bÞ ph©n huû 2 2 thμnh O nh− sau: 2 O + 2e + 2H+ = O + H O εo= 2,07V O (K) → 3/2O (K) ΔHo = -142,7 KJ 3 2 2 3 2 298 O + 2e + H O = O + 2OH- εo= 1,24V 3 2 2
- O cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n nhiÒu so víi O . O 3 2 3 O + 4e + 4H+ = 2H O εo= 1,229V 2 2
lμ chÊt oxi ho¸ m¹nh, cã thÓ ph¶n øng víi nhiÒu O + 2H O + 4e = 4OH- εo= 0,401V
chÊt trong ®iÒu kiÖn mμ O cßn tr¬. VÝ du: O cã 2 2 2 3
thÓ t−¬ng t¸c víi Ag vμ Hg.
- O lμ chÊt oxi ho¸ m¹nh, kh¶ n¨ng diÖt khuÈn rÊt tèt. 3 2Ag + O = Ag O + O 3 2 2
Nã ®−îc sö dông ®Ó lμm s¹ch n−íc uèng, n−íc sinh
- Cã thÓ oxi ho¸ sunfua thμnh sunfat:
ho¹t, n−íc th¶i, lμm s¹ch kh«ng khÝ. PbS + 4O = PbSO + 4O 3 4 2 3 Hîp chÊt H O 2 2
- ë ®iÒu kiÖn th−êng lμ chÊt láng mμu xanh
CÊu t¹o vμ tÝnh chÊt lý häc
nh¹t, h¬i nhít, cã thÓ hoμ tan trong n−íc - CÊu t¹o gÊp khóc; d =1,48A, d = 0,95A,
bÊt cø tû lÖ nμo, s«i ë t = 152oC vμ ho¸ r¾n O-O H-O s E =217,5KJ.mol-1, E = 376,5 KJ.mol-1. Do ph©n
ë t = -0,89oC. Dung dÞch H O th−êng ®−îc O-O O-H ® 2 2
tö kh«ng ®èi xøng nªn ph©n cùc.
sö dông trong phßng thÝ nghiÖm cã nång ®é 30%. 0,95A 111,5o 1,48A 94,8o TÝnh chÊt ho¸ häc VÝ dô:
- §©y lμ hîp chÊt kÐm bÒn dÔ bÞ ph©n huû theo ph¶n øng:
+ H O cã thÓ oxi ho¸ I- thμnh I , sunfua thμnh 2 2 2 2H O = 2H O + O , sunfat… 2 2 2 2
tuy nhiªn ph¶n øng nμy x¶y ra chËm ë ®iÒu kiÖn H O + 2KI + H SO = I + K SO + 2H O 2 2 2 4 2 2 4 2
th−êng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng lªn nhiÒu khi cã mÆt 4H O + PbS = PbSO + 4H O chÊt xóc t¸c K CrO 2 2 4 2 2 4
- Cã sè oxi ho¸ lμ -1 nªn H O võa thÓ hiÖn tÝnh oxi
+ Víi c¸c chÊt oxi ho¸ m¹nh nh− KMnO , O hoÆc 4 3 2 2
ho¸ vμ võa thÓ hiÖn tÝnh khö. TÝnh oxi ho¸ vμ tÝnh Cl th× thÓ hiÖn tÝnh khö: 2
khö cña H O ®−îc ®¸nh gi¸ b»ng thÕ khö: - 2 2
5H O + MnO + 6H+ = 5O + 2Mn2+ + 8H O 2 2 4 2 2
H O + 2e + 2H+ ⇄ 2H O εo = 1,77V 2 2 2 - TÝnh axit yÕu cña H O H O + 2e ⇄ 2OH- εo = 0,87V 2 2 2 2 - O + 2e + 2H+ ⇄ H O εo = 0,68V H O ⇄ H+ + HO K = 1,5.10-12 2 2 2 2 2 2 1 HO - ⇄ H+ + O - K rÊt 2 2 2 nhá 4 - §iÒu chÕ H O 2 2 L−u huúnh
