Chương trình Điều Trị Ngoại Khoa - Đau Khớp Gối môn Lâm sàng ngoại chấn thương| Trường Đại Học Tây Nguyên

lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 ĐIỀU TRỊ NGOẠI KHOA
CÁC NGUYÊN NHÂN ĐAU KHỚP GỐI
THƯỜNG GẶP Ở NGƯỜI LỚN Ts Lê Văn Tuấn Ts Trần Bình Dương Khoa CTCH – BV Chợ Rẫy 1 NỘI DUNG 1. Giải phẫu học
2. Phân loại các nhóm nguyên nhân gây au
3. Các phương pháp iều trị 2 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 GIẢI PHẪU HỌC • Phần xương • Phần sụn
• Các cấu trúc phần mềm bao quanh khớp gối 3 GIẢI PHẪU HỌC 4 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU Nguyên nhân chấn thương
• Gãy xương (không phải là mục tiêu chính của bài này) • Rách sụn
• Tổn thương dây chằng
Nguyên nhân không chấn thương • Thoái hóa khớp • Viêm khớp • Viêm iểm bám tận của gân • U bướu • Nhiễm trùng 5 1. GÃY XƯƠNG
• Gãy xương vùng gối là chấn thương nguy hiểm
• Cần thăm khám kĩ ể chẩn oán sớm và iều trị kịp thời • Đặc biệt là: 1. Tổn thương mạch 2. Chèn ép khoang cứu ược chi, cứu mạng Can
thiệp: Mổ KHX và phục hồi lưu thông
mạch máu sớm, giải áp khoang 6 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 2. RÁCH SỤN CHÊM
• Là nguyên nhân gây au thực thể thường nhất của khớp gối • Đau khi i lại, xoay khớp...
• Tổn thương thường i kèm với tổn thương dây chằng gối
• Khám: các nghiệm pháp sụn chêm
Đau Hạn chế vận ộng, có khi gây kẹt khớp
MRI: tiêu chuẩn vàng ể chẩn oán
• Phẫu thuật: cắt lọc tạo hình hoặc 7
2. RÁCH SỤN CHÊM – ĐIỀU TRỊ
• PT nội soi khâu sụn chêm giúp
bảo toàn giải phẫu, hạn chế nguy cơ thoái hóa khớp
• Cắt lọc bỏ phần rách khi rách
phần trắng, rách thoái hóa gia tăng nguy cơ thoái hóa khớp. 8 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023
2. RÁCH SỤN CHÊM – KHÂU SỤN CHÊM 9
2. RÁCH SỤN CHÊM – CẮT LỌC SỤN CHÊM 10 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 3. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG
• Cấu trúc phức tạp nhất của khớp gối
• Tổn thương dây chằng ít gây au
• Tổn thương DC bên trong, bên ngoài,
tại chỗ bám ấn au iểm tổn thương
• Bong chỗ bám là 1 dạng gãy xương au nhiều
• XQ qui ước, CT, MRI có giá trị chẩn oán ầy rất tốt 11
3. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG – BONG CHỖ BÁM lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 12
3. TỔN THƯƠNG DÂY CHẰNG - ĐÍNH LẠI BONG CHỖ BÁM 13 ĐAU KHỚP GỐI
KHÔNG DO NGUYÊN NHÂN CHẤN THƯƠNG lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 14 2.1 THOÁI HÓA KHỚP
• Là nguyên nhân au khớp thường gặp nhất ở người trung niên, người
già giảm chất lượng cuộc sống, tàn tật • Nữ/nam=4/1
• Hậu quả của quá trình tổn thương sụn khớp
• Điều trị nội khoa: chủ yếu 15
CÁC LOẠI CAN THIỆP NGOẠI KHOA CHO THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Nội soi khớp: cắt lọc, ghép sụn Cắt xương chỉnh trục Thay khớp lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 16 NỘI SOI KHỚP 17 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 NỘI SOI KHỚP
Bước tiến bộ trong iều trị bảo tồn khớp
Can thiệp hầu hết các khớp Ưu iểm: ít xâm lấn
Ít au Phục hồi nhanh hơn
Can thiệp tối a tới những vị trí trong khớp 18
NỘI SOI KHỚP - CẮT LỌC
• Rửa hết dịch viêm, tinh thể lắng ọng
• Cắt lọc hết mô hoạt mạc viêm giảm dịch viêm, các yếu tố viêm trung gian
• Sửa chữa các tổn thương sụn chêm sụn khớp mài bỏ các gai xương
• Khoan kích thích: microfracture
giảm au, cải thiện chức năng, tầm vận ộng 19 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023
CẮT LỌC HOẠT MẠC VIÊM 20
SỬA CHỬA TỔN THƯƠNG SỤN CHÊM SỤN KHỚP 21 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 Lấy bỏ chuột khớp 22 microfracture • Dễ dàng thực hiện • Kinh tế
• Không làm tổn thương thêm
• Cơ chế: tuỷ xương chứa tế bào gốc trung mô có thể biệt hoá thành tế bào sụn
• Độ 3-4, trục chi còn tốt
• Hiệu quả: <400m2. thì không hiệu quả lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 23 Ghép sụn
• 15-55 tuổi, tốt nhất <45 tuổi • 2 - 8 cm2
• Có thể thực hiện qua nội soi hoặc mổ hở
• Lấy sụn ở vùng không chịu lực chuyển sang vùng chịu lực
• Tỉ lệ thành công bị tác ộng bởi nhiều yếu tố
• Chủ yếu thực hiện cho là khớp gối 24 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 Ghép sụn 25 26 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023
CẮT XƯƠNG SỬA TRỤC (HTO: high tibial osteotomy)
• Được thực hiện vào những năm 1950 - 1960
• Chỉ ịnh cho thoái hoá 1 khoang: khoang trong hoặc ngoài của khớp gối
• Gối varus(vẹo trong) hay valgus(vẹo ngoài)
• Bị giảm vai trò sau này do sự phát triển và thành công của thay khớp
• Nhược iểm: kết quả không hằng ịnh do chậm chịu lực, khớp giả, liệt
thần kinh mác…kết quả giảm dần theo thời gian
• Có tác dụng kéo dài ặc biệt là BN còn trẻ 27 CẮT XƯƠNG SỬA TRỤC
• Mục ích: chuyển lực từ khoang bị thoái hoá sang khoang lành
• Chậm tiến trình thoái hoá, giảm au
• Làm chậm quá trình thay khớp Chọn bệnh • <60t
• Khớp chè ùi còn tốt??? • Thoái hoá 1 khoang???
• Gối vững ( dây chằng còn nguyên vẹn) 28 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 Cắt xương sửa trục Chống chỉ ịnh: >60 tuổi Béo phì Hư 2-3 khoang
BN có bệnh nội khoa không cho phép can thiệp nhiều lần 29
Vẹo trong(varus) trước và sau cắt xương 30 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 Bn nữ 58t, gãy mâm chày 14th • Thay khớp hay bảo tồn khớp? 31 Chân vẹo trong sau mổ KHX 32 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 33 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 1 năm sau mổ 34 Dáng
i bình thường, trục thẳng và không au 35 lOMoAR cPSD| 22014077 7/15/2023 Thay khớp •Thay khớp 1 phần •Thay toàn phần 36
THAY 1 PHẦN KHỚP: 1 KHOANG 37