TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI NGỮ - TIN HỌC TP.HỒ CHÍ MINH
MÔN: ĐẠI CƯƠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM CHỦ ĐỀ:
HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CỦA CÁC QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI
Giảng viên hướng
: Th.S Phạm Đình Bảo dẫn Lớp : Thứ 4, Tiết 11-12 Nhóm : 3
Các sinh viên thực : hiện STT theo ST Mã số sinh danh sách Họ và tên Điểm T viên lớp 1 Nguyễn Thị Thùy 22DH113820 Trang 2 Lê Thị Tuyết Trâm 22DH114776 3 Ngô Đặng Tuyết 22DH112311 Ngân 4 Nguyễn Ngọc Nhân 22DH114660 5 Nguyễn Trúc Quỳnh 22DH114709 6 Ngô Gia Mạnh 22DH112112
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 01 năm 2024 MỤC LỤC
I. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC.....................................................1
1. Hình thức chính thể..................................................................1
2. Hình thức cấu trúc nhà nước..................................................1
3. Chế độ chính trị........................................................................1
II. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CỦA PHÁP....................................2
1. Hình thức chính thể..................................................................2
a. Đặc điểm hình thức chính thể của Pháp............................2
b. Ưu điểm và nhược điểm hình thức chính thể của Pháp...3
2. Hình thức cấu trúc....................................................................3
a. Đặc điểm hình thức cấu trúc của Pháp..............................4
b. Ưu điểm và nhược điểm của hình thức cấu trúc của
Pháp..............................................................................................4
3. Chế độ chính trị........................................................................4
a. Đặc điểm chế độ chính trị của Pháp...................................4
b. Ưu điểm và nhược điểm chế độ chính trị của Pháp..........5
III. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CỦA HOA KỲ................................6
1. Hình thức chính thể..................................................................6
a. Đặc điểm hình thức chính thể của Hoa Kỳ.........................6
b. Một số ưu và nhược điểm hình thức chính thể của Hoa
Kỳ..................................................................................................7
2. Hình thức cấu trúc....................................................................7
a. Đặc điểm hình thức cấu trúc của Hoa Kỳ...........................7
b. Một số ưu và nhược điểm hình thức cấu trúc của Hoa Kỳ
.......................................................................................................8
3. Chế độ chính trị........................................................................9
a. Đặc điểm chế độ chính trị của Hoa Kỳ...............................9
b. Một số ưu và nhược điểm chế độ chính trị của Hoa Kỳ. 10
IIII. SO SÁNH SỰ GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA PHÁP VÀ HOA
KỲ....................................................................................11
I. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
Hình thức nhà nước là cách thức tổ chức quyền lực nhà nước và
những biện pháp để tổ chức và thực hiện quyền lực nhà nước.
Hình thức nhà nước là yếu tố quan trọng quyết định kết quả
thống trị chính trị của giai cấp thống trị.
Gồm 3 yếu tố: hình thức chính thể, hình thức cấu trúc và chế độ chính trị.
1. Hình thức chính thể
Hình thức chính thể là cách thức tổ chức các cơ quan quyền lực
tối cao của nhà nước, cơ cấu, trình tự thành lập và mối liên hệ giữa
chúng và mức độ tham gia của nhân dân vào việc thiết lập các cơ quan này.
Thứ nhất, chính thể quân chủ là hình thức nhà nước trong đó
quyền lực tối cao của nhà nước tập trung Toàn bộ (hay một phần)
vào trong tay người đứng đầu nhà nước theo nguyên tắc thừa kế.
Chính thể quân chủ có hai biến dạng: quân chủ tuyệt đối và quân chủ hạn chế.
Thứ hai, đối với chính thể cộng hòa là hình thức chính thể mà
trong đó, quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về những cơ quan Có
đại diện được bầu ra trong một thời hạn nhất định (như Quốc hội,
Vua Nghị viện). Chính thể cộng hòa cũng có hai biến dạng là cộng
hòa dân chủ và cộng hòa quý tộc.
2. Hình thức cấu trúc nhà nước
Hình thức cấu trúc nhà nước là sự tổ chức nhà nước thành các
đơn vị hành chính lãnh thổ, đặc điểm của mối quan hệ qua lại giữa
các bộ phận cấu thành của nó, giữa cơ quan nhà nước trung ương với
cơ quan nhà nước địa phương.
Có hai hình thức cấu trúc nhà nước cơ bản là cấu trúc nhà nước
đơn nhất và cấu trúc nhà nước liên bang. 1
3. Chế độ chính trị
Chế độ chính trị là tổng thể các phương pháp, biện pháp mà các
cơ quan nhà nước sử dụng để thực hiện quyền lực nhà nước.