H O ®−îc ®iÒu chÕ b»ng ®iÖn ph©n dung dÞch 2 2
CÊu t¹o vμ tÝnh chÊt lý häc
H SO 50% ë nhiÖt ®é kho¶ng 5-10oC. ë anèt 2 4
- 3s23p43do, l−u huúnh cã nhiÒu tr¹ng th¸i céng cã qu¸ tr×nh sau:
ho¸ trÞ, do ®ã cã nhiÒu sè oxi ho¸ 2HSO - - 2e = S O 2- + 2H+ 4 2 8
- Sè oxi ho¸: sè oxi ho¸ lμ -2 khi t¹o liªn kÕt 2SO 2- -2e = S O 2- 4 2 8
céng ho¸ trÞ víi c¸c nguyªn tè cã ®é ©m ®iÖn H S O + 2H O = 2H SO + H O 2 2 8 2 2 4 2 2
lín h¬n (c¸c hîp chÊt sunfua), -1 trong hîp
chÊt pirit FeS , +2, +4, +6 trong c¸c hîp chÊt 2 Phßng thÝ nghiªm:
víi c¸c nguyªn tè cã ®é ©m ®iÖn lín h¬n nh− BaO +H SO (l)=H O +BaSO SF , SO , SF , SO 2-, SF 2 2 4 2 2 4 2 2 4 4 6
- S tån t¹i d−íi nhiÒu d¹ng thï h×nh kh¸c nhau, do cã thÓ t¹o m¹ch
- > t= 160oC c¸c ph©n tö vßng S bÞ ®øt thμnh c¸c 8
®ång nhÊt gåm nhiÒu nguyªn tö S. Hai d¹ng thï h×nh th«ng
ph©n tö m¹ch hë, c¸c ph©n tö nμy nèi víi nhau
th−êng gÆp nhÊt cña l−u huúnh lμ Sα vμ Sβ
thμnh nh÷ng m¹ch dμi h¬n gåm hμng tr¨m hμng
ngμn nguyªn tö S, ®é nhít cña chÊt láng t¨ng lªn
vμ mμu trë nªn xÉm. > 200oC ®é nhít cña chÊt
+ C¸c d¹ng thï h×nh nμy ®Òu lμ chÊt tinh thÓ cÊu t¹o tõ c¸c ph©n tö
láng l¹i gi¶m xuèng. S s«i ë t=444,7oC. H¬i S gåm S8
c¸c ph©n tö S , S , S , S n»m c©n b»ng víi nhau, + S ρ 2 4 6 8
α chÊt r¾n mμu vμng, to = 112,8oC, nghÞch tõ, c¸ch ®iÖn, = nc
S cã tÝnh thuËn tõ gièng O . Lμm l¹nh ®ét ngét h¬i
2,07 g/cm3, bÒn ë nhiÖt ®é th−êng, > 95,5oC chuyÓn sang d¹ng 2 2 S
S thu ®−îc chÊt r¾n mμu xanh tÝm, cã tÝnh thuËn β + S
tõ, kh«ng bÒn. L−u huúnh láng ®−îc lμm l¹nh ®ét
β cã mμu vμng nh¹t, to = 119,2oC, t¹o thμnh chÊt láng mμu nc
vμng s¸ng gåm c¸c ph©n tö S , tû khèi = 1,96 g/cm3, bÒn ë >
ngét sÏ chuyÓn thμnh chÊt dÎo, kh«ng bÒn. 8
95,5oC, < nhiÖt ®é nμy chuyÓn sang d¹ng Sα
- TÊt c¶ c¸c d¹ng thï h×nh cña S kh«ng tan trong + Sα ⇆ Sβ
n−íc, Ýt tan trong r−îu vμ este, nh−ng tan tèt trong benzen vμ ®Æc biÖt lμ CS2 5 TÝnh chÊt ho¸ häc
- Víi c¸c phi kim, S thÓ hiÖn tÝnh khö:
