Dẫn xuất của hidrocacbon môn Đại cương Hoá hữu cơ | Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 58490434
DẪN XUẤT CỦA HIDROCACBON
I. KHÁI NIỆM GỐC HIDROCACBON
Gốc hiđrocacbon là phần còn lại của phân tử hiđrocacbon sau khi bớt đi 1 hay
một số nguyên tử hiđro.
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ II. RƯỢU a) Khái niệm
Rượu là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –OH liên kết với gốc
hiđrocacbon Lưu ý: Nhóm –OH không được liên kết với C mang liên kết
kém bền (LK đôi – LK ba)
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ lOMoAR cPSD| 58490434
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ b) Rượu etylic
Công thức phân tử: C2H5OH Phân tử khối: 46 Công thức cấu tạo:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Tính chất: Chất lỏng, tan vô hạn trong nước
c) Tính chất hóa học của rượu etylic
Phản ứng cháy với O : Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều 2 nhiệt.
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Phản ứng thế với Na: sinh ra khí H2
________________________________________________________________ ___________ lOMoAR cPSD| 58490434
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Phản ứng với axit (phản ứng este hóa)
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Phản ứng lên men (phản ứng điều chế axit axetic)
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
d) Điều chế rượu etylic Điều chế từ etilen:
________________________________________________________ Điều chế từ đường glucozơ:
_________________________________________________ III. AXIT HỮU CƠ a) Khái niệm
Axit hữu cơ là hợp chất hữu cơ mà phân tử có chứa nhóm –COOH liên kết với gốc hiđrocacbon.
________________________________________________________________ ___________
_________________________________________________________________ __________ lOMoAR cPSD| 58490434
_________________________________________________________________ __________
_________________________________________________________________ __________
_________________________________________________________________
__________ b) Axit axetic
Công thức phân tử: C2H4O2 Phân tử khối: 60
Công thức cấu tạo: CH3COOH
Tính chất: Chất lỏng, tan vô hạn trong nước
c) Tính chất hóa học: Có đầy đủ tính chất hóa học của một axit
Làm đổi màu chất chỉ thị: làm quỳ tím hóa màu hồng
Tác dụng với kim loại đứng trước H:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Tác dụng với oxit bazơ và bazơ:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Tác dụng với rượu (phản ứng este hóa): lOMoAR cPSD| 58490434
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________
___________ d) Điều chế Điều chế từ rượu etylic:
_______________________________________________________ III. CHẤT BÉO
Dầu ăn và mỡ động vật là các chất béo a)
Thành phần và cấu tạo: Là hỗn hợp của nhiều este tạo bởi glyxerol
và các axit béo có công thức chung là (R-COO)3C3H5
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ lOMoAR cPSD| 58490434 b)
Tính chất vật lý: Không tan trong nước, nhẹ hơn nước, tan trong
benzen, dầu hoả c) Tính chất hóa học Phản ứng thuỷ phân:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Phản ứng xà phòng hóa:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ IV. CÁC GLUXIT lOMoAR cPSD| 58490434 1. Glucose: C6H12O6 Phân tử khối: 180
TCVL: Là chất rắn, màu trắng, vị ngọt, dễ tan
trong nước, thường được gọi là đường nho Các tính chất hóa học:
Phản ứng oxi hóa (phản ứng tráng bạc) trong môi trường NH3
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Phản ứng lên men rượu:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
2. Saccharose: C12H22O11 lOMoAR cPSD| 58490434
TCVL: Là chất rắn, vị ngọt, dễ tan trong nước,
có nhiều trong mía nên thường được gọi là đường mía
TCHH: Phản ứng thủy phân trong môi trường axit
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
3. Tinh bột và xenlulozơ (Cellulose): ( C H O6 10 5 ) n Trạng thái tự nhiên:
o Tinh bột có nhiều trong các loại hạt, củ, quả (ngô, lúa, sắn).
o Xenlulozơ là thành phần chủ yếu trong sợi bông, tre, gỗ, nứa Tính chất vật lý:
o Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan ở nhiệt độ thường nhưng tan
được trong nước nóng tạo ra dung dịch keo gọi là hồ tinh bột
o Xenlulozơ là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun
nóng Tính chất hóa học:
Phản ứng thủy phân:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Tác dụng của tinh bột với iot:
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ lOMoAR cPSD| 58490434
Phản ứng quang hợp tạo thành tinh bột và xenlulozơ
________________________________________________________________ ___________ V. PROTEIN
1. Trạng thái tự nhiên: Protein có trong cơ thể người, động vật và thực vật như
trứng, thịt, sữa, máu…
2. Thành phần và cấu tạo:
Thành phần: gồm C, H, O, N và có thể có S, N, P, Fe…
Cấu tạo: Do nhiều mắt xích amino axit cấu tạo nên
(Amino axit đơn giản nhất là axit aminoaxetic: H2N – CH2 – COOH) 3. Tính chất Phản ứng thủy phân
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
Sự phân hủy bởi nhiệt
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ Sự đông tụ
________________________________________________________________ ___________
________________________________________________________________ ___________ lOMoAR cPSD| 58490434
________________________________________________________________ ___________ VI. POLIME
1. Khái niệm: Polime là nhũng chất có phân tử khối rất lớn do nhiều mắt xích
liên kết với nhau tạo nên VD:
________________________________________________________________ _____ Phân loại Polime thiên nhiên:
__________________________________________________________ Polime tổng hợp:
____________________________________________________________
2. Cấu tạo, tính chất
Tính chất: Thường là chất rắn, không bay hơi, không tan trong nước.
Các mắt xích liên kết với nhau tạo thành mạch thẳng, mạch nhánh
Mạch phân tử polime có thể liên kết với nhau tạo thành mạng không gian lOMoAR cPSD| 58490434 3. Ứng dụng
Chất dẻo: là vật liệu chế tạo từ polime và có tính dẻo. VD: vỏ bút, chai nhựa…
Tơ: là những polime thiên nhiên hay tổng hợp có cấu tạo mạch thẳng có thể
kéo dài thành sợi. Ví dụ: sợi bông, sợi đay, tơ tằm, tơ nilon…
Cao su: là polime có tính đàn hồi. Ví dụ: lốp xe, vỏ bọc dây diện, áo mưa…