Chế độ chính trị có quan hệ chặt chẽ với bản chất của nhà nước,
với nội dung hoạt động của nó và đời sống chính trị xã hội nói chung.
Chế độ dân chủ trong nhà nước tư sản là biểu hiện cao độ của
chế độ dân chủ hình thức, còn chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa là
dân chủ thực sự và rộng rãi.
Trong chế độ chính trị phản dân chủ, giai cấp thống trị thường sử
dụng các hình thức, phương pháp mang nặng tính cưỡng chế, đỉnh
cao của chế độ này là chế độ độc tài, phát xít.
II. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CỦA PHÁP
Pháp là một quốc gia có lịch sử lâu đời và nền văn hóa đa
dạng. Hình thức nhà nước của Pháp cũng đã trải qua nhiều thay
đổi trong suốt chiều dài lịch sử.
1. Hình thức chính thể
Pháp là một quốc gia cộng hòa, dân chủ, và xã hội và hình thức
chính thể của Pháp là cộng hòa. Quyền lực tối cao thuộc về nhân
dân, được thực hiện thông qua các cơ quan đại diện do nhân dân bầu ra.
Hệ thống chính trị của Pháp được thiết lập bằng Hiến pháp năm
1958 và đã trải qua nhiều điều chỉnh và cải tiến từ đó. Dưới đây là
một phân tích chi tiết về hình thức chính thể của Pháp:
Cơ quan lập pháp của Pháp là Quốc hội, bao gồm hai viện:
Thượng viện và Hạ viện:
o Thượng viện có 348 thành viên, được bầu trực tiếp với nhiệm kỳ 6 năm.
o Hạ viện có 577 thành viên, được bầu trực tiếp với nhiệm kỳ 5 năm.
Quốc hội có quyền lập pháp, quyết định về ngân sách, và
kiểm soát hoạt động của Chính phủ. 2
Cơ quan hành pháp của Pháp do Tổng thống và Chính phủ đảm nhiệm. o
Tổng thống là nguyên thủ quốc gia, được bầu ra với nhiệm kỳ 5 năm. o
Chính phủ do Thủ tướng đứng đầu, được Tổng thống bổ
nhiệm và Quốc hội phê chuẩn.
Cơ quan tư pháp của Pháp do Tòa án tối cao đứng đầu, có
nhiệm vụ xét xử các vụ án hình sự, dân sự, và hành chính.
a. Đặc điểm hình thức chính thể của Pháp
Tổng thống Pháp có quyền lực lớn trong lĩnh vực đối ngoại, quốc
phòng, và nội vụ. Tổng thống là người đứng đầu nhà nước, đại diện
cho nước Pháp trên trường quốc tế. Tổng thống có quyền bổ nhiệm
Thủ tướng, giải tán Quốc hội, và chỉ đạo hoạt động của Chính phủ
trong lĩnh vực đối ngoại, quốc phòng, và nội vụ.
Chính phủ Pháp do Thủ tướng đứng đầu, có trách nhiệm trước
Quốc hội. Thủ tướng là người đứng đầu Chính phủ, được Tổng thống
bổ nhiệm và Quốc hội phê chuẩn. Chính phủ có trách nhiệm thực
hiện các chính sách của Chính phủ và chịu trách nhiệm trước Quốc hội.
Quyền lập pháp được chia sẻ giữa Quốc hội và Tổng thống. Quốc
hội có quyền lập pháp độc lập. Tổng thống có quyền đề xuất dự luật,
nhưng dự luật chỉ được thông qua nếu được Quốc hội thông qua.
b. Ưu điểm và nhược điểm hình thức chính thể của Pháp Ưu điểm
Hình thức chính thể của Pháp đã thể hiện được sự kết hợp giữa
tính dân chủ đại nghị với tính tập quyền, góp phần đảm bảo cho sự
ổn định và phát triển của đất nước.
Quyền lực của Tổng thống được tập trung trong lĩnh vực đối
ngoại, quốc phòng, và nội vụ, giúp cho nước Pháp có thể thực hiện
các chính sách đối ngoại, quốc phòng, và nội vụ một cách hiệu quả và kịp thời.
Quyền lực của Chính phủ được kiểm soát bởi Quốc hội, giúp cho
quyền lực của Chính phủ không bị lạm dụng. 3 Nhược điểm
Hình thức chính thể của Pháp có thể dẫn đến xung đột giữa Tổng
thống và Chính phủ, gây bất ổn cho chính trị nước Pháp.