- ë t th−êng kÐm ho¹t ®éng ho¸ häc, ë t cao nã
+ S ch¸y trong kh«ng khÝ t¹o thμnh khÝ sunfua dioxit:
ph¶n øng víi hÇu hÕt c¸c nguyªn tè trõ c¸c khÝ
hiÕm, nit¬, ièt, vμng vμ platin S + O = SO 2 2
+ S t¸c dông víi F ë t th−êng, víi Cl, Br ë t cao t¹o thμnh
- Víi kim lo¹i vμ hydro l−u huúnh thÓ hiÖn tÝnh oxy halogenua cña l−u huúnh ho¸
+ S còng thÓ hiÖn tÝnh khö khi t¸c dông víi c¸c chÊt oxi t=300oC
ho¸ m¹nh nh− KClO , K Cr O , HNO , H SO 3 2 2 7 3 2 4® + S + H ⇄ H S 2 2 2KClO + 3S = 2KCl + SO 3 2
+ S t¸c dông víi c¸c kim lo¹i: Víi c¸c kim lo¹i kiÒm 2H SO + S = 3SO + 2H O 2 4 2 2
vμ kiÒm thæ, Ag, Hg ph¶n øng x¶y ra ë t th−êng,
- Trong thiªn nhiªn: S tån t¹i d−íi c¶ d¹ng ®¬n chÊt vμ hîp
cßn víi Fe, Ni, Co, Cr ph¶n øng x¶y ra ë nhiÖt ®é
chÊt cña nã nh− H S, sunfua kim lo¹i, pirit s¾t, sunfat, 2 cao th¹ch cao…. Hîp chÊt H S TÝnh chÊt ho¸ häc 2
- H S lμ hîp chÊt céng ho¸ trÞ, cã cÊu tróc gãc, 2
- TÝnh axit: §©y lμ axit yÕu hai lÇn axit, trong gãc liªn kÕt HSH lμ 92o.
dung dÞch nã ph©n ly nh− sau:
- ë ®iÒu kiÖn th−êng lμ chÊt khÝ, cã mïi trøng H S ⇄ H+ + HS- K = 10-7 2 1
thèi, rÊt ®éc, Ýt tan trong n−íc. HS- ⇄ H+ + S2- K = 10-14 2
- Dung dÞch b·o hoμ H S ë 25oC vμ 1 atm cã - H S lμ chÊt khö m¹nh: 2 2
nång ®é kho¶ng 0,1M. H S kÐm bÒn nhiÖt ë t 2 th
400oC nã b¾t ®Çu ph©n huû thμnh S vμ H 2H S + O = 2S + 2H O 2 2 2 2 toC 2H S + 3O = 2SO + 2H O 2 2 2 2 6 §iÒu chÕ H S + Ta cã εo
= 0,14V do ®ã mäi cÆp oxi ho¸ 2 S/H2S
khö cã thÕ khö lín h¬n 0,14V ®Òu cã thÓ oxi
- Trong c«ng nghiÖp H S th−êng ®−îc t¸ch tõ 2 ho¸ H S thμnh S, vÝ dô:
khÝ thiªn nhiªn trong qu¸ tr×nh tinh chÕ dÇu 2 má I + H S = S + 2HI 2 2
- Trong phßng thÝ nghiÖm H S ®−îc ®iÒu chÕ tõ
+ C¸c chÊt oxi ho¸ m¹nh: Cl hoÆc Br oxy ho¸ 2 2 2 c¸c muèi sunfua: H S thμnh H SO : 2 2 4 FeS + 2HCl = FeCl + H S H S + 4Cl + 4H O = H SO + 8HCl 2 2 2 2 2 2 4 Hîp chÊt SO2 TÝnh chÊt ho¸ häc
- Cã cÊu t¹o gãc gièng nh− O . Gãc OSO lμ 3
+ Kh¶ n¨ng hoμ tan trong n−íc:
119o5 vμ ®é dμi liªn kÕt S-O lμ 1,43A.