Quyền lực của Quốc hội bị hạn chế, dẫn đến việc Quốc hội không
thể kiểm soát hiệu quả hoạt động của Chính phủ.
⇒Kết luận: Hình thức chính thể của Pháp là một hình thức chính thể
mới, được kết hợp giữa tính dân chủ đại nghị với tính tập quyền,
thông qua hệ thống chính trị này, đã tạo ra một môi trường ổn định và tự do.
2. Hình thức cấu trúc
Hình thức cấu trúc của Pháp là nhất thể. Theo Hiến pháp Pháp
năm 1958, nước Pháp là một quốc gia thống nhất, không có các đơn
vị hành chính cấp trung gian như tiểu bang, bang, hay lãnh thổ tự trị.
Cơ quan lập pháp của Pháp là Quốc hội, có quyền lập pháp,
quyết định về ngân sách, và kiểm soát hoạt động của Chính phủ. Cơ
quan hành pháp của Pháp do Tổng thống và Chính phủ đảm nhiệm.
Cơ quan tư pháp của Pháp do Tòa án tối cao đứng đầu, có nhiệm vụ
xét xử các vụ án hình sự, dân sự, và hành chính.
a. Đặc điểm hình thức cấu trúc của Pháp
Không có các đơn vị hành chính cấp trung gian như tiểu bang,
bang, hay lãnh thổ tự trị.
Quyền lực nhà nước của Pháp được tập trung ở cấp trung ương,
không có sự phân chia quyền lực giữa các cấp chính quyền địa phương.
b. Ưu điểm và nhược điểm của hình thức cấu trúc của Pháp Ưu điểm7
Giúp cho việc xây dựng và thực hiện các chính sách của nhà
nước được thống nhất và hiệu quả. Khi các quyền lực nhà nước được
tập trung ở cấp trung ương, các chính sách của nhà nước sẽ được
xây dựng và thực hiện một cách thống nhất, tránh được sự chồng
chéo và mâu thuẫn giữa các cấp chính quyền. 4
Giúp cho việc bảo vệ chủ quyền quốc gia được dễ dàng hơn.
Khi các quyền lực nhà nước được tập trung ở cấp trung ương, việc
bảo vệ chủ quyền quốc gia sẽ được thực hiện một cách hiệu quả
hơn, tránh được sự can thiệp của các thế lực bên ngoài. Nhược điểm
Có thể dẫn đến việc quyền lực của nhà nước bị tập trung quá
cao, gây ra nguy cơ độc tài. Khi các quyền lực nhà nước được tập
trung ở một cơ quan hoặc một nhóm người, nguy cơ độc tài sẽ gia tăng.
Có thể dẫn đến việc các lợi ích của các vùng miền không
được đảm bảo. Khi các quyền lực nhà nước được tập trung ở cấp
trung ương, các lợi ích của các vùng miền có thể bị bỏ qua, dẫn đến
sự bất bình đẳng giữa các vùng miền.
⇒ Kết luận: Hình thức cấu trúc nhất thể của Pháp có những ưu điểm
và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, nhìn chung, hình thức cấu trúc này
đã góp phần giúp cho nước Pháp ổn định và phát triển trong nhiều thập kỷ qua.
3. Chế độ chính trị
a. Đặc điểm chế độ chính trị của Pháp
Chế độ chính trị của Pháp là dân chủ đại nghị. Dân chủ đại nghị
là một hình thức chế độ chính trị mà quyền lực tối cao thuộc về nhân
dân, được thực hiện thông qua Quốc hội, cơ quan lập pháp của nhà
nước. Hệ thống này chịu ảnh hưởng lớn từ lịch sử và văn hóa đặc sắc của Pháp.
Tại trung tâm của chế độ chính trị là Tổng thống, người đứng
đầu nhà nước và có trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp.|Tổng thống được
bầu cử trực tiếp bởi công dân Pháp và nắm giữ quyền lực trong việc
quyết định chính sách quốc gia.|Tuy nhiên, để đảm bảo cân bằng
quyền lực, Quốc hội, được chia thành hai Hạ viện là Quốc hội và
Senat, đóng vai trò quan trọng trong quá trình lập pháp và giám sát.
Chính phủ, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng, là cơ quan thực hiện
chính sách và quyết định hàng ngày.|Thủ tướng được bổ nhiệm bởi 5
Tổng thống và chịu trách nhiệm trước Quốc hội.|Các bộ trưởng, đại
diện cho các lĩnh vực cụ thể, chịu trách nhiệm về việc thực hiện
chính sách và đạt được các mục tiêu quốc gia.