SO (K) + aq ⇆ SO .aq ⇆ H SO ⇆ H+ + 2 2 2 3 - 2-
- ë ®iÒu kiÖn th−êng SO lμ khÝ kh«ng mμu, cã HSO ⇆ 2H+ + SO 3 3 2
mïi rÊt khã, to =-10oC, to =-75oC, tan tèt trong
H SO kh«ng t¸ch ®−îc ra khái dung dÞch n−íc, S nc 2 3
nh−ng c¸c anion HSO - vμ SO 2- t¹o ®−îc c¸c
n−íc. ë 20oC 1 lÝt n−íc hoμ tan kho¶ng 40 lÝt 3 3 muèi kÕt tinh tèt khÝ SO . 2 + Tan trong kiÒm:
- Lμ t¸c nh©n lμm l¹nh vμ ®−îc øng dông ®Ó s¶n NaOH + SO = NaHSO 2 3
xuÊt axit sunfuric, lμ chÊt g©y « nhiÔm m«i NaOH + NaHSO = Na SO + H O tr−êng. 3 2 3 2 Na SO + 2H+ = 2Na+ + SO + H O 2 3 2 2 7
+ TÝnh khö cña SO thÓ hiÖn trong m«i tr−êng axit vμ
C¸c muèi sunfit vμ hydrosunfit ®Ó l©u ngμy 2
trung tÝnh, ®−îc ®¸nh gi¸ b»ng thÕ khö chuÈn:
trong kh«ng khÝ còng bÞ oxi ho¸ dÇn thμnh muèi
SO 2- + 2e + 4H+ ⇆ SO .aq + 2H O εo = 0,17V sunfat: 4 2 2
SO 2- + 2e + H O ⇆ SO 2- + 2OH- εo = -0,93V ChËm 4 2 3
C¸c chÊt oxi ho¸ m¹nh nh− HNO , KMnO , K Cr O , 2Na SO + O = 2Na SO 3 4 2 2 7 2 3 2 2 4
halogen…cã thÓ oxi ho¸ SO hoÆc SO 2- thμnh SO 2-.
+ TÝnh oxi ho¸: Khi t¸c dông víi chÊt khö m¹nh 2 3 4 VÝ dô:
h¬n th× S(+4) l¹i thÓ hiÖn tÝnh oxi ho¸: 2HNO + SO = H SO + 2NO SO 2- + 2S2- + 6H+ = 3S + 3H O 3 2 2 4 2 3 2
Cl + H O + Na SO = Na SO + 2HCl SO + 2H S = 3S + 2H O 2 2 2 3 2 4 2 2 2 Cl + SO + H O = H SO + 2HCl 2 2 2 2 4 - §iÒu chÕ:
Hîp chÊt víi sè oxi ho¸ (+6)
+ Trong c«ng nghiÖp: SO th−êng ®−îc ®iÒu - 2
SO cã cÊu t¹o lμ tam gi¸c ph¼ng, gãc OSO lμ 120o, 3
chÕ tõ quÆng pirit hoÆc l−u huúnh, tuy nhiªn ph©n tö kh«ng ph©n cùc.
ph−¬ng ph¸p thø hai ®¾t h¬n
- Ph©n tö SO tån t¹i ë tr¹ng th¸i h¬i. Khi lμm l¹nh h¬i 3
ng−ng tô thμnh chÊt láng dÔ bay h¬i (t = 44,8oC) gåm chñ s 4FeS + 11O = 2Fe O + 8SO 2 2 2 3 2
yÕu c¸c ph©n tö trime m¹ch vßng (SO ) : 3SO ⇆ (SO ) , 3 3 3 3 3
+ Trong phßng thÝ nghiÖm: SO ®−îc ®iÒu chÕ
hçn hîp ®−îc lμm l¹nh ®Õn 16,8oC, chÊt láng biÕn thμnh 2
khèi r¾n d¹ng SO γ, cã cÊu t¹o bëi 3 h×nh bèn mÆt SO
b»ng c¸ch nhá axit H SO vμo muèi sunfit hoÆc 3 4 2 4
nèi víi nhau bëi c¸c nguyªn tö O. hydrosunfit
NaHSO + H SO = NaHSO + H O + SO 3 2 4 4 2 2 8
- Trong phßng thÝ nghiÖm: SO ®−îc ®iÒu chÕ
- Hydroxit t−¬ng øng cña SO lμ axit 3 3
b»ng ch−ng cÊt axit sunfuric.