Hệ thống tư pháp của Pháp là độc lập và không phụ thuộc vào
các cơ quan chính trị khác.|Tòa án Hiến pháp và Tòa án Tối cao đảm
bảo tuân thủ Hiến pháp và bảo vệ quyền lợi của công dân.|Hệ thống
tư pháp đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp và bảo đảm công bằng.
Cấu trúc đa cấp của Pháp, với cấp quốc gia và cấp địa phương,
tạo điều kiện cho quản lý linh hoạt và hiệu quả. Đồng thời, sự tham
gia của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ Liên minh
Châu Âu, là minh chứng cho cam kết của Pháp đối với hợp tác và góp
phần vào giải quyết các thách thức toàn cầu.
b. Ưu điểm và nhược điểm chế độ chính trị của Pháp Ưu điểm7
Thể hiện được sự kết hợp giữa tính dân chủ đại nghị với tính tập
quyền, góp phần đảm bảo cho sự ổn định và phát triển của đất nước.
Quyền lực của Tổng thống được tập trung trong lĩnh vực đối
ngoại, quốc phòng, và nội vụ, giúp cho nước Pháp có thể thực hiện
các chính sách đối ngoại, quốc phòng, và nội vụ một cách hiệu quả và kịp thời.
Quyền lực của Chính phủ được kiểm soát bởi Quốc hội, giúp cho
quyền lực của Chính phủ không bị lạm dụng. Nhược điểm
Có thể dẫn đến xung đột giữa Tổng thống và Chính phủ, gây bất
ổn cho chính trị nước Pháp.
Quyền lực của Quốc hội bị hạn chế, dẫn đến việc Quốc hội không
thể kiểm soát hiệu quả hoạt động của Chính phủ.
⇒Kết luận: Chế độ chính trị của Pháp thể hiện sự cân bằng giữa
quyền lực của nhà nước và quyền tự do cá nhân, là sự đảm bảo cho
tính ổn định và tiến bộ của đất nước. Nhìn chung, chế độ chính trị 6
này đã góp phần giúp cho nước Pháp ổn định và phát triển trong nhiều thập kỷ qua.
III. HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC CỦA HOA KỲ
1. Hình thức chính thể
Hoa Kỳ là một cộng hòa dân chủ. Hình thức chính trị của Hoa Kỳ
dựa trên nguyên tắc cộng hòa đại cử, nơi quyền lực được đặt vào tay
các đại diện được bầu cử từ cộng đồng dân cử.
a. Đặc điểm hình thức chính thể của Hoa Kỳ
Chính thể cộng hòa ở Hoa Kỳ hoạt động dựa trên một hệ thống
chính trị cộng hòa dân chủ với các đặc điểm sau:
Hệ thống Đại cử và Bầu cử: Tổng thống và Phó Tổng thống
Hoa Kỳ được bầu cử mỗi bốn năm thông qua cuộc bầu cử dân chủ.
Các cử tri ở mỗi tiểu bang và quận (hạt) tham gia vào quá trình bầu
cử và chọn các đại diện (đại cử) để bỏ phiếu cho Tổng thống.
Hệ thống Lập pháp: Quốc hội Hoa Kỳ bao gồm Hạ viện (House
of Representatives) và Thượng viện (Senate). Hạ viện có 435 đại biểu
được bầu cử từ các quận dân cử, trong khi Thượng viện có 100
thượng nghị sĩ, mỗi tiểu bang đưa ra hai người. Cả hai viện đều có
thẩm quyền lập pháp và tham gia vào việc tạo ra và thảo luận về luật pháp.
Quyền Lực Hành pháp: Tổng thống là người đứng đầu cơ quan
hành pháp và là Tư lệnh Tổng thống của Lực lượng Vũ trụ Hoa Kỳ.
Tổng thống có trách nhiệm thực hiện và thực thi luật pháp, quản lý
chính phủ, và đưa ra quyết định hành pháp.
Tư pháp và Hệ thống Tòa án: Tư pháp Hoa Kỳ bao gồm một
hệ thống các tòa án liên bang, trong đó Tòa án Tối cao (Supreme
Court) là tòa án cao nhất. Các tòa án liên bang có thẩm quyền giải
quyết tranh chấp pháp lý, kiểm soát hành động của chính phủ, và
đảm bảo rằng luật pháp được áp dụng một cách công bằng.
Chia Quyền Lực và Kiểm Soát: Hệ thống chính trị Hoa Kỳ
được thiết kế để chia quyền lực giữa ba chi nhánh chính (lập pháp,
hành pháp, và tư pháp) để ngăn chặn quyền lực tập trung. Nguyên 7