sunfuric, ®−îc t¹o ra khi SO ®−îc hoμ 3
H SO lμ chÊt láng kh«ng mμu, kh«ng mïi, 2 4 tan trong n−íc
nhít, c¸c ph©n tö liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt
- Trong c«ng nghiÖp SO ®−îc tæng hîp
hydro, ®«ng ®Æc ë 10,37oC vμ s«i ë kho¶ng 3
280oC. Khi ®un s«i axit sunfuric tinh khiÕt, míi
b»ng ph¶n øng oxi ho¸ SO trong 2
®Çu axit cho h¬i giμu khÝ SO bay ra, ®Õn dung 3
kh«ng khÝ cã mÆt xóc t¸c V O ë nhiÖt 2 5
dÞch cã nång ®é 98,2% th× s«i ë 338oC, ®ã lμ ®é t= 500oC:
hçn hîp ®ång s«i cña axit sunfuric vμ n−íc SO (K) + O (K) ⇆ SO (K) 2 2 3 - TÝnh chÊt cña H SO :
Cßn ph¶n øng víi c¸c kim lo¹i ho¹t ®éng th× s¶n 2 4
+ ChÊt rÊt h¸o n−íc, khi pha lo·ng dung dÞch
phÈm khö H SO ngoμi SO ra cßn cã thÓ lμ S, 2 4 2 H S
H SO ®Æc ®Ó ®−îc H SO lo·ng ta ph¶i cho 2 2 4 2 4
t−¬ng øng tõng giät H SO ®Æc vμo n−íc mμ Mg + 2H SO = MgSO + SO + 2H O 2 4 4 2 2 2 4
kh«ng ®−îc lμm ng−îc l¹i 3Mg + 4H SO = 3MgSO + S + 4H O 2 4 4 2
+ §©y lμ axit m¹nh, H SO ®Æc cã tÝnh oxi ho¸ 4Mg + 5H SO = 4MgSO + H S + 4H O 2 4 4 2 2 2 4
m¹nh, cã thÓ oxi ho¸ ®−îc c¸c kim lo¹i kÐm
Mét sè phi kim ho¹t ®éng ho¸ häc nh− S, C, P
ho¹t ®éng ho¸ häc nh− Cu, Ag, Hg, s¶n phÈm
còng bÞ axit H SO ®Æc nãng oxi ho¸ thμnh c¸c 2 4
oxit cã sè oxi ho¸ cao, vÝ dô: ph¶n øng khö H SO lμ SO 2 4 2 S + H SO = 2SO + 2H O 2H SO + Cu = CuSO + SO + 2H O 2 4 2 2 2 4 4 2 2 C + H SO = CO + SO + H O 2 4 2 2 2 9
Mét vμi hîp chÊt kh¸c cña S
* Axit thiosunfuric H S O Ýt bÒn dÔ bÞ ph©n huû 2 2 3
* Axit peoxidisunfuric H S O lμ chÊt r¾n tr¾ng 2 2 8 H S O → H SO + S
dÔ hót Èm, ion S O 2- cã tÝnh oxi ho¸ rÊt m¹nh, 2 2 3 2 3 2 8
thÓ hiÖn qua thÕ khö chuÈn:
TÝnh ®Æc tr−ng cña S O 2- lμ tÝnh khö vμ kh¶ n¨ng 2 3 S O 2- + 2e = 2SO 2-; εo = 2,01V t¹o phøc 2 8 4
Nã cã thÓ oxi ho¸ Mn2+ thμnh MnO -, Cr3+ thμnh 2- 2- 4 S O
bÞ Cl hoÆc Br oxi ho¸ thμnh SO Cr O 2- 2 3 2 2 4 2 7
S O 2- + 4Cl + 5H O = 2SO 2- + 8Cl- + 10H+ (sö
5S O 2- + 2Mn2+ + 8H O = 10SO 2- + 2MnO - + 2 3 2 2 4 2 8 2 4 4 16H+
dông ph¶n øng nμy ®Ó lo¹i vÕt Cl cßn l¹i sau khi 2
Sù thuû ph©n H S O t¹o thμnh axit H SO tÈy sîi) 2 2 8 2 5
còng lμ chÊt oxi ho¸ m¹nh:
Dung dÞch chøa ion S O 2- cã kh¶ n¨ng hoμ tan 2 3 H S O + H O = H SO + H SO 2 2 8 2 2 4 2 5 AgBr vμ AgCl: H SO + H O = H SO + H O 2 5 2 2 4 2 2
2S O 2- + AgBr = [Ag(S O ) ]3- + Br- 2 3 2 3 2 10